장음표시 사용
41쪽
UNIVERsAE MEDICINAE anterioribus subsistant. Atque Eae illae tres secta sunt, apud Veteres celebratae , quae cum hoc tempore non vigeant, non egent pluribus pro declaratione, modo illud notetur, ad experientiam & rationem omnia revin. canda esse. Sed quid de Chymicis ' litorum non pauci valde rudes sunt,ut ne Empiricis quidem Veteribus annumerari mereantur: rursus aliqui ita culti, ut merito ua Dogmaticorum censum recipi mereantur , cum expetiae de rationi innixi plurima ad ornandam & ampliandam Medendi artem contulerint. Vnde hodie cordatiores & cultiores Medici Chymiae non lovem operam impendunt. s. XII. later adjuncta Medicina consideranda veniunt Medicinae unitu,
Perιtas, mensura, bonitas, perfectis, duratio, methodus, ct dependentia ejusdem a Physica: de quibus ordine aliqua addenda siuit. s. XIII. Unitas Medicina non est simplicitatis, sed Ordinata aggregatinis, quemadmodum quoque aliarum disciplinarum est, ideoque in hoc consistit, quod prima posterioribus ita connexa sint , ut quasi naturali decursus uant, atque sic universam nostram artem compleant. Inde tamen non soquitur, quod Medicina non sit una ars: quoniam una ara talem unum compositum ex pluribus habitum insere, qui ad unum primarium finem tendit, S ita connexa praecepta habet, ut praecipuus finis persecte sine iis omnibus obtineri nequeat: & id quidem sub eo ordine, ut omnis ars primo ad hominem tanquam finem cujus reseratur, & ab eodem commode obiri possi t. s. XIV. Veritas Medicina rationi o experientia innixa est, ut proinde e rent, qui eam uni alicui aut multiplici autoritati astringunt. Quippe intelleistus noster a rebus melisuratur,& ideo quid verum est, quia quemadmodum dicitur, ita se habet, non vice versa. Attamen ubi ratio vel experiem tia deficit, autoritatem nobiliorum sequi prudentiae est. Eam nobis praecipue implent Hippocrates & Galenus. Post quos locantur tum posteri res Graeci, tum Arabes, tum quicunque alii doctrina di experientia insignes Viri. Imo vero illorum A utorum diligens lectio de rationem & experientiam suggeret, quae ideo, quia a tantis viris profecta, maiorem meretur fidem, quam si aD indocto imprudenteque Medico jactetur. At quid de Aristoteles Manquam ex proseiso Medica non scripsit, tamen qua tum ab illo ad Medicos derivari possit commodi, uno exemplo A verrhois monstrari potest. Nam is ob accurationem suam 3c plurimorum err torum in Medicina manifestationstin malleus Medicorum dictus est. Et verum istud dictum est, Bonin Meiacia cit benM Philasophis. Liquet i
42쪽
men ex his, siquidem aliud autoritas, aliud experientia & ratio ostem dat, quod haec illi praevaleat. Nam videndum mnquis, sed quid dicat. H mo enim qui est, errare poteth. Sin autem ratio & experientia videantur pugnare, valet illud i hilosophi: in iis qua manifesta sunt, sensum dimitiarere eIt quadam mentis. chippe vera ratio nunquam verae experientiae adversatur ac proinde ubi non concordan id sequi oportet, quod certissimum est. lnde aliquando experientia apparente dimisia rationem etiam praevalere existimo.
