장음표시 사용
121쪽
se dias, probat Baldelius; re ego parti-- cularibus Conclusionibus infra confir- mabo CoucL 9. uum. 79'. se P. Albertus Soc. Jeiu Tridentinus. si Hie Auctor observantia mihi, & be- se nevolentia conjunctissimus in suo eruis ditissimo libro inscri pio e Paradoxasi Moralia de ornatu Mulierum , ita in ,, ordine ad Principes de hoc argumen-- to loquitur disp. a. cip. I. f. q. Seg-
D men. I. num. 5O. Princeps obscaena
,, oestacula tolerans mortaliter dejinquit Et probat ex D. Cypriano supra
,, relato num. 92. illis Verbis r Lenoci- nante ad Uiέa publicae auctoritatis ma- ,, lo : quae verba trutinans Ludovicus
se Cellotius orat. I 2. A egregie di serit :is Hoc publicae auctoritatis lenocinium, ut is Vocat inprianus , lenones ait e siet Ma- ,, giseratus, qui id sermittant, aut im- , , perent oec. O leges Juliae t o Magi- ,, seratuum sanctitas, quibus Matronalisse pudor, O virginum verecunkia Reipu- Uoce commisya e se Ο serionum is infamia , quae Populi Principes cum Gg- sabit , repente mutat in lenones lis Deinde subdit S. Caroli decretum ex , , primo Mediolanensii Concilio Provin- ,, ciali a me num. I99. supra relato , ,, quo Principes admonentur , ut Hi- itriones longe ab Urbe removeant ;M & affert ex cap. 23. q. uum. gra Vese supplicium, quo Deus damnavit Prin- cipes , quia non impedierunt scele. - ra Populi Israelitici fornicantis , &,, i lolatrantis cum peregrinis mulieri- bus. IV . Hoc idem argumentum illustrat P. Hieronymus Florentinus ibidem pag. 3OO. a uum. 799. inquiens e se Princiri pes S. Magiitratus qui approbant ,
, , aut permittunt recitari supra lictas c se moedias valde obscoenas peecant mor- taliter . . . . Sed primum pro funda-
,, mento suppono , quod ad Principem se laicum primo pertinet invigilare , &is impedire, ne Histriones obscoenitati- bus hu)uimodi Populorum moreS con- ,, taminent, & pervertant; & ideo poe- nis etiam temporalibus debent illos ,, coercere e &, si opus sit, ab Ur expell.re , quia ita in Jure defini- se tur l. congruit d. de ins Prae . Poeri nis autem spiritualibus eosdem co- ,, gere Pertinet . ad Praelatum eccleis itallicrum , qui Principem laicumis eoadjuvare debet , ut notavi ex mis
,, Suppono fecundo, utrumque Princiis A pem, ecclesialii cum, & laicum gravio ter , & in conscientia teneri attendere, si & providere na introducantur peccata, se praesertim publica . , & alia , quae ad se peccandum 1acile inducuut . Sed majo- se rem obligationem esse in Principe lata se eo, quam in ecclesiastico, sequente deri cima Conclusilone declarabo . Interimis ad probandam praesertim nonam Conis clusionem utor aut oritate Apostoli ex is ui . ad Hebr. I 3. dicentis Obedite
praepositis pestris, s subiacete eis r Ipsi
,, euim perUigilant , quas rationem pro is animabus υ ris reddituri . Et licetis hoc loco Apostolus directe praescribatis iubditis obligationem, quam habent suo perioribus obediendi , in directe tamense inculcat obligationem , quam habentis Praelati non 'lum ecclesiastici, sed et-- tiam laici Principes , & Magistratus - invigilandi saluti iubditorum : ipsi eis nim pervigilant quasi, idest vere , ra- tionem reddituri . Ideo S. Ioannesse Chrysostomus in hunc locum ait: Au-- diaut etiam ii , qui regunt, geri ut se Magiseratus , nou solum ii, qui ab iis is reguntur oec. Et paulo post hanc inis Principibus gravissimam obsigationemri eXpendens ait : Miror, an fieri post: , ,, ut aliquis ex Refloribus falpetur
,, Primo: quia Histriones repraetentanis tes εOmoedias notabiliter obscoenas , se ut plurimum sentiunt , & experiuntur
se in i e ipsis , & eis placent libidines ,ri quaS conantur ita exprimere , ut pla-
ceant spectatoribus . Ergo committunt se ipsi plura peccata mortalia. Ergo Prin-- cipes, & Magistratus , qui vel appro- se bant, vel non impediunt , cum facile se possint, denegando licentiam, ignentur, , de ipsis Deo rationem reddere. Secundo e spectatores , qui huiusmG- , , di comoedias audiunt , ut delectentucis de rebus, & geli ibus obscoen is, peccantis mortaliter , ut cum communi Dost rum Catholicorum sententia dixi in se quarta Conclusione . Ergo Principes ,
- λ Magistratus de istis tenentur De
se Tertio : quia 1pectatores, licet , non rebus , & gestibus obscoenis , hed de
,, modo intendant se delectare, quia co D perantur Hiurionibus in eo rum peccato L a m mor
122쪽
, mortal1, peccant oe ipse mortaliter, ut 2 dixi Discursυ 8. & in dicta quarta Con- clusione . Ergo de ipsis etiam tenen-
tur reddere rationem Deo. ,, Quarto : quia multi sunt vel ita ,, proclives ad venerem, vel ita debiles,& in virtute infirmi, ut non solum re-' mota , sed minima etiam irritamenta se sussiciant , ut vel opere , vel desiderio is mortaliter peccent; quia D. Cypriano
admonente n. IOZ. cum mens tominis
isti sitiis ipsa ducatur, Mi qud faciet,
se habuerit exempla uaturae cosoriS Iu
' brieae se sponte corruit, quid faciet si impulsa P &c. .
