장음표시 사용
51쪽
rieordiae, quo fit ut inde non reddatur vitiosus essentialiter .
obiicies: si aliquis ante Christi Nati-
.vitatem credidisset Christum fore nasciiseturum , actus ille fuisset vese actus fidei diuinae t sed s continuasset illum fidei actum etiam post natum Christum , uod maxime p: isibile est, ille actus in ne & post Nativitatem Christi habui s. et objectum falsum, ut per se patet rigitur fides aliquando potest habere objectum falsum. Respondeo in ista hypothesi in qua. Iudaeus aliquis credidisset Christum nasciturum quo tempore iam natus erat
Christus, hune actum suisse actum fidei humanae & quidem salsae ; falso enim
existimasset Chruium nasciturum. Vel cum aliis Theolosis responderi potestante & post Christi Nativitatem pertinuisse tantum ad Fidem divinam credere Christum nasciturum pro hac niis mirum temporis differentia pro qua erat Mere naiditurus: unde hic fidei actus pro objecto suo habuit Christum nasciturum, confuse cognito tempore in quo erat nasciturus . Eodem prope modo respondetur obi
ctioni quae proponi solet de Hostia quae
adoratur, quantumvis non sit vere con .secrata ; actus enim fidei in illo homine Hostiam adorante sertur semper ad Christum ex hypothesi nempe quod rite peracta sueria consecratio; est enim solum de fide Chrisium esse substantialiter praesentem in Eucharistia , quando verei consecrata est Hostia , non autem quam libet in particulari Hostiam esse ei te consecratam . Quamquam sine legitimo undamento hac de re dubitandum non fit, sed fide humana credendum factam
obiicies : Si ad verum fidei diuinae
actum requireretur , ut ollicetum ejus ita esset verum, ut in illud nullo modo fallum cadere pollit, sequeretur omnem veritatem credendam esse evidenter v mm ; quod enim ιta proponitur tact-
quam certum etiam prius quam sila divina credatur adeo ut falsum esse non possit, est evidenter verum. Absurdum conlequens , mysteria enim fidei non
Nego maj. & sequelam: Licet enim quodlibet objectum fidei sit certum quia est a Deo revelatum, non ideo tamen est evidens . Eilo quod evidens si ista Propositio quae praeambula est ad fidem, obsecttim Mea es semper verum . Non omne tamen fidei obaectum est evidens; elate & evilenter cognosco Deum esse veraeem & ita salsum revelarς non posse, sed non ideo evidens est qui equid Deus
revelavit ; non idcirco evidens est quomodo tres perionae possint unam Sc eandem numero naturam h tare. Immo licet , ut infra dicturi sumus . evidens sit Deum revelasse omnia quae credimus , hm tamen fidei obiecta non sunt propterea in se es identia. Trinitas per sonarum v. g. manet semper respina nostri mysterium inscrutabile, quamvis per motiva credibilitatis evidens nobis sit Deum teipsa Trinitatem revelasset. Scilicet per motiva credibilitatis mysteis ria fiunt prudenter credibilia , non fiunt
evidenter vera . aut potius non fiunt evidenti
Quaeres an certum sit assensum fidei divinae numquam posse esse salsum. Respondeo partem affirmativam vulgo propugnari a Theologis , contrarium tenente Ripalda qui de eate supernati irati disput. 39. st L s. scribit valde probabilem esse sententiam quae assii matactum fidei supernaturalem posse divinitus assentiti falso. Probatur : Quia hujus momenti &rohoris sunt argumenta quae mox attulimus ad asserendam hane nostram se tenti . ut ex iis aperte sequatur tum incertum esse quam quod certis limum .
nuoquam fidum versari posse circa Lllum : argumentum scilicet deprompsimus ex natura ipsus fidei quae necessaria habet pro obiicto veritates a. Deo reve- .laias a
52쪽
latas ; praeterquam quod haee doctrina expreke definita est a Patribus Tridentinis sess. o. cap. 9. affirmantibus falsum subesse non posse fidei. Αt, inquit Ripalda, non omnis cognitio supernaturalis ex natura sua determinata est ad verum , sicut affectus supernaturalis potest esse vitiosus , si nempe fiat ex motivo inhonesto , ut siquis velit exercere actum misericordiae
Respondeo nihil omnino virium esse
in hoc ratiocinio: neque enim contendimus actum fidei divinae salsum esse non posse praeci sequia supernaturalis est, sed quia absolute loquendo impossibile est Deum revelare hominibus aliquid falsum ; & aliunde eonstat hoc solum esse fidei divinae objectum quod a Deo
Quaeres an saltem fides , hoc est , fidei habitus ine linare possit ad salsum. Respondeo nunquam fidei habitum posse inclinare ad falsum . Siquidem habitus de se & essentialiter inclinans ad assentiendum propositionibus a Deo revelatis , nunquam potest inclinare , ad salsum , Deus enim non potest revelare salsum: sed fides est habitus de se& essentialiter inclinans ad assentiendum propositionibus a Deo revelatis, quilibet enim habitus de se inclinat ad proprios actus eliciendos: igitur fides non potest inclinare ad salsum . objicies: Fieri potest syllogismus cujus una propositio erit de fide, altera vero naturalis , ut si quis Eutychianus hoc pacto argumentetur . In eo est unica natura , in quo unica est persona sed in Christo unica est persona r ergo &unica natura. Atqui hoe in syllogismo fides inclinat ad falsum; siquidem propositio minor quae est de fide ineli nat& parit assensum qui praebetur conclusioni falsae, quandoquidem assensus praemissarum est causa assensus qui praebetur conclusioni t fides itaque nonnunquam inclinat ad falsum . VII.
