장음표시 사용
171쪽
Clericcs fornicari . Ergo cessat scand lum Scandalum insitum est publicae actioni turpi , R eidem assentiri propria praesentia . Insitum eidem e periculum lapsus . Ergo futiles & perniciosae sunt ejus nodi praecisiones , & distincti unculae Casu isticae praesertina in re Venere a. VI. Ρ. Leonardus Colendat in ca amindice ad lecto ad tom. 2. P. Clacidit Let-Croix verb. comoedia tArpis pag. I 6. haec habet . Spectare comae Ias tarpρs lautum
ex curiositate , Tel leuitate, PROBABLLITER non es mortale: fecus tamen , ssant animo inhoneso , 'e Teuerro Telcum periculo ruinae spirit alis l. 2. a Hum. ZJ7. l. 3. I. mim. 887. P. La-Croi cit. lib. 8. I. 887. in mediu a producit doctrinam tui Magistri Busena-baum, quam supra rescri psi: nec eam refellit . Contra Vero Gl. lib. 2. a UV. 237. spectatores comoediarum turpium damnat peccati mo talis e quia, ut superius dixi, Theolopia La Croixiana est veluti Elon chus opinionum contrariarum, laXarum , & non laxarum, & quamquam interdum 1'. La Croix dicat hanc esse altera probabiliorem , eamque amplectendam asseat : nihilominus , vi principiorum Probabilismi, quae fuso calamo exponit lib. I. cuilibet licitum est amplecti opinionem minus probabilem & ne repetere ad Uer, sarii mei consuetam fabulam Valeant , videlicet, me invidiam conflare La-Croi
xio , aliisque Casuistis , iisdemque affin-rere mutilatos textus , audiant percele-
tom. I. Theologiae scolasticae pagin. I 65. haec scribit. VII. Catalogus opinionum prosabilium circa geueralia morum principia ex P. La- Cryx . Et post indicatos alios laxarum opinionum catalogos, haec de P. La-Croiae scribit . Novum ex P. L Croiae excerps pecimen ex eius Theologiae Moralis libro primo, fecundo circa g meralia morum
pincipia . Id fusiecerit pro scopo praesenti ad sendendum ad quautas laxitates ziam latissimam Probab limus aperiat. Patebit enim ex hi o solo catalogo , tamdem lici thm fore , sequi ferme omnes eas fereteVitas , quas hic Austor. in stia Tt Logia Moralis , seu, ut quidam vocat H ISTO
L I U Μ , recenset tamquam probabileF ,
aut certe tauquam opiniones adoptatas ab
aritoribus, quos ipse in aliis locis allegat tamquam Auctores graves, idoneos ad formandum prudens iudicium . Verum qui dem es quod P. LA-CRO IE ad ejusmodi , quas recenset, sententias interdum etddat oppostam sententiam esse ρηobabilior m , aut talem , quam recenset , opiuionem sbi non et ideri probabilem , vel eam alteri cuidam Auctori nou vid ri probabilem . Sed quid profunt tu praxi ad stra foludendus innumeras lax tates eiusmodi Clausulae , annotationes , ac limitationes, cum in principiis generalibus re ipsa iam indulta fuerit licentia sequendi sententias,
etiam dubie probabiles , aut etiam tenuia irr probabiles , dummodo vere Th=olossice probabiles snt, aut fententias etiam Aulus gravis Atistoris, dummodo ratioues ab aliis Austoribus non snt ita euervatae, ut Uu.-la ami lius remaueat probabilitas, ne quidem tenuis at saltem dubia . Haec qui iudi ferenti animo attente pou ferar rrit, proe flo a ertet laxitatibus, corruptelis iumundo nullum posse littus poui, nis dicatur, quemlibet pro suo captu obigori ad cous u randum direete optutouum Veritatem , aut sal talem c. Integrum hunc catalogum alibi dάbo.
scribit . Infertur 3. quia dicendum si de Hiurionibus Dulgo Comoediautes , qui sint in occasone proxima peccau i , vel ipssunt occasio peccaudi, au sui ab olUendi nisi artem hi rionicam reliust laut . N - ant Hurtado Alter ) sed nihilominus S.
