장음표시 사용
31쪽
inde minori, atque exequendo punitori, nec non humani generis inimico praecipuo , non aliter quam si Puer , parentum sinum effugiens , aut leoni , aut serpenti sese agglutinet deuorandus : undectiam huius causa consideranda erit . Ne vero erusinodi essectus alicui incredibilis videatur, ex his quae dicemus, nullus id potest nisi prH-teruiendo negare. Nam ut processus iuridice institutos qui numerum sui multitudine non habent) oinissos faciamus, maxime vero eos qui Per magistrum Henricum Institoris S sociuinquisitores in partibus Germaniae editos, nunc Romae apud iudices partim, S apud inquisitorem Cumanum Parturi, sunt processus ad 3Q. usq; numero omnes in agro Cumano in terra Musi editi : eX quibus cum infinitis alijs videre licet, nullum ad voluptuosa sagitia, quar in ludo diabolico eXPlentur, admitti, nisi penitus auertatur asco, S ad diabolum conue tatur. Omnes enim his processibus assecti, quorum pars est per abiu-xationem ad paenitentiam admissa ; pars vero ignibus explosa, fidem
Megarunt, crucem calcarunt, diabolum adorarunt, aut nomine , aut
diabolo instigante. Cum enitii ad hanc sectam cum viri, tum mulieres inducuntur: Sc id aut ab homine, quod crebrius est; aut a diab Io, quod maxime tempore tribulationii accidere dixerim, utrovisio
do Dat, dictus ordo seruatur. Quin etiam sunt aliqui modi prostendi in hac secta dc diabolica religione, ut ex innumeris huius sedis hominum consessionibus constat . Vnde ut recitant, & experti sunt auth
res dicti Mallei, duplicem obseruant profitendi modum ad instar religionum Christi: unum scilicet sollemnem, alium priuatum. Et priuatus quidem sit in omni loco dc tempore diuersis medus. Interdum enim aduersa sortuna tristibus, daemon tristem alloquitur, aut perseipsum visibiliter, aut per mediam personam: & si secundum eius consilia tristis se acturu spondet, omnia profutura ad nutu pariter spondet, dc dehinc ad praedicta inducit ordine quodam, a leuioribus sum-Pto principio.Nonnunquam etiam huius diabolicae religionis pro sensores, cu ex sua sollemni prosessione, ut libro secudo patebit, teneaturcilios proviribus ad dictam sectam attrahere, his de quibus sidunt,pr mittunt gaudia magna cum mulieribus, si viri; aut cum viris, si sunt mulieres: dc deinde si assenti sit, inducunt ad praedicta facinora, negationem scilicet si dei, conculcationem crucis, cultum diaboli, dc ciunmodi. dc ita esse ins niti processus astruiit. Modus vero sollemnis professionis hic est. Determinato loco ct die, diabolicis istis religiosis in concionem vocatis, apparens principalis daemon in assumpta estigie, ad seruandam sibi si delitatem cum temporalium felicitate dc vitae lon itudine hortatur; ct tunc magistra nouitiae vel noviiij, illam, vel illu
tabolo commendando offert. Qui si nouitiam de abneganda si de de
32쪽
eultu thristiano, dc extensa muliere sic enim Reginam virginum appellant) dc sacramentis nunquam venerandis voluntariam deprehenderat, protensa hincinde manu stipulantur: Sc statim satanas 1 tibi un- it, haec sufficere minime.Nouitia vero quaerente, quid supersit sponendum, subinfert: Homagium oportet exhibere, quod scilicet id continet, ut in corpore dc in anima sibi aeternaliter attineat, & quoia cuinq; alios utriusq; sexus pro uiribus sibi as clare curet : adiungens
Ni certa unguenta ex ossibus Sc membris puerorum , dc praecipue eo-Tum qui sonte baptismatis renati non sunt, sibi conficiat ; per quae, inquit , cunctas tuas voluntates, me assistente S iuuante, perficies. Huc modii dicti inquisitores didicisse dicunt in oppido Brixiacho dice-cesis Balilien . plene informati per iuuencula in maleficam quidem . sed paenitentem, dc sub iureiurando interrogatam : cui rei etiam si eassere, quod refert vir pr clarus Sc pene nostris temporibus vivus Io.
