장음표시 사용
91쪽
causa esse tum, O mediis causam Aequitur.
Tartes sequuntur totum, qui enim totum a brmittit,lartes negare non poteILModoposito,ponituri nomen principale,
Cuicunq; tribuuntur accidentia. actus, RIud existere necesse en,ν subiectum.
Relativorum mutua en possiti, illatio. Hae decem regula continent apparatum, seu habitu dinem locorum inter se, quatenus fere virmandis quaestionibus adhiberipossunt. Porro se quaestio neganda en, de iciendum erit, quid aliquo virmato et negato negari poterit , qua de re sequentes regula obseruandae sant.
Cui desinitio adimitur, eidem 'ecies adimitur necessario.
Cui diserenti proprium adimuntur, de eodem species denegabitur.
Negatis genere, disserentia , definitione,
92쪽
93쪽
se habitudinem, de qua plura in Dialecticis praecipiuntur, studiosus intellexerit ficilis erit posca accommodatio, quae omnino instituenda est quemadmodum prascriptum It in probabili Methodo. pro diuersa habitudine loci ad partes quaestionia propositae, erunt aliae atque alia formae adhibendae. In conflictu seu concertatione cauendum en ne ictus inserentes, dii propriss telis a bello dif- cedamus, missio priuin irtutis facto edito, quod nectat arma nostra debent,aobis cis cognita, hocen, argumenta debent secundum normas Dia
lacticas deduci in disputatioticm, quorum is connexio in promtu debent se, si ea adue farius e contem rit, et improbauerit. Si contemserit, hoc est, syconnexionem reiecerit, in promtu ex locis o regulis consequentiarum ratio nexu s esse debet. Si improbauerit quid nouo quasi telo defendendum en, donec vel iuste ictu fueris, ellidior ipse euaseris 2 eoen Υ-nica via adoriendi aduersarium. Ut enim rubellis aliis aperto marte, alias ex insi ijs ho-sem aggredimur: ita in disputatione alias aperto argumento aduersarij propositionem impugnabimus, alias ex nyid s. Hinc duplis margarmentandi ductum fecerunt,unum directum, terum obliquum. De troque in hunc modum scribit Rodolphus Ductu est, inquit, duplex ictu rei probandae, nu directus, i cum
94쪽
proposim aliqui ut recta ria colligemus id quod probare olumus. Ut qui probare Nelit, sapientem esse diuitem, dicat, Sapiens nullius indiget, rigo sapiens ei diues istius en ductus
obliqums, i cum accepi contradicente eiu ,
quodprobare volumus, colligimus ex eo aliquid quod Disumsit, nde regressi docemus salsum id esse ex quo collectum est, idq; quia contradicens en eius, quod intendimura probare, Consequens est illud ipsum esse verum. Ut sapiens entdiues, Si enim non sit diuessapiens,cupit aliquid: sed salsum en hoc, falsum igitur ex quo colligitur id, hoc est, non esse diuitem sapientem Uerum igitur erit, quod intendimus sapientem esse
sunt autem M argumentandi formae, per omnes enim formo, quas exposuimus duci possunt, sed is quaedam colligendae intentionis. εχ his Rodo*bi verbi Dcile inde materia Niriusique dudius sit petenda, O quis sit,iriusque,sus,ostenditur.
hactenus dicta sunt, pertinent ad eam
-di putationem, in qua certa Gemata proponuntur defendenda verum bi cum deputantium neuter, quodprobare, vel improbare Nelit altera
95쪽
alter, nouit, alia ratio en, nouaq; collocati,adhibenda. Et quia de hac collocatione multa praecepta apud Dialecticos extant , qttis plurimum ficum ad ordinem in Platone intelligendunt, breuiter pauca praecepta colligam , idque potis , mum ex odiau libro Topicorum Aristotelis, Sine enim horum Aristotelicorum praeceptorum intelli diu , nullae ab imperitis snguntur Platoni abyhrdae opiniones. Neque enim eripoten, Ni Methoditis collocationis Platonicae intelliga tur ab hue, qui hanc do trinam ign0rant uu0nia am itaque Dialogi constant interrogatione. re 1 unctione disserentium, oportet trunque, hoc e t interrogantem O respondentem certi peculiaria micre praecepta. Interrogantis itaque haec sint praecepta Trimum oportet illum . in promtu habere necessarias propsitioires, hoc est,ex quibuis id probari poten, quod intenditur, Ni sunt maiores minores proportiones in Illo limis,prbete necessariis propossitisnes. Quatuor propolytionum generibus instruci sse debeo disputator. gliae enim Induritionis gratia, ' detur uniuersale Aliae amplificationis gratia, Ni auctior sit oratio Alta occultationis causa, Ni occultetur conclusio. A li persticuitatis causia,Ot nulla excusatio haberi posit, adhibebuntur De eassariarum propositionum collocatibne hoc sciendum e t quod et directe coll0candae sunt, et per occultationem Directe, cumstatim
96쪽
id quod volumus concludimus visi quaeratur, an felices sint Tyranni, hoc pacii interroges: Consilit ne felicita in virtutes an Tyranni Nirtutem habenti Si aduersarius hic primam a mittit negata altera, inferenda est conclusio. Ergo Tyranni non sunt felices. Et monet Aristot les hoc loco, ut recto ductu potius quam obliquo Ῥtamur, nise cum focus obtineri, quod Nolumus non potent. Deinde etiam nonet, quod necessa riae propositiones debeant habere aliquid solidum
est vere' νδόξον probabile. Monet tertio, ut conclusionem non interrogemus, sed ut ex c0n
cessis conclusionem inferam . Nam conclusio considia, en veluti parta victoria. Hanc enim si quis interroget, concedit lectoriam partam aduersario. Quarto loco monet, rex interrogatisne non Diale Tica, Ociamus Dialeciticam, quam possumus virmare, Ne negare. Ut,quis eis homo non en Dialectica interrogatio, sed sic, estne hom animal rationale, an noni Cum enim hoc pacto interroges aduersarium, idem ne an diue sum sentiat, cile apparet Luinto monet, Ni de eadem re non saepius interrogemus. De directa collocatione propositionum necessariarum bactenus, nunc de occultatione dicendum est on enim statim proponendae sunt necessa riae ex quibus conclusit citur, sed occultandae. Occultantur autem his fere modis Trimo, Si
sursum ascendatur, hoc est, se superiora genera, Nes
97쪽
Ne superiores beses sorantur , non ex quibus flatim conjicitur,quod inluditur. Ut si quaestio esset,An picta sprincipi sit necessaria non interrogemus primum de iusticia , sed de habitu b0no.
Deinde de virtute, Tertio de iusticia. Secundos conclusiiones bileantur , quibara necessariae pro possitiones confirmantur Plato ostensiuris bonum cupere, Nirtutem non esse propositiones has habuit. 1lteram, boni cupiditatem esse omniatim Alteram , virtutem non flum non omnia um, sed pauciyimorum unde conclusitosquebatur , Itaque boni cupiditatem O virtutem idem non esse Harum altera propossitio 1 Tilogismo colligatur Nonne quisquita malus eI , irtutem non habet V0nne permulti sunt mali' Hic omittatur concluseio, quae en Nirtutem permultos non habere, ct construatur siccunda pro
posivio necessaria prim hoc pacto nonne qui quis malum cupit, bonum non cupit Et qui quis bonum cupit, is malum non cupiti Malum autemnem cupit. Hic etiam conclusio transiliatur quae eR, Bonum omnes cupere. Et quia iam h bemvis duorum syllogisimorum concisso propositiones, habemus etiam eorundem c0nclusiones, quas cumulate inferre licet ubi oportunum νι- detur Breuiter hoc Aristotelis praeceptum monet, i concessis contenti non avide quod sequitur occupemra, propterea quod hoc iam ipso aduer
98쪽
emplis plenus en Socrates apud Platonenet. TERTIO, se ordo propositionum permutetur,c0mmisceantur propositiones diuersorum Isblogismorum 'oc modo. Nonne is, qui malus est Nirtutem non habet e Nonne quisquis malum cupit, bonum non cupit Nonne mali permulti sunt 2Vonne malum nemo cupit u 'raeo, Si coniugata interrogando commutentur. Ut
si probandum esset,bonum iram se dignum
laude , interroges acquid bene agere βc laudandum ' Sed huius loci ensiasin, ide in loco coniugatorum apud Philippum Q NTO, Si ita interrogemus, ut aduersarius non intelligat ex forma quaestionis quid cupiamu nobis concedi. Si enim interroges hoc modo, Nonne multi malisunt 'intelligit aduersariκs te cupere Hrmativam partem concedi. At si sic, Multi ne an pauci mali sunt ' Ex quae stionis forma intelligi non potent,quid cupias concedi S EXTO, Si per similitudinem interrogetur, in qua latet niuersale, ipotent ne ignis clare O sine fumo
principissatim efflagrare Srgo siue inuidia gloria subito enitescere non potent. SEPTIMO. Si
ipse interrogator interdum sibi ipsi resistat Suspecti enim non habentur illi,qui aequi in dilputando
Nidentur. OCTO o. Si ea proponantur quae
Utati trita sunt, in omniumq; re, santur. Eoritas enim in omno causis solet debet alere plurimum imo. Si nec ga-ria
99쪽
ris propositiones, eluti non necessariae interrogentur, dissimuleturq; id quod intenditur, qui mos Socrati ensemiliaris. Duc Iaso Sisimi lia per comparationem proponantur. 2V0une quemadmodum multi indolis , multi pauperes, ita multisunt mali e uia semperpauciora sunt hominibu s bona, mala plurima. N DECas . Si declinetur in latus sursum Nndecunque. Hac enim rationefacilius obtinetur couclusio, Ni Isiolo sumere posterius, interrogo id quod estprius ct econtra,visi concedat Tapsa christum morte sua satisfecisse pro peccat me-m humani. Confiteatur nec Je est, homines iu-sicia operum gloriari non posse. D V o D CIM . Si ea,in quibus en totiuis contentionispraesidium positum , non in principio statim proponantur ut enim firmissima praeseidia non sunt statuenda in prima acie,sed reditus in nouisiima
collocantur: Ita in disputando diu occultanda sunt,in quibus pira Nirru est. DECO TERTIM VLTI Mo , Si producantur. amplisi centur,interlicianturq; in argumentatione, ea omnia,quae nihil ad rem pertinere Nidebantur. Hac enim ratione celat et obscura res Socratico more.
Hactenuis de que propositionibus, quae occultandae conclusionis gratia adhiberi lent,dictumen. nc de hs propossitionibus dicatur breuissime, quae ad amplificandum seu κοσμ ον rationis pertinent certum en duo se tantum pror positionc
100쪽
possitiones necessarios sinius conclisionis, quae Ni pondere aleant. Caetera quaecunque prater his accumulantur , multitudine. turba ale re Cum igitur loco uniuersalis propositionisρο- nimis inductionem, O loco de initionis iusto nem,certum eti nos orationem berioremo ornatiorem reddere Enq; hoc Aristotelis praeceptum, quod γος ογκον Huc χο 0rati0nta haec duo pol imum faciunt, μαγωγὴ su γοωζεσις, perspicuitatis gratia , seu τὰ si ijstoteles inquit, ει σαφbu ειαν adhibebuntur exempla o parabo-D,quae ad illustrandum O explanandum non flum a Dialecticis,Ne metiam ab Oratoribus et Toetis sepsime adhibentur. Tostremum asyumentur propositiones praeter eccssaria inductionisgratia, nimirum liniuersale inductioκe exprimatur, sed in ludiisne potius apud imper, tos, filogi molem apud doctos italacticos Niendum R. Hactenuis methodus tradita en, qua instituatur disputator contra aduersarium nunc paucadere praecepta dentur. Ut quemadmodum adu se sua assum respondentis munitis en consilijs di-1 utator,ita sei ratione,cum se argumenti natura pervicax obiecerit. In autem namquamque rem probandi principium duplex, Alterum propositi rei desinitio, qlterum axioma, quorum Dis clare res in sua natura ambitu cernitur,
hoc euidenter quare in ea aliquidsi intelligitur, reliquitaso