Veterinaria

211쪽

Vites amitiaeae inter generosas adnumerantur. Plinius Nat. hist. lib. 1 . cap. 2. inquit et PrincLpatus datur amanaeis propter imitatem, senioque prom entem xiiii ejus ubique vitam. 58 Luxatio , seu dis locatio est integra remo tio unius ossis ex propria particulari sede, cum ejus actione impedita, vel laesa , quin abscindantur ligamenta . Si vero non integra accidat re motio a propria articulari sede , tunc est sublim Natio , seu luxatio imperfecta . Ad luxationes deprehendendas , et curandas necesse est Structuram partium , nec non generalia, et specialia luxationum signa cognoscere. Itaque auctor aliqua signa luxationis humeri curationi praemittit. 19 Non indicat auctor cujus naturae Sit armorum dolor , cui mederi studet . Tamen ex cu ratione facta muscularis assectio rheumatica Videtur esse , cum remedia , quae dolentibus partibus admovenda sunt , vim habeant resolvendi.

6o Quid sit autolycium , αυτολ κιον , ne Scio Itamen conjectura prospicere liceat , hoc idem esse ac lycium . Etenim Graecum pronomen αυτὸ laverborum compositionibus , ipsum mei significat; ideo aut olycium ipsum mei lycium valet , seu

212쪽

I o proprium lycium , quod ut discutietis olim adhic

bebatur . 6r Veratrum album , ελλέβορος λευκὸς , vel ελλέβορον λευκον , Veratrum album L. cujus radice adversus maniam usi sunt Veteres , hodie ex pharmacorum numero fere admodum edipungitur , et etiam veterinarii in animalium morbis parum quidem usurpant. Diosc. lib. .cap. I o. ita describit Veratrum album. Heratrum album habet folia plantaginis, aut betae ivestris similia , sed breviora, nigriora, et rubescentia aeatilem palmi altitudine , cavum , tunicis conν ollarum; , quando arescere incipit, radices multae subjacent , tenues ab oblongo et exiguo capite ceu caepa exeuntes . A ascetur in montosis et asperis . Uocatur ἔλλεβοοος , παρὰ το ελει ν τp βορα, quia esu interimit . Latinis Veratrum nuncupatur , quia mentem turbat . Persius Satyra primabon his est Ilias Arti Ebria Meratro h

61 Ovi putamen, κίλυ 2ος ωου, ex carbona te calcareo , pauco animali glutine , et phos phale calcareo constat. Si Vero comburatur putamen , disperditur gluten , et acidum carbonicum hinc nil aliud quam phosphas calcareus basi exuberans

remanet.

213쪽

Colocynthis , κολογούνθις , seu κολοκυνῖη , Cucumis colocynthis L. crebro apud Graeco S , et Arabes usibus medicis inserviebat S ita ut unguentis et emplastris eam videamus adjectam . Haec stirps cucurbitacea habet fructum pomum refe-Ientem, cujus medulla est nimis drastica, et tam hominibus periculosa , ut apud nos admodum eviluerit . 6 Cucumis agrestis, σίκυος α ριος, aut αγρί-σὶ κυος , I fomordica elaterium L. erat alias pluribus hominum , et animalium moIbis usitatum Ie- medii genus. Haec planta fructum habet succo

amaro, acri, Vi Sc OSO, et res in OSo IeisItum, qai vehementer, et periculose alVum m OVet , et VC-mitum . Ex hoc fructu extractum paratus amariS-Simum, a Veteribus, nec non a recenti Oribu S e X- perientissimis medicis adversus Obstructione S, et hydropes magni factum , quod Vero cauti Ssime tentandum est . De cucumere agresti sic loquitur Dio Sc. lib. q. cap. 1sq. Cucumis agrestis fructu solod eri a sativo cucumere, quem longe mἰnorem producis , oblongis glandibus similem . Folia , et sarmenta sativi refert , radix autem est candida , et m na. Nascitur in ruderibus , et sabuletis, frutice in totum amaro. Re Vera cucumerem Syl Vestrem,

sive asininum habere folia, et sarmenta sativo

214쪽

cucumeri similia , et fructum differre , omnes botanici affirmant .

