De spectaculis theatralibus : christiano cuique tum laico, tum clerico vetitis dissertationes duae : accedit dissertatio tertia De presbyteris personatis

발행: 1770년

분량: 296페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

E IPECT CULIS CAP. XXII.

affluentia circumdati sunt , non modo poenitentes istos theatrales absolvunt, Sacrosancto Eucharistiae pabulo reficiunt , verum etiam in eadem corruptela altius confirmant : Confessarios, & Theologos qui oppossitum docent , derident , cam

senismi censuris insectantur. Sane qui haec opposita extrema, quae alioquin obvia sunt, & oculos peritringunt , serio meditantur, summum patiuntur scand tum & imbecilliores in Religione vacillant. Et si dixero hunc esse unum fontium, unde impietas, quae in dies latius vexillum explicat, manat , forte a Vero non aberravero. Confusarii inquit Pignatelli n. 13 I. ) opinionibus pugnant .

Si concedunt, laudantur. Improbantur, sNeTaut . Oro , obtestorque Sacros Dei Ministros, ut expendere serius hanc controversiam velint. Dicant quem graVem Theologum , qui pro dignitate hanc eXornaverit 1partam, legerint docentem absolvendos esse Μimos, Μimas , Histriones, & temporis nostri Comoediarum Spectatores Nec unum allegare Valent. Praevaricatores orgo Divini Ministerii, & ovium Christi ioccisores se perhibent illi , qui Christi Sacramenta

impertiunt Christianis Theatralibus. Nec Opponant, paucos quosdam Casutilas docentes spectari, & audiri Comoedias tum pes, & lascivas absque gravi culpa posie, quamvis mortaliter peccent Histriones, quia praescindere inspectores a lascivia possunt, & de jocis, facetiis, ca tu, ceterisque, quae lasciva non sunt , gaudere, & laetari : Quoniam quam sit doctrina ista, vel ipsit ethnicorum Philosophiae morum, & communi sensui ad-Versa, patet. Praeterea tametsii Inspect res isti immunes a delectatione venerea essent, peccatum cooperationis declinare nequeunt. Rurius, numquid ax uus iste Camittarum manipulus vel minimum probabilitatis gradum adjicere pravae comzuptelae potest contra communem Patrum , & Theologorum dominam PNumquid damnatus Probalalismi surculus in hac propositione : Generatim dum probabilitate sis intrinseca, sive extrim seca, quamvis tenui, modo a probabilita tis finibus non exeatur , conses aliquid agimus, semper prudenter vimus , & in altera: Si libeν si alicuius iunioris aut praxim reducitur ' Tandem istorum Calaistarum ratio in metaphysica praecisione sitia, vana, ridicula, & omnium laxitatum radix est , atque Christiano Theologo indigna. Verum ut securius , & validius deplorandum commentum profligem , in medium adducam ipsius Iacobi Planatelli verba, qui loci cit. n.

Iao. haec scribit. III. se Idcirco id unum hoc loco conis si sulerem, ut Confessarii, quique aniis marum curam gerunt, ne hujusmodiis abstractiones, aut praecisiones subindiis cent poenitentibus, nec ejusmodi viamsi lasciviis & obscoenitatibus aperiant...is Christiano populo Confessarii nomenis pro Numine est. Ejus est sepem , aD se geremque aedificare, non sunodere. Et ,, vocaberis ad cator sepium Isai. 49. At is quomodo sepem aedificat, qui frequenis tare Theatra, stupra videre, adulteria

si discere , lasciviis oblectari , minimeis crimen esse dicit Z Quo sane pactois sepem aedificat, qui docet minime in se honestum ea adire tantum, si scandari tum periculumque caveatur P Qui ne- is que i a Clericis erubescendum P cta is Ue aut ego Confessarii, docere id, ea is que enuntiare sententiam, quae ut plu-

is rimum, & in pluribus fallit , quod

is raro contingit, ac ViX. Certum nam-

is que est multitudinem capi, rapi po- pellum ad nugas has, excitari libidiis nes, exardescere fomites inter lasciva, is compositaque ad luxuriam colloquia ,, Histrionum, Amantium, Μeretricul is rum. Habent hinc ludentium feminari rum verba, hinc spectantium Μatrois narum, & Nobilium adolescentularumis obtutus . Quid adolescentum , quidis turba iuvenum faciet, ut viros senes is que praeteream ' Dei o Administri iuiententiis edisserendis, cum quid omnio bus docentes pronuntiamuS, non in-- spicienda unius, vel alterius hominisse natura est, sed plurium, communiuis que hominum conditio. Humanae V Q ro conditioni res est plena periculi . si Audire obscoena , & obscoenis nullari tenus moveri : turpia, nec coinquinari ri : lasciva, & contineri : ridere adis inhonesta, & honestatem servare imis tueri in feminarum vultus , & nonis conspicere , eo praesertim tempore o,, cum plenae amoribus aures, illecebris M pectora , Nobilium puellarum, muli is rumve simulacris oculi, aut saltem ea

152쪽

DISSERTATIO PRIMA

si rumdem pro scena agentium meretri-- cularum ' Tot in Theatris discrimiis na, & nos absolute enuntiabimus , is nil lethale esse spectaculis intervenire

