장음표시 사용
101쪽
confident, quot homines capit. Quo p suo quis infici abitur, Comoedos, qui valiadiora arma inimicis nostris, Mundo, Cam, Daemoni porrigunt, e se aut- morum υenescos , O Auditores totidem Geneficio infe tos Z Fascinatio nugantium obscurat bona. Obscurat bona. Unde colligimus tertium maleficii genus , dictum fomu erum, conscientiae opto soporatae remanent . . . Somnus est quidam fenfus su-
vana, ut solidas habeut excusationes, nullo prorsus modo purgare illosa crimine υalent; quaeque ad tria reUocautκr capita . Alii Comoediarum turpium
Auditores excusante alii ipsas Comoedias: , interis pejores, carpunt, eas improbant . Primi itaque eiusmodi somniorum amatores semetipsos excujantes,
que repraesentationes indiguas ut audiantur spectare, aliquam contrahant maculam , sed eisdem tanquam innoxioselatio uti . . . s ut sc loquitur, ut urt- videtur, es et eluti avis inter laqueos
somno capta . . . S. Paulus concupisceu-
tiam legem vocat. Video aliam legemia membris meis , repugnantem legimentis meae. Sed cur concupiscentia L
ais nomen imposuit i ob rationes .es , es qu madmodum legislator, supplicationes audire , c, mutare sententiam potes , sed inexorabilispersissit, omni variatione pulsa. Talis es
csucupiscentia, numquam mitescit , Nou mutatur eadem forma conssens
sensui persuadet, sudio υoluptates sibi comparet. Altera ratio fuit, quia lex universatis es , absque perfoum rum exceptione omues subditos aeque Bringit : sic concupiscentia omnibus suis appetitionibus mandata tamθω υranuica praescribit stomnes eodem modo auraUat .
Qua itaque fronte spes atores Comoediarum lad taut exemptionem adeo insolitam a Iege tam immani simuI, commaui , sub cuius iugo Aposeolus ipse gemere Coacilus eidem reluctabatur ὶ Fierine potui , ut pro sis 1 olis viris Theatralibus ita suam exuerit tyrannidem , ut si folii videre, audire , O imaginari, gitare , loqui de materia adeo Iubrica queant, exemplis exterioribus, σλ' iis ternis praυis habitibus impellentibus in ullum experiantur lapsum V, siancti securos minime se reputant υει inter ipsas sititudines inaccessas, O ' eum S. Hieroumo in ipsis defertis Theatrorum tempestates , turbines patiuntur :
homines feeisi Mi s aliis illudere auia debunt , se asse tuum tranquillitate frui quae vix foret tu fuitudine , scenasque si os tu Desertum transmutari ' Nemo ad voluptatem venit sine affectu inquit TertulL c. II. de oec. ) & nemo
ane tum 1me luis casibus patitur. A IN he adeo uniυemali se solos eximere licena-r m spes atores tam seraeie contendunt 8Splendide apparet quam projundo somno
Quid quod eum Comoediae turpes snt , id rat es, ut Specitatores foutes fiant, cum
nulla tiraeente necessitate ad easdem audiendas accedunt, ob illa saltem peccata , quae sua fovent praesentia ... De operibus Ethnicorum Paulus loquens, inquis : Digni iunt morte non stilum qui ea faciunt,
Ied etiam qui consentiunt facientibus
Compertum ergo es , nou modo uos agere Comoedias non pollo, Serum etiam ab earumdem aspectu absinendum nobis use . An expudorati Mimi in scenas recitaturi
prodirent, se Auditorum deesset pruientia Qui laudant ista dicentes , ipsi eis haec
exercere persuadent , inquit Chr' stomus Homic 6. in Matth. Nec repouas te absente Atiditores non deesse . Respou me aim ineptum es. Siquidem Dostores Sancti numquam meminerunt dsindliouis eorum , qui primi, is aliorum , qui ultimi ad Theatrum accedunt , sed continenter
omnes eodem modo reprehendunt. Praeterea
si coniuratio contra Principis vitam , aAt ad coucitandos iu eumdem subditos est sine te executioni proxima , numquid eidem adissere, aut favere absque crimine pustas Immo eo longius abuse debes, quo ardentitis cupis non recenseri inter illos rebelus, qui Disae majestatis rei eidem daut operam . Idem ergo in casu nostro uicendum.
