장음표시 사용
571쪽
flantiam, ita & adinam facultatem ratiocinatrice duducit tum iracundiam, tum ipsam concupiscentiam. Porrb in stirpibus solam speciem appetitoriam habita Stirpibus ne re professus est Plato in Diis autem ratiocinarricem . 'latam'ppe
Iraici bilem vero in hominIbUS creatameite ait, rario ait Plato. nati animae auxiliatricem, tanquam canem quendam, contra multicipitem illam,o agrestem feram cupiditatem Plato item nos docuit, s quaecuni fuerit spe Species omnis cies haec,pars nominari etiam possit uota tamen quae potvocari ps et libet pars statim species erit. Quum igiti irex iis quaesu QΠt m Qm nis pars speo perius a nobis sunt tradita, costellam ratiOCInδtricem iis statim eriti quidem animae partem fontemq; Oluntariaru actio Ratioc1natrix num, consistere in cerebro: in corde autem tum irasci facultas consi
bilentitum pulsiificam facultate etenim sit fune interci, WxR
piantur, aut dissecentUr nerui particulae quidem On- tas, actinus cerebro principii sui retinere facultate apparet etionem, uictis quae verbinfra funem habetur, statimo sensum per nas cerebro,sadunt & motum quemadmodum etiam arteriae quae Nun Πλψ .i tu sensum. quidem cordi cotinuae iunt, originis suae perpetuo runctiones obeunt quae verbiinculo interueniente illius commercio priuantur,prorsu non pulsant ac pr te uiastibiliἔneus rea affectus animi qui ex iracundia & motu accidunt, talem consisto cor palam immutare a sua actionc videntur reliquum re incoid
est ut appetitoria delitescere in hepate,ssimiliter ostendamus. Quippe hoc viscere laeso,d si non subit assiciantur reliquae partes, quemadmodum per alioru la siones,temporis tamen processis animal nutrimeti inopia elanguescit, atq; in pallidum colorem mutat. Eius rςue u modi nanc facultatis initium est iecur, qualiso stirpi iii 'is fodebus inest. Ad cuius demonstrationem, optimum prius stirpibus inest. fuerit con syderare quo modo stirpes gignantur. Prole Stirpes qua racto in terram semine qualicunm, si1 squalida illa fuerit', ipH Signanti ac sicca, nihil amplius ad stirpis generatione ipsum semen molietur: quum nimirum omnem eius madorem
ad se ipsa terra alliciat. Ubi verbinediocriter humida
572쪽
est,molle redditur semen intumescit'; iuxta ambiens ipsum operculum quod Vtic rumpitur quidem primum, madore seminis in aerem couerso: deinde protenditur iuxta rupturam germen quoddam tenue, dc utrobiq; molle ac supior eminis portio ceu ad aere inferior in terram vergit. Atm haec quidem continubvidentur augescere, ac semper ferri in quae ab initio inclinabant. Processu temporis, si arboris cuiusdam magnae sit semen,par quae in aerem fertur, caude ipsius euadit: quae in imu terrae declinat,radix:&Vtram portio variis scissuris divaricatur, si multifidae arboris p sum seme extiterit. Unum ital principium generationiso incrementi omnibus stirpis partibus est locus ille. Vnde sursum quidem caudex, initium vero radicis inascitur: ac apparet Veluti ex ioco quodam virtus dispensans arborem cillinc procedere. Quale aute est animantibus os, tale stirpibus extremum radicationis videtur osculis pluribus ex terra alimentum trahetibus, At erit magii fabricatum. In hunc igitur arboris modum licet ma-
onus, divarica gnat arteriam cernere , quae caudicis instar excorderio F procedes divaricatur altera quidem parte ininore, ad caput perreptans altera Vero maiore per spinam sese detorquens: a quibus propagines omnium corporis arnum teriarunn otiuntur. Contemplare rursus alteram arteriam ex ipso cordis sinu profectam, quae in pulmones, Ces h linite no secus ac radicis pars in terram, diffunditur. Quem-spritum a ui admodum enim ex terra per radices toturn ali metum mone per axi trant arbos, ita ex pulmone cor per dictam arteriam tiam' Q0 haurit. Quare arteria quae Veluti caudex apparet, maΣima est omniurn quae in toto animali habentur quae in
pulmonem inseritur , omnium maxima est, quae inibi existunt: ipsum verbior medium ambarum est, ori. go facultatum eas pubernantium. Constat nani malo
Yum semperara minorum semper esse principia,ncutim fontem, ri-
se principia. uoru in quos dispensatur: quanuis nonnulli eb veniunt
573쪽
absurditatis, ut principio ea quae post ipsum sunt, esse