se Mendacesque. illas audebimus aperire se praecisiones mulieribus, virisque , qui ViX bonum a malo norunt 8 Neque D omnibus, neque uni, nec privatim , se nec publicae id dicendum . Fit multo- rum exemplum unius licentia. Absti- neat a Theatris , qui sine peccato se adesse potest, si tamen potest, ut ab is stineat, qui sine peccato minime po- se test. Nemini in publico quid licet , is quod multis nocet. I V. Itaque non modo Patres A Theologi , sed omnes, qui a praejudicatis opinionibus alieni sunt , hodiernam monstrosissimam corruptelam detestantur . Qua igitur ratione Confessarii plures Sacramenta administrant iis, qui Theatrum& comoedias turpes obscoenasque frequentant ὶ Negabunt ne hodiernas repraesen, lationes Theatricas obscoenas esse, & tu pesὶ Negabunt in hodiernis Theatris viros , A feminas exquisitissima luxus , &Pomparum arte comptas prodire in scenam, de mutuo amore ludere, saltare& canere P Numquid haec cum Christiana professione conjungi valent ρ Numquid pudica, calia, modesta P duo erg'Auctore, quo fundamento ad Sacramenta admittunt Actores , & Inspectores Theatrorum i Numquid tenuissima probabilitate a SancheZ, a Sa, a Bonacina repetita nixi ' At Auctores isti nullius prorsus auctoritatis in hae controversia sunt comparati ad Patres, ad Concilia, ad Theologos , qui communi consensu ista damnant. Accedit, praefatos Casuustas in hypothesi loqui, nempe quod Inspectores Comoediarum turpium nec periculum patiantur , nec scandalo aliis sint. Haec autem hypothesis communiter chimaerica est, aut saltem perraro etiam in eorumdem sententia reipsa locum ha

bet.

V. Unde evidenter infertur, Confessarios illos, qui Actores & Inspectores Comoediarum aetatis nostrae absolvunt , omni es e ratione , & auctoritate destitutos, atque adeo Ecclesiasticae Disciplinae extremum afferre detrimentum , Dei Μinisterium prodere, & peccandi libertatem fovere . Ita clamant , N. inci mant S. Thomas Villano Vanus, Ven. Card. Bellarminus, & omnes postremae aetatis celebriores Episcopi & Theol gi . Sed omnium malorum extremum est , quod hoc tempore ea improbare non licet, quod a medio elapso secuso P. Segneri, P. Camargo, P. GonZaleZ, quid plura, Jacobus Planatelli elata voce, & libero calamo diris devovebant . L udantur enim, inquit Pignatelli, & a turba, & a Magnatibus, qui absolvunt. Qui ligant, improbantur.

CAPUT XXIII.

Auctoritate BENEDICTI XIV. Pontificis Regnantis , n. Cardinalis BELLARMINI,&Cardinali, LAM FREDINΙ , evincitur graviter illos

peccare, qui hodierna Theatra frequen

tam .

I. I. T Umquam nimis, quod nunquam

satis. Satisfacere quae hactenus adversus Comoediarum turpium spectatores adduxi, deberent. Verum quia numquam magis. inquit Tertullianus sapiens argumentatrix ignorantia humana , quam

cum aliquid eiusmodi de gaudiis , , de

fructibus feculi ni tuit amittere : idcirco hoc ultimo loco veluti postrema in acie Decretoriam Sententiam promendam mihi reservavi. Sapientissimus Pontifex BENEDICTUS XIV. feliciter regnans non modo ad Ecclesiae Catholicae, Verum e iam ad Reipublicae litterariae splendorem , & ornamentum nobis a Divina Providentia datus , nullum fere sive Theologicae , sive Canonicae facultatia argumentum , praesertim quod morum ,& Disciplinae reformationem spectat , non illustratum eruditione, & doctrinaiumma reliquit. Ρorro in variis suis operibus, nedum in uno, obscoenas profligavit Comoedias. In volumine de Synodo lib. 7. cap. 6I. n. I a. pag. 328. I. edit. haec docet. Nimis porro laxa, uedicam aperte erronea, s scandalo la o doctrina, quam tradit Lucius Ferraris . . . ubi es fateatur , non essee Clericis se mittendum Comicos Mere, seu Comaeuiarum Actores ese, attamen a gravi culpo eosdem abfolυit comoedias spectantes , quantumvis turpes, atque obscoenas, dummodo ex illarum auditione nullum sebi imminere pravideant probabile periculumiabus oec cuccirca etiam MOD

153쪽

DE SPECTACULIS C AP. XTUL

Superυacaneum autem reputamus pluria bor i Sed volo credatis mihi. Audiamis,hκs prosequi hoc ceteroquin GRAVIS SL quid veteres Scriptores cire. Sanctorum

MUM ARGUMENTUM, quoniam iam Patrum te timonia congerit ibidem. Si illud copiose pertractaυimus in Mura doctissimus BELLAR MINUS tam evi Notifc. 37., s Noti c. 76. , ubi plura denter malum reputat choreas adolescen

in Comoediarum, i chorearum detessatio- tum cum puellis, ac iudicat malum essenem ex probatis Auctoribus excerpta accu- adulterium , & fornicationem : quid , mulaυimus oeci amabo, de Comoediis & Theatris arta ΙΙ. Comoedias hodiernas turpes , & tis nos irae diceret, in quibus, non ch;- obscoenas esse evidentisIime demonstra- reae modo adolescentum cum procacissitum est, nec revocari in controversiam mis Saltatricibus peraguntur, sed mollis potest . Doctissimus autem Pontifex ha- sima musica, suavisymus tantus, 1cenarum Comoediarum inspectores UIX rum majestas, & innumera alia oble

UNQUAΜ GRAUEM CULPAM Etamenta & praestigia turmatim ad ve- EUADERE docet. Additque id fateri nerem inflamandam conspiranti An Dei

etiam molliores ethices fectatores communi Zelo succensus non inclamaret Si adul calculo . Supervacaneum reputat Ponti- terium malum est, ut revera est o flagia

sex Summus pluribus prosequi hoc cete- tiosa sint oportet etiam ejusmodi obsco roquin gravismum araeumentum , quo- na Theatra, & comoediar, quae ad formam illud copiose pertractavit in suis nicationem & adulterium quam maxime Noti c. 37. Θ 76. Plura ego tom. a. tu provocant, quae atrocissimum bellum hu- Decal. lib. 8. Di C. a. c. 3. ex citatis militati, pudori, poenitentiae, ceterisque tificationibus decerpsi, ut tanti Pontia Virtutibus acerrime intentant . ficis Suffragio chorearum pravitatem ex- Cardinalis Lanfredinus Episcopus terminarem. Quamobrem multa nunc AuXimensis doctrina, morum integrita-