lumniam Angelico Doctori impactam supra , & alibi penitus profligavi . Idcircone actuim agam , pergo rescribere lagissimana doctrinam P. Hurtado , qui sic prosequestur ibi nu. 7O. Ouare arS hi Ario nica fecundum se non es illicitur , sicut nec Tabellionatus ali e similes , in quibus diffrciId quis eυad t prccatum ,
quam ab Oloatur: sed si habeant proposi
iis , possunt septuagies abysmi Quod enim
ph lint absoni , si dum ad Con et 'ion m
172쪽
Sacrameutalem accedunt, habeant illa quatuor , quae supra Navarrus, . alii requirunt . Hi rionatas fecundum fears sit non mala , ii mo per se ri iliter ho-nsa, s licita, non tenetur quos eam dimittere PROPTER OCCASIONEM PECCANDI , illa habet, ex ιu- commodo notabili, ex ipsa dimissione sequitur, occaso inυoluntaria e . Num. 73. Uuae omnia , s aherteret P. Hurtado alter ) non tam Iesere damuaretram Useriones, quam fere universam Rempublicam Hispanam concurroutem ad eorum Comoedias, repraesentatiocles ,
et i AMOROSAS SIΝΓ , ET INGENIO - , referunt aliorum facta , sive in ADULTERIIS , set e tu duellis in
aliis materiis peccatorum , Iolummodo fiunt relative hisorialiter . Uuare lubdit tom. a. tract. 8. Ι. 7. sec. I. pag. 126. Theologi prudentis es conjesentias fidelium V IETARE, motiva tradere, quibus eam visionem exerceant sine detri
IX. Hare sunt nonnullorum Casu istarum Theoremata, huc illorum vota conspirant . Theologi prudentis est conjici uti as fidelium quietare , moti Ua tradere, --btis eam υ ouem spectaculorum exerceaut sue detrimeuto animae : Perturbantur ergo fidelium conscientiae in Theatris spectantis . Et ideo prudentis Theologi est , eas quietare . At quo antidoto , qua medicina quietare illas novi prudentesque Theologi valent 8 Ecce ;Debent motiva tradere , quibus spectare Histriones, Mimas , & Saltatriceῖ , in occasione concubinatus persitent s , & adulteria, aliaque obicoena referentes historialiter , sine detrimento animae Ualeant . At moderni illi, benignique Theogi efficere ne queunt, ut quod peccatum est, peccatum non sit' Scilicet, inquiunt: Unus Diana, ait Caramuel , 1 excenta peccata abstulit suis benignis opinionibus. Habetne
etiam arcanum remedium , qua impediatur , ne impotens concuplicentia accendatur , & delectetur in obicoenorum Visione : ne ex tot praestigiis & oblectamentis titilletur P Sed quid ultra deridenda propino immania commenta , quae la- erymas& luctum exprimunt, quaeque hortorem ingerunt gravissimum P
X. Missis itaque opinionibus i sti , earumque Auctoribus, quos omnes sulpicio,& Veneror eosque recto, pioque λnimo
scripsisse non dubito mea interest fideliabus Christi oracula Scripturarum recor dari, ut tuo carere periculo que Ent . Evangeli, Μatth. cap. 24. haec praedicit rSurgent Pseudo Christi . . . . dabunt signa . . . . ita 't inducantur in emorem, si fieri possit, etiam ejesti. Princeps Apostolorum Petrus Ephes a. cap. 2. clamat In vobis erunt Magi seni mendaces, qui i troducent fecitas perditionis .... Et multi sequentur eorum luxurias ; per quos et iameritatis blasphemabitur . Luxuriae, quaS detestandas hic S. Petrus proponit , non sensus tantum, sed mentis quoque intelliguntur, juxta phrasim Ecclesiasticam Alexandri VII. Summam illam luxurantium inge uiorum licentiam. 3.
mica dii corso In lode deli' arte Codet Signor Dottor &C. inaudita , incredibilia commenta refelluntur . Eloquentissimi ARISTIDIS
oratoris Palani oratione de comoediis non agendis, audax quorumdam Chri stanorum ignorantia retunditur.
I. UM manum e tabula subduXeram, & opus istud sub praelo desudabat, ad. manu, pervenit meas lauda- ,
tus libellus , duobus circiter foliis constans, & eleganti stylo italico eXaratuqin comicae artis commendationem . Auctoris nomen si leo , obsequii gratia , &ejusdem in arte Medica peritiam , ceterasque dotes, quibus claret, colo, & suspicio. Sermonis dumtaxat errores Christianae professioni perniciosissimos refellendos iu scipio, iis milIis, qui verae solida que eruditioni adversantur , ne plus Jusio ab instituto discedam. Anceps paululum haesi, praeterire ne, an refutare libellum hunc deberem : sed haesitationem deposui
continuo , ac cogitare coepi, praefatumiermonem scitulorum , & muliercu a-rum , atque matronularum manibus teri, aptu inque esse ad imperitorum animos
fascinandos, & ad universam Italiam infamandam , si , nemine reclamante , im
173쪽
medianti, e ordinato per folleυar Panimo degli uomini , che coloro che e Mercitano
de istro i debiti modi, non sono mai in tuato alcuuo di peccato . III. Hos duos errores valde crassos
jam supra labefactavimus , legibus , quae infamiae notam Histrionibus , sive Comoedis, & Tragoedis inurunt , adductis,& doctrinam S. Thomae a Vanis imperi
torum commentis asseruimus . Quare non
est, quod diutius in convellendis putidis
IV. Pergit ibidem Auctor haec script rire. E se in Francia per un RIGORISMO ECCEDENTE, per aυer MAU ΙΝΓES E certe legei , se pretende di non darer Ecclesiasica Sepoltura li Attori delle Commedie ; P inυitta , e gloriosa Nadione Brittaurca, non ha at uto dii colla di farfe ρllire lennemente in L mura nella Cat
V. Quot verba tot deliria, totque blasphemiae, & temeritatis indicia. Quis unquam in animum sibi induxisset , ut crederet, Italum, & Catholicum homi-Nem. non omnino insanum , potuisse talia uribillare , nisi eadem publicis typis consignata legeret λ Quid Z Homo Medi cus in sacram Ecclesiae Gallicanae Disciplinam virgam suam censoriam extendere non reformidat, eumque non pudet ZUniversa Ecclesia Gallicana loges ab utroque Foro , & sacro , & civili latas adversus Histriones ignorat In nimii Rigori imi extremum prolapsa est . Quid quae-io, artis comicae laudator , produnt VO-ces istae e Risori mus , laxifmusi Sed horrendiora sub examen veniant . Ab Ecclesia Gallicana ad Londinensem Synagogam caussam appellat Catholicus homo , homo inquam ' Vilissimam mulierum Oid id strenuam , ditillimam , aeque
ac Venustam , principemque feminam vocitat, Regioque tepulcro donatam reprae,entat Vir Christianus ὶ Honores tributos. huic meretriculae narrat quoqῖα
VI. Subdit pag. 23. Audi quelio , chr
medianti Derelinquat ergo ille artem medicam, & comicam excolat ) e , chela principat porta di questa Citta, ed unabuona parte delia Citta nostra , che e suo-ci di es' a Porta , prende it uome di S. GE j IO glorioso Martire ui Ges Critaso, ii quale era Urioue , o Com diau.
