장음표시 사용
91쪽
63. Principia Essendi sent edam prῶncipia cognscendi.
TVnc enim cognoscimus rem, cu causam novimus cur fit. Et , unde res primum habet, ut sit, inde primum quoque habet, ut cognoscatur . At reSprimum habet ut sit a principiis essendi. Ergo ex iis primum cognoscitur. Sed. i
Considerentur secundum proprias rati
nes, nullum principium essendi est et jam principium cognoscendi Nota: Principia esentiae non sunt necessario praecognita, sed possimi esse signota, &, ut insta dicetur, demonstratia posteriori & ex esse ius, ut materia priama ex transmutationibus, forma eX op rationibus. Principiis cognitionis nihil est notius. Quod tamen quomodo Verum sit, clarius ex postea dicendis intellia getur.
92쪽
68 EFFATORUM PHILOS. 66. Idem est principium distinguendi σ essendi
r. v r Erum est, id, quod estprincipium V essendi, esse quoque principium distinguendi primo, per se σ essentialiter Sic enim forma substantialis causa est, cur res sit hoc aliquid , & distinguit rem
Dices, Genus est principium essendi sed nondini inguendi: neque enim genuS separat in definitione, sed differentia. Resp . Genus separat ab heterogeneis, differentia autem ab homogeneis, & c
a. Falsum est per accidens & quo ad nos, id est, ob imbecillitatem intellectus ec cognitionis. nostrae: SolemuS En monochiae per qualitates & proprietateS , quae principia essendi non sunt,rem unam ab altera distinguere. Si enim quaeras, in quo differt equus a bove λ respondebitur ilico quod ille quidem sit hinnibilis; hic vero mugibilis, quae' proprietates sunt essentiales. 67. Principium est plus quam dim
Vlgatum est hoc; Dimidium facti, qui bene coepit , habet, dc adeo V e-
93쪽
- , ut e tripode profectum Videatur. Qui enim do sttinae suamerta struxit in damenta , eamque firmis hypothesibus &principiis infallibilibus stabilirit, rem . . totam potestate complexus est. Principia autem quam sint inventu dissicilia , docent Ahuquorumde principitis rerum na turalium altercatione&. Recte ergo dia ictum est : Principium est plus quam dimidiam totius, cum primipiis inventis reli Qua facile coaptentur,&sua quasi sponte sequantur Verum autem hoc est , tam de princi-Firoperationis, quam Iuventionis. 60. Principia rerum sunt universa
T. T Alsum est: si sumantur secundum λx ese: ita enim sunt singularia. - Verum est , si silmantur secundum: rationem & ut aut dia a rebus rita enim Vel omnibus , vel multis saltem accinn' 'modari possunt de applicari, 69. . Principia. sunt plicia . I.ψExum est de principiisendi de es 2- Falsum est de principiis cognosse r
94쪽
tiones , adeoque componuntur ex te minis . '
o. Principia non corrumpuntur. a. π ΥErum est de principiis cognoscendi V compleris: Semper enim Verum est istud, omne totum est misit oua parte. Et idem esto judicium de reliquis. a. Verum est de principiis cognoscendi incomplexis in aritusignato. . Falsum est de iisdem in actu exemeito : risus enim semper nos deducit in cognitionem hominis, dc in universum incorruptibilis est, quamvis hic & hujus hominis risus corrumpatur. q. Verum estpersede principiis esse tialibus rei principiatae: haec enim per se sunt immobilia & incorruptibilia. 1. Falsium est de iisdem per accidens: Cum enim res currumpuntur per se, si quitur corruptio principiorum per accri
I. v r Erum est de principiis communis V simis Sc ἀνυποθετοu, quale est illud; έον dies est aut non est, De quo-kbet vera est Myrmatio aut negatio. a. Falsum est de Philosophorum post
95쪽
CENT PRIA. I. 7I nulatis de hypothesibus: haec enim tapefalsa sunt , ut siquis supponat, terra
. 72. Principia per naturam nobis insunt σ notasuut .r . UAlsum est de Principiis incomplexisi & essendi: licet enim haec nobis insint, non tamen per nota sunt, ut patet ex Arist. lib. I. Phyca. Veram est de principiis complexis non quidem simpliciter & absolute, cum mens nostra sit veluti tabi la rasia, sed si cundum qMid , scilicet quia .
I. Ex sensu a nobis eliciuntur. a. Quia simul ac menti exacte ost runtur , resulget eorum Veritas , & nata sunt facultate approbari. Imo intellectus bumanus nativa proprietate assentitur iis sine prolixiori declaratione. Quia cum siut de rebus primis Sc ex e Valde perspicuis, absque ope alteriu&habitus exactissime judicantur. Insunt ergo naturaliter nobis principia secutiat potensia , non actu . Id est,mnata est nobis habilitas ad compara dam cognitionem principiorum, non ipsa cognitis. Dices, Aristotiles in Anal. ait; nos ii dotiuam axiomatu deduci ope sensuum , i D 1 -
96쪽
memoriae dc experientiae Resp. intelligit Philosophus notitiam acturiem, non potentialem. ' Dices iterum, At in Ethicis idem Phia Iosophus ait, notitiam principiorum esse habitum: per naturam autem nullus nobis inest flabitus. . . Resp./ id intelligendum , quatenus natura seu naturaliS notitia confirmata ,
est inductione, sensu & experientia. Quaeres, quomodo intelligendum sit illud quorundam Philosophorum, Prim ei afunt ignota nobis P. . Resp.- ia 'verum esse de cognitione secundum bensium, falsum de cognitiones
Resp. E. Principia nobis sunt ignota, ut in statu imperfectionis Sc ignorantiae constitutis: sunt vero n bis nota ut na- 'turam ejusque persectionem imitantibus in rerum cognitione investiganda. id est, fres cognoscentibUS eo modo , quo C ghoscendie sunt: seu , nobis bene comstitutis Sc affectis animo.
