장음표시 사용
221쪽
est unicuique mixto libi proportionata,&co- ueniens, pro exercendis operationibus illius mixti, in qua quidem complexione, licet primae qualitates, non sint in aequati gradu inmensura, sed semper una illarum qualitatum dominetur, ut in humana coplexione, domi natur calor, humiditas, ista tamen complexio dicitur proportio, quia conueniens est, pro exercendis operationibus, ut diximus si
pra) ista dicitur Complexio secundum Iustitiam, distributivam, eo quia cuicunque miX-to secundum iustitiam , id est secundum eius conuenientiam, data est propria complexio homini tamen data est perfectior quam caeteris animalibus,&mixtis Secudo Notadu est, i, o plexio ista quoad iustitia, non est pun- Aualis, nec coiistit in pundio, sed habet maxima latitudine, quonia cu sit principiti bonaruo perationii non est possibile, ut duret in instati: dicatis igitur,st coplexio teperatissima quoad iustitia, reperitur, in homine optime sano,
in aetate iuuentutis, ut circa 3 annum, credendum est durare spatio trium, aut quatuor annorum , quo tempore meliores, perfe-etiores, producere potest operationes, quod quidem tempus, ut dicit Avicenia est in areate, quae est in fine augmenti. Et si dicatis vos, non esse verum, quod in homine temperato , perstetissima complexio sit in urate iuuentutis, quia si hoc esset
Verum,ergo in elate iuuentutis, essent perfectiores operationes, quam in ali)s aetatibus,
222쪽
quod tamen est fallum, quoniam augmentum persectissmum est in puero virium robur in iuuentute, vigenti aetate, sapientia in sene, Reo magis quoniam Ari. Iatetur animalia sania 3 Gp N euine tumii praedita magis valet inuenio crassis anguinis, ribroti magis viribus, sed qui
temperatum sanguinem habent naodice viru-que harum obtinet, no ergo in temperato homine, erunt omnes Operationes perlectissime
vel saltim temperata complexio persectissima, non erit m iuuentute.
Responderunt quidam ad disticultatem, lcomplexio non dic uti per Iedlior, quia producat peri editores operationes, quoniam in homine Apopletico est perfectior Comylexio, quam in Aiano sano, tamen operationes Asini sani, sunt perlectiores,operationib' hominis Apopletici, eo quia Asinus ille sentit& mouetur,quod non fit in Apopletico . Quare dicendum est, illam eue perfectiorem complexionem,quae habet conseruare perfectiore Armam in materia,&quia humana complexio conseruat nobiliorem sormam, quam aliqcomplexiones, ideo dicitur complexio humana perseetior caeteri S. Sed non laudo hanc sententiam, quoniam, cum complexio non cognoscatur, an sit optima, vel mala, nisi a posteriori idest ex operationibus ipsis, cum sit ordinata veluti ad finem , ad ipsas actiones, ut docet Avicenia. ν δ 'ρ ς cie dicendunt est, persectillimam complς λι Onem,elle principium Optimaru operati O
223쪽
mmi,& ad rationem dico, quod sussicit considerare aptitudinem. i. quod complexi per- feeta, ii ob aliquod impedimentum, non potest parere optimas operatione ut contriagit
in Apopletico, sit tamen apta parere optima Soperationes, niti fuerit impedita.
Ad quaesitum principale duobus modis possumus res podere,primo modo si dicamus, nullum esse inco ueniens,aliud ab homine, habere nam perfeetiorem operationem, Ut probat argumentum, sed quando dicimus hominem habere perfectiisimam complexionem, quia habet persectistimas operationes, non est intelligendum, quod omnes operatione, in homine lint perlectiores, quam in quocunque alio animali, quia hoc est falsum, ut probat argumentum a principio adduruina, edinteli igitur quod in homine, reperitur perIe-dtior operatio, quam in alio mixto cornplexio humana , est principium perseetioris operationis, nempe ipsius discursus, Mintellectus, quia ergo complexio humana, est principium perseetioris operationis, quam sint co-plexiones aliorum animalium , ideo dici mus, humanam complexionem esse perseetiorem Vel secundo dicamus, ct omnes operationes hominis simul sumptae sunt perseetiores omnibus operationibus aliorum mixtoruin cum hoc tamen potest stares, quod una operati , sit perseetior in uno distemperato homine, quam in temperato, Sin uno alio lita xcos
224쪽
mixto, quam in homine,&sic licet Aquila excedat hominem invisu, tamen exceditur postea ab homine in omnibus ali)s, S sic de alijs sic aggregatum, Omnium operationum, perfectius est, ii hontines, quam in alio
Possumus etiam dicere, quod homo nec etiam in visu, superatur a Linc eo nec etiam ab Aquila, sicuti nec in odoratu a cane M. Et ratio est quoniam aliud est longe videre, aliud acute videre. Acute videre,est apprehendere omnes rerum disterentias, similiter in quacunque sensatione ut in visione, duo sunt primo est vitio, secundo est cognitio, seu iudicium in distinguendo differentias obiectorum, linx. enim videt colorem longillime, non tamen apprehendit, nec cognoscit diseserentias colorum nec eas distinguit, vidistinguendo album a nigro c. Ex iiij dico, quod perseetius est Secundum quam primum, distinguere, cognoscere dirierentias colorum magis indicat perfeetionem complexionis, quam colores a longe videre, aut a longe sentire odorem, vel sonum, sic dico, quod homo utrumque obtinet, quod si tamen excedatur in primo ut longius videreis sentire ab aliquo animali, lio mo tamen superat omnia animalia In Secundo quod est perseetius , nam Lynx longius videt colorem, quam homo, sed homo melius cognoscit, distinguit differentias colorum, quam Lynx, nonco noscit, sic dicendum est de auditu, t et u
225쪽
ctu&c. sic homo excedit omne animal in coplexione, Moperatione.
