장음표시 사용
41쪽
mar : videbat illam animam locatam in λει. pineali glandula , ut conjecerat, unionem a nimae 8c corporis nihil minhsese, quam Potentialem, vel cis maericam potitis illam e X- tensionem , qua per omnia diffusa membra perhibetur : nihil miniis quam modos illos ima Rinarios, quorum est in scholis usus, ad confundendum Ideas puerorum. Tandem ca Putrei fuit, quod videret unionem illam revera se tantummodo actuale illud commercium,
S reciprocam concordiam, quae animae cum corpore intercedit. Commercium in eo situm,
quod nervi diffusi per totum corpus animae Opportunitatem exhibeant ope agitationis suae cognoscendi diversimodas impressioneS, quas externa objecta in sensus peragunt, &quod de in anima determinet . motu quem impria mi immediate pineali glandulae , in qua Omnes desinunt nervi spiritus animales ad influen- cum varia ratione in musculos, ut in corp re alii producantur motus , quos ipsi conciliare voluerit . praecipuε qui ad illius requiruntur conservationem.
Post haec, prosequitur senex meus , Carteitus .adjunxit , quidquid ipsi acciderat hac occasione , ac reliquas suas super his reflexiones. Primaria harum fuit, quod ipsius anima is hoc in stam jam non percipiente motus, quos eXterna objecta in ipsius corpore producebant , ac proinde illo commercio , quod unionis constituit essentiam, interrupto, illa sese contemplari potuerit velut in statu separato, licet in eonsueto adhuc degeret do- micilio, quippe illa cum localis praesentia non nisi. minima sit pars unionis cum corpo e.
42쪽
CARTESII. PARS I. I9Itaque illam desiderium cepit sese corpori
subducendi . ac ad momentum videndi, quid isthac fieret separatione. Vixdum illa voluerat, . cum hoc fieret. Atque denuo experiebatur, quod crebrd praedixerat, si machina corporis sanis omnibus frueretur liberisque organis, adessetque in corde & ventriculo is, qui vulgo in istis repetitur , calor : circulationem sanguinis , fit trationem humorum , functiones cunctas naturales. Omnesque, qui in nobis fiunt, motus, inscia nostra anima, Per actum iri in hac machina, non secus ea ab
sente, quam praesente. Imb accidit, cum illa contemplaretur, quid suo in corpore fieret , passus aliquot ab illo remota , ut musca faciem perstringeret. Ε vestigio manus illum versiis locum delata muscam abegit eadem ratione, ac si praesens adfuisset anima. Adeb verum est maximam motuum corporis
nostri partem , quos animae adscribimus, s la machinae dispositione fieri. Anima haec, antequam longius a dorpore recederet, saepilis illud subiit denud, saepilis reliquit , dumque ex ejus dispositione judicat , se absque periculo manifesto posse ad tempus ab illo abesse , longinqui satis itineris suscipiendi aleam jacit. Hinc in Armoricam Britanniam ad consanguineorum sedesse confert, dein Lutetiam ad domum nonnullorum ex amicis suis. Angebatur ibi. quod pessim δ de religione sta sentirent. Regio , in qua Cartesius habitare amabat , & quaedam falsae consequentiae ex ipsius deductae princi-Piis , temerariis id genus judiciis ansam dederant. Nihilominus verum est ipsum sem
43쪽
per vixisse, & ex hoe mundo decessisse optimi Catholicum. Caeterhm, quod laudes in istiusmodi peregrinationibus, quas anima sejuncta a suo Corpore obit, unico minuto conficit, , si velit, tria vel quatuor milliaria : ita ut anima Cartesii Egmunda prosecta ad sesqui serδ o Ravam , integram serδ emensa fuerit Galliam sesquihorae spatio , ct redierit circa deci