alia ejusdem Pontificis testimonia praete- te, Apostolico Zelo, & Episcopali for- reo , ut quoad post um brevitati consu- titudiRe prae tantissimus, cum intellexis-lam; & quia quae adduxi peremptoria set, in propinqua Civitate Comoediam

sunt, nullique subjacent tergiversationi , repraesentari, Verens, ne theatricae volu- aut circuitioni. Post doctissimi Pontificis piatis peltis latius manaret, suumque in- BENEDICTI XIV. luculentissimam vaderet gregem, eumdem ferventissimo lententiam superfluunt alia documenta . sermone adversus tantum periculum ani- Nihilosecius ut veritas magis refulgeat , mavit, atque, ut sibi caveret, adhorta- pauca alia adjicere lubet. tus est Epistola Pastorali, quae in Colle- ΙΙΙ. Ven. Cardinalis Baliarminus Cone. ctione orationum Synodalium &c. an, I9. tu quadri de choreis' haec habet. De 17 . typis edita, secundum locum obtichoreis tantum dicam unum verbum, a net, & italica lingua scripta est. Paucaque ideo poti simum , quod intelliaeam . ex eadem latine reddita transcribam , nonnullis non videri hoc verum malum , ,, EXtrema inquit pag. 33. ) aflictio- ciam Loυanii esse publicas scholas , ,, ne rumorem belli , non a potestate ubi docetur ars tripudiorum. Sed ego pro- ,, Mahumetana , sed a Daemonis furorefecto F ADULTERIUM, s FORΝΟ - ,, contra animas Saero lavacro tinctasTio es malum, υidere non pessum quo- ,, excitari audivimus. Bellum istud eomst o Ui cum feminis tripudiare non si , , est formidabilius, quo minorem terro- malum, cum ad hoe illud maxime proυo- is ris speciem praefert : eo periculosius , cet. Audi S. Job . Pepigi foedus &c. Et se quo securiorem exhibet aspectum. Au- tu ibis O' Laltabis tam fisaeine, fata se dite ergo, Charissimi, vocem Pλtris , sudo ad libidinem re concitabis, nita se & Pastoris vestri, aut verius lacry-hu periculi imminebit ' Cur ergo sapiens mas, quibus VOS admonet, Orat, Ob-

154쪽

ir DISSERTATIO PRIMA

testatur ut vigiles sitis . Periculum cumulationem impedire hae sua scriptio γ' non distat. Pisaurr Comoedia age' ne pertentat Z Centena, & centena scua ' batur ), Periculum grande est, atque torum millia Comoediarum & Thea V valde esse perniciosum potest. In tu' trorum occasione circulant, & cujuscum ga sit secuutas vestra : Pag. 7. & que conditionis homines lucrantur OnamV38. Filii dilectissimi , unde sperare sint similes Dissertationes tranquillitati V tantorum hostium victoriam ὶ Num a P ci, & laetitiae innocenti civium in se viribus vestris P Neutiquam . Clamat Ilae, nemo est, qui non videat. ' enim Paulus 1. Cor. IO. Oui exsi- II. Hoc in capite sileant P trea. mat se sare , videat, ne cada . Num le/Πt Theologi, sileat Evangelium ibitim a Deo ὶ At cum vitari periculum fu- cujus m/ndata , & baptismalis professio '' ea possit, si vosmetipsos sponte in tu Π Π m do Civili regimini , & communi

lud coniiciatis, Juxta SS. Augustinum, tr/nquillitati, & gaudio non ossiciunt ' & Thomam Deum tentatis. Deum ' sed mirum in modum haec omnia pro N autem tentare peccatum est Religioni moVent. Nihilominus sileant haec & fid ' oppositum. Dicet fortasse quispiam , unicum artis politicae Tribunal caussam honesta haec: esse solatia. Oh Deum i me)m revoco, & ex hoc Tribunali lora Utinam ita elset. Audite. S. Paulus reVinco aetatis nostrae Theatra bono pura vetat, ne mulieres doceant in Eccle- blico esse infesta , mores corrumpe-υ sia, ob illud periculum , quod audito, re , & scientiae Politicae omnino re

ribus imminet, ut Anselmus interpre- pugnare .

M tatur. Porro si femina Christiana ne- III. Inter plurima quibus Felieitos Pu di, quit e publico suggestu in Ecclesia biica constat , sunt imprimis divitiarum

D Divinum amorem praedicare : num- copiae , pecuniarum , auri arsentia ue, , cuid permissum eidem erit, ut e PrQ- abundantia . Eo igitur spectare primum

se icenio Theatrali amoris profani illicia vota, studia , & vigiliae ReAorum Ci

is depingat : ut cantet, saltet inter har- Vitatis debent, ut vias inveniant, & ape se monicos , suavissimosque concentus , Iiant, per quas ingredi Civitates & aera - ,, inter vanitatis, luxus & fastuὴ apparadi ria, ausum, argentumque debeant Post is tus, in conipectu iuvenum, qui ha- modum & rationem eXcogitare qua me-- rum Infernalium Sirenarum illecebris talia haec natura sua sterilia . secunda se magis animum intendunt, quam forte & lucrosa fiant: Recto, & bene. Quae' is Evangeliorum expositioni in Eccle- nam porro vis & ratio pecuniae faecunia , sia ρ Honesta solatia isthaec λ Npn dandae amplificandaeque Agricultura si talia illa iudicant Patres, Theologi , negati alio , civium & omnium 'nferiorum si & Sacri Scriptores . Haec est industria , robur , & sortitudo laborum

omnium Episcoporum , quos Deus po- patiens , & incommodorum : artium cum fuit regere Ecclesiam suam , doctrina , mechanicarum, tum liberalium cultus an hae adhortationes ad populum. Christia- siduus, ut Lampridius in Alexandrum Seianum. Terum animadVertit. Mechanica opera plurima Rιmae insiluit: Negotiatoribusque ut C A P U T XXIV. Romam υolentes concurrerent, maximam im munitatem dedit. Penes humanae rationis Tribunal IV. Manus nunc cum Pseudopoliticis falsum es, quod Pseudopolitici obtrM- oppositoribus conseramus. Comoediarum , dunt; Theatra nempe honum publicum & Theatrorum illecebrae & oblectamen- promovere o adet enarum accelsum , ta homines effeminant, illosque politulos divitias in Civitates pertrahere. molles , delicatos, torpidos otioque dif-

