장음표시 사용
401쪽
persectionem : patet hoc in motu et mentorum , corporum caelestium M. 7. Verum est de natura impedita σει statu violento, cum praesto est obex&impedimentum: haec enim lassatur non
numquam, fatiscit , deficit & plane perimitur: nullum quippe violentum est
r. TINsum est respem. Dei, tanquam II causae infinitae,cuius actoni mula res resistere potest: adeoque omnia naturalia hoc pacto sunt corruptibilia Mmutationi obnoxia ἀοι. Verum est. naturalia simplici , ama in saeuiatraria non habent, esse immutabilia. ..
3. Falsum est, naturalia Micia , a contrarium kabent, esse omnino immutabilia et corrumpuntur enim & d struunt se mutuo elementa secundum
- η. Verum est, naturalia in umer-- secundum essentiam, quoad connexionem praedicati cum siti, isdem dciae M signato , .cile immutabilia . . , s. Falsumest, naturalia in singulare, secundum exissentia-αin actu ex mira,
402쪽
6. Verum est, naturalia re pectu gentium secundorum esse immutabilia , rcia enim horum agentium vires finita sint,naturam destruere aut mutare non possunt. . Falsum est de bonis naturailibus utilibus , quorum mutationen introduxit primorum parentum lapsita. Hinc bopa valetudo, quae naturalis nobis fuit , lamguida nunc est & morte, quae poena Vel stipendium peccati est , penitus abole
8. Verum est de esentialibus natura bonis: lapis enim v. g.vel millies sursum projectus non mutabitur assuetudine, ut sursum moveatur, quia ex internis 6c es sentialibus principiis fertur deorsum.' 9. Falsum est de accidentalibus natu rabonis: haec enim tam ab internis , quin externis caulis facillime mutantur: agrorum sterilitas frequenti cui tura coet rigitur, eorundem seracitas negligent . depcrditur.
T3. Natura nihil farii frustra, sedam ria agit propter sinem σsemperi - f. tendit quod K imum eis
R Axio est, tum quia natura Deum
imitatur, tum quia est Deus ipse vel eius ordinaria potestas, tum quia in
403쪽
sapientissima: quod autem sapientis. simum est nihil temere, nihil frustra facit &c. Frustra enim id es dicitur, r. quod finem sinim non assequitur. 2- cujus finis fiustra est.
Primum membrum L. Verum est per se, Miνersaliter EM cum natura consulta facit, Quicquid enim fit secundum naturae consiliumci intentionem, id num quam est si ustra . . Mices: Natura nec electionis nec com sultationis capax est. Ergo non agit co sultis , sed absque ratione. Resp. Distinguendo antecedens 2.
proprie dc perse, Concedo: neque enim Plantae v. g. sinem motus sui formiuit en cognoscunt. Directione me is intestim gentis Sc beneficio primi principii admirabiliter eam di ingentis, Nego: est enim natura quasi instaudentum, mirustra Mordinaria Dei potestas omnia. sapienter
agentiS- Resp. 2. Negando consequentiam: opus enim naturae est opus intelligentiae - non errantis, id est, natum a merue r
aeum fines cogno me adeos dirigitur , cet ipsainla Natura menteruinam de intelligentiam non habeat. . a. fusum est cx Genne, per accidenrdc ratiane singularium essectorum, quae Praeter regulam Natura: pe impedium
404쪽
tura diversis & vatiis causis, ut ab agente, , materiae vel desectu sunde hic homo caecus aut monoculus) Vel abunda tia , unde hic pullus biceps nascitur .
. 3. Verum est de natura naturante. . ,
- 4. Verum est de natura naturata uniνersali. e. Falsum est de natura naturata pamticulari & propria: quorsum enim facultatas visiva in caeco ab ortu λ 6. Verum est hoc sensus Natura nihil agit temere & sine ratione aut caeco quodam impetu. ... . Verum est in essectis universalibus omnibui, nyparticularibus autem maπι-
8. Falsum est in sexu uiso nihil esse o stra: in maRmis enim virilibus sirus stra est proclivitas ad lac. . . P. Falsum est in aliquo individuo rostra enim est facultas generandi in-- virginei, ait Crassotus. Io. Verum est in toto genere. II. HSYon sit, naturam is nihil facere Ostra inspecie; sunt tammen quaedam in natura aliqua specifica, quorum nullus est usus nobis saltem c gnitus : ad quid enim oculi talpae, gentia talia mulo Z falluntur enim, qui oculo
405쪽
' Ιχ. Videtur tamen etiam ciuibusdam verum esse de natura particulari, quae licet ab injectis remoris impediatur , ut non possit assequi finem suinn, non tamen penitus illum seponit, ut docent monstra. Quin imo sapientiae hoc est, dum consultius judicat producere mut him aut alio naevo insectum, quam om- asino nihil. Dices: Res venenatae sunt frustra. Resp. Falsum hoc esse: nam aut alia mentum praebent alicui bestiarum , ut cinita sturno, aut usiim habent in Medicina : eadem enim cicuta medetur igni secro. Conser effatum 28. Centur. I. Secundum membrum sequitur ex primo,& indicat coli lio Architecti singulas species,in uniνersa natura ordinatas esse& servari, certas habere formas & eL Etiones inque singulis mixtorum speciebus eertum esse modum propagationis seu generationis, ac tendere Cas. ad generationes, sormas & emcctiones , inclinatione insita suis corporibus amente Architectatrice . Vti nunc rationes omittam, experientia quotidianassitis superque id ipuim eo robavinullum si quidem opus est, emus finem non spectat is , a quo suscipitur. Olit -- si interroras, quid spectet tam
406쪽
gendo plantasque tenellulas rigam do λ respondebit certe , ut aliquid p
cuniae ex oleribus illis colligam meque meosque curem. Si nimium interrogeti cur tam rapido & festino cursu sine i termissione currat ξ finem suum esse diacet , redire in mare, unde originem re xerit . Si arbores interroges, cur flores tam varios tempore Vero pro rudant respondebunt eo fine, ut autumno arpropinquante Varii generis poma variis usibus conducentia producant. Cur movetur caelum certe non impetu ca co , sed ut haec inferiora oriantur & moriantur. Terra non temere descendit,
sed ut suo possessis loco quiescat. Gen rant plantae & animalia non frustra sed ut se, cum in individuo nequeant, tria specie saltem perpetua reddant. r. Falsum est hoc membrum propria&per se: neque enim natura formalitrecognoscit, intelligit, consultat. Ergo nec formaliter propter finem agit. - a. Verum est perbe vel per aliud & directione mentis intelligentis . Opus enim naturae, ut supra dicebamus, est opus intelligentiae, id est, Dei. Sed de his uberius cap. sequenti, Eliato. 83.
