장음표시 사용
71쪽
cus , susius explicat Sylvius ibid.
tiosa est haec feminei lexus effictio , &apud Deum abominabilis, ut Scriptura ,& Patres omnes testantur, vitiosissima sane erit, cum fit in hunc finem, ut muliebris amor, & affectus vividius repraesententur , & spectatoribus, & adstantibus dulcius praebeatur spectaculum . Quot se periculis subjicit venustus adolescens, qui muliebri ornamento phale ratus in scenam erumpit 8 Singulae feminei vestitus partes, quae sunt plurimae , dum illas induit, ad turpissimas imagines in ejusmodi juvenis animo imprimendas apti Timae iunt. Describam ne ego impudicitiae spectra , quae DI monimmittit, cum adolescens lumbos femineo more stringere, & arctare, dum inflare pectora, dum fucare vultum, dum calamistro cincinnos efficere, dum serere odores, dum spargere pulverem , dum Cetera muliebria vana praestigia induere satagit Z Quid dum gestu, voce, incessu, corporis inflexione amatricis feminae vices, ejuique fraudes, illicia, versutiaῖ , insidi as, vafriciemque ementiri toto studio adnititur ὶ Quid de altero iuvenedicam, qui amantis feminam personam gerit λ Innocentes, inquis, sunt juvenes illi, qui nec percipiunt quidem aliquid mali . Exempti ne adolescentes isti ab originali culpa, a concupiscentia, a Dia-monurn tentatione i Alterutrum ergo et
aut nunquam Daemones , & concupiscentia )uvenes istos tentant : aut potissimaum hac opportunissima occasione eosdem mollitiei, impudicitiaeque spectris , es praestigiis aggrediuntur. Primum dici
nequit . Uerum ergo alterum. Crescit turpitudinis , & obscoenitatis enormitas ratione temporis. Haec enim carnii privii intervallo aguntur ; dum scilicet otus mundus bacchanali iam superstitionem renovat , & concupiscentia e publicis Theatris suum Voluptatis imperium incredibili animarum pernicie amplificat. Quid de tempore illo dicam,.quo ju Venes reciproci amatorculi memoriae fabulas i fas
mandant Z Velitationes pri UataS e Xercent , feleque praeparant, ut in publica Icena mulierculae, δc viri personas amor 2 mutuo captaS referre vivide queant i I lud nocet caulae nostrae, quod narrari
ferm3ne nequeant, quae frequenter opere in profanis istis exercitiis peragunt aro
XU. Heinc colligas velim , Scripturam sanctam , PatreS omnes, graviores Theologos , luculentissima argumenta , ne dicam manifestam eXperientiam, evincere hanc ementi tam muliebris vestitus formam abominabilem apud Deum, libidinis incitamentum, innocentis adolescentiae eorruptricem esse.
XVI. Tandem illae comoediar Tunt valde turpes, ultimumque Theatralis obscoenitatis gradum praeses erunt, in quibus comici, & comicae , mimi , & mimae , seu feminae ipsae proculcato , & fracto
verecundiae freno in scenam , amori S , seu Veneris causam, chorearum artificio, cantus suavitate , Orationis efficacitate , universii corporis inflexione, ocul rum , manuum, orisque loquela oraturae , si1-mul cum tuis amasiis prodeunt. Nemo ,
nisii 3c Christianae professioni, I communi integrae mentis sentui renunciare
velit , negare istiusmodi Theatra est o
turpillima, ne dum turpia, potest. Uera itaque Theatrorum, & comoediarum notio non ex solo drammate accipi debet , seu libello typis edito , sed ex
omnium circumstantiarum accessione , nempe ex musicae modulatione , cantus suavitate, saltatricum, mimarum, comoedorum motibus , gesticulationibus , suspiriis, vestium, scenarum, ceterique apparatus splendore, & maiestate, omniabuique vertutis artificiis, quae in scena adhibentur ad excantandos leniuῖ, & alliciendam irritandamque concupiscen
moediarum notione praemissa necessario consequitur, hodiernas comoedias valde turpes e ste , Sc iummopere obscoenas ,
quia iis omnibus, quae descripsi Sc plura silui ) constant . Quae dicta sunt ,
Omnium Theologorum, de Casu istaru alconsensu confirmare possem . Unum 5 alterum nunc indicabo. Jacobus Pignatelli tom. S. cons. Ι3ῖ. nuus. 926. inquit, Comoedi e turpes foedaeque eae funi, tu qu/lus viri, minae de amoribus ludunt, Muut, coluiuuntur. P. Roca glia in hiis
Nat. Alexa faecul. q. cap. 6. H. R. u9t. L.
relato testimonio Hieronymi Florentini ad verius turpes , obscoenasque Comα-dias, subdit : Iis illae addeudae Comoedis, tu quibus mulieres duis ter modulantes , animique offecidus molliter exprimentes , habitu etiam ad lasciυiam composito, ad
72쪽
expugnandam invocentiam plurimum et m
Hudierna Theatra aut quis turpiorre, quod in isseris, focus in illis, mulieres Chris inna mimas agant. Guammis ramen obscoeniora antiqua fuhlyent, non propterea obscoenitate , turpitudius ho
I. R Ntiquis temporibus mulieres in scenam interdum prodii stes certum est ; primusque, qui easdem in Theatrum induxit, Phrynicus fuisse perhibetur. Apud Lacedaemones nobiles mulis res mercede condia hae mimas agebant , quam corruptelam ipsi Lacedaemonos postea exterminarunt. Apud Romanos feminat in ludis Floralibus nudae, pudendis obtectis , prodibant , sed profligati pudoris storta erant, hisqua ludis sola populi faex assidebat, semel tantum in
anno celebratis. Harum mulierum me
minit Tertullianus de SpeH. cap. II. in quiens, spurcitiam per mulieres in fena
repraebentκri, proselbtila publicae libidinis hostias in senum proferri per feminas . Chrysostomus quoque pluribus in locis , & praesertim homil. 6. in cap. LMatth. tantum seminarum scelus detest
II. Exceptis tamen ludis Floralibus ,
in Romanorum Theatra feminae nou prodibanti, saltem communiter , Ut mimas agerent. Luculenta de hoc sunt testimonia Patrum, qui passim in histriones muliebri veste indutos Dei maledictum intorquent . Tertullianus lib. de Speci. cap. 23. inquit : Eum in Iege maledis tum esse, qui muliebribus υ6Pietur , quid se. S. Cyprianus l. I. epi' IO. ad Encratium : Cum in Dee prohibeantur viri induere muliebrem vellem , mule- disti eiusmodi iudicentur : PManto majyris es criminis mora tantum muliebria υ dimenta amripere , sed etiam gestus tum tes , molles, s muliebres magi serio impudicae artis exprimere ὶ Gregorius Nata etiangenus Jambo 3. Formam Zecusque turpiter marium
Sexum virilem sexibus cum corporis Frangunt : uJ funt feminae, ismisi mares et
Non masculi , non femina , falsa
haud loquor. Nam nec manent iam masculi, nec feminae.