te, che dir υtaliams , e che in Teatro confessando pubblicamente cou graude dad' animo la vera sede di Gesu Criuo , Σοἰ- is morire; onde per Proteitore delle pers ne da Teatro , come uno delia loro arte , e fato preso. VII. Hoc unum ad criminis compi mentum deerat , ut post impactam Ecclesiae Gallicanae saevi rigorismi calumniam , illamque Anglicanae Synagogae postpositam , in Sanctos quoque Μartyres cum Deo regnantes blasphemias evom rei. S. Genestis Paganicae superstitionis caligine obcaecatus PIistrionem egit. At Christi fidem professus infamem artem execratus est , & flagitia in eadem patrata Μartyrio expiavit . Et in praesens Histrionum, & artis comicae defensor alia seritur Sanct is Martyr P Ecclesiam Christi persequutus est sancti stimus Apo totas Paulus . Ergo periequentibus Christam Paulus praesidium imperti et 8 Ergo furum & grassatorum , ut prospero lucce in s i furentur , patronus erit Sanctus Latro ad Christi latus Crucifixus P Tam horrenda impietatis monstra typis publicis , & nemine reclamante, in Italia evulgantur VIII. Finem sermonis his verbis imponit pag. Zq. Ma in 'ne a voi riuolto ,
174쪽
fcere il valor uoisero, κn bellissimo Prologo in i pecie cantando in lode di quo e n
IX. Dignum sane tanto Scriptore argumentum , & tam strenuus valor, & heroica virtus non alium postulabat laudatorem . Is quippe , teipso teste , omnibus suis civibus praestantior , longius penetrat , & personarum , Scenicarum nempe , merita & virtutes exquisitius comprehendit & exactius ponderat . Mo talium nemo tantam gloriam , tantasque laudes ei invidebit. Miram, quod puellam tot praeclaris donis praeditam alicui
Patriciorum non curaverit maritandam lΡlures Italiae nostrae Nobiles familiae lamentantur , Illugent, quod sui iuVenes, ut alias dixi, similium Cantatricium praestigiis fascinati , & Saltatricium veneficio
dementati patrimonium , & corpori S , nedum animae sanitatem prodigant, & non raro ad perpetuam familii rum ignominiam , & dedecus has putidulas meretriculas uxores ducant. Verum immerito conqueruntur, niti libellum hunc , aliosque similes omni studio comburi studeant. Dolent viri Nobiles publicae non estatis , & Virginum custodes, cum vident filios suos harum Sirenarum amore captos pecunias dilapidare , A vino prostitutioniῖ ebrios in earumdem sinum penitus id edemergere . Dolent , dum intuentur ADToreS proprii status oblitas procaciores effectas , ingenua ue puellas pudore , A verecundia prori os exutas . At OmneSistae, & illi aliquam sibi conciliant eXc sationem, commilerationemque, si tot illecebris , & falc mira excantati Venereae voluptatis mancipia evadant, cum reipsa
spectent haec omnia impune fieri , & libellos legant, in quibus ejus arodi veneficia pestifera magnificis laudibus , nemine
obsistente , extolluntur . Verum enim Ue-IO nullam allegare excusationem Civit
tum Nobiles Praefecti valent , si ron hii facti ejusmodi libellos in comicae artis ,
Histrionum, & Mimarum commendationem editos , exterminare omni studio , Avigilantia non conantur . Serio quaeso perpendantur sequentia Verba pag. 23. Not altri Riminui tu sue do υremmo au-
molto vicini a Sarsina , doυe nacque, e do vesior Plauto, Paare deis Italica Commedia oec. Aneti quello che ri dor rebbs met giormente SI IMOLARE A COLT MAREL Arte Comica, e ad O RARE ICOR MEDIANTI, e gli ISTRIONI Ori Proh pudor, scelusque inauditum Θ Juvenes &puellae in primis natura sua ad haec venefica spestacula pronae sunt. Cum se umgeri libellis editis , ad haec excolenda ,& ad honorandos , suspiciendosque Mi mos , & expudoratas Mimas sentiunt , quo impetu non abripientur erga eJusmῖ-di Cantatrices, & Saltatrice P Quis imponere iisdem fraena poterit P Unicum rei domesticae curandae studium , & civilis regiminis servandae formae debitum per movere supremas potes rites debri ad tam pra Varum opinionum porruptelam n tam impotentem seductionem cohibendam , Huc malorum prolabuntur Anti quartiti profanae eruditionis nonnulli ca'tores , dum interpretari Christi Evangelium , quod penitus ignorant, non dubitant. In non minores lapsus inciderem i ple , si
scribere de arte medica , de re nummaria vellem quia nec sutor ultra crepidam . Nullus dubito , quin iiii artiς
comicae laudatores retractaturi sint, quae hoc de argumento scripsere si Christianam Prosei Iouem a se in Baptismate emissam mature fuerint meditati . Quod de homine comico ad sacros ordines promoto vi dispensationis Pontificiae narrat Auctor, ut hinc colligat , artem comicam non esse infamiae labe aspersam , ejusdem inscitiam patefacit . Dispensationis privilegib indiguit Comoeduq d Cur quarto Z Quia infamiae impedimento laborabat . Uudere debuisset eruditum virum propriae existimationi detrimentum inferre , ut Mimos , sc Mimas ab infamiae nota , quam eisdem universuς α
Paganus , & Christianus Orbis inussit ,
175쪽
X. Verum , ut pleniore suffundantur pudore non pauci Christiani , qui hone
1iare comoedias non Verentur , easque in Aventas esse aiunt ad mores corrigendos ,
lubet in medium adducere Ethnici ARI STIDIS, omnium sui revi oratorum eloquentissimi , auctoritatem. Nec dubito , quia pluris iacienda sit penes artis comicae laudatorem, aliosque Antiquarios unius Pagani severa Comoediarum oppugnatio, quam universae Gallicanae Ecclesiae Disci Plina , a qua temere ad Londinensem appellatum fuit. Aristidis Oratio de nouagendis comae ius habetur l. I. operi Aris.