Tertium membrumi. Falsum est de speciebus vel uni vel diser si generis, inter quas est dictis-
407쪽
Dio essentialis: non enim quia animal est planta praestantius, ideo 1 per in g .neratione viventis animal potius, quam planta producitur . . . a. Verum est in iis , quae non diffs
runt essentia spec ma sed gradibus tantum
perfeιtionis accidentalis . . . ..
Licet autem natura semper optimum. intendat & efficere conetur, accidet --:men non raro, ut, id, quod deterius est: assequatur, ita tamen ut deterius illud sit: necessarium ad optimum consequenm m. Hinc quamvis natura semper Prinponat sibi generare masculum , intendit tamen etiam secundario 'c per se imminam , quoniam illum sine nac gen rare non potest. Unde & taminam ali animal occasionaturn alii maluin neces sarium vocitarunt, Aristoteles pessime: monstrorum omnium principium . . CAP. XL
Cinis vox variis modis sumitura d
I. Vsurpatur Grammatice , ut si quis dicat ; Multae me ad id causae imput
408쪽
3. .Sumitur Philosophice, idque tribus
Q. Ir Minte pro catusa efficiente, quam Arestoteles 'timam imusam & prinis. pium mutationis nominat. Τ γ a. σ1 1. gatissme dcidem est, quod principium latissme sumptum sic Privatio in Metaph. principium & causa dicitur.' 3. Proprie prout complectitur quatuor causarum 'genera ς E cientem Materiam, Formam Finem. '
oc intelligi potest etam de causa material ter , quam formaliter
I. Verum est , Causam tum materia liter,abs tὸα seesndum natura inmconsideratam, tum euatienus causandi Mirtutem habet, natura semper priorem esse effectasuo: prius enim natura est es se & posse exercere causalitatem, quam actu id ipsum pretestare. 2. Verum est , causam materialiter sumptam . id est, pro re, quae denominatur causa, aliquando tempore prio-
409쪽
priorem eme suo effectu. Sic Architechia prior est domo , Sutor calceo , Pater materialiter, id est pro homine sumptus filio: quomodo enim illi achim causanindi exerceant, si non ante existunt. 3. Venim est , causam formaliter sumptam , id est , quatenus actu influit & causalitatem exercet, essectu sito pri rem eme natura. Et ratio manifesta est. Id enim natura prius est, a quo pendet aliud. At 1 causa formaliter si impia seu actu influente pendet effectus . Ergo causa formaliter sumpta natura prior est, irim effectus. Deinde, quod moVet, facit, generat, id actu est: quod autem movetur, fit, generatur, id potentia tam
tum est. At causa movet, facit, generat: esseetiis autem movetur, fit, generatur. Ergo causa actu, effectus potentia tam
tum est. Quod autem actu est , natural prius est eo, quod potentia tantum. Vb: de Effat. 6O. Cent. I. I Falsum est , causam formaliter . , sumptam e sie priorem tempore effectal f suo: non enim potest causa actu influere nisi eodem instanti temporis effectus sit, in quem influit. s. Falsum est, causam natura esse a priorem suo effectu, si ista duo sumantur
latasunt, relata enim sunt simul natura. Hinc
410쪽
Hinc conciliabis Aristotelem dicentem nunc Causam esse priorem suo esse stununc simul esse cum illo: est enim abs iste prior natura, tempore autem simul. 6. Verum est de inino, quod habet esse per motum Physicum: id enim se per tam natura, quam tempore est in ta sua posterius. ' i a Falsum est de effecto , quod a cipit esse per emanationem naturalemo ,
da quaedam effecta subitanea & quasi
pontanea Opera e Causis erumpunt: ita enim e fium simul est tempore cum sua causa: nam Sol & ejus lumen. ,. forin
ma & Brmatum, ignis & ustio simul
8. Falsum est siecundum entitatem: ita enim finis est aliquando effectu suo posterior . ,
'. Verum estsecundum causalitatem - Io. Verum est de ordine cognitioni distincta σ ὰ priori, quia cognitionismns est causa, ideo selicem ille praediacat , qui potuit rerum cognoscere causas nullum enim effectum sine causa sua diastincte cognosci potest: nam ut se res habet in esse et ita in cognosci. . O. Falsum est de oratne cognitionistanctusa oe a posteriori: ita enim causa est posterior enectit suo. Vndo ignorato motu , inquit Aristoteles, necesse est,