De codice Liviano vetustissimo Vindobonensi [microform]

71쪽

Cum igitur nisi codico ipso inspecto de testimoniis, coni Mio quae In utraque c0nlation inter Se sunt contrariae ), non p08se cum ex qua in rebus triticis opus is, fiducia,

Ad demonstrandas quae inter editionis erigianae et Madvigianas adnotationem eriticam et scripturam codicis intercedant discrepantias haec suffieiant exempla deprompta ex li. XLΙ-XLV initiis. L. XLIMadvigius Cod ex Hertzius e. IX, 11 multandae aut multiandas

multandas mittorenquid

x voce DUM nova incipit linea

Eaetremae litteraeg. 2 sq. videtur videntur esse uid.

Versus termina-

questore manliumquae

mantiu quae mihnistrans

10 ivluridebant lineola perfossa ratur1debant 13aeque amplius

aequae amplius

XLIII, popillius POPILIUS

prouincisexerciti

EQUITIBUS CC

72쪽

- 56 decerni mihi ρrsuasissem, c0dicis loc0s meis ipsius perlustrare oculis volui. Qu0 adgressurus cum in bibliothecam Caesaream me c0ntulissem, vix aperi codice in l0cum quendam incidi, qui prave exscribitur in editions frigiana;

XLIII

I, 1. con omissus

CONS OMISSUS

quiqlererentes exteras in t tu;

ceteras

egreSustineretinereterrestris

exexercitibus

Ι ΑΤΙΤIAM in laetitiam

4quirere

perfossa

caesumq

73쪽

BP -- qu permotus totum librum pervolvere lectionesque variante adnotare coepi. Itaque exemplo usus erigiano dis- erepantias quas deprehendi ab ea edition etiam minimas litteris mandavi. Quo modo cum A. 1875 mensibus Ianuarios Februario libro XLI-XLII et fibri XLIIII e 1 22c0ntulissem, magis magisque mihi persuadebam, multo utiliorem mihi futuram conlationem ita institutam ut codies integrum perpetua litterarum serie describerem quare ab initio iterum rem adgressus totum exscripsi c0dicem, ita ut hodis quattuor sere librorum dupplicem conlationem, omnium vero eius deeadis p0ssideam exemplar codici simillimum, cui si lacunas codicis litt0rasque vel lineola perlassas Vel expunctas punct supra Script et versuum agiliarumque fines et l0corum lectu difficilium ae- curatam imaginem post frequentsem demum variisque solis luminibus institutam lectionem inserui. Quo c0dicis apo grapho, cuius aliquam esse fidem et diligentia qua in eo paranda usus sum non medi0eri et temporis per qu0d codicem tractavi diuturnitas confirmare videntur, in p0sterum pro viribus, si deus v0let, utar ad emendanda rati0nis Livianae verba. Hane in iustituenda c0diei e0nlatione industriam pr0rsus inutilem non suisse, nonnullis liceat mihi demonstrare exemplis, quibus quanta sit rectius Brspecta scripturae utilitas situs et mai0re cum fide quam verb0rum adfirmati0ne perspiciatur. Vsrba lali 71 maximam partem, inprimis ver a linea XLII. 59.6 striti origius ita constituit . . turbaretur . . . . 9IHdiS

hastas petere peditem ... Jmque, nunc Succidere crura equiS,

nune ilia suffodere nec multo aliter Madvigius, qui post tu baretur oeulam ita sibi legisse visus est, ubi litterarum elementa TRE CS sat manifesta deprehendi et vestigia litterae

proxime insequentis; porro ante que seliquias det0xilitteras , quare equitumque rep0nendum sit. Legam igitur Thraees s ostea gladis hastas petere, pedites Iequissumque nunc succidere crum, equis nunc ilia suffodere. Ρost pedites supplendum est verbum aliqu0 v. c. occidere;

74쪽

probabilitatis habet, equitibus potius quam equi crura SSe succisa cum equis multo facilius ilia suffbderentur. In g. pr0xima et erigius et Madvigius legunt Perseus in mediam invectus aciem Graecos primo impetu avertit; quibus cum gravis ab tergo instaret, hostis . . . . lacuna aliquot litterarum p0st quibus n0tata. Quam lectionem si probaverimus, quibus iungendum erit eum verb0 instaret. Sed res aliter se habet. 0st quibus enim conspiciuntur in codicerpliquiae litterarum l. . ΙSin, qua vocem detritam subesse FUSIS srisimile ρddunt. Et profecto inserta hae vocula aptissim decurrit orati0 qutibus fusis cum gravis instaret hostis i. e. tot exercitui in Thessalorum equitatus ... inclinata re mazimo usui fuit XVIII. u. 10. In folii 0dicis 115 l. 28 sqq. ρgitur:

