장음표시 사용
111쪽
vel alio infortunio pereat, non sibI pereat, sed mutuatario. Neque dicas cum Lugo n. ao. Rationem hane videri frivolam, quia inhaee utilitas nullius est momenti , tutius enim custoditur pecunia Per. es ipsum mutuantem , quamvis sibi pereat, si sorte peritura sit , quam penes mutuatarium, a quo non facile recuperari potest. Nam contra est, quia licet non abunde compensetur ea utilitate periculum proximum amittendi sortem &c. sufficienter tamen videtur compensari periculum rem tum , atque adeo ratio a Salas adducta ubdetur efficax. Forte minus efficax est ra. tio , quae ab eodem Lugo n. x r. a Platet. N aliis communius adducitur , quod scilicet ideo non possit aliquid accipi pro oblutatione non repetendi sortem per annum , quia tanti aestimantur Io.. nunc , quanti Ioo. quae redduntur post annum , dummodo in perpetuum possis iis uti. Nam quamis vis id sit verum relate ad bona in perpetuum possidenda in patria , non est tamen verum relate ad bona possidenda usque ad finem hujus vim i magis enim aestimatur
pecunia possidenda duobus annis. quam uno tantum anno , Ec ideo magis communiter
aestimatur pecunia Praesens , quam futura. Ad i. confirm concesso antecedente, nogo conseo. IIIa obligatio mutuandi intra a num ad libitum alterius est pretio aestimabilis, ergo potest aliquo lucro compensari : oblitatio vero non repetendi sortemper annum esto sit etiam pretio aestimabulis, abunde tamen compensatur ea utilit te, quod si res interim pel eat, non pereat mutuanti . Idem dicas ad duas alias confidimationes de obligatione ad non colendum agrum, & ad fide hendum. Ad id, quod dicitur de Apodixis, Dico cum Sanch. , Ocaliis communius non posse minoris emi ,
quam valeant, si nulla sit dissicultas in iis exilendis , nec esset ulla spes probabilis imierim lucrandi cum ea pecunia, qua emum tur. Verum sicut mutuans potest exigere a mutua rario , ut se obliget ad compensam
dum damnum , si forte interim sibi emeragat ex abse a pecunia; ita potest hoe idem
exigere. qui emit Amitam immaturam aEc quia ruc secundus est contractus emptionis , ideo probabiliter ex hoc titulo potest siquid exigi ab eo qui apodixas emendo ali. cui probabiIi periculo ni obnoxius, ut non nulli docent cum Fagum, Laarm. , BUIM. LVI contra communiorem apud Tamb. I.
v. Instabis: vera est communis sententia. quod obligans se ad mutuandum intra a num ad arbitrium alterius possit pro hae obligatione aliquid acciperes ergo mutuans potest sic contrahere cum mutuatario , diacendo : mutuo tibi pecuniam per mensem gratis, di me obligo ad mutuandam illam deinde ver alios undecim menses s & sic posset isquid pro hac obligatione juste a
cipere i ergo pariter pro Obligatione non reis petenda sortem per annum. Confir. quia quamvis fit intrinsecum mutus , obligare se ad non repetendam so tem per aliquod tempus commodum I a ut notat Tam rinus , non est intrins cum mutuo , obligare se ad non repetemdam sortem diutissime , puta per a . annos tergo pro hae obligatione mutuo extrinseca potest aliquid accipis uonsecus ac pro I
Resp. Non posse mutuantem citra usuis ram palliatam eo pavi eontrahere, Ac am pere aliquid pro obligatione mutuandi per alios undecim menses. Ratio est, quia, ut notat Lug n. 26. in morali aestimatione non differt mutuum per annum a mutuo per mensem cum obligatione mutuandi per alios undecim menses 3 unde sicut nequit mutuam aliquid acciper e pro obligatione non repet di mutuum per annum; ita nec promutu per mensem gratis cum Obligatione mutuandi per ahos undecim menses . Tunc potest aliquid accipi pro obligatione ad mutuandum , quando ea obligatio contrahitur longe ante Occasionem mutui; quia in eo C su hujusmodi obligatio fert. &quod Pecuma
interim fit penes mutuantem , unde sti pereat, si petiti quod non habetur in mutuor praeterea quod sic contrahens non posse ea pecunia interim uti , s forte indigeat; de quod non possit exigere ab altero co tr hente , quod si interim damnum aliquod emergat, Compensetur; quod tamen potest
lieret, quod scilicet quo diuturnius est te Pus mutuationis, eo plus possit exigi a mutu tario ob obligationem nonaepetendi mu muintra illud tempus, aperiretur ostrum ut uris, Guare dicendum este intrinsecam mutuo Cis gationem non repetendi loriem pei ais quod tempus, eo modo , quo est intrinseca. de Gentialis forma caloris denominati
ni calidi s atque adeo sicut calor ut tria v. gr. accidit denominationi calidi ut sic quatenus itare potest denominatio calidico solo calore ut duo, non tamen accidiv d i
112쪽
Quaestio III. De Contractu Usuraris, ros
nominationi eatis ut tria calor ut tria; ita
accidit mutuo ut sic obligatio non repetem di sortem per annum, quatenus stare potest essentia mutui cum sola obligatione non reis petendi sortem per sex menses; non tamen accidit mutuo per annum obligatio non repeten, sortem per annum; Ec ideo qui m tuat per annum , non potest aliquid accipere pro obligatione non repetendi sortem per annum p cum talis titulus non sit ratio e
trinseca mutuo, sicut est tituIus lucri cessantis sed stratio essentialis , & intrins
H. O te. x. In Scripturis, in Iure civiti, & Canonico usurae permittuntur; ergo non sunt intrinsece malae, nec contra justitiam. Antec. prob. Deut. 23. dicitur: Non faenerabis δε-νι erue , sed alisno . Lucae I s.