editionis Oxoniensis an . Ι722. p. 3Oq. Hoc autem pacto inquit. XI. - Μultum sane ad persuadendum
se interest Smirnei, si illis , qui audiunt;
, est jucunda oratio. Qui autem ad mo- nendum accedunt , eorum non modo se consiliis plerique non utuntur facile , ,, sed eos ne dicere quidem omnino pa-- tiuntur M. . Praemisso longiore exoriadio, exponit suae orationis argumentum ,
quod est ejusmodi. XII. Hoc igitur dico , Bacchi qui-
,, dem serias celebrare, atque etiam Ue- , , neris, aliorumque Deorum omnium , ,, idque libantes, sacrificantes, paeana ca- , nenteS, coronas ferentes , & nihil de se nique, quod ad cultum Deorum perti neat, omittentes. Unum autem illudi, cum his est conjunctum , quodque ut se multitudini gratum est quodammodo , se ita probis omnium est molestissimum , se abolere nempe calumnias & COM 91-A DIAS istas tum diurnas , tum etiam
D nocturnas, earumque nec auctores esse, se nec actore., neque ea , quae inhonesta
se sint , in scenam proferre. Sic enim , se ut dicam, se res habet . Si quis jnvi- ., tus audit maledicta, id ei gratum non ,, est: sin libens , malignitati assuescit , se quod est nequitiae principium , nec vel, , privati cuiuiquam , Vel etiam civitatis,, totius crimen esse majus possit , quam ,, si malis gaudeat. Etenim iuvidia, quae
,, I remlim in humanis delictis obtinetis locum , nec ullam meretur Veniam , corripi, eamque in se ipso augere Opor- tet eum, quicumque talium rerum de- , , liuerio tenetur . . . . Quod autem, , potest esse masus nostrae erga Deos Ob- lervantiae indicium , quam si nihil in- ,, decorum nec dicamus eoram ipsis, nec audiamus i Nisi forte a Nico, quem re-
is Vereamur, pr desente , malium de aliis quo, quamvis probe merito , superseis debimus male loquis Deorum adhibitisse auribus , ea partim dicemus , partim se audiemus, facile, quae ne ipsi quidem
si honesta dicamus esse, Verum potius ut ,, turpia sugillemus . Atque At intelliga-
,, tis nihil ME NOVI dicere , sed quae si jam olim & legibus , & moribus pu-
, blicis constituta sint , considerate praeis cones, qui conventibus publicis primori quoque verbo linguis favere jubent ris considerate etiam Sacerdotes, eosque qui se sacrificantibus nobis .auspicantur I con is siderate denique vosmetipsos , qui po-- tissimam hu)us rei curam in precibus si vestris geritis . Absurdum sane sit , si fausta quidem Verba , tum optimari omnium, tum sacris maxime congrua se ducere, tamen maledicentibus interim se impunitatem concedere , & in sacrifi-- ciis quidem modestissime nos gerere , se coram iis autem, quibus sacra facimus, se Diis , hoc praetextu turpissima quaequar cum audire , tum dicere , eosdemque
se & maledicta ferre graviter , & eorum ,, praesides proponi. Atqui , si quidemo hoc gratum Diis putamus esse s nobis
se ipsi contradicimus , quandoquidem ad se Deos accedamus a talibus rebus absti- nenteS omnino e Sin hoc illi displiceo re cum sciamus, eo tamen gaudemuS, se quo modo pii simus , aut iis nobis reis bus Deos demeremur , quas ipsorum se causa fugere debebamuS Z . . . . Jamis Vero pueros tum in Schola, tum domi
se bona iubemus verba dicere , docentes , eos, quae factu turpia sunt, N. B. si ea nec honese dici polyse e rursum pueri rOS eosdem una cum mulieribus &ri omni setate in unum congregantes lo- cum , maledictorum praemia proponi- mus , eosque , qui in ea re excellue- rint, egregie remuneramur . Quae au-- tem , si qui vel fecissent , vel per si pessi fuissent, iis non liceret ultra lu-- strate labellum progredi , ea mediis in
,, sacris canimus , & mactare quidem , se quae non oportet , impium dicimus : quo autem non decet honore si Deos se prosequamur, in pietate ponimuS, cum- is que in rebus aliis decorum observemusis diligenter , hic quamvis turpitudinemo libenter & oculis, & auribus excipiis mus. Si denique unus aliquis de choro se male canat, exsibilatur: sin totus inepte
176쪽
, , canat chorus, id magni facimus. Ac si quidem alius nobis ita maledicat , ira se icimur ; cum nobis ipsit maledicimus , se Verum nos festum diem agere credi- , , mus: adeo sumus & Diis , & nobis metipsis maxime contrarii. XII. Heinc colligito, quam crassa laborent inscitia prophanae antiquitatis cultores illi, qui scribillant , Patres Theatrorum frequentiam Christianis interdixisse, quod essent Diis dicata, secus obturpitudinis , & vitiorum re p sentatio-Nem, cum vel ipsi Pagani Philosophi & Oratores arcere a Theatris populum ethnicum enitebantur , quod essent &Diis detestabilia , & morum honestati perniciosa. Apsydes sibi opponit perridiculum illud comentum, quod etiam obtrudere hodierni viri Theatrales solent , Comoediam nempe eo spectare, ut mores corrigat . Et hoc est, quod ispe inculcat artis comicae praeco novissimus in suo laudato sermone, ubi pag. 6. haec scribit. La commedia su implegata per imitare, e per corregere i cosumi . Hoc
