장음표시 사용
311쪽
6. Verum est quoad genera seu prima. ac suma capita.
7. Falsum est quoad modos singulos 8. Verum est ratione oppositionis sive quatenus oppositum est. 9. Falsum est simpliciter & absque reis spectu ad oppositionem, sive quatenus non est oppositum. Vtrumque patet in substantia & accidente. Io. Verum est hoc sensu ; Qui tenet
quid & quotuplex sit unum Oppo1Itorum is simul intelligit quid sit & quod modis dicatur alterum, ut si sciam quid & quot lex sit principium, ignorare non possum, quid " lex siε principiatum sive id,quod principium habere dicitur. Et, qui novit, aliquid dici genere; sp cie & numero idem, illi, totidem modis dici disserens,certo statuere licet. '
ΑΙ. Contrariorum unopositoponit in
- ΓAlsium est, una specie posita ait I ram necessarib poni eodem tempore, ut patet ex nascentis mundi exordio : primum enim bruta, post homo fuit conditus, & tandem ex animalibus solus mino futurus est, bruta omnia interitura. . Et sane, si omnes homines sunt sani, non est necessum, aliquem eme aegrum:potest ςrgo dari sanitas, licet non sit morbus . 'a. Fru
312쪽
ata Falsum est, ubique, si unum contrariorum sit etiam alterum esse: neque enim si bonum si rincipium mundi, sequitur maIum ejusdem esse principium . 3. Venim ergo est hoc sensu, Co uariorum unum non est prius altero natura Sc raxione generis ac prout ad uni versi conservationem dc persectione conserunt ut patet ex 2. de coelocap. 3. Res enimipse hac contrariariun Virium δέ naturarum mitigatione facilius conse Vantur: quis enim, obsecro, rerum starus futurus erat, si omnia essent calida λ quis
stupor, si omnia rigidaὸ quae miseria, si semper tenebrae ξ quae lassitudo si se ex dies
Venirnest, uno contrariorum po
sito poni alterum ac, vel potentia et idque aliquando in alio, aliouando in eodem sublecto, se uocessiri dc alio atque alio
Vorum est, quando utrumque inest mutabilitΩΙ. Dices: Contrariorum uno insiton gatur alterum , non ergo potest poni-Resp. i. Distinguendo antecedonS
i. Verum est in conu nis immediatis. ita
313쪽
ita enim posita senstate negatur Igritudo quia non possunt simul & eodem tempore isthaec existere in eodem sublecto. a. Verum est respectu e fidem numere subjecti: Petrus enim' sanus negatur esse aeger.3. Falsum est respectu diversorumsu 'ctorum et neque enim posito calore i igne negatur & tollitur frigus ab aqua. q. Verum est etiam respectit Udem subiecti in contrariis mediatis uno posito negari alterum, licet uno sublato non,ω- si contingenter , ponatur alterum: ut , si paries est albus, non potest idem ess , niger, saltem qua parte albus est: si a tem albus non est, non sequitur necessaris nigrum esse , quia potest esse ruber. Resp. a. Distinguendo consequens:
r. Verum est, posito uno contrariorum , non posse in eodem subiecto poni alterum, saltem eodem tempore de
2. Falsum est, non posse poni in alio subjecto, vel in eodem succesνe & d Versio tempora, sicut etiam supra dic
314쪽
Milo est, quia maxime distant. Vn
de Cic. de Amicit. Dispares m res disparia studia sequuntur, quorum dissimilitudo dissociat amicitias: nec ob aliam causam ullam boni improbis, im probi bonis amici esse non possitnt, nisi quod tanta est inter eos , quanta maxima potest esse morum studiorumque dista
. I. Falsum est de contrariis tarismὸ sumptis: potest enim idem esse pater &filius,quamvis non eodem modo & I spectu ejusdem: a. falsum est, si considerentur contraria latissime sumpta respectu subjecti inhamnis, quia tum non sunt opposita: sc humiditas, frigiditas & gravitas sunt
in eadem aqua. 3. Verum est, si spectetur abstractive ita enim inter is opponuntur, quia st giditas non est gravitas. .: Haec, quaeso, bene capiat lector, nec cavillandi occasionem arsipiat. . q. Verum est de contrariis stricti me sumptis in gradibus intensis: ita enim se mutuo expellunt e sublecto, non quidem expulsione essectiva, sedformali: neque
315쪽
enim calor e cienter extrudit frigus eπequa, sed ignis. Dices: Aristoteles in Ethicis ait ; Contrarium sibi contrarium expetit, ut inopulocupletem , indoctus scientem. Ergo contraria simul copulari possunt, etiam in gradibus intensis. Resp. I. Ad antecedens, negando, quae afferuntur; esse proprie dicta contra ria: sunt enim privatiνe oppost ita. Resp. a. Distinguendo antecedens:
. I. Contrarium non expetit sibi comtrarium , ut ambo simul sint & maneant contratia : neque enim tenebrae cum Sole , nigrum cum candido , sordes, & n gitia cum virtute consistere ullo modo
queunt. Sic enim nec ipsi Dij, inquit i le , si turpiter quid egerint, honestatis
nerVum, quae , cum ipsorum natura aeterno foedere ac nexu devincta est, inci
derint dignitatemque nominis sui flagiatio adstrinxerint. Dij amplius haberi posi
. a. Sed contratium sibi expetit contrarium , ut tollatur alterum, quod privationem significat: indoctus enim amat doctum vel potius doctrinam , non ut maneat indoctus de fiat simul doctusi haec enim simul consistere non pos
sunt Sed ut doctrinae particeps factus
316쪽
. desinat esse indoctus . . 'Non ergo simpliciter, sed secundum quid intelligendus est Aristoteles
Expetit autem unum contrarium Miud quia unum contrarium alit & conservat subjectum, expellendo vel temperando moderando & refringendo contrariam
qualitatem: sic frigidum appetit calidum
amarum dulce , numidum siccitatem, vacuum repletionem , Plenum evacuationem M.