Nider in suo Fortia. ex relatu inquisitoris Eduensis dioec. qd scilicet in
Ducatu Lausan. quidam malefici proprios natos coκerant, dc manducarant,dc et modus discendi hanc artem fuit, ut maleficis in concione vocatis, opcre eorum, daemonem in assumpta imagine hominis viderent, cui nouitius necessario det fide de negando christianismo, & eucharistia nunquam adoranda, Scalcanda cruce, ubi lateter id posset. Ad haec accedit,quod idem ibide refert fuisse c5munem famam, reserente Petro iudice in Bolligem , tredecim infantes in terra Bernensiudeuoratos, propter quod iustitia publica aut inaduertebat in tales. Quaerenti vero Petro a quadam malefica, quonam modo pueros vorarent, dixit Q instante daemone pueris insidiantur, maxime non ba- Pti Eatis, ct crucis ligno non munitis, ne scilicet bapti Eentur, dc saluentur: quos ad latera paretum vel in cunis occidimus, Sc de tumulo de inde exceptos in caldario usq; ad ossium euulsionem decoquimus,lota carne in potabile quid resoluta, ex crassiori parte unguentum conficimus nostris artibus dc transationibus acc5modum: eX reliquo humore virem aut fasconem replemus, quo qui fuerit potatus, paucis
additis, statim sectae nostrae magister efficitur . Accesserit,qd refeti idein Gna Bernensi executione, captum iuuenem cum vXore maleficos , asserentem si spes sibi fore posset salutis, omnia se reseraturum. Asserentibus vero litteratis qui aderant, id posse fieri, modo veraciter Paeniteret, Sc suadentibus: ordo, inquit,talis est, quo etiam seductus sum. Oportet enim futurum nouiti uin vel discipulum, dominica die ante aquae benedicendae consecrationem cum magistris ecclesiam intrarein coram eis fidem,baptisma Sc uniuersalem ccclesiam abnegare : deinde honiagium praestare masisterulo, idest daemoni, quem nomine dinianutino significat, quando absens est,ne nomo aliud his, qui
33쪽
rion plene dispositi sunt,terrorem incutiat ; licet interdu scilieet a beane dispositis ipse daemon homagium praesentialiter eXciriat: deinde,
inquit, bibit de vire praedictor quo facto, statim sentit se interius artis nostrae imagines concipere, Sc retinere super sectae huius ritus praec Puos. In hunc, inquit, modum seductus sum, S uxor mea,quam tametantae obstinationis existimo, quod malit mori S coburi potius qua isteri: dc ita actum est, iuuene mira contritione, ut videbatur, eXimeto.
Ecce ergo qualiter primo Deum negant, quam adorent diabolum ; de Prius diabolum adorant,quam admittantur ad secretiora ludorum de maleficiorum . Vnde contra eum qui fassus est ludum diaboli se ar tia voluptatis intrasse, est suspitio violenta,q, negant fidem,& diabolum adorarit, cum alias nunquam aliter visum sit. s punctum teritu. Secudus effectus, voluptas est incuboru Sc succu boru, seu certe cu incubis de succubis respective. Qui equide effectus est mirabilis, ut homo cum spiritu habeat coitum activum , aut etiam
Passivum e dc ad eos ea liter, ut inde nascatur non homo modo, veruetiam gigas, ut omnibus Theologis placet. Huius ergo causa inuesti ganda est in hoc primo libro, ex qua in secundo soluentur infinitie quaestiones. QSod vero sint huiusmodi concubitus inter homines de spiritus, etiam nullus nisi proterviendo negare potest, cum hoc infiniti processus astruant, & sit sacris doctoribus ac litteris diuinis consentaneu. Dicitur enim per Mosen Gen. 6. Gigantes autem erant super terram in diebus illis. Postquam enim ingressi sunt si iij Dei ad filias hominum,illaeque genuerunt : isti sunt potentes a taculo viri famosi. Quod pertractans Aug. etsi in ordine ad poetarii fabulas 3. de Civit. Dei cap. II. sub dubio relinquit, dicens: Virum potuerit Venus eX concubitu Anchisar Aeneam parere, sub dubio relinquamus; tamen quatum ad processum scripture,pene inquit in scripturis talis quςstio