se Quinto : quia multi adolescentes , se & juvenes sunt, qui licet habeant ge- nitores , ad quos ex ossicio spectat ne se obscoenis Comoediis intersint, quia i is men genitores aut Volunt, eo quod&,, ipsi etiam Theatrum frequentant, aut non possunt , quia auetoritas publica
se justificat Theatrum alioquin illicitum, se ut S. Cyprianus loquitur &c. ex his 'sequitur, quod qui modesti , & conti-
,, nenteS ad Theatrum accesserant, mox,, ab eo revertantur domum , impuden-
, tia pleni , libidine accensi . Hinc pro-
, , cedunt inobedientiae , & contemptus,, contra maiores , rei domesticae expila- ,, tio, cum feminis histrionicis continua se & vitiosa consuetudo, immoderatae eX- se pensae , & exinde furta domestica , N. latrocinia , infirmitates, morbi insana- , , biles, rixae, iurgia, & totius rei fana -ὐ liaris perturbatio . Sed & horum om- nium gravi maiorum scelerum Princi-- pes, & Magistratus Deo rationem red- si de re tenentur. se Sexto : quia hodie comparent In ,, Scena Verat Mulieres comptae , cala- mistratae , lascivientes , es ut pluri- , , mum fornicariae honestae enim vix scenam ascendunt . ) Hae verbis leno- , , cinantibus plures captivos ciliciunt &c.
Audiant ergo , & intelligant , &is erudiantur Omnes , qui judicant tem,, ram , diligenterque considerent , quod , Plato in lania notabat illum Principem, se qui Histrionum adta permitteret reci- tari, antequam a DeputatiS recogno- scerentur .
logus insignis laudatus a P. Hieronymo Florentino, in suis Paradoxis Mori Di p. op. I. 3. 5. Ramevt. I. n. 5O. Hechabet e Eamdem ob causam Princeps o haena Decitacula tolerans mortaliter delim quit , ut diserte pronuntiat Adam ContZen. lib. a. pθlit. cap. I 6. Tantum tam perniciosum malum uno temho, tina Scheda tollere Princeps potes: O
quia tam facile obse tere potes , hervari
ipse non potes . Quis enim t. m<tim ci
hit Deinde Principum , Civitatum sis deliciis subditorum plurimi inenduu-
rur . . . . . Confirmatur eadem veritas ex
fravi Iupplicio , quo Deus Principes nouimpedientes scelera fornicationis , atque idololatriae Populi braelitiei punivit, s pendique iussi N. 23. ut Valublus, alii
notant . . . . Confirmatur praeterea ex uuia
veryali ima , , certissima dos rina de
Scandalo Jupra disp. I. cap. 3. euli leata, quam cunesti prorsus Theologi, ac Dos Zores probant, treculenterytie S. Joannes ChrU
ubi perspicuum es sermonem esse de scan- .ala. , quod accidere in proximo animadvertibur ex dici s , fastoque indissequii ,
Nora autem de eo, quod ex opere vel dicio
intrinsece malo sequitiar . Qui enim tale fcandalum dat ob nullum majus lucrum inde emergens, excusari potest, ut liquet, fecuS vero cum dictum, aut factum indi sferens es , Ni di p. I. c. 3. fatis expendi. Iuae scandali permittendi, aut fugendi e
plorat sima regula cum omnes compleolatur , tum maxime ac potissime cunctos Principes obligat , qui grat iter tenentur faS corruptelas, es per se alioquin indifferenteS , compescere, atque abrogarc , ex
quibus Iove plus mali , quam boni manare probe sciunt. VI. Haec citati Theologi . Ut initio dixi, tanta mihi scientia non affulget , quo Valeam Supremae Potestatis limites circumscribore . Illud solum animadverto cum S. Augustino Epis. 63. cujus testimonium dedi supra in Praefat. , multa Ecclesiam, & Principes tolerare , quae impedire nequeunt . Distinguenda quoque est permissio , quae mere tolerat mala minora, ut e vitentur graViora , apermissione, quae approbat . VII. Distinguenda rursus tempora sunt,& Principum indoles , inclinationesque'. Praeclare in rem nostram argumentatur S. Gelasius Papa adverius Andromachum.