Servo pigro dictum est i Quina non dedisti
et uniam ad mensam , ct ego tum resurra ex
aissem ιuam In jure etiam Civili passim
permittuntur, de approbantur usurae; praeseditim in I. Eas C. de usur.3 & in jure Canon. in C. Conquestus, de usuris . &C. Salubria oo, datur facestas percipiendi fructus pignoris, non computatu illis in sortem , quod videtur usura. Confir. Pro omni beneficio , quod non teneor ex justitia impendere , possum aliquid accipere; atqui non teneor ex justitia mutuum dare; ergo possum Uiquid pro mutuo
accipere. Re . nego antec. In Deut. Deus dedit s
cultatem Iudaeis expoliandi hae via Gent Ies tamquam hostes arcui dederat ad expoliados AEgyptios . Ad id, quod dicitur de senuo Pigro, ibi pro usura venit lucrum ex
negotiatione licita, ut colligitur ex verbo dand/ ad me am, quod non est dare mutuo, sed dare mercatoribus ad negotiandum. Leses Civiles saepe prohibent usuras usurarum, ut in I. ulti cod. de ustiis I permittunt tamen in lege eos, cod. de usuris, nobilibus mutuantibus quatuor in ioci. mercatoribus Aliis vero 6. tantum in ioci. singulis annis , dc Ia. pro pecunia trajectina; quae scilicet datur , ut mari a mutuatario deferatur , ita tamen ut periculum pecuniae pertineat ad mutuantem de ratio est, quia leges pi aesumunt, quod ut plurimum contingit , videlicet quod tantundem lucri cesset
minuantis unde permittunt usuras ratione
tueri cessantis , aut periculi extraordinarii amittendi sortem; quia tamen non semper mutuanti cessat lucrum, ideo leges ista pro soro interiori non semper sunt justae; &pr δαἶςa abrogatae sunt in iure Canonico, di in Cone. Viennensi , quibus omnes reneipes Christiani tenentur obedire, Se ideo nunc d
tur actio in seio externo ad repetendas usi ras solutas exi. .novae Collectionis .cit D nique in iure Canonico usurae non permi tuntur ; solu m permittitur quod fructus pugnoris accipiantur a Genero propter Onera matrimonii, quae ex fiuctibus Dotis nondum solutae sustinere debuisset, atque adeo fructu pignoris percipiuntur non ex vi mutui piae
cile, sed ex vi lucri cessantis , & damni
Ad Confir. pro beneficio mutui nihil aliud accipi potest ultra summam aequalem res mutuae i scut pro beneficio venditionis nihil aliud potest accipi ultra pecuniam ae
qualem rei venditae; ratio est . quia mutum lio non est utilis , nisi ratione pecuniae mmmatae , de consequent ei non debet pro ea
reddi nisi pecunia aequalis mutuatae r sicut venditio non est utilis, nisi ratione rei ve datae , unde non debet pro ea reddi nisi pecunia aequalis.
VII. Objic. ultimo: qui ad aliquod tempus
privat se instrumento ad lucrandum in gratiam alterius, potest aliquid in compensationem accipere ι atqui mutuans privat se pecunia, quae quamvis desest stetitis , est tamen instrumentum ad lucrandum i ergo potest aliquid accipere . Confis. tun mutuatarius percipiat Iuemluex pecunia mutuata non videtur cotra J ust, nam quod huiusmodi lucrum dividatui inter mutuantem apponentem pecuniam, Ec m ruatarium apponentem suam industriam. Resp. Locantem instramentum posse pro locatione aliquid accipere, quia privat se s cultate luerandi per illud , quae est pleri aestimabilis nec aliunde compensam τοῦ comtra vero qui mutuat pecuniam , ita privat se facultate , de spe remota lucrandi , ut id Compensetur ea utilitate , quod interim res mutuata, si serte pereat, non sibi pereat, sed mutuatario: ergo non potest aliud iaco mPensationem accipi.
Ad Confit. Cone. quod possit aliquando vice mutui celebrari contracius Societatis, vel contractus , qui dicitur Trium, s hoc est Societatis . Auecurationis sortis. ω AD securationis sevctuum in Se sie possit aliquid accipere, qui in tali S contractibus apponit pecuniam Uerum si moraliter c onstet. Cineu iam non deservire alteii ad nesoriaci nem, sed ad considendum suae miseriae. Iunc contractus Societatis , vel Trium esset usu rapalliat, . Utrum autem teneatur ad R
stitutionem Usurarum ι qui celebravit con
113쪽
ros Pari V. Disp. IV. De I Uuia.
exactum mutui potens licite eeIebrare comtractum Societatis,vel Trium, & sic citra usuaram aliquid accipere φ Dicendum cum Lugo disp. x s. sea. s. & aliis apud Dian. p. 3. tr. s. res sex. Quod si bona fide quis celebraverit contractum mutui , dum poterat alium contractum licitum celebrare , non teneatur ad Restitutionem , si tantum eximituo accepit, quantum poterat ex alio licito contiacita accipere; quia implicite v Iuit Iebrare contractum , quem licite poterat,quamvis ex ignorantia non celebrarit itontra vero si mala fide tontractum mutua celebravit, intendens aliquid inluste ex mutuo accipere et idemque dieas , si dubia S de illum celebraverit.