Ita hic versus XLIIII, 14, 10 satis perspicue in c0di elegitur. Cum igitur habeamus enuntiati verbum iuvetur, saetis intellρgitur, qu0tqu0 adhuc adhibita sunt huic

versu medella esse reiciendas. Quare nequ0 cum editi0n Fr0beniana priore legendum est mari interetuso' inopia ins)ιlam premi amissis maritimis Deetigalibus atque commeatibuS , neque cum Herigi0 inopem insulam mentium muJritiantis iuvari commercii atque commeatibus, neque eum advigi edente inopem inSulam esse Suam maritimis vivere incolentes commeatibuS. Itaque cum . . . Nam verbum iuvetur necessario magitat particulam nisi, quam una cum verbo esse Sub corruptela ista later mihi

quidem non improbabile videtur. Legam igitur Incultam fl)insulam inopem esse, nisi maritimiitu tur . . . . commeatibuS.

Sed quidnκm sibi vult mirum illud eolendiitaque Errant,

qui itaque ex atque depravatum esse putant; nam t0t codice nusquam atque, sed adque legitur, si excipias tres locos, quorum duo inveniuntur in . XLI, c. 28, ubi Livius

' Huius emendationis probabilitatum intra probate conabor.

75쪽

- 59 refert indicem tabulae in aede matris Matuta positae: reFubliea felicissume gesta atque uberatis Socisi, vectigα-libus restitutis eaeereitum salvom atque incolamem pleni simum praeda domum refortavit XLI, 28, 9). Priore loco legitur forma alibi sollemnis huius particulae adque alteroloe legitur atque, sed ita ut adpareat, inusitatam hanc formam visam esse librario: SALVOMQATQ ΙΝ . . .').Ρ0rr in enuntiato, quod proxime sequitur indicem eius tabulae XLI, 28, 10): Sardiniae insulse forma erat, atque

in ea simulacra pug=ιarum pici sine dubio etiam in archetypo Scriptum erat atque sed ex error AUTQUE eam

vocis formam nusquam alibi fuisse usitatam adparet. In

L 7 14 XLIII, 8 6 denique ex prava eius qui verba dictabat pronuntiatione ex SOCIADQUE sactum est SOCIATQUE sic distinguitur in codice). Quae ro orth0graphicae ob

servati ad genuinam loci scripturam restituendam n0 nihil valere vid0tur. Nempe si arehelypus atque exhibuisset, utique non ea Drma, sed altera ad qu ibi fuisset seripta; unde qui fieri p0tupri itaque non video. Quare equidem negaverim latere Sub 0rruptela vocem cum pr0Xim commeatibus particula atque iungendam neque prose et est Vox quam erigius habet ommerciis aut quam Grynaeus prop0sui vectigalibus iuxta commeatibus quadrar videtur, eum maxime de frumenti inopia agi videatur Magis mihi placet, Si Suppleatur vox, quae adnectatur iis, quae praecΘ-dunt, particula Ue.

putaverim conserre alterum l0eum l. XLV, 24, 12 pari modo 'eo, diu.

- 1 XLV 24 12

depravatum, misi qu0 quomodo sanandum illo si, inter omnes c0nstat. Iegitur enim in codiei DL 170 L 7 sqq.

Litterulae, quas puncto infra lineam posito notamus, in codice lineola persos Sae sunt. Litterulam I in codice et puncto notatam et lineola per- lassam Herietius puncto tantum insignivit; advigius ne verbo quidem hanc vocem in adnotatione eritica commemorat, perinde ac si in eodice sermittemus sine ulla correctione legatur.