Sed dicis etiam Chrsianis temporibus haec fuisse . . . NumqAsd nam, quia sub priamis Praefulibus Chrisianae Religionis ablac
123쪽
ta non sunt, ideo sub eorum Successoribus tolli minime debuerunt i Multa funi, quae a Meulis Pontificibus diversio tempore δε- .lata funt noxia , Uel abiet a . Non enim
smui omnes tu corpore curat medicina languores , sea ,quod periculosus coulpicit Imminere, ne aut materia curporis non fu=ciat me ιcinae, aut pro conditiove in Ytalι semul omnia non posit faυertere . uaere
quale si , unde agis e s bonum es , s
dioiuum, s falubre, merito quavdocumque tolli non debuit. Si nec falubre , nec dia vinum, causandum tibi magis es , cur tardius aufferatur , quod supersitiosum conseat , Cauum , quod rte Chri ianae professioni noui convenire manifesum
Postremo quod ad me pertinet , uultus Baptιnatus , . nullus Chri ianus hoc cel bret foli hoc Pagani , quorum risuSes, hoc exequantur . Me prouuntiate Cou-
nesta indubitanter exsere . Duid me tu-cusas , s quod preelso nomini inimicumo , a conβrtibus professonis Chri aetae
pronAntio submouendum P Ego certe ab olvam conscientiam meam e ipsi videam , qui iust s admonitionibus obedire neglexerint , quod etiam Praedecelsiores meos formiau fecisse non ambigo G apud Imperiales alires haec submovenda tentasse e GA a auditos esse non constat , dum haec mala hodieque perdurant , ideo haec ipsa
Imperta dejeceruui: ideo etiam nomen Romanorum , non γ emo is etiam Lupercalibus , usque ad extrema quique perdeuit . Et ideo nunc ea remot enda suadeo , VAGorem nihil profuisse cogu sco , tamquam contraria verae Religioni, noxia potius extiti se pronuntio . P remo s de meorum persona procribendum existimas Praedecessorum, si nusquisque nos rum admini rationis suae redditurus es rationem , sicut etiam in publicis dignitatibus fieri pervidetis . Ego negligentiam accusare non sit deo Praedecessiorum , cum magis credam Iortasse tentasse eos, At haec praTitas tolleretur, o quasdam extitisse causas ,
contrarias voluntates, quae eorum intentzy
nibus praepedirent , scut ne nunc qu/dem vos ipsos. ab ere infanis conatibus Telle perpenditis . Vide Baron. ad an. 096.
VIII. Addam testimonium S. Caroli Borro in a i , qui anno I 6o. in Concilio Provinciali Mediolanenu haec decrevit :Principes , Magistratus commoneudinesse duximus , ut Hiuriones, Mimos , c ter que Circulatores. eius generis perditos homines e fuis sinibus eiiciant ,
in Caupones , s alios quicumque eos re ceperint, acriter animadυertant Ov. Serio animadvertas velim tempore S. Caroli
nullas fuisse Μimas , seu Histrionissas ., sed viri tantum huc , atque illuc di i currentes indos agebant. IX. Unum , ad Principes quod attinet , humili animo altius meditanduna subjicio . De gravioribus malis, qua Patrarent iubditi Theatris sublatis, reddere rationem Deo Principes nullo modo tenentur, cum ad eos haud attineat privata subditorum delicta impedire . At si permissio Theatrorum noxia sit , ut docent citati, & alii gravissimi Theologi , omnium flagitiorum , quae inde sequuntur , sontes ipsit fiunt . Queri pollit , quaenam sint haec graviora mala, ob quae, Ut evitentur, permittenda Theatra sint 'Familiarius, inquis, in privatis domibus Viri, & mulieres conveniecit , & tum adulteria , & fornicationes plures patrabunt.
