장음표시 사용
141쪽
gno pro veniali ἐν ergo a sortiori poterit de conuigio ejusdem remissionem mereri; conseq seqititur, quia magis requiritur ad latissaiasionem , quam ad meritum condignum acum incer sam iacti Oncm , Ac offensam requiratur ptoportio arithmetica; inter meritum vero, de Praemium geometrica . Antec. hic supponitur ex dicendis in de Incarnatione, ubi ostendemus solum offensam mortalem mensurari a dignitate Personae offensae aveni se tamen mensurari solum a servore . amicitiae cum Persona, quae leviter omene tur, quia Peccatum veniale non est contemptus Dei, nec amicitis davinae , ut est
mortale , sed est quidam contemptus se voris amicitiae cum Deo , & adeo non est .in ordine offentae divino, dc supremo, ut est mortale i proptet ea dari potest commensuratio alathmetica .inter satisfacti nem Justi , dc peccatum veniale , adeo ut possit Iustus condigne pro eo satisfac
Neque dicas, quod si potest de sacto Im
nus condigne satisfacete pro veniatibus , . quod est malusi potet it etiam de facto mereri condigne Iemissionem veniatium , quod est minus. Negat ui enim sequela, & ratio. dis baritatis est , quia ad satisfaciendum pro debito, vel ossenia, nulla requiritur benigna v Iuntas caedatoris , sed sufficit quod ponatur id , quod debetur, aut obsequIum aequale offensae: contra vero ad merendum requiritur, quod a prae ante bona operatio ordinetur ad praemium , de quod illud promittatur ι ui praesenti autem providentia non promittatur remissio venialium pro operationibus justis, sed solum promittitur augmeu tum gi attae, &gloriae. A. Ad a. Difficultatem , Num scilicet mei eri Postimus a victa efficacia ν jam diximus
Ad . Num possit cadere sub meritum
condignum prima Gi Mia Certum est, quod, s loquamur de prima gratia actuali, ea C dele non possit sub metatum, ne congruum videm. Ratio est , quia Principium me. xui non cadit sub meritum a cum non posisit idem causare se ipsum et s vero loquamur de Pi imo gradu gratiae habitualis , diximus iam Aruculo superiore quod possit
Jullus mei crI de condigno primam gratiam habituaaem alteri innocenti , non tamen al-
aera Peccatori: Nemo tamen potest sibi ipside coniuguo mereri Primum gradum gi mae,ae ς' quidem, etiamsi opeietur actu tui ales. Ratio est, quia Gratia ha.
. . Hona, quae in harcssitas. non debetur nisi filiis Dei adoptivis , Ec a ista.
bus filiorum , qua talium s atqui actus si, pernaturales hominis non adoptati per gratiam non sunt actus Filii adoptivi Dei , sed sunt actus servi; ergo illis non de . tur in praemium condignum pruna gratia . 8e gloria ι si enim servo Regis non debetur amicitia cum Rege per hoc praecile, quod Regem diligat, a sortiori Cleaturae esse, ualiter servae Dei , nondum adoptatae per gratiam, non debetur amicitia cum Deo . per hoc praecise , quod Deum diligat. Hinc a sortiori sequitur quod peccator Per Conis tritionem supernatu talem non possit de eo digno mereri primam gratiam , quamvis iulam mereatur de congruo, ut dicemus quae mone sequenti.
XI. Ad ultimam dissicultatem De primo Gradu Gloriae essentiatis . Num scilicet de facto eadat sub meritum condignum quam do scilicet contritio meretur de congruo primum gradum gratiae, adeo ut a gratia habituali dignificetur contritio ad merem dum primum gradum Gloriae
Dicendum cum D. Th. I. R. q. Da. M. a.
Suar. Vasq. Beli. apud Maur. q. 4s. contra Martinon. & Ripat. de facto cadere sub meritum condignum non solum augmentum gloriae, sed etiam ipsam gloriae subitantiam, seu primum gradum Gloriae. Prob. Tum ex Scripturis, in quibus pr mittitur Gloria. Mati. Is. Vaea rei rueris
nam pos debit: Tum ex Dia. sess o. can. 3 a. ubi disitur Iustificatus mererI augme
1Μm rat/a , vitam aeternam . σgloria augine νum . Tum racione , quia in tantum Priamus gradus gloriae non caderet sub meriatum condignum, quia supponeretur debitus aliunde videlicet propter primum gradum gratiae datum liberaliter per contritionem CLtra meritum condignum s sed hoc non o nati quo minus contritio dignificata a primo gradu gratiaeis quam meretur de C mgruo , dignificetur in eodem instanti ab e dem gratia ad promerendum de condigno primum gradum Moriae; ergo de facto comtratio peccatoris meretur de condigno prumum gradum gloriae promissum. Prob. . tum a posteriori , quia Christus dominus de facto meruit resin restionem, de gIoriam corporis, ut docet D. Th. in 3. dis. 11. all. s. quamvis ea esset aliunde debita ratione
142쪽
quod antecedenter habebatur aliunde Jus i posset a primo gradu gratiae dignificari ad
ergo dari potest aliunde jus ad praemium an promerendum de condigno primum gradum tecedenter debitum . Min. haec Prob. Sicut gloriae , sequeretur quod eadem contritici enim dari potest novum debitum ad id , quod dignificata a primo gradu gratiae deberet in antecedenter debebatur, ut cum quis vovet eodem instanti dignificari ad merendum se- observare praeceptum; ita dari potest novum eundum gradum gratiae a sequela est absur-jus ad id, relate ad quod praesupponebat iur da; ergo dcc. Maj. prob. quia universm jam jus: Ut cum quis emit rem sibi pro- DPera justorum , quae de condigno merentur missam. gloriam , merentur etiam augmentum gra-Hine insertur, quod primus gradus glq- tiae. Probat. etiam minor, quia si a primoriae eadat non solum suo meritum condia gradu gratiae contritio dignificaretur ad pro-gnum contritionis dignificatae a Gratia . merendum secundum gradum fratiae in eo- sed etiam attritionis , quando illi in Sacra- dem instanti conferendum , pariter a seeun-mento ad neetitur Gratia, ut notat Maurus do dignificaretur ad merendum tertium t paritate rationis . di sic esset processus in infinitum, qui repu-XII. Objic. r. Qui emit v. gr. domum, gnat. non potest iterum illam emere, aut habe- Resp Nego sequeIam. Ad probationem re pro praemio , vel dono; ergo qui habet nonnulli admittentes partes proportiona-jus ad gloriam ratione gratiae prae habitae , les a ctu infinitas in quantitate , 8c qualita.
