장음표시 사용
201쪽
3. Quia vero,ut dictum est, Deus sciebat futurum esse ut Diabolus vivum illud verbum comparato in id omni astu, corrumpere sataueret,& quod homines in hoc subornaret, oui transfigurantes se in angelos lucis, tum scripturas adulterinas, quibus diuinam di apostolicam autnoritateiri arrogarent. sub ipsorum etiam apostolorum nominibus ederent,tum qui apostolicas in suam ipsorum perditionem depravarent, vinculum quom charitatis, quod in eis esset, iniquis discessionibus rumperent, idcirco Ee leta sua in authoritatem eandemq; duplicem constare voluit. q. Principio apud Ecclesam esse voluit autoritatem judicandi inter Seripturas. &discernendi Canonicam a non Canonica, quae de suo tempore apud synagogam suit, postea per Christum in Ecclesia confrinata: qua saluberrimus ille Canon ecclesiasticus constitutus est, qui sanctam Scripturam Canonicam tam veteris quain novi Testamenti certis terminis, & certis Prophetarum & Αρο- stolorum libris contineri definivit, ae eminentiam istain Canci eam sacrarum literarum ceteris libris ademit, quae per successonem Episcoporum N propagationem Ecclesiarum tanquam in sede quadam sublimiter constituta est. cui serviat omnis fidelis de pius intellectus,ut omnino dubitari non
liceat, se ne verum seu rectum, quidquid e scriptura continet. Ad hane Ecclesiae autoritatem respicit S illud Augustini: Fbi, bononoeiurem msime Meses a Carholica commoveret loratas. 3. Quae tamen authoritas in discemendo tantum veras Scripturas a false sta est. Nam omnem Scripturam, quae in eccles assicum Canonem, ut vera ac divina semel recepta est, plane immobilem
esse constat, &omni aut horitate humana longe maiorem, de qua dixit Christus, quod solvi non possit. Ut frustra&irreligiose gisputetur,num authoritas Ecclesiae scripturis anteferenda st: num Ecclesa abolere seu mutare possit tradita in verbo Dei: num statuere quid possit contra verbum Dei. Verum cum docente Apostolo Petro omnis prophetia Scripturae propria interpretatione non satiquod non humana voluntate allata sit aliquando, sed Spiritu sancto inspirati,se locuti sunt homine voluit quoq; Deus, ut authoritas intereretandi Scripturas apud Ecclesiam, quae Spiritu suo regitur. esset. ut idem qui Scripturae author est spiritus, eius etiam si interpres. unde Dominus legitur Lueae ultimo aperuisse discipulis mentem, ut intelligerent Scripturas. 6. Non est autem haec authoritas apud ullum privatum requirenda, sed ad totam Ecelesam, &ad communem consensum Omnium piorum recurrendum est,quae est universalis testificatio Spiritus sancti firmamentum veritatis. In quam sententiam dixit Apostolus 1 Timoth. tertio: Ecclesiam esse
columnam firmamentiam veritatis. Summa enim autoritas interpretandi Scripturas,cui contradici non liceat, non apud sngula membra, sed apud totam Ecclesam residet,quae non solum germanos sacrae Scripturae libros a suppositiciis discrevit, sed&germanam Scripturae interpretati nem in necestariis tradidit. Qualia sunt, quod Patris, Filii di Spiritus sancti eandem naturam & essentiam, &tres personas,& in Christo Domino duas naturas de unam personam constemur. Hae enim & pleraq; alia magis scripturarum litterpretatione explicata,quam ipsarum scripturarum verbis expressa, ipsis tamen Scriptura verbis implicita,Omnis Catholica recepit Ecclesa. . Hinc est quod Athanasius ait: Melesiastic semper massa scaphis,si Pando harencorumn
va Afirana exurit, contra inserentes quaesionum notitiares, re ι immuta liter permanentasti , nomimum Dociabula immutare, significansim rerum natur exprimere,quaeramen exastentium causar Ammiarantibus, congruant, or arua magis easdem antiquatu uase Amonstrant,non ortus novιtatem mens
rant. Haec ille. Et praeclare Ireneus; sin quit, δ liqvia quoione Διιιarao est, oporret adian ιιqιtissmas rectistere Ecclesii,in quis, conιersari sint Aps oti, ct ab eis deproposita quasione simere, quodcem tum est.uuidenim, ut lubiicit κου, . postia, qtiidem Scriptura reti Hasent nosis,st inonne oportebat oriunemrra Atronas, em tradiurAnt hi, quisis commι trebiam Aeetisrupciai ct sariari assenserunt ne atramen o scriptam habentes pero ιν tum in cord bmsi,siarem. s. Huius autem autoritatis, quain Ecclesaeitca Scripturae interpretationem obtinet, in eo-muni illo S universali perpetuo consensu sitam, in primis synodos, deinde Ecclesasticos Scriptores
Omnium temporum, qui tamen suspecta fidei non sunt, idoneos testes esse constat, cum unanimiter tradunt ac docent doctrinam aliquam ab Apostolis in nos usq; prosectam, esse in Ecclesia, sempee receptam fuisse,quae di scripturis consentanea si p. Porro huic vero S perpetuo consensui, cui synodi Ae patres concors testimonium ferunt, obtemperare dcbemus. sed ita, ut Ecclesa illi obtemperandum esse censuit. Disserunt enim quae communi consensu tradita sunt. Quaedam enim eorum dos: nata sunt plane necessaria, quaedam nonitum, que scilicet pro ratione temporis instituta mutari possunt. Quamobrem consensum istum communem secundum eam rationem, qua loquitur nobis,& in illum finem, in quem respicit, accipere de hemus,ne in Scripturas impingamus neve dogmata,quae Baslius libro de Spiritu sancto v cat,cum necessariis dogmatibus de fide confundamus.Neq; enim pat debuit haberi ratio prohibiti Oses,&suffocati sanguinis atq; interdictae sornicationis, tametsi illud eadem authoritate, qua istud, decretum,& multo tempore in Ecclesia, communi omnium consensu, receptum atq; adeo synod tum Canonibus firmatum sit. Ad tempus enim necessarium hoe judieatum est. Quamobrem sine religionis praejudicio obsolevit. sed illud perpetuum est, quod divina lege expressum si, net freni
Io. Caeterum ubi scriptores vatiant,liberum habet lector auditorve iudicium, quid approbet vel improbet ita tamen ne quis temere sbi confidat, sed in rebus dubiis doeeri magis eupiat quam docere, & ubi neeessarium videbitur iudieium de ambiguis Ecelesia deferat,iuesta illud Apostoli, cit ridi-scem. i. Cor. I . nam & spiritus per EMesam probandi& diiudieandi. nee statim sangulis permittendum, scripturas, in quibus sunt multa dissicilia intellectu, pro suci ingenio interpretari.