Nego min. Quia nempe assensus minoris propositionis in praefato syllogismo non parit assensum conclusonis ; non sequitur enim unicam esse naturam in Christo , ex eo quod sit in eo unica persona, nisi ex mala applicatione quae fit ab Eutychiano supponente tanquam veram hanc propositionem quae tamen falsa est, in eo unica es natura, in quo unica est persona , unde sublata ma ori
propositione istius syllogismi , e minori
non bene erueretur conclusio . Revera
assensus fidei , qua nimirum creditur minor propositio , occasio est assensus falsi qui praebetur conclusioni , sed per se non est illius causa , falsum enim
per se non sequitur ex vero ἔ quemadmodum in moralibus scandalum occa sone boni alicujus operis acceptum , non oritur per se ex actu bono operantis , sed ex mala dispositione accipientis .
De Objecis formali Fidei . Quodnam sit Asellam formale Fidei. OBiectum sermale fidei accurate definitur , ut diximus , ratio sor malis sub qua fides suum attingit obj ctum materiale , quo pacto intelligi &explicari debet obiectum formale euiuia eumque habitus & disciplinae , quanquam , ut video , ab hac objecti se malis notione & idea valde recedant quam multi Theologi , qui propterea in assignando objecto formali fidei aut
parum accurate aut omnino male loquantur .
Scilicet obiectum formale fidei eonfundunt cum motivo assentiendi , &t idcirco contendunt objectum sermale fidei esse veraeitatem divinam , vel ut alii loquuntur , cum S. Thoma veritatem primam revelantem , quia nimirum haec prima veritas utpote in dicendo insallibilis , est motivum assentiendi rebus revelatis, est enim id pro-G. pter
53쪽
pter quod intellectus noster assentitur omnibus propositionibus ad fidem divi
Volunt alii veracitatem divinam esse quidem causam certitudinis in actu fidei , quia fides ex eo certa est maxima omnium certitudine quod est assensus in certo & insallibili Dei testimonio fundatus , sed non esse propterea otidictum formale ipsius Dei , quia non est ratio specifica constituens fidem in ratione ndei , unde satius putant dicere obiectum Armale fidei esse revelationem divinam, cui sententiae subscribimus.
Objectum formale fidei divinae est
Probatur, quia obiectum formale fidei est ratio sub qua fides divina attingit suum objectum materialer sed revelatio Dei est ratio sub qua fides attingit objectum suum materiale: fides enim divina nihil est aliud quam habitus inclinans intellectum ad assentiendum veritatibus a Deo revelatis, & actus fidei est assensus mentis quo creduntur veritates a
Deo revelatae: igitur revelatio est objectum formale fidei. Et certe obiectum formale cuiuscunque habitus , uti & cujuslibet artis tidisciplinae, est ratio sermalis illum ha bitum speeificans & ab omni alio distinguens: sed revelatio Dei fidem divinam specificat & distinguit ab omni alio habitu ; si enim v. g. comparetur fides divina cum scientia & opinione , quae similiter sunt habitus intellectuales, per hoc praecise fides ab illis habitibus distinguitur , quod inelinet ad assentiendum
veritatibus a Deo revelatis ; unde si praebeatur assensus alicui veritati , quia haec veritas clare & evidenter cognoscitur, assensus ille erit scientiae: si quis assentiatur eidem veritati , quia sic omnes vulgo assentiunt , assensus erit
opinionis ; si vero praebeatur assensus huic veritati quia Deus eam revelavit seo praecise assensus ille erit fidei divinae rigitur revelatio Dei est ratio formalis constituens fidem in ratione fidei divinae . Quemadmodum revelatio seu aestimonium hominis est id quo sermaliter eonstituitur fides humana, squidem actum fidei humanae est assensus qui da tur alicui propositioni quia ab aliquo homine revelata est. Solvuntur Objectimes.
