장음표시 사용
511쪽
i . P. F. D. Bapt. Corradi. I st
iva P Upterea tenetur restitiiciae, I sundatur in terram, sed recipiat ut e sic disponente secundurn Riu u in vale, verparino, tamen Eccli u am bo. qiiodlibe duodecimo articulo vigesimqquinto Qtii lex potest aliquem pro peccato, negligentia punire in re sua . e alteri tradere , ut multei leges hoc dic uut, qua Liurrit Iratia causa dimitto. Dicit iupo Iollas bonς fidei, cum quis credit trad te retri, eme doni intum rei, cli habere dominium distratu diat ceteri et inpolluit. Si autem aliquis extra ccci ha in vulneraretur , pol ea in E cleuam effundat sanguinem, vel ibi moriaturi, non propter hoc Ecclesia polluitur, quia vulnus Miniuria est facta extra Ecclesiam . E contrario vero si qui in Ecclesia vulnerare .
tur,miramuis extra eam trioriatur
vael sanguis effundatur Ecclesia sine
facto, semper enim liona fides praelu . dubio polluitur , quia ibi quis dicitur mortuus, bri ortis causam ac
cep it. M suillitat quod vulnus infli satur intra Ecclesia iri, quamuis ante
egrediatur , quam sanguis is illaruit
tu latur, ut dicit S. Anton ibidern ut lupra, Nauari ut supra. Si quis autem existens in Ecclesia vulneraret, vel occidere telo, vel alio tormert mi iso alium cxii Ietem eri raram non violetur Ecclesia i Er apter hos si quod quis entis tens in Ecclesia sic oci cidat cxistente in extra Ecclesiam et sed bene violatur si quis existens extra Ecclesiam percutiat sagitta, vel telo, de huiusmodi manentem in Ecclesia, ut dicit Nauar. ibi supra, Tabie consecra. a. f. 7. si aurem quis in Ecclesia percutiatur nisi moriatur vel languis etffundatur Ecclesia non
polluitur, etiam quod sit permissio
mitur, nisi probetur in contrari unδ. In multis etiam casibus Iu currit praeseriptio, etiam quod non interis ruinpatur. Vide Sylvest in prςna tuo loco ex quo auctore hec vix tracta
nis et fusionem non violare Ecclusiam, que nradin Cclum si aeretpCraia sua in rixa puerorum, &huiuiam i, ut notat lur super cap. proposuisti. Sanguinis erit incrfusio de Dei esse notatulis, alias si modica sit, non violat ecclesiarii tyi dicit si anctus Antoninus ut lupra tuu . a. cap. 6 9 4 valde enormis, violenta. Qu.in Sylves verbo, Rusecratio. a. f. r. - vcro homicidium in Ecclesia corri Sotus . sentena distinctione 13. mittitur a puero, vel fatuo non pol-
quae istione et .articua, . Nauar. capit. 26. Hum 2 vi. Neque polluit cffusio
sanguinis licet sit masna, sed sit naturalis, vel a casu sed si sit iniuriosa, tunc polluita coctiam unguis animalis polluit . Elli aduertendum quod licet sanguis iniuriosus non es
luitur, si puer careat iudicio, vel si ovis fatuitate occidat, vel vulneret se ipsum, vel alios in Ecclesia Prς-terea si qtiis pro h de martyri Zetur, siue occidatur, quidam dicunt, quod
si fiat in Sccletia ipsa non polluitur, sed verior opinio eli ut polluat 9 ,
512쪽
quamuis ipsa Eeclesia sanctificetii A reconciliare potest Episeopus --
ex talis sanguinis si sione passiuari tamen simpliciter sacerdos, nisi ex melluitur tamen ex effusione activa commissione Papae . A qua prius per Nam sceleratius est occidere virum Episcopum benedicta, ut ait s. Antosanetum,quam prauun , ita assise in. 3.par. titulo iri. cap.6.9. r. cx Sylinat Sactus Antoninus, ibi, ut supra, est consecratio ecclesiae. 6.8. Si ve- eu Sylvest.&hau u.cap. 7. numero Io Ecclesia non erat consecrata pol
et sis sensurs, vel semen effundatur irreconciliari per simplici in lacer sub Ecclesia , vel super testum, non dotem , cum simplici qua benedi- polluitur Ecesesia ita Sy luest con csta, non autem cum aqua benedicta secra. 2. s. o Nauar. ubi supra qua vino , lacineres cum qua Epist eum ad coenacterium saudet immu d pus reconciliat Ecclesiam consecta. nitate, sicut Ecclesia, siccemeterium tam, ut praetati Doctores dicunt ibi est Ecclisiae contiguunt iune pollu dem. Verum ex priuilegio Iuli S ta Ecclesia, polluitur coemeterium , tundi, quod incipit. Dum ad sacro.