s. X V. Solvi hinc potest illa quaestior an Medicus θηex o expertus an juvenis ct doctia Medicus praferri debeat ' Nimirum in morbis vulgo notis &
obviis senem expertum elegero: in casu autem raro, ac aegritudinibus novis juvene do uti mavelim. Nam experientia non habet locum nisi invisis seu consuetis, quae autem insolita sunt, sola ratione dccidenda sunt. Quanquam ego existimo, neque posse esse Medicum vere expertum, quin doctus sit quoniam ignarus non novit experientias vel rite iacere, vel debite observare. Et rurius vere suam artem non callet, qui non aliorum ad minimum observationes tenet, & artis praecepta prudenter applicare novit. Imo vere doctus non est in arte Medica, qui sub prudentibus Medicis in publicis nosoconvis vel aliis aegrorum curis varios casus non notavit. s. VI. Ita etiam patet, quae Medicina mensura sit, puta qua ejus veritatem; nondum tamen id constat, ad quam normam operationes ejus sint exigendat. Optime vero id docet Galenus l. de constit. art. quod, cum duo genera artium sit, in quarum altero artifices exempla sibi fingunt . Mea opere exhibent: sed in altero naturam rerum inspiciunt,& eam imulantur e Medicina hujus posterioris generis sit. Nam Medicus sibi proponit id producere, quod secundum naturam in corpore humano inveniri solet s debet. Imo in modo quoquc agendi naturam imitari Medicus debet, quae ipsa sine rationis ductu optime & sapientissime omnia exsequitur, nisi ubi vel oppressa, vel prave irritata est, quo casu necessiim est, naturam diminute aut prave agentem corrigere, & ad statum naturalem I vocare, quousque id in artis virtute est.
s. X V II. Eonitas Medicina tanta est, quanta sanitatis, utpote ad quam collimat. Atque in eo quoque ejus persectis consistit, quod de eo omne id promittere possit, quicquid in naturae viribus est. Fatendum tamen id est. quod illa persectio in Medicinam non cadat, prout hactcnus exculta est, sed quatenus esse absolute debebat. Proinde rursis Medicorum industria expetitur, ut totis viribus incumbant ad addendum quae desciunt, ad cor
43쪽
e, VNI v E RIAE MEDICINAErigendum, fixiae prava sitiat, ad ordinandum, quae transposita sunt.Non poterit non magnis ausis aliquis respondere successus. Nimirum sicut parva res mundus foret, nisi unusquisque quod in eo quaereret invcniret: ita brc- vis valde Medicina foret, nisi semper in ea indagationi locus esset. erum nimirum hic etiam cst : Mμstum egerunt, qui ante nossuerunt, sed non peregerunt. Multum adhuc restat operu, multumque reflabit, nec ulli nato poli mille secula pracludetur eccastio aliquid adjuimia, aut corrigcndi, aut clarius cxponendi, aut quocunque modo perficiendi.
X IX. Pen et ad hunc locum quomodo Medicina nosba sit ars conjecturatu ' Iudicandum est, qua omnia officia. Nam & in dignotionc, & in praenotione, & in investigatione modiorum, & in debita eorundem ad conse uendum sinem applicatione saepe prudenti conjectura opus est. Ubi enimeficit plena cognitio, ad conjecturam recurrendum, utpote quae media quaedam scientia est inter persectam ignorantiam & exactam notitiam , docente Gai. LI. de loc. afleet. Quoad praecepta Medicinae, error plurimorum est, plenam & persectam nostram artem efffc,contra quam prudentiores conqueruntur, & nos g. praecedente explicuimus. Quapropter Medicinam inspexit Hippocrates prout in statu persecto esse dcbet, non prout inter homines inuciiitur, cum totam artem constantem ct Frmam dicit i. dei
g. XIX. Si haec ita sunt: ecquid etiam fortuna Medicin via habet ' Debet quidem semper Medicus divinam benedictionem implorare,& susspicere:
caeterum sortuna nullatenus eget. Quippe omnia Medici munia per natu-lia media obeunda sunt, quaeli debite adhibere ex arte possit: implorcp terit, quicquid est in artis potestate. Neque refert. quod doctissimi Medici infelicissime curare dici solent. Nam illi qui generalia artis praecepta n runt, & carent virtute eadem ad particularia subjecta applicandi non sunt vere docti Modici, quia summa perspicientiae & cruditionis Medicae cardo in hoc versatur. Ita vero vulgus solet doctum Medicum appellare, qui subtiliter disputat, Chimaeras ubi fingit, & in media luce caecutit. s. X X. Hoc quoque circa Modicinae perscctioncm declarandum cst: Aa homine liberali ejus exercitium dignum sit Dubitationcm cam lcges Civiles sustillarunt, quae civitatis jus Medicis dant. Ncque id amplius inquirendum est. Quoniam enim liberimi vel servum , rursusque liberale vel servile osse ab hominum voluntate pendct, conseqttitur, ut quicquid de his ab iis statutum est, penes quos ca autoritas crat, id omnino sic de at accipi ut firmiun & ratum. Et habuerunt quoque sui asicrti eam solidam ra-
44쪽
CONTRACTAE PRO LEGOMEN A. Ttionem, quod maxime liberale sit homini succurrere, quia id maxime humanum : libertas vero maximum hominis ornamentum est. Et licet aliqua
ossicia Medicis objiciantur, tamen si ad talia se demittere cognoscendi naturam studio liberalem hominem non dedecet, quare illiberale putemus , eadem hominis juvandi causa subire I V t taceam pleraque talia per servos seu ministros suos a Medicis elegantioribus obici solere aut saltem posse. Si qui autem hic ad asinorum, porcorum, cimicum, pediculorum & sit nilium curam se dimiserint, illis singularibus esse per me licet. Interim ego cum aliis soli homini mederi liberale est e munus censeo. g. XXI. Porro quaeri solet: An Medicina νel juru prudentia dignior Iο-cus sit concedendus in Republicas Qui artis nostrae amantiores sunt, solent Medicinae primas attribuere t verum si veritas & justitia affectu & amorc chariores nobis esse debent, jurisprudentiam vincere satendum est. Nam illa ειν- singulorum & omnium respicit, vitae, famae , & bonis considit. & omnes actiones nostras ad honestatis & publicae utilitatis leges aiastringit. Quorum similia Medici jaci am non possunt. Licet vero multi existimcnt, ic tos in sola legum suarum interpretatione haerere,& ab alterius praescripto pendere: licus tamen esse vel inde colligitur, quod ipse
Imperator legum sundamenta numerat: Honeste vivere, Neminem laederi, Suum cuique tribuere: ut ita lCtis liceat ad ea sunt amenta leges revocare, de secundum eadem interpretari. Nihilo minus Medicinae sua dignitas constat ob objecti sui excellentiam, fimS praestantiam, artis totius accurationem, & si quae alia. g. XXII. Controversia etiam de praeminentia Medicina moreri solet a Philosophis, ut qui Philosophiam suam eidem praeserit debere contendunt. A-junt enim materiam de qua Philosophia agit sublimiorem , & Iatius quoque patentem esse, dogmata paritor Philosophiae accuratius conscripta, &certiora existere, & denique Medicinam ejus filiam seu propaginem esse. Magna sunt ista sateor: attamen pro Medicis dici potest etsi concedatur, si
absolute istae disciplinae considerentur, quod Philosophia sibi queat primas vendicare: tamen si relative spectetur in ordine ad ea, quae ab illis
disciplinis in Rempublicam redundant: quod sibi primas Medicina juste
tribuat. Nam Philosophia privatum bonum est, Medicina autem commune Imo quia bonus Medicus esse non potest . quin sit etiam bonus Philosophus: Videtur ipsi 8e Philosophiae Se Medicinae dignitas competere, ut ita omni ratione justissime legibus determinatum sit, locum superiorem Medicis, quam Pulosophis convenire. f. XXIII.