Di boni , mi senex , tum ego dicere, quantopere id usu venit illis, qui tam impotenter illam regionem lustrare cupiunt. Potes, respondet ille, avido tuo desiderio satisface-Fe; verum totum audi. Cartesii anima ex Gallico itinere reduX , corpus suum reperit eodem fere situ, quo reliquerat. Verhm nondum planδ contenta erat. Viam ignorabat , qua ad statum , in Quo se versari comperiebat, pervenisset. Videbat casu illud factum, ae testε , si semel co si suo reuniretur, nuinciuam fore ut ab eo sejungi posset, nisi fatali nora adpropin
quante. Attent δ itaque considerare adgreditur corpus suum, ac constitutionem omnium organorum , animadvertit nervos sensui inservientes, eosque qui functionibus ministrant naturalibus, velut motui cordis, circulationi sanguinis &c. omnino diversi modε se habere. Hos admodum tensos videt, judicatque hanc ob rationem forti spiritus animales facilε communicari cum musculis, in quibus illi nervi uniuntur , ac postea suificere sustentandis continuanditque motibus natu Lalibus , quos percipit anima , ubi corpori
44쪽
ita est : contra vero nervos sensui inser-:ntes , quorum ope anima percipit obje- , resolutos serε esse omnes : hocque im- dimento esse , ne motus in iis productus pressione objectorum continuaretur usque animae sedem. Primaria dissicultas erata in cognoscenda vera caussa , quae hos , n illos resolutos reddiderat , quaque ra-
me perficere pollet, ut resoluti denub tenis
Porrti pyxis tabacaria, de qua antea innui, laeva manu Cartesio suggessit, ante suam stasin se Nicotianae pulverem sumsisse , diditque sorte adeo praetervulgare effe-am posse quidem caussam agnovisse vires ius Nicotianae. Erat novi cujusdam planoneris. Mercator quispiam Amstelaedamen, qui non ita diu adduxerat ex insula adam prope Chinam, dono dederat. Fo sima erat : ac ut mitigaret , adjunxeratirlesius herbam aliquam siccatam , cujus men mihi indicare semper renuit , ut &zum quo cresceret, licwt satis magna ejus e donaverit copia. Suffcientem itaque do-i pro me imposuit deκtrae manui , corpus-le eam ut sumeret, curavit. Ipso momen- effectum mirandum in cerebro suo anim vertit: omnes enim vapores , qui eo ad-enderant , postqv m proximε illam sum-let, nictu oculi disparuere. Comperie-it sola tabaci corpuscula dissipare cerebriligines ; particulas vero herbae admillae , pote crassiores, & exiguo praeditas motu,
haerentes nervis sensui servientibus, eos re-
utos adhuc magis reddere, quam erant an- i
45쪽
Hisce perspectis haud amplius haeret.
Concludit herbam quam Nicotianae admisiacuerat, deliquii causiam ipsi exstitisse, sensumque abstulisse : Nicotianamque eodem momento dissipando omnes , quae pares e rant obfuscando cerebro, fuligines , animae integram reliquisse libertatem cognoscendio in se reflectendi, ut modb experta fuerat. Hinc credidit aquam Reginae Hungariae sufficere tendendis denud nervis sensui ministrantibus : quoniam ea usu venire adsuevit in animi deliquium incidentibus. Anima igitur phialam prehendit , de qua paulo ante narravi, & per ac rem ex cubiculi angulo ad corpus transfert, atque in hoc omnino illa conlistebat magia, cui obnoNium suspicatus eram Cartessium) nares inungit. Vapor ille subtilis istius liquoris quod divinarat effectum produxit: intenduntur continuo nervi: simul anima locum repetit in pineali glandula , S corpori se unitam deprehendit, ut
antea. Atque eo temporis momento ad se redeuntem vidi. Dixi equidem in aliud e vestigio se proripuisse cubiculum : scilicet, ut repetita vice eXperimenta caperet circa suum Tabacum & Herbam , quae planε pro voto successere. Post illa in proclivi fuit animae ipsius se corpori subducere. Et ex quo mecum illud suum communicavit arcanum , anima ipsius & mea centum itinera obierunt , ad Cognoscenda quaecumque rarissima Natu-
Quandoquidem iis, qui Cartesii opera legunt, haec omnia non latis innotuere, Cum Tatione ea mirantur , quae tu dehinc neutio quam
46쪽