202쪽
Σ.Petri ulti Est autem universalis Ecclesiae perpetuus consensus S Orthodoxorum general;um Consiliorum quibus pridem omnes Ecclesiae assensum praebent, ac autoritas, a particularium Ecclcsi tum & si nodorum autoritate disertὰ discernenda. Hoe enim universalis ille consensus ae admirabi lis in unam eandemque doctrinam conspiratio proprium habet, ut eius interpretationi standum sit, ruod notis infallibilibus nitatur, quae sunt promissiones divinae de spiritu veritatis, Ecclesiae, inquam, e Diura doctrinae concordia,& cum scripturis consentio. Qii, utraq; sagnum sunt spiritus, qui uni tatis dicitur non dissensionis,ut omnis verae interpretationis.ae salutaris ordinationis dietator & auior est.Haec cons isto Ecclesiarum est etiam piorum sanctimor .miraculis, & sanguine martyrum
1i. Caeterum Eeclesae particulares autoritatem quidem habent scriptura conserendi, scrutan di atq; etiam interpretandi. Johan. 3. Act. I7. sic tamen ne pugnet enm perpetuo illo consensu. atq; dum variant sententiae,particulares Ecclesiae minores ad maiores & plures, plures deniq; , ubi neces sum erit,ad universalem Ecclesiam reserant, quod fieri debet per coetus, qui in synodis convenient, quarum aliae sunt Episcopales,aliae provinciales, aliae nationales, aliae universales Atq; hactenus de nota verbi dictum iit. AR T. IX.
SEeundum signum,quo Ecclesia dignoscitur, saeramenta sunt,& illorum legitimus usus. Contat enim sacramenta duabus potissimum de causis divina autoritate instituta esse. Una ut essent signacula & vehit tesserae quaedam huius magnae congregationis, lux est Ecclesia.Nam, ut Augustinus inquit, an nu tam nomen aut verum amo sim c ytilam hominespossunt, nisi, quosignaculorem, mel 1acramen or m τις itium con senio costigant,r. Quamobrem Dominus Jesus Christus leni iugo suo,& levi sarcinae nos subdens, sacramentis numero paucissimis, observatione facillimis, significatione praestantissimis, societatem novi populi colligavit. Altera, ut fiat certa &essicacia signa voluntatis de gratiaeDei erga nos,& proinde non signa,ut tantum signent,sed ut sanctificent,& nos de ac ecpta graiatiaeertos csiciant, utq; in nobis fidem excitist, & ad mutuam dilectionem, sanctos & christiano, mores, provocent, & inhortentur. 1. Recte ergo deseribitur,sacrum ni vim essesknvim visibile λωφλω aria Dej. Est enim tale signum, quod insensum externum incurrens, admonet & erudit nos, ut quod soris in specie visibili ge ri cernimus, intus per Dei virtutem essici eredamus.
ARTI C. X. De Sacramento ordinis. JΑm quia Deus ministerio verbi Evangelium suum,& per Evangestum certitudinem salutis in Omnes gentes propagare voluit, Ordinem instituit. Rimum ne si quilibet, hoc munus praetero ranein delectum usurparet,doctrina seret incerta,& tanquam parvuli fluctuantes, circumferremur omni verbo doctrinae in nequitia hominum,per astutiam ad circumventionesti erroris. Ephes. 4. 1. Deinde ut certi essemus. ministerium verbi & sacramentorum non esse metiendum ex pers hi, ministrantium,sed ex autoritate divina.Christus enim a ministris hanc in se transfert dieen,;Setia memo, paler 2 UO mstro vos. qm vos audit, me audit, qui vo1sternat,mespernit. Deniq; ut sciremu, non esse privato judicio abrogandam authoritatem ministris ob malam tantum vitam, quamdiu doctrinim Christi & sacramenta vitae administrant:& ab Ecclesiis tolerantur,sed legitimae ordinationi, quamlibet eam mali ad tempus Occupent, suam authoritatem non esse detrahendam. sicut scriptum est; Suo earhedram Uisederant iba, Pharisai: quacuni a xerint vobis, facile. . Hane ordinationis vim, atq; adeo ordinem, esse sacramentum in Ecclesia divinitus institu tum ignarantes Donatistae, foedissime lapsi sunt, quos beatus Augustinus validissime revincit, ae
nisterii certos facit; Sicut,inquit,mi lime pater or ego mitto vos. Accipite Sparitum anitam, tiaram rimiser sis,&c. Item: Euntes in mnnuum versimpraducate Avarichum omni creatur. Item: Eois res docere omneuentes,sa istamus eas.
um Episcopalium, quasgniscatur, electos confrmari in opus ministerii & accipere potestatem prae dieandi verbi,consecrandi Eucharistiam, administrandi sacramenta,ordinandi omnia in Eccles ad aediseationem, & cohercendi rebelles ae eri ininosos.
dinis, ministerium verbi, adnumstrationem sacramentorum, & ecclesiarum ordinationem ad aedis clitionem l Jurisflictio vero potestatem excommunicandi,di resipiscentes absolvendi continet. - . Sunt autem iti Eeclesa alii maiores, alii minores ordines. qui sunt presbyterorum, diaconos rem,subdiaconorum,acoluthorum,lectorum,exorcistarunt, & ostiarioriim, quorum omnium legi
Dimus usus, di administratio,ad veteris Ecclesiae regulam & morem restitui petuntur.
203쪽
8. Caeterum inter Sacramenta, quae in L celesia publico ministerio exhibentur. 8e quibus gratIasdelibus divino nitinere confertur, hoc differentiae habendum est, quod quaedam augustiora Ec in xis principalia sunt, veluti Baptismus, ordo, Eucharistia,& absolutio, sne quibus Ecclesia non consistit: Quaedam veto in hoe data di instituta sunt, ut seu quidem lacra symbola in sublevatione n&medicinam humanae instinitatis, at non necessaria ut illa priora, quanquam valde utilia dc salubria. modo tamen religiose&pie administrentur de accipiantur.
Α RTI C. XI. . De Sacramento Baptismi.
BAptismi Sacramentum mandatum Domini, di divinam promissionem habet, quae his verbis
siquis renatus fuerit ex aqvia ct Spirat 1 ct non potest δεινο rem regnum D. a. Johan. tertio. enim Baptismus timeriam a viis inverso vata. Ephes quinto, quo non carnis sordes abjiciuntur,sed quo si,ut bona conscientia bene responderi apud Deum per resurrectionem Jesu Christi, qui emn dextra Dei deglutiens mortem,ut vitae aeternae haerede's esiciamur, I. tr. 3. .
mundari, &per spiritum regenerationis eae filio irae essici filium Dei. Tit. tertio. comino. pestri Christo, de resurgere eum Christo in vitae novitate, ut consepulti eum illo,& participes mortis eius, participes quoq; resurrectionis ejus simus,no. am vitam non nostra, sed divina virtute. qua ille excitatus est, nobis per spiritum communicata, in nobis inchoantes. Rom. 6.
moriatur usui, ut abrenuncians mundo & Diabolo, stipsum abneget, ut in DEO respiret, ec novam vitam meditetur,donee hoc mortale induat immortalitatem,& caro per infirmitatem sepulta resu gat in gloria. l. Conis. Resurrectionis enim nedum spiritualis, sed di carnis, quae sutura est, bapt mus pignus est de imago.Quemadmodum Ambrosus in cap. s. ad Romanos docet.
non solum adultis, sed etiam parvulis baptismi gratiam necessariam ad salutem, quod di in illis genuinae sordes peccati snt quae per aquam & spiritum aboleri debenti iuxta illud Evangelii: Nisi quas r nasus &c. Ad quos etiam promissionem Evangelii pertinere erinstat, quam impossibile est, pertinere ad eos,qui non sunt Ecclesiae inserti per baptismum,& damnandi sunt sanatici Anabaptista, qui par- illorum baptistium non recipiunt,& parvulos sine baptismo salvos fieri adfirmant. ΑRTI C. m.
. De Sacramento onfirmationis.