An Contractus Simoniacus sit solum
contra Pusilium λL QImonia definitur, Studiosa, hoe
o est deliberata Votantas emendi, ais vendendi pretio temporal/ aliqu/d Dirituale , mel spirituali annex iam , sive an elatur spirituali antecedenter , ut jus patronatus , quod praesuppomtur praesentationi ad henmmcium: sive aian ctatur concomitanter , ut labor necessarius administrationi Sacramen- orum ι sive anneetarer consequenter, ut jus
ad percipiendos reditus ex beneficio sum datum in officio spirituali . Dividitur r. Simonia in eam, quae est Iuris naturalis , seu divini , ut est venditio rei Sacrae , puta Sacramentorum , vel usus potestatis supernaturalis, qua talis M. N in eam, quae est juris Ecelenastici , seu humani, ut est permutatio beneficiorum , acceptio donorum ab Examinatoribus , qua raminant concurrentes ad Parochiam, ex vident. Sess. a c. x s. Uenditio ossicii Oeconomi Ecclesiae 3ce. Diahitatur , Num venditio Beneficiorum sit Simmnia Iuris naturalis , an Ecvisastici Communius cum Suar. Contra Navari di nonnuli. Canonis . docent esse. Iuris naturalis, quia si venditur Jus ad pere piendos fructus beneficii sund eum in ossicio spirituali , Censetur. endi ipsum ossicium spirimale, ex illa Reg. urb. VIII. in cap. Si qmia injeceris ' 3. 2αι -
dicas posse o Missa celebranda aecies mavendrum, noma Pretium rei sacrae, sed ob
laborem annexum a ergo potest accipi παtium ob ius ad reditus beneficii fundatum in ossicio spirituali , quin censeatur hujus modi ossicium vendi. Nam in primo Casu stipendium non accipitur in pretium laboris intrinseci , sed in sustentationem Iaborantis , quae jure naturae est debita, quod
non habetur in secundo casu. Dividitur a. Simonia in Conventionalem ,
ut si fiat pactum de dando spirituali pro tem. porali ,r& in Realem, si scilicet post pactum conseratur pecunia, aut res Spiritualis. Datur etiam Simonia confidenticis in Beneficiis , quae a Clem. VIII. reservatur Regularibus eum aliis quatitor casibus seon. sistens in pacto de refignando , vel conferendo beneficium, vel de nominando, aut presentando aliquem ad beneficium cum onere. quod idem beneficium, vel pars fructuum sibi , vel alteri restituamur I Ut autem c sus hic fit reservatus , sussicit , quod pactum signis externis exprimatur, etianisi e lis Simonia fit pure eonve utionalis, & nul latenus realis . Eodem modo poenae latae contra Simoniam confidentialem nempe excommunicatio , nullitas collationis beneficii , inhatalitas ad alia acquirenda &c. incurruntur , etiamsi Simonia sit tantum conventionaIis, non realis : At poenae latae contra Simoniam realem non locurrunis tur , nisi ob Simoniam realem utrinque c-- letam, ud docet Lin. d. 27. Contra injet enim solum sit tradita re piritualis , sed pretium non sit solii tum , aut vice versa , Simonia non est completa , di ideo poenae non incurruntur a quia poenae sunt res fingendae, Ze solum cadunt in actum comple eum , nisi lex aliud exprimat. His praemis fisCertum est, omne pactum in rebus spuri malitias esse irritum , & nuIlius mome ti, atque adeo neutrum Geontrahentibus obligare, ut habetur c. 1in ii , de pactis. Cerrum etiam est ex communi Axiomate . LIIM . quod is te paratibωα est nova , ino via nati, aer esse sim mam: damnantur proinde ab Innoc. XI. illae propositiones, quod scilicet possit citra iam reniam dari temporale pro sp rituali, non tamquam pretium , sed tam quam gratuita compensiatio , vel tam. quam motivum conserendi, vel emetendi stirituale, si hoc m pactum , saltem implicitum , indue tur et adeo ut temporale tam vim intrinsecum conlarendi spirit in Ie , non vero fi sit motivum duntaxat T. trinsecum: propterea cui inservit Epust
vo intendens quodnmuums fit ratio inem , se a
114쪽
stra, eur sia detur beneficium , Simonia. flentationem sunt necessaria. ce instivit: contra vero si inserviat intem III. Dissicultas est 1. An possit quis eitradens , quod idoneitas sic ratio intrinse- Simoniam )onare, vel promittere liberalica, cur detur beneficium, & famulatus so. ter temporse, sub conditione quod ponatum excitet memoriam suae. idonestatis 3 eo tur spirituale, v. gr. promittere libertatem modo, quo metus gehennae est solum mo- mancipio sub conditione quod baptiretur νtivum extrinsecum ad actum contritionis, Ratio dissicultatis est , quia hujusinodi do. cerae simoniam non committit. natio videtur implicita v editios aliter posset II. Dissicultas est a. quomodo possit in pa- quis citra Simoniam promittere liberaliterctum deduci citra Simoniam sEpendium Mis io o. Episcopo sub conatione, quod coniata Ad quod communius cum Lugo n. ra. ferat ubi ordines sacros , absolutionem a Resp. ideo posse in pactum deduci , adeo censuris, a reservatis , dcc. quoὸ nemo dis ut ex justitia debeatur , quia datur in su- xerit. Lam. putat, in hujusinodi donatio. stentationem naturaliter debitam Sacerdoti; ne conditionata haberi simoniam, quando sicut cura Simonia positi ni inpactum deduci, opus spirituale cedit in bonum donantis, ut adeo ut ex Jultitia debeantur, quae sunt ad L, si quis det Ioo. ut sibi baptismus consera crificium necessaria, puta candelae , vinum, tur , non vero quando opus spirituale cedit paramenta Sacerdotalia &c. propterea ficut in bonum donatarii i ut si quis det icio, Pictor dicitur giatis pingere, quamvis den- mancipio , sub conditione quod baptizetur :tur illi colores , de alii sumptus necessa- Suar. tamen ta I. de Re l. tr. I. I. C. IMrii, nec non cibus . quo sustentetur ι ita hanc doctrinam impugnat; quia si hujus- graus celebrat Sacerdos, cui dantur candeis modi commutatio temporalis cum spiti tualilae, & alia ad Sacrificium necessalia. inter secundum se non est mala, unde potest or- quae est Sacerdotis sustentatio . Ratio apri dinari ad bonum spitituale donatarii, a fotari est, quia tunc committitur Simonia, quam tiori potest ordinari in bonum spirituale pr do pro re spirituali accipitur aliquod tempo- pilum; quia unicuique concessum est mais tale indebitum ι sultentatio autem jure n, os proprium bonum spiriti tale quaerere . turae est debita a cum dicatur Matth. I a. quam alienum i unde si Ilicet dare roo. manis Dignus es operarius eιbo suo. 8c Rom. I s. cipio sub conditione quod baptiretur, a fot- α ι altari fervit, de altari νιveνe debet . Quod uoti videtur licere date ioo. Saceriati subest verum,etiamsi Sacerdos aliunde habeat, conditione quod te baptiZet, absolvat, Zce. unde valeat sustentari, ut docent commm etiamsi id non fiat ad redimendam vexa-
niter contra AZor. 3. p. l. I . c. 3. tionem. Et ratio a priori est, quia donatio
Neque dicas non deberi ex justitia inim conditio nata temporalis nuIlum imponit pram sustentationem Sacerdoti, quippe qui nus, sed solum allicit voluntatem ad p in celebranda Missa non occupatur nis bre- nendum opus *irituale ; sic e. gr. Reo modivissimo tempore, sicut non debetur integra tis non dehetur Uita; si tamen ei vita con- sustentatio Pictori, s tantum per semin cedatur a Iudice sub conditione, quod fiatram pinsat. Nam sustentatio Sacerdotis a Christianus, vel Religiosus, quia nullum consuetudine taxata pon est totalis, sed paria nus imponitur, sed consertur beneficium .