non potest illam eondigne mereri, & acci- tibus, apud ovied. contri s. n. O. docent, pere in praemiurn ; ergo non datur meri- quod primus gradus gratiae diemficaret aatum condignum ad primum gradum gloriae merendam medietatem secundi gradus, de aliunde debitum ratione gratiae dignincantis hanc ad quartam partem , ha ac ad octavam icontritionem peccatoris. & sic in Infinitum , quin tamen totum prae-Resp. I. Retorqueo paritatem , qui emit mium excederet deinde secundum gradum domum, antequam sibi tradatur , potest it m gratiae ; sicut infinitae partes proportiona rum aliud pretium pro eadem domo soI- les palmi non excedunt quantitatem palinavere ad acquirendum novum jus in ean- rem . Equidem dico eum Platet. n. 669. ωdem; ergo a pari. Secundo quamvis non aliis communius, quod primus gradus gra- possit iterum emi res empta, potest tamen tiae collatus in posteriori ad contritione mi res pi omittit ergo potest pariter dari peccatoris non dignificet ad ulteriorem gladmeritum ad gloriam aliunde debitam . In dum gratiae, ne proportionalem quidem ἔλrma , omisso antecedente cum D. Tho. sed solum dignificet ad primum gradum glo- ,1 3. dast. I 8. q. r. , Nego conseq. di sipari- riae promerendum . Ratio est , tam quictas est, quia Emptio principaliter est pro in Deus licet contritioni promiserit gratiam Pter rem emptam , & pretium datur ut a at ratione hujus primae gratiae non promi-quiratur aliquid pretio aestimatri Ie 1 pol pria fit contritioni ulteriorem gradum gratiae snIam autem emptionem , Per solutionem conti a vei oratione primi gradus gratiae pro- Novi pretis non acquiritur de novo siquid misit contritioni gloriam, ut eonstat ex Pretio aestimabile i etiamst acquiratur no- Tridentino loc. laud.; ergo solam gloria um jus ad eandem rem emptam, cum non debetur ex justitia, & de condigno , non magis aestimentur duo jura ex justitia in ean- vero auimentum gratiae: Tum etiam quiadem rem, quam unum tantum a ergo res videtur incongruum, quod praemium A sit' empta non potest iterum emi. contra um causa praemii B. & praemium.B vitiset prae-- Actio meritoria principaliter est propter mium C in infinitum h autem sem honeliat operis , non propter praemium; ietur, si gratia dignificaret ad augmentum Propterea etiamsi praemium non daretur , gratiis; non sequeretur vero , si dignificet' ea esset per se amabilis a Hinc posita una ad primum gradum glariae 3 ersto ration Marone meritoria resate ad praemium A , biliter promittitur contritioni gloria, non adhuc datur motivim principale ad ponem vero augmentum gratiae; de ideo contritiodam secundam relate ad idem praemium peccatoris solum gloriam meretur de conmerendum; atque adeo etiam posito jure digno. ad gloriam ut haereditatem, per primum XIV. Ο te. 3. ex Lugo . si Rex promit-Eracium gratiae, poterit dari in eodem in- tat strenue militantibus praemium , ita ut 'Hanei lus ad gloriam ut Coronam vi contria Plebejus evadat nobilis , de nobilit evadat nouis dignificata ab eadem gratia. t Dux; Plebeius sti enue operando acquireret MIL objic. a. eis contritio peccatoris nobilitatem, aqua tamen non digmficare
143쪽
tur, ut per eandem operationem mereretur graclum Ducis exercitus s ergo neque contritio peccatotis dignificatur a gratia ad merendam gloriam . Resp. cum eodem PIatelio, concesso amiecedente , nego conseq. Disparitas est, tum quia in primo casu tantum promittitur ri hilitas Plebejo, non vero ratione nobilita. iis in eo instanti acquisitae Ducatus ; contra vero ratione gratiae per contriti nem de congruo collatae promittitur pe eatori gloria ex Τiident. Ioc. G. Tum etiam quia videtur incongruum , quod quis per aenam meritorium mereatur praemium , quod
dignificare possit ad aliud praemium in infinitum; Ec ideo strenua operatio Plebeii dignificat ad nobilitatem, non vero ratione nobilitatis ad Ducatum, Ze sic in infinitum: Contra vero gratia dignificare potest conis eritionem peccatoris ad promerendam so riam, quae tamen ad nullum aliud praemium promerendum dignificet. XV. Quaeres hic , utrum saItem divinutus principium meriti cadere possit sub moritum Negant communius cum Vasq. dc aliis apud Ov. ex D. n. i. p. q. a. Mi. II. qui proprema negat potuisse Christum d minum mereri stram unionem hypostaticam; ratio est, quia si Principium meriti caderet sub meritum, sequeretur quod causaret meritum , de simul a merito recausareturi;