f. Falsum est in gradibus remissis: c lor enim & frigus simul sunt in aqua tepida, quia ibi contraria non sunt & obidin eodem esse subjecto nulla ratione im-
pediunt b6. Verum est de contrariis realibus &materialibus, id est,. de rebus ipsis: n que enim dive reales qualitates inter se Contrariae, ut albedo, & nigredo, simul sunt in eodem subjecto adaequate, quia manifestam habent repugnantiam. . Falsum est de contrariis intenti ν malibus & immaterialibus, id est , de qualitatum speciebus dc repraesentation - hus: reS enim, quae cognoscuntur, ipsie nequaquam se sensui aut intellectui ing runt , sed spiritalis quaedam species aut repraesentatio, cui nulla est materia, nul-Ia contrarieta . Sic oculus librum inspiaciens recipit in se speciem albedinis & n
317쪽
gredinis, quae qualitas spiritalis est, eo .
fere modo, quo cera recipit figuram amnuli, non autem ferrum aut aurum, ex quo est amnilus.
8. Uerum est respectariusitempartis: neque enim secundum dentes albus &niger est hic aethiops. . Falsum est respecta diversarum partium: in superiore parte aqua servens est calidissima , in inferiore frigida: si enim in ollam bullientem immitas plumbum liquefactum, Concrescet: concretio autem est a stigore, quemadmodum liquefaettio 1 calore. Iam vero silmmum ae profundum sunt distinime partes eiusdem aquae. IO. Verum est ,
dicari de contrario, tum vel idem non esset id, quod est, vel duo essent unum. i ii Falsum est, si contraria sumantitae aquivoce: in aequivocis enim nulla vera est contratietas. Sed longiores hocloco sumin , quam necesseest: rammenim est Contraria
actus Q. in eoaem esse nonposse. Quod
Bonmodo naturaliter, sedctyupernat Talitervetissimum est. Dices: divina virtute duo contram in gradibus intensis smul esse possunt in eodem numero corpore duobus in locis
318쪽
constituto et sub Zona quippe torrida ca- lidum, sub frigida erit frigidum. Resp. Hac de re quid statuendum sit, . in Physica quam poterimus clarissime Proponemus : hic suppono, non posse corpus unum & idem numero pluribus smul locis circumscribi, adeoque falsum esse , quod ex contraria suppositione i fertur.Ratio hypotheseos haec est; Si unucorpus poneretur simul in pluribus locis, Posset naturaliter ad plura simul locata
moveri: ponat enim Deus V. g. per i possibile lapidem in duabus extremitatiabus alicujus trabis, tum removeatur trabs Virtute Vel divina , Vel humana; insata certe & nativa gravitas lapidem illum deorsum deprimet, non tantum ut ino hac, sed etiam iit in illa trabis parte ex stentem, atque ita duo simul loca nati raliter acquiret lapis: quod quam sit absonum vel ipsis pueris notum est. Quis
enim credat, creaturam sola virtute nativa producere esseChim supra vel potius. Contra naturam, quali s est, per duos di- . VersOS motus producere in se duo ubi adaequata & constituere se in duobus t . Cis adaequatis rintq; hoc argumentu tau secit risqueat . s. in 3.parti disp. ID. ut propter illud a Sociorum suoru decretis in hac re seces
serit & in Thomistarum castra transierit .
319쪽
- 47. Contraria sub eodem genere posita maxime distant.
is Ontraria debent esse sub eodem g
nere , quia ab uno contrariorum ad alterum ne ssario requiritur transitus cum unum expellatur ab altero. Non
potest autem neri talis transitus, nisi sit aliqua cognatio. Conveniunt ergo i genere, non modo flummo, sed etiam proximo vel saltem interiecto. Vnde. I. Falsum est, contraria semper esse sub eodem genere proximo . Hinc incumtur in Topicis esse sepius sub diversis generibuS . 2. Verum est, esse vel sub eodemn nere proximo & immediato, ut albedo de nigredo sunt sub colore, vel sub eodem genere mediato σ remoto, ut liberalita 5e prodigalitas sub habitu voluntatis. 3. Falsum est, contraria distare maxume simpliciter : distant enim maxime tantum sub eodem genere, eoque non aquisoco aut analom , sed unisoco. Cum enim eidem subje vicissim insint, maiorem conVenientiam postulant, quam
in genere aequisoco aut analogo.
Falsum est de distantia locali: c pilli enim nigri & cutis alba non distant secundum locum , scd sese tangimt -- N mediate ra
320쪽
-ediate . Et magis distant terra & ignis,
quam terra& aer, quae tamen ultima la- cundum qualitates Mintcontraria.
1. V etaim est de si tantia naturali si- secundum naeturam Messentiam &ut speciessunt'παW:contrariorum enim ' natura maXimepugnat, cum non possint in eodem subjecto stabularia - - 6. Veruria est de distantia negativa. .. . Falsum est de dictantia positiva et hac enim contraria maxime non distant, quia aeque distant calidum & frigidum atque humidum de siccum. Distantia maxima positiva est, quae omni distantia major est. / ἰDistantia maxima negativa est ea, qua nulla major est. Dices: Liberastas es avaritia non distant maxime sub eodem genere: major enim est distantia avaritiae a prodigalitate quam a liberalitate, quae in medio consistit duorum illorum vitiorum. Atqui liberalitas Sc avaritia sint contraria. E Eo quςdam contraria non distant maxuli ne um eodem genere.
natura prodigalitatis remotior est a nat in & essentia avaritiae, quain natura liaveralitatis. ' - .