ram es miraturus. Scilichi minuta illa, adaar descendit in de Physica suis libris, circatum Elementorum suorum, quantumvis in-ntibilium, proprietates, circa figuras i pso-lm, motus, ordinem ad compositionem Muni, & omnium particularium corporum: VOr- Pori 3. cum suorum dispositionem , in quibus desig- Di u vel variam globulorum secundi Elemen- magnitudinem, qua in diversis suis com- οῖnuntur partibus : ut, quae centro Vorticis Oximae, sint minores : quae a centro re- Otiores, majores, crescentes perpetub ma-
aitudine ad certam quandam distantiam,tra quam omnes ejusdem sunt magnitudiis. Conformationem illarum particularum natarum cochleorum specie , quarum opeaturam & diversa Magnetis explicat Phaseomena methodo pulchra adeo & naturali :lvenomena sane, quae hactenus omnibus cru- m fixerant Philosophis, vel iis etiam quius nihil visum inexplicabile , adjuvantibus ualitatibus occultis. Haec omnia per se vi-
erat, ac inim rives. Atque en me , qui te-un loquor, censesne artate septuaginta cum ptem annorum , pusillum ita , ut cernis,
ensen', inquam , adhuc superesse, & hac ra-one vires meas & robur servare , nisi per-ῶε cognitam haberem corporis mei ma-hinam , nisii perpetuo instaurarem attritas ires & pedetentim collabascentes erigerem c refocillarem Nec adhibeo remedia exrte Medica petita, cujus fallaces aded con- urae , quorumque crebrum usum tanto onatu dissuasit Principi Elizabethae: verum Epist. tor ea, qua gaudet anima, corporis exacta curres
47쪽
cognitione, de quo adiurate aded ut inso maretur curavit , de quo quotidie insormat sese, ubi lubuerit, isthoc se disponens in si tu, quem modb narravi. Adnaec ego, en prosectb mirandum arcanum, ac infinitis modis utile. Impatienter aveo id ex te discere, ac ubi novero , eum ipsi honorem vendicare cogito , quem Adam vendicasset arbori
vitae in Terrestri Paradiso, si eo loci permansisset. Nec dubitaverim, quin, si Origenes hoc scivisset, qui historias S. Scriptura: Pro tot habebat allegoriis. credidisset Arborem Vitae nihil aliud fuisse , nisi id arcanum, quod Adamo Deus indicaverat. Versim eX iis quae modo de sanitate tua dixisti , dissicultas mihi suboritur. Qu1 fieri potuit, ut
Cartesius instructus omni illa eximia cognitione , mortuus sit anno aetatis LIV. Ade ne vita ipsi exosa , ut machinae organa , quorum desectus ita liquido praevidere potis erat , in integrum restituere negleXe- 'rit.
Credis igitur, respondet, Cartesium mortuum Nescio equidem qua ratione hoc intelligas , ajo , at vero mihi videtur temenon solere mandari corpus hominis , nisi mortui :& quis est qui ignorat anno MDCL sepultum fuisse Holmiae corpus Cartesii magnifico adparatu, cura D. Chanuti familiaris amici ipsius , tunc temporis Regis Galliae legato ad Aulam Suecicam. D. Dalibertum postea transtulisse ossa Lutetiam Parisiorum , illaque locata in I de S. Genovevae, ubi adhuc Epitaphium ejus legitur insculptum optimo di albissivio ruarmori. rursum
48쪽
CARTESII. PARS I. Ecinia supponere mihi videntur hominem tam 'stuum , quam qui maximi. 'Haec omnia vera, oicit Cartesianus meus,n obstant tamen quin falsum sit Cartesium emortuum. Mori adpellatur, quando cor- re nostro inepto reddito ad exercendas actiones vitae desectu organorum, quae an rum tractu atteruntur , vel corrrumpun-r ob morbum quendam, vel ob vulnus jactum Patiuntur, anima cogitur sese ab illo separe, ex legibus unionis ipsorum . quas sancivitnnium rerum supremus Arbiter. At vero 1rtesii anima nonast hac ratione a corpore it separata : atque en tibi rei gestae verita