Clemens Alex. Batalos, A femelias per ludibrium vocat histriones seminea
veste ornatos in scenam prodeuntes. Lactantius lib. 6. Inst. cap. 2o. histriones redarguit hoc etiam ex capite , quia illorum euerυata corpora oe muriebrem iu-ccisum , habiἔumque mulitas impudicasIsmiuas inhonestis gessibus mentiuntur . III. Histriones itaque , Patrum antiquorum tempore , feminarum personas communiter sustinebant in scenis. Si quae interdum feminae mimas egerunt . illas non fuisse Christianas colligitur ex Patribus , quorum nemo , quatenus mihi eosdem serio legenti constat, seminis exprobrat , quod profligato pudore , modestia, verecundia sexui iusta, praecepta Apostolorum Petri , & Pauli ad versi, feminarum luxum, pompas, &2 procacitatem ii olaverint. Quo eloquentiae, to rente illas non obruissent, si fracta fronte , & Baptismatis professione ejurata , in Theatro minetas egissent t
suo adversus comoedias tractatu pag. Ο Θ o 3. uum. II. asserit antiqua Theatra ab hac saltem mimarum corruptela fuisse immunia. Volent exemptes du 1 noinsue cet te indeceuce , VP ou volt parminous , dae intro ir des femmes fur te The arre. Le p ens mel es cro qu uu feri consae e a la pDdeur ne deυoit pas
ipsi prostitutionis genus reputabant feminas pudori consecratas in Theatrum prodire
V. Quid plura λ Ipse auctor Theatri
Italici asserit, Patrum tempore seminas in recitandis tragoediis, comoediis, & ate- lanis mimas non egi sse, inquiens in Praef. pag. 32. Obbithan semi a dim rare in Dissertaetione a parte , che s porra fronte at secondo Tomo , come HeIL aut1-ehi drammi non recita υauo DON' , mala lor parte era per uomini fosseMuta. VL P. Hieronymus Florentinus in sua Comoedio-Crisi Covcl. II. pag. 3I . u. Din feminas vetustis temporibus scenicas
73쪽
non fuisse docet . inquiens ς , , Quod ve- se ro primis illis temporibus Non perae sed mentitae mulieres in oediaGιlis apparerem , restes omui exceptione maiores,, produe'. Tertullianum iceutem cap.
k, 17. Pod Pantominus sexum pudorisis xterminat. D. Cyprianus epiίι ad , , Encratium quod Diabolo divinum
,, plasma m iculanti per corrnpti , atque ,, enervati corporis delicta placebant . ,, D. Grezorium mniannenum Iambo
, 3. ) simul sunt feminae , I simul
,, mareS. D. CFrillum Hierosolymitanum, Catech. Mynag. ) Mimorum petu , tantias omni contumelia, impudicitia refertas . & Virorum et seminatorum choreas. D. Hiemi' mum episti ad Salvinam ) Non ambulet iuxta te histrio fractus in feminam. D. Chry- Uomum hor. 36. in cap. ΙΙ. Blatti ) A dolescens comam pone re o ductam diabet, & naturam aspectu ,
vestitu, incessu , ceterisque hujusmodi ,, effeminando ad teneri ulculae imaginem ,, puellae adducere contendit. Et euidem
,, Cecchinus Fatria Ferrari ensis sum ues , hi rio, Θ hs monum ante nanus in ,, libro , quem pro bouestis hspionibu
edidit tr. I 6I6. asserit consuetudinem iam suo tempore receptam , quod mu-
,, ita e haec dum scribo essent iam auni
,, centum elapsi posequam tam pernicito flux,, abusui i olait.
- His praesuppositis, huius merito is
,, tot tamdque test us adhibitis probat ,, plene esticaciter praesentem conces s ,, nem P. Franci Cy F mbera, quate rus,, enixis verbis deplorat calamitatem irri,, senti temstoris, in qAo Derue mulieresse Iiιnt sceuo , ut mῖJOra , tu it, ex- se citentur incendia. Objicit contra P. Thomas Hartari , ,, quod sis, ones antiqui in pu lino Thea ,, tr9 commiscebantur , alia iniqua
,, opera exerceborat, irio Patres, ,, Concilia tam θυere epy exectrantur , O ,, reprehendunt.