Papse i An & antea , & post auditam impudicitiae temonem in Theatro , &scortationum repraesentatione excitati, atque Mimorum , & Alimarum astutiis , lenociniis, & instidiis instructi, & concupiscentia ardentes una non conveniunt ,& quae in Theatro didicere, opere complere non student Quaenam ergo haec majora mala Theatrorum permissipae vitanda 8 Seditiones , tumultus, machinationes Z Itane vero λ Plato, Aristoteles, Tacitus, & ceteri politici Regiminis Sapientes Magistri, Principatus vires infringi, languidos, ineptosque ex Comoedia rum illecebris evadere subditos ad bella , ad labores , ad incommoda sustinenda , docent . Meam itaque imbecillitatem latent graviora illa mala, ob quae Vitanda permittere Principes Theatra licite queant. illud contra mihi compertum esst , eo Populos Principibus suis esse obsequentio-IeS, atque Obedientiores , quo sunt Deosdeliores , & in ianctissi a Professione
servanda exactiores . Ceterum ut documentis evincam nonnullos nimium exaggerare funesta illa. grandium malorum coniectaria , quae prolicisci ex Theatrorum abolitione verentur, ab i i sdem quae ro : Nonne quoties decedunt Principes Suyxemi, Reges , Imperatores , Thea-
126쪽
tra prohibentur interdum annis integris Dum haec scribo, audio extremum obiisse diem Imperatricem Viduam Augustissimi Caesaris Caroli VI. ; & continuo hoc
ipsis anno IIS I. in universo Austriaco Imperio cum in Germania, tum in Italia larvae, choreae, Comoediae, Theatra omnia interdicta sunt . Quaenam hinc graviora. mala 8 Si vero in divinae, tremendaeque ΜajestatiS cultum , reverentiam , & ad impediendam certissimam flagitiorum multitudinem , animarumque damnationem aeternam de medio Thea tra tollantur, si evitari Histriones, sit expudoratae Cantatrices, si procacissimae Saliatatrices , si impudentissimae Mimae , si infames Lenones in exilium agantur , tum seditiones, tumultus, & Civitatum, ac Provinciarum lamentationes, & totius Mundi conturbatio , & per Versio succederent tempora i O mores t o prudentia humana l O prudentia carnalis squousque tandem Christianae Religionis Disciplinam detorquere ad tuas appetitiones audebis X. Sed quid peregrina facta commemoro ὶ Hic Romae, ubi scribo, splendidissimum hujusce rei exemplum ob oculos vertatur . Sapientissimus Pontifex BENEDICTUS XIV. ad Distiplinam Ecclesiasticam instaurandam a Deo nobis datus , toto Jubilaei anno hiice diebus elapso Theatra omnia penitus interdixit. Quid hinc perturbationis , quid tumul- tuum , quid graviorum malorum ὶ Et
tamen a saeculo & amplius numquam tanta Romae ex universo Catholico Orbe populorum affluentia , cujuscumque conditionis & status ; numquam tanta tranquillitas, tanta mutua pax, & quies, numquam tam ardens devotionis , & sanctitatis fervor . Quamobrem merito immortalis Pontifex in suo aureo Diplomate inscripto e Extenso uuide alis Jubilaei in Urbe celebrati a=mo Domi r I73O. ad uni demum Catholic Am Orbem exultabundus ,& laetitia plenus scribit e Repleti fumus consolatione, superabundaUimus gaudio , dum toto huyus anmi decursu dileel rum in Chrso no moram , Ecclesiaeque mdem , religionem pietatemque perspeximus. Vidimus consuentes ad hanc Urbem n ram unumereos ex omni lingus , populo , in natione, ex omni ordine , vetate , ac
fera Chr, i deles, qui ipso suo adventu propriae Adri femorem , s amplitud
nem Regni Dei tessabantur. Eosdem Οἱdiamus ad sacrae ejusdem Urbis Templa ce tatim accurrentes tu spiritu contrito , humiliato animarum suarum expiationi consulere , cur olivarum novellas in circuitu Mensae Domini υiυsca Chrsianae unitatis , pacis Sacramenta percia
XI. Liceat & mihi pauca eorum, quis hocce anno Sancto desinente vidi , in transcursu indicare. Ingressus mense Novembri per portam, ut vocant , Angelicam, hanc 1anctam Urbem, continuo amplissimam sanctissimi Apostolorum Prinώcipis Petri plateam , usquequaque populorum affluentia plenissimam, & in divinis laudibus canendis compositam , inpiam actus admirationem contemplabar . Paululum procedens hinc Processitiones ,
quibus Cardinales , & Praelati pedites
praesidebant Rosarium manibus tenenteS,& elata voce recitantes; illinc piae Con- fraternitates, & Parochiales coetus similiter preces canentes , modestiam , pietatem , & devotionem spirantes obviat
occurrebant . Dum haec mecum pio revolvebam animo , divinam suspiciebam misericordiam , quae in hac temporum faece tantam gratiarum copiam effundere super populum suum dignata esset. Non me latet superioribus saeculis, quando & Populi , & Sacerdotes eVangelica humilitate , christiana prudentia , morumque integritate splendidius refulgebant, Jubilara quoque sanctiora fuisse .
