장음표시 사용
201쪽
rat De incipit&desinit. R i. regula. Prima .Propositiones de rebus e ternis, qu non habent itasti
Propoes . um neq; finem non sunt admittendae,me minus habent eu
no admit . sitionem ut,Deus incipit esse,esseritia diuina disinit esse. d. regula Secunda regula . Res habentes esse per creationem ,& non esse per anilii lationem, habentpro incipit primum instam esse rei,& pro desinit,vltimum instans esse rei: vhAngelus incipit esse, augelus nunc est, &immediate ante hoc non fuit. Exe, plum secundi, Anima desivit esse sic exponitur, anima non est N immediate ante hoc fuit. in .regu . es Tertia regula:Propositio de desinit,sive in rebus succesiuis, siue permanentibus exponitur per unam copulatiuam affirmati-tiuam,cuius prima pars est affirmatim de praeterito,secunda negativa de prssenti sumpta cum relati uo identitatis:vi, homo definit esse,sic exponitur ,homo immediate a te hoc fuit, &ide homo nunc non est.Motus desinit esse,Motus immediate ante hoc fuit,&idem motus nunc non est. Ratio huius expositio:iis est quia secundum philosophos ista semper est vera, homo est, cum supponat pro natura hominis: vi ista semper est falsa,h mo non est Similiter ista semper est vera,motus est ista falsa motus non est. Qua propter est opinio aliquorum, propositio de incipit in rebus succiauis de subiecto communi,debet exponi per unam copulatiuam,cuius prima pars erit affirmatim de futuro,& secunda negatim de praesenti: ut mot incipit esse sic exponitur, Motus immediate post hoc erit, Sidem motus nunc non est. Quia dicunt,*ista semper est falsa,motus nuc noest,& ista semper vera, m otus nunc est.
iiii. regu . Quarta regula .Propositio de incipit,in qua negatio ponitur
ante incipit exponitur per una meis iunctivam composita m ex partibiis contradicentibus partibus copulariuar: vi,Sortes notucipit essese exponitur Sortes nunc non est,uel immediate ante
hoe Lait Sed propositio de incipit in reb succreuis in qua nulla ponitur negatio, exponitur per unam c opulati v m, cuius prima pars est negatim depraesentin secunda affirmativa defuturo:vt, Sortes incipit currere,sic exponitur,Sortes nunc non currit,mmmediatepost hoc curret,Motu siticipit esse,sci,Motus nune non est,& immediat epost hoc erit .Propositio in qua negatio ponitur ante incipit,exponitur per vita disiunctivam
202쪽
3De incipit & desinit. te xcvl.
compositam expartibus e ontradicentib': vi,sortes non incipit currere,sic exponitur.Sortes nunc currit, vel immediate post
Et nota,*, istie sunt aequivalentes,Sortes non desinit esse,& Nota. sortes incipit esse,& exponuntur eodem modo. Item propos tio de incipit,in qua ponitur negatio ante infinitiuum aequi polet uni de desinit,in qua nulla poniturnegatiost Sortesincipit
non essen sortesdefinit esse' exponuntur eodem modo. ., Item norari, multi tenent,*propositiode incipit in reae suc- dura cesiuis,sufficienter exponitur pervitam afiirmativam de prssenti: ut,motusincipit esse,per ista,ergo motus est Sisimiliter ista motus fit,ergo motua est. Nora pro notitia Medictorum sequentespropositiones. Prima .Res permanens, ut Homo, habetpro incipit, primu Fh Propo. instans esse rei,& pro desinit primum instans non esse rei et Secuda propositio,res succesi ua:vt Tempus velmotus,haber ij. propo. Pro incipit,vltimum instans noli esse rei, & pro desinit primum non insans esse rei. Tertia propositio .Resdurantes solum perinstans habent M Tertia. incipit,primum instans esse rei,&pro desinit, vitimii instans esse renui,Instans incipit esse,sic exponitur et Instans nunc est, Nidem instans ante hoc non fuit Exeplum, eundi instans desinit esse,sic exponitur,instans nunc est, & idem instans immi diate post hoc non erit. Item pro notitia predictorum& sequentium ideda sunt duo Primum quomodo supponunt extrema propositionum deii eipit & desinit.Secundum qualiter conuertantur.