Post baptisma succedit sacramentum eonfirmationis. quod eis non si necessitatis ag salutem rverbo Christi tamen innititur, quo promist patrem rogantibus se daturum Spiritum sinistum. Elementum vero est, manuum impositio, ad quam etiam Apostoloruin tempore spiritus sanetus sensibiliter descendit in fideles. postea eum, amplifieata Eeeshsa, /onum illud diversitatis linguarum non esset amplius ad astruendam fidem necessarium, remansit tamen manuum imposito: 8c a thoritate quoq; Ecclesiastica surrogatum est symbolum Chrysmatis, quo invisibilis de interior unis ictio Spiritus sancti,sdem Christi post Baptisma pro sessis denotaretur, ut testantur patres. r. Vis ergo sacrainenti est ut qui eo symbolo eum fiducia uerbi & gratiae Christi, quemadmodum in aliis sacramentis confirmantur, intelligant ae credant se accipere Spiritum sanctunt quo solo in via salutis progredi, perseverare, Ee tentationibus &insidiis carnis, mundi, diaboli hceliciter resistere possint. 3. Et quia nunc insantes omnes baptirantur, & ag baptisma fideirrofessionem per se non edunt, convcnici ut pueri, post quain catechirati,&de religione Christi inuituti, ad eonsrmationis sacramentum percipiendum adducantur,sdem Christi & obedientiam Ecclesiae suo etiam ore profitean tur,quemadmodum in Concilio Aurelianensi Cano ne tertio squi habetur is eonsecratione distinct. 3. cap. ut hium constitutum est ut tamen hinc aliarum Ecclesiarum mos hactenus observatus non damnetur,dofec Concilio generata super eo statuetur.
ARTI C. XIII. De Sacramento Eucharissae.
IIcharistiae Sacramentum verbum habet, qui est omnipotens Christi sermo, cujus virtute hoc sacramcimam conficitur, di quo fit ut post consecrationem verum eo us de verus sanguis D. V mini
204쪽
mini uere fle substantialiter adstit, di fidelibus sub specie panis &vini, illis nimirum, hoc est paneti vino, in corpus S sanguinem Domini transmutatis ' transsubstantiatis, distribuantur, qui ha
bet in hii ne modum: . Accipire manducare ex hoc omnes, hoc est corpus metim, quoti pro vos , Iru- de P. Et ad Calicem. milie ex hoesmnes, hic es0anguis mem noυι Testamenti qui promtihis egun-d vir in remus nempeccinorum.1. Elementum vero est panis & vinum: ad quae cum accedit verbum si saeramentum. duobu
enim hoe sacramentum conseitur, visibili Elementorum specie, & invisibili Domitii nostet JESti. CHRISTI earne di sanguine, quae hoc sacramento vere 3erealiter participamus. 3. Vis hujus sacramenti est, ut per viviscatricem carnem salvatoris nostri Jesu Christi ei ne dum spiritti, iter, sed de corporaliter iungamur, & essiciamur os de ossibus eius & caro de carne eius certi senti quod in ipso Christo Jesu acceperimus remissionem peccatorum, di in sacramento virtutem restinguendi concupiscentiam in membris nostris haerentem. dulcissimum certe pignus remissionis peccatorum, vitae aeternae . de societatis cum Deo DObdis in Christo proinissae N ekhibitat. 4 ARTI C. XIV. De Sacramento poenirentiae peti alsetitionis.
mirrentur eti, oram retinuerasis, retentri erunt. Verbum sane omni suavitate plenum & redun
dans , quo miriscὸ eriguntur conscientiae lapsorum post baptismum, quibus impii Novatiani poenitentiam in Ecclesa dandam esse, blasphema in Dei misericordiam voce, negaverunt.
Et quoniam cicerdotes in hoc sacramento medicos agunt spicituales, qui eon tentias de peccatorum & vitiorum laqueis implicitas expedire, de note irae Dei pressas consolari de erigere debent idcirco peccata saltem lethalia, quorum quis sibi conscius est, & quae conscientiam perplexam tenent di angunt, constenda sunt. Justuin quoque de sanctum est, ut ad minimum quotannis semel N;ep . . quilibet securationi pastoris sui subiiciat, quo pastor fidem & congersionem confitciatis exploret: stante, . ,hi di pro sua spirituali prudentia, de prudenti arbitrio, ex verbo Dei insormando, morbis constetitis buolantiba salutarem medicinam adhibeat. Huc enim respicit parabola de Samaritano Lue. io . scriptum si-
lehitime confessi sunt, absolvuntur de Ecclesiae reconciliantur, se peccatorum vinculis liberari, he Christum in coelis ratum habere, quod minister ejos nomine gerit in terris. Et quoniam potestas elavium se latius, quamud reinislloium peccatorum, porrigit, de iis postea susus dicemus.
riam aeternae poenae, soli CL risto tribuendam esse. Satisfactionem vero Canonicam, quae fle casti- : ψης gatoria dici potest, a parochis & praepositis sacramentorum acceptam, S ex sde peractam, praeteri- si, torum peccatorum causas excindere, & peccati reliquiis mederi, temporariam quoque poenam subiti seu tollere seu mitigaret in exemplum denique adhiberi: caeterum poenarum reservationem ncmi- signatum D. nem ad integrum nosse nisi Christum Jesum, cui pater omne iudicium dedit,& proptcrea poenarum discussionem, S: exactum judiatum soli Deo relinquendum esse.
De satramenso CA Irimonii. ΜAtrimonii sacramentum solis Christianis peculiare est, qui seiunt matrimonium: quod in Dei de Christi nomine iungitur,& contrahitur, unius viri & foeminae unius, sanctam &ratam esse conjunctionem, benediistione & consecratione Christi firmatam, quod non ita in insidelium matrimoniis obtinet. Christus enim, sublato Iudaico 3iuortio, quod genti illi Moyses obduritiam cordis permisit, matrimonium in primaevam vindieavit puritatem. Matth. 19. Id quod etiam intimae illius sui & Ecclesiae coniunctionis sacrum symbolum esse voluit. Eph. s. r. Verbum huius sacramenti stum est in sermone Christi, gum inquiti u , ferit hominem ab initia , mascultim, cr firmanam fetu eos, de dixit: propter hoc ἀ-rret homo piarrem, G matrem, Era har/hia uxor sis, ct erunt As in carne una. Iraquo iam non sum Ao,sed tina caro. Γuod eroo Dem conjunxat, homo non separet. Et paulo post; Moses os duritiam cordes vestri permisse vobis Α- mittere uxoresve rari asinino tem non'irsic. Quainobrem quicunque a miserat uxorem suam, ny ob fornicationem, ct aham Axerit, moechatur. Quod Apostolus a Cor. 7. interpretatur, cum ait: His i in matrimonis jun tisint,praecipio, non ego ,sed Dominus, Maeorem a viro non asscedere: qtisti si ciscesserar, manere annuptam, aut varo suo reconcitiam. Elementum huius saeramenti, est exterior illa viti & mulieris conjunctio, qua in Dei nomine 3d Chiisti in Eeelesia copulantur: Quod Paulus vocat ntiserem dom/no. l. Cor.7.