OBjicies: Aptius dicitur veracitatem Dei esse objectum formale fidei ,
ut plerique censent Theologi post Saniactum Thomam qui q. I. art. 1. in COGpore sic habet: Sic igitur in fide, si tam
fideremus formalem rationem objecti, nia hil aliud es quam veritas prima. Igitur postum non est in revelatione Dei. Nego,ant. 1llud enim non est obie-Ehim formale fidei diuinae, quo sublato posset esse actus fidei divinae: sed sublata
veracitate divina posset esse actus fidei divinae , posita aliunde revelatione divina . Nam si per impossibile Deus non esset in dicendo verax, imo si aliquando mentiretur , & falsum revelaret , quicunque crederet Deo revelanti & aliquam propositionem testificanti, actum fidei divinae eliceret, assensus ille foret verus fidei divinae actus ; actus enim fidei di .inae est in eo qui credit rem a Deo revelatam, neque profecto alia est fidei divinae notio . Quamobrem veracitas divina efficit quidem ut actus fidei divinae sit certus , sed non efficit praeei se illum esse actum fidei . Contra vero revelatio praecise inicit actum fidei , eumque Armaliter constituit in ratione
actus fidei quem per hoc distinguit ab actu scientiae & opinionis. Instabis: Objectum sotmale fidei divinae est motivum assentiendi, motivum propter quod intellectus assentitur vertistatibus revelatis a Deo , atqui talis est veracitas divina ; si enim quaeratur ab
54쪽
aliquo fideli eur eredat tres esse in Deo personas , respondebit quia Deus qui hoc revelavit , verax est eiusque testimonium certum & infallibile r igitur divina veracitas est obiectum formale fidei .
Dist. mai. . Est motivum assentiendi proximum, C. remotum , N. Itaque objectum formale fidei non est omne motivum assentiendi ; quod ut intelligatur , sciri debet multiplex esse motivum assentiendi , quia motivum assentiendi dicitur id omne quod movet intellectam ad assentiendum veritatibus a Deo revelatis r sed plura sunt in actu fidei quae movent intellectum ad assentiendum veritatibus a Deo revelatis , ae I. quidem revelatio Dei, credimus enim quia Deus revelavit: a. Ueracitas divina,& ut ait S. Thomas , veritas prima , credimus enim quia Deus est in dicendo verax 3. Autoritas Ecclesiae propo nentis , credimus enim quia hoe & illud esse revelatum definit Ecclesia . q. Argumenta extrinseca quae diei s lent motiva eredibilitatis , credim ut enim , quia haec momenta persuadent certam esse Dei revelationem . Unde
manifeste sequitur non omne motivum
assentiendi esse obiectum sermale fidei,
quia non omne motivum assentiendi
formaliter conitituit ac specificat adium.
seilicet si emendate loquamur , uti maxime necesse est in istis quaestionibus
metaphisicis, veraeitas divina non constituit formaliter actum fidei in ratione actus fidei , sed in eius certitudinem influit ; quia , ut diximus, si per impossibile Deus non esset verax , et ieeretur tamen actus fidei divinae assentiendo rebus ab ipso revelatis . a. Autoritas Ecclesiae proponentis non efficit quoque
formaliter actum fidei , sed determinat solum quid si credendum , discernens
revelata a non revelatis , ut postea explicabitur . 3. demum , nec moti Vacredibilitatis lat malitet efficiunt fidei
actum , sunt enim argumenta quaedam extrinseca quae solum efficiunt prudenter
credibile quod per fidem ereditur .. Unde superest solam revelationem esse obiectum formale fidei, quia sola revelatio est motivum assentiendi proximum eaque sola constituit ac specificat alium
fidei iaEx quibus sequitur manifeste salsum esse quod dicunt plerique Theologi objectum formale fidei esse id omne iaquod ultimate resolvitur fides nostra ex quo principio inserunt revelationem divinam non esse objectum fidei sor-
male fidei; quia haee non est id in quod ultimo resolvitur fides, squidem semel
admissa revelatione , ulterius. quaeri potest cur credatur rei revelatae, Screspondetur quia Deus est verax.