Vix quippe tu Ecclesa a eius Chrsum coniuratio es illi smilis , quam turpis
Theatri Audiores, Ur Spectatores in eumdem machiuautur . Aperte erYo delirant , qui illuc pergentes se immuues a cu*a reputant , quod primi non accedant cui Bardi , Ferantinus, & Diana somniant. JAt non minus deliraut illi, qui Comae-Ι dia
102쪽
aias excusant , ides COMἄDIAS MODERNAS . Cedo a quid periculosus, axiatiam pe-ieiosus perferebant antiquae Comoedia adeo vi upinarie a Patribus Sau-Mis i mod hi es em improbabam patres,
sat erat argumentum, aut m0s , atit ap
paritio , seu repramputatio ' An tria haedaeque libere non aguntur in Theatris hodiernis' Sed quid diYi, teque Τ Utinam detestabiliores non t . Seu id causae v frae nocet , quod ex hoc loco libere loqui non licet. Ceterum quid nefandi in Christianorum Theatris jectarum non prod rem P Solae fiant Theatrorum impuritates, quae honeste non postunt vel accusari , inquit Tertuli. c. 7. Tandem hoc mihi dixisse fussciat . Ex eιt opprυhriosis titulis, quos Teritilliantis adscribit Theatris antiquis, quae vocat nunc Cous orium impudicitiae, nunc Sacrarium riueris , uti
omnium flagitiorum Hlum NE UNUS quidem , Humodi tittilorum denegari THEATRIS HODIERNIS, DE DUIBUS MIHI SERMO EST , JURE POTEST . Ad aram luxuriae tu Theatris quias victimae trucidantur. Quod populus Christantis hanc Veritatem ignoret , inde prosec/ycitur , quod lethargo malefico oppressus jaceat . Et quos audacter , absurdis' ratiunctilis tales defendere corruptelas non pudet, an aperte non delirant 8 Anfmnia,
ceu lticulentas et eritates utari amant ,
dem his vanis commentis adhibent id et ero de iis dicendum , qui non modo te, Comoedias excusant , Uerum
etiam eos carpimi , Comoedias improsa i P Huc tandem malorum deventum
est . Nis Praedicatores fiant canes mtili , conlintio inclamatur , quod la cicos a fD-tariis viris non disinguant, quod sent in qui , imprAdentes , O publica ' recreationis, iametsi innocentis, hoses. Febricitant timsomnia monstruosa eqse Philosophus ait .
Nemo autem non vi2et testarum excusatioutim portentum tiberrime pate acere deliria illorum , qui talia concipiet ut mou-Jira . Et quod ad solitarii , in mundani kominis attinet diuinctionem, magnam ei
fateor , meaque yeurentia mag/S Uigilare
mundanus homo debet, ut sbi a peccandi
doquidem quis duorum feri apri morsus formidare magis astringitur P Venator ne .ue, qui supra eminentem arborem ferit, an alter, qui terram calcat ὶ Quod se imp dentes , phavatici, Rigorissae , publieae quieti s hostes illi Coneima σπι, ραλTheatra detestantur, nuncupandi faure his. imiquis ψ phanaticis , oe publicae tranquillituris inimicis accensendi ni primores Eeclesia Doctores supra lauriati , δε--ἐLelislatores, Concuta, Coones , ipsa DR Ecclesia, quae expresse inter vias Diaboli pompas, quas Melo or es m Baptismate eirmant, reficit . I satur Tertullianuς non aliunde magis hominem Christia messe Ethnices aguovisse , quam ex abscentia a Theatris. Hinc Ethini ei vel maxime intolli punt Christianum factum de repudio lpecticulorum . Baptisma itu Ρ- re renuntiare ex imat Tertullianus , qui hanc imam praerogativam, qua dignoscitin, non curat. Itaque negat maniseste , qui, per quod agnoscitur , tollit. Nec qui quam bi in au mum inducat, ut credat id eDe niuge , quod Idolis in Theatro cultus exhiaberetur. Quoniam , inqu/t Tertullianus , ideirco CDristianis interdi la Theatra fun , quio interdicta illiae impuvicitia es . Ha bes igitur & Theatri interdictionem de interdictione impudicitiae . Hoc idem adfirmat Salviantis . In spectaculiq aposta-tatio fidei est . Quomodo igitur, o Christiane, ipectacula post Baptismum i equeri S , quae opus este Diaboli confiteris Ita loquotur Patres: audactili , ignorantesque homines mordere hodiernos Couci natores no et dubitant , quod elata voce Theatra . cum Christiana prosessione puenan
Satis perspicue hinc infertur , comoediartim turpium defensores ipsam quasi fidemamsisse, aut illud saltem lumen , quod ipsa infundit , quo veritates UimemAS . Chrisianismi imaginem , feci notionem Chrisiani hodierni perdiderunt . Quouiam Diritum Jesu Christi, quem Baptismo receperuut , ut Hozam agerent Ditam ab illa veteris Adami omnino diversm ita --gVa ex parte am fere, ut vix dignosci illorum , quam prostentiir , Religio queat .