At non propterea minores lunt Deo grates' referendae, quod in tanta temporum calamitate Pontificem Summum nobis dederit , qui qua Voce, qua Operum eXemplis, qua sacris Missionibus , qua eX- hortationibus , incredibilique vigilantia omnia disposuerit, & praeparaverit , qua ejus Anni Sancti celebrationem , & populorum undique confluentium frequentia , & devotionis fervore solemnissimam, admirandamque posteris omnibus reddide
XII. Tandem Sapientissimus Pontifex , ut omnem excusationis praetextui auferret iis , quos ex Principum permissione inferre minime pudet licitam esse hacchanalium, & Theatrorum corruptelam , Epistolam Encyclicam dedit ad Archiepiscopos , & Episcopos Ecclesiasticae ditionis anno MDCCXLVII Lqua deelarat, quam sit vanum ejusmodi
127쪽
consectarium , his Verbis latine redditis.
Satis nobis si , palam facere permittiaumtaxat , s Drari, ramas permole se,
ad maiora Uitanda mala ab Eccle-sa Bauchanaliorum diuolutiones, quemadmodum iusto , validoque ratiocinio eo eludit celabris , priusque Theologus Thomas Stapletonius in sua os ava oratioue
contra Bacchaualia tom. a. suorum opexum. pag. 336. Discrimeu igitur magnum es inter ea, quae praecipiuntur quae t teruntur, Aliud est quod docemus , aliud quod sultinemus e aliud quod emendare
praecipimur, & donec emendemus , to- iurare compellimur. Verba funt S. Augustini contra Fauitum lib. 2O Unde consequitur ex rebus dumtaxat wleratis locum
non esse, ut eisdem licite uti pro arbitrio valeamus. Et post plurimas in Bacchanaliorum detestationem haec adjicit . Grassantur publicae dissolutiones hebdomadis septuagesimae , sexagesimae , . quiu-quagesmae, in quibus Sancta Ecclesia pra-cipua Redemptionis M Ieria nobis reprae fuat. ut nos ad Quadragesimae poenitentiam optime praeparet, quemadmodum Νosis Nosera Notificatione XIV. Iom. I. quam
ctim aliis publici iuris fecimus, cum Ec-Hesam Bononiensem moderabamur. Et haec scilicet sunt ilia Bacchanalia , quae cel herrimus Episcopus Gratiani in sua SFuodo Amerina habita I 393. pam I 3O. d scri bit : se Hinc factum adeo nos pra- V a pervertit consuetudo ) ut septuage-- simam inter, & quadragesimam inter-
- cIesia .magno Mysterio veluti lugubres, is funebresque habet , praevalens lasciviae ,, risus , hilaritatis amor , non in laeti-- riam solum , inconditumque gaudium ,, verterit, sed pene communi cuidam in- si saniae dedicarit A eoque provecta licen-M tia dit , ut ipla quoque LEGES , si iplos MAGISTRATUS traxerit,
is quod ne privato quidem cuiquam ulla ,, bene morata Civitas concederet , id is penitus jam publica auctoritate nita-M tur, & populi veluti obliti nominis ,
is quo fruuntur, in ipsos profanarum genis Uum ritua, moresque degenerarunt . Quare celebris Chirien Busebec circiter I cuti x L medietatem Imperatoris Fercitananesi I. ad Alimanum 'L Orator scriptis signavir, ius am Turcarum isaeatum, sul Ea an aliorum tempore apud Chri imum moratia erat , - PHrigm rever narrasse quodam auui , nempe Bacchanatium, tempora Chri ianos infanire , asυi cujusdam cineris super eorumcaput respe s ad fanam redire mentem e se Ut nonis frustra creditum sit hominem Tuream, is qui eo tempore ad nos publici negotii is causa Legatus venisset, reversum d se mum retulisse , Christianos certis die-- bus bacchari, & furere, donec genereri quodam cineris in Templo respersi re se dirent ad se , & convalescerent . UNumquam Ecclesa Hiermisit, ut huic publicae corrupte G se δε quoad potuis, o neret , semperque precibus aliisque pietatis
operibus Deum oraυit, ut flagella tu pe catores fuspenderet , suoque potentι auxia io modum rationemque tanti mali exter
minandi praeberet Haec legant &meditentur qui ex Principum permissio. ne colligunt licita esse Theatra, & Bacchanalia
XIII. Et quoniam Turcarum mentio incidit, opportuna se offert occasio repetilendi unam saltem , ex plurimis , injuriam , quam mihi praeter jus & fas impingit Z Franciscus ZECH Professor primarius, Doctor Theologus, & Can nista Almae Universitatis Ingolstadiensiis in sua tertia dissertatione inaugurali , in
qua me Cum Turcis , & Mahomete, more quorumdam suorum commilitonum ,
urbanissime confert. Haec inaMurali Dii ferram quam si pro meritis excuterem,& profligarem, otio sane pessime abuterer , cum non sit duabus aliis iam a me convulsis melior , immo infelicior ) ad brevia, sed valde tempestiva parerga me compellit b. Exprobrat s mihi P. Francia sus, quod Ethnicorum , & Haereticorum Ethicen producam ad coufundendos, ille ait, Theologos Μorales Catholicos tego vero aio ad profligandas quorumdam
Casu istarum opinationes praeter modum
laxas . Haec quippe scribit laudata Dissert. 3. 32O. Mahometem Haereticos fre quenter auuucit P. Concina ad confundem dos Theologos Morales Catholicos , ea amgumenti fuiditate , qua Mahometem temperantiae magis sudiosum dicerem , quam
Patrem Concina i dum Mahometes υinum
fuis sinhibet , quod permittit P. Concina
etiam diebus ieiunii extra resee ionem . Hae sunt acutissimae argumentationes a
vini potu arcessitae , & tanto Theologo dignae , quibus me impetere Adversari coas iuuat . Utinam quaeso frequenter
128쪽
Mahometem citavi ὶ Cur locum, cur p hinam non indicas ' Ut imponere pro ambitrio valeas , non ne λ Sed ad Vetustiora pergamus: Haec ibidem adjicit . P .set illic Concinae in aurem dici , quod
SS. D. M BENEDICTUS XIV. const.