si sed Murta ius aeon videsuae fatis com4, sedera de aurisuum illum morem, Uera feminae non recitarent :- acile ., istellexisset huiusmodi comm)Yt ouem
,, non fulisse veram, sinam, O ,, loquitur S. Augustinus, ima tuariam , o G D. CNrianus licet describat virum
,, mira dirum iacentem, usu tamen re
se prehendit hvuc aflum sub nomine cum ,, mixtio Vis, sed suummodo tamquam iu- ,, ho sum amplexum detorum te inυicem ,, implicautium : si Saucti Patresse rigide iud guantur coutret huiusmo-- di Fagitia inter virum, & Virum a , , teutata z ruid, quoeso, d ce ut hodie, ,, quando ira pubi ciae Theatris cum apprο- ,, batione Princ pum, fallem tacita , his smilia Culerent , in Ueristis feminis grai iora scelera se nou momplen- ,, , saltem ita iuchoantur clam ,, perpetranda . ut Serum sit , quod olim , b, cebat Minutius Fefiu in Odilaυ. Mimusi, Vel exponit adulteria , vel monstrat . se nunc enervis histrio amorem dum finia, , git in iligit &c. Nisi quia quod tuncis mimus , Uet enervis hi rio sugebat , ,, mulier fornicaria , ut spes la-
libidinis nimident irritam utet . ,, Si prires ut pro maiore huitis couctu ,, bonis confirmatioue auim I Pertam , ,, muliereS Icenicae dictae, quartim frequeu-- tissima es apud Auctores mentio , s,. γ' memiui supra num. II . O , , alia rem dum. 6 3. affrices,, Φ, I t P. Ottouellus facile creditis ibi lib. de Christiana moderatione, , Theatri cap. R. punc. 18. fol. mihi ,, IO6. sed erant ad Letitiam publicam, , Theatricis spectaculis in fer PitHam metu ,, cipat Hactenus P. Hieronymus Florentinus . VII. P. Franci lcuq Ribera , praecla rissimus Soc. S. Theologus, & Scriptura sanξfae interpres celeberrimus is Comm. in XIL Pro Metas Miu. cap. I. in Mich. num. post transcriptam S. Cypriani acrem declarationem in sui temporis theatra, eorum qne spectatores , amarilsi- imis lacrymis deflet novam in Vestam cor ruptelam prioribus f rculis incognitam . quod nempe mul leves mimas in icena
agant . Quid faceret inquit D. CF-priauus , si munc .n Ghra, om1 Am Thea aris sederet; si comoedias , VAUtur , i peSarer P Non iam emirantur marer . sed Emiuae ipse viri sunt : u frangi Ar m feminam mir, sta femina in virum rob'-τatur ' η fatis fuit hu Geni seneris hini fictas tu itadines agi 4 veras profert. Femina prodit in cenam , feminam agit,
quae a Nino agi solebat . Et minus ms Uf-bat . Nunc compta , omata prodit
74쪽
in medium putira mima corpore , sed moribus turpissima , ut incendia maiora e
citentur . Agit etiam eadem Uirum , aut amore captum adole ceutulum , Iuget, d
perit , perdit , exhibet oculis , quae celarisu femiuis debuerant, honeste dici Nou possunt, inhoneste cogitautur. Saltant corpora , lasciυe inflectisnt , dumque ea forta se, Ο peiora aυari mariti , patressit e patiuntur, maioribus 'Stna incendiis aestiat, pediora , qu oestant, audiuut Audite ergo Reges, b' intelligite ; discite Judiceue finium terrae : praebete aures vos , qui continetis multitudinem, io' placetis Tobis in turbus nationum, quouiam
data est a Domino potessas vobis, Ur Uimius Altissimo , qui interrogabit opera vestra , cositationes scrutabitur . Et quoniam mini seri sis illius , ut ait Spi-itus Sanctus, cohibete hos emi farios miam rerum Diaboli , iam commemoravi r idque vos obtesor , qu3 potessis , per admentum Domiui Nostri Iesu Chri-
si , qui iudicaturus es vivos ,
Num. 63. Omnes etiam, qui haec legeut quis tamdiu legere volet ) eum- Dominum obtosor, ut vel in coucionibus , vel tu furis eo essionibus , vel in
privatis colloquiis, quocumque tempore fedabjt occasio , Reges admoveant , , Priu-cipes , ac Senatores , Praetoresque Civitatum , Nec tantum admoneaut , sed etiam
per Jesum Chrisum obtesentur, tui os
morum Chri, ianorum corruptores fer ore animadet ertant, illos de medio tollant, i fames huiusmodi eomoediarum AE torra , Astricesque procul relegent , t tram Reipuluncae sentinam quocumque ex9nerent . quidem Catholicae Judices , ac Patroni rem osscio suo, delo-
fui disnam facere adebuntur ,s ut i pes ae doctrinae libros , ita etiam eos , quos dixi, legi ptibjico edicto prohibeant. Nam scut illi fidem , ita si
honos mores , pudicitiamque corrumpκut ,
unde facilis ad haereses trausitus es ,
tinde omnes haeretici coepere.. Nec transitur ad haereses a caritate , tumilitate , ab oratione , a ieiuniis , a paVitrentia , a fui abnegatione , ab immo derato amore faeculi, a tumore animi ,
obliuione Dei , a comessationibus, ebrietatibus , ab otio , , libidioe , a caeco amore Aui.