etos, gratiam accepisse, qua ipsis legitimus conjugalis congressus non imputetur ad culpam, qua &
205쪽
Christianus gentilem coniugem secum manere eligentem sanctificet, & sanctos, hoe est Deo ἡ;c tos filios exuscitet, qua denique perpetuam fidem conjugi servet, ut sint duo in came una, ut Chri stus, &Ecclesia. Tob.3. N 6. Helia ult. i.Cor. . Eph.s. .Huius sacramenti vim ignorantes Man; chaei S Tatiani, qui & Eucratitae, matrimonium ex doctrina daemoniorum prohibentes, Apost sica censura damnati sunt. 1.Tim.q. Quae vero de divoritis & matrimonialibus judiciis deliberanda erunt, reseruentur ad Reso
ARTI C. XVI. De Saeramento Immonti infirmorum. UNctio infrmorum in Ecclesa ustata ex verbo Jacobi Apostolide sumpta estHIeen;m Ap stolus, haud dubium non suo nomine, sed ut servus Jesu Christi nobis tale mindatum reliquit:
---γqviis, inquit in iobis' inritas Presbyteros ut orent super eum ungemes etim oleo an nomInc
Domin, orario Messaloab,r infirmam Meoabu eum Domin-t es in peccatis sis, remittentur ei. Jacob. .in quo stum est hujus sacramenti verbum quod fide apprehenditur. Oleum vero est holus sacramenti elementum, quo significatur aegroto, quod morbo suo infirmitate corporis delassat' respirare debeat in uno Christo, qui est unctus oleo laetitiae prae omnibus participibus suis, ut cogi tet se veluti athletam aliquem in extrema pugna constitutum in nomine Domini inungi, ne ulla vi morbi, nullisve Diaboli insultibus succumbat: sed consortatus fide, carnem, mundum di Satanam sub pedibus velociter eonterat, idque in illo, in quem ungitur, Christo.
eo firmatus cons dat se a Deo velut vivum Eeclesae membrum respici & exaudiri , ut ue velut sortissimus miles invictam spem sumat de adversi, omnibus in Christo triumphandi. ut denique certasducia, sue moriatur, sive reconvalescat, aeternam salutem promissioni saltibilis Dei, non aliter, atque certissimae anchorae innitius, coinplectatur & expectet. , ARTI C. NVII. De vinealo caritaris, qua es senia Delesia nota. TErtia nota, qua dinoscitur Ecclesa, est vinculum caritatis, & pacis. Eph. . interemera Eeiaclesae charismata longe prmstantissimum. r.Cor. 3. quod ut in Ecclesia tirmum constaret, v cauit nos initio Deus per baptismum in unitatem corporis mysti ei, unoque quem coelitus demisium hausimus, spiritu nos potavit. ut scilicet invicem essemus membra.
De hoe toto CIC autem corpus istud Mysticum,&multis membris coa mentatum temperavit, ut unum alia articulo hi- terius opera indigeret, di quod praestantius, nobilius est, ignobilius, Ninfirmius non despi-
a, a ceret, quo nullum esset in corpore schisma, sed in idipsum solicita fiat membra, ut s quid patii ue
, ii tituri ab unum membrum, compatiantur caetera, sue honorificatur unum membrum, congaudeant sinultimiaietaese- di omnia membra.
sa signatum di. Unicuique ergo membro data est gratia secundum mensuram donationis Christi. Nam etsi idem sit spiritus, tamen divisiones gratiarum sunt: idem sit Dominus, divisones ministeriorum sent, idem si Deus, qui operatur omnia in omnibus, divisiones tamen Operationum sunt. . Cor tr.
. ' alios vero Pastores, di doctores ad instaurationem sanctorum in opus ministerii, in aedificationem eorporis Christi, donee perveniamus omnes in unitatem fidei di agnitionis siti Dei, invitum per sectuin, in mensuram aetatis plene adultae Christi, ut jam non sinus parvuli suctuantes,& non circunferainur omni vento doctrina, per versutiam hominum, per astutiain, qua nos adoriuntur ut imponant, nobis veritatem autem facientes in caritate crescamus in illo, per omnia qui est captit Christus, ex quo totum corpus compactum Seonnexum, per omnem iuncturam subministrationis, secundum operationem in mensura uniuscujusq; membri,augmentum corporis facit in aedisca tionem sui per caritatem. Ephes. 4.
M ab θ seopis, qui in Aecis Aps Horum locoria ent, ut Episcopatum quoq. ipsum unum a , --δ sim probemus. Epistopatus squidem unus est, cujus a singulis in solidum pars tenetur. Ecclesia una est, quae in multitudinem, latius incremento scecunditatis extenditur, quomodo solis multi radii, sed lumen unum; S rami arboris multi, sed robur unum tenaci radice iandatum. s. Proinde quoque Christus, quam vas Apostolis omni b. ut idem Crprianus ait,post resurrectionem
suam, parem pote rem tristiat, tamen ut unitarem mamfestarer, Mnarinis ejusdem originem ab vino incipiensem Duis aut sortiare iustoseuat. Hoc enam, ut subjicit, erant Ati cateri a poloti Pola Dis p rem, palo consoris o prae ιι, ct honoris, potestinis. Sed exoriunm ab unitate proficiscutir, in Lecti
Hunis monstr/ιών. Hactenus ille. c. Hinc seripturae Petrum veluti verticem, de os, S Principem Apostolorum describunt, eui Christus nedum potestatem, sed & nomen suum communicavit. etsi non ips soli, sed tamen ipsi prindipaliter cum aliis: Munitas Ecclesa insinuaretur praecipuam solicitudinem, dum ei pascendas
206쪽
ves committeret. Jcis.1 r. Imposuit,& curam confirmandi fratres in aediscationem & robur se es sae iniunxit Lue. 11. Quam&statim in exordio Ecclesae suscepisse videtur. Quemadmodum in actis Apostolorum legimus cap. nono, quod transiverit di inviserit universos. quam lainen non in destructionem eorum, quae exteri bene aediscessent, sed in confirmationem magis contulit, eis uiscilicet agnosteretui Evangelium per caeteros praedicatum per omnia respondere Evangelio sui apostolatus: atque adeo unum, S idem Evangelium omnium esse. qum & Paulo fuit causa prosci enadi Hierusalem, S conserendi Evangelium cum Petro, Jacobo, Joanne, Gal. 1. Non quod Evangelium per Paulum praedicatum, id quod a solo Deo acceperat, ab illorum authoritate penderet, sed ut illi eandem praedicationis gratiam in Paulo agnoscentes, dextras ei satietatis, quod est concor-ὰiae de convenientiae signum, darent,& eo signo Ecesesias in fidei & eharitatis vinculo confrmarent,
ut inter caeteros Tertulimus testatur.