Si quis autem Spiritum Jesu Christi non habet, hic non est eius . Non Chrsum inter uolores cruc sexum , sed Sardanapalum inter delimas, solatia profiteri illos apparet . Non alios percipiunt sermones , ni iatanter convivandi , ludendi , conterfandi. Adeo Iuculenta funt rationum momentu mersus profanas Comoedias, ut communi sensu careant oportet, quibus illa non resplendent. An non masna illuso es, cui-
103쪽
mum ad ea non intender une udapertum fasciuum , Ueuesicium , s excanta otio es 8 Po remum, sui orat , . a quiabus Chris iani perideriunt- ὶ Gui sunt , .mui sunt venefici illi , qai mentem metam oscinarunt Z O insensati , quis vos fascinavit non obedire veritati Z Sunt Ardia dissimum hominum genus , populi faex . Vbi metipsi illas ut infames habetis o titi ames te es Imperial improbaut , quos
longo tempore e Cibitatibus expulere : ut
infames Ecclesa habet, quae hiluriones ut ineptos ad Ordines facros declaruυit . Temtulliano argumentanti fati acite. Aut Comoedorum professio infamis es , aut houe-da . Si primum , cur ejusdem Professores Iaudatis Cur ad eo sim audie ados cum νitis Θ Cur eosdem amatis P Cur iisdem plauditis λ Si alterum ; ctir timem honores denegatis λ Cur a publicis dignitat;
hus, cir conversatione υsra domo ica at aetis ξ Cur vos puderet commvuem Ciam isdem habere confauaeuiuitatem P. uaenam adeo perversa agendi ratio Θ Quanta pem versitas f Amant, quos mulctant. Artem magnificant: Artifices notant . Veritatem repudias , ut genti infami adhaerescas .
Haec eis illa geus vilis , cui Augublinus foedi dissimum titulum ad ripsit : Turpi i-simi Scenici.
Nonnulli ammadυersiones tu recensitam P.
PAULI SEGNERI J8 uitae dos trinam adυersis Theatrorum defensores , quoS utire haud pudet , Ecclesae Patres ob idololatriam , secus ob impudicitiam Theatra damuasse.
omnia tum antiquorum , tum posterioris aetatis argumenta contra obscoena Theatra complexus est eloquentissimus Segneri . Nemini palmam cedit
in hac exagitanda corruptela, cujus mou-stroiam pravitatem , & cum Chri iliana professione hostilem contrarietatem mirifice patefacit . Defenibrum Theatralium exculationes, Pphilmata, tergiversationes in tria digesta capita penitus labefactat ;& defensores istos per ridiculos fidei suspectos, & senius communi; vacuos e Vincit. Et cum sin t ejusmodi , sorsitan rancidam cantionem obtrudent , P. segneri Concionatorum more plus justo Theatrorumo Tu sum improbasse consuetis Rhetorum figuris, & amplificationibus . At eadem eloquentiae vi Patres celebriores adversus Theatra in vecti sunt . At Patres etiam Rhetorice, non Theologice , nec Cafuistice, inquis, Theatra aggressi sunt. II. Qui hoc pacto loquuntur cloquuu-tur autem plurimi praecipua Religioniqnostrae fundamenta Scripturis Sanctis, Traditionibus nixa sustodiunt . Quid i Cum Patres. & Sacri oratores ex Evangelica Cathedra fidei , morumque Cano
Theologice loquuntur Non ergo adversus Lutheranos, Calvinianos , aliosque Hat- reticos confirmare Patrum auctoritate Catholica: Religionis nostrae dogmata , &mandata possumus . Nam hoc eodem responso utentur Lutherani, Calvinistae & Sociniani, Patres nempe Rhetoricae , Coneiouatorie' locutos esse , dum articulos Trinitatis, Incarnationis , Eucharistiae , Cultus iacrarurn Imaginum confirmanti. Oratores 1acri utique , aut vitii gravitatem, aut virtutis praestantiam in apricuin producunt, & tum verborum, tum figurarum, & similitudinum evicacitate Auditorum animis imprimere student . At peccant, S. quidem gravissime , si doctrinae veritatem adulterant , si plus iusto malitiae gravitatem augent , aut di
III. Ceterum audiant, si qui nobis ad- Ueriantur , quanta perspicuitate Comoediarum, quas detestanda; assumit, P. Se-gneri notionem exponat , & qualitatem circumicribat . Ego inquit in Exordio οilias domuo Comoedias , qui aut natura sua, aut per accidens ad malum comitant
Auditores . Nutura sua ejusmodi sunt ,
qtiae coutinent aut argumentum obf euum,
aut verba immodessa , aut propositiones t religiosas , aut repraesutationem turpium attionum . Per accidens tales funt illae , quae Gus aut quidem argumento hone ito sat nihilomiuus inquiuantur im mixtione in termediorum , quae iucunda υοcitantur .sed turpia su ut aut apparitione Mimarum Ia fiDe oruatarum, quae recitantes aut i a Llantes. fua praesentia , aut loquela Medius hone stati adυerios excitant . Haec est Comoediarum qualitas λυmium Theatris h. dieruis commauis , quam profligaudam --