Si dicas struetio Camelus liquefacit,& melius fundit ferrum, quam homo ergo habet perseetiorem complexionem. Respondeo, licet colliquet serrum, non tamen melius digera, quia petfectio digestionis, non consistit in colli quatione cibi, sed in generando bonum chilum, sed meliorem chilum generat homo, quam structio Camelus. Et si dicat quispiam vestrum , multa sunt
animalia, quae longiori tempore, diutius Vivunt, quam homo ergo habent perlectiorem complexionem , cum longitudo vitae sit ex optimo temperamento . Conrirmatur hoc idem, quoniam animalia sunt magis sana, nec adeo morbis obnoxia ut homines, signuest ergo, habere complexionem magi Stemperatam, cum sanitas nihil aliud sit, quam optima complexio partium amitari ima,& copositio organicarum, ergo corpora sana ha bent optimam complexionem, ea quq sunt magis sana persectiorem complexionem Ad hanc difficultatem quid sit dice dum, pro nunc non video, nisi fortasse dicamus, quod licet homo habeat perseetiorem complexionem, tamen ob crapulam,&inordinata in victus rationem, propter animi accidentia, factum est, ut per accidens minus vivat,&plurimos patiatur morbos, Animalia vero Qiutius vivunt, magis sana, non quia meliorem habeant complexionem, sed quonia
226쪽
utuntur vietu tenui,&iimpliciis ino, nec an iam accidentia patiantur. Sed dubitatur secundo, quoniam dicet, mus hominem, habere periecciore Soperationes, eo quia habet persectissimam omnium operationum,nem pe intel si gere, diicurrere, contra dicetis vos, Si ideo homo dicitur habere perfectissmam complexionem, quoniam habet persectissimam operationem,e go inter homines, praecipue deberet reperiri in homine temperat illimo, optima lapientia, di optimus intelle et is, quod tamen non est verum , quia sapientia reperitur magis in se- o part me,&eo magis cum melancolici ex Aristo nisuris sint prudentiores, doetiores,& melius intelligant,&discurrat, quam temperati homines. Cum ergo operationes intelluetus, perfecitiores sunt in homine sene, di in clancholico distemperato , quam in homine temperato
ergo communis sententia non videtur Vera
Disticile est respondere ad hanc rationem, nil orsan dicamus, in duplici de caula humana complexio dicitur perie et ior caeteris complexio uibus aliorum animal tu primo quia conseruat nobiliorem, Spersectiorem formam in materia . Secundo, quia est apta parere perfectiores operationes: ista tamen humana complexio, maximam habet latitudinem; non enim omnis humana complexio est apta parere aeque bene, in quocunque indiuiduo, omnes operationes, eo quia una O-plexio humana, est apta parere meliore ope
227쪽
ratione, qua altera, ut sanguine magis facit ad conco mone, biliosa ad fortitudinem, melancolica complexio ad sapienta ana in prudentiam c. Dico igitur quod complexio humana in melancolico,& sene, parit operationes intellectus perfectiores, quam iniuuene,aut in sanguineo, vel bilios, Notandutamen est, quod complexio melancolici, senis, quae reddit hominem prudentiorem, tisapientiorem non est distemperata, ut supponit argumentum, sed est temperat illima quoad iustitiam cum sit proportionata,&conueniens, pro bene, optime exercendis operationibus intelicetus, ideo licet complexio melancolici, senis in respeetu ad alias operationes dicatur intc perata, cu c Sterq perationes in melancholicis, magna ex parte sint deprauatae, ut naturales, Nanimi mores, c.