45쪽
8 VM rvnusAE MEDICINAE s. XX I II. Vbietas Medicinae specialem declarationem non requirit. Quandoquid cui enim in Medico est, colligi potcst, quod ubicunque Me dicus est, Mcdicinam quoque esse oporteat. Vcrum quod ad duratimem dis attinet, ea cum homine coepit. & ob nccessitatcs in erit,quamdiu hoini- Des erunt. Hoc tamen notandu est, quod licet alicubi non sint,qui Medicosse cx professo fatentiir, tamen non omni modo ibi Medicina negari queat; licet censendum sit, non esse tunc persecto statu. hic enim Sc in Graecia primis remporibus fuit, ut aegri in platris exponerentur, quo iis melius auxilium adferri posset ab iis, qui similibus morbis fuerant affecti, quorum remediorum eventus dcscriptos in templo AEsculapii suspendebant, quos magnam partem Hippocrates descripsisse , & in aliquam incinodum conjecisse existiniatur. s. X XIV. Qualis illa methodus suerit, anxie non inquiror hoc instituto magis congruit investigare, qua methodo medicina debeat conscribi ' At cx Logicis satis constat, quod artibus methodus analytica maxime com petat : cum ciso Medicina ars sit, ad ejusdem methodi regulas consorinari debet. Quia autem tota haec disputatio Logica est , ex ea rationcs in hunc locum repetendae, quas ad Medkinam applicatas accurate persecutus est Zabarcita l. Σ. de method. c. II. & seqq.
s. XXV. A tque i hoc Medicina a Physca dissere, quae quoniam scientia est, methodo synthetica progreditur. Cui differentiae aliae plurcs copulatae sunt, inter quas illa quoque non postrema cli: quod Physica quidem
demonstrationibus utatur, sin Medicina per se nullas demonstrationcs surpet. Id videri pinerat alicui paradoxum, neutiquam tamen est, si consideret, non quamcumque unius ex altero consecutionem demonstrati nem esse, sed cam solum , quae cum nova difficultate cx conclusis elicitiu . Ita ex Philosopho ad posteriora Analytica Inte retes docent, consectaria proprio non demonstrari, sed ex demonstratis ultra fluere. Talia vero . sunt in Medicina proponenda, quae in Physiologia demonstrata theoremata convertit in operationis praecepta in solidum pendentia a demon
f. x X VI. Ista prxcipua Medicina a Physica dependentia est, qstendens simul, quae proprie Physicae, quae proprie Mcdicae consideratioriis sint,ne diversarum disciplinarum limites turbentiar, ut non longe post notabimus. Solvi etiam potest quaestior Au Medicinasir disciplina 'Phylosophia naturali subalternata' Neutiquam scilicet. Nam iit ex Philosophol. I. Poster. Α-nalyt. patet: disciplina subalternata scientia est, emonstrationibus utitur; Diuitigod by Corale
46쪽
CONTRACTAE PRO LEGO MENA . 'titur; verum secus seres habet cum Medicina. Attamen filiam & fructum Naturalis scientiae libentes largimur, & Magiae iraturalis praecipuam partem. ppe per Medicinam interventu naturalium mira quandoque praestantur, ut cum remediis praesentibus typothymia comprenens restituuntur, epileptici & convulsivi insultus compescuntur, somno sepulti excita tur, ficiosi sedantur, & quae plura sunt hujusmodi. s. X X VII. Restat nobis sola Medicinae divisio, quam quidem alii aliter proponunt, No sic instituo. Pars Medici alia est aliena seu transsumpta: alia propria. illa proprie loquendo non est Medicinae pars, sed portio quaedam Physicae scientiae, qua carere Medici non possimi. Hanc ideo sundamenti loco Medicinae suae praemittunt, quoniam vix unquam in Phy sicis plene instituuntur tirones : absque hoc incommodo si soret, possent mnino istam docendi provinciam Philosophis concredere. Quis vero illorum, nisi Medicus simul suerit, Physicis rebus satis instruetiis est Vix uniis. Est tamen & alia ratio,quod illa ex Physica ante Medicinae dogmata Medici ipsi declarent, quia ipsi artis suae gnati optime modium in his tr
