Variarum lectionum de re medica libri tres / [Sallustio Salviani]

발행: 1588년

분량: 317페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

201쪽

LI E TERTIUS. 77

contrarietas,quae ergo erit causa morborum, lene ei ut is, mutationis temperamenti, secundum diuerti ratem aetatum, mortis, c. cum hec omnia fant a contrarietate

Sexto, et g corpora nostra ui dissolutione, non resoluerentur in prima quatuor elementit,cum per te elementa In nobis no intactu, nec etiam potentia , ii istae qualitates in totucorrumpuntur, unde enim ibi resument elementa, cum omnino per te sint corrupteὸ Si tamen fateri volumus, prima qualitates in totum corrumpi, remanere tantusninpotentia, non actu in temperamento

Dicatis, quod ex mutua actione, pastione prima in qualitatum , ipsa qualitates

omnino,&Omne Scorrumputur, qvibus omnibus corruptis, resultat temperamentum,

in quo quidem temperamento licol actu non sit caliditas, nec frigiditas lunt tamen in potentia. in virtute, eo quia tempcramentum quod rei ulta ex qualit Mibus corruptis, potens est excalefacere,& refrigerare Sc. Et ad rationes in oppositum adductas, poterimus respondere, Cad primum, quodlicet ista qualitates a citi non sint intemperamento, sunt tamen virtualiter, inpotentia , ct ideo licet in temperamento non sit actu caliditas, dic poten tamen est excalefacere, refrigerare, c. cum virtualiter contineat primas qualitates, rideo caliditas, quae dominatur in temperamento , non est

actualis caliditas, sed eius virtus, ioten-M tia,

202쪽

1 DE RE MEDICA

tia, ratione quarum Virtutum, ipsum temperamentum potens est excalefacere, refrigerare, c. denominatur calidum, vel irigidum. Ad secundum valeret si corrumperentur actu,&potentia δε ad alia rationes rei pondeo ut ad primum melius tamen, magis veri limile est fateri,Prima quatuor qualitates, adtu reperiri in temperamento, sed inesse

refraeso. Pro cuius rei maiori declaratione, sciendum est, quod ad hoc, ut fiat complexio, necesse est, ut elementa, per contrarias qualitates, inuicem agant, patiatur, ex qua mutua aecione, Npassione, clementa adeo diuiduntur, Minuicem permiscetur, ut quaelibet pars unius contangat partem alterius, eo modo,

quo diximus superiori apite nisi enim quaelibet pars contangeret alteram, non fieret inter ea mutua aetio secundum omnes partes elementorum, sicuti est necessarium ad hoc,

Vinat temperamentum, ex qua mutua actione, pallione, refrangu tur, remittuntur prima qualitates, deueniunt ad quandam mediocritatem,& proportionem,& ista proportio harum primarum qualitatum hic errae larum,dicitur Complexio, seu temperamentur

adeo ut Temperamentum nihil aliud est,nili armonia, seu proportio primarum qualitatu refraetarum in quod tutius sit fateri has qualitates remanere in mixto in est refracto

quam in summo, inde colligi potest, quoniacalia

203쪽

LIBER TERTIUS. 79

caliditas, frigiditas sunt qualitates activae, iuxta sepositae sunt agentia naturalia, co-traria, nullum adest impedimentum ergo necessario inter illas, erit mutua adtio,&pasiatio, ut miscendo aquam caliciissimam cum frigidillima, tunc qua o si caliditas ignis, agit

m aquam, aut agit, ut ducat caliditatem, velut corrumpat frigiditatem, quodcumque dixeris, nec eue est, uti equatur intensio, re d. .l nullso primarum qualitatum, ut alibi dem O mentiae.

strauimus, quia si ignis inducit caliditatem, ergo corrumpit frigiditatem, cum sit impos . 'sibile, ut summa frigiditas possit stare cum

aliquo gradu caloris: Si dicas, licet sint contraria, tamen nulla sequitur actio, quoniana cum in aequalia in gradu,&ambo in summo ita ut una qualitas alteram non excedat, ideo nulla sequitur actio, cu aetio fiat a proportione maiori sine qualitatis Dicatis, fi licet aequalia sint in gradu, intensiue exteniive tamen in in virtute, id est in operando, ita in agendo non sunt aequalia, eo magis, quia si ratio estet vera, nunquam fieret tran1- mutatio de uno clemento in aliud, nec aer

fieret ignis, c. An complexio sit substantia, vel accidens. cap. IIII, 1. de usu

Iar. cap. a.

DVbitari solet apud medicos, An Cople

xio sit substantia , vel accidens, ratio 3

dubitandi est, quoniam substantiam esse c6 : et in a cedit

204쪽

18 D E RE MEDICA

cedit Gai. dum dicit esse substantiam corporis, naturam membri.