. Et quia Christus hanc Ecclesiae unitatem Hierarchico ordine usque ad snem durare voluit, ideirco in locum Apostolorum, divina nimirum dispensatione, successerunt Episeooi. qui si titis, tulis Getis ut Hieronymus inquit, inschomatis remeatum propositis ut, ne timviquias .iὰρ ι heri F comm Christi, unisarem rumperes. Inter Episcopos quoque cujusque provinciae unus Archiepis opus, qui & Metropolitanus, di inter Metropolitanos, patriarchae seu Primate; constituti
fuit, qui initio tres tantum numerabantur. Quorum Romanus, vcluti cathedram petri vicari te
cessone obtinens, primas iudicatus est, non quod dignitate sacerdoti l cxteros antecelleret, sed magis amplitudine solieitudinis. & praerogati v i iurisdictionis, ut Ecclesae unitas conservaretur, an teiret. Hoe ordine ita custodito, di per legitimam successionem spiscoporum conservato. vinculum illud ebritatis omnibus charismatibus supereminens inprimis firmatur. Quod Irenaeus lib. I.& . contra haereses saepe testatur ac docet. Caetcruin ut υιχetitam artaci earuistis, Pod ut Augustitius inquit , proprium HI Cathoticae Melisa donum, commodius retineretur, Chiistus ministristi Eeel si sex potestatem iacit, politiam Ecesesiasticam ordinandi, qui in piis ceremoniis N di- seiplina Eeelesiastica consstit. Jam quod ad ceremonias attinet, mandatum habcnt & potcsta
tem , qui praesdent, nedum ceremonias, quas ad excitandam retinendainqiae pietatem facere arbitrabuntur, ordinis & decoris causa constituendi : sed& ritus exicrnos in divinis literis e,pressiaud fidei & earitatis regulam dirigendi ac exhibcndi, ac prout secundum temporum ac loc rum
rationem fidelium saluti expedire & sufficere noverint, disponendi ac moderandi. quo spectat illud Evangelii di stila Dominus est shm hominis etiam Obbathi. Luc. sexto. Item de disciplinae quae a clave iurisdictionis pendet, di sine qua Evangelicus vigor in EcclUsia non subsilit 9 consilia tuenda ac diligenter retinenda, praesides: ac obediendi praepositis, subditi mandatum lubent. Heb.
8. Sic tamen, ut sae ceremon;m&disciplina hoc sne in Ecclesia instituantur. & administerii ' tur, non ut iii illis fiducia salutis, quae ingratia Domini nostri Jesu Christi consistit, reponatur.
Hoe enim esset D EUM Mistra colere mandatis hominum, contra mandatum Domini. Matth. 13. de Esa.i. sed tantum ut sint incitamenta & retinacula pietatis, ut omnia in Ecclesa pie, decenter, hon ste,& ordine sant. I. Corinth. 4. Quae tales quoque erunt, ne ullatenus ab Evangolica puritate& simplicitate dissentiant, neve laqueum conscientiis injiciant, &Christianae nihil derogent ii
u. Libestas autem Christiana in hoc potissiimum sta est, ut qui gratia Christi Jesu, de donatione
spiritu, sancti v eoactione legis liberati sumus, ultro facientcs, quae t cx moralis praecipit: sciamus iustitiam nostram, quae spirit lis esse debct, ab externis Cbservationibus non penderer eas, sicut propter retinendam S sulciendam silc in infirmorum & caritatem institutae sunt, ita caritati cedere deberet atque etiam ii res ita postulare videtur, sire peccato omitti possc: ita tam n si absῖt de se an datum&contemptus. Lue.ε. Tune enim sempcrplus illud valet. mueracordam voti, ct non aer sesiam, Matth. n. Hactenus de Ecclesiae notis N authoritate generatim dictum sit.
ARTI C. XIX. Dumara μὰ dum, quae Ecclesiae thoritase declaristis, firmura fiunt. CAterum quaedam etiam speciatim recensenda sunt, quae bacauthoritate, oua Ecclesia, tum in
aliud icandis scripturis N dogmatibus, tum in conservanda politia utitur, sumata sunt Neonstituta. Eu prima illa itaq; authoritate, qua Ecclcsa de scripturarum interpretatione, intelli etii, &mcnte judicat,sunt sequentia dogmata, di explicationes veluti divinitus traditae: ut sunt symbolum Apostolorum de consubstantialitate Trinitatis, de aequalitate personarum, de duabus naturi, &initate personae in Christo,de duplici voluntate in Christo, de peccato originali, de baptismo infantum & sitniles. r. Hac quoq; autoritate receptum est, sanctos,qui ad vitam futuri saeculi praemissi sunt .eltii; rio hilissima Ecclesiae membra, quos pater coelestis filios agnoscit di honorat. Joh. ra. Filius ut fratre, ae
cohaeredes habet. Rom. 8. Spiritus S. templa sua vocat. 2. Cor.6. laudandos: ac corum memoriam, S ad excitandam imitationem,& ut meritis eorum consociemur, religiosa solenn late celi brandam esse, quemadmodum August. habct contra Faustum Manichaeum, laro. c.2 . Et Paulus ad Hebr. ia. suorum, inquit, intuentes exitum conversationis, amiteminι em. Sentit enim Eccldsa nee de
stituta quidem in hoc scripturis sanctos miro desiderio salutis nostrae uti unius nusdemque nobis cum corporis membra,quae sne nobis consui anda non sunt. Heb.ii.) teneri,& proinde eo A De uiri pro nobis exorare,Deum quoque sanctos pro nobis sollicitos exaudire,&propter illos nobis bene
207쪽
sacere. Exod.32. Dan 3. Et ut non dubium est, sanctis sua esse merita, quae tamen etIam De; sunt dona cita communi Ecclesiae consensu receptum est, ut pie in hunc modum otetur Deus, quo sanctorum suoruin meritis precibusque concedat, ut in omnibus suae proicct nis muniamur auxilio, non quidem ipsorum meriti, ex se, verum per Christum Dominum nostrum: cujus gratia & illi se
vati sunt, cui etiam Omne meritum illi acceptum serunt.
De irae parte 3. Nee damnandum est, s quis religiosa quadam pietate, & an; mi quodam ardore in commemo-Mini ei pa- ratione tam intimae nostrae cum illis in Christo unionis, eos etialia nominatim appcllet, sed extra hi 'b by preces quae ad altare offeruntur: in quibus ad solum Deum Patremper Christum dirigenda est ora- iam. tio,ut habet Concilium C thaginense tertium. Sic tamen ut tota siducia in solum Christum Iesum
hibuetudii omnis boni ainborem reponatur, Si nihil, quod Deo prciprium est, sanctis tribuatur: tantum vero scriptum suu ut conservi, qui jam meruerunt fieri supernorum civium consortes, non secus quam qui nobiscum ἐς sis ita si- adliue in eume sunt, sancti Dei homines, adiuvandas nostras preces, apud Deum implorentur.
sp wm k 4. Et quia ficilis est hominuin a vera pietate in stiperstitionem lapsus, diligenter ac sedulo de his . docendi sunt homines, hoc est de collocanda solum in Deu fiducia, soli Deo sacriscia offerenda ,
solum Deum ut unicum salutis nostrae auiliorem invocandum, sanctos vero non aliter habendos , quam sedulos apud Deum precatores, nostrae salutis avidos, eosdemque non in sua virtute, sed in ipso Deo cui de illorum Victoriis gratiae agendae sunt honorandos, Ad imitandos. s. Prae lare eerte Augustinus lib. 3. contra epistolam Pelagii ad Bonifacium cap.3. Non , inquit,
tias a mus, si nos ad mιtat onem ratiam coronasem, Erpa aram, eod/m invocato in Ruxilium, exeornm memoriae recordatione adhortemur. Utieratni , amraahibentur relimosiorum obsequio in ma tyrum locis , adornamenta si memoriarum, non sacrastim τel lacrificia moνtuosem, tanquam Deo-νώm. Haec ille. De sanctorum martyrum veris reliquiis, ea semper itin Ecclesia sententia, quod reverenter S religiose habendmessent, primum quod hi sanctorum cineres de ossa veluti quaedam relicta nobis pignora, de exuviae, nos ejus, quae in illis suit, silet de Eliaritatis commonefaciant, dum scilicet recogitamus haec eadem ossa illa, quibus compaginatum olim suit eorpus inhabitantis gratiae domicilium, quibus cohaeserunt membra, iampridem templa spiritus sancti suisse. Qua recordatione fides nostra in Deum, non dubium, excitatur,ut quemadmodum illi per fidem vicerunt regna, & operati sunt iusticiam,ita&nos eundem fidei spiritum habentes,eorum exemplo confirmati, adverta omnia in Domino vincere annitamur. Qii amobrem etiam Deum tam insignia saepe miracula ad marirrum memorias aedidisse compertum est: nimirum, ut fidem suorum inee deret, de eos ad imitationem sanctorum provocaret. Nam ut August cum Ecclesam in miraculo ad memoriam beati Stephani facto plaudentem resert) γ,I, inquit, erat in corditas exutians iam, nisi es Christ, 'pro qua Sephani sanguis effusis At. 6. Dcinde reliquiarum venerationem in hoc quoque utilem iudicavit vetustas, quod di suturam
resurrectionein tacito quodam affatu nobis pio mittant.& spem nostram ad suturam gloriscatione corporis cxpectandalia erigant. quod certe tum sit, dum recolimus eadem illa sanctorum corpora , quandoque, etsi immutata, ad vitam excitanda, ae Deum nostrum esse Deum Abraham, Deum Isaae, Deum Jacob, Detim, inquam, non morinorum, seu vavemium.