italis, habito tamen respectu non ad solum quod possit mortem decIinare , amplecte tempus , quod in lamit in celebrando , sed do baptianum, vel Religionem ; idcirco itiad vitas circumstantias onerosas, videIicet hoc non habetur Simonia , ut constat ex recitandi horas, abstinendi a negotiationi- praxi, quam damnare, inquit Suar. , esset bus, Ven Ionibus , ludis, a cibo ante horam insolentissimum: Hoc idem dicendum,qua MIIae, gestanditabitum decentem dcc. Hine do opus spirituaIecedit in bonum ipsius d communiter docent apud Suar. c. o. posse nantis: ergo sus cedat in bonum clonatarii, nutentationem Sacerdotis in pactum dedu- sve donantis, non habetur Simonia.
ci, quia quilibet in pactum deducere potest Uerum idem Suar. , Sc alii communius quidquid sibi debetur jure naturae , non enim docent, quod quamvis speculative loque petit indebitum; cum quo bene stat, quod do, hujusmodi donatio condit nata non sit Sacerdos gratis celebret idem enim Chri- Simoniaca , etiamsi bonum spirituale cedat
sius Dominus, qui iurat, Gratis babmsia ,o in bonum donantis, moraliter tamen Io quem νυ dare , pariter dixit ἔ Γι nus est ερεν- do, 3c practice est suspecta , dc periculosa smus νε με . & ..Cor. s. dicitur: Si nos quinimo praesumitur dari temporale potius vobisistrιrnalias navimus, magnam es si in commutationem, de animo obligandi ad
115쪽
ro punitur ut Simoniaca. Ubi obiter notam dum , tam in materia usurae , quam Simois nita plurimas opiniones esse tantum speculative probabiles, non pratace; quia fere nunquam in praxi adiunt eae cireumsta tiae, ratione quarum sententia dicitur pr habilis. Sic v. g. , ut notat Lin. d. 1 . ex Suar.& Nauar. , Dare munera Episcopo ad conciliandam amicitiam, ut deinde tui memor det in gratitudinem spirituale , puta beneficium , vel ordines sacros , sine ullo praevio pacto, ne implicito quidem , speculative non est Simonia at in praxi periculosae plenum opus est ΑIeae. IV. Difficultas denique potissima est , Num venditio rei spiritualis sit soliun comtra virtutem Religionis per hoc , ouod res
Sacra vilipendatur. aequiparando illam pretio temporali An sit etiam contra virtutem Iustitis; unde pretium acceptum ob rem saeram restituendum sit 3 In qua controve sa certum est 1. esse contra Justitiam vendere rem spiritualem ex justitia debitam , ut si Parochus, qui ratione stipendii ten
tur ex justitia ministrare laci amenta, vel deret horum administrationem. Certum est secundo, non esse conti a Justitiam jure naturae, vendere rem sacram ratione comm
di temporalis, quod secum affert , & quo te privas in gratiam emptoris; v. g. si Ve das sacra lipsima, quorum expositio magnum lucrum afferti scuti, ut notat Suar. c. 4. non committitur injustitia a mutuante i si aliquid accipiat non i atione mutui, sed ratione lucri cessantis. Quare superest dissicultas, an sit contra iustitiam vendere ratione sui rem Sacram non debitam ex justitia λ v. gr. si vend
eur absolutio a reservatis, aut reliquiae nullam commodum temporale asserentes. Et
Tatio dubitandi est, quia licet res sacra jure Naturali, & divino sit invendibili si hujusmodi tamen prohibitio videtur esse solum in favorem , & reverentiam rei sacrae, non in utilitatem recipientis rem sacram : eo modo ,
do ab Ecclesia prohibetur venditio bene
orum solum ex motivo Religionis, non Ius itiae:se etiam prohibetur extrahere Reum ab Ecclesia, non quidem in favorem delim quentis aut ex motivo justitiae , sed in fa- orem loci sacri. & ex motivo Rcligionis; unde qui Reum ab Eeelesia extrahet et, es
set sacrilegus , non injunus; nec teneretur
ad restitutionem . Ita discurrunt Vasquea , Sancti. 8c Alii apud Turiian. in Censura Theologica cens 4. docentes , Simoniam non obligare ad restituuonem jure natur
Dicendum tamen cum Communiori apud
Lin. de Simon. n. I 6 a. quamlibet venditi
nem rei sacrae , qua sacrae , esse invaludam , & injustam, non secus ac si vend tur res aliena; ac proinde pretium simoni,ce acceptum jure naturae restituendum
esse. Prob. Si Dominus mandet oeconomo, ut
aliquid gratis distribuat,. & ille pro tali
distributione accipiat pretium, Peccat contra Justitiam, εc ad vestiriationem tenetur; sed Deus praecipit res sacras gratis conse ri , cum dicatur Matth. Io. Grasιa habuistis .grasis dare , ergo pretium Simoniacum inj ne accipitur, & restituendimi est, non quidem danti , qui pietii illius dominium a
se objecit, sed pauperibus, ut communius apud Sanch in opuω. d. 4. contra CGet. EcNavar. Hinc , quia iure divino etiam beneficia Ecelesinica gratis conserenda simi . adeo eontra iustitiam accipitur pretium ob collationem beneficii quamvis beneficium s
cum asserat emolumentum temporale. unde
damnatur propositio aa. ab Alexandro VIL
Confir. Ut venditio si valida de justa res, quae venditur, debet esse intra aliquod pretium ι Cum de ratione venditionis sit, quod res vendatur pretio justo; atqui res spiritualis est extra omne pretium ι ergo illius venditio est invalida , dc iniusta , trahens
V. objici ex Navar. lib. x. de Rest. c. a. Quamvis res spiritualis sit extra omne Pretium , non est tamen insta omne pretium ι sicut est v. gr. res suletiva , quae id- leo non potest a fure vendi) sed eth suPra Omne pretium; ergo non fit injuria ve ditori , si res sacra vendatur a cum detur illi res, quae excedit valorem pretii , quod solvitur; ergo iure naturae pretium simoniacum non est restituendum . Consir. exemplo famae , quae est supra Pecuniam; de tamen famae detractio compeia ala potest pecunia juxta aestimationem Prudentum , ut fert opinio probabilissima ι ergo