VIII 'Antequam ultra provehor , eaunsae meae interest, cursim indicare , quanta & morum sanctitate , & doctrinae sacrae copia refulserit percelebris hic Iesuita, de quo haec inter multa P. Philippus Alegambe in sua Biblioth. Scriptor. Soc. Jesu pag. I 32. edici primae scribit . Recepit se tu oppidum natali , ut iuis facrarum litterarum studium totus in ,, cumberet , cum scholassica riflfino,, ad majus Armam utum conivugeret ad- ,, tutus . iiuguarum Latiue , Graecae , si Hebraicae praes io , quare apprime ps,, rituS erat .... o aliouis praefato , ,, quam diurnis , nocturusque horis usu ,, pabat prolixe , ad scrae Scripturae in- ,, teliseeutiam utebautur . Addebat etiam ,, crebra ieiunia , γ' fer eriores corporis
,, macerationes , quid incidisset im- ,, plicatioris uincultatis, fedebat per dies,, aliquot , in es ritualibus exercitiis auia
, mum ad iυiuos illapsus comparabat . ,, Aiunt , eum ad couciouem aliquando,, Uerba fari eutem , visum iugenti circum ,, splendore micare , cujκs dicentis humeris, , Christus SerUator fereuo vultu innixus
,, eum Veluti complexu f0Ueret . . . . Dic
,, pos obitum tertia , Uisus tu caelo es,, sublimis, ac Dei folio propinquus, muta ,, ta conspicuus gloria , cuius in pestas ,, deriυabatur a pectore Dei radius lucis , ,, qui pulιherrimum eum Decie smul ,, gaudio per Dudebat . Quod illi pra ,, mium ideo alitibuebatur , quia nihil , , in suis lucubrationibus fluxum, ac ca si ducum, sed unius Majestatis cultum , ,, atquου obsequium spectasset. IX. En sapientissimos Iesu itas , quovmihi, ut magistros colendos , sequendosque propono : qui nihil scili cet in fui
Iucubrationibus suram ac caducum , fed unius Majsatis cultum atque obsequium spectant . Itaque doctissimus hic , atquct piissimus Ietuita tria nobis recogitanda inculcat. Unum y tempore Ss. Patrum , mulieres in scenam non prodiiise , ut mi-maS , comicasque agerent . Atque heinc Divino servore aestuans clamata: Quid ageret modo Cyprianus, si in Christianorum Theatris sederet , spectaretque mulieres ipsas comptas, fucatas, omnibus Diaboli pompis phaleratas mimas agere, ad extremam pudicitiae , verecundiae, iacame juventutis perniciem ὶ Alterum .' Urget omnes , atque compellit , ut vel
in concionibus , vel in sacris confessionia
75쪽
bus, vel in privatis colloquiis admoneant Reges, Principes , Senatores, Praetoresque Civitatum , nec tantum admoneant, 1 ed etiam per Jesum Christum obtestentur , ut in Comoedos , Comoedasque severe animadvertant. Lugens clamat piis-umus P. Ribera. suid faceret C ianus, s nunc in Chrisianorum Theatris federet Gemebundus inclamo & ego : Quid sit
nobiscum in praesentia vitam ageret P.RIBERA , audiretque nonnullos cum Verbo, tum scripto accessum ad Theatra
Tertium, quod altius meditandum sum
det P. RiBERA , illud est, quod in superiori praefatione fusa oratione exposui , videlicet ex vita molli , otiosa, volu- tuaria et ex Theatris , comoediis impudicis, &. mulierum amore , & tumore animi haereses proficisci , & ipsam denique
impietatem aut positivam , aut negativam, seu INDIFFERENTISSIMUM,& INDOLENTIAM aetate nostra dominantem , & usquequaque obtinentem , quam, Christo Servatore adjuvante , Vi- vidis coloribus tempore depingam , & pro virili exagitabo. X. Alios testes , si otio abundarem , adducere possem , quibus evincerem prisca Patrum aetate feminas saltem Christianas non recitas e tu Theatro . Tertullianus, Chrysostomus , aliique intemdum muliercularum scenicarum meminere, quia in ludis Floralibus revera apparebant, & quia, ut advertit Ρ. Hieronymus Florentinus muliercular i sice rerum scenicarum , histrionum servitio man
XI. Quid ad haec Theatrorum aetatis nostrae defensores , qui Patrum do trinae inscitiam , & ignorantiam improperare Theologis haud quaquam erubescunt 'Qui te jactare gloriabundi audent pro Religionis defensione scribere ; dum religioni insidias struunt , dum mimos , &mimas amoris profani lenocinia referentes Christianis tuadent spectandas , audiendasque P Ut illos ad incitas redigam ,
Vel Patrum tempore mulieres e scena recitabant comoedias , an secus . Si primum : AEque turpia sunt nostra , ac antiqua Theatra, praesertim, quod femina hodiernae, secus antiquae, Christianae sint. Si secundum : Antiquis turpiora nostra sunt . Idcirco iure clamat P. Ribera :quid nunc ageret Cyprianus, quid ageret Chrysostomus , quid Augustinus , quid
Hieronymus, quid Bernardus, quid Thomas Aquinas, quid Antoninus, quid C Grolus Borromaeus, si spectarent Christianas in Theatro mimas eXercentes P Extra quippe controVersiam est , tempore S.
Thomae Aquinatis , Antonini , Caroli
Borro mari feminas non prodiisse in sce nam . Quamobrem errant Vehementer qui in Theatrorum aetatis nostrae praesidium doctrinam obtrudunt S. Tho
evirati juventes muliebri veste ornati, &fuco illiti agunt, turpiora, & obscoeniora esse. Quoniam procaces isti eunuchi ut muliebrem sexum vividus ementiantur , in motus , gesticulationes, posituras, & amplexus impudentiores , & expudoratiores prae ipsis mulierculis erum punt, & franguntur. Id enim unicuique imitationi accidere solet , ut praestitutos limites prototypi transiliant . Quid hine P Non aliud , nisi quod Theatra
exclusiis etiam feminis sint turpia , ut erant antiqua . Heinc ne consequitur ,
pudica esse theatra , in quibus feminae mimas agunt Qui haec opponunt , inquit S. Basilius , aut ignorant , quam sint ipsae modestae feminae efficacissima illicia, I lenocinia ad emollienda vel ferrea hominum pectora, aut sunt admi rabilissimum pecus, medii inter utram que naturam 8 Quid ' Μaximia; illo vir Augustinus se theatrorum illecebriet captum l. 3. Couf. c. a. fatetur Tunc iutheatris congaudebam amantibus, cum se fruebantur per flagitta , fetam Dis haec imaginetria gererentur tu ludo spectaculi: Et corrupti stimi seculi nostri effeminati homines Augustino robustioreς inter matronularum lenocinia se aeneos jaitant 'De illis Salomon Eccles c. 9. loquutus non est . Speciem mulieris alienae multi
admirati reprobi Iacti funt . Colloquium euim illius, quas lauis exardescit . Nea
scoe niora , plurium flagitiorum sen tinam esse 1 heatra , in quibuῖ mares, &feminae toto muliebri mundo , leu Diaboli pompa , gemmis , fucisque onustae amantis, & amasiae personas sustinent ,& agunt. Quo enim procacissimae seminae , quae non larvata facie, sed impudentissima fronte in icenam prodeunt . tuas gesticulationes, cantus , saltationes ,
76쪽
inflexiones dirigunt , nisi ut spectatores delectent , titillent , emolliant , atque
in eorumdem animos lasciviam infundant ὶ Quot nobilissimi adolescentes saltatricium, & plaltriarum amore dementati patrimonia prodigunt , domos evertunt, & totam progeniam fune tant, in-s mantquel At de hoc infra sermo re
XΙΙΙ. Velum si a me quaeratur, quodnam extremum pejus sit, an juvenes ve- nullos eviratos muliebri vellisu, & ornatu . an feminas i plas in scenam induci PRespondeo primum , muliebris sexus cupiditatem latius patere, & potentius hominum quorumcumque , etiam eorum , qui nefario puerorum amore ardent, nedum honestoruin corda inflammare. Arnor hominis erga feminam secundum naturam est: Erga pueroS contra naturam.