Res Id intelligendum de nrincia plis essentia, non autem de principiis cognitionis
97쪽
Principi sicientiarum non habent causam propter st mnv I Erum est: non habere causamper V β dcpropter quam possint demo strati : sunt enim ἀὐοπιςἀdcra se fidem
Σ Uerum est, non itiner ausiam cem titudinis & evidentian ex se enim certa sunt, si etes quaedam , ut postulata dc definitioneςdeclarationis egeanti Falsum est non habere causam ase , sensionis, sive opter quam iis assentimur: haecenina est lumen intellectuS agentis. - . . FaIsum est Principia complexa non habere causam cognitionis, quia cogno scuntuC exterminis incomplexis ερ sim-- plicibus, qui principiorum sinat materia, sed ex illis non Ῥssunt demonstrati. -
-- Principis insuasi emi probari non possunt.
r Alsum est de principiis Essendi re V Fiendi : haec enim in Physica in-
veniuntur & probantur emotu dc iratia mutatione. Σ. .Verum tamen est likc principia ,-
98쪽
cipia non essent. 3. Venim est de principis cognitionis dc apprehensionis nostra compleris: hin p.
TS. Contra Negantem principia non est dilputandum.. I. π rErum est de eo, qui omnia negat V principia, immota scilicet & v rissima: Fundamento enim sublato corruit aedificium. Itaque a. Verum est de eo, qui negat principia cognitionis. i. Verum est de eo, qui negat prim cipia, in quibus convenerunt di pu
ii A. Verum est de eo, qui negat punc pia istius scientieth, ex qua quaestio aliqua, ventilaturiquaelibet enim scientia sua li het κει lόεια, principia & sundamina, quae in aurium revocare non licet. . s. Falsum est absiolute: Fieri enim potest, ut principia aliculuS scientiae vera esse videantur & certa, revera tamen &perse non sint talia . & haec negari pos- sunt . Sic antiqui Geogiami putarunt zonam torridam esse ineptam habitati . ni, quod tamen compertum jam est esse falsum 6. Falsum est de eo, qui alicujus ta - tum scientiae aut doctrinae principia Ἀγ
99쪽
DuSi enim scientia,cujus principia negat adversarius, sit subalternata, opem P tet a subalternante; sin minus, vel Metaphysicae , vel Dialecticae axiomatibus uterere. Vt totum hoc melius intelligas, esto effatum. 76. Rationes, quaesium contra principia,
non Iunt solνenda. RAtio hujus pronunciati haec est,
quia ex I. - . text. II. 1 Geom tra potest solvi ratio Hippocratis de quadratura circuli, non vero Antiphontis de eadem, quia adversatur principiis Geometriae .
Dices, Cur ergo Aristoteles refutat. Parmenidem dc Melissiim tollenteS mo- . tum & multitudinem Entium ZRespondet ipse, Aliquando etjam contra docentem falsa posse disputari: Si enim principia aliculus scientiae non recte a Commodentur, tales rationes refelle dae sunt in ipsa scientia. Quod probat exemplo Geometrico de circuli quadratura, quam Sc si plures demostrare con ti sunt, non tamen Omnes resutari d . bent, sed aliqui tantum, ut Hippocratra , qui demonstrare conatus est quadrati ram circuli per segmenta, & usus est hoc
100쪽
is eadem durita siunt aequales. At lineae segment tun circuli &. quadrati ab iisdem punctis in eadem ducuntur . Ergo hae lineae sunt aequales ia Hanc rationem Ge metra resutat, quia Principium Geom tticum non recte usurpatur 2 nore enim omnes linea: ab eodem puncto im idem ductae sunt aequales , sed tantum eae, quae sunt ejusdem generis . . Antiphon Verosumebat ad probandam circuli. quadraturam, quosdam circilli arcus adeo esse 'exiguos, ut dividi nequeant , quod quia Geometrarum principiis repugnat, qui ajunt continuum dividi in. infinitum , Geometrae' non est refutandum Hinc Resp. a. Quotiescunque aliqua ratio in sola conclusione a Getiatur,prae- missa' autem ex ipsa petuntur scientia ,
potest in illa scientia ratio solvi, quia a gumentas non sumit principia contraria sed propria illius scientiae. At quoties ratio in praemissis peccat contra principia, tum scientia ira solvi non potest: quia solutio da'ur ad praemissas v. ideo si altera. earum sit opposita principio ' scientiae, nulla potest fieri disputatio inter duos, quia non' conveniunt in principiis . Sic ergo contra. Parmenidem & Melissum non est disputandum Physico , ut Phymcus est , quia Sc conclusione inferebant principio naturali contrariam, &pmp