76쪽

qui locus ita restituendus est corpora nostra coniustumque ae liberorum vestrae potestati permittemus. Inquiramus iam, id quod quantum scio nemo adhuc fecit, quanam ratione ex De tormina- coniustumque fieri potuerit conditique Atque mihi consi

pendiis derant permultas Illa corruptelas, quibus ultImae praesertim vocabulorum syllaba laborant ), neque ortas esse laris fortuna omnes squs librari tribuendas archstypi scripturam temere atqus insciis tractanti mihi persuasi. Explicandi viam monstrare mihi videntur n0nnulla compendia scriptura in ipso c0dico obvia, quibus n0minum terminationes

CL quas in codicis tribus paginis sol. 163 , 163 , 164 deprehendi terminationes nominibus prave adscriptas:

Exemplorum, quae passim inveniuntur, nonnulla adferam:

77쪽

61 Ea terminationum c0mpendia archetypo quoque vindicantur et his ipsis compendiis in codice conservatis, qu0rum certe nonnulla ex illo manasse, praesertim quae in mediis versibus inveniuntur, multam habet probabilitatem, et correctionibus scripturas, quibus librarius innumeris l0eis terminati0nem

pote8tate p. 80, 53. Quantum vero archetypi Gaiani compendia ad apographi veronensis errores et perspiciendos et sanando Valerent, levioribus exemplis in locupletissimo notarum indice Studem dius docuit, uno graviorum corruptelarum exemplo in calce p. 12 tractato. aius vero generis corruptelarum, quae ex male intellectis archetypi compendiis ortas essent complura exempla congessit vir doctissimus B. J. olenaarius, cuius dissertatiuncula rat Gai institutionum Codicem Ueronensem ephemeridi, cui inscribitur Mnemosyne, vol. IV. p. I. Lugduni Batavorum 1876 p. 11 sqq. inserta, cum quae do simili Liviani archetypi condicione opinatus essem, iam litteris mandassem, ad tempus adlata est Sic m. g. p. 114 Scrip

42, 11 TRANSNOMINATI, TRESNOMINATI, qui utriusquo codicis errores explicantur ex eodem compendio TR MIRANS τε TRES: s', sed p. 118ὶ quod compendium etiam Vindobonensis librario volei, qui a graphum prius ex archetypo confecerat, non ignotum fueri Loportet, cum inveniamus MISITSΕ pro MISISSET in s. 158 21 XLV. 13. 13 quod explieatur ex archetypi scriptura MISS'

M ISS', sub quo compendio non unam Vocem, sed duas MIS UIS' S' - Τ latere putaverit librarius. Maiani igitur libri con-

78쪽

dicionem perspectam uberrimisque exemplis inlustratam cum maximi momenti esse ad crisin recis factitandam luce clarius adpareat, non nihil sitiam ad Liviani eodicis tractandi rationem inde redundare, quicumque compendiorum usum frequentem exemplis, qua partim protulimus, partim proferemus, perspexerint libentissime concedent. CL p. 60 not. 1. - Conferri possunt, quae eiuSdem generis menda inveniuntur in Liviano codice rescripto Veronensi T. Lirii ab urbe condit tib ΙΙΙ quae supersunt in codice rescripto Veronensi descripsit et edidit h. Mommsen Berotini. IS68. , quorum

codicis Vindobonensis eorruptelae, quae duas terminationes nominibus quibusdam additas ostendunt cf. s. 175η - XLV, 29, 1 MACΕ-DONI SUM, quod it enatum est: MACEDON , MACEDONIS, MACEUM DONIS, MACEDONISUM; f. 40 12 XLII, 25, 12 AMICITI AAMEAMOrtum ρx AMICII I , AMICITIA AMICIΤΙΑ, AMICIΤΙΑΑΗΕ f. 139 8

GALBA i. o. auctore Servio Galba), quod compendium librarius quidam S litteram voci UCΤOR adnecton ita explevit: UCI ORESERUNTGALBA Quam corruptelam perspiciens alius quidam librarius

unde eius qui exempla descripsit inscitia ortum est mendum codicis. Eodem modo FERME , qu0 in cod. f. 193 l. 24 XLV, 44 18 pro FERUΝΤ legitur, ortum est ex compendio FER Cf. praeter innumera eius generis exemplZ, quae inveniuntur in Gai instit. cf. l. c. p. 290 R- - - runt aliam deprompta ex tabula Marini una XLI. Gaetano Marini, Atti e monumenti de fratelli Arvali Roma 1795.), quae 3 versibus continetur apud G. Wilmannsium Mempla Ἀ- scriptionum Latinarum .d Berotini 1873. p. 29 sqq. num. 2878 et 287s): contiger, conseder bis), sumser, discubuer bis), acceperi bis), diviser, diser insperer, fecer bis), restiter, tradider, intraver, introier, in quibus omnibus terminatio uni supplenda est. Denique conferri possunt eae voces, in quarum per errorem repetitarum terminationibus exarandis sibi non constitit librarius cf. quae paulo infra ad XLV, 1, 7 0nemus.