idem repetit pag. Zo. Ma Nella commedia, ii cui fine e principalmente d' ecbitare ii rio, e d' imitare i csumi dellitiomini peratori, e di correuerti pia eool- mente oec. Quoniam Histrionum praeco audire Patres , & Ecclesiam ipsam refugit , audiat , & cum eodem auscultent ceteri commilitones Theatrales Pa ganum Ar idem illos objurgantem , qui post laudata verba , haec continuo adjicit . XIII. Verumtamen AUDENT AFFIR-- MARE QUIDAM , utilem e se sam
in Theatro maledicendi litantiam , quod ita , qui male vixerint, redarguaritur, O reliqki maledictiorum metu modestius isse geraut . Ego et ero magni admodum y cerem Ebrietatem , s quemquam erudire
posset , nec esset hoc faeiu difficillimum ,
tit ebrii ad temperantiany alios indesce- reut , in antequam ce stupent ipsi , rei quis de virtute praeriperent : Muis enim ne- fcις , primum a Salgo haec tioceri non pos- se , nou magis quam beaees condi , aut sententias ferri P An vero Corinthum non quis nabigabit, vita tota quomodo degeuda st, omnes intelligent , sis prae-ert ut Omues gubernaculis, huc illuc it Ueirtutem, prout ipsis videbitur , dedu-reutes:ὶ Cumquo athletarum delebius ha-
D cum poenas dederit , ignominiose dige dat e cur quas rerum gravisιmarum Duces , O MMiseros ex Taberna qualibet levissimos quosque tam inepte deligemus , ω ita nos geremus , ut ipse quoque Maeseris indigere videamur porro fauitoribus non quibusvis , sed si sim s utimur , ne qu id in aed ibus faciamus detrimenti e liberos ne obsecro , cir uxores , omniaque Iupplementa , oe uno dicam υ bo , florem cietinitatis ultro cuilibet regendum trademus; quosque sobrios contempsimus, iis ebri/s credemus 8 Guid quod nous ut tua docendi, verum ludeudi tempora,sve Dion a sui, sive Samia sacra notiturna . Absurdum sit igitur, si , quo
tempore pueros iis , quos habent, Magis ris liberamus , eo ineptiJimos quo que , semetipsis ingerentes illis praesciamus, nec vel e loco quidem ips animadυertamus , quam ridiculum si hoe insitutum .
Nec enim couυenit praeceptorem in Theatris docere pueros, quae voluptati fu)it, Θ recreationi desii uisa . Sed alia funt utique loca , quae nomen a re 1 a ducunt , in quibus doceant Philosophi : idque non hoc 3 do sub annando , G impudenter maledicendo , verum, ut liberis decet, instituendo , utque inter cetera turpitudinem N. B. ) caveant maxime , docen
XIV. Aures arrigite artis comicae Ρr3 cones inclyti, animum ad Arsidem rumsuq intenditote . Hoc enim pacto , post a torum descriptionem malorum . quae Juvenes; & ceteri ex comoediarum aspectu subeu it, iliam persequitur orationem .
Itaque tantum aias, Et iuυentutis emendaudae gratia ComEDIAE sui agendae , ut potiues vel hac bla de causa . quo liceat iuυentuti secure virtutem colere, sentabolendae. Etenim improbos etiam alia r tione punire po fumus : probos vero, cur
tali afficiamus iniuria, , quibusne litis
quidem formulom decebat intendere , eoSimpune suamus cui vis continmeliis divexari Τ Huc porro si illud acιedat, quod etiam boni 1ere malunt pecuniae , qVum famae laesturam facere , idque eo magis ,
quo sunt natura verecundiores ; mani; sapromus erit Comoediae importunitas , eiusque abolendae nec stas . . . . Praeterea δε-ri vix potes , Et non exsimationem privatorum publice participet Ciυitas . Uuales enim hunt pleri P e , ρMi taxantur tu Comoediis , toles sere dicuntur omHes. Cou-
177쪽
faeratin υero Ma ores isseros ATHENAEN SES, quos reliquα quidem Scriptorum mota numenta multis e ruaut trudibus , UNA
LACERAVIT COMEDIAE , ii que , qui
stident maledicere, ε huc argume a suppeditat , quandoquidem a fefe ipse conυincuntur . Et quantum quidem terra atque
Dii , inter hodiernam intersit , aut quam impcidentiam , quantaque in iis ,
quas Parabases et cabam , admouisiouum , praeceptorum utilium comprehensa fuerit copia, mitis dicere . Verumtamen , ut
habet proυerbium, ex disno ligno vel pati ucundum erat, se cui forte contiugeret :ubi vero Des tanta eo picitur, tu verbis nequitia, oe in canticis impudicitia ,sb in gessibus turpitudo , vitiaque horum tauta , quanta noua possit N. B. primere comoedia, quid erit, qAod nos doletnet 8 Utrum haec, ut honesta patiemini Nihil vi turpius . -υfu, vel aciditu' Corruptelae segna sum . Simulate ectim assueverit aliquis , tam Vir , quam multer , male audire , o prismu seire
comitia , remittit animum, ne quiritam, quam Uis ante ignotam, tum dia Dit . nu forum ad Bacchum pertinet PXV. Conferant nunc velim probi moratique lectores cum Arsidis oratione, quae scribunt aetate nostra illi , qui nuncupari
ambiunt Christiani. Quid c proh Deum immortalem l mirum si vel ipsa impietas triumphans discurrat , si impune Christianorum aliqui in hac ipsa Italia
nostra, ut honesta ut laude digna audaci sit me propugnare non reformidant , quae ut turpia , quae ut infamia omni argumentorom genere Scriptores Ethnici detestantur Z Jactabat Paganorum vulgus Comoediarum honestatem , quemadmodum & erudituli hodierni : at inelamat Aristides. Quae fastu torpia funt , ea uec modesse dici possunt . Comoediarum autem facta , quae referuntur turpia esse vel Vitiosa , nemo , nisi fatuuS negaverit .