oritur, qua qu ritur, utrum praeuaricatores spiritus cum filiabus h minum concubuerint: unde natis gigantibus,tdest, nimium gradibus, ct sortibus viris,tunc terra repleta est. Sed in ordine ad sacras scripturas libro. s.cap. 23. quaestione determinans, ait: Creberrima fama est, multique se expertos, vel ab eis qui eNperti erant de quorum fide dubitandum non est se audiuisse confirmant, siluanos dc faunos, quos vulgus incubos vocat, improbos extitisse mulieribus, ac earum appetisse de peregisse concubitum : dc quosda daemones, quos lusos Galli nuncupant, assidue hanc immunditia dc tentare,& ciscere,plures talesque asseuerant, ut hoc negare impudentiae videatur: Haec ille. Postea vero ibi determinat illam quaestionem Gen. 6. super illis verbis rVidentes siij Dei filias hominum, an scilicet cum filiae hominu essent
stiae Cain, dc successorum, filii Dei debeat intelligi per gratiam, idest, fili,
34쪽
filii Set: vel per creationem, idest angeli mali: & dicit et non de incubis solum intelligitur, ubi videtur velle, Quod utroque modo possit intelligi ubi dicit gi. No est incredibile no ab hominibus, sed ab angelis vel quibusdam daemonibus,qui mulieribus sunt improbi, avsmodis mines,idest gigarites procreatos et de quibus in littera dicitur Gen. O.
Gigantes aute erant super terram . I siclorus quoque libro. 8. cap. viri
tractans illud Isa. 23. Pilosi ibi saltabant: huic sententiet testimonium aedijcit, dicens in haec verba. Pilosi qui grςce panisti, latine incubi appellantur, unde dc incubi dicuntur ab incubando, hoc est, stuprandorsipe enim improbi eκistunt etia in mulieribus, dc earum peragunt co- Ditum, quos daemones Galli dulios vocant: quia assidue hac Peragunt immunditiam. Quem autem vulgo incubonem vocat,hunc mani faunum sicarium dicunt,ad quem Horatius dicit. Faune nym- apharum fugientium amator: Per meos fines, & aprica rura, Lenis Ince , das. Transeo infinita eXperimenta,quae ipse noui, qualiter plerumque violant per vim, Deo permittente, castas, sed forte elatas moniales et qualiter noui mulieres sponte tales amatios habentes,quq ab hoc morbo curari nolunt. Ista vero aut declamari, aut ad feminarum aures at-
tingere, pessimum laret: quod facile suis libidinibus eXplendis daemones aduocarent.
Ibunctum quartu. Effectus tertius est Delatio velox per multa spa-ma terrarum . Qui equidem mirabilis est rudibus, Peritis autem non: quippe qui norunt inferiora corpora, quo ad localem motum, angelis etia satan obedire ad nutu; dc qui homine, si debilitas eius dc anhelitus Pateretur, possent tempore imperceptibili sicut mouere, ita deferre ab ortu solis ad occasum: de quo ad praesens supersedeo, in hoc eodem volumine speciali capite multa ex arcanis philosophi ς dicturus.Ita aute esse Pome, ut dςmon,Permittente Deo, hominem ferat, Sclitterae secrae, S philosophiae documenta testantur, ut patebit: ita autem aliquando esse, dc eXperimenta, dc magorum opera, dc inquisitorum infiniti processus attestantur: sed quia de ajs in secundo volumine intellectium cap. istoPi. 26.q. S.daturi, multa dicemus, ad praesesis verba succido.