III. ) ad Archiepiscopum ejusdem Sacri ordinis Praedicatorum ) scripst . Sicut laudabilis foret eius industria, s Acath
licos in iis , in quibus Romanae Eccle-sae adve autur , aggressus esset : ita teprehensioni obnoxium se facere , dum illorum libros ad impugnoudos Orth doxorum sententias perlegit , transscribit . XIV. Legi Constitutionem Pontificiam, cujus haec est inscriptio. Ven. Fr tri Archiepiscopo S. Pominici tu Infula Hispaniola &c. Jure , & merito reprehensus eii a Sapientissimo Pontifice A chiepiscopus iste, quod a Boehmero Lu-
therano Scriptore erroneas opiniones mutuatus esset adversus communem Ecclesiae doctrinam . Ego contra , ut communia Ecclesiae , & ipsius naturalis , &divini juris praecepta altius confirmarem, opportunitate data , Vel ipiorum Ethnicorum praeceptiones, & suffragia adduxi. Summam ergo, P. Francisce, mihi assingis iniuriam , dum me tali Archiepiscopo jure reprehenso comparas. Sed ad interpretationem omnium lepidissimam accedamus . Quisnam , amabo te , est iste
Archiepiscopus , & cujus ordinis λ Est ordinis Dominicani, reponit P. ZECHartis criticae, seque ac rei Theologicae , N. Canonicae peritissimus . At fallitur mirum in modum Professor primarius .
Archiepiscopus iste est P. IGNATIUS DE PAD ILLA Ordinis Augusemiani. At clamat P. LECH . Nonne Constitutio Pontificia directa est Archiepilcopo SDomiusci in Insula Hispaniola λ scilicet At Civitas haec est , non Ordo S. Do-'minici. P. Franciscus legit Civitatem LDom uici nuncupatam, & continuo eumdem Archiepiscopum Dominicanum a
Pontifice exprobratum creavit , ut Do
minicani ordinis . in tuae benevolentiae testimonium, fastos augeret. Revera haec in aurem , P. Francisce , dicenda , non publicis typis prodenda ellent: quia nec P. ZECH, nec iure Almae Universitatis eruditionem valde illustrant . Sed velis
mens illud plaudendi tum mihi , tum iniiverso Praed. Ordiui nudium irequentissime in similes , & grandiores lapsus
detrudit tum P. Franciscum, tum ceteros
adversarios meos. Plura implerem solia, si istius Di ertationis inauguralis errata ,& quidem gravissima refellere vellem . Quid i si recenserem contumelias , quibus me imperitum, ignorantem , impol orem , malignum benignissime passim, suo,& aliorum more, ornat ' Sed ego more
meo, surda aure haec omnia, quod miseram personam meam impetunt , pe
transeo. Addit P. Fraucii seu 3. 339. pag.
224. Frusra P. Concina. amarulentam
suam ironiam in Probabilissas DULCORARE fatagit . Ex ungue leonem . Si eadem mihi, qua Professor Primarius libertate utitur , loqui expediret , & ego in aures dicerem P. Francisco , tk voee submissa , ut abstineat imposterum a libris contra me scribendis , si consulere & sibi & suae Almae Universiitatis splendori avet . Minus enim huic
exercitio peragendo idoneus eruditis omnibus videtur, mala prassertim repugnante causa. Uerum talia fari haudquaquam mihi licet.