Deus corporibus utri utque sexus aestrum m S tuae cupiditatis inseruit, qua se appeterent, & conjungerent ad humanum genus propagandum. Secundo dico , feminis assidentibus Theatro majus immine re malum , cum elegantes adolescentes mimos in scena agunt contra homines vehementius accendi , & inflammari , cum pulchrae , procacesque puellae lascive ornatae in scenam prodeunt mimarum personas sustinentes. En certam quaestiunculae resolutionem. XIV. Lubet jub istius capitis finem paullo sortius urgere scitulos illos , quos blaterare minime pudet, merito SS. Paties invectos in suonam temporum Thea- Ira , quod essent nimium obscoena, & impudica : At non posse eorumdem declamationes in aetatis nostrae Theatra detorqueri , quod honesta haec sint, & pudica. Qui talia effutiunt , se Patres non
legille perhibent , & Christi Jesu Evan
gelium ignorare te produnt. AGedum , paucis perstringamus Patrum rasiones , N. Christianorum ex cuiationes hac in causa. Honesta illa Theatra clamitabant tunc Cliristiani, quemadmodum NMuc V ciferantur rostri, ut ad duetis Patrum testimoniis ostentum est . Nullo se pravo tangi affectu mu ititabant stinc , sicuti Jadrant nunc . Recreandi animi caussa iiciso l latio , se adire Theatra opponebant tunc , quemadmodum nunc . Quid reponebant Patres Illorum rationes itan produximus. Exaggerabent prae
tertina cantus, A musicae illicium , &molliciem. Clamabant, cantum esse βαnicatarium, & musicam meretriciam . At omnes ad unum artis musicae peritissimi asserunt, atque testantur , aetatis nostrae molliorem prae illa cantum , & effeminatiorem esse mussicam . Clamabant ,
concursum hominum , & mulierum illuc confluentium , ubi vestium pompas & vanitates in triumphum agebant e ubi singuli, singulae vident & videntur, scopulum esse castitatis : opponebant pericula sponte suscepta, scenarum splendorem & majestatem , & scandalum , quod ingerebant, praesentiam , quam praestabant infamis histrion cae artis exercitio , & grave crimen , quo se polluebant , o, ib-lam illam praesentiam , & interven
XV. Perge porro . Numquid modesti res nunc mulieres Christianae , quam feminae Christianae illius aetatis P Numquid pompae VanitariS , luxus , fastus latius IuNC , quam Hunc manabant ' Numquid humiliores scenae nostrae P Numquid mimae & mimi minus vivide amandi artem eXercent Unc quam tunc Z Numquid minus efficaciter nunc, quam tunc studio
vacant placendi Auditoribus Θ Quomodo autem placere istis valent, nisi sensum de
mulceant, aures excantent, concupiscentiam, aut super biam, aut ambitionem, aut iram, accendant, & fraudes doceant
Numquid mimi , & mimae simpliciores
NMuc , quam tunc Z numquid stupidiores numquid minus versipelles, & minus versutae Numqs id magis pudebundae P Numquid magis verecundae P Numquid ars amatoria licita nunc , secus tunc P Tandem si res, seu argumenta , quae repraesentabantur Patrum tempore, spectentur , numquid tragoediae , quae hodiedum reci tantur in heatris nostris, modestiores lunt tragoediis Sophoclis, Euripidiis, Senecae Quis, nisi imperitissimus sit, in- fclabitur Comoedias , Tragoediasque hodiernas plures longe turpioreS , emollien dis animis, & corrumpendis moribus
noxiores este Eruditionis itaque , Ρatrum doctrinae , & Evangelioriam Jesu Chr sti ignorantes se produnt , qui e Uulgant, jure reprobata fuisse Theatra, quae
tempore Patrum obtinebant , secus improbari nostra posse, suaeque iri scitiae aeternas luent , nisii resipiscant, poenas. Quemadmodum enim , Jeiu Christo teste, tempora nostra novistimo laeculo propinquio
77쪽
xa, malori malitia abundant : ita quoue obscoeniora, impudentiora, & sceleiora Theatra sunt . Oh homines , homines f Impietas, infidelitas , incredulutas, hoc nostro infelicisIimo sieculo universam Christianam Religionem impetunt collatis viribus , eamque qua Voce satyrico, ac sceleratissimis libellis evertere , facto impetu conantur . Et interim
illi ipsi, qui Christiani , qui Theologi ,
qui . . . . audire volunt, blaterare non
reformidant, licite frequentari nunc Theatra polla st Impietas usquequaque grassatur e Et simul Omnia nOneitatem , Pudorem , & innocentiam spirant.