.P unctum iunctum quin tu . Effectus quartus est Apparitio, qua diabolus ap-
Paret, nedum phantasiae modo, Verum etia ipsissensibus corPoris, informa viri, aut mulieris, aut bestiae, aut alicuius insensibilis: sicuti
reste Greg. in Dialog. mulieri in specie lactucae apparuit. Qui eq*dem esse iis mirandus est, quonam scilicet pacto aliquod corpus hcςompaginare diabolus possit, ut humanum, vel equinum, vel eiusmodi videatur. Ita vero in facto quandoque esse etiam litterae sacrae astruunt. Angelus enim satanae, Apostolo docente, transfigurat sc
35쪽
in angelum lucis: quem scilicet dubium non est inua ijs speciebus
apparere, tam in somno,q etiam inuigilia, altria ut de historiae, & eMIρ enta numero infinita,& Theologi, ac omnes Poetae clamant. Dunctum sextum. Effectus uero quintus, Rerum occultatio est pr sentium per eam Passione,quam Theologi Acrisiam: Aug.uero Aoraliam uocat: quae caecitas est non simpliciter, uerum ex parte, quatinum uidere uetamur, non autem aliud,ut sic interdum malefica inuisibiliter dc moueatur,& operetur. Ita autem esse eYperimur interdit, cum deperditu quippiam ter, quater, S Pluries eodem loco Perquirimus,ubi deinde illud inuenimust testantur etiam processus multi aitem Sc cXperimenta multa, ut latius in libro secundo Probabitur. Dunc in septimum . Effectus uero sextus est Ludificatio sensuum cum interiorum, tum etiam eXteriorum, ut fieri plerumq; cernitur in Praestigiis, dum aut in ungue, aut in speculo, seu aqua, seu certe quomcunq; corpore eXPolito dc terso figurae videntur, qua de re terra plena est: longe autem magis Iudaeorum funagoga refertior. I Punctum ultimii. Effectus ultimus Malescia sunt, quae dixeris mi- randa profecto, ut per ea liquet,quae de sti. dc male. iura deciderunt edixerunt uero Doctores in . sentctiaru libroi, ubi de matrimonii impedimetis pertractatur.Et haec sine numero sunt circa homino, iume- ta dc fruges quas eiusmodi homines daeinonii in cooperatione sicuti sib. mis turbinibus ac grandinibus cuertunt. Ad haec quoque reducuntun etiam corporum benescia mirandarum sanationum, quae incantatio- . nibus Sc carminibus sunt. Vtrumq; enim S morbus, ct sanitas eius modi authore diabolo, st: qui interdum ut perdat animas, corpora tamnat, sicut Sc inficit: Oppositorum enim eadem est disciplina. Praedia'ctorum ergo omnium causae, principia dc fundamenta hoc primo uo lumine scrutanda dc reseranda statuuntur.
Animam humanam esse spiritum, O non corpus; subsistentem , O non
PR IN C i r I v xi ergo praedictorum omnium indagaturi, nostrae
diuinis litteris modo, uerum etiam e M uerae plial Osophiae Principijs, ct naturalis nostri luminis intellectualis uirtute, ab nostrae animae natura exordium primum per multa puncta sumamus. I Uunctum primum. Humanam animam,idest eam rem,qua primo vivimus dc operamur,intelligendo maXi me animata enim viva dicimus, reliqua autem vita carere) esse corpus vel naturam corpoream, multi falso existimaueriint. Nam Galenus medicus anima dixit ele mentorum aut qualitatum elemctarium comPlexionem esse, motus inde,
36쪽
inde, quod videamus ex diuersis copteXionibus in nobis educi varios
effectus,quos Passiones dicunt,quq animae cum humanae, tum brutaliascribuntur: sicut facile irasc.ntur colerici, ct malaconici tristantur. Erravit vero deceptus, et non distinxit Passiones quonam Pacto, de complexioni, Sc animae attribuuntur: quiPPe coPleNIOni attribuuntur quasi disponenti, Sc quantum ad illud duntaxat quod in passione est materiale: ut in ira est accensio, dc motus smguinis circa vitae principium cor; animae vero non equidem sicut disponenti, sed sicut principio principaliter efficienti, Si quantum ad id quod in pas ione se