Elapsis tribus quatuorve mensibus ab ad- P, efintu ipsius in Sueciam, quo a Regina Chri-j na fuerat vocatus, cujusque colloquii lio. '. 'Ire quotidie manε per horam in ipsius frueatur Bibliotheca , media hyeme correptus iit inflammatione Pulmonum, insecuta st om Phrenitide. Versim cerebro a febri libera- , haud admodum dissicile suisset ipsum ' Ω-itati restituere. Ipsemet exiguo antδ tem - Ep. care ore ad amicum quendam scripserat, sese ini natomicis detexisse, quae centum annorumitae fidem sibi facerent. Ac profecto novii, Cartesium nihil quidquam temere adfir-aasse , nec quod exploratum satis non haeret : ver lim infelix intempestivusque eror praedictionem falsam reddidit. Chmiondum satis bene noctu quiesceret , animnam cupido incessit iter quoddam breve uscipiendi , animi relaxandi gratia. Utiolebat , Nicotianam sumit , animaque B corpus s
49쪽
corpus in lecto relinquit. Malo fato Medicus , contra quam adsueverat , ipsam nocte concubia invisit. Strepitus ab intrante per cu-hiculum excitatus corpus Cartesiimon eriper-fefacit , sensibus utpote planἡ consopitis vierbae, quam Tabaco admistam dixi, verum admota naribus a Medico exigua quaedam
phiala liquore summh spirituolo repleta ad
corroborandum cerebrum , promtitis etiam
Operata est in organum sensus, ac Hungariari eginae aqua, qua uti amabat Cartesius, ubi
in corpus suum redire gestiebat , & sedare
suum animi deliquium. Hinc oculos aperire, ac suspiria quaedam ducere. NedicuS rogare, . qui valeat: Machina per aliquot dies quae adsueverat ad hanc interrogationem respondere, satiae mala se habere, Sc tum idem dare responsum. Verum ad alia, quae Medicus percontabatur , clim anima ibi non ades et, ut cohae- . rentia & ad rem responderet, omnia responsa absurda exhibere, delirium referentia, prout machina voce Medici determinabatur. 'ros Prae primis perpetuo loquebatur de separatio-c.r, e ne animae suae ab corpore: quoniam ustimete cogitationes, quas anima habuerat se subducens, circa illam ver satae fuerant separationem, ac cerebro impressas reliquerant imagines, vel vestigia , istis cogitationibus respondentia ac linguam determinantia eum in modum , qui requireretur ad pronuntianda id genus vocabula. Haec phamomena ansalia Medico credendi dedere , novam subesse phrenitida. Evestigio vena in pede ipsi secatur, cucurbitae adplicantur, plurima alia violenta adhibentur remedia, quae exhauserunt alteraruntque ea
50쪽
- CARTE SIO PARS I. 27 .,ne misellum illud corpus , ut momen-mnes perdiderit vires. Paulatim dissipa- alor : metastasi cerebri oppletum pectus:
i cadaver fit, ac ineptum quod amplius hionibus inserviat vitalibus , S animam piat. En tibi modum, quo haec res gesta, ae ita verε dicitur, ut liquid b potes vide-
haec ego, prosecto hoc non est juxta fortas mori : tamen Suecus ille Medietas abnibus EuropaeFacultatibus Medicis insons icaretur, utpote qui Artis suae secutus fue- regulas. Juxta Phaenomena se gelssit, ac quod ex te disco , sciret , D. Cartes ium,rtuum non esse, posset gloriari rem in arte edica se fecisse sine exemplo, hoc est, ho-inem occidisse, qui tamen non sit mortuus.
erlim perge, quaeso , aς me doce, si scis. te sors fuerit animae Carteiit. Quippe juxta incipia indubitata nostrae fidei, anima hoc licto mundo , de futuro statu suo judicis sen-ntiam subit, ac Paradiso, Inferno, vel admpus Purgatorio adjudicatur. Urebat meum senem haec quaestio , ac pereum , ait feri commotus, exue ridiculamam consuetudinem, quam contraxisti in schoi, quaestiones Religionem spectantes cum erε Philosophicis commiscendi. Parhm abit, quin Cartesius Philosophiae valediceret, dii saltem operum suorum editione supersede-:tἰ ut evitaret molestiam respondendi insula illis objectionibus, quae ipsi centies & ub ue suere propositae. Merum tibi expono δε-ἰum , tu vero cupis , ut rationem tibi redam operationis Divinae. Jam vero tandem B a annon