Secundo, id quod constituit esse alicuius est subo uti illius, sic est complexio, ergo est in subtanxia uiano est Gai carni ei se, ciner

uo, aliorum unicuique per complexion arie quatuor elem ementorum qualitatibus costru csam

is a ' Tertio affirmat Galenus unam quamque partem nostri corporis talem esse , qualis est propter calidi, frigidi, humidi,& sicci tempe-λ aineiat filiaci I ramo alibi docet, partes simi-j., i, i res inuice in distingui, diuersas parere operationes pro diuersitate complexionis, alio loco dicit, ex calido, frigido,huim do, sicco, non hominis olum, sed aliorum Om- i. d. elem nium naturam constare, ut bene docuit Hi potu cadi. s. crate S, a. de nat hum .co m. I.dicit, formaSVero corporis, naturas quarum clientiam demonstrauimus in quatuor elementorum temperatione consistere. s. methap. Quarto quo polito ponitur, quo destru- isto destruitur, est substati ex Aristotele sed

brum, stante opti in complexione membrum est vivens & lanum , ergo crit substantia membra quia i Quinto forma est actus perseetio cor- . mores oris organici animati, talis est complexio, seq. ρυμ ergo est forni substatialis, minor probatur, i uia perficit corpus,cum omne operationς

Eo, mant a temperamento uc docet Galenus,

oculus

205쪽

LIBER TERTIUS. SI

oculus enim non vidit, nisi sit optime temperatus, ic omnes operationes naturales, vitales, fiunt ab optimo temperamento quod in imisia laedatur, i duntur etiam operationeS. I.r. Aula.

Istis rationibus moti quam plurimi doetis Mρη μη simi viri crediderunt ad mentem Gal. com f. plexionem esse formam substantialem eom.

Contrariam tamen sententia sequitur co ac munis opinio, qua verissima est, magis tuta. - δε 'si scilicet complexio non sit subitantia, sed ae Icidens: pro maiori declaratione sciendum g ADLest, quod licet Gai non cognoscat aliam for i. r. L. mam, nisi temperamentum in viventibus i rastest mitis Squamuis concedat animam euelativa

&lentititiam, nihil aliud esse, quan tempera odico. mentum tamen de anima intellectiva dubi philoon'tat, an attemperam ctum, quoniam licet lib. 1 hisco de tremore,&spasmo cap N lib. quod ani mi mores equantur corporis temp. videatur itiuussi. asserer intelled tuam esse temperamentum 7 de -- dum dicit, quod intellectio fit a temperatu mortalita' ra, ita ut ii temperamentum ludatur, lardun tur etiam operationes intellectus, tamen de Galenus . de accid cap. s. dicit, quid sit Argente anima inconueniens est dicere, si vero tem rius in I 'pus Occurrerit opportunum, fortasse disputa gnicqm δ'

tabimus δε alibi non audet statuere duid si I

ectiva&o devsupar. cap. vlti facult.c. mo non debemus dicere, quod intellestus sit a sensu, sed a temperantia spiritus animalis instrumentaliter tamen, lib. de motibus liquidis cap. 3.dicit, inquirere de anima

206쪽

18 DE RE MEDICA

an sit eius substati corporea, aut sit aliquod corpori continuum, quod cum corpore decidit, aut spermatis vis, potetie, relinquia hoc illis, qui se existimant hoc veraciter scire,' alibi visus est dubitares, quid voluerit denotare nomine animae.

Cum ergo fateatur Gai complexionem esse substantia Auic vero dicit esse accidens de pie dicamento qualitatis conantur multi tollere hanc contradietione dice do, quod Gal. appellat complexione formam substantiale, non laeuera sit substantia, sed improprie dicitur substantia, prout in quanto a coplexione bona, vel mala conseruatur,4 dependet substantia nostri corporis, vel destruitur, comodo, quo etiam dicimus de rebus multu intrinsecis, appropriatis alicui, piunt de substantia illius rei, Coplexio. n. est res, qua pudent nostrae operationes, uic improprie loquendo a Gal. dicitur tib statia, quonia sicuti per forma substantiale, aliquod lubstentatur in esse perseeto, ita suo modo membrum per

complexione, substentatur in esse perfecto,&operatur . quia sensibiliter operationes novidentur fieri, nil a te peramento,&in ingulis partibus se talibi ter nulla alia substantia

apparet, nisi temperamentum, ideo medicus velut artifex sensatus, iudicat temperamentum esse substantiam , formam substantialem nostri corporis. Ista tarnen sententia, ad mentem Gai non videtur unde quaque tuta, cu manifestissime Ppa-