fcipi'. IV. Edisserant nobis Theatrorum strenui defensores , quodnam in hac caussae
106쪽
expositione Verbum iustae obnoxium ce surae sit 8 Immo ipsius caussae status tam perspicue expositus est, ut omnes adversariorum cavillos, tricas, sophismata et
dat, & effugia praecludat . Natura sua sive Comoediae , sive Tragoediae , ad
malum movent , quae obscoenum argumentum continent . Continent autem argumentum obscoenum , dum tricis amatoriis immixtum est, tametsi Poetico Drammate honestissimo expressum sit . Quae enim demulcendam concupiscentiam spectant , turpia , & obscoena omnino sunt . Idque adeo certum est ,
ut inficiari nemo queat, nisi qui & communi lensu careat, N. qui turpe , hon sium , & obscoenum , pudicum appellare
delirans velit . Sunt quoque natura tua turpes Comoediar, aut Tragoediae , quae honesto argumento conflatae , verbis immodestis repraetentantur , aut immode ita acta referunt . Sunt per accidens , seu
praeter institutum Comoediae , & Tragoediae obscoena, quae argumento non Opposito bonis moribus constant ar inquinantur Exodio vulgo intermeetra quod
aut expudoratae saltarices , aut infames saniones, & impudentissimi scurrae agunti In medium veniant omnes sive Comoediae, sive Tragoediar hactenus editae , &in Theatro repraesentatae nec una O curret , quae aliquo ex capite eorum , quae nunc recensui, turpis , & obscoena non sit.
V. Hinc praeclusum restat effugium illorum , qui aiunt Poetica Drammata honesta esse, quia recognita a publicis Ministris sunt. Numquid Exodia , lascivus muliercularum ornatus, gestus , suspiria , oculorum ictus, & iacula , motus , Cessus corporis inflexiones , positurae , &innumera alia Diabolica praestigia , quae Mimi aut Mimae agunt , probantur PNeque hic, neque ille miles, sed omnes
conjunctim, viribusque mutuo collatis ariacem expugnant, praeeunte Duce . Daemon quoque animae arcem obsidet ingrediturque , universo rece usito exercitulit atUS. VI. Causae statum tam nitide , & nucleate expositum luculentissimis rationibus a Scriptura Sanes a, a Patribuς , a Conciliis , & ab ipsa rerum Matura arcessitis uberrima eloquentiae vi, & mir hili ordine , atque solidiore Rhetoricae ar-
quaesito subsidio evincit , roborat ,
confirmatque laudatus pr stantissimus orator, quin aliquid per exaggerationem pronunciet . Theatrorum turpissima consectaria ob oculos ponit . In adversarios irruit e illorum objectiunculas, infringit, comminuit, penitusque convellit . Iure& merito maleficio vanitatis , Mi voluptatis mentem obscurantis excantatos declarat Theatrorum aetatis nostrae defensores. Enim vero quaenam fascinatio concipi funestior illa potest , qua excantatus Christianus, post repudiatas in Baptismo Satanae, & Mundi pompas, licitam asse
rere Theatrorum frequentiam ausit ρ Cetera vitia , ut sapienter cum Patrihus P. Segneri advertit, unum corporis, animaeque nostrae sensum, unam adoriuntur Umluti partem : Theatra vero castra sunt
infernalia, ubi Μundus, Caro , Daemon usquequaque Christi Evangelia labefactante
castitatem, poenitentiam , humilitatem , caritatem , cassestium bonorum meditationem , ceterasque Christianas virtutes recta adoriuntur : ibi vexilla explicant,&triumphos canunt ambitio, luxus, fastus, voluptas carnalis, insidiae, fraudes , turpia solatia, irae, vindictae, cupiditas, mniaque Mundi, Camis, & Diaboli arma evaginata universas Christianas virtutes impetunt , atque exterminare co
Ex principiis ipsius Probabili mi Thougἰeυincunt, Ad ores, s spectatores Come diarum turpium peccare mortaliter, qMod
probabili tit minus periculo gravis culpa se se expouaut . I. Actenus invictis rationum -- I mentis demonstratum est , C
moedias hodiernas , quae communiter re- p esentantur in Theatris publicis turpes atque obscoenas, suaque natura crimin fas esse , quod periculum moraliter ce tum , proXimumque plurium flagitioruni annexum habeant . Ostentum est similia ter, Actores , & Actrices omnium criminum, quae inde consequuntur , sontes esse. Nunc, ut undique versum senten-.tiam nostram communia mus , disputati
ius gratia permittere volumus , istiusmodi peccandi periculum non esse moraliter certum , sed tantum probabile .