maiora existiment decepti ob flumina,quae exigua plane quum prope fontes existant, progresctu augentur. Non vident tamen id sit accidere, tr in se alios decursus aquarum exceperint. Quippe nullu flumen ex nohrocedens fonte , minus caput obtinet iis quae subsequuntur. Eisset autem summa impudentia, aliud viscusa corde statuere arteriarum principium: quum hoc se-ium viscus animalis corpore exemptum diutissime naturalem functionem retineat , ceu initium motus tum sibi, tutriciis quae ab ipso providiscuntur arteriis. Hae autem ab eo segregatae,aut funibus interceptae,aut diui sae sectionibus una cum affectu ipso motum etia amittant. Porro venae quae a iecore ad ventrem pertinent, venter anima similes sunt radicibus Mam, arboribus terra sic est ibu est, quψd
animantibus Venter Caeterum Vena caua truncus qUI , dam existens, attagibbis partibus hepatiSorta insu-- Venae cauae perio remo inferiorem corporis regionem excurrit . quae abis
Cuius latissima portio est , quae infra iecur descenditi tred '
minu autem lata, quae sursum per septum trali ei sutri ' φῶς adit: his verb duabus minor, quae in cor inseritur: qqsi esset cor venae cauae,sicuti arteris magne principium, maxima esset opinor portio Venae ei cotinua, Esiit e Rhi,di det tum
tum venarum tum sanguinis , tum nutrientis faculta uenarum tum tis initiu hepam quod uiscus in uniuersas corporis par sanguinis, tum te benignum alimentum distribuit. Quod autem fan- Vtrietis faculguis perficiatur in hepate argumento sunt recremen ''
torum purgatoria instrumenta quae natura illi fabrica meitia ereptita est renes Videlicet,lie,ac receptrix bilis Vesica . Nam gantia organa. quartum alitid alimenti excrementu, vel materis qualistulam a calore mutatae, ne cogitare quidem licet. At in corde nem aliud quoddam purgans instrumentum natura fecit, nem alium machinata est humore. Similis
naiam sanguis est & qui in dextro cordis sinu, & qui in
omnibus venis per totum animal cotinetur: quemad-
574쪽
modumo qui in arteriis habetur, ei respondet, qui in sinu sinistro existit. Maxima facit fidem, iecur nullum humorem praeparare ipsi cordi,ad particularum nutriocationem quemadmodum nonnulli putabant sed ipsum uniuersam eius speciem absoluere, Triuiam Vna sit Vena quae e iecore in cor procedit, alia nulla feratur ex altera ipsius cordis parte, quae elaboratuu hu-vr m -- α morem in totum corpuS deducat: &si alia quidem ardem uti nati teria Ierat, alia educatapiritum . Videtur quippe na- ira ad semiela tura non eisdem vii vasis,4 ad semielaboratas mate-horata m t uias,& ad omnino confectas immo ne eisdem quidem V 'TI viis. Taceo complura animalia dextro cordis simu ca-
rere. Vnde exiitimarimo potest cauam Venam ex hoc oriri Ventriculo , quum in permultis animalium generibus iecur quidem existat,& caua vena simus aute de . MumRV pnister nequaquam . Etenim quae non respirant ex aere
aere nec pu1. nim/li ea net pulmonem habent, nem cordis ven- monem hahe triculum dextrum: qui sane simul cum pulmone perit, 1e, ne v ccidi in generatur. Igitur quemadmodum arteria magna erin mVul dς corde, sic semper vena caua exiecinoris gibbo oritur,
vel sit dexter cordis sinus no adsit. Quae quidem Vbi se-
gentiatur. ltum traluerium subter cor penetrauerit, In duos a Vena cauae di gnos ramos divaricatur. Quin etiam eX cauis hepatis
Maiic tiQ altera vena qua portas adiit portis vicinam appςll/nt '' producta, in partes ventris , varias demittit propag Venarum radi nes. Quarum omnium quum nulla cordi continua sit Chi' i , id merito jctum est, Venaruomnium esse radicationem ala arietiniun. hepar: arteriarum cor: sicutio arboris, partem illam quam occupauit seme proiectum . At Pelops Venaruna principium cerebrum esse existimans, consectionem ipsarum a iecore est auspicatus: Ermans hoc viscus, adrnitium an tu disciplina fieri initium sermoni quum tamen initium ara cons xVt 'ma natura constitutum , etiam disciplinam cogat a seipso
aseisso fies fieri. Quare inquirendum non est aliud rei naturae priniti cipium: aliud ipsius disciplinae. Iam verb, quum incor
575쪽
de reperiantur tantum quatuor ora vasoruni duo in si Cordi ne menistro Ventriculo quorum unum quidem ex pulmone quatuor tatum
