장음표시 사용
71쪽
catha o ingra τὰ to Valet ni ci peripneumon a ipsemet formata, dc quia catharru S ncg ectuS aut male tractatus . nec ideo resolutus intra dies quatuordecirra aut viginti, necessario adducit indurationem seu tuberctila tum stippurationem ipsammet,
quae duo sunt fecundissima plityi eos pulmonaris serninia. Catharri itaque , seu desii tiones in superiorem ventrem , intri pigesimum diem in pus vertuntur, eX aph. 37 sect. 7 : sicut , exaph. 8 sect. 3, pleuritides pariter non coctae, nec solutae pers putationem inde sequentem, suppurantur intra dies quatuordecim. Ρorro quaecumque accidat stuppuratio P Ulmonum, ea
perinde phlysim ulcerosam gignit, simodo non purgetur per superiora intra dies circiter quadraginta ex quibus ruptio facta est , ex aph. Is sect. 3. Quod praeprimis sit apud eos quorum sanguis magis acer, aut quibus inest quaedam dispositio haereditaria ad pthysim , Vel qtuaedam reliquiae catharrorum. Quod attinet ad indurationem seu tubercula & phlysim abhinc oriundam, ita Hippocrates lib. I. de morbis , sect. B Oec , pag. ii, quod ibi referre placuit propter descriptionis
accurationem. Incipit Auctor sermone brevi describere for mationem tuberculorum juxta opiniones physicas temporis sui. Deinde memorat eorumdem inflammationem simul & stippura tionem faustam, quae aliquoties subsequitar Pialmonis vero tuberculum , inquit, ad hunc modum oritur. Cum pituita aut bilis collecta fuerit, putrescit O quandiu quidem adhuc crudum fuerit
tiam dolorem tenuem , tiam tussim ii cam ea hibet. Ubi vero mat&
ruerit anteriore O posteriore parte thoraciS napis dolor oritur,
eam res evadunt febriles ) O tus is Mehemens. Et squidem pug
quam citissimi maturuerit eruperit, fiamiam veryut O t0tiam ea
spuatur venterque id est cystis) in quo pus erat coni dat ac resc-cetiar, pro fias sanus evadit.
72쪽
Deinde exponit rationem cur ex suppuratis tuberculis naiacatur ulcus erodens & Phlysiim creans , ibique pingit modum quo phlysis haec procedit & lethum inseri : Sι pero quam citis
inre ruptum fue Tit, maturuerit ac repuryalum fuerit, neque tamen
penitus resccari poUst , fed fum tuberculum ex se pus effundat in longius tempus), pernicis sum id es , O eae capite reliquoque
corpore pituita ad tuberculum desuens , putrescit , in pus vertitur ac ex uitur , eae qua corruptus perit. Perit autem eae ventris prolixio eae his quae antὰ dicta funt ipsoque infabulante Oomnia sequὰ ut prius intelligente res catur tabescit) ac refrigeratur, Omnesque corporis vena contrahuntur , clim nimirum ipsa umfan uis d febre erusus si, interdum vero tum ex temporiS DYAIudine , O morbi magnitudine, i hin etiam eae insantibus ac superse
Postea narrat tuberculum suppuratum quandoque non ape riri, nihilominu Sque aegrotantes exinde perire phlysicos ; sicut &quando illud tardius aperitur Quod δε neque sponte neque a med camentis multo tempore rumpi non pQst Drum vehementia , intrid tussi ac febribus quibus laborat consumitur, ac pleriamquσperit. Si vero Iam eaetentiato O lecto decumbenti pus eruperit, neque sc admodum supinent, sed eo modo perimuntur. Ita demum loquitur in sine de accidentibus quae contingunt si effundatur intra thoracem ma7or copia PuriS tuberculosi qualis habetur in vomica, seu fanatio forte subsequatur quod sane rarissimum est ) , seu defectu spuitionis mors contingat , irrita evacuatione puris per ustionem aut sectionem : uod quam citissimὰ ruptum quidem aut maturatum fuerit tu berculum majus , magΠdque fui parte ad septum trans Mersum e sun diatur, confes m quidem levius habere videntur; progrGfu tamen tempori quidem totum per Dulum reyiciat, venter in quo Pus inerat
73쪽
eon Hat ac re eccemr , famis eva iit. Verum tum tempus Isnnus ,rum i se debilior fuerit, neque e praere possi , sed per usionem
