장음표시 사용
111쪽
Dicunt enim praedicti Auctores ,
si quod ideo Spectatores, qui primo conis fluunt , sunt Vere cooperatores illius is peccati, quo peccant Histriones , quia si illi lunt causa determinativa ut agantis Comoediam obscoenam . At vero se
is cundo confluentes non sunt causa , curis Comoediae agatur, cum adhuc agere-- tur , etiamsi ipsi non adessent . Et is sic quia non influunt in hune effe-- Etum , non possunt dici causa illius , - & ideo Histrionum peecato non e is operari Ic. Sed hoc non obstante dico distin-- ctionem hujusmodi nullius esse roboris, si & efficaciae : nam quidquid sit quod
se primi confluentes cooperari dicantur , is quatenus constituunt illum sufficientem se numerum hominum spectatorum, cum se quo recitabunt histriones , sine quo, , non recitabunt ; & fecundo confluen-- tes , quia sine ipsis recitabant , non se dicantur cooperari ; illud est certum se quod si secundi non cooperantur , ad ,, minus negari non potest , quod con-- sentiant hujusmodi actioni . Ergo ex , , testimonio D. Pauli vere peccant. Et
se probatur ratione : nam consentire U. g.
M Joannem peccato aliorum , & circa il-- lud non operari, nihil aliud est, quam se voluntatem Ioannis tendere in idem se objectum peccaminosum per actumo complacentiae, seu delectationiS ....is Constat igitur etiam sine cooperatiose ne spectatores consentire obicoenitatio Histrionum , & per hoc , quod D.
o Paulus loc. cit. dixit: Duni sunt mom,, te non folum qui ea faciunt , sed et- , , ram qui consentiunt facientibus . Ubiis D. Thomas in Commentario intelliis git . . . . quod poena hujus mortis de-- betur primo iis , qui talia agunt pe
is cara , . nou solum illis , sed etiam se iis , qui consentiunt facientibus: hocis dupliciter: uno modo dires e , Vel lau- δε daudo peccatum , vel praebendo consilium,
is vel faUorem . . . . Uei iudirecte, quan- ,, do non repraehendunt , aut impediuntis quocumque modo F pusint , praeci-- cipue s ex oss io incumbat . Sed &se secundi generis Auditores Histrionibus
se praebent iaVOrem , quatenus Uel mem,, cedem solvunt illis, ut faciunt primi ;- vel risu , plausu, & ipsa assistentia fa- se vent. Ergo juxta doctrinam S. Tho-
mae directe eonsentiunt , etiamsi non
- Ρ. Bardi apud Dianam res. 32. co siderans difficultatem praesentem, non
si in speculativa , sed in practica , dicito esse valde periculosam. Sed D. Ferran-- tinus volens benignam aliquam senten-- tiam constituere pro illis , qui The1-- trum frequentant , dicit, Hurtadum , si & me nimis rigide procedere. Ut au-- tem suam sententiam explicet, imagiis natur hoc pactum inter Histriones, &si illos, qui pecuniam solvunt, iniri; nisi mirum ex suppositione , quod vos actu-- ri sitis hanc fabulam , ad quam jam is ex consensu sufficientis Auditorii de-- terminati estis ; seu stante hac condi-- tione, quod fabula peragatur , do vo si bis pecuniam, ut concedatis mihi lo-- cum in aula. Hoc autem pactum exio stimat Ferrantinus esse licitum ; sicuto licitum est causa urbanitatis invitareis amicum ad coenam in die jejunii quanis do amicus iam determinatus est ad coe , , nandum alibi, ubi coena est praepar ,,, ta, ergo similiter licebit dare pecuniam si Histrionibus jam determinatis ad agen-- dam Comoediam ad instantiam primo, rum confluentium.
, , Sed respondeo , non licere de uno se casu argumentum ad alium , cum inter se utrumque sit valde dispar ratio : nam si quando plures simul coenant , & invita se tans. licite coenat, cum illa die ex hypo- is thesi non teneatur jejunare ς invitatusis autem illieite coenat, cum ex hypothesiis teneatur jejunare : quare unusquisque se suam coenam manducat & ideo nonis uniuntur formaliter in eadem actioneis peccaminosa: at vero si invitans tene-- retur etiam jpse jejunare, argumentum ,, P. Feirantini non haberet locum e qua se re non sie in auditione Comoediae iiii. si citae r nam primi generis spectator pec-- cat, tum quia dat causam histrionibus, si tum quia consentit obscoenitati gravi , is & condelectatur in illa : & etiam se se cundi generis ipectator , esto non det, causam Comoediae , condetestatur i, si men , & consentit. Ergo peccat. , Sed falsum est hunc secundi generis is lpeetatorem non cooperari . Quod sic
is dum magnum lignum, seu lapidem re- quiri decem hornines motores , & suf-Κ sicien-
112쪽
- ficientes ad trahendum p si dum trahi- is tur lignum addantur ,. & accedantis duo alii homines, & uniantur cum illis primis decem, & lignum simul tra-
,, hatur ab omnibus, seu transferatur in
locum tuum , nemo negabit translatiose nem es e causatam a duodecim moto-
,, ribus, licet a principio determinatum is solum su isset, ut fieret solum a decem ,, c causis suis cientibus . Et ratio est ,
is quia; ut concausae ab quae producant
,, hune , vel illum enectum, non est ne-- cesse ut sint tot & non plures : sed ,, si plures sint , dummodo omnes , &is singulae influant, & ut in exemplo al- se lato trabem impellant , & transferant
se singulae pro sua parte . Ad hanc veri- tatem probandam multa possunt oc- currere exempla, quae quotidie sunt in
se praxi. V. g. in Capitulo , vel Con- gregatione viginti electorum si concur- , , rant undecim, suffciunt ut electio sitis valida: & si concurrant duodecim ad se huc erit valida . & plures erunt con- ,, e aulae, quam sufficiant , & omnes co- operantur. Exemplum P. Se neri supra allatum de illis, qui pretrientes sunt proditioni contra Principem , luculentius TeIR explicat. ) , Similes Histriones non solum mori ventur, & determinantur ad actionem; is quia, spectatores primi generis solvunt
,, pecuniam iusticientem , audiunt , ri-
se dent , plaudunt , & declamant ; led se etiam quia spectatores fecundi generis
,, eadem praestant, cujus rei signum est , se quod Histriones non statim , ac completus se est numerus auditorum primi generis , se incipiunt comoediam, ted moram traia
se hunt, & expectant Auditorcs secuisdiis generis, a quorum pecunia , risu, plau- ,, fu, & audientia etiam moventur , ut se recitent comoediam . Ergo nulla diis stinctio , & sic omnest cooperatoresis sunt, & peccant . At si qui latenteris adessent, ita ut nullo m do influerent, is neque pecunia, neque ritu, neque plau-- tu , neque manifesta praesentia , quia is latent, certum est , qnod etiam illi
se nihilominus peccareut mortalitgr con-
,, tensu, A complacentia notabilis ob M scoenitatis. III. Hactenus P. I eronymus, Florentinus , qui in suae doctrinae confirmationem cujuscumque Religionis Theologos adducit, eorumque testimonia restabit . Citat enim Aetorium , Emanuelem Sa PSancher, xilli iactum , Comi totum , Valerium Reginaldum , Baldelium , Luisium Turrianum in Sunam. Theol. Mori, p. I. de Tiri. vitiis cap. 283. γ m. s.