207쪽

LIBER TERTIUS. 183

appareat, ex locis citatis ipsius Gai complexionem esse veram substantiam, nec ullam aliam formam substantialem agnoscat Gal. Nec laudo sententiam docta lis mi Argen- tertia fierentis,quod complexio in aliquibus sit substantia alijs sat accides,est forina substantialis in non viventibus, C in inanimati S, sed in viventibus complexio non si forma, sed instrumentum, quo O ima operatur similiteri in viventibus forma substantialis partium similarium est earundem temperamentum, eo quia ili carne, osse, ne tuo c. nulla alia repetatur sormes, nisi earum complexio prout docet Arist. Cogor tamen damnare hanc sententiam quoniam, ut docet Aristoteles, quod uni est accidens, alteri non potest esse substantia sed complexio perte aliquibus est accidens, ergo alteri non potest elle substantiari Secuniado Complexio est terminus formalis altera tionis, non acquiritur, nil per alteratione, cum fiat ex mutua aetione, pallione primarum qualitatum ergo non est substatia, consequentia tenet, quia substantia non potest acquiri per motum: alio modo conatur Curtius tollere contradictionem dicendo, quod non inconuenit aliquam formam esse dire-ete, in predicamento qualitatis,4 in dii cetein praedicamento substantiar, nam ex Aristo t. Differentia substantialis dicitur qualitas,&est directe in predicamento qualitatis , indiredietamen in praedicamento substantiae.

In Tegni.

a.dagmer. animalium cap. r.

de comit. s. methath

208쪽

Sed pace tanti viri clarissimi, haec ratio nulla est, quonia licet hoc sit veru de different ijs non tame dici potest de fotina substantiali, ut sit in directe in prudicamento tib stantiar, di-reete vero in praedicamento qualitati .

Respodeamus igitur ad quo itum, si prima conclutio, Complexio non est substantia, probatur substantia ex Arist. aut cst materia, aut forma, vel compositum, neutrum est complexio, ergo non cst iubstantia, minor probatur, quia non est materia, ut omnes concedui,

quoniam materia est principium passivum complexio vero est aetitia, sed quod non sit forma probatur , nulla forma substantialis per se, Mimmediate, producit operationes, quia de te non est aestiua sed Complexio per se, immediate producit operationes, ergo non est forma . Secundo complexio habet

contrarium, puta excelsum alicuius extranei

qualitatis, tu scipit magis, minus, ergo non est forma substantialis. Tertio Complexio fit ex qualitatibus , ergo non est substantia . Consequentia probatur, quia substantia, non fit ex non substantiis prioribus. Quarto ii complexio esset forma substantialis, cum singulis partibus, variae, ac uiuerse sint complexiones, ergo singule partes haberent varias, distincias formas substantiales quare in uno quoque mixto, darentur multa formae, prout multae sunt eius partes, quod tamen videtur in conueniens asserere. Melius enim est asserere, unicam esse formam totius

209쪽

LIBER TERTIUS. 18s

cipium diuersarum operationum, pro diuersitate complexionum, que complexio est instrumentum ipsius formae. Secunda Conclutio, Complexio est accidcs de predicamento qualitatis, in prima specie, dicitur habitus, Mest instrumentum rormae substantialis,&principium immediatum omnium nostrarum operationum Proculus rei declaratione notandum est, quod Complexio no est forma substantialis sed emcit corpus aptum , ad recipiendum sormam, non tamen complexio dicitur forma

nam siquis lyre cordas coderet ipsas co gruas

idoneasque constitueret, Vt concentus forma

suscipiant, tamen chordae, non sunt ipsi concentus, sed extrinsecus ab eo, qui pulsat concentus chordis prouenit, ita se habent corporum animatorum complexiones, nam complexionibus optime se habitis, dispositis extrinsecus formae immictuntur ab ipso opifice, statim enim quod caro adepta est optimutem peramentum sibi proportionatum , statim in ea introducitur forma carnis, adeo temperamentum , disponit partes nostri comporis, mixtum ipsum, ad recipiendum or-niam substantialem. Ad rationes vero in oppositum adductas, probantes temperamentum esse formam substantialem,facile erit respondere N ad uictoritates Gal. dicatis fuisse illius opinionis, ut complexio esset substantia,&ideo concedatis hanc

210쪽

18 DE RE ME DI CA

hanc sententiam esse contra Gai quod scilicet complexi sit accidens. Ad quartum dico,Veiam esse maiorem propositionem, quod quando aliquo primo de-itrucio,primo destruitur aliud, si crus substatia, modo dico ad minorem, quod destructa complexione, non primo destruitur membruta animal, ideo non cii substantia, sed primo destruitur ad licstructionem formae Secundo

ad corniptionem complexionis . quare destructo temperamento corrumpitur forma ad cuius corruptionem corrumpitur pars&animal.

Ad Quintum nego minorem, adprobationem dico esse principium operationis instrumentale, non principale ideo dici non potest forma substantialis.

An complexio qualitas realite disdiactata primis qualitatibus Et quot complexiones reperiantur insingulis mixtis cap. V.

Esto igitur dicetis vos, quod Complexio

sit qualitas, quae resultat ex mutua actione, palsione primarum qualitatum, ista tamen complexio distinguitur, ne a primis quatuor qualitatibus, ita ut sit qualitas ab illis realiter distincta, nec nesCredularunt quam p urimi, Complexionem realiter distingui a primis qualitatibus, quam quidem sententiam lic comprobarunt pri-

SEARCH

MENU NAVIGATION