6s Hipp. Vet. de illo hepatis dolore agit, a

quo conflictantur equi postquam Vehementem confecerunt cursum , praesertim vero per loca prae Lupta , et SaAoSa . Ante curationem nonnulla adinnumerat accidentia , quae tanquam est ectus concitati motus considerari debent . Etenim quando exercitatio naturae modum excedit, accidunt foe- nomena, quae plus, minusve sunt graVia; ut dolores viscerum , et solidarum partium , ob nimiam humorum rarescentiam , et ac redinem , et Ob de fectum tenuissimi humoris aquei , in in ima vascula leniter irrigantis ; pulmonum ruptio , ob respirationem maxime intensam , et humorum immodicam velocitatem; corporis lapsus, ob magnam lassitudinem, quae a motu musculari praeterm O. dum aucto consequitur . Sic alia multa recenseti possent foenomena motui nimio tribuenda .

66 Thus , λίβανος. Etiam thuris arbor Graecis dicitur λιβανος , ut Theoph. lib. '. cap. q. Thus

est gummi-resina ab antiquissimis temporibus ad . modum cognita; Verum adhuc ambigitur, ex qua arbore manet I quod nemo ex Veteribus , aut recentioribus in vastas Arabiae solitudines peuetIa-

215쪽

Verit , quae thus dant. Veteres non cognoVisse hujusce arboris faciem , fatetur Plinius lib. I 2.

cap. Iq. Nec arboris ipsius quae sit facies constar is Res in Arabia gessimus , et Romana arma in magnam Fartem e ius penetravere. Cujus etiam Caesar, Augusti filius inde elotiam petiit : nec tamen ab ullo

quod equidem ιciam ) latino arborum et am tradita est facies. Graecorum exempla variane . Magna contentio est de loco thuris. Aliqui dicunt Arabiam solam, nec tamen universam, sed Sabaeam dictam thus producere: aliqui vero praeter Arabiam multas insulas et reolones hoc abundare scribunt . Attamen thus quod ex Arabia advehitur , tanquam praestantissimum, ut olim , nunc existimatur. Verisimile est λἱβανον accepisse nomen a λίβω stillo. Thus calfacit, et subastringit. 67 Cuminum, κυμυινο v. Hoc Vocabulo Graeci denotant plantam , et semen ; ut Diosc. lib. 3. cap. 68. Cuminum inter qua tuor semina majora calida adnumeratur . Apud veteres Aethiopicum primum obtinebat locum , ut tradit Diosc. lo c. cit. Cuminum sativum stomacho est utile : ted hoc magis Aethiopicum, quod Hippocrates re sum appellavit . Hodie mihi videtur nunquam a medicis, et Vete

Iinariis cuminum praescribi , sed solum conditutis inservire .

216쪽

- ob Polemon i um , ηπολεαωνlον . De Veterum po temonio disceptatur inter botanicos , ideo quae planta sit etiamnum incerti mane muS . 69 Origanum sylvestre οριγανος αἰγ nae , Origa-7uum vulnare I. . Nascitur in montibus, et locisalpinis, ut nomen ipsum Ostendit . Est odorum , et ejus folia sunt aromatica, ex quibus oleum Volatile extrahitur. De origano Sylvestri sic scripsit Diosc. lib. 3. cap. at . Sylvestro Ori an Vm, ou a Fanaces Heraclium , alii vero cunilam vocant , ex quitur etiam est Nicander Colophonius , folia habe eo ri ani similia , 1 igultos dodrantales , tenues , in quibus umbellas anethi similes insunt, flores candidos . I adim tenuis, et inutilis. Diosc. Nicandrum laudat , cujus haec carmina reperiuntur in Ther. , quae cum Latina Versione Gorrhaei et Italica Salvi mi referre fas sit.

non corcorus absit

Fronde jacens humili, non panactaea conlia, iam quidam Heraclion origanon indigitarunt , e ii strum Oloso coscoro , T la conita panacea , cui dicono Anco ortilano Erculeo ς

Origa non sylvestre in variis morbis fuit ab ami-

217쪽

quis , ut e Scax te medium adhibitum ; nunc autem a Medicis immerito prorsus negligitur . 7o Teianus , τξτανος , proprie et stricte loquendo, est con Vulsionis species graVissima , quae

totum corpus tenet, unde hoc rigescit , et motu omnino caret. Equi plusquam boVes, et OVeS tetano assiciuntur . Opistho tonus, omo τονος, est altera convulsionis species, in qua po Sterior corporis pars convellitur. EqHi, ut homines, teta. no , vel opistho tono laborantes , tetanici , velopisthotonici vocantur . 7i Myrrha ab antiquis probatissima erat tro glodytica . Ait Diosc. lib. I. cap. 77. omnium prima est quae troglodytica appellatur a loco in quo g nrtur, subviridis , mordax , et pellucida . Plinius

autem lib. I 2. cap. I 6. Genera complura . Troglodyrica sylvestrium prima . Troglodytae sunt gentes