atque adeo daretur mutua causalitas. dc scidem causaret mediate se ipsum . Affirmat, vam tamen sententiam docent Suar. 3 p. d. I P. sed . 4. Rui χ, Kon. apud eundemovied. putantes , quod meritum existens in mente praemiantis, seu praevisum a prae ante, possit causare motaliter principium merui , a quo talis operatio meritoria di-nificetur: eo modo, quo potest sanitas fin ter intenta causare ambulatiouem , quae deinde physice recauset sanitatem; In utT que enim casu videtur mutua causalitas es.se in diverso genere , Sc ideo non repugnare. Sed impugnantur communiter , quia quamvis utraque causa tam finalis , quam meritoria causent intentionaliter , diversimode tamen causant effectum ι causa enim finalis causat, ut sit; meritoria vero causae, quia est ι v. g. Sanitas in mente aegrinti causat ambulationem, ut Per eam ponarura parte rei sanitas intenta: contra vero meritum in mente praemiantis non causat praemium, ut per Illud ponatur meritum; sed quia praevicietur mentum jam existens re iura, ideo causatur praemium a Proptereae ausa metitoria non spectat ra genus ea is finalis, sed ad genus causae efficientis . Ex quo fit, non repugnare muniam causa Iitatem inter causam finalem ,& efficientem , quia eausant in diverso generei repugnare vero inter principium metici, de meritum , quia causant in eodem genstre causae effiebentis.
Ex quibus sequitur, Non posse dari prae-mrurn ut praemium antecedenter ad existentiam realem meritia cum non possit effectus praeire existetitiam suae causae essi.
cientis , ut dicemus anno sequente . Qii modo autem gratia collata Antiquis DP.,& Anselis data fuerit intuitu meritorum Christi domini tempore consequentium
Nodus est Gordius dissolvendus in de I
Explicavimus qu. I. naturam mertia congrui , de ejus discrimen a condiiagno a verum scut in hoc requiruntur no nulla ex parte operis operantis , & Prae miantis , ita in Congruo s Cum utrumqu convestiat in ratione genetica meriti, de his conditionibus agendum in praesenti a dei de de iis, quae cadere possunt sub meritum congruum s & qua ratione universim m
I. Ieo I. ut detur meritum cona gruum praemii supernaturalis prequiritur quod assiis sit liber , moraliter
bonus, seu honestus, intrinsece supernatuis resis , di arduus , seu contemptivus alacuis jus commodi temporalis. Prob. ii idem rationibus , quibus quaestione prima ostendunus has omnes conditiones requiri ex parte operis in mento condigno. Addo hic ex D. Tho. I. p. q. Ps. art. circa meritum actus externi , quod licet actus externus non addat metitum aut deis meritum actui interno ex claseetii sol malit Iabertatis ι unde caeteris paribus non magis meruisset v. gr. Abraham, si vere Fialium immolasiet, quam dum voluit tantum
144쪽
immolare; dummodo udem actus voluntatis cum eadem intensione, ac libertate in utraque hypothesi ponerentur: nihilominus is, qui actui interno superaddit externum, per accidens meretur, aut demeretur ma- isi quia ut plurimum in exercitio operis Iuperaddi solent plures actus interni , Acmagis intensi , ad superandas difficultates occurrentes a & ideo qui vult, de facit , per accidens meretur magis, quam qui tantum vult, & non facit: quia scilicet actus interni per accidens non solent esse pares in utroque. Addo. ulterius, quod si sterque istorum in actibus internis sint pares, ita mentum substantiale utriusque erit aequale; uv tamen meritum accidentaIe maius sit in eo, qui vult, & facit, quam In eo , qui vult , di non sacIt . Ratio est , quia Paemium substantiale consistit in visione beata , di in gaudio de hono increato; praemium vero accidentale in gaudio de bono creato : sed qui vult, di facit, habet hoc gaudium accidentale, videlicet de bono opere externo a se patrato, quo gaudio caret, qui vuIt, rc non facit; e go iiii in praemio accidentali sunt impares. Ratio a priori est , quia sicut actus imternus in eo, qui vult, & facit, per accidens extenditur ad actionem externam h nam conformem legi divinae , atque adeo habentem suam specialem bonitatem mora. Iem; ita per accidens ejus meritum extenditur ad praemium aliquod accidentale , nempe ad gaudium de tali opere extemor
Pro Pte rea aureolae, quae dantur Martyribus, Virginibus , Doctoribus , ad praemia accidentalia operum externorum spectant . II. Dico 1. Ad meritum congruum praemii supernaturalis requiritur satus viae , non tamen status gratiae. Ita communiter contra Sotum, de Medin. apud Maur. q. sq. n. 22. putantes, in peccatoribus dari solum vim Impetrandi, non vero vim merendi de con
. Prima pars Conclusionis probatur iisdem rationabus , quibus quaestione prima ostendimus, ad meritum condignum requiri,quod eram sit viator. Unde fit, quod Beati in Coelis , Se animae in Purgatorio non mereantur de congruo, sed solum possint aliquid nobis obtinere per modum purae impetrationis , & ex vi meritorum viae; qu Mnus positis Sanctorum orationibus in Coe-Ι , tanquam conditionibus, merita praeterita merentur de congruoi 3c obtinent id, quod pro nobis postulant in ordine ad sa---.