ubi haec scribit: Hi stribues hujus tempMissunt iu satu peccati mortalis, neqAe possunt absolvi, quando habent animum pem severandi . Et num. 6. Neque admit tendi sunt ad Commun/ouem , eo modo quo
sitini in HISPANIA nou sunt licitae . Idem prorsus dicito de comoediis', quae fiunt in Italia , in Gema sania , Gallia , Anglia , caeterisque Europae locis . t V . P. Caesar Franci otii ejusdem Con gr. M. D. in opere de iustitutione ut euis Chrsiani cap. 13. hanc thesim demonstrandam suscipit , lingua Italica ,& a me latina redditam . Ratiouibus et incitur in ectores comoediarum nostri tempo-poris peccare mortaliter . Non de anti-qujs , sed de sui lium poris comoediis loquitur . Ad hanc veritatem confimmandam , se pluribus moveri rationibus testatur. Et primo, inquit, quod υideam, homines reperiri adeo Chrsiano tum me desitutos, ut eiusnodi obscoenitates lici tum , hovesumque iuuenum solatium re putent ; cum υel ipsorum iuυeuum coufe yione constet, vix tinquam comoedias fre UReutari, absque istu utate audiendi latio
Sum sermonem , videndi res libidi i as , deletiandi aestione turpi : neque inde discedi , qum pluribus , quidem pluri-ribus ctilpis I.thalibus animus ouusus si . Secundo ad hoc me urgeut , quorumdam piorum hominum vota , qui cum in communi sermone rationes obtrudi auis diant , quae housas , licita Iue comae dias Oseendere videntur , habere in promptu vellent , qu d respondendisn contrisriae optumiis patronis, quidque pro veritatis defensione opponendum sit. Tertio, At hurio laborem fuscipiam, utilitas, quam ex pro fectu iuυenum, quorum plurimi ex comoe
d arum praestitis extremam subeunt ia-
Eturam, reportare confido , me cogit &c. Evincit vero , in pectores comoediarum sui temporis' triplici argumentorum genere peccare mortaliter , ratione videlicet occasionis , cooperationis , & scandali . Quae cum sint communia ' totieS repetita, praetereo. Fatetur , se laeee.
omnia hausista ex sermone P. Petri in
113쪽
ni eiusdem Congregationis , allegatque
aliorum Theologorum communem consensum.
Consectarium serio meditandum.
I. R , Ulti ex Casuistis , quos allegatis P. Hieronymus Florentinus ,
ambigue loquuntur , & de more variis distinctiunculis Christianam doctrinam ob 1ciarant, & corrumpunt. ConUenit tamen communiter , vel penes ipIos benignioris Iaxiorisque Ethices Patronos, Comicos ,& Comicas amoris causam in Theatro repraesentantes peccare mortaliter ; & ejusdem mortalis noxae sonteῖ pronunciant spectatores, quos tribuunt in classes duas. In priori collocant illos , qui numerum conflant sufficientem ad mercedem sola Vendam comoedis , sine quibus recitari Comoedia non posset. Propterea hi sunt, inquit P. Antoninus Diana cum quibusdam aliis Benignistis, causa determinativa A-Gonis Theatralis, & cooperantur peccato Histrionum . Posterioris classis spectatores immunes a culpa asserit , quod luperveniant priori numero , atque adeo non dent actioni causam. ΙL Ut consuetam calumniam , quod Casuistis imponam , prouigem, recitare iubet ipsus Dianae verba eX tom 7. tia 5- ubi inquit: ,, Possimi considerari duo genera Ueflatorum . Primum estri eorum , qui confluunt in Theatrum
M primi et alterum, qui postremi Primi
se omneS mortaliter peccant , audita et-
iam tiua Comoedia tantum et quia ipsi ,, sunt motivum, ut hic es nunc fabula se agatur; Comcedus enim sine sufficiis- ,, ti AuditUrio non aget fabulam L Hoc ,, autem iri ciens Auditorium conflant ,, primi. Quando enim sunt satis multi, se propter illos solos acteaur fabula, quam-
se bo , singulos peccare, etiams polire mi,, adven ant z quia Histrio conspicatus,, Auditorium integrum, illo movetur ad ,, agendam ia mi anti hic & nunc, quam ,, Vuit Mere Propter omnes illos, qui pe- cuniarii solverunt pro illa audienda ,
is quia omnes illi misiis accepti sunt ,, objectum adaequatum illius actionis quae
, , tunc propter Omnes eXercetur &c.
