Commentarii in epistolas Pauli ad Timotheum duas, ad Titum unam, ad Philemonem unam scripti a Nicolao Hemmingio.

241쪽

E PII I. Dconatu agit, qui semper in deterius tendit, adeo ut non solum errent ipsi, veru metiam aliis errandi occasionem praebeant.

Tertia pars capitis, in qua hortatur Timotheum, ne se sinat seduci ab ipsis im4postoribus, Sc quomodo id fieri possit, ostendit, inquiens: Mane in iis, quae didi cisti, id est, persiste inuictus in doctrina fana, quam didiceras,& iiijs, quae tibi concredita sun r.

Sciens a quo didiceras.

Hoc ad confirmationem pertinet,ac si diceret: A me didicisti qui Christi sum Apostolus,ac propterea doctrinam,quam ab ipso accepi, tibi concredidi. Quare si in ea doctrina manseris, tutus eris ab errinribus Hinc nos quom discamus magnifacere doctrinam Apostoli , ut vere a Chrysto prosectam, . in ea manere.

Et quod a pueritia sacras litteras nouisti.

242쪽

rimum enim valet a teneris optim qu1husis assuefacere. Nam iuxta dinu: Quo semel imbuta est, recens seruabit Odorem, testa diu. Proinde Timotheus a pueritia sacraeae si ioni asstietus, iam grandior sa-ctus, tenaciti omnia tenet, ut non iam facile a veritate avelli possit. Hinc discant studiosi sacrae scripturae opponere iudicium Spiritus sancti, insulsis de temerariis dictis eorum,qui teneram aetatem Mugi Potius, quam sacrorum librorum lectione occupari volunt. Quorum caecitas ct malignum iudicium olim iustum luet suppli

cium.

Quae possunt eniditum te reddere ad salutem per fidem, quae est in Christo Iesu.

Cur velit Timotheum scriptura contentum esse,e Onit, nimirum, quod scriptura destinata sit saluti hominum, Ita tamen si ea quis erudiatur, S salutis promissionem fide Christi apprehendat. Reliquae disciplinae ad praesentem vitam per tinent, quae qua scripturae cognitioni, ut opes Aegypticae veteri tabernaculo extruendo, seruiunt, illarum cognitio non est

aspernanda si modo visamulae adhibean

243쪽

tu ministerio scripturae sacrae, quam se iam agnoscere reginam debent.

Omnis scriptura diuinitus inspirata est, Mutilis ad doctri,

nam,ad redargutionem,ad corarectionem, ad institutionem,

quae est in iusticia, ut integer fit hahomo Dei, ad omne opus bo M. qnum apparatus.

Confirmat scripturam posse hominem eruditum reddere ad salutem, summargumento ab enumeratione susticisnu siti, eorum, quae ad salutem sunt necessaria, a m basimul commendat scripturam a causa etsi juriente, id fine. Qui tres loci honesto de iiiiiii utili subiiciuntur.Causa est,quod scriptu dii ira sit diuinitus inspirata. Nam Spiritu hilhP. Dei per sanctos Prophetas 5 Apostolos locutus est. Hinc discamus summam reue

plura

lentiam deberi scripturae sanctae, Ut qVη Ita ipsissuma Dei vota sit. prvsus quadruplex est. Primu ,'V0 di lisit utilis ad doctrinam,nempe salutis, quae doctrina tametsi multiplex est, duo tamen sunt eius capita praecipua, nimirum, fides in Chris

244쪽

In Christum, di reetae sormandaevatae r tio. Ad haec duo capita,Legiso Euange in noticia pertinet. Secundus usus, quod sit utilis ad redargutionem, graece λεγ-χυ,hoc est, ad conuincendos aduersarios, d castigandos contumaces Tertius usus, quod faciat ad correctionc, graece επανηρορωσι 3,hoc est,ad erigendos lapsos sabseliendos verbo, sacramentis 5 consolatio nibus. Qitarius usus, quis sit utilis ad institutioneim, quae est in iusticia, hoc est, ad sancte piem vivendum. Continet enim scriptura persectissimam vivendi regi

Finis est, ut integer sit homo Dei, ad

omne bonum opus apparatus. Huc enim tota scriptura pertinet, ut homo integre vivat in hoc mundo, quo tandem per Christum futurae vitae beatitudine frua tur in Deo in hoc loco discamus, quod nihil desideretur in scriptura, quod ad perfectionem Christianam pertinere vide tur Proinde qui unica scriptura, tanquam perfectionis Regula, contentus non est, is sciat se Z in Deum contume

liosum esse, de propriae s. lutis hostem.

245쪽

QUARTUM

A MUT I S. OBtestatur Apostolus Timotheum,ut sedulo faciat officium, significans

suum exitum instare. Praecipit praeterea, ut ad se veniat, balia quaedam familiaria eiciniungit. Narrat Alexandri serrari in sese maliciam, simul conquerens de des ctione multorum . Tandem salutationi-husac fausta imprecatione claudit Episto

ORDO CAPITIS

I. SEx constituamus huius capitis partes. Prima sit obtestatio, ut Timotheus obficium suum faciat. Secunda, significatio sui exitus iam instantis Tertia, committit discipulo quaedam priuata negocia. auar

contumaciae Alexandri. ra, reuelatio

Quinta significatio desectionis multorum a se

adfe

246쪽

a se ob crucem. Sexta,saIutationibus cum imprecatione solita clauditur Epistola.