aut fatonem pus ereat , conse Iim quidem hoc fine etiam modo levius habere videtur, progressu tamen temporis , ab his quae mpriore dicta sunt perimitia T. /V.C AT H A RRU S DICTUS S U F F O C A N S
ATHARRUs dictus suffocans, est sub hanea dyspnoeae species ita gravis ut respiratio impediatur fere omnino & repentina mors accidat aut saltem avertatur difficillime Secundum aliquot Scriptores quos inter Schneiderias, lib. V. de catharriS, sect. 7, cap. 4, causa formidandi illius mali consistit quandoque in subita restagnatione sanguinis in vasis pulmonaribus, qualis potes: accidere quando sanguis pellitur vividius apud homines tentatos polypis cardiacis aliisve vitiis
Vasorum praecordialium. Sed pace eorum virorum dixerimuS praedictam sanguinis restagnationem cin vasis pulmonariis potius debere revocari ad quamdam syncopem cardiacam, natam Vitio organorum praecordialium, quam ad peculiarem speciem catharri suifocantiS. . Ut fert opinio mea & quantum licet illam fulcire observationibus domesticis, catharrus merito suffocativus dicendus producitur ab alia duplici causa ; a repentino copiosillim que amuxit maeteriei cujusdam catharratis in teXtum inter-lobularem ; a repentina materiei alicujus destillatione in bronchia & pulla tonares vesiculas ita ut ea plene OPPleantur. Prior causa quandoque locum habet in pueris litimidioribus, laxis & plethoricis, sicut de apud senes obnoxi OS frequentio rubus insultibi is asthmatis humidi ue unde, ratione causae
74쪽
sedis , hic catharrias staffocans multum quidem refertur ad peripneumoniam notham : sed ab ista differt quoad modum invadendi, qui in catharro suffocante est fulminis ad instar,dtim tardior in peripneumonia notha , imo dc fallaci lenitate
sua non raro Valde ancepS. ΡOsterior Vero causa reperitur
ubi vas quoddam majusculum pulmonare subito aperitur , tum quando vomica quaedam major derepente rumpitur &sic replet vias aereas ut illico arceatur ingressus aeris inspirandi. Praedictus conceptus pathologicus duplicis catharri suffocantis in hoc potissimum firmari miihi videtur quod in his Observentur sequentia symptomata diversa, quorum attenta consideratio sussicit ad diagnosim utriuSque. Nempe in catharro suffocante qui procedit a mole materiei subito obruentis textum interlobularem, & qui saepius qui dem contingit inter somnum nocturnum aut dormitionem comessatorum , patiens illico expergefactus videtur pene suffocandus cum facie intumescente Sc ex atro caerulescente, nec non clim pulsu debili & refrigeratione extremorum ; quae ita fiunt eo quod multus quidem sanguis solito appellat versus pulmones, sed fere nullus in iis accipiatur eosque pertranseat. Neque id mirum, nam vasa eorum tum aerea tum sanguifera aeque constricta sunt & arctata tunc temporis ac si da retur constans ἷc perfectior exspiratio, quoniam illa vasa coguntur in angustum ab humore suffocante quo undequaque deprimuntur ac proteruntur. His terribilibus symptomatibus ad datur mechanica tussis magis Vel minus crebra & sicca, impetu suo fortean liberatura pulmones, saepiuS vero inanis, nec desinens nisi adventante morte aut felici expulsione vel dimotione materi ei obruentis textum interlobularem, atque deprimentis pulmonum vasa tam aerea quam sanguisera.
75쪽
In secundo casu, nempe in catharro suffocante qui natus est ob molem sanguinis vel puris destillati in bronchia vesiculasque pulmonum & ea Vasa replentis , accidit quidem sumo catio priori similis, pulsus similiter exstinctus , algor totius
corporis velut in mortuo, perindeque mors statim contingit, nisii forte tardescat magis Vel minuS mediante totali aut partiali expectoratione materiei contentae in bronchiis sed notari debet faciem aegrotantis tunc omnino li Vescere nec eam esse tumidam, diim in priori casu ea tumet dc ex atro subcaeru-lescit.
