장음표시 사용
81쪽
IN ORAT. PRO SEXTIO. 3τput tollebatur sint , vel f nulla omnino sua decreto monstrarentur , nec obnanclaretur Aldiluam:
altero, cum, coelesti aliquo signo usio, quod publicam
calamitatem sportendere videretur, os nunciare is, qui alit icabatur, ei, qui agere cam 1 ophio uellet utrunque genas hic attigit cicero, cum ait, Ne dus icidia terent, nequis obniinciaret. NE QUIS LEGI INTERCEDERET: hoc erat, tribuniciam potestatem tollere . num nollem tribunis Iti legem ferent: bus unius
ob siebat intercessio sed quia senatus causa ius intercedendi comparatum erat, ut esse cilio tris: niciae ro gationes impediri possent Clodius, optimatibns infensus, amator nouitatis, liberam solutam in ferenda lege tribunorum potestatem esse uoluit iido Le intercessionem lege lata sustulit, non tamen omnem intercisonem, sed tantum cum intercederetur legi. I in praeterea senatus conpultis, cor iudici strib ni pl. intercedebant in ollio ilis triblinicium imminui lodius noluit ollita totum ad impediendam senati s quintutum uoluntatem pertinebat. OMNIBUS E STIS: non dubito, quin fastis, ligidumst. nam, cum diebus fustis omnis iis quidem lege agere, non omnibus tamen cum Ir illo gere liceret clodius fastos e-γmnes comitiales ob iussit, hoc est, ut, quod vibvsani fasiis lice sat, id omniblis liceret item in ea de pro Nincul consularibus 8 Vobis, inqliit, palliendum,&gem Aelium manere, segem Fusiam non esse abrogatam, non omnibus fustis segem ferri liceres cum sex fe
82쪽
COMMENTARIVS LEX AELIA ET FUSI NE VALERET: disit idem, Iliod proxime nam lex Aelia iusia de aut iciis eir obnunciatione erat sed legem nominat, ut inuidium in clodium aureat L. NOMINE COLLEGIORVM coilegia, hoc est in morum hominum, certas artes pariter exercentium , conuentus, iam inde a Numa rege esse instituta, in Plinii naturati historia, et in Plutarcho scriptum est. postea, cum horum costegiorum numerus esset auctus; omnia,praeter pauca atque certa, ut fabrorum fictorums, quae civitatis utilitas
desiderabat, pluriseis legibus sublata sunt, neque so
lum legibusJed etiam senatus consultis , ut L. Caecillo Marcio cos nec enim hominum humilium coitiones in ciuitate satis tutae uidebuntur . Clodius du-tem, ut inopem plebem, quae paruo negotio ad facinus impellitur, sibi conciliaret, utpote qui nouitatem uim meditaretur; coilegia non solum hetera restituit, sed etiam noua innumerabili constituit de quo in hac ipsa oratione infra, in Pisionem Cicero meminit. praeterea Dio libro G. Pedianus in commenturio cornelianae . Haec autem collegi non e solis peregrinis, aut servis si peregrinis,llii postea ciuesse-Dant e novis cilii bus e lieteribus Romanis inopia tiborantibus e seruis constabant est enim ridiculum, eos putare suisbe peregrinos, ct orlim patres inmuιores multisonte annis artem aliquam sedenturium administrassent . peregrini quidem di erunt,e dicebant ir, ante quom essent cens: sed c: Rom. e domicili ι
ι ter aliquot annos babli mit, professi apud prae ty
83쪽
IN ORAT PRO SEXTIO. 38 rem, cilitum Romanorum iura conseqtie antur; laclea lieni, quas antea, artes administrabunt, uel in militiam proficiscebantur . in qua cum nonnulli fortemfdelimus operam rei iblicae nauasent tequestris loci dignitatem, si modo clurdringenta millia posse de-
refit, consequebantur, uel tribani militum siebunt ex quo postea tribuni pl.facile creabuntur unde ad alios magistratus erat ascensus Romanos alitem ciues, alios imagistratibus, alios militiae, alios mechanicis artibus