Apponebant Ethnici Comoedia mores corrigi . Verum A sides hoc ineptissimum commentum , & vanum delirium deridendum salse propinat . Honorari Deus Comoedia mussitabant pagani . Contra Arsides indignam Diis, indignam viris probis Comoediam evincit . Abeant igitur hodierni Comoediarum praecones leviculi, scriptiunculas suas honesto philosopho , viro Christiano , Italia nostra indignissimas, diris devoveant,& severam peragant poenitentiam , si assequi, ut adprecor , salutem velint a
Hersa Dissertationis anacephaleosis : paucis perfringuntur Patrum Sy responsa
ad ea omnia, quae Theatrorum aineus res opponunt.
I. T odiernae Comoediae , omnibus Aa spectatis, turpes & obscoenae ,
aut verborum, aut rei repraesentatae, aut gestuum, chorearumqoe , aut fornicatorii cantus , & meretriciae musicae ratione sunt. Feminae paganae , quae seorta non erant, ab antiquis Romanorum Theatris communiter aberant. Christianae, quae inicenam prodeunt , magna ex parte me
retriculae expudoratae , infames , baptis malis. professionis violatrices , profligati pudoris fontes , lupanariorum purgamenta, & Diaboli mancipia , a Sacramentis Ecclesiae arceri prorsus debent . Theatra ejusmodi castra sunt, in quibus munduς. caro , & Daemones , non unum sensum,
non unam virtutem , non unum praeceptum , sed omnes humanos sensus, & af latius excantant , demulcent , irritant ;universas virtutes paenitentiam, humilit tem , paupertatem , castitatem , modestiam expugnant , deridendas atque contemnendas persuadent et graviora flagitia superbiam , ambitionem, vindictam , prodigalitatem , lasciviam , triumphabunda extollunt; Evangelio Christi universale bellum intentant, & ipsum divinae legi
spiritum exstinguere omni virium conatua nituntur.
IL Nihil Ghristianis licitum, quod re
ferri in Dei gloriam nequeat . Num Deum glorificant , qui cum Dei hostibus, mundo, carne, & Diabolo , foede . re inito , contra Deum privi tantur bellum Diaboliὶ Qui ejuratas pompas , &vanitates resumunt ui sacrarium veneris, gymnasia vitiorum, Congregationem satanicam, pestilentiae cathedram , nempe Theatra , ut Patres omnes docent . frequentant λΙΙΙ. Neque ipsi scenicae voluptatis am tores inficiari audent , cum Evangelica professione, cujus spiritus est comprimere sentus nostros , fraenare concupiscentiam,
178쪽
affligere Grnem, abstinere a pompis, Vanitate , pugnare Theatrales stenas , quarum conatus & studia directe eo tendunt , ut sensibus blandiantur , ut concupiscentiam accendant , & Voluptatem earnalem animis lensim instillent . At negant pugnam hanc esse mortife- lethaliter peccare , Aqui Thea-Verum turpiter falluntur ,
tra adeunt.& fallunt . IV. Qui sponte in grave periculum
peccati mortalis se conjiciunt , mortifere peccant. Theatris hodiernis periculum grave gravissimum inest delectationis venereae, quae, nemine dissentiente , peccatum mortale est. Periculi gravitatem testantur uno ore omnes viri satasti t ergo Omnes, qui se huic periculo libere supponunt, lethali culpa polluuntur. Et eo est periculum istud gravius , quod frequenter Venenum istud cor inficit, quin mens ad- Vertat : sed ipsa voluntaria periculi susceptio crimen est, tametsi lapsus per accidens non sequatiu . Prieterea: maneat intaminata castitas, illaesus animus ab impudicitia qualibet, nemo , qui illic con Venit evitare gravissimum uicandali crimen potest. Pecc4ta Mimorum, & Mimarum, quae certo mortalia sunt, & cetera spectatorum flagitia, in cui uicumque adstantis caput revolvuntur. Huc recidunt Omnia, quae fusius expolita hactenus hacn Dissertatione sant. V. SS. Ecclesiae Patres doctrinam hactenus traditam ad Theatralem corruptelam profligandam temper adhibuerunt . Praetextus, excusationesque omnes , quae hodie ad hone tandam voluptatem Theatricam obtruduntur, a PatribuS Omnia con
Vulsa reperies . Nihil prorsus hodie in Theatrorum praesidrum adducitur, quod non fuerit a Patribus praeoccupatum , atque contritum, ut fusius pstea Ium est supra 4 Sc paucis nune manifestabo. VI. Ubinam Scriptarae divinae Theatra prohibent frequentari , crocitabant olim, quemadmodum & in praesens Respondet Tertullianus lib. Dec. cap. 2. inquiens .isam vana , ima desperata argumeutatio earum , qui sene dubio tergiversationem adamiticu lae voluptatis Uendunt. Nullam ejus absinentiae mentionem joecialiter , υel lo
caliter in Scripturis determinari , quae directe prohibeant ejusmodi conventibus in tertio femum Dei. Audiant nunc homines vaniloqui Scripturarum testimonia. Nolite& inquit S. Joan. epis. I. c. a. ditiaeere mκ
scut decet Sanolos , aut turpitudo, aut stu
pertinet. Et rurius I. The . 3. subdit : Abimε a AEU DUM. Sigillatim Scr tura Theatra non prohibet, quia cumdatae Scriptura: suerunt , nondum tanta fideles laborabant in lania , respondet lib. ne Speci. S. Cyprianus, Ubi inquiu ut cripta funisu Z Audi a e ponsum . Veritas haec usque doceaderet, pessime de Fi-aelibus suis sev et . Nam O plerumque
a praeceptis quaedam utilius darent r . . . Praeceptorum ioco fe ritas loquitur, o ratio uocet, quae friptura conticuit . Secum
tantummodo ima, que deliberis , s cum persona professouis suae loquatur .ri ergo contingit, ut viri docti m probi honei tam reputent Theatrorum trequenti m Ex amore conciliandi ubi ampliores turbas , hominibusque placenda, & mundo , repora it lib. de Deo, Cyprianus. Non defunt vit. orum assertores Blandi Indulgentes Patroni , qui prκ- saut Uttiis au toritatem ... quas serui iu-noceus De iaculorum ad remi ouem animi
