장음표시 사용
411쪽
naturam ipsam ignorati. Hac de re plura qui volet, adeat Metaphysicam Suarea
Vnde solves illud; Effectus prior est inobis cognitione: omnis enim nostra cognitio per sensus comparatur, qui non initi effecta apprehendunt, quemadmo idum intellectus causas. .
Resp. Effectus quidem cognitioni nostra, id est, vindistincta & vacillance, inon autem firma & d istincta prior est ipsa causa, quae posterior quidem e li tcognitione nostra, 1ed prior cognitione '
7s. Causia est nobilior essecto.
rc v ΥErum est , si Cai facte Effectum V sumantur praecige,relativme for- . maliter , hoc est , si C fa sumatur , ut causa est & Effectum , ut effectum est: sive, ut est quid pendens ab ipsa causa. Nobilius enim est dare, quam accipere. Hoc etenim est indigentis , illud autem abundantis: illud copiae, hoc inopiae s Muria AEAt causa formaliter sumpta Ia gitur esse effectui eumque adhu producit, essecius vect accipit esse &, producitur . Ergo causa Effecto suo est nobilior &
. a. At falsum est, si causae sumantur
412쪽
absolut , materialiter Sc secundum entiatatem suam absolutam , ut ex dicendis
. RHim est in unisersum : Causa enim materialiter sumpta aliquandoquidem Eflectu suo nobilior est, ut Deus creaturis,Architectusdom ut calceo, aliquando, aequalis est din talis: ut homo hominem generans, canis canemo, aliquando est ignobilior, ut Sol respecta hominum aliorumque Viventium , ad quorum dorictimi generationem c Ergo causa materialiter sumpta , non semper est effectu suo nobilior . Ideo . Verissimum est in causa aequivoc Gomnium prima et Deus enim sicci nec actu . nec formaliter : vir Me tamen &eminenter omnem e medium continet. Verum est de E ciente aequi oca principati l necesse est enim, sit aevirtutis esse id, quod producit tam difformia & aliena a specie sua, ut cum Soletanam, coelum non calidum calorem sine qualitate qualitatem , sino cor nipuode comptionem efficit . . . Dices : Animatum est nobilius. Attulum est inanime : intireS , milicae, ranae, quas in quisquiliis & luto fabricat, animatae. Ergo coelum, ut causa aequi-VOca, non est nobilius eflectis suis
' Resp. Negando Maj. Quis enuria
413쪽
animacula , quorum corpora potius , quam nomina novimus , pulcherrimae urbium Lutetiae praeferat aut An
verpiae, licet haec sine sensu , in illis vita
cumsensu. Deinde Mus & Coelum considerantur vel secundum Entitatem , Vel secundum Causalitatem. Quare etiamsi demus, primo modo nobiliorem esse murenia , . secundo tamen modo nobiliuS erit coerium.. Scio alios dicere, murem procreari a coelo, tanquam instrumento intelligentiae & namrae, non autem tanquam a causa praecipua. o. Falsum est de causa esciente primcipali univoca: haec enim secundum n turam absolutam & pe sectionem intri secam aequalis est persectionis cum effecto : essentiae enim rerum sunt sicut numeri. Quemadmodum ergo num nra octonarius v.Dnon continet nisi octo unitates: ita nec essentia quicquam h het plus aut minus, ut saepe dixi, adeoque causa univoca, & ejus effectas a qualem habent nobilitatem. Et sane is,
I Iihil dat, quod non habet. Ergo causa non potest effecto majorem nobilitatem aut perstationem, quam habeat ipsita,
414쪽
ripali sive instrumentali: haec enim potest esse imperfectior, ut cum accidens substantiam , calor V. g. ignem, produm
subinde est effectis suis nobilior, ut be titudo hominis excedit persectione opera virtutis, quae ad illam obtinendam exercentur et aliquando Vero est ignobilior , ut lucrum V. g. Vel Vana gloriaia, quam in scientiis vel virtutibus sibi proponunt homines. Itaque 9. Verum est de sine quodam, falsum de omni . IO. Verum est de fine, qui praeexistit agenti quem agens principaliter Mgit, ut ei uniatur vel assimiletur. Talis finis est D S. I i. Falsum est de fine, qui producitur ab agente: neque enim Medico praestantior est sanitas. Neque hoc mirum: cum enim finis
moveat tantum metaphorice agens ad argendum aut operandum, non est necesse, ut vel formasiter Vel eminenter comtineat essechim, sed sufficit, si quam habet rationem boni , sub qua possit
12. Verum est, si nomen Causa sumatur complicate seu complexe & effecta conseratumim omnibus suiscausis sim
415쪽
sumptis : ita enim effectas sonperest deterior mila nihil in se habet pers
ctionis , quod non acceperit a causa. . . M. Fanum est , si nomen causa sumatur dirion: nam I. Materia non estnobilior forma, cujus est cause . Est enim Materia au Gquid, Forma vero pulchrum: itum M teria est pura potentia, Fotina vero est
2. Hinc etiam etnatem non est nobilior toto composito.
Neque irim composito potest esse nobilior: compositum enim cobibet in seoque omnem ejus pers etionem & instiper materiam includita Item, compositum est quidcompletum per se subsistit, per se operatur, propri ratibus proxime subjicitiin forma vero ost quid incompletum & propter Compositum &C. V, Dices r. Compositum omnem per-w onem habet a sorma. Ergo com - 1ito nobilior est forma .