dendis observare possunt. In hac aliena Medicina parae proponi debent mnes res Medicis dictae, nempe notitia humani corporis . deinde sanitatis & morborum, ac consequentium illorum theoria, denique tam sanitatis quam morborum causae. Pruria autem Meduina pars praecepta exhibet debite asendi, quae sere hoc ordine se consequuntur. Primum necessum est, investigare hominis statum naturalem & morbosum, & quae eo pertinent indagare. Deinde oportet explorari quae circa aesrum sutura sunt. Porro inveniri debent convenientia media, quibus sanitas conservari: & morbi superari queant. Haec ipsa autem si natura nondum convenientia sunt, praeparationem expetunt. Deniqne inventa & praeparata media sunt legitime ad hominem applicanda, ut sic subsequatur finis a Medico intentus. Ita intelligi potest, quam vanus illorum metus sit, qui existit nant parum aut nihil Medicinae reliquum manere, si Physicae, sua reddat. Satis restat ν eris proprii, ut alienum appetere non necesse habeamus. s. X XIIX. Eadem quae proposuimus, sequuntur ex altera quadam Medicinae divisione, qua etiam Averrhoes usus est,& tres eius partes constituuntur. Prima clusidem de Medicina Objecto e nimirum Homine cujus primcipia, natura, seu essentia, & consequentia declaranda sunt. Secunda de ne sanitate nempe, opposito, nimirum morbis, & utrorumque cavi ct consequentibis. Tertia de mediu, tum facientibus ad digmtionem, quae praesen
ita in homine sunt; & ad pranationem eorum , quae suturas tum constren B tibu a
47쪽
1o UNIVERSAE MEDICINAE exsecutionem, ante quam invenienda sunt inedia , per quae agen dum ell, & eadem si opus habeant, debite veniunt praeparanda, ire sint fini porportionata. Hoc solum inter hanc & praeciaenicin divisionem interest, quod in priore, aliena distinete notantur, in posteriore autem a propriis non separata sunt. Rursus vero in posteriore planior connexionis r tio insinuatur quam quidem in priore. Nos tamen ob certam rationem maxime primam sequemur, & tamen partium naturalem connexionem, quoad fieri poterit, memoriae causa sectabimur.
De Houi NE, seu Medicinae objecto.
non- naturalibus. i Ntequam ex nostra mente singulas medicius partes pro, ponamus, visum nobis est praemittore desinitionem & di-
visionem rerum naturalium, praternaturalium, & mn atu-
3 alium, ut & aliorum circa hanc doctrinam sentcntiam cognoscamus, & in posterioribus institutam methodum me lius prosequi queamus.. g. II. Itaque multi Medici omnia quae sunt consdcrationis Medicae in haec tria summa capita distributa esse existimant ; attamen si posterius explicanda pensiculatius observaverimus,perspicere promptum erit, quod istud opinamentum rerum veritati non exacte congruat. Id ut percipiamus melius, bene secerimus, si investigaverimus, quid en cratae illae rcs sint, di quomodo dividantur. Quippe tunc conserendo eam doctrinam cum legitinia Medicinae divisione palam evadet, quam insufficiens illa traditiost. Faciemus vero initium a ribus naturalibsu, tum de praetematuralibia agemus, & in ηοη-naturalibia dcsinem . . s. III. Res naturales seu antia naturalia Physicis proprie vocantur substantiae corporeae, seu corpora naturalia, utpote quae natura coiistant.