. sed quoniam hic facile surrepit luperstitio quod plurimus abusus hactenus ostendit, populus
diligenter docendus est,non sidere reliquiis,nec reliquias adorare, sed in eis tantum exosculari sanctorum sidem, dicharitatem, at ouehinc vitae he doctrinae recordatione accendi, suturaeque resu rectionis spe fulciri debere. Verim & hoc interim valde cavendum est, ne aliae quam verae reliquiae , & vera sanctorum martyrum monumenta habeantur, neve ipsae reliquia ad quaestum exponantur aut circumserantur. Quod ita quoque in multis synodis constitutum est. 8. Jam de imaginum usum non in totum esse damnandum, communi Ecesesae consensu probatur. sed hoc cavendum. ne illis aliter quam imaginibus utamur. quod tum si, cum ad excitandammodo gessorum recordationem,& historiae memoriam adhibentur,veluti cum imago salvatoris nostri non ideo statuitur, seu pingitur, ut ipsa quasi Deus colatur, vel Christi etiam eultus aliquis ad eam instituatur, sed ut proponatur tantum, ad admonendum homines , Christi, de eorum, quae P. nobis passus est, ut in eius amore incalescamus, cuius imaginem videre desideramus. s. in primis ergo providendum est, ne ullae imagines quam verarum rerum &historiarum infecti stam invebantur. Deinde ne ad saeculi vanitatem adsngantur. denique ne in imagines ipsas ulla fiducia collocetur. Nam tum demum sine periculo retinentur, si nihil eis divinitatis tribuatur, si nulla spes salutis in eis reponatur, sed tantum ad memoriam, di recordationem, veluti quaedam tro De intra ex- phaea rerum divinitus gestarum habeantur, t quod imagine repraesentatur, non autem ipsa imago
ν os, tim .io omnis Ecclesa Missam.ἱn qua verum corpus N verus sanguis Christi conseiitie. saeti-ί hibis su scium esse consentit, sed incruentum S spirituale. in ea enim modo pie & religiose aetatur J DEO ghestim G. quatuor spiritualiter offeruntur. Initio enim Christus , qui seipsum patri inmortali corpore cruen
208쪽
tam. susscientem, ' bene placentem pro totius mundi peccatis hostiam eruet ais ii, obtulit,idein ille in Missi suae est omnium secrorum sinctissma actio,& publicum in Eccles a ministerium ototius Ecelesiae nomine, representativo sacrificio, eidem Deo patri immolatur. 11. Quod certe si, cum Ecclesia illum eiusque verum corpus es sanguinem Deo patii pro totius mundi peccatis pia prece sistit. Nam eis oblatio illa in cruce semel facta transit non reiterabili, Vibctima tamen ipsa immolata perpetua virtute consistit. ut non minus hodie in conspectu patris oblatio illa in iis, qui eam Deo tetigiosa fide repraesentant, lit escax, quam eo die, qua de sacro latere
singuis de aqua Oxivit. 12. In quam sententiam patres corpus S sanguinem Christi in altari praesentia, nune precium pro peccatis totius mundi, nune preciuin redemptionis nostrae, nune victimam salutarem appellare consueverunt. Et Chrysostointis testatur nos candem hostiam, quae semel oblata est, insaneta sinctorum semper Offerre, atque unum esse utrobique sacra scium, unum Christum,& hic plenum exissentem,& illic plenum. sic tamen, ut qucid nos agimus secrificium exemplar sit illius, in commemorationem eius, quod factum est semel. Nec ab re. Deus enim in hoc donakit nobis Christum
Jesum situm suum. ut de nostris viribus di sit. δeque nostris peccatis nobis probe conscii, illum v luti uni eam & potissimam victimam pro nostiis peccatis satisfactoriam DEO patri repraesentemus. Ipse enim natus est, ipse datus est nobis, ut quicunque in cum credimus , non pereamus, sed paeem cum Deo, reconciliati per sanguinem eius, habeamus.
is. Secundo, Eccles a in hoe Missae sacriscio seipsam quoq; , quatenus Christi my stic una corpus
est, per Christit in Deo offerre non dubitat. Dum enim ex immolation Christi semel ita cruce pera, spiritualiter agnoscit nos in universum Omnes perditos esse , nisi per uniecim illam hostiam reconciliati servemur, fit ut vicissim se totam Deo consecret. quemadmodum Christus nos omnes in cruce portabat, & totius Ecclesiae causam gerebat, eam in L ipso Deo patri offerens t sic Ecclesia tantam oblationcm pia devotione recclens, se totam per Christum Deo vivo vici Im dc dic u. 4. Et quoniam ramos suos in praeterita, praesentia, de futura tempora extendit, S m. mbra ha bet non tantum, qui praesentem vitam adhuc ex fide vivunt, sed etiam qui cum silino ficiei praecesserunt, idcirco in hoc augustissimo sacriscio, qudod per publicum ministerium consentiente sde perapit, euin recolit Christum ob id mortuum semel, ut de vivorum & mortuorum dominetur, non sedi .idit, sed veluti se totam colligens non sol dira prx sentiuin, sed di sanctorum, quos iam certo apud Deum vivere novit, di aliorum quoque fratrum S sororum, qui in Domino, sed non desecati satis , obdormiverunt ) meminit, ac testatur se in hoc sacrificio unitatem corporis Christi intelligererseque per fidem tum illorum, qui apud Deum vivunt, societati, suavi communicaticine copulari, tum caeterorum omnium in Christo membrorum pia solicitudine di caritate tangi de teneri. 11. Qitainobrem Patres testantur, Ecclesiam in eodem sacrificio non solum memorias marty rum cum ad excitandam imitationem, tum ut meritis corum consocietur, religiose celebrare, sed
N pro fidei bus destinctis in universum sipplicare, atque adeo horum animas ciuscemodi precibus sublevari: qui tamen ut hoe eis post mortem prodeste possit, in hae vita sibi per fidei meritum
16. Tertio, in inissa sacrificium laudis quae hujus quoque constitutionis finis est,) offertur, hoc est sacris eiu in fidei, spei de caritatis. atque id in primis gratiarum actionem complectitur, quam
pro illo summo beneficio Se nobis &universae Ecclesiae collato persolvimus,propter quam tremcnda N reverenda ista mysteria, Eucharistica appellantur, quod fiat beneficiorum recordatio plurimorum, caputque divinae erga nos caritatis ostendant, nosque saeiant debitas Deo gratias scimper
exolverc. Gratiarum actioni communicatio de consessio doctrinae, obsecrationes, orationes ,
postulationes di preces pro omnibus hominibus, de pia vota, sacrificia certe spiritualia , Deo grata , coniuncta sunt, quae etiam in praesentia tanti sacramenti magis esseacia & plus valere censentur. ait enim Cyprianus inquit; A Mjus ripaeus a crsa fisimi corporis prinentia non spertiacve men-- νt laclum veniam: neq. unquam paιιιδεν contriti cordis holocausum repti iam. Hic uerarcha pisti, elevatione manuum crucis mysterium repraesemam,consedenter orat pro sua ct populi ignorantsa.