Resp.UVandoantecedens: est enim etiam materia quid persectum,non qui- θη ociter, sed tamen in suomnere 23one potentia*briectiva - . Piζζβ a Materia est omnium imperrectionum semininum, quia reSinteritui Ieddit obnoxias. Ergo nullam tribuit
416쪽
composito persectionem. Resp. Negando consequentiam: est
enim materia commune vehiculum a cidentium, quae res corporem in suo gradu perficiunt. I 4. Verum est, Omnem.omnino causam in tali genere cause esse effecto suo nobiliorem. Sic materia nobilior est homine , prout illi dat esse materiale. 1 F. . Falsum est de causa intentionali: neq; enim visione nobilior est species visibiliS. 16. Falsum est de causis per accidens. II. Verum est de causis per se secum dum causalitatem: Melius enim est dare , quam accipere. 18. Falsum est secundum entitatem de materia aut Brina sola : quod e dictis
inueres, An absolute verum sit ii lud , Afelius est dare, quam accipere λ1. Falsum est , si dando perdas, aliis tua confierendo, egenus ipse fias: patet hoc in prodigis &supra modum ibberalibus, qui, alios dum ditant, semet exuunt & omni divitiarum copia spoliant. miseri. 2. Verum est, si dando retineas id ipsem, quod alteri tribuis, ut cum de tuo lumine alteri accendis lumen. Sic Praeceptores, Concionatores aliique si-- R a inb
417쪽
miles docendo nihil amittunt, sed, quod habent, retinentre aliis, Discipulis puta suis& auditoribus, communicant. Omne enim bonum est diffusivum sui. ADque hic locum habet, quod vulgi sermo apud Belgas trivit, Verbum ;
Quasi dicas Disce ut scias: surare , ut habeas . Suum tamen cuique relinquito . g. Verum est de eo, qui dat indigenti, sive illi, qui erat in potentia ad recipiendum . . A. Falsum est de eo, qui ita non dat. Hinc male colligebant Arriani, Filium non esse consubstantialem Patri in admirando illo Trinitatis mysterio : Filius enim numquam filii in potentia,sed se per actu. Vnde nec ei, tanquam indi, genti Pater dedit aut dare potuit: qua cumque enim Filius habet,ab aeterno h bet & immutabiliter. ἡ
418쪽
76. Posita causa ponitur, σ , sublata tollitur lectus.
rimum membrum I. Falsum est hoc modo; Posita causa in est absoluto sive in astu primo ponitur effectus, maxime si asens sit voluntarium: neque enim, qui facultatem habet canendi, statim canit . . . . 1. Verum est, Posita causa in esse cas
Uitatis sive in actu beeundo poni ei&inim: simul enim ac aliquid suscipit hanc
relationem, ut dicatur causa etiam aliud suscipit hanc relationem , ut dicatur essectaeis: Relata quippe mutuo sese ponunt& Contraria contrariorum sunt cons
3. Verum est, causam naturalem sufficientem σ totale aeta nec impeditam i,lico sequi effectiamsaaec enim actionem differre non potest. Ideo posito igne non pote st non poni calor & calefactio. Atque hoc est, quod alii dicunt, Positae causa efficiente necessaria ponitur effectus necessatio ab illa procedens, dummodo stilicet nec subjectum desit, in quod agat, nec ejus Virtus, ab agend aliquo obice tetardetur. Sic igne posito necesse est dari combustionem, si modast aliquid, quod comburi queat,nihilquzR 3 Vise
419쪽
virtutem ignis remoretur. . .Falsum est, posita causia, etaim ue-
cessaria , poni confestim effectum eius in ea persectione, quam non , nisi temporis progressu, habiturus est, V. g. Igne posito non est necesse fieri conflagrationem omnis objectae materiae . quae successive peragenda est. 1 F. Falsum est, posita cauca libera sive ivoluntaria cum OmnibuS ad agendum
requisitis necessario poni cme iura, cujus productionem suspendere & a quo producendo omnino cessare potest , si , velit: neque enim posito Iasone necessario ponenda est prosectio ad aureum c
- 6. Falsum est, posita causa insufficiente poni statim effectum: neque enim si doctus est Praeceptor , continuos doctus erit discipuluS. 7. Verum est , Effectum eo modo poni, quo ponitur causa. Vnde 8. Falsum est, posita causa poteutia , poni effectum astu : neque enim dosemiens vigilat, Vigilare tamen potest. 9. Verum est de causa physica perse.
IO. Falsum est de causaper accidens& morali. II. Verum est de causa se liciter 'proxima. : ia. Falsum est de causa remota &.
420쪽
Dersali di hac enim , etiam in actus sicundo posita, non semperessectuS ne- , Cesario 1equitur . Sic enim Sol est causa remota , cur ex ovo fiat pullus, nec tamen generatur pullus, nisi calore & i cubatione matris excludatur. Secundum membrum integro libello docuit inorum in Par lamento Parisiensi doctissimus AndreasTiraquellus , cujus haec estsumma ; cessante causa assinitatis belli, commodi, consi tudinis, Contra scius se delegationis , dispensationis, e Culatiqnis, expulsionis , gratiae, immuni- 'tatis, infamia interdictionis,. legati mandati , morbi, obligationis, omeij, rPraesumptionis, privilegi, promissioni ,. roculationis, substitutionis cessat ipsaeaia finitas , belum, commodum ScC. quia cornipro principio nihil est, quod ciet :ris, quae inde pendent, auxilium praeb
re intelligatur. 'I. Verum est, si spectetur relatio &mutua assectio inter causam σ essentum neque erum intelligi potest , quo pacto fieri possit emetus ab illa causa, quae jam sublataest nec amplius in rerum n, .
r. Verissimum est de Causis internis de sentialibusn forma, inquam insermante
materia immanente, quia sunt causae' essentiam rei. constituent ... Quemad