Uid, inquiunt Pseudopolita ci h ministeria, ad mercaturam , ad labores mines, civilis Regiminis omni- ineptissimos eiciunt. Quod detrimentumno ignarus Monachus contra Marcus Varro lib. 2. de re ruse. magno- Theatra declamitat 8 Quid publicam pere Romano populo Theatrorum oble- felicitatem turbat, & civium ccnscien- et anJentis emollito exprobrat. Mantis mo-tias torquet, advenarum ad CiVitatem vere moluerunt in Tieatro , ac Circo , quam holiram affluentiam, & pecuniar m a in sitietibus , ac vinetis. Haec oblecta-

155쪽

g SPECTACULIS CAP. XXIV 11 e

m nta artium & litterarum cultum , quid jurnas , nocturnasque vigilias postulat , aut impediunt , aut diminuunt , aut penitus extinguunt , Ministeria & privata& publica perturbant. Qui comoediis assistunt , & Matronis inserviunt , haec duo conjuncta esse solent , , si dignitates, aut ministeria, ex quorum recta administratione summopere felicitas publica pendet , exercent , caussarum studium , negotiorum examen , malorum remedia

negligunt, libros blatis & tineis devorandos sinunt, & tempus gravissimis controversiis dirimendis destinatum , miserrime prodigunt, & ad gradus dignitatesque obtinendas muliercularum favore ascendere student .

V. Mimi, & Mimae aureis pensionibus conducuntur , Civiumque crumenas expilant, & alio deserunt pecunias Civitatis. Cantatrices, & Saltatrices veluti Sirenes insidiosissimae , & vafferrimae ingenuos nobilesque saepe adoleseentes ita

Iascinant, & dementant, ut illarum amo. re capti familias evertant , Parentesque EXtremo moerore conficiant. Exempla in dies ob oculos obversantur . At circuunt

pecuniae , insistunt nostri pseudopolitici , Comoediarum occasione . Circuunt scilicet , sed ad perniciem , & summam Civium penuriam , & Principatus detrimentum . Aurum argentumque, quae esse

lucrosa, & uberrimos parere fructus possent, in mercatura , in colendis agris , in promovendis artibus , non dico in sublevandis pauperibus , in maritandis puellis ) dilapidantur in ditandiς eviratis eunuchis , saltatricibus , Comoedis , &Ρsaltriis, quae Civitates circumeuntes locant operas suas, & pecunias corrodunt,& secum alio deferunt. Ille pecuniarum circuitus utilis & lucrosus est Civitatibus,& Principatu i , qui industria crescit , qui fructus, & emolumenta parit , non qui aut alio pergit, aut steriliter in flagitiorum turpi nundinatione marcescit, & putrescit. Considerant hi pseudopolitici &falsi oeconomi introitum minimum pecuniarum , quas colligunt Theatrorum con ductores, & Tabernarii: at ignorant eXitum δε ingentia illa detrimenta , quae Rel- publicae inferunt Theatrales corruptelae perniciossissimae. VI. Pecuniae, quae commercib , negotiationi , agri culturae , artibusque applicantur, suos fructus eduat i Principatui tributa, & vectigalia solvunt . Ingentes illae aureorum Summae , quas ex locatis operibu sΜimi, & Mimae, Saltatriees ,& Psaltriae colligunt, pendunt ne Prin cipatui tributum Z Quid in publicum aerarium mittunt Comoedi Immo , quae non surripiunt , tum Comici , & Comicae , atque Comoediarum spectatores Cuia sim haec furta recenseamus . Et primo omnes Mimi, & Mimae plantae sunt in vinea Principatus prorsus steriles , quia nihil lucelli pariunt: sunt veneficae, quia alios viros distrahunt a labore ,&a suis

artibus exercendis r atque adeo non modo illi & illae nihil conferunt , sed Vectigalia ab aliis solvenda diminuunt o uot Cives & privata', & publica debita solvere praetermittunt . ut pecunias suas Histrionibus , seu Theatrorum condustoribus pro spectandis comoediis tribuant . Quid plura ' Nunquam luxus , fastus, pompae audacius triumphant, quam Theatrorum tempore . Quisque in hoc pomparum campo ceteris praestare , &eminere conatur. Sericos panno3 ab exteris nationibus certatim conquirunt: peregrinas vestium formas a transalpinis accipiunt, & universa indumenta magna eX parte ab exteris nationibus huc veniunt.

Illi ipsi pseudopolitici, qui effutiunt communi bono utilia esse Theatra , induti , ornati , & fucati sunt exteris mercibus .

Heinc languent arteq nostrae, quarum artificia fastidunt nostri pseudopolitici , fameque pereunt artifices , & operarii innumeri . . id ad haec Theatrorum defendores P Negare ne audent Theatra magnopere & privato , & publico bono perniciosa , &. detrimentosa esse , atque politici Regiminis Sanctionibus

contraria PVII. Optandus , & , ut Alexander Severus ait , Vectigalium diminutione

alliciendus advenarum mercatorum accessus, sed ad emendas merces , ad colendas artes, mercaturamque augendam. Si ea ingenti pensione conducerentur Sapientiores artium , silve mechanicarum sive

liberalium Μagistri , qua conducuntur Mimi , & Μimae , continuo florerent Civitates , & publica aeraria auro reduv-

darent.

