장음표시 사용
141쪽
. Resp. distinguendo adhuc eandem Maj. Quod praedicatur de superiori respectu materialis , illud idem de inferiori quoque dicitur , Concedo . at quicquid dicitur de formali superioris, ut superius est , id ipsum etiam dicitur dita,
inferiori , Nego Maj. Eodem recidit, si dicas; Quod pi ar-
dicatur de superiori, ut est notio prima , convenit etiam inferioribus 1ub imperiori comprehensis: non autem prout est notio siecunda. Resp. 4. distinguendo Min. Genus praedicatur de animali essentialiter, per e,
realiter, uniνersaliter dc uisuperius, Nego: praedicatur accident aliter M. Eo cedo Minorem: neque enim Senus p test descendere ad inferiora animalia , ut ex dictis constat. Facile rem totam sic intelliges; animali dicitur substantia, corpus, VI Vens , sentiens: ergo eadem praedic buntur de homine, qui est sub animali , quoniam haec omnia stini notiones prismae . Si autem dicas, animal est genus: ergo& homo genus est; falsum dicis. quoniam id, quod affirmas de animali
notio secunda est, non prima. Eodem quoque modo Minori acin beantur distinctiones reliquae, quae M larem distinxerunt, & nullo negotiΟ -
142쪽
debis, quid ad illud, quod inserebatur,
respondendum sit. 3. Falsum est, Genus primo intenti naliter praedicari de seeciebus secundo intentionaliter: male siquidem dixeris; Species est animat, quia notio prima non dicitur de secunda. 4. Verum est, Genus primo intenti naliter sumptum, id est, pro natura, quae dicitur genus , praedicari de speciebus primo intentionaliter : Verissime namque dicitur, Homo est animal, quia ex . inesse sequitur praedicari: animal autem, puta vivens sensitivum , inest homini. Atque hoc est, quod species dicitur his here nomen generis, id est, Genus de specie directe & univoce praedicari. Dices: Pars non praedicatur de toto quia non significat completam rationem totius, ideo nomo non est caput. At genus est parespeciei, cum se habeat innat materiae. Ergo genus non praedicatur de specie, adeoque non recte dicitur,. homo est animal. i Resp. I. distinguendo Maioremia, : nam. I. Vera est de parte in abstracto sumpta, ut recte probat MaDris confimatio. t una cum exemplo. a. Falsa est de parte in concreto & d nominatiνe sumpta: ita enim totius unia
143쪽
versalis seu potentialis naturam & indolem assumit. Vnde, hominem rite capitatum dici perhibent Philosophi. 3. Uera est de parte reali &physica .r to . '-sumitur, ita ut ninil conconnotet, hoc est , ut non significet rem, in qua Vel cum quae est. Hinc homo nec caput est, nec an ma, nec rationalitas, quia haec nihil co
. Falsa est de parte rationes i & Logica sive Messapessica, quae connotatrem, Cui coniuncta est aut esse potest,& sumitur fere adi ctive. Hinc homo recte pronunciatair esse animal. Resp. a. distinguendo Minorem e
I. Vera est de Genere & specie in concreto : falsae de iisdem in abstracta sumptiS ..2. Vera est de pace Logica , falsa de parte Phusica. Vnde Nota: Genus nunc Totius, nunc Pamtis naturam obtinet. GenuS in communi spe statum & ut ad nullam adhuc speciem contractum, habet rationem totius universalis seu potentialis, & omnes species suas sub se & potentia continet deusque praedicatur, quia plus habet entitatis & potentiae, quam ulla speclarum At Genus, si ut sub una conclusum specie F 4 conr
144쪽
consideretur, subit rationem materiar sive partis materialis & actualis: species vero totius indolem obtinet, quis plus es: sentiae actu est in specie, quam in genere , sicuti plus existentiae aut modorum &accidentium in uno est individuo, quam in tota specie. Vnde Resp. negando consequentiamo, vel, si mavis, distinguendo consequens:
r. Vemm est, Genus in abstracto non Iraedicari de specie: neque enim dixeris,omo est animalitas, quia haec nihil con-
a. Falsum est , Genus in concreto, de specie praedicari non posse: non enim est pars P0 sica de realis, sed Logica & r tionalis connotans aliam partem,scilicet disterentiam, cum qua genus est comjurustum, ut si dicam, Homo est animal, idem est ac si dicam, homo est animal
Iam ergo, quod est pars uno modo, i praedicari potest ut totum alio modo. j . . Intelligendum igitur est Estatum non de vocibus Genus &species, sed de re- ibus, quas Voces tibi: designant: definia tiones quippe Logicae suam sibi verita- tem obtinent de notionibus primis, non autem de secundis, non quidem qua prime sunt ipsarum rerum notiOMS siVe sym-
145쪽
symbola, sed qua secundis notionibus substant. Cum enim dico, Enunciatis est oratio verum aut falsium signi ans , latium hoc est de voce Enuntiatio ; quae
oratio non est: Verum autem de hac re.
