장음표시 사용
81쪽
quisita, qualis est ea, quae fit per effectu et ita enim apprehenditur divisibiliter.Nam
intelligentiae & omnes omnino formae materiae expertes cognoscuntur non per
se, sed per aliud ; non perfecte sed obscure, imperfecite, umbratiliter, & potius quod sint, qtiam quid sint M. Elpent aposita est in indivisibilia ID est, Essentiae nulla potest fieri addutio , nulla diminutio : non intenditur essentia, non remittitur: non suscipit magis aut minuS,
I. Verum est de Ente perse σμγsico, id est, de essentia specifica ia2- Verum est de omni Ente, modo essentia sumatur pro redditate, quae demnitione explicatur. Et siet quaelitas omnis consistit in indivisibili.Vna enim est albedinis definitio, sive sit intensa, siVe remissa Confer cap. 4-cent.
Dices, Virtus est qualitas, & tamea gradus sidcipit Resp. Virtus in se, & ut est qualitatis
Decies, non intenditur, ut Vero est in Hiblecto singulari, V. g. Catone aut Ariamde, culus est forma accidentalis, intensionem admittit Sc remiisionem. Verborin concreto virtuti gradus concedimus, ita
82쪽
3. Falsum est de essentia generica: ir hac enim datur Iatitudo intime perfectionis, ita ut in una specie possit esse , fperseetior, in aItem mitius perfecta. Patet id in animali, quod perfectius est in , homine, quam in bruto, quia majorem persectionis gradum in homine acquirit, quam in bruto.
M. Trium in Deo personarum una
FIdes hoc Christiana docet, nec rati
ne ad id est opus. Dices : Pater , Filius & Spiritus Sanehis essentialiter sunt unus Deus. At P ter , Filius & Spiritus Sanctus iuxta per- sonas tressent. Ergo juxta personaS tres Dii sinat . adeoque triplex essentia.. Resp. Negando consequela iam: nam I. Quatuor ad minimum sunt termini, duo in concIusione , tertius Pater Filius ct Spiritus Sanctus, quartus unus Deus entialiter. a. Non inferunt, quod erat concI dendum. Vtergo legitimus fiat syllog smus, sic inferes; Pater, Filius de Spiritus Sanctiis sunteflentialiterunus Deu At Pater,Filius &SpiritusSaestus juxta per sonas tres sutiErgo qui juxta pe nas treS sunt, iidem essentialiter sunt unus Deus is
83쪽
AS Essentia non e ne existentia. I. v rErum est, Essentiam numquam in V actu σ reipsa sine existentia reperiri: ubi enim invenias hominem, nisi in hoc individuo, loco & tempore eXistet
r. Falsum est ,E sentiam non posse esse in intelles tu sine existentia : primum enim
essentiae rerum sunt aeternae, eis qI. DC- inde potest intellectus concipere essentiam , licet non concipiat, an illa existentiam habeat, nec ne . Sic in hyeme rosa essentiandi habet, non autem existentiam. Dici tamen potest, omni tempore rosam existere, si non apud nos, saltem alibi,
η Essentia rerum nos latent . . Anta est mentis nostrae hebetudo caligo atque coecitaS, ut Vel.in Clarissimis quibusque rebus caecutiat , ade que noctiio & vespertilioni simi lis esse dicatur a Philo pho.Quis enim et ementorumae quibus quicquid infra lunae conca - vum est, componitur, Mrmas noviti quis specifieas plantarum, quiS animantium mrmas se scire profitetur ξ Itaque.
I. Verum est de essentiis substatiarum: neque enim ullius in rerum natura sub-
84쪽
stantiae persectam cognitionem habere se quisquam gloriari potest, licet eam ali quo modo ex accidentibuS, quibus tanquam vestibus ornatur substantia, colligi possis non inficiemur. 1. Verum fere est de Quantitate oe accidentibus respectivis. Vt enim oculi corporei lumen solis, quia magnum est, Vix ferunt , atomoS, quia minimae entitatis, vix capiunt : ita oculos menti S esentia quantitatis, quia multi continet, Relati
nis, quia exilis est, sere fligit & praeterit Quod abunde testantur Philosophantist de earum natura discrepantes Opiniones. a. Falsum est de essentia & quidditate plerarumque Qualitatum: nam& scientiarum, multarumque asiarum qualitatum naturas Philosophi habenteognitaS.
S. Existentia ectsubstantiarum'. I. Y rErum est de exissentia completa, V quae solius est substantiae comin
a. Falsum est de existentia incompleta: nam & partes substantiarum dc accide Ita existunt per existentiam incompleta. Proprie tamen accidentia nomeri tunt , sed inexistunt inharunt, totamque sua
85쪽
Vt plenius intelligas , confer effatum. 38 9. Existentia convenit rei accide taliter ἀ1. UAlsum est de Deo: illi enim ex x stentia conversit essentialiter. . a. Verum est de creaturis: his enim , Dcundu e contingenter & accident aliter convenit existentia, licet essentia creata Iine existentia esse nequeat nisi obiective
ba: ita nec existentia existit. Cum enim sit id, quo res formaliter dea dicitur esse , concipi non potest, qu modo existat, quia si existit, per aliam existentiam existat necesse est, & haec rursus per aliam , idque in infinitur , , quod natura respuit .. 3I. Omnis existentia est a forma r. I Erum est de miseentia formali.