VIII. Hactenus intimis rationum m mentis ridicula commenta profligavi . Nunc ad auctoritatem adversarios ipsissprovo o. Leges civiles , quae Comi eos P a im

156쪽

11s DISSERTATIO PRIMA

infames declarant sunt ne Principatui exitiosae ὶ Imperator Theodosius, qui L Dominico condidit detrimentosus ne Principatui fuit, cum praescripsit: omni Themtrorum Cireensium voluptate per universas Hrbes earumciem popolis denoeata , totae

Chrisianorum ac fidelitim mentes Dei cultibus oecupentur . Sed Christianus suit Theodosius. Desiment ergo pseudopoli- tici nostri ex omnibus Ethnicis Philolophis artis politicae peritissimis Magistris unum, qui ad augendum sive privatum sive publicum bonum Theatra institue da , Histriones, & Mimas conducendas, ludosque exercendos docuerit ὶ Le antPlatonem , Aristotelem Solorem , Tullium, Tacitum , Senecam, Plutarchum .' Num illorum volumina , quae omnium manibus teruntur , & in quibus Theatra Histrionesque damnantur , publico bono infesta sunt Firmum itaque manet , exploratumque , ne dum Christianae prudentiae, Verum etiam artis civilis

A politiae legibus Theatra hodi rna d

uom graviter peceent viri graves ,. .

Ecclesasiel, qui hodiernis Thea: risintersunt. I. Tyrari graves, tametsi laici , gravius V ceteris peccant Theatra frequentantes, quia inferioribus & juvenibus maximum praebent scandalum . Audientes enim hi plurimos provectos Christianos ,

bene etiam extrinsecus moratos . qui se Theatris assistere aiunt quin ullis con-eutiantur tentationibus , animos sumunt ad Theatra frequentanda .. Quod gratis admittere velim. At non animadvertunt, proprium exemplum maximum ingerere

3uvenibus, & puellis offendiculum. Quoniam isti argumentantur: Viri graVesoptimii ornati moribus Theatris intersunt, eorumque l*tantur solatio: ergo potiori aure nobis juvenibus , quibus peculiari quodam iurei recreationes , & solatia debentur , Theatrorum frequentia licita erit. Quis autem dixerit, nisi omnino fatuus se adplessentum , puellarum castitatem utam in hodierois Theatris consistere RIuvenes ad reji amatoriae & Veneris palestram ab ipsis parentibus adducuntur P ais ut osortet lautum repraesentare scelus valet ρ Viri isti eraves , & pare

tes ipsi , quorum in Evangelicam morum integritatem ad dolescentes perdoc re , iniquitatem illis praedicant , & l prosi parentes leprosos generant filios ,& mutuo propriam texunt damnatio

nem .

II. Ut ad Ecclesiastico sermo convertatur, sequenti dissertatione Claustralium Theatra improbabo. Pauca in praesentia delibare contra Clericos . Presbyteros , Ρrt latosque Theatris asiastentes sussiciar,& missis tot sacroruaa Canonum poeni Sin ejusmodi Sacerdotes latis, paucis dum-tinat perstringam Sacerdotalis Dignitatis praerogativas. Si Christiani omnes in bapti imatis professione Mundi & Diaboli pompis renuntiant , Sacerdotes peculiari 1e vinculo Deo obstringunt , cum Sacem dotio initiantur . Sacerdotes sunt veluti Catholici Orbis astra , quae laicorum dis sipare tenebras debent. Fidelium oblationibus vivunt, ut intercessores suis precilius, & sacrificiis apud Deum sint. Ab ipsis solatiis locis & laetitiis, quae mundanog Viros non dedecent , ahitinere S cerdotes coguntur. Paucis S, Paulus S eerdotum , & Episcoporum mores, primis ad Romanos verbis describit . Pa

lus servus Iesu Chrsi vocatus Apostolus , segregatus in Evangelium Dei . Primo igitur Ecclesiastici omnes sunt jure p

culiari Servi Jesu Christi, & Jesii Christi obsequio toto addicti, ut omni cura ,& solicitudine rerum terrenarum spoliati, unice Deo famulentur in animarum lucro. Non sibi modo , sed populi Christiani etiam Ialuti desudare singuli pro

talentorum diversitate debent : alii d cendo , alii exemplo bonorum operum praeeundo, alii corrigendo , & increpando. Qui proprie servus est, totus Domini sui est: & quidquid habet, & potest, Domino suo habet, & potest. Eiusmodi

suere Apostoli: Ecce nos reliquimus omnia, secuti fumus te . Matri I9. di S. Paulus intonat 2. Timol. 2. Labora sicut bonus Miles Christi Jesu . Nemo militans Deo implicat se negotiis secularibus , ut ei placeat , cui se probavit . Sacerdotes Domini selehia militia Christi sunt , ad praeliandum bellum Domini . Simplicos Sacerdotes sunt veluti peditatus , Archi-bresbyteri, Tribuni, Episcopi, Cardinales sunt Duces , & Imperatores spiritu lis exercitus sub uno Christi eapite i

157쪽

visibili, & Romano Ρontilice visibili r 'si isti pavidi sunt; & timidi si carnis , mundi, & daemonis aggressus , & spectra vereantur . actum de exercitu est

Quid si Duces isti, C hili arci , 3c Imperatores Christianae militiae perfida rebellione a Christo desciscerent, & foedere cum mundo , carne, & Diabolo inito , populo at Mundi , & DiaboIi castra , qualia esse spectacula I heatralia supra ex P. SEGNERI , ne dum ex Patribus ostensum est , exemplo praeirent; uidsi ipsi Duces i a Theatrorum pulpitis inter Matronas, & Matronulas residerent, seseque praeberent univerib populo visendos ὶ Profecto isti Diabolo , non Deo militarent , execrabilis perfidiae sontes , Populum fibs commissum imrnanissimi pravi exempli laniena contrucidare dicendi forent. Quid si patrimonium Christi seu Ecelesiasticost restitus , in Histrionibus & psalariis, in luxu & pompa prodigerent Z Quid si eo funestissimae ca citatis prolapsi essent, ut & Theatris aLaidere. & comoedias spectare, & draminata poetica foco Evangelii testitare, proprii Ministerii munia ingligere, quin grave aliquod sceliis perpetrent , propugnare minime illos p ret '

byteri , Praelati , Episcopi , ut supra scomoedias spectantes non unum, sed plura gravissima icelera patrare Scripturae Sanctae, Patres, Concilia, & ipsa natu

