장음표시 사용
211쪽
nequaquam tracta suisset in materia fidei. Protestoitamen expresse, et ad quod per dictos dominos Iudices peto admitti, quod processus per eos siendus, aut sententia serenda, mihi aut cohaeredibus meis, seu aliis causam habentibus dicti defuncti domini episcopi, nullomodo praejudicet, prout nec praeiudicare debet, attentis maxime compositionibus et abolitionibus per dominum Dostrum Regem, in reductione patriae No marinite, misericorditer et henigne factis; quarum sum Capax, et eisdem uti et gaudere debeo, et debent cohaeredes mei, et alii causam dicti domini episcopi habentes; quarum virtute debeo et debent tueri et defendi apud omnes; rogantes Dominos quatenus ipsos de caetero evocari non saciant, quia in hujusmodi
Causa comparere non intendunt. Quam quidem sch
dulam, et contenta in eadem, ipse magister Iacobus de Rivello, propter hoc coram notariis suprascriptis, quoad hoc per Dominos deputatis, compare is, rata et grata habuit, et quantum opus esset, de novo tradidit et exhi huit, petens super his a dictis notariis instrumentum. Acta suerunt haec in domo magistri Simonis Camet, die vicesima prima dicti mensis decembris; praesentibus praefato magistro Simoiae Ca et ei P tro inieri clerico Nannetensis dioecesis. n
i Petitio eontumaciae eontra etiatos non eomparentea.J
Eadem autem die, vicesima mensis decembris, coram dominis Iudicibus antedictis, pro tribunali in
palatio seu magna aula domus archiepiscopalis R thomagensis sedentibus, ibidem assistente plebis multitudine copiosa, comparentibus praelatis magistris Simone invitavit, promotore et Domine Promo-Diuiti su by Cooste
212쪽
DE REI MILITATION. 197torio praelato, ac Guillelmo Pre steati, ipsorum actorum procuratore, nomine ipsorum actorum et
pro ipsis; ipse magister Guillelmus Premsteau, Domine antedicto D locutus estJ asserens quod, cum die decima quinta hujus mensis, coram Dominis
comparuisset, Certorumque nominatim expressorum et citatorum, Coram Dominis minime comparentium nec aliquem pro se mittentium, contumaciam accusasset, petivisset et requisivissct a Dominis et per eosdem, praesutos sic nominatim citatos non comparen tes reputari contumaces, in ipsorumque contumacia
ad ulteriores actus procedi e quod facere usque ad diem hodiernam distulerant, si eadem die coram Dominis minime comparerent; ad quam diem etiam citati erant omnes et singuli cujuscumque dignitatis,
Praeeminentiae, status, gradus, honoris et conditionis exsisterent, seu quomodolibet sua interesse credentes, aut in forma juris partes formales, denuntiatores vel accusatores quondam Iohannae la Pucelle, vel eorumdem processuum praetactorum defensores, aut
alias partes se exhibere volentes, dicturi vel proposituri, verbo vel in scriptis, quidquid dicere vellent
contra litteras apostolicas, evocationesque et citationes, aliasque dicturi et facturi, prout in eisdem litteris citatoriis inserius insertis plenius continetur : quatenus ipsos iam pridem citatos et usque ad diem hodiernam exspectatos, aliosque sua interesse credentes, ad diem hodiernam evocatos, per Dotarios praedictos eV eari sacerent; et, si minime comparerent et se contumaces redderent, quatenus ipsos contumaces reputarent, in ipsorumque contumacia ulterius in hujusmodi Causa procederent, ipsosque judices fore competentes Diuitiaco by Corale
213쪽
198 PR di in hujusmodi causa declararent. Et ad docendum de injus evocatione contra ad diem hodiernam evocat , exhibuit et produxit ipse Premsteau citationem alias a Dominis decretam, cum relatione exsecutoris ejusdem. Exhibuit etiam et produxit certos articulos concludentes, petens eosdem per Dominos admitti; asserens eosdem veritatem continere, petens ab ipsis et per eosdem, citationem sibi decerni alias contra citatos, et omnes alios sua interesse credentes, dicturos et pro-Posituros, coram Dominis, totum et quidquid dicere seu proponere vellent, contra hujusmodi articulos, Processurosque ulterius, prout foret rationis. Quorum quidem articulorum tenor inscrius inseritur.