XU. Sub finem inausturalis dissertati
nis tu in me P. Francisce prudentiam desideras, & scientiam . Doles praeterea eastiorem Ethicen male a me propugna tam esse, & usurae causam, quam tu sustines, mea ignorantia detrimentum passura esse. Si ego nimis imbecilliter christianam morum doctrinam defendi , tu, pro ea, qua praestas Theologica, & Ca nonica icientia, & Ecclesiastica eruditione , illam validius propugnato . Plures ,
fateor, uiurae controversias, praesertim iulam, utrum Viri Religiosii Μensarios agere absque laesione paupertatis, & gravissimo scandalo queant , praeterivi. Sed , ut tuis desideriis obsecundem , hanc , &alias ejusdem argumenti quaestiones disia piciam, sed tempore: & libellum, quem hisce diebus larvatus Joannes Baptiuae Chiarelli typis Lucensibus in lucem emisit, & in eodem proscriptum foenoris errorem more suo, nempe invicto pectore defendit, & Christianis sequendum suadet, pro meritis labet altare curabo. La vam huic Chiarelli detraham , ut omnibus pateat verus Auctor : ejusque erassicssimos errores luculenter patefaciam , ut
si levi poenitentia olim plexus, resipisc re hactenus noluit , visis gravioribus suis ςrraijs in se rideat aliquando reverim, lux a
129쪽
- , & veritati fasces submittat . Quod
attinet ad prudentiam , quam in me P. Francisce desideras, lege , amabo te, po sitis prae)udiciis , Di olas Theologico- Morales Eusebii Mansur , & inde colliges, utrum in me, an in adversariis meis desideranda prudentia sit . Haec pauca in transcursu, & praeter insti tutum , delibavi. Nunc in semitam, a qua me Vel repugnantem abducit P. ZECH, &addefensionem coegit, regredior. XVI. Finem hiuc Capiti impono Ve bis non alicujus Ecclesiite Patris sed Ethnici , Ρlinii nempe Iunioris, qui in Pane ri sic alloquitur suum Caesarem : Vita Principis censura es , eaque pes tua: ad hanc dirigimur, ad hauc come timur , nec tam imperio nobis opus es , quam exemplo. Muippe infidelis resti m liser es metus. Melius homines exemplis doceutur, quae in primis hoc in se bonisabeut quod approbant , quae praecipiunt fieri posse. Et quis terror valui et Gicere , quo, reverentia tui escit λ Obtinuit aliquis , ut fpetitaculum Pantomimorum Populo Romano tolli pateretur , sed non obtinuit, tit vellet . Rogatus es tu , quod cogebat alius , coepitque esse beneficium ,
quod necessitas Iuerat : neque enim a te minore coulentu ut tolleres paulomimos , quam a Patre tuo, ut resilueret exaflumes . Utrum2Pe reste : nam resilui Nomsebat , quos sussulerat malus Princeps; ruelli restitutos . In his euim , quae a m lis bene suut, hic tenendus eo modus , tit appareat Auctorem di Nicu e , naufadium Idem ergo Populus ille aliquam do nenici Imperatoris spectator , plausor , nunc tu Pantomimis quoque adυerfatur , damnat esseminatas amles indecora Dculo Rudia . Ex quo manifesum es , Principum disciplinam capere etiam Uulgus , qua rem , sab uno fiat , severissimam fecerint omnes . Macile hoc graυitatis gloria , CAYSAR, qua consecutus es , ut quod antea Uts , imperium , nunc mores Voca
Exploditur futilis obtestiuncula , a liberiatate , quae Poetis , . Comoedis conca ditur carpendi mores, forum Primcipum lapsus corrigeudi , arcessita. I. T E medio Theatra tolle ,' & I continuo libertas scelestos vellicandi , vitia deridendi, & mores refo mandi sublata est . Si Poetarum Satyrae , si Comoedorum vividae repraesentationes desint, quis sordida plebis vitia , quis Nobilium splendidas corruptelas , quis perturbata Principum Regimina , quis istorum aut saevitiam , aut oscitantiam, omissiones, otia , dissolutiones , &cetera delicta , quae comitari Principatum possunt, increpabit, reformabit , &deridenda, atque detestanda repraesent
bit λ Adversus Theatra , & Comoedias vocis sonitum extollunt pii , simplicesque Fratres , & Monachi , qui rei politicae
arcana penitus ignorant , qui reformandorum morum rationem minime callent. Si Theatra proscriberentur , illico
ad malorum extremum Omnia ruerent .