Ad primum respondetur,quod supponuntsicut in sua pratia Ad Pri cente ut, omni homo incipit esse,supponitsicutin ista om- quomo, nis homo est,& ante hoe non fuit,& ini somnia homo inci- supponitipit esse albus,homo supponit confuse&distributive,&lyalia extrema conitas. tantum sic est dicendum de alijs propositionibus de propo. depreterito utram nixhomo incipit esse albus,defuturo,utomia inclade. nis homo potest incipere esse albus q, supponuntsecundum exigentiam vel capacitatem extremorum, velisi thuriue, vel confuse,vel discrete,vel determinati,uila inpliati .e,vel restri Nota cre.Sed uota unum P aliqui dicunt, terminusposituspost in
203쪽
finitum supponit inexpunihili sicut in exponentibus, puta invio determittate& in alia distributi ue,quia alias argueretur a non distributo ad distributum,ut,Homo incipit esse albus,ergo homo nimc est albus,&ante hoc non fuit albus, ly albus in prima supponitdeterminate,&in secuda confiise distributive Adiit. Ad sec undum respondetur ponendo aliquas propositiones
i. proposi Prima propositio. Propositiones deincipit & desinit non cotio de ina uertuntur in simile spropositi oves. Unde non sequitur,Sortes
ei &desi incipit esse albus,ergo album icipitesse sorte quia casu Vorno coite, res nuc sic albus, rimnon meritalbus,aentecedens est verum, tuntur in &consequensfalsum:quia ad hanc album incipit esse Sortes, simile, sequitur ista,album incipit esse,demonstrando Sorte Pene enim sequitur, Album incipit esse,ei go album nunc est,& idem album ante hoc non fuit,quδd est falsum, quia Sortes ut supponitun
'gvla Seeunda regula Propositio de incipitin rebus permanentib 'au modo sit affirmativa, ortet Paddatur toti praedicato hoc aggregatum, Aliquid quod esset ut Sortes incipit esse albus,edigo aliquid quod est incipiens esse vibum est Sol tes.& sic intelligendum estini propositio sit de preterito,quod ad datur aliquid quod in&si delachiro,aliquid quod erit.... Tertia regula.In negamus oportet addere toti praedicato iiss x'gvi' hil quod est, si est depraesenti: nihiI quod fuit,fidepraeterito: nihil quod erit A est de me iuro:vnHomo non incipit esse albus, ergo nihil quod est incipiens esse album est homo. Quarta regula .Propositionesdeincipit in reb succesiuis,deiid .regu. bentconuertitu propositiones defuturo: ut motus incipit esse ergo aliquid quod incipit esse erit motus.Tempus incipit esse ergo aliquid quod incipitesse erit tempus. v. regula RQuinta regaea .Propositiones de desinittam in rebus permanentibusquamsuccesiuissonuertuntur in una depraeterito,ut
States definites se,ergo aliquid quod desinit esse fuit Sortes. Motus desinit esse,ergo aliquid quod desinit esse fuit motus. Ad ultimum promodulo arguendi ponuntur regule .F.regii. P . Prima.Arguendo ab exponihili ad totam exponentem e comodo ar tra,valet consequetia.Ite ab exponibili copulatiue,ad qualibet guendi. Partem
204쪽
rartem sal, valet consequentia. Sed non e contra .Item a partibus disiuilitaue exponentis,ad totam exponi bilem valet consequens a Sc non e contra: exempla sunt fatalia ex dictis in multis locis, fi Secunda regula.Arguendo ab inferiori ad superius in tenni- i . re uia.
nis absolutis valet consequentia: ut Sortesancipit esse homo ergo Sortes incipit esse animal Dum modo superi' & inferi uast teneant ex parte praedicati,quia ex parte subiecti non valet. Unde non sequitur Sortes incipit esse,ergo homo incipit esse, cum antecedens possit esse verum, consequenti ex stente faelso. posito aliquis homo erat ante Sortem.*Tertia regula.Arguendo ab inferiori ad superiuSin terminis iij. regula connotatiuis, sine se teneat ex parte praedicati,siue ex parte subiecti,non valet consequentia. Exemplum primi,Sortes incipit esse albus.ergo Sortes incipit esse coloratus,pus:tom habui se
set prius aliquem colorem alium,antecedens est verum &consequenssalsum .Exemplum secundi, Album incipit esse, ergo coloratum incipit esse non sequitur.Item non sequitur Albedo incipiteta,ergo eoIor incipit esse. Quarta regula. Arguendo a verbo incipit&desinit eum ali- iiij, regu qua determinatione,ad propositionem in qua relinquitur illa
determinatio non valet consequentia. de non sequitur,fortes incipit esse albus,ergo Sortes incipit esse.Nec sequitur,So