Haec notanda diversitas faciei procedit ex diversitate appa ratus morbosi. Ille quidem in utroque casu cohibet respirationem dc infert signa vitae physicae admodum oppressae, sed in utroque non similiter obstat actioni vasorum sanguiferorum pulmonis, sic tit nec aditui sanguinis Venae cavae ad Vasa praedicta. Itaque in catharro suffocante qui producitur ab ingurgitatione textus interlobularis, accidit ut pulmonum Vasa sanguifera, bronchia & vesiculae pulmonares experiantur pressionem lateralem, ac proinde coarctentur fere sicut naturale est illa coarctari quoties deest inspiratio. Consequenter vasa sanguifera pulmonum, sic compressa & implicata, non praebent spatium in quo sanguis Venae cavete recipi queat : ideoque hic sanguis cogitur res tagnare in vasis praecordialibus Sc jugularibus, atque ita producere singularem faciei colorem & tumorem qui cernuntur in aegrotante, de qui facti sunt ab ultimis liberis contractionibus cordis. Ubi vero fit catharrus suffocans quia bronchia ut Sc pulmonares Vesiculae replentur pure aut sanguine , ponuntur Pulmones in statu inspirationis altissimae, quandoquidem bronchia &vesiculae eorum distenta sunt sicut distenderentur ab ae eatim inspirato, forteque Sc multo sortius amplificantur. Con-
76쪽
sequenter vasa sanguifera Omnia pulmonis manent eodemi modo explicata dc elongata, ac si reipsa daretur inspiratio omnium profundior ; ideo Valuerunt recipere sanguinem venae cavae dam fiebant ultimae contractiones liberae cordis , atque ita impedierunt restagnationem fuaguinis in vena cava &jugularibus , proindeque tumorem faciei ejusque colorem sub
Non negamus accidere etiam aliquando subitam ac praecipitem suffocationem , ubi datur magna Sc praeceps constrictio convulsiva glottidis in vehementi paroxiimo strangulationis hystericae aut tristis ferinae convulsivae infantum. Sed haec duo
accidentia nequaquam merentur nomen catharri sui secantis ;muitumque abest Quin sint adeo tenacia dc tantum importent
periculum. Tolluntur ubi cessat constrictio convulsiva laryngis, nec aliud quicquam portendunt exiguntve, quam quod exigitur ac portenditur a morbo essentiali Ρrognosis veri catharri suffocantis ominosissima esst, quoniam nullus morbus habeat symptomata magis horrenda magisque periculosa. Saepe equidem aeger statim apparet semi mortuUS , aut saepius jugulatur momento citius, si fiat ab irruptione puris vel sanguinis in bronchia sicut adhuc observavi hyeme 1786 vel de necat intra paucas horas in casta ingurgitationis textus interlobularis. Quinimo si lethtam non statim inferatur ,
eo quod contingat momentanea evacuatio vel dimotio materiei
creantis hunc morbum, hic saltem post se trahit occasiones recidivarum plurium , aut ad minimum sequelas lethalistimas: talis est phlysis purulenta in casti Vomicae : in casti Verocatharri suffocantis producti ab infarcthi textus interlobularis , chronica tussis quae plurimam fovet expectorationem ae lethalam denique cachexiain adVocati
77쪽
I ussis ferina dicta, seu tussis convulsiva infantum, gallice coquesuche, est tussis pertinax, saepius epidemica & puerulos
infestans, quae pluries in die recurrit per paroxismos, Vernaculedictos des quintes ; in quibus sic continuatur convulsiva exspiratio tussiculosa ut inspiratio diutissime cohibeatur & ut pulmonibus aere exhaustis contingat dissicillima inspiratio, eaque ob constrictionem glottidis clangosa, fere similis galli cantui
aut potius ululatui cuidam ; qtuae fiunt plerumque cum maximo conatu ad vomendum aut vomitu ipso nec non haemorrhagia Per nares : quin tamen quidpiam ex faucibus educatur tanto labore, praeter paucum mucum tenuem Valdeque glutinosum Malum illud terrificum saepitis grassatur epidemice tempore verno de autumnali. Impugnat praesertim infantes , rarius adolescentes , rarissime senior .
Causa ejus videtur esse phlogosis quaedam erysipelatos a supernae partis laryngis & pharyngis , inducta per emcaciam frigoris borealis valde electrici, de quam fovent vapores gase Osi, sublimati ex stomacho. Quae phlogosis non magna quidem solet
esse sub initiis, sed apud plures magnopere ad aligetur, prae cipue propter pravam rationem Vivendi dc medicandi nec non imprimis propter pinguium rerum assumptionem. Morbus saepe incipit absque febre ; sed ratione inflammationis Praedictarum partium, febris brev1 accenditur , eaque sensim crescit cum conatibus ad tussiendum. Nullus affectus magis torquet infantes propter frequentiam paroxis morum tussis ,
78쪽
multi tridinemqtae & gravitatem symptomatum. Itaque ubi imminet tuli s , jam guttur titillationibus singularibus lacessitur, aut percipitur fluridam suffocatio propter accessus spasmodicos glottidis. Prae violentia tussis dolet caput, Oculi prominentd: lacrymant tur , tumet facieS mox rubra mox livida, Venae jugulares intumescunt. Tandem pulmonibus aere exhaust is ingruit urgentissima necessitas inspirationis; sed hujus praeludium