Nego itaque objectum sormale fidei divinae esse illud in quod ultimo resolvitur fides divina , contra vero dico
obiectum sermale fidei illud esse quod
formaliter' efficit actum fidei eumque ab actu scientiae, opinionis, & aliorum habituum distinguit, euiuisodi. est revelatio Dei quae est motivum proximum assensus in actu fidei divinae.
obiicies: Illud non est obtestim sese male fidei quod est solummodo conditiosne qua obiectum fidei non crederetur, qua ex causa , m aiunt Philosophi , cognitio finis non est id quod determinat voluntatem ad prosequendum finem per modum obiecti, sed solum per m
dum conditionis sine qua non , quatenus finis non movet agens nisi ab eo cogni tus stratqui revelatia est tantum ci ditio sine qua nota moveretur intellectus
ad assentiendum: igitur non est objectum Bimale fidei . Nego min. Siquidem revelatio Dei non solum est conditio sine qua non sed verum est ae proprie dictum motivum assentiendi, suam enim & quidem
maximam habet autoritatem qua moveantur & ad credendum adducantuν homines et eredimus enim veritates R
55쪽
Deo revelatas quia revelatae sunt , 8c in hoe assensus ille qui praebetur ab intellectu , est actus fidei divinae quia
Deus hanc veritatem revelavit . Jam vero apposita non est comparatio adducta , deberet enim institui inter cognitionem finis & cognitionem revelationis, non autem inter cognitionem finis &
Objicies : Revelatio est solum denominatio extrinseca ; se ut visio & e gnitio respectu objecti rergo non est ratio sormalis & intrinseca constituens
fidem . Dist. ant. Est denominatio extrinseca respectu rei revelatae, C. respectu fidei; N. Revelatio quidem mera est denominatio extrinseca respictu rei revelatae , nam v. g. aliquis mere extrinsecum est
respectu Sanctus mae Trinitatis , qu revelata sit hominibus ; led revelatio Non est extrinseca respectu fidei , est enim id quo sermaliter constituitur in ratione fidei ; sicut cognitio est quidem
denominatio mere extrinseca respectu objecti cogniti , non autem rei pucta Philosophiae, quae quidem ipsa essentialiter cognitio est . objicies di Si divina revelatio est obiectum sermale fidei, hoc est ratio sub qua fides attingit suum objectum materiale , oportet in assensu fidei procedere in infinitum e quia cum assentimur huic propositioni , Deus revelavit se esse trinum & unum , aut ista propositio est etiam revelata , aut non est revelata ; si non est revelata , jam ei
assentiri non possumus per fidem ; si vero est revelata , vel per se ipsam , vel per aliam propositionem; si per aliam , igitur & ista per aliam, & se in infinitum. Non potest diei illam esse revelatam per se ipsam , quia quod revelatum est per aliquam propositionem , utique objectum est talis propositionis; sed eadem proposito non potest ei se objectum sui ipsus: igitur. Nego maj. & sequelam : Ad cujus
probationem dico in vera fidei analysi
hanc propositionem c Deus revelavit se esse trinum non censeri inter propositiones revelatas , hoc enim factum , quod nempe Deus revelaverit omnia
quae nobis credenda proponuntur, praeam hulum quoddam est fidei , ut fusius dicetur postea, cujus intelligentia prae- requiritur ad primum fidei divinae actum , scilicet actus quilibet fidei divinae habet pro objecto veritatem aliquam a Deo revelatam e sed priusquam huic veritati a Deo revelatae assentiatur intellectus, quaedam certo praenosci
debent saltem ab iis qui cum aliqua ratione, discursu & methodo suos fidei actus efformant non loquimur enim pro rudibus & viris de plebe scilicet certi prius esse debent Deum existere , Deum esse veracem & in dicendo in- fallibilis testimonii , a Deo revelatum esse quidquid continetur in verbo Dei
tum scripto tum tradito, quae quidem fidei praeambula , quatenus cognoscuntur priusquam primus eliciatur fidei ctus , clare & evidenter innotescunt per demonstrationes & motiva credibilitatis nec tanquam revelata habentur,
nisi quando haec eadem leguntur in Scripturis in numero veritatum a Deo revelat rum , quo fit ut in fidei resolutione & analysi nullus sit processus in infinitum , cum dicimus revelationem esse rationem sub qua fides attingit suum objectum. His adde etiam credi posse propter revelationem & per fidem Deum nonnulla fidei mysteria revelasse , quando nimirum id Deus testatur in Scripturis, Ioan . I. Deum nemo vidit unquam tunigenitus filius, qui es in sis Patris,
ipse enarravit. Et a. Petri I. cap. Nomenim voluntate humana allata est aliis
quando Prophetia : sed Spiritu sancto imspirati, locuti sunt fansii Dei homines
Tunc enim creditur Deum revelasse propter hane revelationem qua Deus.