1piritum introducit alterum educata corde m Vniuerissas arterias atm in dextro similiter duo, quorum alterum languinem Vehit in pulmones: alteru in dextrum sinum cordis introducit ab hepate habeatq; hoc orificium quartum tres quasdam in se membranas foris intro Vergentes, quae ad orificium id concidentes impedimento sunt, quo minus contracto corde, sanguis semel ita cor ingressius reuertatur riarsus ad vena cauamet nec reperiatur quintum aliud ab his orificium quo sanguinem ex iecore ad ipsum cor perueniente, in totum corpus transmittat sane liquido constat cor nem esse ' ης 'mitium anguinis totum corpus nutrieti Opi DX, ςCp sanguinis ne sinstrumetum ipsius. Quam vero necessaria sit animan instrumentum lium vitae ipsa sanguificatio ,hinc discas licet, τ quum ipsius. possimus luere etia si cibos Venter non conterat in Vm'
terdum enim iaccos tantu, aut iplum lac propinamus uehei cibo, 5 necessario moriendum sit nobis,sangUiniS generatione conteiat: p per eunte. Qu*d aut ipsae Venae non procedant a cor reunte aut sano de vel in ipsa in utero foetuum conformatione, facile ui δxiQR , perspicere est. Omnes siquidem secundarum venae,qus ''Vtero conceptum annec tui propagines sunt unius Venae maximae,prodeuntis ab hepate. Siquidem ostesum est maXima Vasa Vicinorum esse principia. Quaru Venarum extrema, Veluti radicata in ter , sanguine exeo ad iecur tanquam totius stirpis principium, sursum Se damnis videntur transmittere. Vena tam procedens ex eco arterias, m Ore senarum omni inquae secundas perreptant initium δ Rum cae
ortu. Etenim nae quo Gmnibus, Vae in iecudis iunt, Vmhilici arte propriam facultatem suppeditat non illae huic Quip-mis uinculo πpe ex semine infantibus prouenit initium facultatum epti', 'mne
eos gubernantium: non eκVtero. Porro si fune inter latis habentui. reperis,aut tini, mel digitis umbilici arterias compres destitui uisu
576쪽
Veru non pr seris,omnes quae in secundis habentur, statim pullide stare mς V. mi situlas videbis cuius cotrarium cerneres sit motus ini
tum arietus tum p S pr. staret uterus. In quod gatur omnes desi nunt secundaru vena inde necessario procedunt. Atqui ut manifeste ex consectionibus liquet uniuersae in
unam coeunt venam exiecore enatam , sicutio arteriae omnes in duas magna S degenerant, quae conscendentes vesicam, ait in decliue pergentes in illas terminantur arterias, quae mimagna lumborum arteria oris, Hep xcvr n crura foetus erutur. Quare multo magiS hepar ve-
'etita diein narum principium dicedum est, si cor arteriarum. Sed dum sit, u cor Dei illud te oportet lateat, et omnino pulsarent veneis arteriarum si ex corde originem ducerent. Pulsat naia P totum ipsius cordis corpus sublatum, contractumq; ex seipso: quam quidem eadem vim a se ortis elargitur arteriis Cordi uentilli Quia uior operimentis nudaveris, dextri ipsius Ven-cuisai ne oriri culj pulsum euidenter tuebere. Nec te latebit etiamoenam illa a te et vas insertum, quod cauae Ven est propago similiter Core insertam arteriis pulsare qua nuis etiam pulsatio minime communicetur caeteris quae per uniuersum corpus eruturAxio πη di vertis: vi motus arteriae magnae. At Uero non quia ina . .esutis diob platur Rrteriae, ob id dilatantur sed quia dilatantur ina . id impuntur, plentur. Vt igitur denuo sermonem repetam si requi- quia dilatatur ris exordium primae generationis venarit,id iecur est: si materiae dispe sationis, qua niuersum corpti nutritur,& virtutis, aliud nullia viscus reperias, quod aptius initium censeatur. Ad haec ver b, si id quod mutatur in Caro hepaii si1rnilem speciem cum eo quod mutat peruenit ecO
Hacior ita he I Siplius carne nihil ad langumi generationem reperat carnis tripo S sit accommodatius. Nam sanguis si in crassatussibstantia. Derit, tum colore, tum consistetia exacta iecoris caro
Venari in tum efficieriar. Ac proinde sit humor qui ex ventriculo in imo iis , uia cur djstribuitur, fieri sanguis debeat, necessum est,ut iption posse an si usa propria hepatis substantia fiat mutatio quando-guine gignere quidem ipsae venarum tunicae est sua ipsarum natura
577쪽
generare sanguinem nequeunt. Non enim rubrum it Venarum Mium humo rena,sed albumo viscosum reddere idoneae α' - .i
sunt, unde 3 generatio ipsis est, ct incrementum,&nu ipsius fit grais xritio Porro ventriculus circa cibos sui tantum ipsius a cibos a gratia cotractus,peculiarem sibi ex ipsis humorem se quere, igit: quo quidem ubi fuerit expletus superfluum totum ad ieiunum intestinum propellit. Inde rursus iecur trahit ipsum,allelaborat. Sicut autem ventris reliquum