Haetenus ille. ar. Postremo Eceles a & dona quaessam, tam panis quam vini, ex quibus partim corpus de sanguis Christi consciebantur,offerebat,partim & eleemosynae fiebant. Et ilistum est, quod populus in hoc saeri si clo se non tantum verbis Deo consecret,sed di sumbolo aliquo exte rno testetur, quod se totum dedicet Deo. Nam is mos in Ecclesiis pene abolitus est cum oli in omnibus diebus Domini iaci panis & vinum S res aliae ab omnibus tum viris tum mulieribus ad altare offerebantur, quemadmodum decreta, quae Fabiano tribuuntur, testantur. Jam si Cation ille Missae quem veteres sole Dem&prolixam precem super panem Nealieem trifarie digestam appellarunt in hune, quem diximus,sensum,ilitelligatur,nihil habet incommodi. superstitiosa tantum absit opinio: quio quidam, de tiatura & cnergia huius sanctissimi sacriscit male edocti, virtutem eius eu solo externo opere, quod sicit Leerdos, in se derivari putabant, tametsi illi nulla vivam sdem adserrent, nullam piet
tem adhiberent, ni illa communione, vel precum seu orationis, ncriscio assensum praeberent. Hi pies, Quales erant, qui nulla sua nephandae impietatis N execrandorum flagitiorum habita ratione, in panies ethi peccandi proposiopcrseverantes, se huic sicratisi. ac divinisi. actioni damnabiliter iniscuerunt, bia runt su-
Dei suas sibi missam, soliti; externi operis,quod siei iam facit, virtute prodesse. Etsi ipsi nihil probae mentis adsurrent. Quae opinio damnanda est, atque etiam tales, si publica snt crimina a siccis arcendi, si occulta, ut se a tam tremendis musteriis, dum respuerint,subtrahant,docendi sunt. stiatum B
209쪽
De tisi se a inistra istae fueram moram, o teremoniis quibusdam sectarim.
Cunt ex una parte, quibus persuasum est, missam peragi non debere, nis adsnt, qui cum sacerdO te sacriscante sacramenti corporis & sanguinis sumptione communicent. Quod eo fine hoc si
cramentum primum per Christum institutum Sc commendatum sit, ut unus panis & unum corpus multi sinus: quod ex uno pane & uno calice participamus. atque hunc fuisse veteris Ecesesae m qi,od stibiisti rem astruunt iuitii in libro. 2. Sunt ex altera, qui exist7mant missam etiam pie celebrati, s modo adsint,qui spir1tualiter tan-nuin id tale tum cum sacerdote communicent, & sacrificio consensum praebeant. de s horum quoq; sententiast, utcopo 'populus doeenitus, At diligenter admone adussit, ut quam saepissunε communicet,& qui quotidie peccat, quotidie quoque anhelet ad sumendam medicinam. Atque hanc sententiam, ne eum vete
itim ui inqi rum quidem more pugnare dicunt. ac etiam putant hunc usuin iustisseationi Christi nihil proe judico, imode & eare, quod sacerdos hoc publicum in Ecclesia ministerium gerens, se omnibus, qui toto terrarum christiane orbe hoc sacramento participant, per fide adjungat. adhaec verentur isti, ne si hic usus ex Ecclesia nituiti μ' tollatur, seri posse, ut squae est hominum praesentis tempestatis in frequentandis mysteriis accidia hoc sacrificium laudis, quod Christus in Eeclesa frequentis inum esse voluit, quam rarissime eeles, ti impe ii bretur. Ac demum etiam in totum fere omittatur. Cruanib. 3. Hie quoniam utrique de sua sententia sunt persuas, seri forsan possit, ut sinstuli in suo sensu pendendum, abundare permitterentur, ne hi qui sile communicantibus sacramentaliter, cum astantibus tamen Jvum y g, es consensum sacriseio praestantibus, sacrificium offerunt, damnarentur. Illi vero non cogerenturciones aliter quam praesentibus communieantibus missam habere. q. Rursum sunt ex una parte, qui dicunt Sacramentum eorporis de sanguinis sub utraque specie populo administrari debere, quod id Christi mandato & institutioni, di mori veteris ecclesae si
3. Sunt ex altera, qui eum existiment hoc potissimum in sacramentis spectandum, quo signatis magis quam signis fruamur, de acquiescamus, ae constet interim sub una tantum, quantum sub dua hus speciebus contineri, asserendum non esse, ut impium damnandum, quod ecclesia iam multis seculis laicos una specie contentos recte communicare, de nihil eontra institutionem Christi sacere est arbitrata, eo maxime quod Christus eam authoritatem ecclesi reliquisse videatur, ut in exter nis Sacramcntorum ceremoniis eam moderationem adhibere possit, quae pro ratione temporum de locorum fidelium saluti, cum sussicere, tum commodare exiet mctur. c. Verum cum iam plurima in Germania plebs persuasi si, Christi mandatum & institutionem requirere, ut integra Sacramenta accipiat, de omnino cavendum, ne quis ad haec sacrosancta mysteria participanda cum mala conscientia accedat, operae precium videbitur, si Ecclesa, ail meden dum his malis, omnibus liberum faciat, sub altera vel utraque specie communicare. se tamen ne hine cuique ulla ansa praebeatur, receptam hactenus in Ecclesia consuetudinem temere damnandi, vel posthae invicem iudicandi. Certe cerimoniam istam communionis utriusque speciei ad neces statem alligare absurdum fuerit, vel propter abstemios, aegrotos, de similes, qui a vini specie plane abhorrent. . Denique sunt ex una parte qui postulant sacramenta ea lingua administrati, quae a populo intelligatur, ut is clare ac diserte intelligens quod agatur, ad omnia respondeat, e me . In quo
paulum Apostolum I.Coritith. a. aut rem citant.
s. sunt ex altera, qui putant in Latina Eceles alatinam linguam retinendam esse, ac suscere arbitrantur, si populus subinde in concionibus de hiis quae, in missa aguntur. Hare aediligenter edo ceatur, ac admoneatur singulis actionibus suum adhibere consensum, pioque desiderio apud Deum a1nbire,ut publicis Ecelesae votis aurem suae benignitatis accomodet, si tamen ad haec populo , quod epistolia nomine, & quod ex Evangelio recitatur, lingua ab eo intellecta explicetur. Atque hi etiam verentur, ne si haec nimina mysteria ad tantam ae tam promiscuain multitudinem quae est: praesintis Ecclesiae facies.) lingua vernacula frequenter adserantur 3c decantentur , te ut ab impiis de male institutis in canticum di proverbium vertantur. atque ita impingatur in id quod inhibuit. Christu , ne scilicet sanctum canibus daretur. 9. Verum hie facile ab eruditis de piis viris ea moderat o inveniri ae inst tui poterit, quo salutncque dignitati sacramentorum quicquam detrahatur, neque sanctae plebi pius rerum, quae geruntur, intellectus, de suum Amen subtrahatur. Et cum antiqui ritus 3c observationes, qui circa sacramentorum administrationem nobis quas per manus traditi sunt, raram pietatem redoleant rerum quoque deligendi viri tum docti tum pii, qui eo Adem ritus ae formulas diligenter inspiciant de examinent, ut si quid forsan irrepserit, quod ad pietatem nihil fecerit, id tollatur, de antiqua puritasti sinceritas sacris rcstituatur.