EXEGESIS QUARTI

APITIS, UBI OBSERUM tione doctrinarum

obtestor igitur ego coram Deoi domino Iesu Christo,

qui iudicaturus est uiuos et mox tuos, in apparitione sua dire, gno suo.

Prima pars capitis, ut Timotheus os ficium suum faciat, in cuius partis in resis duo sunt obseruanda: Illatio dc obtestatio. Illationis nota ideo utitur,ut script ram,de qua in fine superioris capitis dixit, cum praedicatione connectat. Vult qui dem Deus, ut unusquisci per se legat aemeditetur scripturam. Vult hoc quo p ut ordinarium ministerium verbi, ac vivam vocem ministrorum non contemnamus. Hinc proinde admoneantur fideles, ut cum legendo, tum audiendo proficiant. Ita enim Dominus ordinauit obtestatio eo pertineri Vt Timotheuscogitet, Deum vindis

247쪽

EPIs T. IL AD vindicem sole, si in ossicio commisso flatrio praestiterit se fidesem Iudicη, adue

iusis regia Christi meminit Paulus, ut discipulum abducat a praesenti rerum Dcie, Sc tristi regni Christi hic in terris sesema, ad considerationem suturae gloriae, cuius participes erunt omnes, qui hic in afflietionibus Christo obtemperant Comtra vero qui Christutia hic secure contemnunt, illic iudicis sententiae subiacebunt. Haec cum ph omnes, tum praecipue ministri Euangeli sibi accommodent, iudicium timeant, si fraudulenter de ignaue γpus Domini secerint. Contra gloriam expectent, qui Christo ex fide obediunt, aedili renter commissum ossicium iaciant.

Praedica sermonem.

Graece κηρ, ορ, id est, instar preconis palam proclama Euangelium.Nam Euan gelium J ηοχM li1 sermonem nomi nat. Applicat igitur Timotheo manda

tum Christi: Ite in mundum uniuersum, d proclamate Euangelium omni creatu-xae,significans uniuersalem esse gratiae pro

amissionem, eiust omnes posse fieri parii'. ea,qui Euangelium amplectuntur.

ci in i

248쪽

Insta tempestiue,intempestia

Id est, urge cum teipsum, ne quis I cus relinquatur ignauiae, tum Populum, ne vanis mundi occupationibus abripi antur, di non solum tempestive, id est, ordinario tempore dc constitutis horis, verum etiam intempestive, quouis tempore, nullis parcendo laboribus, quoties minitur Euangeli sentiat se vel carnis ignauia cessare, vel videat auditores adverbi regulam suos mores non componore. Hoc si suum officium esse perpendearent in timore Dei ministri Euangelii, E clesia Christi non tam variis c horrendis plurimorum scelerum iactaretur proce,

Argue,increpa,consolare.

Instandi modos recitat,arguendi sunt aduersarη, id est, conuincendi sunt sui se roris. Increpandi sunt desides, torpentes de carnis deliderm indulgentes Hortandi vel consolandi sunt resipiscentes consolationibus sulciendi, ne desperent. Hic duo observentur. Primum, quanta sit nostra ignauia,qui in salutis cursu deficimus, nisi assidue stimulis obiurgationum incite-

249쪽

E II I L A Dmur Demde, quod non solum pastorum

sit munus,quae recta sunt, publice docete, verum etiam priuatim doctrinam singultis,prout viderint necessarium esse, obiurgando, minando, consolando accommo

dare.

Cum omni tot ranti ad do,ctrina.

Modum accommodandi redargutiones, increpationes δέ consolationes tradit. Primum, quantum ad personam ministri Euangelii attinet,requirit tolerantiam, a sit,ut ista omnia prodire ex amico, plac, do paterno animo videantur. Nam qui tyrannica asperitate irritant populi animos, abs i omni lenitatis condimento, illi sane, ut superbiae ac hostilis seueritatis notam non effugiunt ita magis destruunt, quam aedificant, ut interim taceam, quod sacrilege ministerium Dei contam, nent. Deinde in consolationibus ncreputionibus c. requirit doctrinam, alias enim friuola sunt omnia. Si igitur redarguendus est aliquis,id fiat per doctrinam, hoc est, per verbum Dei, detegatur acinctendatur ipsius error.Si increpandus qui'ipiam, monstretur 4, verbo increpavo' talistus litis ζαφλla, i ita iu

250쪽

ta lava Miam. nis scindamentum. Si consolatio adhibenda, ostendatur consolationis ratio ex Vesebo. Discant proinde ministri Euangelii tria ex hoc loco Primum,quomodo seu ritas lenitate commiscenda sit. Deinde, ne quenquam arguant, increpent, consolentur, nisi vel praecedente doctrina, vel statim subsequente, cuius doctrinae accommodandae gratia ista adhiberi debent. Tertio, ut pro varietate hominum haec

adhibeant. Alij enim aliis indigent stim

Nam erit tempus,cum sanam doctrinam non sustinebunt, sed iuxta concupiscentias suas coaaceruabunt sibi doctores h quisbus pruriunt aures, Ma ueritate quidem aures auertent, adfabus las uero conuertenturi

Rationem sumit a prauitate hominum, quae ratio potissimum ad primum membrum reserenda est. Respicit autem Paulus ad tenebras illas,quarum quaedam nubeculae coeperant se ostendere tempori