si Non desinam tamen hic adnotare , ,, negativam lententiam eX parte docere,,. Nicolaum Baldellum . . . ubi silc ait: se Puto universaliter peccare mortaliter , se qui scientes turpitudinem, & obscoenita ,, talem comoediae, primi ad illam conis fluunt ; quia revera per ipsos est , ut se comoedia detur . Postquam vero suffi- ciens numerus iam confluxit , & e , , terno peccato Histrionum est data suf- ,, scies causa, non Videtur ex hoc capiis te damnandus . si quis alius accedat , is quia non amplius eos fovet in peccato. Haec secunda Baldelli opinio Dianae a ridet: ideo eam confirmat Res et 8. inquiens : Sed a multis per litteras roga, se ius fui , cum casus quotidie cecidat, ut si Auctores contrarium sentientes ha- berem, palam facerem. Libenter ita- ,, que eis assentior. Ideo primo adducam is contra supradictos, duos alio Commi-
M litones ex eadem Societate Jesu . Sie,, itaque asserit P. Bardi Praeceptor ,, Tamburini: ) Spectatores possimi du- pliciter se gerere in hac re a Primose possunt se habere antecedenter &ta . .
,, Secundo possunt spectatores se habere
se concomitanter, seu subsequenter . . . ais Et hi pollunt excusari a peccato, quia se non habent influxum in recitationem se illam a Ceterum hoc D culariis vide- ,, tur certum, practice tamen est res rauis de periculosa &α- Sed magis ample Sc benigne tractat
se difficultatem P Fernumtinus - - - nes,, sc a si erit: Hurtadus existimat peccare , , icandalo gravi omnes , qui pecuniam , , dant Histrionibus pro pretio audiendae,, comxdiae a V erum haec Cpinio li- ,, cet Pia, tutior , Mideri tamen pos-
,, set alicui satis scrupulosa . rigidα -- Et ideo si fieri potest, iuvandum est ,
,, ut rates Pecuniam Iribuenim Histrion1M bus a peccato mortalli exinsentur. HIIL Quam vana, α ridenda sis diffv-Etio ista, Demo non uidet. Numquid Edeuntes Thearra instituere supputationem spectatorum debent λ Quis constitutuῆ. iv dex est, ut definiat, hunc & non alium Spectatorum uumerum sufficere ad congrua m mercedem Hi strionibus, seu Theatrorum con dushori bus sol vendam 3 Risum smul , & lacrymbis l3aec commenta chiameiaca evrimunt . Risum, quiae nimis K. a ieriae
114쪽
levia : lacrymas, quia nimis anti evangelica. Adeo luculentum & evidens vel ipsis laxioris.Ethices patronis est, Comoedos , Actores nempe , & Actrices aetatis ninstrae peccare mortaliter , ut ne Vocare
quidem in disputationem id audeant . Hinc necessario, ipsis fatentibus, consequitur , peccare mortaliter Spectatores, quia istis absentibus repra tentare gomoediam Histriones minime queunt. Commentum
quod excogitarunt dividendi spectatores in classes duas, vanum , & commuiti sensui adversum est. Ergo secundum vel ipsos laxiores Caiuillas, nedum Patres, & Theologos graViores , Spectatores omnium Theatrorum, in quibus viri , & mulierculX causam amoris , vel odii perorant
oce, gestibus, nutibus, corporumque agitatione, cantus, & sonitus modulatione , ut corda humana commoVeant . emolliant , illiciantque , peccant mortaliter.
IV. Quae cum 4ta se habeant ., quis
Nunc non miretur tremendam illam, formidandamque ignorantiae caliginem , qua Circumfunduntur mundani homines P Adeo isti obcaecati sunt, ut pestiferam corruptelam tamquam innoxiam immaculatamque consuetudinem propugnent- Vocife: antur
nihil mali esse Theatra frequentare cuiuscumque status homines , etiam moratae conscientiae, immo Sacerdotes, & altio-etis dignitatis viros. Quid Z Damnabisne.
inquiunt, omne humanum genusὶ Haec sunt caecitatis portenta , quibus Demon fascinat mundum. Ua ferrimum sophisma
sibi opponit Augustinus , inquienS r Nou- ne omnes se faciunt λ Uuis es , qui non
faciat P .Numquid omnes damnaturus est Deus ἰ Quid respondeLὶ Magna reuiuio At numquid multitudine mendacium defendis P An non clamat Scriptura Ne sequaris multitudinem ad peccandum 2 Consensere jura peccatis , & coepit licitum esse, quod publicum est. Et hoc estetremendissimum caecitatis, & soporis na- gellum , quo Vapulant effeminati homines. Non praevaricantis multitudinis cor
Tuptelae , sed Evangelicae legis spiritus , & baptismalis professionis sensus sunt mo
volvito sacrosancta Evangelia 6 ApostologumqNe Epistolas , ad quarum amussim iudicandus eris 4 Percurrito Patrum , &4nsignium Theologorum volumina . Con-
olorum vacuum ; & inde colliges manifeste, praefata spectacula cum castitate , cum humilitate , ceterisque Christianae professionis virtutibus hostiliter pugnare . Quod homines nihil prorsus sibi conscientiae vertant Theatra frequentare, hoc est,
ut dixi, ultimum caecitatis, & obdurationis supplicium ingens , ct vehementi s Ita me formidandum.