II. Periculum inoraliter certum , A
107쪽
proximum illud appellatur , inquit Dotior eximius P. Franci stuS SuareZiom. q. m 3. p. disp. 3ῖ. M. f. n. 4. quod ex suo genere pale es , ut frequenter inducat
homines ad tale pereatum . Theatra obscoena, quae descripsi, spectata hominum
extrema imbecillitate, & intima eonnexione materiae , seu objecti repraesentaticum appetitu sensitivo, frequenter impetilunt homines in delectationes Venereas , ε carnalia desideria . Periculo itaquem raliter certo , & proximo se supponunt, qui deliberato animo Theatra ilia
frequentant .. Ergo iuxta Omnes Theologos mortaliter peccant illiusmodi Theatrorum spectatores.
IIL Ρericulum probabile illud appellant vel ipsi Probabilitiae, quod probabiliter, non certo, ad malum inducit. Siquidem rationes non leves , sed probabiles Oecnrrunt, & graves, quae probabilem fututi peccati eventum suadent. Lebe periculum, seu remotum , levibus rationi-hus nixum, periculum nullum reputatur, in P. Cardenas Disp. 18. c. 2. C. DN. 77. inter Proba bili stas doctus & motaderati stimus, N. laxarum opinionum ho itis in fenius docet . Periculum probabile
in civili commercio omnes prudentes Uerentur, Zd temeritatis notam non declimat , qui illud absque gravi nocessiitate
sponte suscipit. Μercator , qui aut navigationi maritimae , piratiS , mari S tem-yestati, naviumque fragilitati subjectae ;
aut terrestri itineri, grassatoribus , aliisque casibus obnoxio merces suas fidunt , ta- metsi periculum illud non sit moraliter certum, & evidens ; quia octo , vel decem in centum de eju Modi negotiis pereunt nihilominus, quia prudenter periculum timetiar, rationes non leves , sed graveS Occurrunt , quae periculum istud suadent . Idcirco Mercatores prndentes
pro assocuratione , & indemnitate ab illi uita modi periculo sex, octo, decem, es amplius iuxta periculorum diversitatem 1o vunt . uamvis igitur hoc periculum non sit moraliter certum si enim esset tale,
Neque mercator ila merces exponeret , neque assecuratores reptatrentur , qui a tanto periculo immunes reddere merces
vellent ) ted tantum probabile , tamen viri prudentes pro ii ius periculi redemptione pretium solvunt, illudque veren- mar . Hanc doctrinam, inquit Cardenas,
dentes omnes executioni mandant in quolibet temporaneo negotio . Quis est, qui necessitate sublata probabili periculo exponere vitam tuam , suum honorem , suas merces , suum patrimonium 1 ponte velit' Si argumentatio a minori ad majus, a rebus caducis ad aeternam animae
salutem , & ad infinitas divinae gratiae dia
vitias valeat, illatione evidentissima consequitur, imprudentes stultosque esse Christianos omnes , qui Theatrorum periculum , etiamsi tantum probabile esset , sponte subeunt , omni gravi necessitate
IV. Triplicem necessitatem Theologi
distinguunt . Primam vocant caritatis
vel ju i iti e , qua tenetur Chirurgus ad medendum feminae gravi morbo in pu dendis laboranti', quaeque alio medente caret . Altera physica dicitur, qualis eit detentio hostis in carcere . ma cum suo inimico cum periculo illum percutiendi, aut necandi . Tertia illa est, qua filius- familias obstringitur ad domum Paternam inhabitandam , in qua moratur femina,quae iuvenis castitati graviter periculosa est. U. Communiter Auctores Probabili lite adfirmant urgente aliqua harum trium necessitatum posse Christianum virum i ta conicientia permittere , ti pati , seu iubire periculum istud probabile , non certum . Snblata vero omni nimii Nodi necessitate asserunt , peccare illum , qui
sponte huic periculo probabili se exponit. Aliqui Urobabilistae intores , ut Gobat ,
Leander, Hurtado , B sembaum necessitatem hanc extendunt ad animi recreationem, solatium, & curiositatem explen
dam . Ceteram communiter omneS NN
gant, necessitate gravi non urgente , licitum esse periculum adire probabite peccandi mortaliter .