Prob.secunda pars, quia meritam eongruum dieitur obsequium illud G quod conveniens est compensari praemio supernaturali, quamvis eum eo non habeat proportionem leometricam requisitam ad meritum de conis igno: atqui contritio v. g. Peccatoris procedens ex viribus gratiae est ob equium Deo prestitum, quod convenit compensari justificatione; dum enim peccator facit quantum in se est ad amicitiam Dei recupetandam, congruum est, quod illi ea noniae. egetur sergo ad meritum congruum non requiritur status gratiae. Hinc Aug. in Psal. so dixit:
Neque obstat illud Apost. I. Cor. II
ius enim Apost est, quod sine Gratia non habeatur meritum condignum ad salutem; quin velit fidem , spem , orationem , dc hujusmodi actus ex viribus Gratiae move tis , & excitantis positos non prodesse per dum impetratronis , Ee simul meriti de
conor uo aagratiam , & Lalutem obtinendam. Hinc fit, quod sicut peeccator per opera supernaturalia meretur de congruo praemium supernaturalem ita per opera naturalia honesta mereatur de congruo bona tempo- Ialia, ut notat Suar. l. ix. de Gratia c. 3 . Propterea Α . l. s. de Civ. c. I s. dicit, Deum dedisse Romanis imperium , Ecfelicitatem temporalem propter actus naturales moraliter honestos , quos exerce
III. Dico 3. Ad meritum congruum ex Parte praemiantis non requiritur promissio rea tamen non obstat merito congruo. Ira commuirissime apud Suat. l. ra. de Gratia c. 33. contra Sotum putantem, quod si praemium pi omittatur, eo ipso sit condignum ,
Prima pars Conclusionis patet, quia et jam praemium supernaturale non promisitim Poteli csse cons ruum , quod non denegetur; π non reqturitur promissio ad meritum congruum. Sic perseverantia finalis, auxilia efficacia, bona temporalia conducentia ad salutem non sunt promissa , Ec tamen communissime DD. docent contra Cajet.
I. a. q. II 4. a. s. quod ea de congruo mereri possimus: Acit enim Aug. l. de bono
Perseu. cap. I7. Frustra a Domino quot/dia pascitur perseverantia, si non eam Domι- per Tratiam Dam inius, cujus arm/oues fixa
145쪽
dis , Veretur . Neque dicas eam esse pro miliam in illa promissione universali,
Polite, Oaeeipietis. Nam independenter ab hac promisso ne universali debemus De everantiam a Deo petere , dc ab ejus misericordia illam sperate , adeo ut congruum sit non negari. Secunda pars prob. quia ad metitum condignum non sumit, quod praemium sit prominsum , sed requiritur etiam, quod sit aequale merito 3 ergo si non sit aequale, mentum non erit condignum ,. sed congruum; unde non obstat promissio praemii merito congruo . Et de facto Contritioni promissa est Iustificatio, quam tamen solum de Congruo m iretur peccatori Nec ea danda eii ex Iustitia, sed solum ex fidelitate, .tamquam graistis datas dicitur enim Rom. 3. IUψο- .
IV. Ertum est, quod licet in presenti providentia nemo praeter Christia domLinum, possit quidquam mereri aIus de condigno ; multa tamen aliis positimus merericla congruos datur enim communicatio me linorum inter fideles, adeo ut unus Pollit. aliorum orationibus, & meritis adjuvat icrgo potest unus alteri de congruo mer ra bona spiritualia . Hinc Ambr. lib. s. in Luc. In illud , sMartim fidem rus vidis de .
est, quia Meritum de congi uo est, quod
conveniens est Uiquo praemio compensata Ilea conveniens est,.merita justorum compe iam etiam hoc praemio, quod scilicet propter illa conserantur aliis bona conducentia ad salutem , v. g. quod Mart Ilum Protomat tyris compensetur conversione D. Pauli, pro quo oravit ergo. Notat tamen u/r. AD. - α M. quod licet non requi--atus Gratiae, ut possit quis aliquid
Noa de congruo mereri, requiritur tamen, ut possit mereri aliis; Iac. n. s dicitur z
Sι dui si Dominum Deiam extim , non fiam sed etiam aliis pateria emeveri. Praeterea
licet nemo possit quidquam in praesenti pr Ureucia mercia de colu no , poteli,
tamen justus pro alienis poenis debitis con digne satisfacere . applicando pro iis suam
satisfactionem. Ratio est ex Martinon. d. . n. Iss. quia Deus ira ordinavit , dedignatus est acceptare condignam satisfactionem unius pro Alio; quod tamen non ordinavit circa metitum. Et ratio ulterior est, quia recto ordini charitatis consonat, quod nemo privet se mercede Gratiae, de Gloiiae respondente suis meritis condignas rquando autem justus applicat suas latissa , aut orat pro altero, Ec meretur alli aliquid de congruo , tunc non privat se sua mercede debita actui quatenus meritonos quamvis applicet illum alteri , quatenus eu satisfactorius, vel impetratorius. U. Dico nunc I. Probabiliter poliunt lv. sti meteri ubi de congruo reparationem post lapium. Ita videtur sentire D. Tho. lecti . m c. 6. ad Hebr. Quamvis r. 2. faveae contrariae sententiae Scoti Bellar. , Suar concia Ua'. 8e Thomillas.