Aethiopiae Plin. lib. 6. cap. 29 quae specus habitant. Aliqui credunt Troglodytas populum esse Abyssinorum, prope rubrum mare, et ab indigenis hoc regnum Baria agas esse appellatum . Juxta Isidorum , myrrha troglitis ita est dicta ab Insula Arabiae , in qua melior, ac purior colligitur. 7: Bdellium, βδελλιον, est gummi-resina, ex

218쪽

quadam arbore incognita effluens , ex Arabia, et India in offas, et lacrymas advecta. Est bdellium gustu amarum, et acre, Odore ingratum, colore subnigrum, et ferrugineum, Vel luteum, et nonnihil rubrum ; sacile liquescit . Diosc. lib. I. cap. 8 . sic describit . Adellium alii madelcon , alii νero

δοlchon vocant. Lacryma est arboris Saracenicae . Probatur gustu amarum , translucidum, taurino glutini simile, in rus pingue , et facile molίescens , Ibgnorum ac sordium expers, in suiftu odoratum , ungui simile. Olim judicabatur bdellium resolvens, expectorans, Vulnerarium &c. nunc autem ejus ususprrisus obsolevi c. 73 Ex omnibus medullis cervina erat laudatis. sima, ut affirmat Diosc. lib. 2. cap. 9s. Plin. lib. 28. cap. 9. Galen. de art. curand. ad Glauc. lib. 2.

74 Cyathus, σκυψος, est duodecima pars Sex latii : hine apud Epiphanium , aliosque in Venitur κυαθίζειν, et apud Plautum, et Suetonium cya-rΛissare , quod idem est, ac vinum alicui infundere . 7s Lycium, λυκιον, est succus concretus ex quadam arbore ejusdem nominis coctione eductus.

219쪽

Diosc. lib. I - cap. I 32. docet methodum extrahendi lycium . Sic Plinius lib. I 2. cap. 7. et 24. cap. IK. Veteres existimabant plurimis morbis hune succum opitulari ob suam adstringendi et exiccandi virtutem . Diosc. loc. cit. descripsit arborem , quae etiam vocatur in Cappadocia, Lycia , aliisque regionibus copiose nascens . Hodie Ignoramus quid fuit Veterima lycium, nec notam ullam characteristicam cognoscimus, unde ab aliis spinosis fruticibus , praecipue rhamno distin-

76 Lanae succidae , ἔρὶα πιναρὰ , frequentissis me olim a Medicis , et Hippiatricis adhibebantur, utpote quae leniunt , digerunt , et repellunt ,

sicut admonet Galen. meth. med. lib. I 4. CV. II.

et comm. r. in Hipp. de Tract. fior. 73.77 Diarrhoea, διαρρ για, est immodicus mate. Iterum faecalium fluxus. Hic morbus cum primarius est , vel a debilitate intestinorum, vel ab indigestione, vel ab humiditate , frigore , laboribus, vel a pravis alimentis, et aqua frigida aestuante corpore pota, vel ab aliis caussis debili. tantibus oriri solet. 78 Lapathum acutum , οξυλα-αθον , Rum ex

220쪽

aculus L. ita dicitur a botanicis non quod acidum

Sit, ut Oxatis Vulgo acetosa nuncupata, sed quod habeat folia in acutum desinentia. Ex Hipp-Vetis pro incita equorum alVo ejus corticem cum austero Vino usurpatum fuisse colligitur.

7st Vinum austerum , es νος αυστηρος, est modice cras Sasiam partium , et parum adstringens . Uetustas austeritatem vini mitigat , ita ut tenuius, et dulcius fiat. Huiusmodi vinum roborat , fluxiones Si Stis, caput non tentat , at non facile digeritur . Vid. Gorr. Def. med. 8o Adversus equorum diar Ilio eam thamni folia ex austero Vino incocta proponit auctor. Hic rhamnus, inquit Diosc. lib. I. cap. II9. nascitur in sepibus, ramos habens rectos, et aculeos tanquam

acuta spina, folia autem parva, oblonga, subpinguia, tenera. Ob suas spinas Valde pungentes Corydon suadet Battum apud Tlieocr. i l. q. ut sine calceis in montibus non ambulet, nam in iis aspalathus, et rhamnus fruticat. 'Ε sp ς οκχ ερπεις , lin αναλ πιος ερχεο Βαττε Eν γὰρ ορ ει ρίχνοι τε κού α παλαθοί κ μιαωντί . Interpres In monte cum ambulas, ne discalceatus eas Eatte ;In montibus enim rubi , et tribuli verent.