n. Patres doceut fpectatores turpium Cois
mordiarum , Theatrorum peccare murint aliter , potiss imum ob praefentiam , qua probam murionum, aliorumque aduantium flagitia
I. s Apite superiore Casuistarum beni-
gniorum auctoritate ostensun est; spectatores comoediarum peccare mortaliter, quod propria praesentia probant , &confirmant Histrionum , & ceterorum omnium, quae ibi committuntur , flagitia . Plures non indoctos modo , verum etiam doctos eruditosque viros audivi asserentes, SS. Patres haudquaquam definire criminis gravitatem , que in spectandis obscoenis Theatris patratur. Ultro fatentur , & comoedos , & moraliter lo-qdendo, majorem , aut saltem magnam spectatorum partem mortaliter in tali occassione constitutos peccare . Ergo necessario consequitur peccare omnes e quia
ceteri , qui non peccant se de rebus obscoenis ibi repraesentatis delectando, suntque veluti aeneae ita tuae, & supra omnes humanorum sensuum , & concupiscentiae turbi dos motus consi i tuti , soluntque certo distinguere delectationem solius repraesentadionis a delectatione de re repraesentata , peccant graviter , propterea quod approbant sua praesentia peccata mortalia Histrionum, S aliorum. Haec consequentia extra controversiam posita, & inel Etabilis est . Nonne, ut alias diximus . peccant mortaliter, qui duorum vel plurium duellum spectant , quo de morte
corporis certatur ὶ Et mortaliter non peccabunt, qui laeti & exultabundi spectant duellum & stragem animarum, quam fieri in Theatro vel ipsi fatentur pII. At Patres , inquiunt , non declarant , spectatores Theatrorum peccare mortaliter . Qui ho et sibi persuadent, au
115쪽
μο-L 38. in c. Ti. Matth. primum pec- ata Theatrorum perstringit , & postea haec in omnium spectantium capita revo. cari docet. Nam fornicatorii cantus multo magis quam femora furet abominales . Guodque aegrius ferendum est , non solum nullam telia audientes molesiam ferunt
capitis. υeram etiam ridetis , atque letamini . i. . Dic mihi, oro , cum blasphemautes audis gaudes , atque exultas , an
potius perhorrescis , aures obseruis ' Non dubito, quin perhorrescas . Quamobrem Ristia υidelicet numquam tu hi phemare
eas . Pariter ergo tu turpiloquio etiam facito ., s persuadere uobis omutuo vis , nou libente turpissima verba te proferre :tunc tibi credimus , cum nec audire quisedem prospeximus Nam quomodo υirtutem colis, qui hcc audiendo enutris 3 Quomodo caseimoniae arduos perferre labores poteris, qui risu diffluis , O CANTI M
RETRICIO CAPERIS P . . . 'Non audi-b is Paulum dicentem et Gaudete in Domi no ρ Ιu Domino dixit, non in Diabolo .
usca meretricia aures demalceant. Musica 1acra, qua Dei & Sanctorum celebrantur laudes, quaeque hodie in Ecclesiis iplus justo sane, non sine scandalo alicubi re nat, haudquaquam detestantur. Fornicatoriam Mimorum , & Mimarum musi1-cam, qua Cleopatrae, Meropae, Semiramidis, Sofonisbae, & ceterarum sit milium muliercularum , & scortorum extolluntur sicinora amatoria , audire volunt, quia hinc dulcissimam capiunt voluptatem. Et hoc innocens est e solatium effutire illo minime pudet. Sed pergit Chrysostomus ibidem .
sunt, turpifima funt : Uerba , vestitus ,
tonsura , incessus , Voces , cantus - modula- Mones, oculorum UUersiones, ac motus , f-Bulae, tibiae, Θ ipsa fabularum argumen
ta : omuia , .nquam , turpi l ciυia plena funt. Dic ergo quaado a tanta fornicati nis immu uda cupidine, quam tibi Dicb fusi undit, te tuum recipi , atque resipisces Nou .enim ignoramus quot ibi
seruication es peragantur ., ρκot adulteriis matrimonia maculentur , quot υipi mulie-iria satiauιue., quot iuvenes effemi uentur,
eusta iniquitatis SUMMAE, cuncta pro-ώuimm , cuncta impudentiae plena sunt - .. Fam si Iossem nomioe omnes appetalare, ciis Genderem . quas captiυ, scorta inde abduxeruut , uxoribus ab traxerunt. Quot & ego nomine appellare possem Cantatricium , &Saltatricium fascino captos otiosa enim itioentus in huiusmodi malis educata omni ferocii fima hesia immanior es . . . Quiae dicam quod ad Diabolicas has fodalitates iuuumeras multi contumunt pecunias Quid de aliis malis P Ultimum tandem g sylum Chrysostomus penetrat , quo se recipere
spectatores Theatrales conantur . Arrigant aures, animumque ad ea , quae sequuntur, intendant.
U. Πή ego, inquies , osseudam multis huiusmodi ludos obfui Je . Audi responsum : Imm υρνο id maxime nocet , quod
frusera, iucassum tempus cou fumis , fcandalum aliis Mers. eis tu qu dam excelsi animi robore nihil ind) tibi mali contraxisi ; attamen quoniam alios imbecilliores exemplo tui spes aculorum du- di os fecissi , quomodo non ipse malum contraxisi, qui causam mali committend aliis praebuissi 8 Qui enim ibi corrumpun-rur tam viri , quam mulieres , OMNES CORRUPTIONIS CRIMINA, ET CAI- IAM IN CAPUT TUUM TRANSFE, RUNT . Nam quemadmodum se non esse mqui specitarent, nec essent etiam , qui ludarent ; sic quoniam interfunt, casiaque pec-
sturum , qVae committuntur, ignem etiam et iuntxr. Quare quamuis culmi in i modestu ejecisti, ut nihil tibi inde obfuerit. quod elo seri posse non arbitror: quouiam
tamen clii causa ludorum multa pec aruu graUes prcpter hoC poenay lues. UΙ. Hanc eadem doctrinam Ghrysostomus HomiL L in cap. 2. Matri repetitti altius inculcat, ubi, Diabolus, inquit, in Urbibus Theatra coinruxit, illos iasuum , ω turpium υoluptatum incentores petraυit per illoriam luem in unive
fam Urbem talem excitat pesem ......