Quibus sic exhibitis, ipse magister Simon Chapiatauit, promotor antedictus et nomine promotorio antedicto, cui alias, de mandato Dominorum, proceMum, sententiam et Omnia inde secuta, certasque informationes et advisamenta hujusmodi processum tangen tia, et penes Dominos, ad suam insormationem, exhibita communicari ordinaverant, ut suum ossicium
incitaret, et eosdem super veritate hujusmodi processus advisare haberet; coram ipsis, verbis gallicis, sub forma infrascripta, exposuit, accipiens Verba Contenta in Clementina u Multorum s de hi reticis, quia, Duq nimis est grave ad exterminationem haereticae pravitatis non agere quod ipsius contagiosa enormitas agendum requirit, grave est quoque et damnatione dignissimum, malitiose insontibus eamdem imponere
pravitatem :Quod, post injunctum sibi ossicium et praestitum Diuii tred by Corale
214쪽
DE MMABILITATION. Issper eum solemne juramentum de fideliter prosequendo, promovendo et requirendo, tam pro processu quam Contra pro Mum, quaecumque fidei, justitiae et reipublicae opportuna; solum Deum habendo prae occulis, omni humano timore, Odio et favore reiectis, omnique particulari quarumcumque partium consideratione et assectione deposita; visitato prius et revoluto feriatim et integraliter, vocatis secum probatis et honestis ac juris peritis viris, processu quondam contra eamdem Johannam agitato, informationibusque et aliis, ex Dominorum ordinatione, sibi communicatis et ex eisdem processu et informationibus, et aliis quae , sama reserente et Proborum relatu , percepit et audivit, quaedam, dictorum Dominorum ossicium excitantia, in medium coram eisdem proponere Volebat; protestando quod, in hujusmodi dicendis, non intendebat cuiquam injuriari, vel aliquid
dicere, proponere aut prosequi quod non esset Cons
num fidei catholicae; quaecumque dicta, facta et sa-cienda Sanctae Sedi apostolicae, ipsisque ab eadem Sede apostolica deputatis, submittendo.
Ipsos autem advertere intendebat super trihus :Primo, super instrumentis et actis causae et proce
sus dudum facti contra eamdem Iohannam la Pucelle, ac notariis dicti processus.
Secundo, circa praeparatoria Pro SmS. Tertio, circa processum in se, cum inde secutis. Super instrumentis et actis causae et proceMuS, aenotariis dicti processus, compertum est quod, ultra notarios in dicto processu constituyos, et de quorum constitutione et litteris patet in processu, suerunt alii notarii in senestris absconsi; etiam confessiones dictae Duiliaco by Corale
215쪽
2M PROC sIohannae et acta redigentes causae, multa ex justificanibus et excusationibus dictae Iohannae obmittendo, et nonnulla mendaciter, citra injuriam, adjiciendo; et de quibus fuerunt eliciti certi articuli, missi delibe
rantibus. In eadem materia compertum est etiam plurimos processus tactos suisse, qui in aliquibus partibus a consessionibus dictae Iohannae, iactis in gallico, deviant, quodque, longo tempore post mortem dictae
Iohannae, dictus processus fuerat consectus, multis superadditis et detractis, et multis in aliam sormam redactis. Super autem praeparatoriis processus dicehat ipse promotor multa esse attendenda. Nam et in principio Processus, narratur aliquas suisse iactas insormationes Praeparatorias, quae tamen non inseruntur, quia alias quis in materia fidei trahere non debet, nisi in matione praevia, et fama contra eum reserente. Quae etsi factae fuerint, in processu positae non fuerunt, Cum,
ut, praesumitur, sacerent ad ipsius Johannae justificationem. Inquirere tamen debebant a quibus, ubi et quando fuerunt sactae, et quare in processu non suerunt insertae. Attendi etiam debebat quo gelo episcopus Bel vacensis et alii conjudices, in principio hujusmodi Processus procedebant, cum satis constet, tam per dictum procossum quam per informationes iam factas, quod ipse episcopus Belvacensis maximam diligentiam iacit erga principes de habendo eamdem Iohannam, ita quod pro ea habenda data suerunt decem millia