male est, vota ira est vindicte concupiscentia. Contra Galenum ergo sic arguo. l primo.Si enim anima coplexio est clementorii, aut qualitatu elementariit; aut ergo compleκio est materialiter, idest elemeta compleSa : aut formaliteri idest ipsa habitudo siue ordo, siue relatio elementorum compleXorum . Et prosecto prini u falsum est, alioquin anima esset simul iterra, aqua, aer, ct ignis, aut horum qualitates:& co- .sequenter erit quaeda quattuor distincta, quod statun impossibile dixeris : vel unum mixtum corpus ex quattuor, quod Pene statim improbabitur: vel 1 aqualita mixta eX quattuor, dc consequenter noerit substantia, nec homo vel pars homina neq; homini speciem conferret . Similiter autem dc secundum, alioquin anima sicut dc relatio, nullius esset operationis principium: imo nec subsistetia, nec ens ab solutum aliquod, vel etiam reale, si id tantum csset quod mi maliter est relatio. Non est ergo elementoru complexio anima. s Secundo. Complexio ista qualitatibus elementaribus inserior sit oportet, quippe quae ab eis causatur. Anima vero nedum humana verum etiam brutorum atque Plantarum,qualitatibus elementorum Praestatior dc superior sit necesse est : quippe animae vegetabilis operatio, dc longe plus cognitio animae sensiciuae, et enta res qualitates excedit, cu talium qualitatum operatio ab extrinseco sit: no enim ignis seipsum calen cit, dc sic in caeteris. Omnis vero operatio animae ab intrinseco est, ut digerere,egerere, dc eiusmodi et viva enim dicimus quae seipsa mouet. Non est igitur anima comDleXio, alioquin idem respectu eiusdem, desuperius, ct inferius foret. l 1ertio. Corpus animalis locati' motu a compleisone non mouetur; numeretur enim motu Praedominantis elementi: quippe sortius superuincit, dc cosequenter semper deorsum ferretur. Anima autem animale corpus mouet, dc in omne parte mouet . Nonsst ergo anima compleXio . I arto. Nam quod comis PleXionem corporis regit, frenat, dc vincit, complexio n6 sit oportet, ut planum est: Anima vero humana inuicquid sit de brutati in humanum corpus regit, . frenat corporeas Passiones, dc vincit, quae corporis sequuntur complexionem: interdum enim ad uas dc concupiscentias
37쪽
ta F. s rLvEsTRI PRIER. Proniores agente anima minus irascuntur, minus etiam concupiscui, ut in continentibus patet. Non est ergia trinia ipsa cc Plexio, aut co Porum, aut corporearum qualitatum. liraeditatae vero opinioni Galeni, similis est opimo eorum qua animam harmoniam dixere, quSpe qui no sonoruna,sed contrariorum harmonia intendebant, ex quibus animata corPora componi videbantur . et haec quidem sententia ab Ari Il. in libro de Anuisa Empedocli, a Greg.. vero Nisseno Dinarcho ascribitur . impugnatur vero ut Praecedens, ct ulterius etia rationabus
Propinis. l Primo. Omne enim corPus miritu harmonia habeat opo
teri S complaXione; nec harmonia corpus aut mouere, aut regere Potest, vel frenare passiones sicut neque complexiocantendi retiam de remittitur sicut ex complexio . EX quibus Omnibus liquet anima non vile harmonia sicut neque compleAione . t Secundo. Harmoniae rario magis corPorum qualitatibus quam an unae congruit: nam sanatas . harmonia quaedam humorum est, sortitudo neruorum & ossium, pulchritudo vero membrorum atq; colorum et quorum autem harmonia sit, sensus vel intellectus assignari non inmisit, nec caeterorum quae ad
animam spectant. Non est igitur amma Armonia. Id emo. Nam ha
moniam cluplicem esse constat, ipsam scilicet compositionem, dc itinsius conis Usitionis rationem, seu P Poris Nacm , ct modum: Anima vero coinPositio non sit Oportet,qui Pse quamlibet ammae partem esse compotitionem aliquarum partium corporis Oporteret, quod assignare non contingit: similiter aurcm comPositionis ratio esse non P tesi ; quia cum in parcibus corporis diuersis diuersa sit ciusmodi com- rositionis ratio, singuis partes corporis singulas animas necessario ha-Derent, Vt os, caro, & neruus, quae in diuersa proportione constituta sunt . Hoc autem faIsum constat, qu:pDe homo non inet aliqua una species. No est igitur harmonia anima. si ursus alii longe grauius e rantes , animam corPus csse a thruXerunt, ut antiqui naturales Phil