V a. Falsum est de GaIZeutἰa entitativa: enatas citam non Cli a forin ,, Cum materia existentiain stram,per quam
86쪽
extra nihilum & a mi est in rebus, non accipiat a forma, sed sua natura illa postideat.
sa. Vnius rei una tantum est ex aetentia
x. IErum est de existentia perfecta V completa. a. Falsum est de ex tentia imperfectas incompleta multae enim existentia imperferita spartiales unam faciunt perfectam dc totalem quemadmodum in Una substantia naturali composita & perfecta duae sunt imperfectie Verum est de minentia ad aquata & proportionata illius rei, cujus est exiastentia. Atque ita animae, humanitatis& hominis unum est esse respiative, licet absolute & in se non sit unum & idem iulorum esse.
. Quia talis existentia, qualis esea tia , idem hic dicito, quod supra eL fato ηαCAP. IV.
Vox Astur si imitur 1. pro substantυσ
spirituali. Sic Deus dicitur actus Puriia σ
87쪽
putissimus, Angelus actus purus .
a. Pro perfectione EntIs. 3. Pro acta Entitativo , qui rem po nil extra nihil.
.. Pro actu formali. Et hic iterum . I. Pro actu primo, qui est ipla rei es.sentia seu forma , unde aliqua operatio proficiscitur . Sic Scientia est achis. seu forma scientis.. 2. Pro actu secundo, qui est operatio
a forma proveniens. Sic contemplatio
Prodit ascientia: qui enim sciens est alia Culus rei, is de eadem dicere, dismerere, secumque meditari potest. Potentia sumitur 1. -2roprie pro poto nate. a. Proprie dupliciter I. Pro potentia tradicamentali, quae
qualitas est, & semper manet in Imb-jecto, cujus est conditio ad agendum re , quisita. Sic poten tia calcfaciendi rem Dei in igne calefaciente. a. Pro potentia transcendental quae no tat abse tiam actus,& achi acquisito tolli, tur.Et sic iterum duobus modis sumitur. I. Pro eo, quod Mai aon habet. Sic semen dicitur arbor potentia. a. Pro eo,quod achum quide habet,sed illius aetas opus non facit. Sic dormiens oculum quidem habet,sed quia adhu non: Videt, potentia.ocitur esse oculus.
88쪽
I. A Ctive potentia respondet actus, La. qui ab ipsa potentia promanat. a. Passiva potentia respondet actus , qui potentia ormaliter perficit. - I . Ens actu σpotentia idemsunt. r. Ealiter idem sunt: neque enirriam ditarunt ut res dc res, quia EnS, quod nunc est actu , est i lia eadem res, quae ante erat potentia. ' tr. Differunt ut Ens inchoatum σpe fectum, sive, ut res eadem a seipsasecundum modos essendi, id est , ut res ante existens in suis causis tantum a se postea eae stente in seipsa extra suas causas.
II. In quo in potentia in eodem est actus.
T TErum est, si ita explices s Cui comV agere , eidem etiam convenit agere , ut causae, quia non est
alia res, quae potest agere , &alia, quae agit, sed eadem. a. Falsum est, si ita explices; In quo est
89쪽
1. Verum est, si considere rasset te & materialiter, sine respectu, relatione& habitudine ad se invicem.
63. Principium σ causa conoenum
DIcum Vulgo principium & causam
differre ut genus & speciem , dc omnem quidem causam esse principium, sed non contra. At mihi videtur effatum illud plane esse falsum. Nam I. quod Doctores communiter docent, Omne principium non est in sa: quis pnim punctam,quod lineae pri cipium est, ejus causam dixerit Z Et, in divinis Pater est principium filii, non
a. Nec omnis causa , si accurate I quare, principium est: nam raptus H Ienae belli Trojani causa esse dicitur,m cipium autem istius belli dici posse non putarim. Principium est, unde aliquid est, aut fit, aut cognoscitur.
HInc colligis tria principiorum genera: est enim aliud principium Essendi, aliud Fiendi, aliud Cognoscenai . Principia Esndi seu Essentialis sunt, D a quae
90쪽
quae tanquam cauta & partes constiti enteS concurrunt ad essentiam rei perficiendam , ut materia & irma respectat corporis naturalis . Et haec dici λlent principia rei, compositionis, constitutionis,
infactio esse, rei producita . Principiasendi quae quibusdam principia essehionis) sunt unde res fit. Et dici λlent principia odiationis, nerationis& in fieri .. Sic Physicis privatio dicitur
principium corporis naturalis:privationis enim occasione res fit, seu fieri incipit.
Neque necessum est per principia silendi intelligi principia Efectiva sive operationis , quia haec sunt plane extra rem. Principia cognostendi seu cognitionis sunt,qtue nos deducunt in cognitione i ei. Et naec vel sunt Complexa, Vel Iucom-
Incomplexa, ut effecta, e quibus causas discimus: sic in Physicis motus & o Lationes rerum naturalium principia sunt cognoscendi: Motus quidem, quia per illum noscitur materia : OperationeS , ques per eas noscor Qrma. Complexa sunt Axiomata, Maximae, Postulata , hypotheses & similia , quae principia cognitionis dicuntur, quia ex ilia lorum cognitione aliorum cogniἰio peridet , iis sublatis totam disciplinam cor- ere necessum est. 6J. Prin-