tes desinit esse albus,ergo Sortes desinit esse. Quinta regula. Arguendo a propositione de incipi Vc definit v. regula.cu aliqua determinatione uniuersati,in qua relinquitur illa determinatio novalercosequentia Vnde nosequitur,Sortes inc ipit scire omne Spositione,ergo incipit scire pPositionem,quia easii quod sciuisi et una propositione,& incipiat latre alia,S nosunt plures in mudo,antecedens est veru Sc conseques falsum. Ite,casuq Sortes sciat unam solam propositione,& destruatur caeterae excepta illa,haec est vera,Sortes incipit scire omnhypositione,cuilla sit omnis a positio que est:& istafalsa, Sortes incipit scire propositionesium,Sortes incipit esse omnis homo,est vera casu quod omnes homineseormpanturilso deplo&illa est sella Sortes incipit esse homo,cu diu fierit homo Ite, Sortes desinit esse omnis homo ,ergo Sortes desinit esse ho, non valet
205쪽
quia casu,q, prius Sortesiuisset solus in mundo,N modo nascatur Plato,antecedens est verumn consequensfalsum. m. regul/ Sexta regula .Propolitiode incipit uel desinitde copulaeto subiecto vi,Sortes& Plato incipiunt currere , di desubiecto vii- me ri pluralis vi,homines incipiuntavrep .ii tentiam,debent prius resolui in suas fingulares,&postea expolai: ut, Sorres RPlato incipiuntcurrere,resoluaentur in istam copulativam, Sortes i ncipitcurrere,& Plato Incipitc urrere. Desec unda sic,la omines incipiuntagereptauitentiana,ergoiste homo incipit agere penitetitiam iste homo tricipitagere Poenitentia tn,ergo imodo agitpoenitentiamin antehoc non egitpoenitentiam Adcontra praedicti ut clarius elucescant arguitur sic.
PRimo nisi is filiolisincipitii esse viginti scholares,positot tota die fuerint decem Sc novem, S modis ingrediaturalius exponibilis videtur esse vera n exponentes falsar. Primit patet sic, quia inistiss Solis nutae suntviginti scholares,&alite hoe non fuerunt viginti se holares. Sed e contra arguitur.Hate est vera,inillo casu, irrisiisscholis solus unus scholarisincipit. esse ergo non incipiunt esse viginti cum unus aeviginti oppo
.. Secndo sit In istis selaolis incipiuiesse vigiliti scholares ergo M ' iii istis scholisincipiunt esse multi scholares,sed conseques est
falsum quod probo per suas exponenteS.O uia bene sequitur, Incipiunt esse multi scholares,ergo nunc sunt m ti scholares, Scimmediate ante hoc non fuerunt multi schoIares,qui tamen fuerunt decem &nouem. . . et Tertio sic.In istis scholi Si incipiunt esse muIti scholares, quias ' viginti ergo in istis scholisincipit esse numericholariti,quod est falsum cum ante hoc fuerit numerus scholarium. Quarto arguitur sic.Incipit& desinit sunt verba praesentisit n. argv. temporis,ergo maIe exponunturper propositiones depretersto,& futuro.
206쪽
Antichristus incipiet esse,non exponunturper regulaadatas,ergo i iis cienter determinatum est de his regulis. Sexto sic.Incipit d desinit includunt negationem,ergo distribuunt terminos sequente S.
A B primum Respondeo quod non bene arguis,inistis scho Pars resethlisincipiunt esse viginti scholares,sed deberetsic infim,er pysim ad
go Noplures qua viginti,&no sic ,vnumergono viginti. Κ rgume Aa secundum& ad tertium simul respondeturq, no valeteo eq.n.&insequentia ab inferiori ad superiusinterminis pluralis numeri, vel importauribus multitudinem :vt patet in exessis pri datis.
Ad quartum respondeo,*licetincipit&desinit ex consigni Re .iiij.ricatione principati,non incIudunt rems praeteritum neq,frurum,sed solum praesens:tamen ratione pricipalissignificatio Disbene includunt preteritum Staturum Quia incipit, in per maiientibusimportatinceptionem rei, ius duo sunt termini praesens scilicet,&praeteritum,&insuccesiuis,suntpraesens S futurum .ExempIum primi,Sortesincipit esse homo, ergo Sortes nunc est homo,& antehoc non filii homo.Exemplum secti. di,Sortes incipit esse albus,ergo Sortes nunc non est a bus, N. immediate post hoc erit albus,Ite desinit importat destioneret cui esse sunt duo terminiscilicet, preses S ,preteritu:vt,homo desinit esse,er homo Nunc noli est,&ide homoantchoc fuit
Ad quintum die o(visuperius tactu e Pregulae de Frere iro ad ui.&defuturo,intelliguntur per regulaspraesentis temporis mutando tempora: ut Isia, Adam incepit esse, sic exponitur, Adam in aliquo tempore praeterito mitis ante illud tempus non erat Disia, Antichristus incipit essesic exponitur,Antichristus ina Iiquo temporefuturo Citnante i IIud tempus non erit. Ad sextum negarur consequitia,quia haec verba soluini distri- ad.vl. r. Munt terminos cum quibus construuntur,modo tales termini sequentesinfinitum,non construitur cum incipit,& desilit sed eum II esse:ut,Sorteiincipit esse albus Talbus no construitur
cum ly incipit,sed c um hoc verbo esse.