XVI. Quid plura . Nonne omnia Concilia, omnes Enilcopi , omnes Ecclesiae Doctores, Sansitque viri , qui quinque
priorum saeculorum Patribus luceessere , eorumdem Patrum doctrinam adoptarunt , allegaruntque ad haec usque tempora adversus Theatra Z Ignoravit ne Ecclesia antiquorum Ρatrum doctrinam PImperite ne Concilia , & Doctores Sancti ultimae aetatis nostrae Tertulliani , Cypriani, Bassilii , Nazianetent, Chrysostomi, Augustini doctrinam contra Theatra in medium produxere Alterutrum ergo praestent hodierni antiquarii, & erudituli Comoediarum defensores oportet . Aut omnium saeculorum Traditionem Theatra detestantem negare ipsi debent: aut propriam fateri inicitiam cogun
XVII. Verum , ut omnem ad effugium latebram praecludam , concedere ipse sponte volo, turpiora, obscoeniora , impudentiora fuisse Theatra, quae Sanctorum Patrum tempore obtinebant . Jam iupra cap. II. recensui Imperatores Ethnicos nonnullos , qui nimiam impudentiam , & lasciviam in Theatra invexerunt. Pinge quoque ipsas comoedias, tragoediasque Ρoetarum impudentiuS, atque vehementius ad libidinem provocasDie. Haec, & plura alia, si vis , liberalitate summa impertiri tibi non recuso . Quid heine i Numquid, quia vetusta Theatra turpissiuna erant, honesta sunt hodie na 8 Numquid, quia illa obscoenis,na , nostra caiia sunt Numquid , quia antiqua impudentissima , pudica sunt nostra P Si iacti veritas spectetur , quemadmodum aetate nostra , Theatra alia turpia, alia turpiora, alia turpissima ita quoque evenit antiquis temporibus. C. terum , ut ad incitas redigam Theatrorum aetatis notis defen1ores, fuerint, per
me licet, priica Theatra . ut dixi . tu pissima , obscoenissima , impudicillima , nihil heinc colligere praesidii valent viri nostri Theatrales. Quandoquidem iubi in omni inter vetusta, & hodierna Theatra comparatione ex notionibus certissimis, & extra disputationis aleam positis, quas dedi, evidenter demonstrabo , graviter peccare illos , qui hodierna The tra frequentant , quamvis minus Obscoena, minusque impudica essent, quam antiqua . Sat mihi est a turpitudine , &obscoenitate immunia non esse Theatra nolira , ut inferre iure valeam, illicita& noxia Christianis omnibus haec esse . Μista igitur disputatione, utrum fuerint, nee ne antiqua Theatra nostris obscoeniora, & impudentiora, huc praesens recidit controversia , sint ne hodierna Theatra obscoena , & turpia , aut natura a gumenti quod tractatur, aut ratione πο- cum , gestuum , VestituS, cantuῆ, musicae,& chorearum , aliarumque conditionum. quibus auditoribus repraesentantur . Haeclunt, ut alias diximus, & repetendum saepius e i , disputationis nostrae confinia . intra quae concludere adversarios , sea Theatricae voluptatis , & mimicae turpitudinis propugnatores constituimus. XVIII. His delibatis, Ze Theatrorum aetatis nostrae notione perspicue exposita , caussam ingredior . Illud dumtaxat praemoneo plurima , & quidem versuta esse effugia , & innumera Sophismata , qui bus homines saeculi oblectamentis nimium addicti fucare Theatrorum corruptelam student. Quamobrem longius, quam par
esset, excurret Oratio. Causa enim, quae
pluribus obnoxia cavillis eit , & variis implicita exodiis , perifringi paucis minime valet . Verbosam , declamatoriam inculabunt plures orationem nostram . Sed centuras litas nihilo pendo . Non quod adeo insaniam , ut immunem a pluribus naevis reputem dictionem meam, quin mendosam illam agnoico ; sed quod censores isti agenuae cauta, in qua mo res initi tuendos formandoique aggredimur, rationem penitus ignorent. Eamdem ego in littere viam adnitor , quam omnes sapientulimi , & eloquentillimi Ecclesiis
Patres percurrere. Quae menti dumtaxat revincendae inserviunt , itylum , oc methodum etiam . Geometricam excipiunt .
78쪽
Verum, eum adversus praevalentem eorruptelam quoquoversum grassantem , altiusque hominum cordibus infixam , eem tamen suspicimus , cum praeter rationum momenta , quae intellehium subigunt , eloquentiae quoque vis in caussae praesidium adhibenda est, & repetitis ictibus
opus est, ut inveteratae, exitiosaeque consuetudines evellantur. Vividis figuris, &Voce elata domanda voluntas est , & retundendi sensus sunt. Et modo lub uno, modo sub altero aspectu dirigenda argumentorum acies est ,' ut victoria obtine tur. Varia est Spe atorum indoles , diversae mentes , affectus oppositi . Unus hae ratione eonvincitur , alter alio argumento, alio dicendi modo, diversa fugura capitur , pro animorum , & affectionum diversitate . Ita ego censeo. Si alii secus judicant, quisque in suo abundet senis.
Feminae Chrisiana in senas hodiernas prodeuntes, ut Mimas agant, peccant mortaliter , suntque in flatu damnationis Amui ctini Dis Hisrionibus, nemine fana mentis dissentiente . Praetextus ma-
timonii, cuius velo scenicae impuritates Obtendi solent, rejicitur ut ineptum com
V bus confirmanda , quam amariLsimis lacrymis deflenda est. Nihil in Scriptura sancta frequentius, quam pudor &verecundia muliebri sexui insita : quam
animarum strages , quae ex muliere com-Pta , Vana , expudorata promanat: quam
vigilantia , & cautio avertendi oculos ab eadem vitandaeque ejuidem familiaris amicitiae, colloquii , & convertationis. Folia plura impletam, si divina Testimonia huc pertinentia referre Vellem. Satis indicare sit quae S. Paulus I. ad Tim. a. cap. docet , ubi vel ipsam Diuiuam legem docere mulieribus prohibet. Docere autem m heri non permitto &c. Jabe , ut cum et arecurita , . sobrieta- se , nou tu tortis crinibuF, aAt auro, aut margaritis, Vel vem pretio D.le ornent .,
ne. Et tandem, ut velato capite in E clesia orent. Ides inquit S. Thomas I. ad Cor. c p. ita ) propter SacerdoteI , pr pser eorum cautelam , ne silirer es e spectu mulierum nou velatarum ad concu pisientiam provocentur , Plaudanus in A. Dis. I 6. Viros cum mulieribus ludentes m ledixit Barnabas.