sophi, qui nihil Pr ter corpora esse crediderunt,ut Insea Patebit: qu Him opiniones etsi variae fuerunt, communi taliam concordia sic refelluntur . I stimo. Anima est in ijs inserioribus Principium VI tae,no quodcunq;: sic enim & oculus, & omne instrumentu amnis citet anima ; quippe quod esset Principium vitae,idest vitalis operationis: sed animam principium vitae dicunus primum,ides h quo primo viuinius , quasi principio omnium principiorum visae. Et si vero aliquod corpus Principium vitae esse potest veluti cor in animali est vitae principium: nullum tamen corpus potest esse vitae Princi Pium Primum : quippe
est e vivens,aut vitae Principium,corpori non congruit ea ratione qua coim est, alioquin omne corpus aut Vivens, aut vitae princiPiu cias vi c id ei cogxuit ex eo quod est talo corpus: quod aut est actu ta
38쪽
le,eX aliquo ei principio cogruat oportet, quod actus eius est: sicut calidum calore , ct homo humanitate homo , S animatum corpus anima animatum est. Non ergo corpus anima est, consequenter autem nec anima corpus. fgecundo. Viventia cu res sint naturales, ex materiat a Drma composita sint oportet: Ex corpore aute & anima, quae actu vivens facit, componuntur. Igitur animam & corpus formam &materiam esse oportet, ut alterum forma, alterum materia sit. Corpus
aute forma esse nequit; 'uippe quod in altero sicut in materia dc subiecto non est. Anima igitur forma erit, si alterum eorum form a est. Non ergo aiuma est corpus: quia nullum corpus forma est. Itertio. Duo corpora in loco uno eodem tempore esse impossibile est: Anima vero ibi est ubi & corpus quod anima vegetatur: non enim seorsum a corpore anima est, aut vivit.NO est igitur anima corpus. I Quarto.
Oinne diuisibile, cuiusmodi omne corpus est, continente indiget Scuniente partes . Igitur si anima corpus est, aliquid aliud suas pari svniens habeat necesse est: illudq; utiq; magis erit anima, imo anima animae r corPus enim anima recedente dissolui videmus , dc si iterum
illud continens diuisibile sit, ad aliquid Scindiuisibile, & incorporeud euenire oportebit: quod utiq; erit anima, aut in infinitum erit procedere s quod omnino impossibile esse etiam Philosophus monstrauit. a. Metaphysic. & 8. Physic. Non est igitur anima corpus. , Quinto.
Quemadmodum in sequentibus ostendetur, intelligere ullius corporis aditis esse nequit: est uero actus animae, Sc consequerer anima compus esse nequit. Vnde haec opinio quod scilicet an inia corpus si tria diuina scriptura, Sapient. a. ex stultorum persona ponitur, de anima Profitentium, atq; dicentium t Fumus & natus est in naribus nostris, sermo scintillae ad mouendum cor
1 Punctum secundum. Principium nostre intesiectioni ,quod hominis animam dicimus, esse quoddam no incorporeum modo, ut probaui iuus, uerum iam Sc sub si stens, sicut lapis, aut arbor, uel equus & homor non autem inhaerens alicui, ut albedo uel calor. Primo. Nam hominem per intellectum omnium corporum formas Gnaturas posse cognoscere manifestani est. Quod uero aliqua potest cognoscere, nullum eorum in sua natura habeat oportet, sicut pupillam omni colore carere, quae omnes colores Percipit necesse est, Sc generaliter omnem sensum priuari suo sensibili: ratio uero huius est , quippe illud quod potentiae cognitiuae naturaliter inest, aliorum cognitionem necessario praepeditet, sicut lingua insecta colerico, ac perinde amaro humore, dulce non percipit, sed amara omnia nunciat.Igitur si intellectuale principiti, idest intellectus,uel anima nostra, in se cuiusuis co Poris naturam comPlecteretur, omnia corpora cognoscere es diiudi-
39쪽