UL Advertendam tamen , & quidem serio est, nos in priseotia loqui de solo periculo probabilet labendi in luxuriae crimen, vel delectationis impudiciae, aut d siderii pravi &c. Ah hoc enim dumtaxat
periculo subeundo excusare gravi g necessletas valer . Ceterum nulla in Mundo ne cessitas excusare potest aut Histriones repraesentantes Comoed i as Obs Cenas , auas peltatores a peccato cooperationis , seu
Consenius , ut iupra demonstratum est, &infra clarius fiet 4 His praeminis hanctoTmo argumentationem, Ra ipsius Pr
108쪽
VII. Qui absque gravi necessitate probabili periculo peccandi mortaliter se exponit, peccat mortaliter . Sed omnes qui assiliunt Comoediis obscoenis ad venerem Provocantibus, nulla presΙi necessitate , &ob solam animi recreationem , & ien-iuum solatium probabili periculo peccandi mortaliter se exponunt. Ergo peccant mortaliter . Primam propositionem admittunt omnes veri Theologi , & communiter ipsi Probabitulae benigniores . Secunda , ratione , auaoritate Scripturae Sancta: , & experientia quotidiana, constat . Quia tamen hanc solam cavillari quis posset , ideo paucis eam confirmare expedit . Comoedia obscoena ea est, quae Poetarum fabulis , tricis amatoriis , &actibus intermediis 1currilibus constat equam mimi, & mimae fornicatorio cantu , & meretricia musica , & motibus , saltationibus vi umericis, & gestibus tenerrimum amorem praeferentibus representant . Hae sunt Comoediae obscoenae aetatis nostrae . Istiusmodi autem Comoediae
natura sua titillant concupiscentiam , eamque accendunt irritant, inflammant. Ergo consentiendi periculum , ut minuS , probabile est . Cedo : negabis ne, mull-cam harmonicam cantu sua v issimo demulcere aures , mirificos impudentissimae saltatricis motus, gesticulationes delect
re oculos Cur hoc P Quia quilibet sensus suo delectatur objehio, ut omneS te
scentia natura tua delectatur proprio amoris obscoeni obiecto descripto in fab la, & voce gestuque a mimo , & mima repraesentato . Quid hiscis Pressius te
urgeo . Distinguas oportet occasionein e ternam a periculo interni consensus Uccasio externa est ipsa Comoedia obscoena, quae omnibus recensitis praniigiis munita sensus , & concupiscentiam tuam e Xpu-
nare aggreditur . Aggressio , & obsidio
aec arcis animae tuae sua natura gravise:t , eique probabiliter haeret victoria . Nili fatuus sis, hoc inficiari nequis. Ergo quamvis strenuus esses miles , tua que concupiscentiae absolutus dominus, tamen mortaliter peccas , quod huic exteriori occasio ni periculorum plenissimae te e
VIII. Occasio haec exterior, respectu mei, reponis , nullam vim habet. Homo honestus. A ingenuus uim & eX-
perientia edoctus tellar, me nec tali ut
tum commoveri. Inhonestus & morosucipse essent , si tibi honesto viro fidem de
uegarem . Aio tamen , te nihilominus peccare, quod voluntarie , & nulla cogente necessitate , sed ob solam curiositatem, Vanumque solatium occasioni te exponas, quae natura sua probabile peccati mortalis periculum absolute conjunctum habet . Ratiocinatio haec valida utique apparet : at experientia manifesta contradicit . Ego saepius, iterum in siistisi, Comoedias praefatas spectavi , nullamque sive delectationem, sive tentationem , suve concupiscentiae stimulos passus suin . Bene habet . Gaudeo , congratulor fortunae tuae, quod inter Canicolae aestus Solis radios non presentias . Sed reipondet S. Basilius Const. Mono . cap. q. te
esse admirabili simum pectis . Respondet
Hieronymus, ut S. Antoninus testatur in Sum m. p. 2. tit. 6. c. 6. quod non credit
viro, si dicat se illae sim eυosse Resia
pondet Chrysostomus How I. in poc 3O-
te non hominem esse communi imbecillitati obnoxium , sed faxum, aut ferrum . Augustinus confitetur, se lauiam abiisse rhoc idem confitetur vel ipse Seneca . Sed ego te pressius urgeo Casluς ne reverχes, an impudicus Si calius; ergo tentationibus obnoxius . Ergo dum. occasioni probabili periculo labendi annexae te ob-Jicis , graviter peccaui Praeterea tua ne Virtute , an Dei gratia gravissimarum tentationum , & Theatralium illecebrarum victor evades P Si primum asseris , haereticuς Pelagianus es Si gratia Dei eges e numquid gratiam hanc , & auxilia sua tibi Deus impertiet , dum sponte
te in gravia pericula conjiciς Non ca Ueus periculum , inquit Augustinus, quantum cavere potes , magis leutat Drum ,.quam riperet in eo . Prima gratia , quam DeuS conseri , ab occasione libera teritationis praeservat . Viam iniquitatis amous
a me. Et ne nos inducas in tentatι ouem
Vigilate, orate , ne intretis in tenta- lienem . Aut tu liber es a coneu piscentiae stimulis, Darmonis tentationibuS. aut iecus. Primum asserere , quin te fatuum
praeferas, non vale9. Secunium ergo Uerum est . Ergo si concupiscentiae cola' phis, & Diaboli tentationibus obnoxiuSes, tum prosecto concupiscentia , & Da mones te aggredientur, & in te toto impetu irruent ; spectra larvas , praesidiai pudiculae tu tuae inimae arcem immittent.