48쪽
CONTRACTAE LIBER PRIΜus. II principia corporis naturalis ipsis non proprie dicuntur res naturales, v rum vel ipsa natura, vel id unde natura est. Sic & accidentia & eflecta comporis naturalis sunt quae vel rebus naturalibus,seu iis quae natura constant, inhaerent, vel ab iis proveniunt. Medici autem voce eadem latius utuntur:
ut qui res naturales vocavit ea omnia, nempe ipsa corpora naturalia, eorundemque principia, adiuncta & effecta; idque ideo, quia de iis omnibus agit Pnilosophia naturalis; & deinde speciatim ex iis ea tantum hoc nomine appellant, quae ex Physica in Medicina repetunt, & ad naturescin co potis humani constitutionem postulantur. s. IV. Exinde patescit, quod res naturales non possint una accurata definitione comprehendi, quia non solum res diversissimas, nimirum distinctorum praedicamentorum important, scd amplius duplicem accid-- talem respectum inserunt, quorum unus melior tironim Medicinae cognitio ; alter naturalis habitudinis seu constitutionis corporis humani est. Quantum tamen fieri potest, non improbatur nobis talis rerum naturalium descriptio ; Res naturales sunt, qua in ordine natura constituta, ad conf-rutionem naturalem humani corporis θ partium eiusdempertinent. V. illa vox indigitat generali significatu quaecunque entis n mine venire possunt; maxime poritiva, quoniam Fgativa di privativa non
dicuntire enua, nisi vocis alienatione, ut Scholastici loquuntur. Dchinc adjungimus in ordine natura constituta, ut insinuemus excludi a rebus naturalibus ea, quae in ordine supra naturam constituuntur, ut Dcus de intelligentiae. Quanquam enim ista Medicus quoque suspicit,tamen direct eci ca naturalia occupatur. Porro addimus pertinerit, quod est si negative cx- plicemus, sine quibus naturalis conssitutio non est; sin autem idem declaremus Ur mari , quae postulantur, ut sit naturalis constitutio, seu formaliter ac immediate,ut sunt, quae in naturalis constitutionis essentia continentur; seu antecedenter , o causaliter, quae constitutioncm illam naturalem Producunt ; seu consequenter, quae ex naturali coiistitutione proveniunt, ut adiuncta & affecta. Postea subnectimus ad naturalem constitMionem, ut manifestemus, normam seu mensuram rerum naturalium esse, quod rebus competit, cum sic sunt, ut esse debent. Hoc enim hoc loco naturale vocamus, quod respondet suae id , cum alioquin istius vocis sit multiplex potestas. Denique adiicimus corporis humaniqpartium eius, ut indicemus, quis sit terminus ad quem res naturales reserantur. seu quod subjectum ad quod reducantur, rutrarum humanum corpus , seu , quod idem est, hamo secundum corpus , idque non solum prout id ut totum attenditur, Vcriun eri
49쪽
tiam, prout id in partes diremptum adeoque divisum est. s. V I. Huius odi; Res naturales Medici numeram septem, nemis elamenta, temperamenta, humores, stiritio, partes, facultates Zefunctiones. Ad has deinde alias res naturales revocant, ut sexum ad temperamentum aut pa res; atatem& colorem ad temperamentum; habitudinem corporis, ct compositionem ac figuram ad partes & ita de reliquis. Verum, salvo doctiorum iudicio. mavelim tria rerum naturalium genera constitui nempe sanitarem, eiusdemque causaι, ac consequentia. Quippe ad similem modum & res praeter
naturam dividuntur,quae rebus naturalibus sunt contrariae r & exacte etiam liquet, quae res naturales dici debeant, & quare; secus quam circa priorem divisonem contingit,utpote in qua rcs quaedam naturales omittuntur,im sus quaedam recensentur, quae non debebant. Nam partes res tritutales non sunt, contra autem sanitas, ejusque causae ac effecta noh omnia enumerantur. Id autem frivolum & ptaeter omnem autoritatem Veterum
est, res naturales is res secundum naturam discernere, ac his, non illis dictam a nobis divisionem applicare,ut inde ab ipso adversario patrocinium causae
nostrae petere queamus. s. VII. Sequuntur res praeter naturam,quarum nomine Medicis veniunt,
quacunq; intra naturam constituta homini quoad carpin seu humano corpori adpre- sabunt: seu qua intra naturam p ra ad praternaturalem hominis constitutionem pertinent. Posmor descriptio ex declaratione definitionis rerum natur lium lucem accipit, & prior satis quo. clara est. Nam adversa ea dici, quae mala alicui & cum aliqua ejusam Minimone, vel saltem aliqua destructionis intentione copulata sunt, ex vi nominis patet. Hoc tamen notandum est , panicula qua hic magis, quam in definitione rerum natura lium invo lui etiam ea, quae non sunt positiva, ut apparebit ex iis, quae circa doctrinam de morbo, & ejus causis ac symptomatis proponemus.. s. V III. Aliqui non ita de reta prater-naruram sentiunt: sed iudieane eas distingui debere a re,in Gutra naturam. Proinde dicunt res contra nat ram esse, qua humano corpori adyersa sunt: at res prater naturam vocant, qua quidem non secundum naturam sunt,artamen hominis cositationi aiaturali nullam vim neque ratem consequantur. Atque diffitendum non est, Philos phos tali diserimine non raro uti: Medici tamen id non observant, neque mihi tam ingentia documenta a diversum senticntibus afferri videntur, ut
in eorum sentemiam declinandum sit . . .