Prob. Ex iis, quae secundo Paralip. c. I sis
habentur de Iosaphat Rege Iuda, ubi dicitur: Impio praebes auxiliis , er ideires irammm/νesarιs, sed bona opera inventa sum in xe Lubi Lyranus addit: Merebaris ιram ea rigore iusimae a sed propter alis opera tua bon
David psal. 7o. orat Deum , Ciam defeeari
3u me Ursus mea . ne dereon quas me: AIqui
s non possiemus de congruo mereIi, dc Im petrare hanc reparationem , frusti a petere tur: ergo potest justus de congruo mereri. reparationem post lapsum. Confirm. De facto peccator potest mereri sibi de congruo justificationem per contri tIonem , quan peccatum obstet tali meritos ergo a tortiori justus poterat mereri re rationem post peccatum, quin peccatum extinguat meritum congruum et quare dum da citur, quod per peccatum extinguatur, seu Comoplatur Omnis exigentia praemu laud
ι uritura ita telligendum de merito condigno. non de congruo. Et ratio a priori est,quia meritum de construo dicitur, quod conumen. est masci icomiter compensati aliquo premor atqui conveniens est, quod opera I to tu compensentur a Deo misericol diter repararitione post lapsum; v. g. quod dilectio D Petri compensaretur reparatione poth ι .psum tritae negationis; cinctis
Neque dicas, Itistita per peccatum re
tractate vii tualiter omnia opera bona Praeae
146쪽
terita; ergo nihil pro iis debetur, ne de
congruo quidem. Nam Iustus dum peceat non dicit virtualiter , nollem feeisse opora honesta, sed solum ponit opus contrarium operibus honestis ι quod non sufficit, ni opera honesta praeterita mortificentur, etiam relate ad meritum Contruum . VI. Dico A. Perseverantia finalis cadere potest in praesenti Providentia sub mer
tum congruum. Ita Communiter cum Suar.
Vasq. qui D. Thomam absoIute inegantem , posse justos mereri perseverantiam , inte pretantur de merito condigno, non de congruo
, Probatur tum ex Augut Itb. a. de bono Perseu. c. o. ubi dicit I me demtim δερ- 'plieiιον emereri potest , fed eum datum D erit,
quia frustra juberemur a Deo illam quotidie petere dicendo , Ne nos in eas in te earionem , si eam orationibus impetrare , &mereri de congruo non postemus . Ratio a priori est,quia Conveniens est, Deu compensare bono Perseverantiae oratIones quotidianas , te praestantia merita Justomm. Immo vasq. contra Medin. putat, infallibiliter esi se concedendam petentibus a cum dicatur Matth. 7. Perse, re Me ieris; quod negari non potest, si oratio fiat, ut oportet . Ubi motandum ex Ripat. disp. I s. orationem disserre a merito, quia meritum movet Praecise , quatenus est obsequium erga praemiantem ι oratio vero quamvis movere possit, quatenus est hujusmodi obsequium, movet Tamen etiam quatenus est propriae miseriae eonsessio, de alieni auxilii imploratio. Hinc Uratio super naturalis utrumque habet, Femereri de congruo, di impetrares oratio vero naturalis non potest mereri de congruo praemium supernatui ale, ut docent Cath
lici eontra Semipelagianos; potest tame proin babiliter illud impetrare , ut ostendit Ripalia loco cit. Sicut enim Deus ex asp eis nostrae miseriae moveri potuit ad ponemdam Incarnationem, ita ex precibus nostris naturalibus moveri potest ad dandum quod vetitur, in quo cana oratio non esset meriritoria, sed impetratoria.
VIL Ex dinis sequitur primo, posie I
Hos mereri de congruo peccatoribus gratiam remissivam mecati Nam si potest .peccator illam sibi per contritionem m.
xeri , a fortiori poterit Iustus illam m. aeri aliis ' Secundo, posse Iustos mereri sibi de congruo Auxilia gratiae etiam efficacia . usque ad finalem Pet severantiam . Tertio Gratias gratis datas , R bona temporalia
prout conducentia ad SaIutem . Quarto HLmam Gratiam ae lauem Altis; in tantum mnim non potest homo illam mereri sibi . quia principium meriti non cadit sub me- . ritum qnod non utilitat, si Iustus illam
vIII. Dissicultas non lavis est, Num y tuerint Iusti de confruo Incarnationem me reri ρ Ad quod dicendum cum Maur. q.
4. n. 7. . Potuisse in allia Providentia; quia conveniens est, petitiones super naturaIex,& desideria justorum illam expectantium
compensari tanto bono. In praesenti tamea Providentia nec Sanctos Patres, nec Deip ram meruisse Incarnationem quoad substantiam, ne de congruo quidem, docent cominmunius contra Ua'. I. Part. disp. LI. quia Principium meriti , seu prima Gratia non potest cadere sub meritum: atqui in praesenti providentia Incarnatio est primo pium omnis metiti , cum omnis gratia conferatur intuitu meritorum Christhi erisbo Incarnatio quoad substantiam non potest an praesenti Providentia cadere sub meitum congruum. Dixi, Incarnatio quoad suta stantiam; Nam quoad anticipationem tem poris, seu quoad circumstantiam , admi titur a DD. quod de facto sub meritum congruum B. Uirginis , de S Patrum emciderit. Equidem tamen probabilius censeo, quod etiam in praesenti providentia Deipara, di SS. PP. meruerim de congruo Incamationem quoad substantiam , ut doeet D. Th.