Dal Corum, et tres centum librae redditus; et tamen eam redditam, in manibus seu carceribus Ecclesiae non posuit, imo eam in mani hus Anglicorum posuit, et dimisit in turri sortissima, videlicet in castro RO-
216쪽
DE RE HABILITATION. 20 Ithomagensi, licet a pluribus probis et litteratis viris,
per eumdem episcopum ad processus consultationem et directionem evocatis, suisset saepius commonitus et advisatus de eam in manibus Ecclesiae reponendo. Quod tamen non fecit, imo eam compedibus et manicis
ferreis, et, ut sertur, in quadam cabia si serrea reponi consensit; imo, ipse sentiens se minime juridice procedere, ipse episcopus, litteras garantigationis, indemnitatis, permissionis, expendii et defensionis pro eo suscipiendae, si casus contingeret, a principibus saecularibus Anglicis habere voluit, antequam ad dicti
processus exSecutionem et examinal ionem procederet;
videlicet, prout constare dicebat ipse promotor, Per litteras garanti rationis sibi communicatas. Dicebat etiam ipse promotor quod advertere debebant quomodo vox et fama habebantur in villa Rothomagensi, quod, statim postquam ipsa Iohanna fuit adducta in castro Rothom agensi, dicta Iohanna, ex ordinatione ducissae Bethsordiae et ejusdem episcopi Bel vacensis, fuit per matronas visitata, ut de eius virginitate et pudicitia certitudo haberetur; et tandem virgo et integra reperia, non tamen ipsa visitatio in processu suit inserta. Ad aures tamen aliquorum consiliariorum dinvenit ipsa visitatio, qui in hujusmodi processu postm
dum interesse recusaverunt, asserentes talem integritatem esse in eadem non posse sine aliis virtutibus, attonia longa conversatione cum armatis.
Circa autem processum in se, dicebat ipse promotor plura attendi debere. In exordio enim proce us, quando ipsa Johanna ad judicium fuit evocata, respon
217쪽
202 PRocndit quod libenter compareret; sed duo requisivit :primo, quod vocarentur aliqui clerici de obedientia
Franciae; secundo, quod posset audire missam. Quas requisitiones, scilicet respiciendo primam, de vocandis clericis de partibus Franciae, penitus subticuit. Secundam vero, de missa audienda, in deliberatione ponere
noluit; sed dixit quod a quibusdam habebat quod missam audire non debebat. Item quod, post hujusmodi
evocationem, fuerunt plures Conventiones, quae in processu designantur tanquam sessiones; et in multis ipsarum sessionum visa est ipsa Iohanna ipsum episcopum implicite recusare. Inquisitor autem in principio Processus praesens non fuit; nam processus inceptus fuit die xiv. januarii; et tantum fuit evocatus diexIx. februarii, licet invitus et recusans; cui, ut fertur, plures minae illatae fuerunt, quia ipsi processui inter se recusabat, propter modos qui tenebantur in processu. Ρostquam etiam per aliquas seSsiones, et extra carceres fuisset interrogata, et coram pluribus nota
bilibus viris, fuit ordinatum. quod de caetero examinaretur in carcere et coram paucioribus, quia multi de adstantihus non erant contenti de modo procedendi. Facietant enim ipsi Johannae aliqui consiliarii inte rogationes raptiosas, quandoque translationes et inculcationes materiarum impertinentes, et quandoque multum seditiosas; ex quibus, non solum ipsa Iohanna, imo etiam aliqui consiliarii ex hoc conquerebantur. Ipsis tamen sapientissime respondebat; ut puta, cum interrogaretur an rex suus juste secisset occidendo ducem
Burgundiae : ipsa respondit quod magnum damnum erat de morte principum; sed quidquid erat inter dominos Franciae, ipsa erat missa rogi Franciae ex parte
218쪽
DE BERABILITATION. 203 Dei. Item, an sacra Scriptura processerit a Deo; et respondit quod bonum est scire quod sic. Item, cui Romanorum Pontificum esset obediendum; quae respondit , illi qui erat in Roma. Item, an ipsa erat in
statu gratiae : respondit quod si erat, Deus eam man teneret; et si non esset, eam reponere dignaretur. Et plures alias impertinentes interrogationes fecerunt, ut de his constare poterat per processum. Fuit etiam ipsa Iohanna tempore hujusmodi processus infirma, et durante infirmitate requisivit confiteri, recipere Eucharistiam, et habere ecclesiasticam sepulturam. Anglici autem medicis qui eam visitaverunt, asseruntur dixisse