Non autem e conareris; si autem e rumordinum Minorum, &c gen
trieterium non est Ecclesae comi ratis,4 vigiles, ae prouinciales,eο-puum, tunc polluta Ecclcsia non pol ruinque vices perentes ordinis i
luitur coetu elerium. Sic aiunt prae norum libure possunt Eqclesias, oi fata Doctores Aematiar.capit. 17. nu toria coemetetia , ou capitula eorumisero aes cx si quis in Ecclosia pol sokmni benedictione benedicere, aeluta, ε interdicta a iudice celebrat, illas,seu illa quotmodi eunque pollu-Diortaliter piccat, ciuem itur iric tas, seu polluta quoties c pus fuCritia gularis. Qui aurein celebrat in Ec aqua tamen prius per aliquem a clcsa polluta sanguine , S seni ne tholicum Episcopum,ut moris est, peccat mortaliter , non tamen effi- nedicta, reconciliare , c. Et idem citur Tegularis , etiam si scicnte Leo Decimus concedit , quod qui- hoc faciat. Nam irregularitas incur dem priuilegium est etiam in libristitur propter celebrationem in Ec nostro priuilegiorum, quod Mesa interdicta iudice tantum , no minores fratres pollunt. autem quando est interdicta a iure idem qui sunt ordi in Ecclesia autem quando est polluta , nis nostri Pi
dicitur inrcνdicta a iure, non a iudi ri dicato e , ct ideo dum quis celebrat, licet rum. peccet morialiter, non tamen effici sem irregularis. Et ita tenent omnes, distinctione i quaestione secu- da tenet Paludanus ' Soetus ibiadem in . quaestion secunda, articu lo rertio. Quis autem Eccletiam polliatam reconciliare possit, 'oquendo de Eccle1ia consecrata, dico quod ea Disjtiro b Corale
513쪽
41 s. ueritur quomodo debe.ris. habere qui audit reserentem alιquod main
reser malum alteriussit vir honestus,&probus: ille vero cuius malam refertur impr
bus,in solitus similia facere, sine temeritate,credendum eis dicenti, ut supra admonuimus quia in hoc casu
qui refert malum illud pollidet apud
me bonum nomen , quo alier caret,
indubijs melior est ratio possidentis. Similiter dico: Si is de quo est ad cautelam, ne illud adeptu alicui
noceat. Dico cum Caiet. in sum. ve bo Iudicium temerarium. Primo ex
lauibus nidici js nullo modo licere ne, gare alie ui suffragium s habeat metita necessaria ad illius mutius, vel benescium, similite licite illi negari si non habeat merita, sitque indignus. Quando vero induta idonea sunt, ut sufficiant ad dubitaudum, sed simul habeat merita, ossicium illud vel be- neficium postulans dii tinguendum
est nam aut me negante illi suffragia infamaturi, de praeponitur illi impar in meritis, aut nulla sequitur inde te si infamia, ad elique alter ei par, vel fere aequalis, si prius non licet negare illi suffragiu, quia ex meritis habet ius ad illud ovicium , periclitaturque honor ipsius,in mea dubit tio non est sus Iaciens ad expoliandae iniuria,cu nec infametur, nec praeferatur ipsi alius minus dignus. Mic. . Salon super D.Thom. quaestione 6o.
sermo, sit vir bonelius, qui vero malum de illo refert, improbus, aur ipsum suo honore, vel iure, si vero popis nulli est ei adhibenda fides Dea si iteriori modo res habeat, licet illum demde causa , quia iste possi de rapud priuare sui fragio nulla enim tunc fit me bonum nomen, quo caret qui malὸ de ipso loquitur. Et hoc ipsum o
seruatur in iudicio exteriori , viro enitia turpi de homine honesto male loquenti non credit prudens iudex rimo nec honesto,quem nouit malum affecturi contra illum,de quo loqui- in pares sunt in morsibus, o in eoisiaim recto illos habeam, tunc suspedendus est actus: quia quocunq; me vertam, alteri inferam iniuriam . . Circa ultimam conclusionem,de caustia adhibenda, quam incio quaesito aeripsimus , dubitari potet t. Li- erant ne denegare suffragium postulanti aliquod officium , vel benefi.
cium, quando de moribus in bonitate ipsius dubitamus, hoc fine, nepe
26. Quantur an ille ea ab amico danatum est praedium, ut titulo patrima ni ad redines prouehi possit,hac tamen D secreta inter eos conmentione facta, ut susceptis ordinibus , prassium donatori reddatur, maneat nebula re uti imeonscientia obnoxis e
VIdetur non teneri ad restitueniadum neque in bro exteriori, cuilla donatio tu e rit facta sine aliqua ciditione derogantemeque etiam in is
514쪽
Hexinan Doctoris pinionem,' p- samlabiistionen esse annullandam, Erilli amico restituendam Ium quia talia hora sunt mere ecularti δ Ialis donati, xpresse uis coriditiona Iis , di quamuis merit fraudolenta , Blatione nullum temporale damnum muniatoobsequituae, teneatur ad Hiquam
stitutioneni, quoniam nullo redimi piue metioe: inde qui detiae
tinnqaecei et habet traicie rel-Mitimis , re natura libo maheres, quia verboremis facta,tames iurensi obligatione restituendi . ne qui iais reprobata Crum quia amicus do quam obligabit eum ad Helendamnans si potuit ac voluit tantum con aliam me pensationem,uelint ditiones irre donare inmenterua, BD iis , piri libus , uel inciamico deiectam, Si non absolute, sic-'sise clericiis ipsimc dicionem admissam habuit licet in scripturam, non fueris redacta in isto emeriori Sequitur ergo quod si in foro congcientit non maiorem valorem sortia auri s donatimquam tu i Idonan C quaesitum praesens non continetur iut fitilesiuio, meoprecontra erus inicia alijsnostris quae sitis, quavis in qua cIonem valet Id eo in foro coisset. sesqui Adtilauit alterum , non potest restituere damnum corporale E .
laetum ergo iure naturae manet liber. atquedi consequemii noli renetur
cereirrepensationen in alijs bonis. R sp ondetur: primo dico quod alae uixta d,si datan . ean Uerils annullare tectetur. His est inpradicti Doctoris assertio. Tam n mea opinio fert, va non tene ur ad restitu
eresim sit . tractauerim de tisione, demutilatione facta cum damno adte-'Tri S nunc Nero tractamiis de nuatilaiatioue illius, ad quem nullum iam ui
515쪽
senetur illam recompensare , eo na Ahi guident uin', ' piado quo potest, ut patet ex rationem sqm et pondatur. Quia pecu iar ex ν-- l Rarura tua sa*zrriti tu ibitis, e iuri, cui in i non est solue udo, ii postea deueniat ad pinguiore lita una mi, Hasu estituere qui collaid mutuo,
stagij tirocurauerit satisfacere creat
tori,adhuc tamen tenetur restituere equi membra hominis Iiberi, secundiam tu restitui non posIunt, fit ut la inra teneatur , per alia bona ad arbi-ttium boni vita, damni illati facete Coi rapentacionem blae causetius de Ailagona super .ThOm. 2.2.q. 64.
tutabjd dicente, dc ex lege commil. Iatiua iustitiae, quae id postulat, cladqui iniuste abstidit alicuius meminbrum fuit causa iniustis injqualita tis, ut constat: ergo aenetur illam e- sarcire, eo modo, quo potest . Pre in rea, quando damnum est illa tutu in bonis temporalibus, aut in una a re compensatio est necessario facienda: ergo fortiori, quando damnum fuerit illa tuin m bonis corporis: quia bona corporis sunt, maiora rem pira lib. acetiam ipsa fama mam alias loqueretur et se uelioris conditionis illv, qvi hominem occidit, vel mutilauit, qu qui occidit bove alter: us . Si liud eruiste ex uatura rei mancre obno iv restitutioni, alte cura ncquaqua qd xtine absurdi lin. Item si qui occidit alterum nihil pro damno corporali cneretur festatuere,c messer, quia vitam ad aequalitat Ciri compensare non potes led id nobilis alet.Na
netur tala restituere: crgo idem ei dic una in priaposto de mutilatione in pri),rtione ditiam probatur exv bis lixo i, cap. 2I. ubi dicitur Siqvj pemude rit ocul, m lcrui, aut aucillae, te cerit eos lulcos, dimittet eu i belli in ruo oculo, quem eruit. Vbi, aut videtis pr9 damno corporali re in eo pentatio libertatis iniungitur Et
m eodem cap. plures alia recompensationes. taxatae sunt pro damno corpinali ex quibus omnibus colligi poHest eis de iure iratii rati, quod pro da
nocor Larali recompensatio neri dein
R. ua ord ne correpticuis fraterna. t Oleatur restituere mam ex tauta
latione denigratam , O a morta ter peccauit e
Idetur nemini concedi faculta- Chii 'vel a iure, proser indi crimen alterius apiid dicem, seu praelatum,nis prius adliabita correptione fraterna. Ergo ea non adti bita, t. is delinquens habet ius ad suam famam, ex consequenti miti ille facit qui illam aufert,ct mortaliter peccat, de ad restitutionem tenetur. Pro explicatione huius difficultatis considerandum est, quod rustitia consiliit in aequalitate rei,de charitas essentialiter citamor, cuius proprni munus .est velle, ut aulicus bonis a-buia dct: hi lic facit alia cilla obligationes iustitiae, Soch tritatis, narrasi
altera ampliorem iustiti seliario bligat ad illa, sitne quibus non po
516쪽
test stare aemialitas: Charitas vero ad uias fit ceultum , si defert illud illa me quibus non potest stare ami ad praelatum , non seruato ordiri et tia. Et certum est,quod quotiescunque violatur aequalitas rei, violatur
Secundo est aduertendum, quod quia fama est bona opinio, quam de alterius virtute habent homines, homines non iudicant de occultis, sed de illis, quae in publicam lucem veniunt, idcirco tamdiu habet unusquisque ius, ut de se ali bene iudicent, non quamdiu est bonus, Minnocens, sed quamdiu ita viuit, ut malum illius factum in publicum idoneis testibus deferri non potest. Nam si potest probari, etiam ant qtiam in publicum deferatur bona. opinio, quam de illo habent caeteri,
non tam ex iustitia debetur ei, quam gratis datur. Ita tamen bona opinionem, quam iustitia in isto alii non concedit, tribuit charitas, quae seni. per aliquid ultra iustitiam dat. Et sic
ex charitate tenentur homines bene
opinari de illo quamuis non ex iustu i a. His constitutis , dico primo , si erimen, quod ante hidicem dent- utito seruato nidine correptionistraternae , cst ita occultum, ut idoneis testibus probari non postit, qui illud detulit, tenetur ad famae restitutionem . Nam cum talis spoliet illum re sua , ad qualia habe ius, Donsolum peccat contra charilauem, ccontra pie cptuan de correptione fraterna, sed etiam contra iustitiam, ex cuius violatione oritur obias atro re stitutionis. Dico secundo, si peccatum ait crius , potest idoneis testibus probari, licet illud crimen a
ne Correptionis fraternae , peccat mortaliter; quia praeceptum de corareption viola ; non autem te .
netur ad restitutionem infamiae quae ex tali delatione fuerit subsecutam bona enim opinio , quam ille in tali casu habet, non debetur ei ex iustitia i ergo qui illam
aurer , non tenetur ad restitutiois nem
Ad argumentum in contrarium factum respondetur hoc modo Ius,
quod quis habere potest ad suam famam, est duplex . Unum proprie dictum, quale est illud quod ex iustitia habet ortum . Et istud ius non habet ille, qui committit peccatum. ex natura sua publicum quale est illud, quod idoneis testibus probari potest . Alterum ius est amici- tiae, de charitatis istud violat qui praetermisso ordine correptionis fraternae defert ad Praelatum cria men , quod ex se est probabiles defia non tenetur ad restitutionem Ex violatione enim praecepti chari
tatis, nulla nascitur obligatio restituendi. Diximus enim alias quod qui publice, de iuri dic diti maturnin uno loco, istam a in altero, licet peccet contra charitatem, non
tamen peccat contra iustitiam , quia ille nullum ius iustitiae habet ad sua ii famam . Haec habetitaefatus Arragona in eadem quaestione ex gesima secunda', articulo secundo. ex Diuo Thoma . Et haec docti inaseruanda est , ut cicripsimus mi nostro quaesito 3 322. loquendo de trarem curreptione , ubisunt
517쪽
unt aliquae eonditiones seruandae. A cium mihi nune videtur, aliquanto fusius, eandem iterum tractare, cum sit res,quae deficili, dcidentidem Currat. Dico ergo,quod qui iniuste: a iudicio acculatur, licet verum dic Iur, varie tamen respondere potest crimini obiecto. Si respondendo latum dicat, ut accusates probet obiectum crimen, nihil peccat, nec accusatori iniuriam ullam facit: rie omnes affirmat. Nam inhoe casu,accusatus non
tenetur se ipsum prodere. Secunda. negat proposita, ut proponuntur.
non peccat, nec ad restitutionem tenetur, quamuis alij ex hoc, illum a cusatorem fallarium suspicentur, Ac se famam amittat Nec propter hoc mentitur, quia crimen est occultum,
di ille proponit, tamquam probari possit iuridice consequenter ad nul-
idem repetatur. 20. Quaeritur, an ille qui accus tua apud praelatum, vel iudicem de aliquo cri ne ore quidem , sed inius . cym. non sunt tenes suscientes ad eius probationem negat crimen obiessum ex quoidirecte accusatoris fama ditur, aliquam teneatur facere restitu elonem, o peccet mortaliter e VIdetur secundum Caietanum in
summula, verbo Ressitutio,c pit .vltimo, in isto articu . quaestio. 62. 1.2. D. Thom. articulo secundo, ad secundum, quod qui verum crumen fibi coram iudice tectum diacet imum, taliter negat, quod accu iam restitutionem tenetur, quini atoris fama laeditur, vel quia acem ius ipse poterit iustitiam petere comsatns diei illum esse falsarium, e V tra accusatorem , ut puniatur ad n nam talionis, non probando quod obcri minatocem, ves quia ex modo negandi, id alii intelligunt, tenetur accusatoris famam restituete. Et loquitur Caietan non quando iniuste accusatus procedit animo, inten-rione diffamandi accusatorem sed uando solum uni excusares, de- endere se ipsum in ex tali defensione sequitur alterius in si nix, quod
est esse detractorem, notas 3rmaliter, Nec ex intentione, sed tantum materialiter, indirecte. Et hanc suam opinionem multis rarionibus probare initur, quas mitras facio, ne longior fiam . Seg si quis eas videre optet, videat in praefatis locise ut supra annotaui. Hanc difficultatem in quaesto nostr x I. impresso, paucissimis
verbis illic absolui, sed operae preiecit: ipse iudex ad id tenetur
Terti, absolute negati licet veni liter peccaret, dicendo mendacium ossiciosum, non tamen ad restituti ne tenetur, si ex hoc acutitora uiam amitteret quia nihil egit in tra iustitiam Sicut enim occidens defendendo propriai unam, ad nihil tenetur, ita defendendo iuste priam famam . Quarto , si acc Tatus acculatorem appellet falsa
rium, calumniatorem , secundum opinionem multorum, mo rati ter pereat, ela ad restitutionem tenetur ut hic asserit Arragona super D.Thom. a. a quaestio.&a articui. χ' Et si famam restituere accusatusteneatur , non tenetur se retraei
518쪽
Te conita se ipsum latendo quod ne- haut quia non tenetur se prodere o. Quartim , a qMmdosa matura sed inuicem possum remittere fama, eum sint domini sua famς contra Opiuionem Caietarii. Salon ibid.q. 69. ar. l. hoc quaesitum ponit. In hae materia inserenda mihi videtur opinio Dominici Bannes, ord. nostri, iri 1.2. D. ThO. q. 7 riar. . q. 2.ar. i. Quae quidem opinio multis est admiranda,praesertim cum sit tu potest rejtitui in eodem genere boni, teneratur res tuere illam infamator,inatio genere bonorum, ν in pecunia, κει oraIlambuι
l boc quaesto sunt hi ne inde ra
tiones. argumenta probabilia. Vndo Diuus Thomas in hoc articu lo a. a.q.ca. art. r. ad primum,& e-
.li Doctoris. Et est, ut quis pollit sed B cundum expresse dicit,quoil si infa-fendere in iudicio, imponendo LI maior non potest fama rn Litituere, sum crimen accusatori, vel testi, quieontra ipsum procedunt contra oris dinem iuris, vel imponendo ialsum. Dummodo non in vindictam sed ita . eum ad labet actandum dictui contra se Sc quod non posti aliquo alio modo labefactati, ad se tuenduin in bona fama . Haec sunt eius formalia
debeat aliter ei compensare. Et pro decisione huius dubii sit prima con
clutio. Si iudex impoliat per senten .liam Hi fainatori poenam pecunia
tiam pro citi tuenda tam a vel etia si conueuiant inter te ita famasus, minfamator de certa pecunia sui rima, Ut
infamatus cedat iuri sues tenebitutinfamator in conscientia reddere il-Probabilius,& veriti imitus est Φα Iam pecuniam. Haec coite lusio certis obij cere falsum crimen in tali casu Iim et apud omites, quoniaua lentu
est peccatum mendacis chiale, nouallaei mortale contra iustitiam, nec est mendacium perniciosum, cum fiat tantum ad repellenduin iniuriam testis teli incantis falsum, ueleontra ordinem illini et timeri daarium officiosum . Sicut enim inter togatus contra ordinem iuris, non peccat contra iustitiam, si neget ueritatem etiamsi inde sequatur Ina famia accli satoris , Ergo omnin idem erit in nostro casa, Et attertexemplum de oeticente iuuatarem, eum non alites se deferuleae p. L
iusta pacta obligant in toto conscie-tiae,quia ad iudiceni spectar, ne delicta maneant iii punita. Potest igitur. Eodebet in poenam peccati contra iustitiai II, punire, Δ j ni ponere illam petnam ii fauorem partis et . Item pinse infamatus habet lus agendi in jussicio contra in amatorem l .erg uti cedat iuri suo, potcs rec pete pretiupecuniarum . Secunda conchisi . Quamuis verosimilis O par; arsit . tiua huius diibli lauὲen verili mi Lior est pars o Vativa. Pinnia licet, argu mcntaero utraque parte sinet proh bihaiq Isthic non in Ictamus, v I bi elai tati l adeamus stamen magis vagent
519쪽
conclusio. Vtraque sentemia tempe Aranda elia prudenti Conrellario Etenim ii commode poterit infamator in pecunijs sic re restitutionem. iniunguet illi; arificiarpat ueIoli non commode poteri facere, vel ninuum gre erat dare pecuniam, non bliget illum, ut faciat ratem restitutionem ; praeterea quia utraque opinio probabilis est. Quarta conclutio , quando infin. mi est tan
q r, qu ritur, an qui per isti am
nituperationem alicu bono fuit abla
stu,possit resarci RE indetur ex Diuo Thoma,
2.2. qtiest. 62. ar 2 dicitur,*quamuis actio contumeliosano possi fieri. quoi non sit facta,potest in men clus enuctus, quod est dimin tau dignitatis person in hominum Iis condit mnis, retra iris mat ninione, per exhibitionem reuerensis , quod copiis ab illo pecu nil tit honorabilior in populo, cinnetur infamator ad arbitraim boni viti facere restitutionem in pecum ijs quia Iunc facit restitutionem in codem generer etenim honor, δίIama eiusdem ordinis honors curus sed pecun1 considcrantur in isto casn , uelut in mumenta ad resti-.tuendam hianam is proprio genetae reparat i& sic uiolatus honor restitii itur, quoia ita Manini: liton.-lltro 97. hanc tractauimus materiam, nimis rortu compendiosc, adeo aliquid noui addendum putamus,Op teai cum ipsa materia sit qualia prurimum pon)dranda cum sepe sepius
occurrit inter homines . Theologi COIN. muniter dicunt, quod iri xiiii alterum in honore .lenetur ab eodeIe ergo tenebatur etiam cxpenderes petere uehia;&hanc dicit nici exhiin isto caua, siquidem illis median hiti em reuerem te, quas D. Tho. agaibus restituitur fama in proprio I: nere. Et haec est drirerentia inter It-sionem corporalem membri ια famiam: quod quantumlibet se pendantur pecuniς, tempc mane Inutilatus at uero ianinia pecunijs interdum obruitur,& suffocatur. Et idem est, s .esio coro rassis luit
contra Llutem honorita reparabia liter amem tunc inmm Tomiat quod laeso tenetia raexpendere pecuritas ad reparandam a lutc an proptio genere. Hς Domi meus Banaaes in a. a. Diu Thome, quaesti
ait 64.artic. a. firmat esse Necessarea ad restitutionelio notis. Quam suam semctiam probam ex Diu A ustino in reguli, dicetite: Quicunque maledicto, vel conuicto aliquem esit,meminerit lati fiction , quam citius curare,quod fecit. Et statim subdat Qui aute nota
mo petir, sine causa est in tu ast riri, tria tris inde non proijciatur,quasi diceret: Est in malo statia. Ex his vcrbis conuincitur, quin qui fecit
alicui contumeli am, teneatur ab codem p teretveniam demque Chri- stus annuit Matth. s. quaindo dixit; priuiquam ad altare cat, reconcilie-.Iur fratri suo;quae recociliatio es -- aliam petere.Quid autem teneat Pe
520쪽
tius de Arragona super D.Tho. 2.2. q. 62. ar. 2. nunc explicabimiis dicit ire, quod sicut in satisfactione famae potest cadere remissio; ita etia in satisfactione honoris, ut qui contumeliam recipin condonare potest; secundum opinionem plurimorum Doctorum licet Caietanus sit contra
Si laesus in honore non vult remit tere satisfactionem, nis ledes petat veniam, nec ille honor potest a vlio modo restiti i tunc qiii secit contuinetiam regulariter loquendo, tenerii veniam petere. Et probatur Laedens tenetur satistacere, nec ad id faciendum est aliud medium, nisi petere veniam, ut suppono ergo illud erit neccssario exhibendum. Dixi regulariter loquendo. Nam si is, qui laeti est Praelatus,esto non habrat,vnde restituat, nis petendo veniam, n5 tamen tenetur, iuxta illud D. Augu Cl ini dicentis. Quando autem neces- stas disciplinae in moribus coercendis, dicere vos dura verba compellit, non a vobis exigitur, ut a vobis subditis veniatn postuletis,he apud eos, quos oportet et se subiectos, dum nimium seruatur humilitas regendi,
Praeterea petitio veniae, regularia ter loquendo, et decentissimus, dilconuenientissimus modus honoris inter homines restituendi. Probatur. Nam cum restitutio debet fieri per contrarium,4 contumelia si signucontemptus, quo contumeliator gerit se, ut superiorem alterum stabit ciens, proprium antidotum erit, contraria humiliatio,etiam usque ad eorporis instex ionem. Sed est aduerten
dum,quod non temper petitio venie est sufficiens medium ad restituedulion orem laesum. saepe enim tanta est contii melia, quod ad illius restitutisne. vltra petitionem veniae,sit nece iasaria alia aliqua compensatio ad arbitrium prudentis vita, ut cum quis alterum alapa percussit, de in isto casu ultra petitionem veniae opus eri alia etiam compensatio adhibeatur, quae qualitatem constituat, sed dubitabit aliquis, an si laedens non vult petere veniam, sed restituere alio modo, nempe pecunia, quantum Iesus voluerit;lesus autem non vult aliam
satisfactionem recipere, nisi quod potat veniam, teneatur tunc is, qui iesit Veniam petere 4 pro parte negatilia est argumentum Talis restituit plusquam debet, ut suppono dat enim centum aures pro honores, qui non valet quinquaginta, ergo non tenetur amplius veniam petere. t Praeterea quando is qui alteri diis xii tonuitia, vel contumellam, n potest honorem, quem' sit, restituere, esto det maiorem pecuni e summam squam honor valet, nisi petat venia, tenetur adhuc veniam petere. Probatur, quousque talia veniam petat, re
linet iniust alien ut honorem,ergo
semper tenetur ad illius restitution CSecund5,qui habet equum, vel phialam argenteam alicuius ipso inuito, non satisfacit, dando pecuniam murualentem, nec etiam maiorem, nisi propriam re det vero domino, ergo pari ratione, qui retinet honorem a lienum, que sola veniet petitiones t est restituere, non satisfacie dando maiorem pecuniam, quam valer, sed tenebitur adhuc eundent honorem