3. P. q. 2. Er. II. ubi habetur : Ex eourno meis ruernna Sanm Patres Incarnal onem desidera isdam petendonon risu enim era , t Deus exam dives εο ν επι ei bediebam. Quomodo autem
id aecidere possit in praesenti providentia, quin detur mutua caussitas inter mei itum,ia Praemium , nec principium meriti cadat sub meritum, explicabimus in de Incarnati me ; ubi ostendemus , de quod B. virgo meruerit de condigno suam Maternitatem,ti quod de congruo cum Sanetis Patribus meruerat Incarnationem; quia scilicet m sita Christi relate ad gratias Deiparae, &Sanetis Patribus collatas non habuerunt rationem meriti remuneranda per praemium, sed habuerunt rationem meriti solutivi, &compensativi , seu fuerunt instar pretii s luti pro merce antecedenter collata juxta viam , & doctrinam Mandae, di Haunoldi
IX. Dieest opera honesta naturalia non possunt de congruo mereri praemium supernaturale propter ordinis diversitatem; ergo nec opera superiururalis iusti mereri possum
147쪽
sunt de congruo Inearnationem . quae est praemium in ordine iupremo, ac divino . Respond. nego consequentiam: disparitas
est , quia licet unio hypostatica sit in si
premo gradum est tamen intra eundem omanem supernaturalem , in quo sunt meruta Iusti; unde non habetur diversitas ordi,
ius , quae obstat merito congruo; contra umro opera naturalia sunt in diverso ordinexesate ad p milvi supernaturale I propterea quamvis entitative magis disserat Natura a gratia , quae est in ordine diverso , quam gratia ab unione hypostatica, tamen magis connetatur, & proportionatur gratia cum unione hypostatica , quam natura cum gratia: sicut quamvis entitative plus distet Deus ab intellecis creato, quam Angelus ab oculo a illi tamen magis propo tionatur; adeo ut possit intelle eius Deum
cognosceres non tamen oculus Angelum videre . Ratio autem, cur magis proportion
tur gratia cum unione hypostatica, & ambae sint in eodem ordine supernaturalitatis, ex eo colligi potest . ut notat Suar. quia natura non potest actibus sitis per Rein m do attingere ordinem supernaturalem, cum non possit viribus naturalibus dari cognitio scientifica de objecto Ripernaturali: contra vero viribus supernaturalibus fratiae dari potest cognitio scientifica de unione hyp statica e Praeterea actibus naturalibus non possumus credere, disperare gratiam fide, di spe consentanea, & tuffcienti ad illam
de congruo merendam; contra vero positimus fide, & spe inpernaturali credere, &sperare unionem hypostaticam de congruo illam merendo saltem in alia providentias ac propteι ea graua habet vim colligandi nos moraliter Christo,& faciendi eius membra; ubi natura non habet vim colligandi nos
X. Quaerendum denique, qua ratione meritum universim augeatur e Dicendum, ex multiplica capite augeri. Primo ex majori dignitate operantis . Secundo ex actuum multiplicatione. Tertio ex eorundem diuturnitate . Quarto ex Intensione majori . Quinto ex praestantia objecti actuum sum naturalium. Sexto ex majori difficultate in iis exercendis; & probabiliter etiam ex comi etione eum meritis Christi Domini, ut docent non pauci cum Haunoldo in de Μαxito: n. 9Ia. M. Dubitatur tamen primo, an, caeteris paribus, major Gratia in operante conferat
ad augmentum meriti, & praemii Res ud. Damnatam esse propositionem rix. Baii dicentis , θι stitia , ct νε-
3-em valorem ex dignita e personae speramis.
Hine Theol. docent cum D. Tho. Suar. Lugo disp. s. de Inc. seet. γ. Rip. dist. 8 . contra Vasp. universim majorem digni. talem Operantis , atque adeo glatiam inistensiorem, caeteris paribus, reddere actum magis meritorium . Ratio est , quia Actus honesti dignificantur ad meritum a gratia Sanctificante, quae residet in Persona op rantes ergo a majori gratia magis dignim
ficantur ad meritum: Ex Philosopho enim sicut se habet simpliciter ad simpliciter, ita magis ad magis r Me in humanis idem opus est magis metitorium i fiat a Principe,quam si a Plebejo;8e propter eandem rationem me rita Christi domini sunt infinitivatoris; quia dignificantur a Persona Uerbi infinite digna.
Dices r Peccatum non esὲ magis dem ritorium per hoc, quod sit a Persona magis impia ,& indigna; ergo nec opus honestum est magis meritorium per hoc, quod sit a Persona magis sancta, & digna. Confirm. Actus Sacerdotis , vel Episcopi non est magis meritorius, per hoc quod sit a Persona magis digna; ergo neque per hoc, quod sit a Pei sona magis Sancta. Respond. Paritatem esse molestam, adeo ut Risp. n. 38. dicat , Granadum , & Iozde Lugo in ea maxime implicari: Ea i men videtur esse disparitas ex eodem Ripal. quia indignitas, & demeritum peccatI unisce habetur ab ejus inhonestate, non ab indignitate Personae , quia Persona rati natis , praescindendo ab actibus malis, nutilam habet de se indignitatem , sed potius
dignitatem ad beatitudinem naturalem . Contra vero dignitas , & meritum aetiis honesti habetur non soIum ab ejus digni- . tate , sed etiam a dignitate Personae operantis, dignificatae ad meritum a gratia Samctificante. Quod patet etiam In humanis, ubi ossensa non est gravior eo , quod aliae
oflanis precesieri ni: contra vero obsequium
est majus si sit a Persona magis digna. Ad Conmmationem nego consequentiam: Sicut enim dignitas Episcopalis non conscriad meritum Gloriae , ne de congruo quIdem simpliciter, ita nec conteri ad majus
meritum . Utrum autem meritum ad inincrementum Gratiae, quae est an operante, crescat Arithmetice, an solum Geometrice non vacat examinare. videndus Lugo d. 6. de Incari stet. 1.