109쪽
tent , eum D inter Theatrales insidias in
volutum , & excantatum reperient. Por-xo in conflictu prae sertim Venereo gratia Dei fugam , non aggressurn tentationis
impirat . Gratiae fugam inspiranti restitisti Ergo in conflictu succumbes . Quid plurat Numquid tu robusti Da vide , Salomone , Sampione , Paulo λNumquid Antonio, Hilarione , Augustino, Hieronymo . Benedicto , ceterisque Sanctis omnibus Valentior , quorum alii in spinas sb conjecere , alii ferarum so-
mi , aut mimae recitant, nee aurem quDdem damus . Ita res se habet . Isti Babylon Is calicem potarunt usque ad faecernisunt veluti boves iasi in luto libidinis revolvendo et sunt de Vin' prostitutionis ebrii, & temulenti . Sunt sicuti illi helluones', qui epulis saturi & in gurgitati aliqua bellaria tantum extremis labiis degustant sub menis finem . Simialiter istorum concupiscentia sordidis lascia viae epulis exsaturata, expleta , & veluti
concussa est . atque adeo impura fercula in 1pinas lΗ conJecere , alii Ierarum lo- conculsa est , atque adeo impura ferculicii, & scorpionum , ieiuniis . & flagellis quodammodo fastidit, & dedignatur. Ad
carnis stimulos retundebant P Tu vero huc tamen illi gustant libidinis bellaria inter ipsa libidinis flabella , & incendia r On . . fagina us exquisitis epulis saturatus, intus & foris undique a veneris satelliti
buq obsessus , victor intaminatus eva des Neque insistas , aliquos reipsa castos evasisse e Theatro . Unde hoc tibi constat P Quis iudex est Adde eventum extraordinarium , & insolitum regulam
universalem Non infringere'. Praeterquam- quod castitas vulnera recipit , quae sensi bus non patent .' & tandem peccatum te meritatis adeundi pericula , peccatum consen tionis in scelera Histrionum, & scandali, quo tua praesentia corruptelam foves, non declinasti . Hinc enim alii argumentantur: Ille optime moratus Theatra frequentat . Ergo frequentia istaec honesta eii . Ultimo , valerrima versutia quandoque diabolus concupiscentiae feram non irritat , non accendit , ni securius
temporis tractu filis laqueis animas jugulet. Quamvis ergo casti homines in nullum delectationis venereae flagitium laberentur ; delictum tamen consensionis incorruptelam Histrionum , saltatricium , piat triarum feminarum declinare nullo modo posIunt , cum illam sua praesentia foveant . Quocumque te rotes, non
IX. Venio ad alteram dilemmatis partem. Si castus non es, sed lasciviae vulneribus plagoius, in Theatra, heu in certamina Veneris dimicaturus prodibis λUndique vulneratus de validissimis hostiabus victoriam obtinebis P Audies plurimos sic fantes: Nos Theatra frequentamus , quin ullam patiamur commotionem , immo nec tentationem Illue convenimuS . ut amicos , Gustant suavitatem eantus , concentum miscae, oculos demulcent Vestinm scenaiarumque splendore, & saltatricium agilitate. Ipsi, si Chri siliani veri est ent,ao
re poenitentiam deberent patraetae luxuriae. Sed contra eo quo valent modo titillare sensus suos pergunt . Hos Diab ius ne tentat quidem, quia suos; sed eos adhibet ut ministros , & Contionatores Inferni, qm m circulis, & conversationibus 11 lia eructant . Theaetra , & Coemoediae appetitiones acuunt lolliariorum,
Ecclesiasticorum, & illorum concupiscentiam inflammant , qui in libidinis palae
stra exercitati minime sunt . Continua assuetudo strenuos , in Victosque nos rediadidit. Tal Da concionantes veluti Diaboli apostoli alios ad irequentanda 3 heatra inducunt , & doctrina pestifera de aure
in aurem non interrupta traditione latius
in dies manat . Isti similes sunt Maoo
Balaam Num. 22. , qui ex Asinae ore crudelitatis suae reprehensionem audiens
nihil obstupuit , quia Diaboli excantationibus , & horrendis Daemonum spectris intendens, a uetus Mon r/S erat , inquit Augustinus. Similiter issi in medio Thea tralis lascivile nullam sentiunt flammam
quia nihil novi experiuntur, cum in fortanace Babylonis semper ardeant , comburantur, ut eloquenter S. Ioannes Chry solio mus Homii 8. de poenit. deseripto Theatrali iacendio, concludit : Et quod nocentius η , neque ipsi qui comburuntur,rdiuum sentiunt. Si enim fentirent , non jam est lusum illum risum emittereul. Igi tur id υei pessimum o mulum, cum quis quidem . infirmatur, neque id fum quo infirmatur1c a mu noUite mi ere ardens aerumnosum naricas alloquamur , ut interdum quidpiam fentit incendium. aut musicae, aut cantuS audiamus. Cet, X. Denique ut multa paucis perstrin.