I sp. Si Argum. concluderet , evinc ret, quod ob gintam Aquae benedictae recipi possent sine injustitia nulle aurei. quia ratione benedietionis ea aqua est supra omne pretium, atque adeo supra Ioos. Aureos a
116쪽
qui Ivuntur a quod tamen nemo admiserit ι de quilibet damnaret venditorem ad
restitutionem; quare nego utramque consequentiam. Ad Conis. Plures cum Lam. lib. s. tr. 3. c. . docent, Non potentem restituere fa mam non teneri ex jtistitia comminativa ad solvendam pecuniam, quia fama non est inter res pecunia venales e quamvis posset
illum Judex ex justitia vindicativa damn re ad solvendam pecuniam, sicut ad aliam
Paenam, puta Carceris, dcc. Denide, transmisso antecedente, nego conseq. disparitas est, quia pecunia, & fama sunt quidem diveiti ordinis , sed intra latitudinem rei temporalis; aestimatio autem rerum temporalium , & finito modo inter se comparabilium potest ab arbitrio hominum dependere; & consequenter una cum alia compe sarii At res sacra est in ordine supernatu rati , cuius aestimatio sicut incomparabiliter excedit quidquid est temporale, ita non pendet ab arbitrio hominum; Unde neque possisnt homines spiritualia temporalibus
VI. Sex tamen a DD. assignantur tituli, quibus excusari possit a labe Simoniae , atque adeo ab onere restitutionis. qui accipit temporale occasione spiritualis. Primus est Titulus Debita sustentationis, vi culus excusantur non istum qui recipiunt iuxta consiletudinem Ecclesiae stipendium pro Milsis, sed etiam pro concionibus . pro audiendis Conseisionibus, pro canendis Responsoriis, Ece. Secundo excusat Tiulus Laboris extrim Dei ; unde Suar. de Filiive. excusant , qui aliquid ultra solitum stipendium Missae accipiunt pro obligatione ceIehrandi tali h xa, vel pro longo itinerei Less. etiam Ualent. Lugo disp. a I. Contra Suar. excusant, qui aliquid exigit pro cantu in Missa , 3e divinis ossiciis, quia censetur labor extrinsecus. Tertius Titulus est Privatio libertatis ad alia opera exercenda ,δc privatio emolumenti, quod ex iis haberi posset, sicut in m tuo accipi potest lucrum cessans , 8e damnum emergens; quia haec sunt pretio aestimabilia . Hinc potest pretium debitum a opere , qui ut tibi beneficium procuret , peragit iter, scribit , & privat se aliis o cupationibus frugistris. Quartus est Canoa-ando adversus Simoniam pure Ecclesiasticam,
no tamen adversus naturalem. Quintus est ibtuIus Libinaluatis , vel g ιιι .dιn3sοῦ Sic excu
santur Religiosi , qui promittunt orare pro 1 . a quibus eleemosynas accipiunt 2 Noa Cum ceoseau dari eleemosyna in preuiun rationis, quae postulatur, sed gratis datur, quamvis qui dat, velit , ut ex ea Religiosus moveatur ad preces fundendas, 3c ad id se obligandum ; Nisi forte verius detur titulo sustentationis , ut datur stipendium blisita. Sextus est Redemptio vexationis iniustae :Sic excusatur, qui pecuniam dat ad vitai das minas, δc vim injustam, ne ad beneficium concurrat.
VII. Utrum autem possit simoniae culpa esse venialis ex parvitate materiae , sicut est venialis fraetio voti de recitando Pater, &Ave, quamVIs pariter sit contra Religionem e Negant Suar. C. , Sanch. lib. I. c. 4. quod tamen videtur durum. Bordono l. s. q. 7. Bonac. Mol. 8e Aliis. Dicendum propter ea primo , cum Suar. Laym. Ec aliis communiter malitiam Simoniae Iuris naturalis venialem esse non posse ex parvitate pretii. Prob. Malitia isthaec consistit in irrevetemtia erga rem Sacram , quae pretio temporali comparatus atqui irreverentia haec e
est major, quo minus est pretium, quod prore sacra accipitur; ergo ex parvitate pretii potius crescit, quam decrescat malitia Mamoniae. Hinc in C. Tua de Sim Clericus, qui sex tantum solidos dederat Archidi cono, ut illum praesentaret Episcopo ad ora dines , gravibus poenis punitur; nimirum ut ab officio siuscepti Sacerdotii abstineat, Se in Religionem aliquam ingrediatur I in
foro tamen externo Parvitas pretii, ut notat Sanch. dub. 3. praesumitur gratis dari . nisi aliud constet. Quaenam autem sit quan- . titas levis , quae in foro externo praesuma tur dari liberaliter , decidendum est Iucmcio Pandeorum , attentis circumstantiis dantis , 8c recipientis. Universm illa dieirurquantitas levis , quae attentis omnibus cir cumstantiis non reputatur posse allicere accipientem ad dandum ob illam spiritu te. ut notat Navari ex cap. Eisi de iam Ubi ex qualitate donantis , 8e recipientis resolvitur , posse non esse magnam Equi dona
VIII. Diendum a. malitiam Simoniae I ris naturalis nec posse esse venialem ex par vitate rei spiritualis, puta si vendatur gutta aquae benedictae. . Probatur Conesusio a Sanch. l. r. c. 7. de aliis , quia tunc culpa non fit venialis ex parvitate materiae , quando integra irrev rentia , dc offensionis ratio reperitur in madteria parva: irreverentia autem, quae committitur in Simonia , consistit in aestimanda
τι spirituali pretio temporali, di haec in
117쪽
Pars V. Disp. IV. De Injustitia.
reverentia reperitur in qualibet materia spi.
rituali iniuima ι ergo malitia Simoniae non potest esse venialis ex parvitate rei spiritua-hs : sciat nec malitia infidelitatis, periurii,&c. Hic tamen discursus impugnatur; quia quando dicitur irreverentiae ratio reperiri in parva materia i rituali , quae venditur simoniaee, vel est sermo de integritate es.sentiali, vel de extensiva: Si de effetitiali ,
verum quidem est , eam reperiri in minima re spii ituali, eo tamen pacto , quo Imtegra essentialis ratio inrustitiae repetitur insitito rei minimae; quod tamen non est nisi veniale: Si vero de extensiva, negant adversarii, integram rationem irreverentiae e tensivam reperiri in re parva spirituali .