56쪽
Instabis: Si ratione naturali non auistem per fidem , cognosceretur revelatio , hoc est , Deum revelasse omnia quae per fidem credimus , sequeretur obiectum sor male non esse aeque cer tum ac obiectum materiale , quia scilicet quod certum est tantum per diis scursum humanum & rationem natura lem , minus certum est quam quod per fidem divinam creditur, ut docent plerique omnes Theologi : absurdum conis sequens, quia quod est motivum & ratio propter quam assensus praebetur aliis
cui veritati , debet ipsum aequalis sal.
tem si non maioris esse certitudinis , ae veritas illa quae creditur : igitur revelatio aut creditur per fidem & aliam revelationem, aut non est objectum formale fidei dimae. Nego min. & dico nihil absurdi esse
quod dicatur objectum formale minus certum esse quam objectum materiale; quia generatim loquendo necesse non est ut omnia quae ad actum fidei eliciendum conspirant, vel etiam in quorum cognitione fundatur omnis fidei actus , sint ejusdem certitudinis cum ipsa veritate a Deo revelata . Nimi-Tum quaedam sunt praeambula fidei per discursum primo cognoscuntur , alia quae sensibus percipiuntur , alia quae cum sint sacta historica autoritate testimoniorum humanorum innotescunt , sed quorum tamen cognitio ita praerequiritur ad fidei actum , ut tota fides nostra nutaret , nisi illa omnia serent
certissima . Nam certo credimus v. g.
Deum esse trinum in personis , sed actus ille fidei non est certus , nisi certum se Deum istud revelasse ; eertum non est Deum hoc revelasse; nisi quatenus revelatio facta est evidens per miracula Christi & alia motiva credibilitatis vel propter testimonium Ecclel;ae
contra Socinianos Scripturam explicantis i nemo autem certo adhaerere potest autoritati Ecclesiae Scripturam interpretantis , quia cognoscat. quaenam sit ve-
ta Ecclesia , quod certe cognoscit per discursum ti argumenta ex ratiocinio& historia petita . De hinc quisquis ais dium fidei divinae elicit circa veritatem a Deo revelatam , debet prius certo se ire Deum existere , sed ut cognoscat
Deum existere, videlicet per creaturas, certus esse debet creaturas existere e ac
proinde multa sunt per discursum &ratione naturali cognita , quorum certa eognitio absolute prae requiritur ad fidei actum, & tamen non cognoscuntur ipsa per fidem quatenus sunt prae-
ambula ad fidem , & antequam primus efformetur fidei divinae actus. Unde sequitur nihil absurdi esse , quod revelatio sit obiectum sermale fidei, tametsi
non cognoscatur per aliam revelationem . Nimirum modo illa omnia quae ad fidei actum eliciendum conserunt , snt certa, ita ut nullam dubitandi serismidinem relinquant in eredente , ne-eesse est ut sint aequalis certitudinis cum ipsis veritatibus a Deo revelatis. De revelatione disina.
CIrea revelationem Dei, quam mo do diximus esse obiectum sermale fidei divinae, multae inter Theologos
agitantur quaestiones pro multiplici revelationis divisione, nimirum revelatio dividitur : I. in claram & obscuram . a. in publieam & privatam. 3. in me diatam & immediatam. in explieiis
tam & implicitam , de quibus sigilla istim agendum est. De Reislatio re clara . . Utrum Revelatio credenuorum d
P Roponitur haec quaestio multis variisque modis, qui tamen euadem plane sensum exhibent, nimirum quae ritur utrum revelatio sit clara & evidens , vel utrum revelatio si evidens
57쪽
ex parte Dei testificantis vel utrum
evidens sit Deum revelasse ea omnia quae nobis credenda proponuntur : vel
utrum fidei objectum sit evidenter credibile; vel denique utrum religio christianae sit evidens ; quae quidem omnia plane idem significant. Volunt nonnulli Theologi evidentiam revelationis ex parte Dei testificantis stare non posse cum ea obscuriis tale quae fidei estentialis est; unde co tendunt nonnisi per fidem divinam nobis innote Icere Deum revelasse Omnia quae creduntur , per quam scilicet acta pernaturali creduntur. Contra vero caeteri communiter docent revelationem necessario esse evi dentem , quatenus nemo legitime addu-
ei potest ad assentiendum alicui veritati ex motivo fidei divinae , hoe est , a quia ejusmodi veritas est a Deo reve lata; nisi prius ipsi aliquo modo inn tuerit Deum re ipsa revelasse quod prinponitur credendum tanquam a Deo revelatum : quod certe factum non potest dici cognitum per revelationem , quia , ut paulo supra diximus, haec revelatio gognosceretur rursus per aliam revelationem , dc sic daretur progressus in i
finitum sDixi cnisi prius. aliquo modo innotueriti Deum revelasse γ neque enim e xiiii mandum est eadem esse motiva credibilitatis pro omnibus & singulis fidelibus, unusquisque suo modo convinci tur, suo modo praenoscit revelationem priusquam credat , ad credendum hane veritatem facti alios alia inducunt a gumenta docti quidem invicte persuadentur Christi miraculis, ut latius postea explicabitur, rudes vero &mulie eulae solo Palloris sui testimonio , qua ratione praeoccupatur praecipua advers riorum objectio , eum dicunt ideo revelationem non esse evidentem , quia
multi fideles credunt nullo ducti motivo credibili tatis.