operam dedisse,facile mihi et Plinius perpuadet, qui
de collegiij aerariorum,fabrumae Igulorum Numa rege institutis mentionem facit, L. Florus idem aperte demonstrat cuius haec sunt uerba A Ser. Ellio rege populus Romanus relatus iniscnsum, digestus in classes decuris atque o egi s distributus summati; regis solertia ita est ordinata res ublica, ut omnia patrimonij, dignitatis, retatis, artium, cfficiorumque discrimina in tabuid referrentur, ac si maxima ciuitas minimae domus diligentia continerctur . cc egia nominat, lartes quae duae dictiones manifesto declarant , contra quam Dionysius HalicarnaJelis quodam in loco firmat, artes illds, .lsae in olicinis tructantur, etiam ab iis, qui xltis ante annis iure cium Romu noris uterentnr, bectilius hoc Cicero demonstrat in orditone pro domo si aret 8 ait enim sic:
Nullum est in hac urbe costegium , nulli V ni alit montani, quoniam plebi duo pse, sanc maiores conenticula, sequiis concilia ol aedam esse nolueram t)cui non amplit e non modo desilute me',sed etiam de
84쪽
COMMENTARIVS de dignitate decreuerint. Praeterea libro G. epist ad Att. τὰ iudicem esse Romae significat Turpionem sutorium qu)d autem ἰ Pedianus, qui fuit antiquitatum Romanarum bene peritus, nonne in orationis pro lone commentario inconcionemo populum nomin it, eum de ijs, qui mechcnicus artes tractarent, manifeste loquatur j nam cum exponit istud, Contra besternam concionem stam subiungit haec ridem T. Munatius Plancus, ut saepe drximus, post audita obsignata testium uerba , dimissos scinterim iudices, uocata concione obortatus erat populum , ut clausis tabernis postero die ad iudicium adesset, necpateretur elabi lonem. Erant igitur opscum coilegia extus tuo hominum generibus, feruis, ex inopi ueterum ciurum Romanorum plebe, ea nouis civibus, ex js, qui cum proxime in urbem uen bent, cense nondum erat. sed ista, quae P. Clodius restituri, qui item, ut ait Cicero in Pisonem, noua qzaedam e seruitiorum faece constituit, Di historiae suae lib. 4. ταε πιριό IM3- για nominat quod nihil aliud essent, M.t opificum sodalitates quales Venet turdemus esse quamplurinias quo desita sit alatiam tamen pententiam conuertendum est istud, quod in libro de senectute expersona Catonis Cicero prout ciui Sodalitates paulo ante ne tiaestorem constitutae sunt non enim de collegi sopificum est intelligendum sed de sodalitatibus honestorum ciuium, animi causa consiliretis et quemadmodum fodalitates item collegia non semper dear: cammatibus dicuntur . non enim , quod libro I. al
85쪽
IN ORAT PRO SEXTIO. DQuintum si atrem scriptum est, M. Flirium FDccum, e Litem Romanum, cupitolini Mercuriales de collegio eiecerunt; sc exponendum est, ut de collegio eori qui mechanicas artes exercerent, sed de collegio aliquo iacerdotum et est: m esse Flaccum intelligamus non e-ettim pus icuri aliter po Humus, cum eques Romanus ef-set , artes autem qMaeli uariae ab in ima plebe tractarentur, argentaria tamen excepta ciliam a Caecilio equite Romano, Pomponi Attici auunculo, esse administratam tibi ori ad Atticum Cicero fgnificat si modo foenera or, argenturius idem fuit erat igitur inter quaestuarias artes paulo honestior, uel, ut dicam Aerias, paulo minus turpis argenturiaci cui tamen opexum dare, probro ducebatur itaqze Octauio, qui postea est Augustus appellatus , auum argentari lim M. Antonius iustius Parmens exprobrare soliti sunt.