79쪽

80 dubium sisse nequit, qui in mediis qu0que V0ei De eompen-

Dus archetypi librarius Scripturae c0mpendiis usus It EX-rae in mestus

. . vocibus adhi-

stant enim In codice exempla n0 pauca c0mpendi0rum bitis. quae librarius n0 additis quae addenda sirant litteris immutata descripsit. E. g. δ)

19, 10

Us fol. 160 min. 20 21 XLV. 15 5 ubi pro ut eae ΙΙΙΙ urbanis triibubus unam in codice legitur UI EX IIII URlBANISΤRΙ-BUNAM; unde adparet in archein compendium scripturae adsuisse, quod librarius neglexit, quia fortasse signum compendii s. aut deerat ab initio aut evanuerat; cf. quoque quae id genus infra explicantur exempla. - Contra alia inVeniuntur exempla, ex quibus librarium ortasse puncto per errorem in archetypo ad picto seductum terminationes adiecisse videmus iis etiam vocibus, quae aut Omnino integrae erant aut quibus certe terminatio legitima non deerat: cf. f. 76 7 XLII, 64, 7 CASTRAMOUENTIBUS, castra monent; 160 23 XLV, 16, 2 ubi archetypus vocem DONEC compendiose scriptain exhibebat EC de quo compendiorum genere in iis quae secuntur agemus) librarius formam deSSe ratus, cuius syllaba postrema deesset cf. cod. Veron rescripti Liviani p. 64, XXXII q. XVIIII f. 7 12 lib. III, 57, 5, ubi PROUOC scribitur pro PROUOCET; porro in Gai instit comm. p. 2 l. 22 LIU ICΕΤ p. 163 L 19 SCILIC - SCILICET scripsit ECΕΤ, quod nunc in codice legitur. Cf. exempla in p. 60 n. 1 et p. 62 n. 1 adlata, quibus praeterea addi possunt sere innumera deprom Iita ex inscriptionibus, quorum nonnulla tantum ex tabula Mariniana cf. l. c. adseram ita quidem, ut syllabas suppressas uncis ancludam: fratrcum, senator um)bellarior uam, acetum. De his rebus palaeographicis cum in posterum aliquando uborius agere in animo sit, hoc loco non omnia, quae sane plurima sunt, sed luculentissima tantum adseram exempla.' Cf. quod ab . Ribbeckio Protegomena eritie ad P. Vergili Maronis opera maiora. Lipsiae. 866. p. 263 ex odie Ρ alatino)adfertur similis compendii exemplum: DISCRIME, DISCRIM' EAen. XII, 498; porro ex Gai inst. p. 63 9 0ME, NOM 'Ε.

80쪽

9BONUM

8 DE TRIUM

10 UIS

11 DIDERUNT - ρβIDERUNT )25 25;

3 CL FRETV, FRΕ TV Aen. V. 148, quod ex schedis Vaicanis F)depromptum legitur apud Ribbeckium l. c. p. 262. CL PRAETINENTENS, PRAET 'INGENS Aen. V, 156 ex F apud Ribb. l. c. p. 262. Cf. CERRIMA, ERRIMA Aen. XII, 50 ex V schedis Veronensibus apud Ribb. l. c. p. 263. f. Ribb. qui . c. p. 263 ex codice Vaticano Rhexscripsit MV-M VAen. XI, 676.' Sic scribitur, non ut uellerus putat cs. Bettrage aurariti unu Isr-klurun de Livius Stenda I 871. p. ri n. 12 Eumem: cf. 33 27 XLII, 6, 9ὶ 39 9-10 XLV, 25, ) s. 193 12 XLV, 44, 2I); denique praeter ceteros locos f. 46 II, 32, 2 EUMENjEN, quod librarius onflavit ex UMΝΕ. In eod. f. 35 26-27 legitur UICΤISSIlMUS, quod mendum qui non uni, sed pluribus tribuendum sit librariis dubium esse nequit; videtur autem hoc modo esse ortum. Scriptura archetypi UICTIS UICT IS expleta est IMa librari reeentiore supra scriptis quae supplendas erant litteris: UICTIS Qui postea confecit apographum, syllabam istam pravo loco inseruit atqus adiecto puncto scripsit UICTISIM . ex qua sorma codicis Vindobonensis scriptura explicatur. Librarius enim non unam, sed duas Voces easque scriptas per com-