Gu udo enim Mimi illi, atque ridiculi blasphemum ac turpe quid diaerrum ., tuuΓpotissmum quique solidiores fotauntur inrisum et inde applaudentes magis , unde e iam lapidibus illos exagitare debuemant i.
qui fornacom ignis horribilis ex huiusmodi Goluptate tN SUUM IPSORUM CAPUT SUCCENDUNT. Gui enim laudaratissa difccntes, ipse eis haec exercere persuadent idcirco ipsi potius propter h cmerentur quod ob sa fanditum es se tui
116쪽
nes , qui sua praesentja illa foetent. Si im pergit ille nullus esset talium Dellator , ac fautor, nec issent, dt--re illia , aut vere curarent. Vuond9 Γ M UOS cernunt, oe artes proprias , s ipsa
exercendi quotidiani operis loca, illum, quem ex his paratis quaesum , prorsus Omnia simul vaνissimi illius oesiaculi a-m e deserere , aυidiori Ili ad hoc imrentione rapiuntur, sudiumque his maius sntendunt . Et haec dico , non ut illos a crimine videar vindicare , SED, UT VOs
DISCATIS , INITIUM, ET CAPUT IN UITATIS HUJUS VOS E TE POTISSIMUM . ά . Non enim tam ille d Anquit , qui ilia smulat , quam TU prae lio , qui hoc fieri iubes utique mercedem solvendo, & adstando. ) Nec Dium iubes , sed etiam emitatiione, risu, plausu adiuvas quae geruntur, omni usque prorsus modis HANC DIABOLIC M CONFOVES OFFICINAM. Neque Sero sud mihi opponas , quod iam quidquid isi fit simulatio , oe fictum argumentum sit , non
σtiam Terisas remm . Etenim simulatio sapiarimos a Alteros fecit, O mtiItas domos
iubvertit , PROPTEREA MAXIME G MO , UOD TAM GRANDE MAIIIM hOC , MALUM FSSE NON CREDLTUR , sed, quod es mcillo deterrimum , o favor, clamor, o plausus adhibe- ur , risus ς cum in communem perniciem
adtilterium tam ttirpe committitur . Vuid ergo ais , smulatio es illa , non crimen Ppropterea mille MORTIBUS digni funi, quoniam quae fugere cunctae promus imp rant leges , ea si non verentur . Si enimadAlterium malum es, malum es sne dubio eius imitatio. Et non dico quantos adtilteros, qui hujusmodi adulteria Hi strionica smutatione repraesentant, qMemadmodum etiam impurintes horum spes Mores efficiant. M- hii quippe obscaeuius illo oculo nihilque lascitius qui specZare tali patienterpotest Me dicam Iibenter. VII. Rurius Chrysostomus Homil. de vid, in Saule illorum refellit excus tiones nugacissimas, qui leve & veniale esse crimen contendunt Theatra spectare . Et quid hic , inquiunt , MAGNI SCELERIS commissem os, ut ab sis sacris cancellis arcendi sent ρ immo quod is liflum UIS GRAVIUS quaeri4 8 . . . . Iuod F mul ter sponte , ac forte tu foro obvia, negle fius culta saepe numero risus hunentem cesic ipso vultus a D
tu : si, qui non sispliciter, neque fomtuito, sed sudio . . . . in facies femin rum illarum nobilium defixos habent oculos, qua fronte poterunt dicere , quod eas non viderint ad concupi eudum P Plures non curant Mimicas & fictas repra tentationes spectare scenarum, quia in pulpitis cum amassiunculis Veneris negotium voce , aspectu , quo ad locus permittit, tractant , & alibi exequendum machinantur, & peragunt. Ubi verba quoque accedunt fracita, lascivaque, ubi
cautiones meretriciae, ubi Toces vehemem
ter ad voluptatem inclames, ubi sibio picti oculi , ubi coloribus t iustae genae , ubi totius corporis habitur fucorum impo- pura plenus es , aliaque muli leuocinia ad fallendos in candosque initientes inseruetii : ubi socordia oecitantium, multa que confuso, hinc nascens ad Iasii- viam exhortatio, tum ab illis , qui spe tactilis inre uerunt , tum ab iis , qui quae viaerunt in spetitaculis , ps aliis
enarrant. Accedunt huc irritamenta per
uias, ac tibias, aliaque huius generis modulatio in fraudem illiciens, menti que robur emolliens , ac meretricum insidiis , delectatione praeparaus illic desdentium auim.y, etfciensque ut facilius capiantur.
Ete im s hic tibi psalmi, tibi Diυinorum
verborum euarratio , ubi Dei metus, dirutitaque reberentia , fressu ter , ceu latro
quispiam Uerfutus, clam obrepit cons Lscentia , quomo is qui desident in Theatro, qui nihil faui neque audiunt, neque vident, qui undique obsidionem patiuntur per aures, per oculos , posivi illam superare coucupiscentiam suapr pter equidem hortor, rogoque , Mi prius
CONFESSIONE , AC PENITENTIA , ALIISQUE REMEDIIS OMNIBUS se fea peccato ex Theatricis Des acui is contracto pe/purgent, atque ita divinos audiant sermones . Disciplina Confessionis v nialium tum non obtinebat. 1 NEU enim hie MEDIOCRITER a vobis DGLI UITUR. Id , quod vel ab exemplis
cuivis perspicue videre Ii et . . . Non V tuis , non expavescis . . . . dum auribμseiisdem audis , scortum obscaene loquens, Trophetam, Apo Diumque ad arcetra
dj in LETHALIA SUMIS VENENU . hane hostiam fauctam , in treme
117쪽
VIII: Duplici' ex capite Chrysostomus
petit Theatrorum Spectatores . Primo evincit illos graviter peccare, quod reipsa de rebus ibidem repraesentatis delectentur, sive de canthi fornicatorio , dc