Nullum tum sive Principibus , sive iub-ssitis frenum; nullum praevaricationi repagulum foret. II. Quis inducere sibi in animum posset, ut crederet, mundanae Sapientiae Magistros hanc potissimum afferre causam , cur debeant Theatra permitti ' Quid Z Theatra mores corriguntὶ Comoediae frena imponunt Principibus , & Ρopulo JHaec est fraternae correctionis Evangelica Cathedraὶ Oh infelices Apostoli, &omnium saeculorum sapientῖ inni Patres , ne dicam Christus ipse , qui hanc re primendae pravitatis regulam ignorarunt fDelipuere vel ipsorum Ethnicorum Sapientiores Philosophi Plato, Aristoteles, Tullius, Plutarchus, Seneca , ceteri Gue, qui Theatra de medio tolli suasere . Theatralis sit, necessum est, illorum Religio , quae suam in Theatro virtutis promovendae , & frenandae malitiae Cathedram collocat . Deridentur utique in Theatro, & Plautino sale defricantur vi tia, & cujuscumque status fraudes , &versuta scelera. At eo ne haec pertinent, ut moratiores evadant Auditores Huc
130쪽
cior, potest , ut quispiam ex aspectu &auditu Comoediae etiam turpis , nedum modestis , dedignationem contra flagitia concipiat. At hoc praeter institutum , &casu accidit. Et tamen homines reperiun- 'thr adeo bardi, caeci , ut ex fortuito aliquo eventu regulam inserant universalem. Illa uxor, inquiunt, ex Comoediae auditu melior 'rediit . Estot Ex lupanarium aspectu, & scortorum vitae infelicis conssideratione aliqui e mpunguntur. Ejusmodi est morum reformatio ex Comoediar aspectu concepta. Quid Z, Mulieres divina lege prohibentur in Dei
Templo docere virtutes, declamare contra vitia , ne illarum eMpidine potius , quam Dei amore accendantur homines .
Et illis permissum erit una cum Histrionibus e publica Scena orare prophani amoris caussam, fraudes , astutias , dolos rei amatoriae reserare Ρluribus opust minime est, ut quisque intelligat , purum putumque delirium esse commentum istud ;quo in Cathedram Evangelicam transmutari Theatra somniatur . 'Docentur ,& instillantur spectatorum animis scelera illo ipso tempore, quo satyrico sale vellicantur . Pudore sutiunditi leviculos istos Theatrorum defensores Ethnicus Seneca Epis. 7. ad Lucii. inquiens e Nihil tam damnosum bonis moribus, quam in aliquo Dee laculo desidere . Tunc enim per moluptatem facilitis vitia fu repunt. Uuid me exi imas dicere P Avarior redeo, ambitiosior, tu rios .
In examen adducitur constium illortim , i corrigenda Theatra , Como usas propontini. Quam si Couum , chF- meractim et Ottim diud . Cl. Muratorii ,
o Atidioris Theatri Italici commenta
I. Larissimus, & doctissimus Ludovicus Muratorius, Italiae praesertim nositie splendor, & ornamentum , atque universae Reipublicae Litterariae illustredecus, in suo opusculo inscripto : Delia Publi ou FHi cita improbat hodierna Theatra, eaque corrigenda suggerit . Et primo cap. Ig. pag. 133 scribit e I. Teatro
quanto mauiore, o la folia de Deitisi i Theatrum, inquit, natura sua haud est iu licitum . Tale evadit Comicorum obscoenitate, & prava Comoediarum qualitate. Quod sane optimum gubernium', & inprimis Christianismi puritatem dedecet . Dum ibi doceri malitiam . derideri Virtutem, &pothemum triumphare vitia spectantur, haud est opus Catone , ut tantae corruptelae desormitas dignoscatur, eo perniciosior, quo major est Spectatorum
II. Duo hic Auctor prodit . Unum ,nqn esse Theatrum natura sua illicitum. Si de Theatro, quod in metaphysica praeci sone concipi mente potest, sermo. st , propositio vera est : nam Mundus iste pulcherrimum Theatrum est; &, ut Temtullianus ait , extremum Dei judicium spectaculum grande est. Si Contra de Theatro, quod apud tum Graecos , tum Romanos semper obtinuit re ipsa , obtinetque in praesens , disputetur , propositio non falsa modo est, verum etiam Evangelio hostiliter contraria. Theatrum, seu Comoedia , vel Tragoedia plurium partium compositio est. Si una sola pars vitiosa est, tota Comoedia, vel Tragoedia prava sit oportet . Auctorem de Theatro, quod revera ab Histrionibus peragitur, loqui existimo . Artem porro hanc Theatralem Mimi exercent, & Mimae. Professores isti infames omnium nationum contensu reputati semper fuere ,sqntque in praesentia . Si Professores infames , numquid proseisio , di ars , clamat Tertullianus, licita & honesta erit Quamobrem , subdit Cl. Auctor , Comoedorum , & Poetarum i pravitate Comoedias , & Theatra moribus perniciosa fieri; atque in Theatris , quae hodie vigent, virtutem deprimi , vitia extolli . Ergo, ipso doctissimo Muratorio patrocinante, Theatra hodierna se ipsis icelerum gymnasia sunt, & potissimum Christianae legis sanctitati infesta, Histrionum
utique, & Poetarum malitia, quae semper, & rursus semper Theatris haesit.