appetatur υGuptos . Nam eo usque euem
υatus es Ecci assicae Disciplinae vigor ,
ita omni languore vitiorum praecipitatur tu Aemi , ut iam uou υitiis excusatio, fedauetoritas detur e mitrua non adde- eloquentiae tela non jacularetur ianhilist rius Christi Martyr ni no i pincOS asulitas, Ianosque sciolos , qui scilicet theatricis vitiis auctoritatem praebent Z S. Joannes Chrylo tomus homil. 6. in Z. Mati. hanc oppositionem expendens lacrymiS eam deflet: Propterea gemo, quod tam grande malum hoc, malum eufe nou creditur. Et
rursus homil. 6. de pauit. Subdit : Igituria via pessi mum es msium, cum quis infirmatur , neque id i um , quod infirmatur, novit, is misere ardeus, aerumno se, uou fias is luceudium . Dolet iterum loco citato in Matthaeum , quod inde inpiaudem m is, unde Arimos lapsuibus ex i
179쪽
DE SPECTACULIS CAP. ULTIMUM. 33s
so animo esse , ut nullam eX comoediarum reprmentationibus impressionem , nullam patiantur commotionem . Isti usquequaque ulcerati, Vulnera , mortifera licet, non sentiunt. Qui ita loquuntur quum plerumque' pro Ri sint ac matu-rge aetatis, propriae securitatis falsa ostentatione ad frequentanda Theatra juniores , proprios quoque filios inducunt . Hos lib. ἀe spes . cap. I 3. acriter Vellicat, & ut insanos Tertullianus deridet .
Nam eis quis modesse, probe spe itaculis fruitur pro dignitatis, Vel etiam naturae fuae conditione, non tame et immobilis
aηimi es, sine ta ita N. B. consensus interpretativus scolastic. spiritus passione . Nemo ad voluptatem Denit sine assi
itu , nemo asseeSum sue casibus suis patitur . . . . Ceterum si cessat assestus, nulla es voluptas reus iam ille υanitatis , eo conUeniens N. B. ) ubi ni- Ni consequitur . Stultitiae ipsos arguit Tertullianus . IX. Non minus sortiter, atque praevalide istos thrasones redarguit homil. I.
in DaL 3o. de Dat id Chrysostomus e
Cum tot praecipitia snt , tot corruptelae , quomodo credere queam, te a Ierarum momsbus esse immiὶnem ὶ Num tu fisaeum esὶ ni ferrum P Homo es communi uature imbecillitati obnsvius b Ignem cernis, Hectireris ' Au hoc istud rationi consentaneum es P Lucernam tu foenum pone, actum aude negare , quod faenum exuratur osuod porro faenum es , hoe nosera naturas . Verum istos mendaces Castitatis ja-htatores per aliud latus homil. 38. in
Matth. aggreditur , eosque ita re Vincit ψ& pudore toffundit ut, vel sit rumpantur , nulla ad effugium rima pateat .
Opponit sibi illorum ostentam animi puritatem his verbis. suid ergo s seu dam, tuquis , nihil damni ex hac frequentia emergere P Certe vel hoc ipsum damnum es , sne causa N. B. J ac temere tempus infumere , O aliis ossendicu lo esse. Nam si tu damnum nou patiaris , alium hujus speetaculi sudio Orem
reddis. Quomodo autem damnum non patiaris, qui praebes his odiluculis occasio nem. ὶ Nam praestigiator, corruptus puer , furni aria mulier, omnesque illi Diabolici Chori in CAPUT TUUM causam spesta rulorum regerunt . Quemadmodum enim sfp 5 asores non essent, u c essent qui ei
modi ludos exhib reat , sis quia Deci tores funt, ipsi gestarum ignem patiunt Itaque licet sue cassitatis N. B. ) di
pendio id ueres, id quod cerre rasri nequit, aliorum tamen perniciei graυes da
cula edentium Nullum post haec effugium superest Theatrorum defensoribus . Alterutrum ergo : Aut a Theatris abstineant : aut sciant, Thea tra freq'entando, in aeternam damnationem se praecipites dare. X. Ultimo inclamant e Nullone solatio' relevandus animus est, instaurandae corporum vires ρ Continuone labore &cultu vitam insumemus λ Absit . Pluruma & jucunda gaudiorum spectacula Deus creavit. Meditare illa & gaudebis. Omnes Patres, sed in primis Cyprianus,& Tertullianus, deridendos mirifice ex hibent caecos istos, & insanientes Mundi , & Daemonum asseclas, qui solis fictiς fabulis, & humanis chimaeris , &Diaboli praestigiis pasci, laetari , in gurgitari, & saginari avent, & lolidissima veri gaudii , & laetitiae argumenta fastidiunt, respuuntque e nosque ipsos odio habent, quod veras voluptates, & honestissimam illis oblectandi materiam exhibeamus: sed loquatur Apolog. 38. Temtullianus . Quo vos osseudimus s alias praesumimus voluptates ἰ Si oblectari novi e nolumus nostra iniuria es , non U Bra . Sed reprobamus quae placent vobis , nec υos nostra dele lant. Sed vehementius eos perstringit de spect. c. 28. seq. patefaciens, illos hoc in exilio oble Etari , nos in futuro, ut Christus praedi-Xit : Mundus autem gaudebit, vos autens contris abimini : Sed triuitia Vesra υert tur tu gaudium . Joan. I sa Utrumque gaudium ut quis assequatur fieri nequit :Alterutrum repudietur oportet . Viri Theatrales mundano, & diabolico gaudio in praesenti exilio frui malunt, quam futurum expectare. Sed loquatur Tertullianus . Saginentur ei modi dulcibusῆ convi fui : Daa tempora imitator ipsorum es . Noserae caenae, nostra nuptiae, nondum suut . Non possumus cum illi; discumbere , quia nee illi nobiscum . Vicibus di posta res f. muc illi Diantur , non conficitamur . . . Delicatus
Chrisiane , s s in seculo volup atem concupisc s e imo nimium sultus, bρς
existimas Doluptatem . . . Dicas υelim :nou possumus υiυere sne voluptate , qui m*ri cum υoluptate debamus ' Nam quid
180쪽
es aliud volum nostrum , quam quod Apostoli : exire de foc Jeculo, recipi
ad Dominum P Hic voluptas , ubi s υorum . Haec recogitent, haec ruminent , haec deglutiant, initiati mysteriis mund nae vanitatis. Audiant homil. 6. in Matth. Chrysostomum : Non Deus dat.ludere ,
fed Diabolus . . . Dei si idem es N.