207쪽
e Sequit tir de isto complexo factu est.
mer terminosqui faciuntnositioiieraponibile anumeratur etia hoc complexunctum est,quode onitur per duas propositiones de praeterito,vnamaffirmativam alii negativa:vLCc Iumfactumesiste exponitur,coelumfuit,&ccelunon semperfuit Et hoc capiendo II semper large, ut se extendat ad perpetuum' aeternum,& non stricte: ut, se extendat ad so- Ium tempus.Quia tunc esset impossibilis, cum tempus noli possit esse sine coelo .Et inta Sortes factus est at , sic exponitur, Sorres fuit albus,&Sortes non semperfuit albus. Et Iita , erbum iactum est homoste exponitur,verbum fuit homo, et verbum non semperfuit homo, qua infertur m istat sunt verae ,Deussi factus est homo, cinu, factus est Deushomo,quiariccio denotatur eouenire homini&no Deo.Sed hec est falla Homo factus est Deus,nisi capiatur Ioco huiusne factus est homo, vel nisi sit aliena,&improprialoquutio,scilicetIocoliui Famest:quod Lec sit vera,Homo est Deus.VideBonaventuram in tertio. Item haec est vera,Homo abaeterno fuit Deus, maxime si Iraeternum capiatur loco de Ir semper.
Sequitur de isto termino immediate.
Ropollet oin qua ponitur ly immediare,exponitur per una copulatiua cuius prima pars inpetuacens&in ecundaadditurilli praeiacenti hoc totum ullum eritini rasinter ipsum quin,M. ita immediate post diem iudieri erit nox, sic exponitur,Foli diemiudic erit ira OR,d nulIum erit instans post
diem iudicii,quiri interissum instans &diem iudici j sit nox. Et ista immediatepost primEm horam erit secunda, sic exponitur, Post prima hora erit secunda,&nvIlvmeritinstaspost primae horaquin interissum instas,&secunda horanisitsecundariora.
208쪽
De digeri,digerens,diuersum,& cat. Rr xcj x. Sequitur do terminis importantibus
aliqua distinctionem seu alie ratem,vel diuersualem,ut sunt, di flerr,differens, diuersum,aliud ab . mi S Ei mini illi,qui aliquam distinctionem seu alieta
um tem important vel etiam diuersitatem Milus o-l di sunt differt&c emetutpropositione in qua ponuntur exponitilem Pro quibus nota , quod isti termini differt,disserens.& quiuis alius importans alietate ei diue rsitatem dicuntur latitum de rebus existentibus,quia secundum philosophum, quarto metaphisices, Necnon ens enti, nec non enti est idem veIdiuersum . hoc supposito ria sulit tractanda circa istam mare ria.
Primuin,quomodo supponunt dictiones sequentea hoc verbum differt & similia. Secsidii qualiter couertuturitataepositiones de dissert& simi- Ad. F. Tertiti quomodo valeat coliquetia in his adipositioni . (les aera primum dico,quod ternunt sequetes differtdistribuibilesta mcdo signa nose impediant supponunt distributive, sed
termini praecedentes tas dictiones,supponuntsecundum exigentiam regularum suppositionum:vt,Homo differt ab equo,hommos ponitdeterminate &Iy equo distributive.Sortesdistinguitur a Platone,virvirm extremui supponit discrete. Omnis homo est ali ab ageIo,utrumq; extremus pontit distributive. Ad.ii. edulum dieitur,q, propositionesde ditari S similes, primo debent resoIui,S postea conuerti: ut,Homodissertab asino sic resoluitur,Homo est differens ab asino:& sic couertitur,Differens ab asino est homo,& ista nul Phomo differt ab asmo sieresoluitur,niatus homo est differens abasino' sic c onuertitur ergo nihildifferens ab asino est homon ita in reliquis. Ad tertium respondeturponendo aliquasregulas.(Prima. exponibili copulatiuLad totam e exponentem' ad quamlibet partem principalem est bona consequentia: ut, Homo differt ab angelo', ergo homo est,&simul tempore Omnis angeI us est,ergo homo Loest angeluS. Ad in l. regula.