ex communi sensu Ecclesiae , di fidelium fundato in ipsis naturis rerum desiimendum esse , in quibusnam transgressionibus culpa.possit esse venialis ex parvitate materiae: Aliqua enim de se sunt inordinata , adeo
ut in qualibet materia reputentur gravisti. ma, ut idololatria, infidelitas, perjurium, dei petatio , delectatio venerea delibet atequaesita , Jejunium naturale ante sumptio nem Eucharistiae, irritatio Sacramentot iam odium , de contemptus Dei , di similia squae in quacunque minima materia non variant judicium Prudentum de gravi inordi, natione, & oppositione ad vii tutem . Ahaveto non se inper aequalcm laabent deo tui viationem , ut furtum , quod si fiat in magna, vel parva quantitate , variat judicrum prudentum: Alia demum ita levia sunt, ut solum per accidens possint esse gravia , ut verbum otiosum, scurrilitas,&C. Regula itaque stabilienda , qua concIusio
probetur, haec est: Tunc materiae parvitas nou excusat a culpa gravi , quando malitia concipitur gravis, praescindendo a quacunque materia, in qua exerceatur 3 v. gr. Δ-cere Deum esse mendacem , in malitia , Mae concipitur gravis, nulla intellecta materia , In qua dicatur Deus este mendax: Contra vero inserre damnum alteri v. gr. non dicit gravitatem malitiae , nisi intelligatur materia gravisi in qua damnum tiro. getur ; atqui malitia Irreverentare C traxem sacram , quae venditur, concipitur gravis , nulla intellecta materia in particulati, in qua exerceatur; ergo in materia M.
moniae non datur parvitas. materiae excusans a mortali . Prob. min. quia quaelibrares saera est incomparabiliter major quoli. bet pretio temporalii fravis autem irreum amiciae statariare pretio temporali rem cram incomparabiliter majorem . IX. Dicendum ult. Posse esse venialem ex materiae parvitate malitiam Simoniae iuris Ecclesiastici; v. g. Si aliquid par vum detuo pro consequendo officio oeconomi, vel Sa cristae alicuius Ecclesiae . quod ex prohibi.
tione Pontiscis emi non potest, intuitu RGligionis , quamvis sit ossicium temporale. Ratio est, quia in hoc cassi non datur pre lium pro re spirituali , sed pro re temporali , quandoquidem haec officia temporalia sunt i ergo non militat ratio adducta pro antecedentibus Conclusionibus de irrevere tia erga rem sacram, Se de aestimatione rei spiritualis pretio temporali atque adeo luxta Regulam generalem potest peccatu es e veniale ex parvitate materiae; Idem dicas , si Examinatores Synodales gratis aliquid par vum accipiant ante, vel post, occasion examinis ad concursum Parochialem.
X. Dubium non leve est , An Simonia Iuris Ecclesiastici sit vera Simonia, ejus dem speciei , ae Simonia Iuris naturalis ,
trahens eodem modo onus reurtutionis, Malias poenas contra Simoniam latas e Negant nonnulli apud Dian. P. 4. tr. resol. I s. eum Less. Sanch. diib. Iog. Juxta quam se
tentiam, Pecunia data Interces .ri ad ob mnendum beneficium non est restituenda . nec reddit irritam beneficii collationem squia imjusmodi Simonia juretantum Ecci hallico prohibetur , ut notat idem Sanch. dub. 16. & eodem modo . si duo Ele ira conveniant, dicendo, Elige me in rio vinis
cratem , de ego eligo te in Guardianum p ccabunt quidem mortaliter, sed non iniscidunt tu excommunicationem, neq; privam tur ossiciis ne receptis, ut notat idem Diari
na p. Ir. tr. o. res. so. XI. Dicendum tamen P. Cum communIci
ri apud eundem Sanch. 8e Dianam, Simo niam Juris Ecelesiastici esse vere, Sc pro prie Simoniam ejusdem sjeciei cum Simonia juris naturalis , nec opponi solum vir tuti obed ientiae , ut putat Duran. , sed eNiam virtuti Religionis. Prob. Univei sim lex positiva praecipetens
aliquem actum indifferentem, ex morivo in cujus virtutis , reddit illum mathia am tmIis vii tutis a ergo lex Ecclesiastica praecipiens aliquid ex motivo Religi uis, sen ob revorentiam rebus sacris, di spirituali hus co servandani , reddit illud materiam virtutis Religionpsa ergo Simonia juris Ecclesiastici eu effam eontra virtutem Religionis; atque adeo ejusdem speciei cum Simonia jui is maturalia. Antecedens patet οῦ Nam v. g.
118쪽
exercet mereatum in loco sacro , & qci Dangit jejunium uaturale ante sumntionem Eucnaristiae, ideo committit iaci ilegiuna, quia haec prohibentur intuitu Religionis. sie incestum committit , qui peccat cum consanguinea in quarto gradu, non vero qui in quinto ; quia Ecclesia solum usque ad quartum gradum prohibet mali imonium
inter consanguineos ex motivo honestatis,& observanuae debidae inter sanguine conis junclas .
Dices eum Laym. quamvis Ecclesia prohibeat aliquem contractum ob periculum usurae , non proinde est usurarius de ini stus hujusmodi contractus, si revera cesset lucrum ex mutuo, sed solum est contra obedientiam;ergo quamvis Ecclesia prohibeatu. gr. donationes gratuitas occasione examinis ad beneficia, intuitu Relisionis , non
Pr hoc hujusmodi donatio erit Simoniaca ,
non sit emptio rei sacra . Resp. ex Suar. c. 7..Ad Simoniam non requiri emptionem rigorosedullam , sed Dficere quodvis pactum injuriosum rei sacrae: atqui non solum emptio beneficii, sed etiam donationes illae prohibitae ab Ecclesia, ob reverentiam rei sacrae, sunt eidem reIsacrae injuriosae; ergo etiam hujusmodi donationes sunt simoniacae: contra vero quia usura solum habetur ex luero vi mutui, quoties hujusmodi lucrum cessat, non hahetur usura.