de musica meretricia ; sive de adulterio , de fornicatione, & ceteris amatoriis' fares a mimis vivide expressis ; sive de aspectu mulierum nobilium, aliarumque laicive ornatarum illuc confluentium . Secundo, dum tellantur se excello animo, de invicto robore prseditos nullam se maculam contrahere, quamvis nullam eisdem adhibeat fidem , ut nulla ad effugium rima pateat , EX altero latere aggreditur ineluctabiliter hoc pacto : Eo unice ais Theatralis sua collineat stu dia, & pra tigia, ut spectantium oculos, aures, concupiscentiam demulceant, arment, irritent, & amore, ut ita dicam , liquescentes efficiant Auditores . Quod adeo verum est, ut Mimae , &Mimi, qui non permovent, non alliciunt , non delectant, non titillant Auditorum corda dc appetitiones , rejiciantur ut ineptae , dc inepti; qui vero , de quae ciendorum affectuum vi, dc artificio pollent , ingenti aureorum pensione conducuntur. Hinc est, quod Mimi illi, δε Mimae, Cantatrices , dc Saltatrices
lethaliter peccant, earumque artem ut infamem, turpem, Obscoenam , antichristianam omnes leges, Omnes populi eXecrantur. Accedit, quod communiter homines ad vitia proni sunt , imbecilles , dc aestu libidinis furentes s atque adeo plurimi in Theatro peccant. Porro haec omnia peccata dc Histrion una , dc Spectatorum in caput cujuslibet adllantis , tametsi aliunde nullo pravo affectu inquinati revolvuntur, & recidunt : qu niam quisque sua praesentia fovet, probat , confirmatque Professironem infamem , quae eo tendit, ut ad peccandum alliciat, dc invitet, ut dictum alias, de repetendum saepius est. Ergo, inquis , etiam omnes , qui promiscuiS Virorum ,δc mulierum convertationibus, ludis &c. intersunt, graviter delinquunt, cum certum moraliter sit plura ibidem patrari
flagitia. Quid, si totum concederem ἰAt latissimum est dilatimθn Nulla lex
infamem hactenus ejusmodi conversationem declaravit. Nemo ibi, sive vir, sive mulier rem amatoriam repraesentati nemo artificia adhibet, ut concupiscent iam provocet : nulla ibi Mima, nullus Mimus. Ut toties dixi, omnia Theatrorum praestigia simul accepta conflant maleficium Theatricum. Abiit tamen , ut probem promiscuas Virorum , & m lierum conversationes hodiernas , qua animarum laqueos rePuto, & civilis regiminis perturbatrices. Id solum assero,
maximum esse conversationem virorum
dc feminarum inter , 3c Theatra Mimorum , dc Mimarum dilcrimen. IX. Eamdem ac Chrysostomus doctrinam ceteri Patres unanimi consensu d cent. Tertullianus de De l. c. I . in
spectaculis fruitur pro dignitatis, vel aetaris , vel etiam uaturae fui conditione , nou tamen ammobilis animi e se sue I CITA spiritus passione. Nemo ad voluptatem venit sne medita e nemo assectum suὸ cobus fuis patitur . . . . . Ceterum
se ce sat assectus, cessat voluptas ς esiam reus ille vanitatis , eo conUeniens ,
tibi nihil cou equitur . . . Vuid quod re iudicat inter eos positus, quorum se sim
lem uolens , utique detesatorem confite
tur ' Nobis fatis nou es, si ipsi nihil
tale facimus , nis Ur talia focieutibus
non conberamur. Si furem inquit Mai. M P. Videbas, concurrebas cum eo. Utinam ne in faeculo quidem cum illis moraremur . Sed tamen in faecularibus separamur : quia faeculum Dei es , faecularia autem Diaboli. X. Viden ὶ Peccas , inquit TertullianuS , quamvis expresse te delectari de Comoedia non advertis : quoniam nisi finitus eo convenit plures insumpturus horas , ubi nullam capit voluptatem . Voluptatem te habere negas : sed cum reipsa Theatro assastis, tacito probas, Scre confirmas, quod ore negare conten
dis . Quamobrem mentitur iniquitas sibi. Ceterum si ex hoc capite victas dare manus renuiS , glavissu num patras scelus, quod illos tua Praesentia foveas iquos infames, scelestolque confiteris. Si
videbas furem , inquit, concurrebas cum eo. Cedo e sit furem praesentia tua animares ad furta committenda , an lethaliter non peccares , & restitutioni obnoxius non esses Mimi & mimae fures iunt pudicitiae , honestatis , & animarum. Veneris pestem ut propagent, non eloquentiae , non gestuum , non oculorumi fasciniae parcunt. Tu istos & prae-
118쪽
1enti a , & plausu foves, & mercedis so-
Iutione alis , & nutris. Et horum scelerum , & eorum , quae inde sequuntur particeps non eris P Fatuus solus inficiari hoc potest. Audias iterum Tertullianum cap. 22.. te stultitiae, & perversitatis reum increpantem : Etenim ipse Auditores , s Adminiseratores Spectaculorum ,
senatu , Equite , ceterisque honoribus omnibus smul ac ornamentis . Guibus quan3a perSestas P Amant quos mulctant; depretiant quos pr6bant : Artem magnificant f Artificem notant . Utiale iudi iam elisut ob ea quis ossi cetur , p r qua promeretur 'XI. Mitto Cyprianum ceterosque Patres , qui non secus ac Chrysostomus , Sacramentis arcent fideles Theatrorum Spectatores . Paucis nunc illos alloqui liceat , qui damnari quidem peccati a Patribus fatentur Comoediarum, & Tragoediarum Spectatores at subdunt, Patres non definire, sit ne peccatum mortale , ves veniale. Indefinita ergo malitia illius assionis est ipsis fatentibus . Peccant itaque lethaliter , ob hoc solum , quod venenum sponte bibant, ignotantes, mortale ne sit, an Veniale. Ceterum Patres non definiunt grave patrare scelus Comoediarum Spectatores PQui talia somniant, numquam te legisse intento animo Patrum opera produnt . Annon aiunt Patres lethalia υenena Spectatores istos epotare P An non definiunt