PRO TRIBUNALI AURELIO in tribunali Axyelio. nam, pro ante gnificat inci ante, ut in Philippicua I. Hasta posita pro aede Iovis Statoris. In , ut apud ulli lium in Iugurthino Numidae pro muris dies noctesq; Ptare, niale dicere Romanis . Festus e tium ueteres ita locutos auctor est ait enim sic: Pro se
gniscat in , ut pro Rostris,pro aede, pro tribunali. quod si quis, cur in hoc loco, pro, potius pro in accipiss, quam pro ante , cavsam quaerit illa fuit , quod in cratione post reditum ad Quirites eudem de re sic est scriptum: Ego cum homines in tribunali Aurelio patim conseribi, centuriarici uidissem et pro domo sua et et . Cum in tribunali Aurelio conscribebas patim non modo li
86쪽
C OMMVNT ARI Sberos , sed etiam feruos ex omnibus uicis concitatos fuit autem hoc tribunal in foro quod ex oratione cognouimus in Pisonem in qua haec notauimus fia. Cum seruorum delectus haberetur in foro,arma in templum coloris luce inutim comt ortarentur. VI CATIM: quod per uicos facinorosium quenque legeret. DECVRIARET: loquitur de iis, aut coilegiorum nomine uicatim conscribebantur . nam decurrare commune uerbum est de ijs, qui quamlibet ob causam ita congregantur, ut eorum ordo: uidam , descriptio sit et quanquam, clim decuria, uel decuriare dicιtur, certus nurnerus, hoc est decem, significari uidetur de plurimis tamen π hic a Cicerone, cilibi cum ab ipso Amabalijs usurpatum esse constat dixit igitur, decliriaren-tδη, probi co egi conscriberentur, in ordines cogerentur sic in oratione pro domo siues: Cum d 'eratis ducibus decuriatos ac descriptos haberes exercrtus perditorum. libro autem I ad Qt nium ratrem , cum
non de his collegiis, sed de umbιtiosa hominu coitione intestigat, Eodem, inquit, die senatus conflatum faciaest, ut sodalitates decuriatici discederent.
IIS consulibus arma intemplum dD storis palam comportabuntur; gradus eiusdem D templi tollebantur; armati homines forum et D conciones tenebunt caedes, lapidationes iebat; D nullis erat nutus, nihil reliqui magistratus D unus omnem omnium potestatem armis, la- D trociniis popidebat, non aliqua uisua, sed cum
87쪽
IN ORAT PRO ME Xa I O. o D duos conpules a rep. prouinciarum foedere re- D truxisset insultabat, dominabatur, ali spollice D satur, terrore, ac metu multos, plures etiamste, promissis tenebat quae cum essent tusemodi iudices, cum senatus duces navos, ac pro duci visus proditore , aut potius apertos hostes habe D reis equester ordo reus a consulibus citaretur, D Italiae totius ductoritas reipudiareturiatii no- D minutim relegarentur Pali metu , ac periculo terrerentur parma essent in templis, armati in
foro eaq; non silentio consulum dissimularen- tur, sed inuoce, et sententia comi obarentur; D cum omnes urbem nondum excisam, D sum, sed iam captam , atque oppressam uidere- D mus tamen his tantis malis, tanto bonorum stu, dio iudices restitissemus sed me ali mellis, at D que aliae curae, susticionesos mouerunt expo- D numenim hodierno die iudices omnem ratio- D nem facti, consili mei; neque huic uestro tanv to studio audiendi, neque uero huic tantae mul- D titudini, quanta mea memoria nunquam usi in D iudicio fuit, deero. Nam si ego in causa tam bo-υ na, tanto studio senatus, consiensu tum incrediis sit bonorum omnium , tam parato, tota deni-D que Italia ad omnem contentionem expedita,
n cessii tribuni pl. desticatissimi hominis, furori,
D contemplislsimorum consulum leuitatem, udu-υ iams; pertimui: nimium me timidum, nullius
D animi, nustius consilli fuisse confiteor.