vandum est quando quaeritur utrii revelatio sit evidens , quaeilio non est utrum omnes & singuli fidelex sempe
aliquo moveantur evidenti argumento
ad credendum hoc revelationis fictum ;sed difficultas est utrum valida suppetant momenta quibus perspicue & evidenter probari possit Deum revelasse haec omnia quae credenda proponuntur ab Ecclesia , ita ut perinde sit quod
actu cognoscantur ab omnibus illa momenta, vel non cognoscantur. Quemadmodum quando quaeritur utrum ratione naturali demonstrari possit Deum existere , qui dicunt clare & evidenter demonstrari existentiam Dei , hoe solum praetendunt valida suppetere argumenta quibus invicte demonstretur existentia Dei: quibus positis sit
CONCLUSIO. Revelatio divina sumpta ex parte revelantis, clara est & evidens; hoc est, clare & evidenter ostenditur a Deo re. velat. esse quaecunque credimus . Probatur : Quia evidens est a Deo revelata esse quaecunque credimus , si perspicuum maxime oc evidens sit mmnia & singula quae leguntur in Scripturis sacris vel ab ipso Deo dictata , vel saltem a Scriptoribus divinitus in. spiratis tradita suis l. sed evidens maxime est perspicuum haec omnia quae leguntur in kripturis sacris, vel ab ipso Deo dictata suisse , vel saltem a Scriptoribus inspiratis. Nam evidens est ea vere a Deo prosecta quae tanquam divina & in nomine Dei annunciata sunt ab hominibus , qui hancce suam doctrinam signis sensibilibus & miraculis confirmarunt et sed veritates in Seripturis sacris contentae tanquam verbum Dei annuntiatae suerunt ab hominibus qui hoc ipsum multis signis se sibilibus & veris miraculis confirmarunt , quod abunde praelii tum est a Moyse quinque priorum veteris Test
58쪽
menti librorum Scriptore divino , tum a Prophetis qui maximam divini Uerbi partem annunciarunt in nomine ipsius Dei, tum denique a Christo D mino ejusque discipulis , cum suam a
Deo legationem comprobare voluerunt: igitur evidens est Deum revelasse omnia quae fidelibus credenda proponuntur.
Certe ejusmodi signa & miracula necessaria esse ut certo credibile reddatur id omne quod credendum proponitur , ex eo manifeste patet, quia&cautum suit ab ipso Christo ut missionis suae veritatem variis obsignaret miraculis ,& testatur expresse nihil culpae futurum fuisse hominibus qui non credidissent , nisi vera edidisset miracula in confirmationem suae doctrinae; Marci ultimo cap. dicitur de Apostolis , Ili autem profecti praedicaverunt ibique , Domino
cooperante sermonem confirmante ,
sequentibus segnis ; de quibus nempe
paulo ante dixerat, In nomine meo daeis monia ejicient, lingvir loquenmtir novis ,
serpentes tollent ; Θ s mortiferum quid
biberint , non eis norebit. Joan. IO. cap.
Christus ait , Loquor vobis non creditis opera quae ego facio in nomine Parris mei , haec resimonium perhibens de me. Et postea, Sι non facio opera Patris mea, nolite eradere mihi. Si autem
Deis , σ s mihi non vultis credere , operibus credite , ut cognoscatis o credatis quia Pater in me es . Cap. I . Non ereditis , quia vσ in Patre , ct Pater in me es 8 Alioquin propter opera ipsa eredite. Quod idem di fertissime docet Apostolus ad Hebraeos a. cap. Ehomodo , inquit , nos essiemur , si tantam neglexerimus salutem P Qua eum initium accepisset enarrari per Dominum, ab eis qui audierunt, o in nos confirmata es, comestante Deo segnis porrentis. θ υaetis virtuti has. Ex quibus manifestum est Christum & Apollo tos sito a adhibuisse & miracula in confirmati, nem suae doctrinae , ut omnibus patefieret eam esse divulam , verbum
ipsum Dei , quo fit ut revelatio Dei
merito dicatur clara & evidens, Deus enim non potest falsum quid confirmare per opera supernaturalia. Probatur a. Cum Deus ubique nobis praecipiat ut firmissime & certissime credamus quaecunque revelavit, ea-ue flat maxima ex parte creditu dinei lia , supra humanae mentis eaptum posita ; certe non sine magna temeritate & imprudentia crederemus quod nobis credendum proponitur, nisi e vim dens esset illud revera suisse, a Deo revelatum ; hoc , inquam , crederemus
sine iudicio, prudentia, & discretione.