arcendos ab altari , ab audiendo Dei verbo ejusmodi Spectatores , nisi prius
poenitentiae coii tracta crimina cluerint ,& a tanta perversitate rece:serint i Quid Z Patres non definiunt criminis gravitatem Θ Verum habet, quia Patres exerte clamant, exprimi vix posse tantae corruptelae malitiam, nec unum patrari flagitium, sed plurima. Clamant, Theatra es e Veneris Sacrarium, Consessorium impudicitiae , Congregationem Satauicam , Cathedram pellitientia, jcrnicationum, ualteriorum jentinam , conciliabulum iniquitatis , Daemonum cora , in quibus Mimi & Mimae infernalis malitiae L ces universale bellum Evangelio intentant : non unum adoriuntur 1entum ,
sed omnes maleficio inficiunt, animum emolliunt, mentem excantant , virtutes
omnes & Christianam sanctitatem in
derissionem & contemptum adducunt: stagitia fere omnia, fornicationes, adulteria , lenocinia, desidiam, mollitiem, lux xum, fastum , pompas mundanas, ambitionem , superbiam, quid non 8 trium phantes extollant , & ad hare amplectenda suadent, persu dentque. Utique Patres distinfitione peccati mortalis , revenialis non utuntur. At nec eam adhibent cum periuria , blasphemias . adulteria, stupra, furta, homicidia improbant . Non ergo mortifera crimina haec erunt An mitius Patres Theatrica flagitia, quam fornicationeῖ, perjuria, & blasphemias, ceteraque capitalia delicta execrantur uin altius contra Theatra, ceu omnium vitiorum & scelerum lutulentissimos fontes Zelum accendunt , vocis sonitum extollunt, detonant , inVehuntur, quam adversus hoc, aut ilia lud peculiare crimen. Haec omnia perspicua, & luculenta sunt. Verum enimvero Theatrorum defensores tali sunt maleficio , & faicinio carnalis voluptatis dementati , ut nullo sanari remedio nulla revinci argumentatione , tametsi evidentissima queant . Nullum quippe vitium adeo mentem eXcaecat , & cor humanum indurat, a Deo a Vertit, ac carnalis voluptas , quoniam nihil magis spiritui quam caro opponitur. XII. Quid Z Theatra adire, choreavducere , conversari promiscue viros inter& mulieres, vetitum est Quid hominis: eit, qui talia docet 8 Solitariam ne Chri-iliani vitam agent omni recreatione sublata 2 Utinam datum mihi esset , haec , aliaque Christianorum obtestamenta gaudia innoxia reddere , & hujus peregrinationis & exilii brevissimi poenas ,
aerumnas, &. miserias de medio tollere ..
At nemo hactenus Mundi illecebras sociare cum Christi Cruce, & Evangelica Morali didicit . Audi Chryiostomum , qui Homil. 38. iv c. I 2. Mati. haec Omniae sibi opponens, quae sint Christianorunχsolatia manifeliat. Cum recreare animum Volueris, poteras hortos petere, sueutes ri-Uos conspicere, iugentes lactis considerare , amoena cernere loca , cicadas audire canentes , in sempiis Mart rum conUerjari . . . Habes Axorem, non cares liberis, abundas amicis, quae omnia deletiationem honesam , emolumenta nonnumquam
solent praebere . Quid enim liberis o viAs ὶ Quid uxore casa, moderato , .
119쪽
semperanti marito dulcius λ Barbari qui-Aem ipsi, cum Theatralibus his ludis , importuna deuotatione fabulari audissent, dixi, e feruntur verba omnibus insituris Philosephiae dignissima. Romanos
enim, dixerunt, liberis, 2 ,uxorialus careant, tales sibi excogita se voluptates . Vuibas verbis ot flendebant, nihil MYore modesa, nidi id liberis esse posse fum etius ei, honese υiUere velit.
XIII. Quae sint Christianorum deliciae , voluptates , & recreationes supra 2. II. eX Tertulliano descripsi, quae videre poteris, quin illa hic Tepetam . Pauea ex S. Cypriano delibabo ex Id. sub finem. ,
inquit, Chrsianus specitacula meliora , si
metit : , profuturas voluptates , se se recollegerit, s omittam illa, nondum contemplari potes, is tamen Muudi pulchritudinem ,
videat, miretur. Nis ortum a spiciat, rursus occasum mutuis Gicibus dies nost que reUocautem , globum Luuae , rem forum rursus incrementis fuis, 'decremenii que fluantem ; astrorum micantium choros , a summo summa nobilitate fulgentes e anui totius per Tices membra divisa , dies ipso, cum nobilibus perforarum spatia digeseos ς terrae mesem libratam cum montibus, O pro ua summa cum fuis fontibus; extensa maria
cum fuis sucitibus, littoribus Uc. Haec, iussaiam, ali et Divina snt Chri uiuuis fidelibus oecZacula .
γ Theatrum humauis maurbus extructum
sis operibus poterit comparari , magnis licet lapidum molibus extruatur Crina ta sunt montium, Ii et lacunaria reluceant, Urorum fulgore vincentur. Numqua/n humana opera mirabitur , quisquis se coguoverit filium Dei . Oeiicit se de culmine generastatis suae qui admirari aliquid , post Deum , potest. Scripturis , inquam, sacris incumbat Chrisianus Melis r ibi inveniet condignaidei nee tacula. Haec sunt Theatra , h.e Comoediae, haec spectacula, quae Chrissianis Patres omnes contemplanda proponunt, ut hinc animi recreationem capiant . Christiani , qui in Comoediis Plauti, Terentii, vel Tragoediis Cleo- Patrae, Sophonisbae, Semiramidis, Me-s'pae, ceterisque similibus per Mimos ,
α Mimas repraesentatis oblectationem
uaerunt, nω Christi Crucifixi Discis tos, sed Mundi asseclas , & reliquiarum
Paganicae superstitionis, unde suam duxerunt Theatra originem, veneratores έe perhibent.