tum, atque adeo pNauim crescat per muL
148쪽
smestio III. De Merito condigno.
fiplicationem quo rilmcunque achium super naturalium i etiamsi remissiorum habitu si pereaturali In fluentem an vero solum augea tur per multiplicationem actuum intensorve Ad quod tacendum , Nos jam in de Charitate ostendisse cum D Tho. contra Bannes, habitus infusos intendi meritorie etiam peractus remissiores . Diximus etiam contra Scotum , augmentum gratiae , quod quis meretur de condigno ob aetiis supernatuis rates , conferri statim , non vero in primo instanti post mortem. I. Dubitatur tertio , Utrum duratio major actius augeat meritum e Ad quod facile respondeo cum H M. qu. 33. u. ἰώ.
Quod si continuatio actus serat pIura exericitia libertatis , procul dubio meritum auageat s. Secus vero si fiat sine nova libertate. Sicut enim aetiis externus , quia superadditur interno sine nova libertate, non a get meritum; ita in cassi . Denique quod meritum Justorum probabiliter crescat etiam ex conjunctione cum meritis Christi Domini , seu ex eo , quod intuitu meritorum Christi gratia sit collata juslis , discutiemus Deo dante in de S cramentis disp. 3. qu. I. Hanc interim con junctionem cum Cnristo capite affectantes
prat senti labori finem faciamus . Esto it que hujus annui pensi,
149쪽
etiam Uirtutes Morales suis hematuraIes , quae distinguuntur iealiter tum a virtutibus Theolosatibus . tum etiam a Gratia , quamvis ab ilia nunquam separemur. Infunduntur pariter septem dona Spiritus Sancti , quae realitςr etiam a vi tutibus Moralibus per se incisis distinguumtur, & ab iis discriminantur, quia per Vi tutes Moreses hcimo solum disponitur in ordine ad finem supernaturalem conformiter ad rationem , quae est principium intrinsecum a per dona velo Spiritus Sancti
disponitur aci operandum Spii reuah ter alti
Ti modo juxta .instinctum Spiritus Sancti , qui est principium dirigens extrinsecum .
II. Uirtutes per se insuce non acquiruntur per frequentationem actuum , sed debent immediate a Deo infundi, ac Proim de fiunt super naturales. Hinc a Naturalibus
discriminanur per hoc, quod illae dumtaxat connexionem habeant cum Gratiarai
quam ejus proprietates , non istae . Virtutes vero Theologales discriminantur a M ratibus, quia illae habent pro objecto tam formali , di immediato , quam materiali , de primario ipsum Deum , secus vero Morales . Possunt autem actus naturales habere idem objectium formale, ac summatura les; Et proinde Virtutes Naturales non dis- ferunt a supernaturalibus, & infusis necesi sario ex Objecis inimalibus. III. Habitus Virtutum insularum non opponuntur cum Habitibus vitiorum i mediate; propterea possunt in quacunque intensione componi in eadem Voluntate . Actus pariter virtutum insularum cum Habitabus vitiosis non opponuntur, nisi mediate , quatenus producendo Habitum facilitantem ad consimiles actus , hie habitus deinde immediatam exercet oppositionem cum Habitu vitioso opposto: Actus tamen viti sus graviter peccaminosus solum demerit rie opponitur eum viratibus infusis , & eum Gratia . t Denique actus vatutum insula-Tum nou opponuntur cum actibus vitiorum
oppositorum Ieviter peccaminosis i neque
actus virtutum naturalium cum adhibus vistiorum oppositorum graviter malis. IV. Virtutes in suis si Fe connectantur . sive
identificentur cum gratia sanctificante, pocsunt divinitus componi cum Peccato moris tali actuali, adeo ut moriale remittatur per condonationem intrinsecam in insta ti, quo fit. Sicut enim gratia alterius o dinis , quae solum esset Natula supernati ratis, Sc prima radix potentiarum, seu habi- tuum , nec non actuum supernaturalium ,
compossibilis est etiam cum peccato habituali , seu cum macula juris, ut alias diximus a ita Gratia praesentis ordinis , quae est veluti extenaa Dei promissio de dando nobis suo amore amicabili , & haereditate , atque adeo amicitia, ac filiatio Dei adoptiva compossibilis est clim peccato actuali, seu cum macula saeti. Potest per accidens virtus influere in actum malum oppositum aliis virtutibus ab ipsa: Quinimo potest et-tiam virtus seipsam laedere influendo per accidens in actum vitiosum sibimet opposi-ttim. Potest pariter Actus Virtutis saltem
si perioris imperare actum virtutis inferioris . etiam internum a ita ut actus imperatus, si sit formaliter liber, habeat intrinsece me ritum virtutis inferioris, di extrinsece meritum virtutis superioris , a qua Imperatur. Aetiis ctiam inferioris virilitis , Puta Paem tentiae , imperare potest actum virtutis si perioris, puta charitatis. V. Ius , quod respicitur a Virtute J ltinae , in Legitima facultas percipiendi eo modum libertatis suae ex usu rei, seu Moralis potestas disponendi de re ad libitum. Ius in te non est diversum a juie ad rem. sed est idem consideratum sub diverso liatu. Juri atavo respondet passivum in eo ,
qui aliquid debet ex jure stricto . Jus phy-sce considerat um non importat ea parte objecti entitatulam superadditam modalem simul, di moralem; apte siquidem constituitur per legem faventem uni, gravantem reliquos , posito titulo, & acceptatione.