quod mallent perdere viginti millia salutiorum quod aliter obiret quam per ignem, et quod de eadem bene
cogitarent De moreretur ex illa infirmitate. Injuriabantur etiam saepissime sibi custodes. Et promotor dicebat etiam eosdem fDomin J singulariter advertere debere circa quosdam duodecim articulos consectos, et ex aliis septuaginta articulis elicitos; Dam, ut ex tenore eorumdem dicebat a parere , multa ad justificationem et excusationem servientia in eisdem fuerant obmissa, et multa mendaciter et perniciose, de quibus mentionem non s cerat, addita; quodque multae minae multis ipsorum consiliariorum et deliberantium fuerunt illatae, taliter quod aliqui essecti sunt exsules, alii incarcerati; alii timentes, eivitatem Rothomagensem dimiserant, ut
de magistro Iohanne Lotier, RuoniamJ contra ipsum
Processum de nullitate redarguerat, dicitur contiagisse. Item , quod sacrae asseruntur multae illusiones. deceptiones et fraudes ipsi Iohannae in carcere, ut nonnulla induceretur dicere vel tacere, et specialiter
219쪽
204 PRoc sui se redderet dissicilem in submissione Ecclesiae; et hoc, ut dicitur, per quemdam magistrum Nicolaum Aucupis i), qui se fingebat pristonarium de partibus
Lotharingiae, Ditens eamdem Johannam decipere. Item dicebat ipse promotor taceri non debere quod ipsa Iohanna accusatur quod se nolebat sui, mittere Ecclesiae militanti; ipsa tamen in suis interrogationibus et responsionibus, clarissime et multum catholice, super dicta submissione respondit, cum saepissime dixerit, et maxime cum fieret sermo solemnis per magistrum Guillelmum Eorard, quod omnia dicta et sacta sua remitti volebat Romano riti-tifici, ad quem se reserebat. Et eam aliqua abjurare s cerunt, ab aliquibus inducta, seducta et coacta; timor enim ignis et praesentia tortoris, minaeque sibi illatae
induxerunt abjurare quae non intelligebat. Quod etiam fuit inducta ad recipiendum habitum virilem, post hujusmodi abiurationem, quia sibi amotae fuerunt
Vestes muliebres ; attentareque praesumpserunt Cusi
des ejus pudicitiae; quare coacta, non habens vestes muliebres, fuit coacta accipere vestes viriles ad tuitionem suae pudicitiae. Quibus non obstantibus, fuit judicata relapsa, et judicio saeculari reddita, et, sine aliqua alia sententia, igne cremata , suSccpto prius per eam Eucharistiae sacramento. Multaque alia, ad movendum animum dictorum Dominorum, dixit et protulit ipse promotor; petens de et super praemissis omnibus diligenter inquiri, et unicuique justitiam, secundum casus exigentiam, ministrari ; asserens ulterius eidem processui esse utile sa-
220쪽
DE RςHABILITATION. 205cere quamdam inquestam, super vita et moribus ipsius Iohannae, modoque aggrediendi si patriam suam; petens ab eisdem et per Dominos, commissarios deputari ad examinandum certos testes, super quibusdam interrogatoriis per eum dandis, et inserius insertis a).
Iordinatio super inquestia in Ioeo originta Johannae laetendis.J
Tunc autem Iudices antedicti, super omnibus V lentes veritatem inquirere, venerabiles et discretos viros , magistrum Reginaldum de micteri, decanum ecclesiae collegiatae Beatae Μariae Valliscoloris, Tullensis dioecesis, et Watherinum Thierici, ecclesiae Tullensis canonicum, deputaverunt et Ordinaverunt, ut, super quibusdam articulis seu interrogatoriis ad eos missis, eosdem Insormare haberent. Quibus sic actis et actitatis, Iudices antedicti suam ordinationem, seu appunctamentum in hujusmodi causa, protulerunt inscriptis, per organum domini archiepiscopi, in hunc
Appunctamentum per DD. Delegatoa de alatu causae latum.J
u Visis et attentis mandato apostolico, pro parte honestae mulieris Vmbellis d'Aro, matris defunctae I hannae SAm, vulgariter dictae la Pucelle, ac Petri et Iohannis Tinc, filiorum dictae Vmbellis, et dictae defunctae fratrum, suorumque consanguineorum et PT Pinquorum , actorum, in is commissoJ ac directo et per eosdem seu eorum procuratorem, legitime ad