Quam inepte ex Principum permissone
I dierna: ergo licite Histriones c moedias reprauentant, honesteque eaedem spellantur. Consequentia haec vana , &ineptissima est . Permittunt Principes meretrices : ergo licitum est meretricari Z Jure ne, an secus permittantur comoediae , quas hodie Mimi & Mimae referunt , mea haud interest discutere Absit a me temeritas tanta, qua limites supremae potestatis definire, & circumscribere audeam. Transiliunt ingenioli ,& imbecillitatis meae aciem supremae Potestatis vasta confinia . Principes ea potissimum plectere peccata solent, quia directe iocietatem, & commercium perturbant, ut furta, homicidia &c. Num cetera quoque peccata impedire pro Viribus debeant, illi decidant, quorum in terest , nempe Theologi , Consultores .& Confessarii Principum. Illorum quippe hoc munus est. Numquid mihi privato homunculo perspectae esse perturba tiones , & incommoda possunt , quae Theatrorum prohibitionem consequuntur ὶ Μeo ergo judicio suppresso, historice dumtaxat rescribam quae hoc de aragumento Auctones docent, ut hinc Theologi , & Confessarii Principum, & R
gum colligant, quid sit, aut non sit jure permittendum. Hi enim timore recedendi ab Aula spreto, & omni humano respectu conculcato, patefacere Principibus obstringuntur quid prohibendum , quis permittendum licite sit. Meditentur quae iupra adduxi . Theologi benigniores quae sequuntur, docent. II. P. Hieronymus Florentinus L centis Cong. Mat. Dei in suo opusculo
Theatri contra Theatrum Disc. Iin pag. 212. num. 526. haec scribit 2 Principes , Magiseratus approbantes, aut etia- permittent publice comoedias valde ob-
III. is P. Baldellus num AZ. loca L is quam
120쪽
M quarto dicit nimirum posse Prineipem, aut Magistratum pro aliquo tempore, ad vitandum majus malum praevisum
., permittere turpes, &obscoenas comoedias; & ipsum Principem ita permi
is tentem non peccare, quia datur per-ὐ missio comparativa , quae comparata ,, ad majus malum vitandum , quamvisis ipsa permissio fit de actione peccamu
is Contra istam P. Baldelli permissio- ,, nem Ρ. Joannes Dominicus Ottonelliis Soc. Jesu, si tamen ipse est, qui v
se catur D. Domanigigus Lelonotius ais Fanano in opere inscripto della Cri- ,, siana moderadione dei Teatro cap. q. ,, ρμω, q. uor. 7. fol. 233. proposuit per
litteras P. Baldello olim Magistro suoia quasdam rationes Theologo dignas , se quas ipse Glossam appellat ; & P. se Baldellus illis consideratis a suae peris missionis sententia recedere promit- tens, respondet, quod inspectis dictisse rationibus sibi per Epistolam adductis,
H Vere incertum sibi apparet, an Prin-- cipes habeant majus malum, quod ina, comparatione illius possint permittere
comoedias, tamquam minus malum :,, & ideo, si, inquit, non me poenitet, ,, hoc motivum addam in nova operiso editione. se Haec Baldellus de sua illa permissior, ne, contra quam , si forte sententiam ,, non mutavit, quod ego nescio, liceati, mihi ad ea, quae D. D. Domen igigus,, adduxit, supperaddere hujusmodi per- ,, missionem in praxi esse valde dissici- ,, lem. Quod ut ostendam , suppono ,, majus illud malum , ad quod vitanis dum eligitur talis permissio , debere,, esse malum culpae : alioquin malum M pinnae , quantum Vis magnum, num- , quam posset dici.majus ς nam malum,i culpae excedit omne malum poenae ,
,, ut Theologi docent communiter : & ideo ab homine Christiano detestari,i de t supra omne aliud malum , ut is probat inter alios Eminenti stimus Car-- dinalis de Lugo de poenit. disp. s. fe λ,- 2. etiam supra poenam aeternae damna-- tionis in inferno. Id. ibid. fe9. 3. Hoc
se posito. - Μihi rem attente consideranti ociscurrit illa peceatorum mortalium muLis titudo, & gravitas, quae morali certu
is tudine praesupponi potest ex iterata
se spectaculorum repraesentatione intra se paucos carnis privii dies, quos Bal4eusi lus in dicta responsione asserit esse tem ,, pus suae assertae permissionis. Nam in is sententia praeiertim ipsius certum est , ., quod peccant mortaliter in primisis Actores , ut v m. I. 2. probatis idem Auctor. Deinde peceant omnes si finguit spes tatores, qui dant cau- ,, fam, & procurant modo ab ipso e is plicato num. 8. 6. ut Histrionesse recitent e & tertio peccant etiam illi is qui licet non dent causam illi actio- ni, quia tamen non sunt omnino ita se fortes, & ea virtute praediti, ut peri-- culo expositi resistant impuris illee se bris, sed sibi male blandientes turpi-- tudini consentiant . Quare tot , &- tam ingenti graVium peccatorum nu-- mero simul considerato, & comparatori cum illo imminente malo culpae , se quod in Populo contingere potest, &is Princeps intendit evitare, dissicile estis aestimare an hoc, vel illud malum sitis gravius, praesertim quia peccata quaeri fiunt ex causa comicat actionis sunt se morali ter certa , & simul cum ipsa se actione existunt : at vero majus illud ,, malum , quod a longe praevidetur , is malum futurum est, & impedibile salis tem a Deo, cujus providentiae propte- se rea prudenter est committendum , vel quod ab ipso Principe alia ratione po- is test averti , ut ipse P. Baldellus in dicta requistione fatetur, & sic inceris tum est. Et tandem quodam erit hoc
se malum , & in qua specie peccati , se quod in Populo Christiano suo Prin-- ζipi obsequioso timeri potest, & quod
se in ratione mali culpae praeponderare se deboat tot peccatis Histrionum , &is Spectatorum Certe non videtur posse se designari. Et post haec ita mecum se examinata invenio Hurtadum de trib.
II. his verbis meae tententiae adstipu- lantem o Numquam vidi, neque audia ,, vi publice, aut secreto, aut in Confes,, foue a me, vel ab aliis excepta m ,, Ium aliquod commune viratum esse peris comoedias. Ergo haec sententio, de per ,, missione comoeuiarum ad aliquia tri
is tus nec approbare possint absolute . D nec permittere possint ejusmodi como