Orion est nimbosus,quatems scilicet huic rei imponitur hoc secudum νοημα En-riatio . Quod ut plene intelligas. Nota: Intentio est notio sive signum aut speci es rei in intellectu cognoscente , qui per illam in exquisitam rei notitiam tendit. Estque Prima vel Secunda. Intentio seu notio prima immediatetem repraesentat: per eam enim praeter nativam Cujusque rei & vocis significationem nilail aliud intelligitur, ut si notio & vox Lapidis sumatur pro corpore duro ex terra compiato M. nomen Lapis essentiam ipsius rei extra mentem consistentis significat. Notio secunda primae significandae imponitur. Vnde non immediate rem ipsam repraesentat, sed accidens aliquod, ut si serrum appelletur species, metallum
Vis planius Z Audi Caesarium in haec sere verba; Qige primae sive intentionis,
sive impositionis nomina dicuntur, ea sic appellata esse cernim cst, quod qua vocabula instituereri animo habuerunt
146쪽
primum quidem ii intenderunt, ut ipsis rebus nomina inderent, quae & rerum vocabula essent dc dicerentur, qualia , t ea vocabula eu primi quibus homianum vulguspassim utitur ii, exprimendissilis invicem conceptibus dc quibus ut mur in disciplinis realibus. Deinde umto cum viderent iidem, necessarias sere arteS aliquas, per quas disceremus & sciavimus recte ac proprie uti illis nominibusia in positis, ut quae docerent nos illorum significationes, proprietates Jc elega tias , & in summa,illorum aptaS ubique Compositiones, sive ut quod animo tuo conceperis, aliis indicare nossis, sive ut, quid Verum quidve falsum sit, statim dijudicare possit, qui unque loquentem alium audierit, sive ut auditorem inducere queas ad essentiendum tibi, suod
persuadere conaris; hinc illi veluti jam
secundo loco intenderunt dc mente Conceperunt, ut ipsis nominibus vocabula
imponerent, cujusmodi sunt illa, quibus in Grammaticas Rhetorica ac Dialectica utimur. Vnde δc ipsa secundae imposiationis nomina dici coeperunt. Ceterum ut Genus aptum natum est,
pluribus *ecie disserentibus predicari: ita species dicitur de pluribus numero, Scquidem solo , dii rentibus, hoc est , de
solicindividuis & singularibus. Sic enim
147쪽
CENTURIA II. OPhomo de Socrate, Platone singulisque, omnibus hominibus praedicatur in quia vest namque species suorum individuorum quidditas , sicut genus est essentia mecierum. Hoc tamen discrimine, quod species praedicatur de individuis secum
dum totam essentiam, genus de speciebus dicitur secundum partem tantum . materialem. Praeterea : species praediacatur tantum de individuis, genus a tem non dicitur de speciebus tantum, sed de earum quoque individuis: cum enim cinum de altero dicitur essentialiter, qui
duid per se dicitur de praedicato, idem &
e subjecto dici, extra omnem est con
Dices: Species in praedicamento substantiae non praedicantur de pluribus dis.