Tae vox evincunt . Peccant , quod voto

Castitatis obstricti pericalis iIlius violandae se exponunt : Quantoquidem virtuῖ haec delicatissim, sine petuliari Dei gratia non consistit intamitillia . Nunquid Deus gratiam suam infundetἰ iis , qui sponte pericula subeunt : qui suo populo offendicula objiciunt: qui Sacerdotii gradum & sacram dignitatem prostituunt i Dum aiunt se inter theatralia praestigia nullam experiri Carnis rebellionem , tum undique ulcerati, & plagosi cicatriees non entiunt. Peccant gravissime, quod Chri-Hiams incredibile scandalum praebent , Christi Ecclesiam diffamant , quod Haereticos in sua pertinaeia confirment . ussi probra non evomunt in Catholicam Ecclesiam Transalpini Heterodoxi , cum vident hac nocte Sacerdotes in Theatro Diaboli pompis operam dare, & die crariana ad Altare Dei Filium immolare 'Miid illorum ad Matrem regressum re, moratur, ni si Ecclesiarum Duces , 'Re 'ores illi , qui operibus teliantur, senihil pensi habere Religionem . quam profitentur IV. Haec autem gravissima scandala , inde in primis proficiscuntur, quod isti in saeram Christi militiam ingressi sunt, Deo minime vocante . Primum quippe fundamentnm status Ecclesiastici est Divina vocatio, ut subdit S. Paulus. Vocatus Apsolus , idest a Deo ad Apostolatarn vopatus. Qui in hunc se, Deo non

vocante, in trudunt statum , gratia vocationis carent , atque adeo insignia praeferunt infra , sed status sanctitate destituti sunt . Quare iure S. Bernardus fieri 33. iu Caul. clamat : Miniuri Chrs, sunt, in se, iunt Antiehristo. Honorati imcedunt de bonis Domini, qui Domino honorem nou deferuui. Inde is, quem quotiadi υides , merenicius nitor , murioincus habitus , regius apparatus . . . . . Iude

thara, 0ra, O tibia , iude redundantia torcularia , m promptuaria plena eras tantia ex hoc tu illud: inde dolio pla-

mensaria et iude referta mar pia . . . .

olim praedifctum est , s nunc tempus impletionis a enit: Ecce in pace amaritu do mea amarissima . Amara prius in nece Martyrum , amarior in conflictu Haereticσ-rum , amario ma nunc in moribus dom Ricorum a V. Luculentius scandalum istud apparet, si ad communem Christianorum vocem animum intensimus : Clamant Christiani. Peccatum est Comoedias spectare Non ne Sacerdotes ipsi, & majores , &inferiores illuc confluunt , & quidem patenter λ Si ipsi Dei Ministri religioni ubi

minime vertunt , Comoedias spectare . quid Concionatores contra Theatra invehuntur uid Theologi conscientias nostras turbanti sacerdotes quotidie Sacris operantur e & tamen Theatra frequentant. Alterutrum ergo : Aut quotidianis Sacrilegiis se polluunt : aut Sacrificiis abstinent ut interesse Theatris queant. Haec sunt Christianorum ratiocinia: &hae sunt caussae , cur nec Theologi, nec ConciOnatores reformare Christianorum mores

valent.

v I. Quid de temporis iactura dicam ,

omnibus perniciosa, sed Sacerdotibus Pe niciosissimaὶ Legunt istorum non p uer Poetarum drammata , & legendi Scripturas sanctas, Patrum opera, Coneillo

158쪽

H8 DISSERTATIO PRIMA

Tum Canones, tempus deest . Est tamen tertium munus eorum , qui ad Saterdotium vocati sunt , est , inquit Paulus ;Evanglii praedicatio . Segregatus tu Evau-εelium Dei. Episcopi sunt in statu persessionis . Hanc refulgeat perfectione , qui qua tuor horas impendunt in Comoe

diarum aspectu Quid de iis dicam , quisitorum munium procurationem , qui studium necessarium ad lites dirimendas, ad illam comparandam scientiam quae proprii status perfectionem decet , necessa rium nenligunt ό qui non modo ad praedicandum Evangelium ceteris inepti sunt, sed Evangelii Spiritum, quo mores suos componant, & moderentur, prorsus ignorantὶ Et sane , si vel extremis labiis Evangelium Christi degustassent ,

aut a Theatris abstinerent , aut saltem se peccare confiterentur , dum illa frequentant . Sed eo caecitatis prolapsi non pauci sunt , ut obstinate pernegent , se quidquam contra proprium statum agere, dum ejusmodi spectaculis operam n a Vant. Et quod est supra quam dici valet portentosum, judicium prounciant, quin se ria & matura di lcussione caussam recognoverint . Inter leges delinquitur, inquit S. Cyprianus Dis ad Donati, inter jura peccatur & qui sedent crimina

vendicaturi, crimina & scelera pro Virtute , & honestate divendunt . Lugendi iiiij sunt non convincendi . Mundanis Viris , ut experientia didici facillime veritas suadetur , quamvis appetitionibus humanis irretiti , a veritate aberrent Ecclesiasticorum quisque Theologus est' r& quamvis ignorantissima , quae efflictim amant ,. honesta & ianhia esse pugnacissime contendunt . Audiamus hac de re Cardinalem Caietanum in Z.. a. q. Ι67.

arva. ad I. ubi haec docet. oniam is communiter , qui intersunt hujusmodi si spectaculis delectationis caussa adiunt , se ideo si indecentia sunt, quae repraesen-

, , tantur non eXCu antur a peccato Ui

ri dentes, dato quod in veritate sola eos, se repraesentatio delectaret. Et ratio es : quia fallem dant exteriori anκ operamis rei illicitae , scilicet dele tabili praefeu, tiae de indecentibus . Praesentia siri quidem illa editerior suapte. naturari co mmuniter fit ad delectandum anio mum , non de sola repraesentatione , sed de repraesentatis , ut patet : Prmis ne autem gravius peccanι viri ara, ,, vel ν ratione sandali, mui e 6 uipli .is GraυUἴπω autem Clerici, Religio li., Sa-M cerdotes , aut Pontifices , in hoo delim, quereret.