neque enim licet quidquam promiscue&. indifferenter credere , ut monet Α-postolus ad Galatas cap. I. his verbis rSed Iicet nos, aut Angelus de caelo evan -gelivit vobis prater quam quod evange- ιι vimus vobis , anathema D.
Quibus adde quod legitur Ecclesiastici cap. 19 sibi eito eredit levis est
corde. Deinde qui crederet minime certus Deum revelasse , erroris ac superstitionis periculo manifeste exponeretur: siquidem non defuerunt homines
qui mendacium sub nomine Dei loquuti sint , ut habetur Ieremiae 23. Non mittebam Prophetas ipsi currebant. Non loquebar adras ct 0s prophetabant.
Sed tuto & sine erroris periculo credere debemus: Igitur Hare & evidenter constare debet Deum revelasse quaecunque credimus tanquam a Deo revelata.
Probatur 3. Quia priusquam primus eliciatur fidei actus de quocunque fidei
divinae obiecto, de quacunque veritate a Deo revelata , necesse est ut homo fidelis certo sciat Deum hane fidei veritatem revelasse ; nemo enim firmite eas sentiri potest veritati a Deo revelatae si dubitat an Deus eam revelaverit Ised Deum revelat se quaecunque credenda proponuntur , aliter innotescere non poteti quam per motiva credibilitatis clare & evidenter cognita , cuiusmodi sunt potissimum miracula Christi de
59쪽
Apostolorum. Vel enim innotesceret
Deum revelasse per aliam revelationem vel per evidentiam quorumdam argu mentorum sed non potest dici revelationem credendorum hominibus innotescere per aliam revelationem, quae ipsa
esset de fide ; tum quia agitur de primo fidei actu quem eliceret fidelis Christianus , ad quem proinde eliciendum
moveri non potest per aliam revelationem , per alium fidei actum , tum quia id manifeste ablureum est , si enim Deum revelasse cognosceretur per aliam' revelationem, ita revelatio iterum deberct propter eandem rationem cognosci Per aliam revelationem , & sic daretur progressus in infinitum , ut jam diximus: ergo saltem eum primus fidei divinaraaus elicitur, non debet dici revelatio nem Dei nobis innotescere per fidem; sed per valiua credibilitatis motiva cognoscitur; adeoque clara & evidens est revelatio divina . Cui doctrinae lavet aperte S.Thomas qui quaest. I art. q. ad a. requirit incredente motiva credibilitatis: Non enim crederet , inquit , nis videret ea esse credenda , vel propter evidentiam H norum, vel propter aliquid huiusmodi. Et q. 2. art. I. ad I. scribit fidem habere in reisitionem quandam eorum, per gus inducitur homo ad credendum . puta quis sunt didia a Deo o miraculis confir
Unde iure merito Innocentius XI. anno I 679. hanc damnavit propositionem : Assensus fisi supernata ratis utilis ad salutem sat eum notitia solum
probabili revelationis , imo eum formidi. ne , qua quis formidat ne non sie locutus Deus . Quam propositionem sua etiam censura notarunt Gallicani Prat. sules anno r7 . in Comitiis generalibus his verbis : Me propositis scandala-
MIυknrur Objectiones. OBiicies: Si revelatio divina cogno sceretur evidenter & non per fidem divinam , iam fidei nostrae certitudo penderet ab aliquo judicio pure humano , nimirum quo iudicaretur Deum revelasse quae credenda proponuntur ;quia certitudo fidei pendet necessario acertitudine revelationis, certum esse non potest illud omne quod Deus revelavit, nisi certo constet Deum illud re elasisse. Atqui dici non potest certitudinem fidei pendere ab aliquo iudicio pure humano , niteretur enim iudicio incerto& fallibili r ergo revelatio non cognoscitur evidenter, sed ipsa debet esse fidei diuinae objectum . Nego min. Et dico recte assirmari posse fidei nostrae certitudinem pendere ab aliquo iudicio humano & pure naturali , quia, ut iam dixi, multa sunt fidei praeambula quae in vera fidei nostrae analysi statim & cognitione merenaturali cognoscuntur , antequam primus eliciatur fidei divinae actus, & in quibus tamen fundatur ipsius veritatis revelatae certitudo . Nam certo credimus V, g. per fidem Deum esse inca natum : sed ille assensus non potest esse firmus ac certus, nisi certo constent innumerae aliae veritates quae notae sunt , ratione naturali , vel testimoniis , vel ipsa etiam relatione sensuum; constare