ΙΙ. Μulieres Christianae Mimae insito
a natura pudori & verecundiae renuntiant, silentium, & modestiam proculcant : luxum, fastum, & pompas vanissimas, quas in Baptismate ejurarunt, in triumphum deferunt et nulla vestis , nullum indumentum tam vanum, tam impudicum , tam lascivum, quod impude tissimae, & expudoratae Mimae non assumant. Omnibus itaque Diaboli pompis , lucis, stibiis , atque praestigiis circu-mornatae in scenam prodeunt , ut aut Ueneris , aut superbiae, aut irae , aut ambutionis magisterium exerceant e ut adolescentes, puellasque sese mutuo amandi . seseque deludendi decipiendique artem
doceant : ut cantus suavitate , saltuum pernicitate, omnium spectatorum oculos& aures excantent, concupiscentiam accendant, ambitionem , fastumque exaltent : & quo sunt ad haec omnia parienda aptiores, eo majorem auditorum affluentiam ad Theatrum alliciunt, sibique ingentiorem aureorum summam , plausum & approbationem comparant .
Ρraeterea oppidatim cum histrionibus Μimat istae, si superis placet, Christianae ,
Italiam, Germaniam, universamque , uoccasio tulerit , Europam percurrunt :cum histrionibus ludunt, conversantur , tripudiant a vicissim sese animant ad voluptatem, libidinem, mollitiemque auditorum animis instillandam. Totum tempus , & vitam ipsam insumunt in perdiscendis Poetarum fabulis, in eisdem repraetentandis. Continenter mentem , &linguam defixam in Veneris luto, & arte promovendae rei amatoriae , ambitionis, luperbiae, & excitandorum assemvim
II1. Quis non assirmaverit, hanc esse infernalem societatem , mimas, mimosque litos Daemonum esse missionarios, eudoapo osis, Christianaeque Religionis deleriores, infamis limoique ininistros, qui Chrilii Regnum destruere , & Diaboli Tyrannidem firmare, atque amplificare omni studio, & arte conantur i Non ergo unum gravissimum scelus, sed flagiti orum multitudinem perpetrant , &omnium vitiorum gymnasium aperiunt
79쪽
mae, & mimi eomoedias uagoediasque
IV. Tamet si veritas haec extra disputationis aleam si constituta, & a nemine lauae mentis revocari in discrimen valeat; nihilo secius quia nihil tam est infandum, quod hodie ab aliquo non defendatur, lubet vel ipserum benigniorum Cassii starum auctoritate , quae hactenus& supexiori, α hoe capite dicta sunt ,
V. P. Francisciis Dei Μonaco Cler.
Reg. Tear. in Pareneia class. q. pag. 2 Turpes comoediae eae sunt , in quibus de amantium furtis , de consulum adulte- certis, de meretricum, lenonum, puellarum, adolescentum crandestiuis ari bus , veneficiis, amoribus agitur. Aeque diuin-
Elius loquar, turpes faedaeque eae fiant, in Dibus υiri feminae de amoribus tu
ini NoςTRI TEMPORIS CV DKς , et enalibus hisce meretriculis . hia serionibus exhiberetur, ρο υiri mulieres ἐn fenam prodeant, de amoribus huius isoa, pro sceua colloquantur , saltent , sudaut , id etiam CERTISSIMUM atque evidens remanet, OMNES nostri temporis Comoedias obscoenas esse , atque inhonestas TURPES. Eho definio. Nostri temporis Comae-dias neminem honesas appellantem acid-
υi , ns AUCTORES TURPITUDINUM,
VEL FAUTORES, eos AEumtaxat , qui , vir faedisma crimina maiori immunitate
UΙ. Lucas a Penna in l. II. cap. de sp h. scen. Quisl dixisseret S L. Patres , pi, Auctores, sectito hi-Brionatus artem tro lamarunt nostro stempore femiuas tuas, quo cit Vr temeritatis p aculum impudicas censebo , cum virix permixtim iu Theatro agere vide rent λ
Confess. cap. I. fetit. 8. docet, non esse permittendum, ut m comoediis udorum spectacudis lascitiae mti Feres inrcenam p deant quae est cormptela m
finis nomine Chrsiano indigua. VI I. Nicolaus Baldellus lib. 3. disp. x9. nu . a. 'ccssur morta iter idem Foetae , O' Aciores peceato seandali , sComoedia sit υalde turpis , multum
excitet ad reae venereaS . . . . Et maxime
huius generis videntur esse i ita, suMULIERES interloquuntur . Si uia
porum audire sibilum basili ci , ut docet S. Augusinus oe . IX. Joannes Baptista Frugosus de Reg. Reip. Christ. p. I. lib. I. Dii p. a. q. q. num. Igr. Ex id is infer, quid dicen dum si de Comoediis vu/gari idiomate exhibitis, ubi multa impudica, edi ob
FEMIN E adolescentiores ad Isariendum ad saltandum, quae gessu , luctisu . procaci gesticulatisne aAd tores,
spectatores ad amorem eurpem ivducunt
c. Respoudeo de se esse PECCATUM MORTALE, ad ores ese in STAT DAMNATIONIS , spectator que ut plurimum PECCARE MORTALITER . De ducitur ex D. Thoma. idem ab Caieta-SFl ser, Sotus, Aiensis . X. P. Antoninus Diana mord. tom. . traff. 3. Resel. a I. n. a. haec est . Sisur, quod quando Femius timer , ne a persona particu ari ametur lascive . renetur caυere publiso abstinere ab actione occasouante Hi- 'inam, qAando pote se absque gravi proportionato damno : quia tenemui υilare aflorum ρω- cna , quando commode possu-us. inde deducendum in , precare femiuam , euutem ad hoc re lum ad facrum , tu eu' est aliquis, a Do turpiter ametur, quav-do commque potes alitid Templum adire eo pericu careus ir in qu Iodo it per hunc vicum , poteus a mmode ire per alium : quando audit fontiam equi Ue-kentis amasum , Θ ipso se a que nece Arate dat tu feraesera aspiciendam : qua udo verba facit coram amatore, quibus il-
I si aιcende idus , si potes absque specie
.nurbannatis lacere quando item domδ
reditur , fleus eam expectari spectan- .dam , se nulla runc sit neces itas. XL Hanc Dianae do&rinam confirmant
omnes non Theo ogi modo , verum e 4am Casuit ae laxiores , nemine dissiden-ete . Porro , si flamina peccat Templaru Dei , ut audiat Sacrum , aditura , quando vitare scandalam hominis eam adamantis potest : quat , amabo te , scelera patrabit lemina at Veneris sacrarium a k a 4 -
80쪽
tatum pomparumque Ornamento munita,
ut in sui amorem , gestu , lingua , oc lis , cantu , omnes concitet spectatores ZErgo penes ipsos mitissimos Theologos seminae praesertim Christianae peccant grava ssime , & omnia spectatorum scelera
in se convertunt , dum in scenam prodeunt amoris profani causam oraturae.