XII. Dicendum a. Simoniam Iuris Eccle- vastici trahere onus restitutionis, & subja-Cere aliis pcimis Contra Simoniam latis. Ita communius apud Dian. 3c Sanch. locis c
talis , qui Propterea docent cum Bonac. sFὲhuc., Excommunicationem incurri,& cotilat onem esse invalidam , si quis renunciet beneficium reser ara pensiones, vel si quid oblatum sit mediatori pro intercessione ad Beneficium obtinendum : Immo s ab aliis,te ignorante , Simonia sit commissa , ut tibi heneficium conseratur, adhuc beneficii collatio est nulla ut notat Leg c. 3s. n. I 2. ljob. Rusdem speciei est Simonia juris naturalis , 3e Ecclesiastici, ut ostendimus ;ei go ob utramque Simoniam incurruntur muera, & poenae latae contra simoniaeos. Confit in . ex sanct . quia Urbanus II in Cap. Praesintium, causa r. q. s. damnat ut Simoniacum, qui dedit pecuniam alicui, ut ab Epilcopo obtineret ordines sacros. Ra
tio a priori est , qma qui pecunia data parat sibi viam ad spirituale , non dici. ini 'bimere spiri. uale gratis , sed pretio; c Simon Magua Simoniam commisit, Pr cise quia pretio volebat parare sbi viam ad spirituale ; ergo hujusmodi pretium simoiani ace acceptum lestitue dum est , de ptimae contra Simoniam latae incurruntur etiam ob simoniam juris Ecclesiastici. XIII. Dubitatur tamen demum , An sit simonia , offerre pecuniam etiam inteme fori mediato ad obtinendum beneficium . vel ordines sacros f Gabr. 6sq. , ac alit
apud Dian. P. 4. tr. 4. res. 21 L. Putant pro
babiliter non elle Simoniam , quia non Pa. ratur via ad beneficium pemnia immedia . te , 3c proxime, sed remotei atque adea non censetur emi res sacra , sed mera a tercessio, quae est aliquid temporale. Com. munius tamen dacent Simoniam committi,& sententiam oppositam non esse consulem dam, quia sive offeratur pecunia pro interocessione immediata, sive pro mediata, se per Pecunia .paratur via ad rem sacram, in quo consistit malitia Simoniae o
Ex quanam culpa oriatur obligatio
L O pono r. er Lugo d. 8. n. 21. du plicem dari radicem, seir causam restituendii Alteram ex is usta aee pia ne, hoc est ex culpa contra iustitiam I pa pterea nomine injustae acceptionis venie et-ram damnificatio , Ee detentio rei alienae injusta, nec non impedimentum iniuste a positum, ne quis bonum aliquod assequatur; Alteram'ox re Meoma, seu ex eo , quod mira culpam res aliena detineatur . Alrisium Bon. q. I. pu. 3. Addutit ternam radiacem, nimirum ex ea raraetae : Haec tamen vel
reducitur ad primam . si debeatur aliquid ex contraeta iniusto, puta usurario, vel ad secundam, si debeatur aliquid ex contra justo, puta venditionis . Alii apud Tamb.
tr. 3. C. 4. addunt quartam radicem. in insta damnariatione , quae pariter ad phimam reducitur, si nomen illud injustae a
II. Difficultas in I. Ad utram ex his radicibus reducatur obligatio restituendi mam , quando quis inadvertenter aliquem infama vit Lessius hujusmodi obligationem ad secundanoadicem reducit; quia Insamator hac citra culpam detinet Maenam famam , dum in aliorum mentibus pravam opinio.
nem in culpabiliter ingestam relinquit; Sed Lugo dis I s. verius reducit ad primam a quia
119쪽
Pars V. Disp. IV. De I ustilia.
quia quamvis non peccarit contra justitiam infamando , contra iustitiam tamen peccat, si advertendo ad damnum inculpabiliter illatum non statim illud resarcit: Sic qui inculpabiliter domum, aut segetes alienas incendit, tenetur non solum ex charitate , ut nonnulli putant, sed etiam ex justitia impedire pro viribus , ne incendium ulterius progrediatur i quod si non impediat, tenetur ad restitutionem ex prima radice injustae acceptionis. III. Dubitatura. Ad utram radicem reducatur obligatio reparandi damnum illatum sine propria culpa ab animalibus propriis , aut a servo, vel filio λ Etenim in lege Si
Servus, is de Nox abb. action. praecipitur , quod si servus, vel animal, absque culpa domini, damnum inferat, teneatur dominus vel damnum resarcire, vel animal, aut semvum tradere. Equidem censeo cum EsparZ.
Hujusmodi obligationem ad primam radice reduci; quia praesumunt leges , quod ex culpabili negligentia domini damnum iIlud causatum sit ab animalibus, aut a servo :Quamvis autem aliquando non praecesserit culpa, ac proinde ante sententiam Judicis nihil tunc in conscientia restitui debeat a
merito tamen leges in bonum commune o, ligant ad hujusmodi damnum compensanis dum, ut cautius a Dominis animalia , &serva cautodiantur. Ubi notandum cum Leg. C. s. d. II. & Tam b. I. o. c. 4. Leges hujusmodi di spositivas obligare in conscientia post sententiam Judicas , quippe quae latae sunt
in bonum publicum: contra vero , senten tiam Judicas praesumptivam in conscientia non obligate; proptereas praesumat Judex damnum illatum esse a tuo animali, quod Tevera non est allatum, & eondemnet te ad compensationem , in conscientia ad id non teneris, nisi ad scandalum vitandum; unde Poteris occulte tibi compensare quod ad obmdiendum Iudici solvisti.
IV. Suppono a. Inter has duas restitutionis radices multiplex discrimen intercedere a primo quidem quia obligatio relli tuendi ex prima i adice supponente culpam im justitiae non cessat , nis posita restituti ne: Contra vero obligatio restituendi ex sc-cunda radice cessare potest, quin quidquam restituatui : Nam si res accepta inculpabi- Iiter apud te pereat , nihil teneris pro ea
restituere. Secundo quia obligatus ex prima radice tenetur ad rellii uenaum etiam cum proprio detrimento : secus vero ex secunda radice: Et ratio utriusviae est, quia in primo casu Dominus nullum debet subire damnum ex iniusta tua damnifieatione . in tacundo casu nullum debes tu subite damnum. posito quod non peccaveris contra justitiam. Hi ne fit, quod obligatus ex prima radice teneatur restituere rem expensis propriis iobligatus vero ex secunda, satis si, quod
Dominum moneat , ut rem suam recuperet expensis suis. Tertio obligatus ex prima radice non solum debet restituere quod injuste abstulit. sed etiam damnum, quod passus est Dominus ob eam injustam acceptionem ; nec non luctum, quod inde illi cessavit, quod alii lab aliis verbis dicunt,relii tuere debet omne Interesse tam ordia narium, quam extraordinarium . Contra veriro qui debet restituere ex secunda radice , praeter rem alienam , restituere loIum debet id, in quo factus est ditior ex re acce pia . Ratio utriusque est eadem , quia qui obligatur ad restituendum ex prima radice, debet servare indemnem dominum, qui en innocens, non se, qui est reus; Contra vero qui obligatur ex secunda radice, debet servare se indemnem , cum ipse sit innincens . Hinc fructus rei naturales rellitu te debet, si ex iis factus sit ditior ; v. gr. Pullum equae non tuae , fruinis arboris non suae; Nam sicut res domino petit, ita res domino fruetifica ta fructiis vero mixtos ex naturalibias . de industrialibus restituere pariter debet, v. gr. Segetem ex alieno agro ortam, demptas tamen expensis . & dempta aestimatione proprii laboris : fructus tamen mere industriales, ut sunt fiui diis pro- manantes ex negotiatione pecumae alienae,
ne ab ipso quidem iure restitui debent ι quia isti non sunt fruetus rei , sed fructus propriae industriae. Notandum tamen , quod Possessor bonae fidei fructus naturaIes . remixtos, emos hora fide percepit, etiamsi ex iis facilis fit ditior, non debeat amplius restituere post trienni sim . quia ex lege Us capionis fiunt propitii plius, dummodo habeatur titulus praesumptus ι aliter requiris
tur spatium triginta annorum ad praescribendum, ut notat Lese l. h. c. s. dub. 7.