g. IX. itaque illo dimisso, porro videndum quomodo res prater seu coatra naturam debeant dividi Dan hoc autem vix ulla dissicultas, utpote cum
50쪽
CON TR A C T PRO LE G o M E N A. IIcommuni sere consensu triplices a Medicis constituantur: nemps morbis, causa morbi. 3c eum consequentia adiuncta ct planista. Solum dissicultas incidit propter ea quae ab errore externo dicuntur procedere. Nam haec aut quartum genus rerum praeter naturam videnturinis re, aut firmare disti Aionem supra propositam inter res praeter & contra naturam.Αd istud breviter dicendum es quod error externus non sit proxima causa istorum effectuum, sed remota, quatenus naturalis partium constitutio a causa mombifica ita opprimitur, ut non possit bene operari, quod ipsum sine aliquo morbo introducto fieri, concipi non potest: sed quia ille morbus causa remota statim cessat, & non ita evidens est, Medici ea phrasi talia sympi mala ab aliis distinguere volumini, quae a morbis evidentibus & firmi ribus procedunt. g. X. Circa res non-naturales illud initio quaerendum est, an constituant distinctam rerum a Medicti recrestarum steriem, adeoque diversa sint a rebus naturalibus ct prater naturam' Ego non existimo. Nam quia sanitas & mo bus contraria immediata sunt respectu eiusdem subiecti sub eadem relatione nihil potest esse diversum. Et liquet id evidenter, quoniam res non-
naturales si pius evadunt res praeter naturam. Neque quid obstat, quominus in rerum naturalium classem redigantur. Imo cum recte se habent, semper rebus naturalibus accensendae sunt: at praetematuralibus . cum adversa fiunt naturali hominis flatui. Vt sic crediderim Medicos harum rerum permutabilitatem inspicientes, hanc classem iis assignasse, quanquam id adeo accurate factum ciue non ausim de dere. X I. Elici ex his potest, quomodo res nonaturales utcunque describi queant: nimirum sunt res, qua debite sie habentes sanitati hominis conferunt, ct a mediocritate abeuntes morbos producere possunt. Vt sic planum sit, non
adaequale has res medias dici inter res naturales ac pra ter naturam, sed inadaequale in genere causarum constitutionis naturalis & praeternat ratis. αs. XII. Solent istarum rerum sex recenseri, Aer, scilicet, cibus o p tus, somnus o vigilia, motus is quies, excreta is retenta, & denique animi pathemata. Hoc incunque tolerati potin : attamen si quis rigidc examinare ista velit, facile inveniet & augeri eum numerum posic, & diminui. Vnde ipse Galenus alicubi plures recenset, alicubi non omnes , quae hic enumerantur, ut sc ostendat citra crimen lasae antiquitatis posse istius divisionis bonitatem in dubium vocari.
S. XIII. Sed ista quidem latius deducere non necessum est: istud v B 3 ro ex