rum ad illas amoris fabulas, quas mi- gam , hosque cystitatis post expletam con-
110쪽
cupiscentiam heroes pressius urgeam , sciant velim , castitatem vulnera suscipere, quin sensibus & menti nostrae pateant. Qui cogitationes suas voluntarie defixas tenent, nulla urgente necessitate, in aliquo obiecto venereo, gravi pultante tentatione , mortaliter peccat vel ob consensum, vel ob consentiendi periculum . Illam enim voluntariam impuram meditationem , consensum interpretati Dum Theologi omnes reputant . Ergo idem dicendum , cum in occasiones eX- ternas, quae suapte natura ad venerem irritant, provocantque, se se libere, nullaque urgente necelsitate quis conjicit .
Veri cam latis , & strenui cultores ipe ctris impuris exagitantur . Ambigui sunt, consenserint , nec ne . Conflictum aperiunt Confessario dolore summo , ignorantes graviter , an leviter deliquerint,& rem , ut est apud Deum, confitentur. Consessarius tum judicat venialem esse
culpam, cum poenitens tentationum occasiones nempe mulierum familiaritatem , Theatrorum , & Comoediarum ,
& cetera id genus pericula revera declinat . Si e contrario poenitens nulla coactus necesstate , sed ob suam curiositatem, vanurnque selatium adit tentationum occasiones, & praestigia , tum licet ignoret, se expresse consensum praestitisse, immo tametsi asserat se non consensisse, ouando praesertim lucta ista longa est ,& frequentia occasionum repetita , Confestarius judicat, illum consensisse, & nisi
occasiones tentationum eVitaVerit , absolutionem denegabit . Haec est Patrum , & Theologorum , & Casu istarum communis doctrina. Recogitent ergo omnes in libidinis palaestra exercitati, castitatem delicatissimam esse , & saepe vulnera pati, quin eadem sentiantur. Poliremo negare iiii nequeunt , Comicos , Mimas , Saltatrices mortaliter peccare , sicuti &plurimi spectatores : ergo licet non peccarent se delectando de re venerua , peccant tamen mortaliter , quod Co- peccatis consentiant , & in peccatorum sedeant , ut mox
Concilio evincam. Auctoritate benigniorum Theologorum imis probatur excusatio illorum , qui se spectare obscoenas Comoedias innoxie aiunt .
Peccant si mortaliter , inquiunt benigni Casulae, ex hoe solo capite , quod approbant, ct sua praesentia consentiunt tu peccata mortalia taurionum. I. Omoediae obscoenae , ut alias dictum est, illae sunt, quaS reprae sentant viri , & feminae amatorum, &amasiarum causam agenteS , ut communiter hodie fit . Istae prorsus obscoenae sunt , quamvis modesta essent Drammata Poetarum r quae a Comoedis recitantur . Porro quamvis supra patefecerim , & quidem, ut mihi videtur , evidenter, peccare mortaliter Comoediarum turpium spectatores ex hoc solo capite , quod sua praesentia consentiant histrionum sceletibus , nihilominus lubet hanc eamdem Veritatem benigniorem Theologorum confirmare auctoritate.
II. P. Hieronymus Florentinus loc. cit. Disc. 8. pag. I 82. hanc statuit conclusito nem . se rissentes Comoediis notabiliter, , obscaenis peccant mortaliter ex ea prae- ,, cise , quod cooperantur peccato mortali seriouum . . . . Nam ut dixi in pri-- ma Editione hujus meae Comoedio-- Crisis Conclus. 6. peccant consensu juxta se doctrinam Apostoli cap. I. ad Rom.
Quoniam qui talia agunt , digni sunt, , moris: s non solum qui ea faciunt , si sed etiam qui consentiunt facientibus .
si Cujus auctoritas adeo probat inten- tum, ut Diana p. 3. tr. 13. res. 8Ι. is me citato, cum Hurtado de MendoZ- za , & p. II. tr. 3. res. 32. licet P. Ni
is Iantini contrariam sententiam attuleis rit, nihil tamen, ut solet, pro ea di-D Xit, quo vel probabilem sibi videri deis claret: immo pari. II. rogatus ab amiis eis per litteras, ut si Auctores aliquosis pro illa haberet, afferret illis, ut mo- se rem gereret allegavit praeter Ferranti- num, etiam.P. Bardi . Sed non so-- lum hujus sententiae probabilitatem discis simul a Vit , verum 1 emper magis in meam sententiam prope n ius, concludit, se sententiam Turriani, IJaldelli, & Fer-- rantini esse periculo m. Di-