yam mere internam nunquam parere on restitutionis, eo quod non inserat damnum , nisi transeat in externam: Culpa autem ex
terna peccaminosa contra Justitiam quae sola parit onus restituendi alia dicitur Theologica, alia juridica. Theologica est ,
quae cadit sub considerationem theologicam, utpote contra Deum a Iu .idica vero , quanc adit stili considerationcm Juristarum respicientium duntaxat forum externum . The IOSI
120쪽
Iotiea dividitur in mortalem, Se venialem: venialis vero lubdividitur in venialem ex parvitate materiae , dc venialem ex imperis steta advertentia, seu ex semiplena deliberatione. Juridica . seu civilis est triplex, Lata, Levis, Levissima: Culpa lata importat omissionem diligentiae, quam communiter adhibere solent nomines prudentes ejusdem professionis, v. g. si librum commodatum re licuisti ante ostium cubiculi , ut proinde sublatus sit: Culpa levis fert omissionem diligentiae , quam adhibere solent diligentiores, ut si tibi iam commodatum relinquas in cubiculo aperto: Culpa levissim fert omissionem diligentiae, quam adhibere solent diligentissimi; ut si rem commodatam conse ves in Arca , de illam claudis , sed non tentas manu , an sit heae obserata. Rursus culpa lata juridica subdividitur in Iati rem, &latissimam: latissima est apertus d Ius, ut si quis aliquid agat, vel omittat eo animo, ut sequatur damnum, quod praevidet sequuturum a si tamen damnum praevidet, sed non intendit , dicitur culpa latior , dc dolus praesumptus. Ubi notandum eum eodem Lugo, Culpam , quae in aliqua occasione est levis, ponse esse in alia gravem ; nam v. gr. major dii gentia adhibenda est in conservando thesauro, vel vita hominis, quam in conse vando haedo, vel brachio; major diligentia adhibenda in conservanda re commodata , quae tibi affert utilitatem , quam in conservando depositum, quod tibi assert onus: unde ominio diligentiae, quae in primis casibus est gravis, in secundas est levis . His
tuendi sub gravi pro foro interno, ex titulo injustae acceptionis ob solam culpam juridicam ante sententiam judacis , nisi eta iam praecesserit culpa gravis theolagica, seu
peccatum contra justiuam commissativam. ita ex Lugo disp. 8. n. sa. Less. Mol. contra quamplui es apud Merol. Prob. Obligatio restituendi ex prima radice injustae acceptionis oritur unice ex deia limo contra justitiam ι ergo ubi in conscientia nullum hujusmodi delictum patratum est, non datur onus restituendi. Et ratio ulterior est, quia cum impossibile sit vit, re damnum alterius inculpabiliter, non debet laesus esse rationabiliter invitus de tali laesione inculpabili; quandoquidem scutaliam nunc patitur , ita potest etiam alteri delude in serre. Uerum quidem est , quod ubi intercedit culpa juridica lata, raro abest culpa etiam theologica; si tamen abesset,
abest pariter onus restituendi Hic . ut notat Luso, si quis v. gr. dum ludit pila , impingit in brachium Tonsol is, qui alium n vacula seriat, examinandum , Iudentisne sit culpa, an tonsoris . qui ibi se exposuit γ de pro foro externo ille puniendus a pro sorotamen interno tenetur damna compensa iusolum, qui graviter peccavit exponendo se hicie discrimini. UII. Dico a. Culpa contra justitiam Iavis ex parvitate materiae inducit onus restitutionis sub levi. Ita communiter apud Sam
Prob. Nisi restituatur materia illa parva , retinetur domino invitos ergo datur obli gatio restituendi; quia tamen res est levis.
ideo tantum sub levi datur hujusmodi obib
VIII. Dico ultimo . CuIpa contra Justiatiam theologica levis ex semiplena adve tentia , ac deliberatione nunquam parit o ligationem restituendi sub gravi, de probabuliter nec sub levi. Prob. I. pars , Quia Culpa venialis non
est simpliciter defictum , aut injuria , eo Iod non possit facile declinaris ergo non
ebet Parere onus restituendi sub gravi . Prob etiam secunda pars, quod scilicet ne que sub levis quia onus restituendi mate. riam gravem superaret demeritum delicii
Confirm. Neque promissio facta homini,
nec votum , aut juramentum , nec praece Ptum superioris , nec contractus inducunt
ullam obligationem, ne sub levi quidem .s procedane ex impersecta deliberatione ,
seu advertentia a et go neque peccatum v
niale contra Justitiam pariet ullam obligationem restituendi; etenim ea obligationeque potest este gravis, neque levis: Non gravis, quia cum consequatur ad cuIpam per modum poenae, imponeretur poena gravis ob culpam levem I, nec potest esse levis, quia onus restituendi materiam gravem ea Onus grave , atque adeo supra demeratum culpae levis. Et sane videtur incredibile , quod quis teneatur ad restituendum centies mille aureos ob peccatiim levissimi im, quod semidormiens commisit. Hinc sequitur I. Non teneri ad restitim tionem, qui per negIigentiam venialem tianeret proximi domum , vel segetem comburi . Secundo Famulum, qui ob similenan gligentiam non clausit ostium domus, unde Fures res domini expilarunt . Tertio custodes vineae, nemoris, vectigalium, qai