VI. Inter species iuris sunt dominium plenum, musti his, seu dominium utile,
150쪽
3t Usire iuris, seu ius ad usum. Dominium pleniun inrt jus disponendi de re ad omnes usus possibiles 1 Us fructus sert jus ad utendum, & fruendum re . lalva ejus Substantia i Jus ad usum lari solum jus ad utendum,
Mon vero ad locandam, aut commodandam xem , nec ad alienandos eius si uctus . Dominium proprietatis non potest se extendere ad usus rei oppositos legi constitiativae , aut destructivae , seu diminutivae dominii extenditur tamen ad usus Iege non permisisos, & annullatos , adeo ut lex prohibens, aut irritans non diminuat dominium , sed eius usum impediat. VII. Ut dominium sit plenum, lassicie , quod pollit se extendere ad omnes usus,qni sunt rei simul , Ee domino possibiles , esto non se extendat ad usus , qui alterutri tantum sunt physice possibiles, sed non in trique. Ad acquirendum dominium requiritur procul dubio titulus , seu ratio illud fundans , cujusmodi es aetio illa legibus praescripta , a qua tanquam ab ultima d terminatione illud inducitur ι puta legit Lmus contractus, quo dominium transfertur,
inventio rei adespotae, publica auctoritas, qua in bonum Reipublicae aliquando bona unius in alium transmuntur, ut fit per P sicliptionem, usiacapionem, Se smilia. VIII. Usus facti licitus importat legitimam facultatem utendi re, acceptam a d mino revocabilem ad nutum . Hujusmodi usus etiam in rebus unico usu consumpti bilibus est separabilis a dominio. Dominium pariter directum separari potest ab Usuismctu , seu dominio utili perpetuo. Hinc apte conciliatur matrimonium inter Deiparam , dc D. J osephum cum voto castitatis per minatuum paetiam conti actui matrimoniali su insertum de servando semper voto castita. tis , exhibendo dominium directum in eo pus alterius , retento utili in perpetuum ;adeo ut si daretur deinde voti dispensatio , & pactum subinfertum mutuo consensu reia scinderetur, tunc daretur obligatio ad c puIam expedita. Minus autem apte ab aliis aliter conciliatur, aut dicendo, quod votum castitatis nuncupatum sit a B. Uirgine post nuptias a aut per noc, quod Dei para consenserit in obligationem ad copulam, non vexo ad ipsam copulam, eo quod per revelationem sciebat futuram D. Iosephicastimoniam a sive per hoc, quod B. virigo soIum contraxerit Sponsalia, non Matri. monium ; sive demum per hoc. quod Matrimonium Deiparae eum suo Sponso soIum fuerit in ordine ad convivendum in Sancta
Societate, non in ordine id prolem procre
IX. Dominium in instanti donatio iis est
solum penes donatarium; donatio quippe non est actas dominii formalis, isd radi. calisi & restem , quatenus supponit in m- stanti antecedente ad donationem dominiuformale tamquam materiam destruendam per ipsam donationem translativam dominii in donatarium. Dominium in solidum plenum, ac perisctum penes plures repugnat, etiam pro primo instanta donationis. Nec declinatur repugnantia aut per nudam rei r plicationem , aut per hoc quod posita praeviasione per scientiam mediam , quod dux voluntates sint semper concordaturae in ordine ad usim rei, praefiniatur tua concordia di utrique dominium eoninatur; sive UIudin priori ad praefinitionem concordiae conis stratur , sive in postetiora , sive Concomia tanter , & disparate , ita ut neque praefinitio concordiae dependeat a collatione d minii , neque ista ab illa. X. Jiis Ma , Virtutum moralium praesta tissima, est constans , & perpetua volu tas tribuendi unicuique jus suum I propterea est virtus moralis ad alteium inprecsa significationei respicitque medium rei Φae versatur duecte circa operationes exteriores ad alterum ordinatas , an directe vero
circa passiqnes. Analogice dicitur de Iustitia
commutativa, quae or cinae cives ad iiivicem: de distributiva, quae ordinat communitatem ad cives a de Letali , aede vindicativa, quae ordinant cives ad communitatem, quamvis diversimode; illa scilicet per obiervantiam legum spectantium commune bonum; ista per condignam aequalitatem poenae cum de licto a
XI. Oblectum materiese proximum Iustutiae non est jus aut activum, aut passivum ,
quippe quod praesupponi debet; sed est ipsa
operatio externa alteri debita ex iurestricto; Obiectum vero materiale remotum sunt ipsae res , quae debentur , de quarum Exhiis batione alteri satisfie. Oriectum tamen lar male , & specificati v lim justitiae, Pu Iatio a. mandi eius operationes est Honestas , quae relucet in operatione externa iusta alteridebita ex jure stricto. Unica, di adaequata inliuione ita extinguitur omne debitum, ut iterata ejusdem debiti solutio, sive succes ve, sive fimultanee posita non posse esse actus Iustitiae. Ad satisfaciendum obligati n1, ac praecepto justitiae sive negativo, sivo positivo , non datur obligatio operandi