enim debet Deum illud revelasse, quod quidem factum historicum probatissimis hominum testimoniis & Christi ipsius
miraculis nobis persuadetur . Constare debet Deum esse veracem, idque ratione sola nobis praecognitum esse debet, antequam ad primum fidei actum eliciendum accedamus. Constare rursus deinbet Deum existere , existentia autem Dei primum in fidei analys ratione naturali demonstratur , nec fide creditur nisi quando credenda proponuntur quae cunque continentur in Scripturis . Ut
60쪽
terio nobis persuadeatur existentia Dei, constare debet mundum e cujus fabrica& gubernatione certo colligitur haec Dei existentia , ipsum vere existere , quod tamen nonniu sensuum testimonio compertum est: igitur multa sunt fidei prae- ambula , in quorum cognitione land tue fidei certitudo & quae tamen inerae
Neque tamen quidquam propterea e certitudine fidei nostrae de traictum es epulamus , quia haec omnia quibus veluti suadamentis nititur , tametsi per fidem divinam cion attingantur, tamen certissima sunt , ita ut a nemine sanae mentis compote revocari possint in dubium, ut cuivis ad ea singula sedulo ac diligenter advertenti manifeste patet :Quis enim dixerit dubium & incertum esse an Deus existat, an rccte inseratur ejus existentia ex mundi opificio & gubernatione , incertum an sit verax &infallibilis testimonii , incertum an locutus fuerit Christo loquente , incertum an vera sint miracula ipsius Christi &Αpostolorum cum ad nos per uniformem coaetaneorum historicorum relati nem perverurint , quantumvis horum omnium certitudo humana veritatis imquisitione , huaiano iudicio pendeant λObiicies : Si revelatio Dei redderetur evidens & consequenter certa per Christi miracula , & alia credibilitatis motiva , profecto ad credendum nulla requireretur Dei gratia, his enim motivis abunde convinceretur intellectus ,& nullam iti credendo experiretur dis. ficultatem et Atqui tamen definitum est a Concilio Tridentino neminem credore posse sine Dei gratia, sess. 6. can. 3. Si ριιis dixeris imminem sine pra enisuis Spiritus sancti inspiratione auque --torio credere posse scut oportet , ana tbema fit. Igitur revelatio non est evi
Nega mai. Quia tametsi revelatio Dei fit evidens, hoc est, evidens sit Deum
re vel .:sse ea omist quae aeduntur, t
men adhuc gravissimam experimur die ficultatem in assentiendo potissimum fidei mysteriis quae humanae incntis ca- 'ptum excedunt teste experientia, oportet enim insuper ut iudicium nostrum submittamus autoritati Ecclesiae , quae certum definivit Scripturae sensum. Unde etiam inter Christianos qui Evangelium fatentur a Deo revelatum , variae suboriuntur dissensiones de legitimo illius sensu, indeque nascuntur haereseS. Scilicet motiva credibilitatis ostendunt evidenter & probant Dcum revelasse quaecunque in Scripturis continentur ,
sed ad actum fidei elici cndum m. illa alia requiruntur , puta habitus fidei , gratia Spiritus sancti , submissio autoritati Ecclesiasticae, &e. objici ex : Si evidenter notum esset Deum regelasse omnia quae per fidem divinam creduntur, iam mysteria & Trinitatis & incarnationis scirent evidentia evideas est enim aliunde hoc vorum esse quod Deus revelavit , quia nec fallere nec falli potest , unde sic argumentari quis posset : Evidens est Deum revel alie incarnationem Verbi , evidens est Deum esse veracem, & ita rex esse quomodo a Deo revelatae sunt: Igitur evidens est Verbum Dei suisso
Nego mai. & diso res omnes a Deo revelatas non esse ita se ipsis e vitientes, quantumvis evidens sit Deum illas te- velass. ex eo enim quod evidens si Deum revelave fidei nostrae mysteria sequitur equidem haec evidenter esse credibilia , sed non sequitur ea esse evi
denter vera , quae duo magnopere disseis runt , evidentia credibilitatis petitur ex argumentis rei revelatae extrinsecis, quae nimirum sermaliter efficiunt non reve
latam certo credibilem; sed rem illam sermaliter non efficiunt evidenter veram , ut docet experientia ; si enim
aliquis fidei probatissimae stupendum quoddam iactum reserat, mihi quidem hoc credibilo est propter autoritatem dicen-Η tis.