iecinori fit idoneum ita huius rursus ipsius superfluum, alimenta per iis quae post iecur habentur omnibus quum ne piecur mutati ipsum,eorum causa alimetum permutet . Quemadmodum igitur iecur per venas ex Vςntriculo&intestinis alimentum attraxit, quod sibi ipsi, hoc est suae carni ac Distributis ausimilat, ita quae postillud stitutae sunt partes, per alias ad se venas alliciunt, deinde rursus aliae, donec in omnem animatis particul malimentum sit distributu. Ac
sequitur secundum distributionis continuitatem. Sin paties. gulae autem animalis instrumentariae partes, quum eNaliis simplicioribus cotant, omnino peculi ri quadam eiusmodi substantia sunt praeditae, qualicio aliud totius
animantis corpus Arteriae verbonerui ait Venae,in Vaserum amstrumentis inseruntur,communis sus gratia quorum ψ, Ruri. im
actio neutiquam ex corporis loco immutatum sed ubi mytMi x necunc sint, semper illum Vsum communem praestant hu, in hia rQuinetiam proprium cuiust corporis,sime his ipsis ex Singulis inemestit ac proinde actione propriam , eximie diuersam Propria actioin ab aliis, singula possident, propter proprietatem sub ης Π, PIQptφη stantiae. Nihil ital mirum est iecoris proprium corpus his tiri '''secundum ipsius naturam es h gignendo sanguini aptis lacu cluesuti simum: Vt quod ruberrimum sit, tanquam sanguis & sanguis ua a solum hoc, v coagulatum sit ab eo differens. Grumisi ἴ'ςI M'. quidem coagulatio, ab ambiente fit, extinguente qui S 'Π dem calorem ipsius: denigrante autem substantia,propter refrigerationem. At non ita etiam in hepate acci-
578쪽
dit, sed ab insita caliditate , quae exornet id magis st
corrumpat Alteratur enim Vtroq; modo sanguis, siue grumus euaserit, iue iecoris caro . Uerum alteratio iii grumum, via ad corruptionem est in iecoris aute sub- statiam,actio naturae Cor etiam rubet coloris est par-Cor est siccius liceps at non quantum iecur. Quippe hoc Viscus, coraxm Midi' deest humidius eo i, rubrius,molliusq; cor autem iuc/cius, calidius I, iecore existit. Ita enim futuria est silmul durius,& duplici motu, arteriissimili ter,agitabitur Ut eiusmodi agitatione, colei uetur caloris nariu symme- Sanguinis hu tria. Igit sanguinis humidio rubet prima in iecore gemidi rubri, neratio consistit. Rivi autem venae eam in totum cor-
' i Idbis ius distribuunt At sanguinis flaui tenuis,subtilis, spiri
sisti ruosii calidissiliatq; ,4 qui rapide per omnia membra saguinis flaui, fertur, ut inquit Plato, prima in sinistro cordis linia est spirix u iussi oristo ideo i, irascibilis anima ibidem habitare ostendi
cordis sinu ea Vr Sanguinem autem hunc arreriem Una uerium cor
origosum ani pus dispensant quas Vetustissimi medicorum silmiliternia irascibilis appellarunt venas & si ab aliis quod quidem vas pul-b byxδx sat arteria: quod autem pulsus est experS, Uena comu v.ho niter appelletur . Porro quum motus arteriae quae cu- Asteriaec sit, bitum,ac presertim sinistrum, excurrit,ex generatio- citatior motus ne est citatus,&magnus validusq; robustam in corde quid uidiset vim irascibilem innuit calorem vero in eo vigentem,&feruidum: quem nominare furiosum iracundumq, Hippocrates. mos est. Eam autem arteriam appellanS venam Hippocrates ait. Cui celeriter vena in cubito pulsat,iis furiosuso iracundus erit cui alite lente, torpidus. Quod autem in iecore collocarit Plato eam animae partem, quae esculenta potulenta is expetit,illic maxime signi-Appetit0Πλmicare videtur ubi ait. Uerum eam animi partem quae
in hepate eoi cibum potum li,c reliqua omnino quibus corpus nai locati et concupiscit, media regione inter septum transuersum,& umbilici terminum collocarunt: quodda quasi presepe ad totius corporis alimoniam fabricari,acibi-
579쪽
dena illam animi vim, ceu feram agrestem illigarunt: quam sane corpus suum alere necessarium est, sit mortalium genus aliquandiu sit permansuru . Et paulo post. Quod inquit,Deus perpendens hanc ipsius iecoris speciem constituit,&c. Nihil autem refert Venarum principium dicas iecur, aut sanguinis, aut appetitoriae anim m. familiarius tamen est medico, de corporis instrumentis: philosopho de aniniae facultatibus disciplinam instituere id quod facit Hippocrates dicens. Venarum Venarum raciradicatio,iecur, arteriarii cor est. Etenim de corde Pla Mi hepar.