209쪽
ere De differt,disserens,diuersum,S c. eq.regula. E Secunda regula. Arguedo a qua libe t parte exponibilis ad pro
Positionem negari uam de differt, est bona consequentia, non e contra,viade sequitur Homo non est,e rgo homo non dissert ab angelo,sed non sequitur Homo non differt ab homine iij. regula ergo homo non est si Tertia regula. Arguendo ab inferiori ad suum superemedi te ista propositione,a.vel ab,non valet cosequentia. unde nosequitur Sortes differt 1b asino,ergo Sortes differt ab animali, sed si super c inferiusprsponaetur, posset esse bona cosequetiavi,Sortes dissertabatino,ergo homo dissertabasmon animal
Quarta regula.Arguendo asuperiori ad inferius,posita condistantia inferioris,estbona consequentia: viciene sequitur, lapis differt ab animali homo est S asi nus est,ergo lapis differt ab homine,3 lapisdissert basino,quia exopposito c5sequetis,infertur oppositum aut edentis Bene enim sequitur lapis non. differt ab homine,ergo non differt ab animali. v, regin- Quinta regula. Arguendo alvio in qualitate,& etiam a parte in modo aet suum totum,signo, vel verbo praecedente, non valet consequentia Exemptu primi, Sortes differt ab omni homi ne,ergo Sortes differt a Sorte .Exemplum seclidi, non sequitur, Sortes differt ad homine albo,veInigro,ergodiffert ab hole. Praeterea videndum est quomodo exponantur hae propositro De S.Pro quo nota quod in exponedo has propositiones de dis fieri,debet insecunda exponente poni illud complexum simul de ui se temhore: ut homo dissertabangelo: homo est si mirempore Psenenda ormiis angelus est homo Mnesi angelud. Tu proph in iro exponendis propositionibus dantur sequentes regulae. DPum Priina regula .Propositiones dedisserim quibus non ponitur
'regu - negatio,exponuntur copulaetiue,per tres exponente inquaxi prima affirmathoc verbum est secundum adiacens,de eo quin differt,insecunda affirmaturidem verbumsecundumadiacea de eo a quo dissert. Tertia est negatim in qua negatur verbum tertium adiacesde eo a quo differt vi,Sortes disseitab homine sic exponitur,Sortes est,& simul tempore omnis homo est, ScSortes non est hom O.
a. regula. Secuti daregula. ii adictori precedentis idelicet ortex
210쪽
atinaster. re enon differt abhomi ne,exponitur per unam disiun3iua m compositam expartibuscontradicentibus, partibus copulatiuae praecedentis:sic enim exponitur,fortes non differt ab homine, Sortis non est et simul tempore homo non e si,& Sortes est homo,&sic possint dari exempla de praeterito,& defuturo
et Sed si queratur quomodo expone tur ista, Homo ab asino d ffer respodetur q, semper debetraueri,ne terminiis indistribue inexporribili, disribuaturin exponetibus,sae arguatur a non distributo ad distributum,sic ergo exponitur illa,Homo ab asino differt,Homo est,& simul ippore asinus est homo asinus non est,&ista,Homo & homo differunt a se inuicem, exponit sic Homo est,& simul tempore homo est,& homo homo non est:similiter esia,Sortes& Plato disserunt ase inuicem,sic exponitur,Sortes est' simul tepore Platoest,&SortesHato no est. Et aduerteri, filii propositionibus de praeterito&de futuro Netiam de S eim,sit terminus communis non distributus,isi tertia expoliente debet poni relativum idelitatis:vt,in ista,Homo differret a Platone,sic exponitur,Homo erit,&simul tempore Plato erit c idem homo non erit Plato,quia posito casu eras nullus homo sit nisi Sortes,&posteras nullus sit homo salsi Plato Ss post nunqua m sit aliquishomo,tunc hec est sella, Homodiffert a Platone,& tamen si in tertiae onente non poneretur relativum identitatis,essetvera.
steterminus alter multis modis capituraliqua Alterea pido.n relatiue,aliquando inde nite,aliquando tur mul dicit diuersitatem ,veI di ferentiam inter ressi- plieiter .gnificatas per terminos positos a parte ante. &aparte post.Exemplum primi, viae illorum c urru' alterquiescit Exemplumsecundi, tem; homocurri ne goalter currit Ettunc est signum particulare huiussigni unia Mers is utem; Exemplumtertii Sortes est alter ab no:&tue
est sigillim distributivum sicut differt' exponitur sic, Sorteael: dc simul tempore omitis asinus est Sortes non esta sinus.