B. ) humiliatam dare animam, tremen-rem , prufam , pudicam , paeuiteutem, atque compunctam. Et ibidem paulo ante :Pro tantis peccatis paeura daturus , fecuras tui jedes, miserabili risui, lugendisque facetiis indulgens , de sola voluptate sollicitus ξXI. Audiant iterum Martyrem Cyprianum de spectaculis. Numquam humana opera m;rabitur, qui quis se recognoverit Filium Dei Deficit se de culmine generositati, suae qui admirari alia quid praeter Dominum potes . Scripturis Sacris inoumbat Christianus Fidelis, crinυenire condigna fidei oecitacula. ἴθ-
insituentem Deum Amudum suum - .lina naufragia . . Maria populo Achra . . . . specitabit de Caelo descendentes
mus . Videlit in quibusdam fidem cum igne lusitantem , feras Religione supera-
. . . suam hoc decorum spetitaculum , iucundum , quam necusarium P I
tueri semper spem suam , , oculos asterire ad fatalem suam. Hoc es spectaculum, videtur etiam luminibus amisss. Hoc es speti aculum , quod non exhi- et Praetor, Consul XII. Audiant tandem Sanctum A gustinum, qui cis cathec. Rud. cap. 16. haec intonat : Sunt hom nos , nec di
vites quae ut .... sed gaudere requiescere volunt . .u Theatris reque Destaculis nugaritatis . . . Sisidiis autem
pedi aculorum sicini Daemonis semitiae . . Qualis cibus fumitur , Ualettido CDU- sequitur . Et rursus seri 17 I. de Verb. Domini : Vincat gaudium iu Dsmino . donec futatur gaudium in Domino femper aveatur ἰ gaudium in seculo femper mi-nMatur donec finiatur . . . suid ergo es/oc feculum, quod es gaudium in hις oculo , gaudium secuti P Breυirer d co : bouli iatilia es impunita neqAitia . Luxurientim homines, tu spectaculis nugeri-ttir turpitudine 1 edentur nihil mali pripiantur Uidete seculi gaudium . XII l. Objicit sibi acutissimus Augu-guras , .quod ultimo loco obtrudunt L nempe Theatra non esse tollenda , sed
auferendos abusus , N. corruptelas , aut Poetarum , aut Histrionum nequitia i vectas. Itane vero ὶ Reformari ne Regnum Diaboli, Veneris templa, Vitio,. rum sentinae valent ὶ Sed acutum simul,& lepidum Augustini responsum audiamus. Ρercunctatur enim, num converti
Diabolus possit 8 Numquid Diabolus factus es Christavus Aug. lib. I. de G
nesi cap. 2o. Patres omnes docent Theatra est e Daemonum domjnio subjecta . Haec sun t poti stim a pars pomparum , quas Christiani ejurarunt in Baptismate o Theatra sunt Cathedra , qua Daemones, opera Mimarum, & Μimorum, Poetarum, & spectatorum praedicant , & persuadent superbiam, ambitionem , Vanitatem, luxum, lasciviam : declamant contra Christi virtutes , exaltant opera carnis , Mundi, & potestates tenebrarum amplificare student. Quare concludit de Simb. fer. Ι- ad Catech. cap. 2. S. Augustinus : Fugite dilectismi oe tacisa .
fugite caetias turpiissimas Diaboli .. . . A
mirabile dedit acutum niarum , tu quo Deus adiuυat , fides vires impetrat . in uocentia pugnat , fauinitas vincit. XIV. Postremum : omnes Theologi& vel ipsi mollioris ethices patroni, Comoedias, Tragoediasque vulgo opere
turpes, & obscoenaς revera improbant& detestantur. Omnes fatentur illas esse, qua9 viri , & muliercula mutuam amoris caussam ludentes repraesentant . Eiusmodi autem omnes communitersunt , quae in Europa aguntur . Ergo omnium sententia mortaliter peccant tam actoreg, quam inspectores. Nec ullo modo suffragantur Casuistae aliqui , qui aut Comoedias fecundum se & in quadam praeci vi metaphraca considerant, aut in ipsa turpitudine, & obicoenitate subtili, ela chimaerica praecisione distinguunt& separant volaptatem curiossit tiS a voluptate veneris, solatium hone
stum a selatio turpi in eadem , & unicae actione, quae omnibus spectatis , reipiae turpis , . di impudica nedum subimpudicae est . Quoniam . isti numero paucissimi , aut perfunctorie hoc argumentum tractarunt, aut in perniciosam , deplorandamque laχitatem lapsi sunt. Nullo itaque vel minimo probabilitatis fuco e cusari a gravi culpa harum Comoedia rum , & Tragoediarum spectatores Valent-