XII. Nec est , quod opponas , Mimas
istas a Confessariis Sacramenta suscipere, quoniam etiam usurarii , adulteri, fornu
catores, lenones Sacramenta frequentant.
Et haec est saeculi nostri extrema omnium malorum calamitas . Sed de hoc latius
XIII. Inficiari iure nequeunt vel ipsi
spectaculorum defensores , Theatra esse rei amatoriae gymnasia , atque violandae castitatis incitamenta, cum ipsae Comoediae, & Tragoediae his amoribus muliercularum , & virorum plenae sint . Quare , ut probrosae arti aliquod honestatis
'elamen praetendant , aiunt , amatoriaRillas repraetentationes ad Matrimonium dirigi , & Matrimonium spectare . Eito .
Quid inde Ideo ne minus accendunt spurcum coneupiscentiae bitumen in spectatoribuς ὶ Matrimonium efficit dumtaxat, ut mutuus inter conjuges amor , &congressus honestus sit ob mutuam contractus , & Sacramenti fidem , & ligamen perpetuum . At in spectatoribus , & rei amatoriae auditoribus , quem effectum parit Numquid, in istis concupiscentiam fraenat 8 Numquid veneream delectationem ex mimica repraesentatione excitatam licitam reddit , α honestam ὶ Ut levitas hujusmodi praetextus pateat evidentius , finge in scenam prodire uX rem adolescentem venustissimam, & com .ptissimam', maritumque simul,& vicissim ieie ad amplexus maritales proUocare , & rei uxoriae actiones vivide re prinsentare : minusne inflammabunt ipinatorum eoncupiscentiam ὶ minusne ocuὶ auresque inflammarent , polluerentque ,
si nullo esIent Matrimonio ligati'ὶ Con- euplicentia & sensus humani a proprio obj cto percelluntur & irritantur . Matrimonii vocem , & siqn i ficatum nec
percipiunt , nec curant , solumque vola-ptatem inhiant , anhelantque . Nihil ergo ineptius obtrudi ad honestandas theatricas impuritates valet, quam Matrimonium , quod couIugum tantum , lacus
aliorum concupiscentiae officium licitum efficit.
Nonnuua rationum momeuta , quae No serae aetatis ludos theatrales prauos, eriminumque plenos miracunt.
I. AT Ιhil prius habuerunt unquam 1 l Poetae , jam inde usque ab a
tis suae ortu , quam Comoedias , Tragoediasque , non modo de cujuscumque criminis labe purgare , verum etiam honestatis splendorem eisdem praetendere . Quo , inquiunt , drammatica poemata .lomoediae , N. tragoediae pertinent , nisi eo , ut vitiorum horrorem , & virtutis affectum excitentὶ Theatra scholae sunt, in quibus criminum horrida' facies , f
nestae eorumdem consequutiones , poenae,&'supplicia ; contra virtutum characteres, praerogativae , & praemia nativis coloribus depinguntur . His ratiunculis , seu verius gerris , fucum facere aurito
popello stulent . Et ad hoc quod attinet , m una parte quidquam sibi m rentur, sin veniae , saltem commiserationis . Quis namque propriam artem , si osque partus a minatus est unquam Unde enim itipendiλ , unde encomta ,& plausus compararent ὶ Plura quoque sunt , quae comoediarum spectatores ad
propugnandam urgent earumism hon
statem . Quorum omnium illud potis. simum est , ut conicientiae latrautis retundant aculeos , ut tranquille , A quaque amaritudinis mixtura pulsa , in mnes Voluptates , & oblectamenta sese ingurgitent . Ceterum , ut nullo Π gotio sophismata omnia eludamus , iIlud dumtaxat admonendum ducimus , nos in praesentia sermonem haudquaquam instituere de spectaculis , comoediisque in quadam v eluti metaphysica meditatione acceptis . Quis enim , si
recte sapit, inficias ire ausit , Poetas, si velint , ex Christianae Ρhilosophiae pii
et piis argumenta arcessere posse , & h minum animos ad vitia persequenda colendamque virtutem inflammare ' Si
enim soluta , quidni , & linata oratione id fieri valΡtὶ Ιd 'r e fit ruat S San-m quidam Ecclesiae Patres , A moderni etiam poti rii Hoetae . De spectaculis ergo, quae his tenu Oribus peraguntur, quae que