sunt varia tripudia & conamina intolerabiliter torquentia, quibus succederent dirae conVulsiones aut quidam veluti insultus apo plecticus, nisi tandem cerebrum liberaretur mediante inspira tione, simul & auxilio haemorrhagiae narium quae tape supervenit in accessionibus iustis. Tot tantisque torturiS creatur per vigilium febris adimodum intenditur ut de inflammatio, sic que pulmones labefactantur ut aliquando ex iis sanguis erumpat non paucus. Unde non mirum si aeger quandoque perimatur in parogismo tussis vel propter laryngis pharyngis ve
Diagnosis morbi ex dictis patet, ut & ejus character malignus Apparetque exinde prognosim ejus non raro funestam esse, inquantum plurimi aegrotantes pereant sat cito inter accidentia praedicta: aut saltem consumantur vera phtysi pulmonari & tracheali. In genere tamen, si tussis ferina non valde gravis & bene tractetur, non solet esse perniciosa nec ejus duratio major quam dierum viginti aut triginta ad summum. Verum si negligatur nimis diuturna fuerit, valet adducere veram phlysim pulmonarem &trachealem. Nihilominus plurimi infantes aliquando simili tabe non corripiuntur, quamvis ea tussit excrucientur per plures menseS. Notarunt Practici facilius evadere illos qui saepius correpti fuerunt haemorrhagia narium & vomitu. Indeque non par a firmatus usus venae-sectionis S radicis hypecacuantiae ad hunc
79쪽
LEDR1ris est dissicultas spirandi stipata dolore lateris pungi
tivo, febre acutissima, pulsu duro, tussi molesta, aut saltem conatu ad tussiendum, cum sputis plus minusVe copiosis , ut plurimum sanguinolentis circa diem quartum morbi. Alia pleuritis vera seu legitima : alia spuria. Legitima est quando . praecipue inflammatur pleura succingens costas. Spuria, quando tentatur cellulosa duntaxat Pleurae pars, disseminata inter mus culos intercostales. Seu legitima seu spuria sit, dicitur vere inflammatoria vel san guinea si acciderit homini cujus sanguinis massa plurimo crtiore polleat & densa sit : biliosa, si sanguis summe biliosus cum ma. xima saburra biliosa primarum viarum : catharratis, si ex sanguine cathar rati : bilioso catharratis, si ex humoribus biliosis simul &catharratibus una cum plurima saburra biliosa. Denique pleuritis biliosa aut bilioso-catharratis putrida est, quando aliquis
Piltror concurrit cum apparatu pleuritico.
Alia etiam distinguitur pleuritis eskntialis , symptomatica alia : alia simplex, alia composita alia denique metasiatica Ementialis est , si primodum acciderit, nullo alio morbo prae gressb; symptomatica, si adjungatur febri cuidam seu inflammatoriae seu catharrati seu biliosae, aut si superacciderit catharro tussiculoso neglecto, asthmati, cicc. Simplex dicitur si sola fuerit 1, composita , si ipsi adjungatur peripneumonia seu pulmonum inflammatio, quo in casu appellatur pleuroperipneumonia & malum geminoum est propter materiae inflammatoriae diffusionem in pulmones ipsos simul α
80쪽
in pleuram. Hoc intellexit Hippocrates dicens, aph. I I sect. 7 , ex pleuritide peripneumoniam malo esse Ibi enim agitur de peripneumonia quae silperadditur pleuritidi per epigenesim ut aiunt , nequaquam Vero de Peripneumonia contingente per metaplasim pleuritidis, id est, per translationem pleuriticae materiei in pulmones nec a fortiori , de leviore illo apparatu peripneumonico qui semper formatur quando sputa pleuriticorum sanguinolenta fiunt die quarto morbi ue hoc enim
Denique pleuritis datur metastatica quoties illa succedit recenti cuidam metastasi, nempe post emigrationem materiei cujusdam inflammatoriae aut ichoros, aut suppuratae : qualis emigrato sit quandoque in artriti de , rheumatismo, VarioliS, morbillis, ulceribus malignis, herpete, scabie, Sc. Causa materialis pleuritidis cujuslibet fere eadem est ac inflammationis legitimae & spuriae, non exceptis humoribus metasta ilicis. Praedisponentes Vero ea omnia sunt quae Valent producere variam dispositionem sanguinis inflammatoriam aliquamvQmerastasim : ttim determinare pleurete inflammationem. HuCigitur spectant variae constitutiones tempestatium ut & corporum, aetas, Victus, meteora frigida, repercutientia : tum peculiaris dispositio partis assiciendae ob ictum, contusionem, callum,
Vulnus, morbOSVe Pleuriticos antea exantiatOS.
Sed quia ratione partis in qua pleuritis sedet, ea non nihil
sapit naturam erysipelatos ana magis vel minus mixtam : &ctim talis dispositio praecipue sequatur constitutiones sanguine biliosas biliosasve, tum pituitosas nec non bilioso-pituitosas magis vel miniis putridas hinc resolvere licet cur homines aetatem Virilem agentes praeprimis tententur pleuritide, ex aph.
sect. 3 ὶ Cur, ex aph. 33 sect. 6, ii excipiantur qui acidum