jetanus distinguit repraesentationem a materia repraesentata . Plure; effutiunt , is de sola repraesentatione delectari, seu de vivida illa gesticulatione D to, inquit Ca-jetanus , quod tu Teritate fota eos repraeferiatio delecitaret; non excusaut a peccato Pidentes. Cur Quia fallem dant ex-taeriori actu operam rei illicitae . Mimi

quippe, & Μimae eo artificia.& studia

sua collineant , ut in spectatorum animos delectationem insti nent de illa, quam re praesentant, materia . Praefentia siquidem illam exterior suapte natura communiter fir ad dὸlectandum au mum, nou die sola re praesentatione , sed de re naesentatis . Res

autem repraesentate ab Histrionibus semper, aut sua natura lunt indecentes , &turpes , aut immixtae rebus obscoenis se nempe tricis amatoriis . Eo unice conspirant Comoedi, , ut appetitiones humani cordis demulceant, permoveant, illiciant,

& ita objecta repraesentata stimulent.&ircitent . A gravi ne culpa excusari isti valentὶ Phrro huic gravi culpae dant sua

externa praesentia operam spditatores, inquit Caietanus , & nos supra evidenter patefecimus. VIII. Haec omnia adeo manifesta sunt ut ne revocari quidem in controversiam possint. Et tamen hoc ipso tempore Vidimus Pastoralem Epistolam amari simis lugendam lacrymis, qua Ecclesiasticis cu-juidam Territorii facultas, impertitur a deundi , & spectandi Theatrales reprae sentationes. A Christianismo. condito tam monst uosum scriptum non prodiit. Solat publica retrahiatio tantum abolere malum valet. Haec sunt corruptissimi seculi nostri fenomena IX. Tandem ut aliquo suffundati tun pudore, transcribere huc volo, quae impius Imperator Iulianus Apostata servanda Paganismi Sacerdotibus praescripsit . Ut Ethnicam superstitionem amplificaretί

Ethnicis Sacerdotibus jussit, ut Christia

nae. Religionis Sacerdotum modestiam , gravitatem morum , , istorumque incontaminatae vitae integritatem aemularentur , vel saltem ementientes fingerent . Hac

via, inquiebat vafferrimus Apostata , fe licius falsorum Numiaum cultum prop.

159쪽

DE SPECTACULIS CAP. XXV .

gahunt. Haec enim inter alia scribit, ut refert Soetomenvs Hi se. Ecci. lib. 3. cap. 16. Arsacio supremo Deorum Sacerdotia utioi quot per Galatiam sunt Sacerdotes vel terrendo , et ei persuadendo diligentes , honestos reddas , vel a Miniserio Sacerdotali remoet eas, s Deos una cum uxoribus , liberis, ac famulis non observaverint se. Dein te Sacerdotes hortare , ut NE-sUE AD THEATRUM accedant , neque in Tabernis bibant. nec artimio,

ri turpi ac probroseo pracsnt, qui

in Dis rebus morem gerunt , eis honorem tribuito , autem res iunt expellito . Haec altius animo imprimant L Presbyteri & Prietati , & Episcopi & Abbat s. Fhaec ab impio Apostata prolata , se ipsis

profundius animum penetrant , quam a me exaggerata . Heinc constat , quam

fuerint a spes fandis Theatris alieni priscae aetatis & Christiani, & prsesertim Sacerdote . Nisi haec documenta moveant, quid allegare efficacius possumus

Aliquine occurrere eventus queunt in quibus licitum interdum huic, aut illi Christiano si adire Theatra 'I. Ariti, ne uxores conturbent', &IVI uxores , ut maritis pareant ,

Theatra frequentant. Minitier publicus, ut Principem comitetur, Theatris assistit. Peccaturosne illos enunciabis ὶ Viginti &lius annorum intervallo quaestiunculam hanc alta mente revolvi. Illinc o Via erat argumentatio . Licitum est in occasione proxima morari, necessitate umgente, ut pa et in filiis familias : Quidni ergo, & Theatra spestareὶ Hinc ratiocinii istius falsitas sponte menti patebat. Si sermo esset de solo periculo prolabendi in aliquam delectationem propriam , paritas adducta sucum facere aliquem posset: At in casu nostro disputatur non tam de peccato proprio, in quod pro' abi quisque valet , quam de scandalo , & de danda opera rei illicitat Histrionum. Ars Theatralis hodierna , quam Mimi, & Μimae exercent, omnibuS spectatis, in genere moris natura sua infamis , & exitiosa est. Stipendiis alere, &prauentia propria fovere istiusmodi artispi ofessores scelus est, non minus grave , qvi.m sit illud Histrionum . Theatrum

concilium vanitatis est, in quo plura committi flagitia nemo ibit inficias. Intereise aurem concillo peccatorum numquam licet. Sicut enim vetitum & Divina Ecclesiastica lege est Duellum , in 'quo occiduntur corpora , spectare , .& propria praesentia concirmare, potiori iure inter-dietum est adesse Duello, in quo contrucidantur Animae. Accedit: vix occurrere necessitatem adeo gravem, quae urgeat adire Theatra . Nam si mariti & uxoreς sint revera Christiani , facile sibi mutuo

persuadebuno non expedire Comoediarumas peltiam : si contra Christiani nomen dumtaxat praeferant , cessat disputati o omnis . Idem de publico Mini iro dicendum . Insistis, plura consequi, murmurationes, admirationes, & absurda, si hic aut ille adire theatra renueret. Respon 'deo universum Evangelium clamare reservum Christi esse non posse , si hominibus & mundo placere , aves . Clamant quatuor Evangelia a capite ad calcem