Anc eonstat in Feclesa quam maxime neeessariam esse, quod ea sola sdei ac spei nostrae retu
L naculum si, de custos itineris salutaris, dux, naagistra, fomes & nutrimentum virtutis, quae Aiacit in Christo de unitate eorporis eius semper man re, jugiter in Deo ad proximi utilitate vivere,fle ad promissa coelestia, de divina praemia pervenire, quam sectari salubre,negligere laetale est. Quem ad
210쪽
modum D. Cypr anu docet.Haec est quam Apostolus Timotheo ac Tito ppIscopis praest ib;t, ut
norint,quomodo eo ς oporteat in domo Dei conversari, quae est Et lesa Dei, columna & simamentum veritatis. I. Trin.3.2. Jam ut haec ob nimiam rerum prie sentium exulcerat; nem subito adseveritatem antiquoriuncara num revocari non possit, annitendum tamen modis omnibus est, ut saltem, quoad seri potcst, heclesiae restituatur,ac imites magis ae magis augescat.
3. Est autem in Ecclesia duplex omn)no disciplina spectanda & requirenda, una cleri, altera populi. . Ut autem cleri disciplina instituatur, ante omnia necessarium est, ut ad gubernandas S regendas Ecclesas, ac alia publica ministeria serenda, nulli nisi probati & idonei as mantur. Id
quod debet omnibus omnium graduum minithriς,tam suminis quam iraediis & in sinis, obtineri. In usum itaque revocandae sunt Canonicae electiones, &electorum examina, manuum impostiones, confirmationesque ad Apostolicam regulam & veteres Cariones exigenda, de omnino providen dum, ut quae gratis impartiri Christus mandavit, gratis quoque dentur, & Omnis omnino symoniae labes ab Ecclesia tollatur. item,ut nulli nisi ad certum ministerium ut habet Chalcedonense Conci
s. Deinde ut quilibet suum ossicium sedulo ae diligenter saeiat Rexequatur, ac interim caveatne falcem suam in messem alienam mittat, secundum veterum ean num instituta. Et inter caetera ut Episcopi Germaniae,qui Ecclesarum regimini,Imperatorum beneficio, civilem administrationem conjunctam habent, eam quam debent Ecclesis euram, praecipuam habeant,& in hoc potissimum snt,ut Ecclesiis ubiq; de idoneis ministris prospiciant manus nemini citra imponant. i. Timoth. s. sed viros constituant boni testimonii, plenos spiritu sancto, ac sapientia, non ad Ocium, sed super o
s. Insuper, quo nihil magis necessarium est, sedulo invigilandum erit ut vita ae mores ministrorum sua professione digni snt,ut primum vita, deinde doctrina populum instituant, ne quos semnone aedificant destruam exemplo,utq; singulorum ministeriis mores quoq; respondeant 7. Hic optimus habendus est praeceptor Paulus, qui qualem oporteat esse Episcopum, quem &presbyterum appellat & quales Diaconos suum Timotheum ac Titum 3iligenter edoeet. Ex qua Apostolica sermula pene omnes Intiqui Canones,qui de vita ministroruin sunt,dimanaverunt. 8. Et quoniam viderunt Patres, paulo quaitimavi meeurae suisse, ut qui ministrarent Ecclesiis, ab omni sollicitudine liberi, ea tantum quae domini sunt curarent, atq; eum qui eum uxore est de iis non posse non sollicitum esse,quae sunt mundi. Cor. . plurimum semper fuerunt propensi ad indi
cendam ministris perpetuam continentiam, etsi in hac re non eadem severitate vetus S recentior Eeelesa tisae suisse reperiantur. s. Vctus enim Ecclesia eos,qui tantum unius uxoris mariti essent,ia sacerdotium asciuit, ac de crevit etiam letales uxores suas religionis obtentu abiicerent , ut habet canon Apostolorum octavus Gangarensis concilii,& sententia Paphnutii in concilio Niceno recepta. Eos vero, qui post baptismum duabus nuptiis implicati fuissent,aut concubinam habuissent, aut viduam duxissent, aut divortio separatam a viro,aut meretricem aut ancillam,aut aliquam,quae publicis speetaculis mancipata suisset,a sacerdotali consortio excludebat, ut habet Canon Apostolorum 16. Io. Caeterum iis,qui cc libes ad sacerdotium vel Diaconatum pervenis ent,matrimonio interdixit,ut habet Canon Apostolorum rue. Nisi tamen Diaconi in ipsa ordinatione protestati fuissent, se velle habere uxorcs nec posse se continere. Hi enim si ad nuptias venissent, manebant in ministerio, propterea quod iis Episcopus licentiam dedisset,ut testatur concilium Ancyranum, Canone s. Eos
vero qui nulla protestatione saeta contra tacitam prosessionem nuptias contraxissent, a min. sterio tantum submovebat, hoe est offerre,&sermonem ad populum sacere aut aliquibus sacerdotalibus ossiciis perfungi non permgttebat, laica tantum communione eis concessa, ut bisci Canon s. con-eilii Ancyrani. i. Deniq; qui eontra expressain professionem. de votum, matrimonium contraxissent, excomis inimicabat. sed interim ea erat apud Episcopum loci authoritas, ut talibus confitent.bus humanitatem sacere posset ut habit Canon eone illiChalcedonensis 3 3e I s. Matrimonium vero non diremit, ut testatur Augustinus Canone, xti ias 27. quaestione i. 2.Porro ne Episcopus aut quisquam ex clero subintroductam mulierem haberet, omnino vetabat, ut habet Canon 3. hi odi Nicena . Cleticos vero in sornieatione depraehensos extra Ecclesiam jecit,&ad poenitentiain inter laecos agendam redegit,ut habet Canon . concilii Neocaesariensis.
runt.Presbyci ros quoq; & Diaconos qui ante ordinationem nuptiis iuncti suissent, abstinere ab omni opere coniugali, atq; adeo separaria conjugibus jusserunt. Matrimonia quoq; qui presbyteri seu
Diaconi post susceptum ordinem contraxissent diremerunt,&irrita declararunt. In hac ergo Can num diversitate ii postremi nones omnino posthae retinendi sunt necessarium quoq; erit,ut censura quae in fornicarios in veteribus Canonibus Aistringuntur, in usum quoq; revocentur, ne publi- eum scandalum ex impura ministrorum vita Ecclese ingeratur.
ctrinam populo tradant, ut suram habeant verborum formam, cuius finis si ea quae verae fidei,