88쪽
IN TEMPLUM CASTORIS: hinc apparet eges in templis latus esse nurn in Castoris templum propterea comportabantur arma,ut legem Clodius, i quis intercedere ut impedire uestet, ut perferret cognoscitur maxime ex ea pro domo siua ara . 3s in Piso nenis REUS A CONSULIBUS CITARET VII fgnificat istud, quod in coxuione Gabinius consul dixerat g quites R. daturos illius diespoenas, cilio Cicerone consule cum gladiis in clauo Capitolino fuis sent. REVS igitur, praeclo pimi facit . ITALIA εTOT DVS quae meam causim suis decretis pusceperati NOMINATIM RELEGARENTVR patet L. Lamiam In sicari. IN TEMPLIS : de templo Castoris proxime dixi METUS, ALIAE V PAEDO:ω μnt haec ista, de quibus PI qaod Clodius ea, liae coetura Ciceronem faceret, si facere ductori basPompeio, Cractis, Caesare, in cncionibus clamant suctim tacerent, confiteri,idebantur his igitur, inquit, celsi, non, homin despicat pimo, Clodio, non, contem piis: s in v alibus, Pisoni Gabinio. AD OMNEM CONTENTIONEM EXPEDITA quod ex decretis poterat inte Ti. O ATIO
QVI D enim simile fuit in Metello D chilis causam, etsi omnes boni probabant tamen neque senatus publice , neque ustus ordo proprie, neque suis decretis Italia tota susceperat. D ad suam enim magis quandam ille gloria quam dil
89쪽
MOIN ORAT PRO SENTIO. 1, ad persucuam si ciuem reip. 1 ectarat, calanus 1 in legem per vim tum iurare noluerat deni, que uidebatur ea conditione tam fortis flii se, uem cum patriae caritate constantiae gloriam commur taret erat alitem ei res cum exercitu C. Marij, inniecto habebat inimicum C. Mariam, conser- uatorem patriae , sextum iam illum consulatum D gerentem res erat cum L. Saturnino iterum tridi, uno pl. uigilante homine, in causa popularist non moderates, at certe populariter abstinenter uersato .cessiit , ne aut uictus a fortibus uidi ris cum dedecore caderet, aut victor multis di fortibus ciuibus remi'. orbaret meam calisam senatus palam , equester ordo acerrime , cuncta Italia publice , omnes boni proprie enixe. I su O sceperant eas res gesseram 4riarlim non linus, ductor sed dux omnium uoluntatis fuissem D quaeq; non modo adsingularem meam gloriun ,, sed adsulutem communem omnium ciuium . D prope ge=rtili spertinerent; ea conditione ges-ν feram, ut meum factum semper omnes praesta- γ reulierlq; deberent erat autem mihi contentio D non cum ui sic re exercitu, sed cum operis conduη is, ad diripiendam urbem concitatis . ha - , bebam inimicum non C. Marium, terrorem ho
di stium,stem, subsidium I patriae, sed duo impor
r luna prodigia, qtsos egestas,ilios eris alieni mar gnitudo, quos leuitas, suos improbitas tribuno, pl. constrictos addixerat.
90쪽
LO discedendum, inquit, fuit Metello ili Numidico : quod eius causim non senatus Piblice susceperat s od e res esset clim exercitu C. Mara inuicto, cum ipso C. Mario, conseruatore patriae, sex trim consule, cum L. Saturnino iterum tribuno pl homine uigilante quod, si pugnare uesset, aut ipsius interitum ex inimicorum urectoria, aut, se ipse uinceret, magnam rei calamitatem e fortissimorum uirorum caede pro-sjeceret mea ratio fuit alta cum enim meum causam penatus, equester ordo, cuncta Italia publice suscepisset aer mihi res esset, non cum C. Mario, sed cum duobus contempti simis consutibus, non cum L. Saturnino, ped cum tribuno pl. P. Clodio, omnium hominum nequissimo atque turpissimo; sin homines poeciderem, nemo neqκ meum factum reprehenderet, neque Iorum morte maereret haec cum ita essent, uilde me timidum , atque imprudentem consterer filisse, si horum hominum metu discessissem cur igitiircessi mauerunt me ista, a de Pompeio, Crasso, Caesare Godius praedicabat quae isti tacendo costeriuidebantur. NE X VLLVS ORDO: non modo equester, meam causim suscepit, sed nudus omnino . SALV-
TE REI P. non nimin. eo seruabatur restublica,fiιnus Meteilus in legem, quam Saturnanus Mario grami cans per uim ferret, iurare nollet nihilo enim minus, 'non iurante uta lex est. Appianus lib. i. P, tarchus in Iurio. UT CUM PATRIAE CA RITATE: