장음표시 사용
141쪽
ia o De Ira Dei Seg. 2.3. mundum ex duobus elementis repugnantibus; 3c invicem copulatis esse concretum , igneo & humido : nec potuisse lucem fieri, nisi oc tenebrae fuissent: quia nec suprenum podest esse sine infero η, nec oriens sine occidente ψ , nec calidum sine frigido , nec molle sine duro .re , quum dicat: Deum ideo malum permisisse , ut oebonum emicaret. Preme To permisisse , & vide Augustinum de Civitate Dei L. xiv. e. xi. Etiam Aliis qui alii cum Geretio notant, hunc locum , tamquam continentem errorem Manichaeorum , quem equidem heie non video, ut suo loco ostendam . Sunt enim relativa , quae sunt simul cognitione , & natura .d Nee oriens sine occidente. Haec absunt a Bon. M s. COd.
Sic & nos ex duobus aeque repugnantibus compacti sumus, anima , & corpore, quorum alterum casto ascribitur , quia tenue est,& intractabile - : alterum terrae , quia comprensibile est : alterum solidum , ec aeternum est: alterum fragile , atque mortale .
a asia tenue est, ct intractabile. Jam supra exisplicavimus , quo sensu tenuis anima nostra a Laelantio dicatur. L. i. cap. v. seg. I 2 f L. VI I. cap. v. stg. 37., & cap. VII I. sc g. la. Sc.
142쪽
Ergo alteri bonum adhaeret , alteri malum : alteri lux , vita, justitia: alteri tene brae, mors , in jultitia. Hinc extitit in hominibus naturae sus depravatio φ , ut esset necelle,
, a Iliue extitit in bominibus natura sua depravaintio . Al. damnatio ι Gallaeus heic notat i Videtur Lactantius originem corruptionis bumana velle attrι-buere repugnantia elementorum , ex qu/bus constat.
quod omnino falsum es ; nam illa eoutrarietas elemen. torum inter se a peccato procedit, ut dictum fuit supra. Homiuis igitur depravatio extitit ex transiresone mandati divini , propter quam Deus illum Iusto fus4udieio, gratia Da expoliavit ; unde non potuιt, quιπpra se euno a faceret. Quemadmodum arbor nequιι sine humore terra , aut calore solis fructus proferre . Sed in pluribus homo iste errat dum Lactantium emenis dare contendit; nec statum ipsum quaestionis intelli ait; si quidem quum Noster declarandum assumpse riti unde ad hominem peccata pervenerint, aut qua pravitas divini instituti regulam ad pejora detorserar Ridiculum est respondere a depravatio extιtit ex transtres ne mandati divini. Haec quippe est , manifelta petitio principii, & idem per idem exponere . Assignanda propterea est ratio, quare homo , qui a Deo gratia , & cognitione donatus erat, ut bonum eligeret, & malum odio haberet, sua sponte potius malum elegerit, & bonum rei puerit. Haec
autem ratio optime ex repugnantia carni S , ac Diuili od by Corale
143쪽
ritus, quibus homo constat, desumitur ἔ quamquam enim primus homo per Dei gratiam plene per superiorem sui partem inferiori dominaretur, nec pravae concupiscentiae stimulis intrinsecus obnoxius esseti extrinsecus tamen tentari poterat, di liber erat . ut inferiori potius consentanea eligeret, quam rationa
li appetitui; unde quum de facto aggressus in hac parte fuerit , illusus a bono commutabili, & apparenti , ad id conversus, praeceptum violavit, & in eo, tamquam in capite, natura humana , ob hanc transgressionem divina gratia sanctificante, ac roborante , spoliata , ad pugnam internam , hactenus ignotam , se expositam sensit , & novit . Unde egregie de more Augustinus t Evae lapsum in eo constituit , quod serpenti potius , quam Deo credidit ; Adae vero έ quod uxoris persuasioni , quam divinae iussioni obtemperaverit. Siquidem r Si voluntas in amore superioris , immutabilis boni, a quo illustrabatur . ut videret, O aeeendebatur , ut amaret, stabilis permaneret , non inde ad sibi plaeendum avierteretur , O ex hoc tenebresceret, frige fceret, ut Sel illa Qerum erederet dixisse serpentem ,
Oel sile Dei mandato , uxoris praeponeret voluntatem Sc. quae leguntur L. II v. de civ. Dei cap. x Ii I. Ρes sme autem erravit Gallaeus , quum intulit: unde nos potuit,quin prave cuncta Deeret dec. Nam non ex eo
quod iustitia originali, & gratia sanctificante spoliatus fuerit homo , omnibus pariter divinis auxilius ita destitutus est, ut necesse esset, in cunctis operibus peccare, ut impie docuit exemplo arboris, cui vel terrae humor, vel solis calor desit . Non enim est,ex Psal. xv N. e. 7. qui se abscondat a calore ejus, quisa
144쪽
beri, cx virtutis ossicia imperari. solem suum oriri facit super bonos , . malos, O pluit super justos , O injustos i ut idem Christus Dominus dixit Matth. v. os: b ut esset necesse, constitui legem. Ideo ait Apostolus ad Rom. x. V. s. Quoniam justitiam, qitae ex lege est , fecerit homo , vitet in ea ; quae tamen lex non nisi per fidem in Christum salvos facit credentes. Finis enim legis, ut verseulo superiori ibidem legituri ch=sus , ad justitiam omni eredent, .
Quum igitur sint in rebus humanis bona ,& mala , quorum ractionem declaravi: necesse est , in utranque partem moveri Deum l& ad gratiam , quum justa fieri videt : & ad iram, quum cernit injusta. Sed occurrit nobis Epicurus , ac dicit:
a In utramque partem moveri Deum . Bon. mo .eri Dominum . Al. ad utramque partem . Adverte motum hete non significare mutationem ; sed potius actionem, atque divinorum attributorum exercitium, ut infra sese Author explicat.
a Si est in Deo . Desunt ista Bon. MO. Cod. , quae alii omnes exhibent a
145쪽
r34 De Ira DeI Seg. 6. 7. 'itatu , odii ad irom : necesse es habeat timorem, is libidinem, ct eviditatem, caeter inque osse r , quisunt imbecillitatis ha
Non est necelle , ut timeat , qui irascitur e aut moereat, qui gaudet : denique iram cundi , minus timidi sunt: & natura laeti, minus moerent . Quid opus est de humanis aikctibus dicere, quibus fragilitas nostra succum' bitῖConsideremus dixi nam necessitatem εἰ nolo enim naturam dicere , quia Deus noster
nunquam creditur natus ς .a Non est necesse, ut timeat. Heum. malletr At non es &e. quae tamen coniunctionis particula eleganter Mee etiam a Cicerone in Dialogis omittitur. Observahes c quomodo Lactantius praeoccupet Obiectiones omnes , easque di luat, quae postmodum adversus eius doctrinam de Ira Dei proponuntur. b Considerimus Di inam necessitatem . Aldus quod si consideremus divinam necessitatem Intellige naturam. c Volo enim naturam disere , quia Deus Noster nunquam ereditur natus. Bon. Num ereditur natus Al. Nolo enim flee. Al. Tὸ noster omittunt. Quam is vis Ecclesiae Patres, Laetantius ipse , se Theologi divinam essentiam , naturae vocabulo significent'. nec alibi ab hac loquendi ratione idem abhorreat Lactantiust tamen heic etymologiae potius, quam significationi consulens , hanc doctrinam tradere voluit, ut Ethnicorum animis altius infigetur Dei aeternitas ,& infinita maiestas, atque increata virtus, lon edistans ab imperfectionibus humatris Disiti Orali
146쪽
Lib. sng. Cap.XV. Seg. 2.9 8 .2ηΤi moris effectus habet in homine materiam , in Deo non habet q. Homo quia mul tis casibus, periculisque subjectus est, metuit, ne qua vis major existat, quae illum verberet , spoliet, laceret , affligat, interimat. Deus autem, in quem nec egestas , nec injuria , nec dolor , nec mors cadit , timere nullo pacto potest e quia nihil est , quod ei vim possit inferre .
a Habet in homine materiam ; ia Deo non habet, Bon. in hominem .... Deo. -
Item libidinis ratio,& causta in homine manifesta est. Nam qui fragilis, & mortalh effectus est, necesse fuit, ς alterum sexum, diversumque constitui , cujus permistione soboles effici posset ad continuandam generis perpetuitatem . I 4 aeca Ratio, o caussa . Haec duo ultima verba absunt a quibusdam Mss. Codd. sed etiam Aldus ea re stituit.b 2κam quia fragilis , O mortalis Sc. Sic nobiscum ex suis Mss. Codicibus legunt Aldus , & Fulvius Ursimis . ubi Al. habent: qMi fragilis &c. cc Necesse fuit. Bon. Cod. Necessarium fuit .d cujus permissione soboles edici posset ad continuaudam Sc. Cod. Bon. cujus permixtio subolis efficipo sit i c. Al. ad continesdam .
147쪽
Haec autem libido in Deo locum non habet , quia di fragilitas , & interitus ab eo alienus est : nec ulla est apud eum foemina , cujus possit copulatione gaudere : nec successione indiget , qui semper futurus est. a Ree successione indiget. Al. Dccessore .
in II Eadem de invidia , & cupiditate dici
Possunt , quae certis , manifestisque do caussis in hominem cadunt , in Deum nullo modo .
. In bominem cadunt. Al. eadent.
II UAt vero & gratia , & ira , & miseralio habent in Deo materiam φ , recteque illis utitur summa illa , 3c singularis Potestas ad
a At vero O gratia, O ira , σ miseratio ba Bent in Deo materiam. Videlicet circa quam verseniatur. Bon. Ad gratia, O ira, O miseratione habent.
148쪽
in 1 Urrit quispiam ' , quae sit ista materiar
Primum accidentibus malis amicti . homines ad Deum plerumque consu-giunt , mitigant φ, obsecrant , credentes euin posse ab iis injurias propulsare. Habet igitur Deus caussam miserandi; nec enim tam immitis est, hominumque contemptorf, ut auxilium laborantibus deneget.
a Quaerit quispiam . Schottias quarat.b Accidentibus malis afflicti. Bon. Cod. addιωeentibus malis. Aldust attendentibus &c. e Mitigant. Heum anno non placet heie vox ista . Bunem. se aliquando legisse ait, fatigat; sed nihil mutandum censeo; nam idem Lact. L. IV. cap.XVI. Deum paenitentia mitigatum dicit. d Ab iis injurias propulsare . Bon. ab hιs. Al. ab his injuriis. ' ,e Habet igitur Deus eaussam miserandi . Al. Toneus non habent Al. eaussas legunt. Aldus , de Scho tus nostram lectionem retinent. f Tam immitis , hominumque eontemptori Bon. hominum qua, ut saepe in Τaurinensi Cod. Epitom.
item plurimi η , quibus persuasum est ,
149쪽
i; S De Ira Dei Seg. 2. Deo placere justitiam ,eumque, quum sit Do minus . , ac parens omnium , Venerantur , Rpreeibus assiduis ρ , ac frequentibus votis, do na & sacrificia osterunt, nomen ejus laudibus prosequuntur , justis ac bonis operibus demereri , eum laborant - . Est ergo , pro
pter quod Deus & possit , & debeat gratiscari . Nam
a Rem plurimi &e. Haec omnia , quae in hocce segmento leguntur, apertissime confirmant, quae a nobis dicta sunt ea p. visi. huiusce libri seg. 2. nota c) , ct frustra detorquentur a Gallaeo ad significandum sacrificium laudis, di Eleemosynas, quae a fidelibus asserebantur ad aram sacrae coenae; nam di stincte, ac diversimode heie de his Noster loquitur ita , ut non nisi de incruento Missae Sacrificio possi intelligi, ut Diff. xxxv. cap. II. g. vI. demonstramus . b Eumque , quum sit Dominus , Sic restituo ex Cod. papiraceo Bapbarino III., ubi alii omnes legunt vel quia , vel qui . Sensu satis incomodo . Bunem. tentaviti eum qui quippe qui . Aldus et eumque
b Et preeibus assiduis . Al. eum precibus assiduis .c Demereri eum laborant. Sic ex nostro Bon. Cod. restituo, ubi Al. legunt laborantes.
d Est ergo , propter quod . Al. ergo est &c. e Et debeat gratificari. Gatheus heic inconsideis ratissimae , ac dementissimae temeritatis plenus et Hoc inquit, falsum est. Deus nobis miseris peceatoribusnibit omnino debet , quicquid ab illo accipimus, ex mera procedit gratia, ut testatur sacra pagiva. Quid
150쪽
ergo significant verba illa Apostol. II. ad Thimoth.
cap. I V. Bonum certamen certavi, cursum consummavi,
fidem servavi. In reliquo reposita est mihi corona justitia, quam reddet mihi Dominus in illa die justus judex ; non Plum autem mihi; βd o iis , qui diligunt adCentum ejus: si nihil est, propter quod Deus debeat ab hominibus gratificarip Quid Davidi s Psal. cXVIII. Da. Deo dicebati Inclinaeti cor meum ad faciendas justificationes tuas in glernum propter retributionem ; Si Deus nobis miseris peccatori hus , nihil debet retribuere Quomodo fidelis Deus erit, si promissa servis suis praemia minime licet ab eo repetere ' Sed merito haec sibi , suisque similibus suadebat Gallaeus, quibus fidem Deo non servantiis bus, non praemia; sed poreae debentur . Ii quippe
mercedem suam receperunt, nec quid ultra sperare possunt, quum sponte obcaecati extra vitae stadium currant ad interitum .
Nam si nihil est tam conveniens Deo , quam beneficientia , nihil autem tam alienum , quam , ut sit ingratus: necesse est , ut ossiciis optimorum , sancteque viventium pries et aliquid , ac vicem reddat , ne subeat ingrati culpam , quae est etiam homini criminosa. Cona Ut officiis optimorsim , sancteque viventium . En ergo, quae segmento antecedenti recensentur , ne mispe