Paradisum ingredi te minime posse, nisi ad Christum Magistrum & Ducem tuum derisum , colaphis caesum , sputis illi tum , odio habitum , contumeliis lacessitum ,

contemptum , crucifixum , mores tuos

conformes , & similia pati sis paratus ui duobus Dominis inservire, & Evangelium eum Μundo associare contendit chimaeram chimaerarum conflat . Haret sunt rationum momenta , quae illicitum evincunt prauatum Comoediarum aspectum . An vero contingere perraruS ca

sus queat, in quo caussa evitandi dissidia, jurgia, majora scandala, schismata, acce dere quis pussit ad Comoediam , ibi quo ceu alter Alipius clausis oculis , & auribus considere , penitus ignoro , & judicium meum suspendo . Carpant, qui volunt

imbecillitatem , & insipientiam meam

Me auctore, & sponsore , nemo Thea tra frequentabit. Verum ne mihi quipiam consuetam Rigorismi chimaeram appingant , audiant continuatorem Turnellii . qui tradi. de Decol. cap. 3. de 6. Praecepta pag. 3Zq. edit. Venet. haec scribit

CONCLUSIO IU. Specitaculorum , oe Comoediarum frequentia periculosa essoasitatis multis modis animae nox a .

Unde vix absque. peccato interebe necitaculis Comoediis Christianus potest . Ita ,, Natalis Alexander, cujus resolutio pro,, secunda parte pene laxior videtur. Postquam omni argumentorum genere

160쪽

improbavit Comoediarum, & Tragoediarum frequention em, contra secundam par-tom recitatae propositionis Natalis ab Alexandro inquit pag. I 24. Sed an non poterit viis eruditus ut de fabula iudicet ais Mere primae ejus repraesentationi , ex quo certus si . se male asesium non iri P An nefas fuerit honeme mulierι tragoediam aliquando fantiam audire PRe sapientiorum judicio permissa, haudereri a noxa immunes esse , qui VEL S MEL Comoediae volentes interfuerint . I.

ζuia eorum nemo, quidquid dicant , aureogitent, immobilis est animi , ut supra aiebat Tertullianus e moveri ergo fatis proxime possunt, idque in loco , ubi gratiam Dei praestolari fidenter nou purant . . Quia. comoedorum adtioni , quae GRAVE EST PECCATUM, indubie cooperantur e tolle enim de statores, fusuleris ει ast res. 3. Quia, qui comoediam frequentant proborum , quos eidem interesse υident I Gxemplo sese confirmant : Is illud obiicere sunt me iis, a quibus moventur, ut ab

exercitio desseqnt, sue iis, quos ad illud

trahere υolunt pene inυitos. Quapropter censeo negandam absoluti nem. I. Actoribus, qui scenicos ludos ex

hibent. a Aufis1ibus, qui fabulas componunt in Theatro recitandas. 3. Artificibus qui ad Theatrum proxime spectantia comcinnant , nisi hi amnes susscienter moniti ν piscere velint, . praedictis nuntium: remittere perpetvtim. Idem a fortiori defeenis Gallice OPERA dicendum. Ita an. 1694. resoreerunt Doctores Sorbonici numero sex. Illi, qui Turnelianum opus I de gratia versatili recudi vellent, ut systema S. Aurustini doctrinae oppossitum latius manaret: Μorum Praeceptiones, quas Turne iii continuator edidit, ut recuderentur, curare deberent. Sic enim corrupta ethice pulsa, sanior doctrina refloresceret.

CAPUT XXVII.

dierna Theatra exponitur, ut usant, confundantur, F qui sunt Catholicorum, qui Comoedias, Trvaedia que aetatis n Irae purgare a flagitio non erubescunt.

I. NT Udius tertius Eminentismuni Cara

m dinali, PASSIONEI amplissi

snam Bibliothecam adii , cui silve selectiores , multiplicesque editiones , five

Io PRIMAE

praestantiores , rarioresque Auctores spe

aes , frustra penes quempiam privatum rei litterariae cultorem alium in universa Europa , nedum in Italia nostra parem Inquires . Cum ibidem , Auctores de Theatris agentes eXpiscarer, occurrit o yram doctissimus Purpuratus eruditiondi increbibili, & memoria sane prodigiosa vel in ipsa septagenaria aetate Ornatus , itans pede in uno , omnes istius generis scriptoreS narravit, propria manu ex pluteis extractos dedit, & quod omnem superat Udem, vel ipsa minutiora opuscula. inter sua numerosissima miscellanea a scondita , nullo consulto indice , nulla praemissa investigatione , intrepida manu eStraXit , porrexitque . Quod enim ad masorem Bibliothecae , vastissimaeque eruditionis suae splendorem , & ornamentum accedit, illud est, quod libros suos omnibus litteratis viris domum etiam deferendos , nedum ibidem legendos, urbanissime eommunicet . Quod idcirco indicavi

obiter, tum ut Veritati litarem, tum ut exemplum tanti viri ceteris imitandum praeberem . Inter alia porro hoc de amgumento volumina ab eodem mihi ostensa , sequens opusculum Miscellaneorum tom. XXII. in octavo insertum, mutu

mihi dedit. ΙΙ. Georhii GRABO mu . Francs Redi. JUDICIUM DE HODIERως -- MEDIIS, aliisque Theatricis spestaculis

ex fani tissimorum Patrum , nec non probatiuimorum Theologorum nosrae Ecclesiae

praeiudiciis conscriptum , m a Lipsiensi

amplisma Theologica facultate comprobatum. Franco iurii MDCLXXXIX. III. Lutheranus iste Doctor , non sitam peculiarem , sed universae Protestantium sectae doctrinam adversus hodiernas Comoedias exhibet. Hoc quippe pacto inquit pag. 3. o Falso creditur , se quod Comoediarum vanitates nostra comprobet Eccisa, & male imputa- is tur ejus doctrinae, quae vel Docto- rum , vel Auctprum, culpa. Quaeren-- ti enim, quid de Comoediis statuat , is in promptu est, illam hodiernas at-

que Vulgares adeo non approbare, ut

is potius Auctores cum Actoribus abem se rationis, &, quod gravius, praevirica-- tionis juo iure damnet. Utrique enimis pec ant graυisme.1 U. Hoc brevi praemisis exordio, e

lebriores suae sectae Theologos allegat

SEARCH

MENU NAVIGATION