tame ratione iudici j, discursus dicitur temperat illima Respode ergo in forma ad argumentu, cli Optima sapientia, prudentia reperitur in homine teperatissimo, id est qui habeat persectissima coplexione, ut possit parere has operationes intellectus perfectissimas, talis vero est coplexio senum, melancolici, ideo veru est,' persectissima operatio non potest fieri, nisi a perseetissima complexione. Et si dicatis, non est verum, quod in homine temperato, omne Soperationes perfectiores lint, quam in distemperato, cum doceat experientia, quod in homine diste perato, sunt quaedam operationes perfectiores, quam in
228쪽
temperato. Respondeo argumentum esse verissimum, quoniam est impostibile, ut una in eadem complexio possit parere omnes operationes Sque perfectas cum una operatio, ut concoctio fiat a calido, humido dominate, altera a frigido, humilo,alia a frigido sicco&c se diuinicit, quod omnes operationes meliores,&perseetiores , fiant ab humana coplexione, quam ab alia, licet non possint omnes fieri in omni indiuiduo:& pro maiori declaratione notandum est, quod no omnium partium nostri corporis , eadem est co-plexio, sed quot sunt partes inuicem diuersῖ, tot etiam sunt complexiones inuicem distin- quae sunt principium diuersarum operationum , quando ergo dicimus Humana CG-plexionem perseetiorem esse caeteris complexionibus aliorum animalium,in quod operationes in homine, meliores sint, quam in alias animalibus, ista propositio non est sic intelligenda ut perperam communiter creditur)quod in omni homine persectiores sint, qua in quocumque animali, cum hoc sit falsum, cum in multis animalibus in taliquae operationes perseetiores, quam in aliquo homine, sicuti melior fit concoctio in sano, &intem- Perato animali, quam in homine sene, conualescente,& male fano c. Sed illa propositio
intelligenda est,c steris paribus, quod si sit vetriculus animalis, habens perfuditorem complexionem possibilem reperiri in quocunque persectissimo,&temperat illimo animali, deterius
229쪽
terius poterit cocoquere, quainersectissimus ventriculus in homine temperatissimo &ita data paritate perfectior est visio, de auditus in
oculo,&aure temperatissimi hominis, quam temperatissimi animalis, quare data parata te, Saequalitate complexionum, semper humana complexio, apta est parere perfectiores operationes, sed comparando perfectissimam complexionem auris , aut oculi alicuius animalis, ad imperfectissirn m,ves debile ni co-plexionem auris, vel oculi hominis quid mirum, si illud animal melius, audit, videtΘHinc etiam notandum est, quod cum insingulis in diuiduis, tot sint complexiones dui eriar, quot sunt partes in uice disti notae, ita quoque diuerse: Operationes, non possunt fieri ab una,&eadem complexione, cum complexio aurium seruiat ad auditum non autem ad visionem, vel olfactum c. Sed diuerse, ac variae operationes fiunt a varijs,& distinctis λplexionibus, ideo videmus hominem habere perfectissimum visum in odoratum, tame male sentire, possibi est ergo, ut in Socrate muli operationes optimae sint, qua dam sint imperseetae, diminutae r immo videtur impossibile, ut in aliquo diuiduo reperiantur omnes operationes perfectissimae, unde quando dicimus in Homine temperato omnes operationes perfletissimae sunt,&perfectiores, quam in alio Ista propositio simpliciter, absolute non est vera, ut probat argumentum, nisi per omnes intelligamus plures,
230쪽
ut fensus talis sit, humana complexio temperata perie et iores apta est parere operationes,
Quam temperata complexio alicuius animalis, hoc tamen verisDinu est, quod omnis perfecta operatio fit ab optima complexione, Ut iudicium, discursus ab optima temperie cerebri, optimus visus ab optima complexione oculi campossibile enim est, ut perseeta operatio fiat a mala complexione . quando dicis in distemperato, quandoque est melius iudicium discursus, dicatis, quod indictu, di Icursus no fit ab illa distemperantia , ea ab optima, perseetitum a complexione ip
Et illud corpus ratione temperiei pluis cerebri dicitur temperatissimum,sed dicitur,oc denoini natur distemperatum non ratione cerebri, sed ratione aliarum partium, quae cum non nabeant optimam complexionem, ideo habent illas operationes, quae procedunt,
fiunt ab illis partibus distemperatis imperie-etas,&diminutas. Cum ergo in tali corpore plures stat partes distemperate, quam temperat ideo laeta denominatione a potiori , lud corpus dicitur distemperatum: Vnde nullum est in conueniens,ut in corpore duiem perato, sua liqua perfectissima operatio,cum in tali corpore distemperato, ponit esse aliqua pars temperati mina, quae apta erit parere perfecti sumam operationζm ci . Quare possumus dicere, quod in Homine temperato, persectiores sunt operationes