ferentibus numero , quia soli numeri impraedicamento Quantitatis numero di . ferunt . . Ergo non omnis species praedicatur de pIuribus numero cisterentibus .. Respia negando antecedens. Ad proinhationem dico, Disserre numero noria. tantum dici de numeris, qui formaliter numero discrepandi ut ternarius, qualem narius &c. Sed etiam de aliis entibuS, quae non disserunt etantiis communibus sed collectionestu numero a Menuum ,
unde fit ut tanquam diversa enua n merentur.
148쪽
Hinc disserentia numero Voco, quaecunque specificis conditionibus conveniunt,materialibus autem distinguuntur. NumeruS enim cum ex continui divisione oriatur, ejus divi sio materialis erit, non sermalis. Haec autem disserentia
numero sunt individua diveria sub c dem infima specie posita, quae numeIO quidem disterre dicuntur propter diversitatem individualem , quae numerum
constituit: nam licet unumquodque i dividuum non sit numerus, quia tamen plura simul sumpta numerum conficiunt, hinc numero inter se differre dicuntur. Atque ex his constare arbit or, quo sensu verum quove falsiim sit Effatum primum: pedem ergo moveo & promciscor ad secundum.
a. Genus est imperfestius specie.
I. Alsum est secundum continem L tiam potentialem : nam sub stantia 1ici se perscctiora continet dc plura , quam corpuS, cum comprehendat etiam spiritum. 2. Verum est secundum continentiam
actualem a species enim omnes in se haebet perrectiones generis, non quider Logicas, scd Physicas: Et, species est: ens magis determinatum, quam genus.
149쪽
CENTVRIA II. I 23 Atque hinc facile dijudicabis illud;
Genus est magis ens quam species: nam I. Verum est extensiιν oc est, quoad extensionem & in ratione potentiae ac materiae e latius enim patet, pluribus i est & de pluribus praedicatur genus, quam species, quoniam geDus communius est, ut pote plurium, species vero angustior, quia unius Mntum est. Eis ne, Quicquid continet, in eo plus esse videtur . quam in eo, quod continetur. At genus continet, species autem sub g nere continetur. Ergo plus est in genere, quam in speciC. . Dices : Species est communior genere: plures enim sunt specieS, quam genera. Ergo de plutibus dicitur species, quam gemuS. Resp.distinguendo antecedens: si sp cies sumatur pro intentione , est communior genere : at si sumatur pro re intentioni sublecta, quomodo nic loquiamur , sic sane species est magis determis nata , quam genus minusque comm
1. Falsum esstanten e, hoc est, quoad intensionem & ratione sormae seu pyrite-ὸhionis : ita enim species est magiS enu, quia in se plures persectionum gradus
continet, totam nimirum generis nata
ram dc dignitatem & propriam in pec
150쪽
differentiam , quam genus potestatera tantum, species autem actae continet. Genus ergo est majus specie secundum potestatem extensionem , entitatem species vicistim maior est genere secu dum actum, essentiam σ intensiionem h
3. Genus continet sua pecies σ differentias diridentenI. Alsum est, continere eas actu Scidistin te, quomodo homo co tinec animal & rationale: alias in quo est genus, in eodem essent omnes species& differentiae generis, & sic Petrus, quia est animal, esset homo & brutum, rati natis & irrationalis, quia quod supeliori nVenit adita, necessiario quoque Co venit inserioribus : duo autem contraria, quales sunt duae differentiae oppositae, non possunt in eodem simul sublecto reperiri. a. Verum est, continere eas potentia& confuse: id enim dicitur alia continere potentia seu connise, quod nullum quiadem ex illis actu includit, modo tamen cum uno, modo cum altero coniungi potest, eo sere modo, quo materia, quia quasvis apta est suscipere formas, sicut tabula rasa imagines aut cera figuros,