to sic differit. Cor,& venaru in sanguinis, qui per om 'φη ' dicationes partes uehementer circufertur, fontem, in domi Plat&, d. cilium munitum constituerunt ut quum iracundiae ue de sententia.
hementia ferueret, ratione hortante, si quid inique in eis fiat extrinsecus, uel etia ab internis cupiditatibus satim per omnes angustos meatus, quicquid sensus est particeps in corpore iussis minasq; sentiens, fiat morigerum,o undequa 13 obsequatur, praestantissimumq; in ipsis omnibus, principatum gerere sinat. At Hippo iracundia qui crates, dum prauo colori corporis, gracilitatist; in ha bu sit excitan bitu perfrigerato medetur, iracundiam dicit studiose '' excitandam esse tum coloris recipiendigratia, tum es fusionis humorum Iracundiam porro esse definiui phi liacundia si luosephi, caloris effervescetiam in corde. Qubd autem vel testimonio Homeri possimus confirmare appetito MN U. latam uim in hepate delitescere,facile cognoscent ii qui apud illum Tityi fabulam legent: quem nimirum m- xit a vulturibus hepar exedi, que Latinam compellasset ahipri. Quemadmodum nunc factitare solent, qui pec-l cantes famulos puniunt: eorum sane qui fugitivi sunt, crura exurentes,scarificates atm ferientes eorum qui sunt in furto deprehensi,manus: gulosorum,uentrem hus quis p a garrientium,linguam. Summatim verbeas plectentes uas obit actio Particulas,quibus illi prauas obeunt actiones.
580쪽
inesse. Vnu esse quod praestantissimuest.
tis eΣ symmetria mutua triuanimae particularum.
Habitus quae uirtutes dicantur. Scientiae comopos dicitur so,ta iocinatrix pars animae. Platonis de uirtute sententia.
pocratiso Platonis,Liber V II. V EMADMODUM Autem affe
ctus ab ipsa tolluntur anima ,sii ila sola ratiocinatrix facultas, nulla nel appetitoria,net irascibili, praeter eam ex istente: sica uirtutes omnes, praeter prudentiam, exterminant. Qujauerd ut prius est demostratum alia uis ratiocinatri X, alia irascibilis, alia denim appetitoria existit, una quaedam infingulis earum existit uirtus: qnquidem quod praestantissiimum in singulis est, quum tantum extitit,sicuti &perfectio una, qu in uirtutem vocamus. Ea igitur quae in ratiocinatrice est, sapientiam, aut Prudςntiam,aut scientiam appellare licebit eam quae in irasci bili rursus habetur, fortitudinem, aut virilitatem: sicuti& eam quae in appetitoria orit, appellare poteris tem
perantiam. EX quarum quidem animae trium particularum mutua commoderatione ac uenustate decente, quarta uirtus iustitia nascitur, ac proinde meri id totainanimam dixeris iustam . Caeterum uirtutes ipsae in partibus animae irrationabilibus, habitus quidam sunt,ac facultates solcim modo In rationali autem, non habitus modb,sed etiam scientia aut uirtus Sola enim haec animae pars,scietiae compos est: aliae autem, facultates sane quasda, habitus ue, aut meliores, aut peiores comparare possunt: scietiae autem fieri participes, no item, qtaatenus'ne: s etiam rationis. At Plato scientias omnes recte, mea quidem senestia, unam esse uirtutem ait,cognitionem uidelicet bonorum atq; malorum, hoc est
eligibilium,& eorum quae declinari debent. Quum autem in omnibus vitae actioibus,deligamus id quod via detur