carenosi posset. Impossibile est igitur intellectuale principium habere corpus: imo impossibile est quod per organum corporale intellia gat. Nam S illius organi corporei determinata natura Omnium eo Porum notitiam excluderet: veluti si quis determinatus color sit non in pupilla modo , veru metia in vitreo vase, infusus liquor ut laur coloris eiusdem . Ipsum igitur intelligibile principium, quod intellectus dicitur, operationem per se habeat oportet, cui corpus ullatenus non communicet. Nihil uero per se operari potest, quod per se subsiliereno potest: operati enim solius entis in adiu est, & ipsum operam ipsum esse pri upponit: unde eo modo aliquid operatur, quo cXistit: Propter quod calidu,& non calorem calefacere dicimus, quippe calidum est, quod est: calor uero non est, sed calore aliquid tale, puta, calidum est. Reliquum est igitur ut anima humana , quae nactas uel antellectus dicitur. aliquid S incorporeum, & subsistens sit. Dunctum tertium. Brutorum uero animς subsistentes minime sunt. Et si enim antiqui naturales inter sensum S intellectum non distinxerunt,utrumque corporeo PrinciPio ascribentes, eX quo sequebatur utrumque esse inhaerens: Plato uero inter ea distan Nit,utriamque astabens incorporeo,& immateriali principio, id est animae secundum Le ipsam, eX quo itidem sequebatur utrumqi esse sublistens, consequenter autem oc brutales animas. Aristoteles tamen distinxit, astruens luter Omnes animae operationes intelligere, cosequenter autem S uelle, solum sine corporali organo eXpleri: sentire uero S consequentes operationes animae manifeste cum transmutatione corporea accidere,
sicut pupilla uidendo speciem coloris immutatur, S idem in alijs.Sic igitur manifestum sit, animam sensitivam per se sine corpore non habere esse, sed omnem talem esse coniuncti: dc consequeter anima bruis talis, qu ae est sensitiva duntaxat, per se non operatur, S consequater per se non subsistit: cum unumquodq; similiter sit, ct operetur per se uel cu alio, nec possit quod in se subsistit, este ociosum. INec prς- dictis obstat pyino,quod anima hominis est aliquid subsistens, consequenter autem S anima bruti, cum sint eius de generis: quia licet homo conueniat in genere cum brutis , specie tamen disseri r disserentia autem speciei attenditur secundum differentiam forma , ct cons queter dissere anima seu sorma bruti a forma honianis. YNec secudo obstat, d sensus ad sensibilia sic se habeat ut intellect' ad latelligibilia, qui ea sine corpore intelligit, S consequenter utrumq; per se op ratur & subsistit: quia se habent quodammodo similiter inquantum utrumq; est in potentia ad sua obiecta per similitudinem excipienda:& quodammodo dissimiliter, inquam in sensus a sensibili cum corporis immutatione patitur,unde ab excellenti sensibili corrumpitur: PO
40쪽
ta, uiuus a luce nimia: quod in intellectu non cotingit,quippe qui Post maxima intelligibilia magis potest uidere minora. Et si intellige do fatigatur corpus, Per accidens est: quod scilicet uires senstiuae obiecta illi ministret, lus sunt in corpore. t Nec obstat tertio, quod brutorum anima corpus mouet,quod non mouetur a seipso, & cose' ueter Operatione habet sine corpore: quia uis motiva duplex est, scilicet uis aPPetitiua imperans motum, cuius operatio in anima sensitiva non est sine corpore, imo ira,gaudium, & huiusmodi passiones sunt cu trans mutataone corPorea : alia uero est eXequens motum,Per quam membra motui ha ilia redduntur, cuius actus non est mouere, sed moueri: unde mouere patet non esse actum sensitiuae animae sine corPore. Animam humanam immortalem ese. c A P. IIII.
τοῦ T si ex ijs iam haberi potest, quod anima humana immortalis est,
is luippe qu. ae sine corpore potest operari, consequenter autem SC1le : tamen nonnullis punctis id abundanti rus astruetur. 1 punctuin Primum. Circa illam quaestionem multipliciter olim opinatum et Quida enim,idest antiqui ila naturales Philosophi,intellectum a sensu distinctu minime putates, sicut sentire ita & intelligerea corpore Pendere putarunt, consequenter vero antimam intellectivacsse corruptibilem, Sc naturam corporea sequi: unde corvin aliquI ea esse ignem putarunt, alii vaporem, alii harmoniam . Quam quidem opinionem Aristotelesplenius extinxit, ostendus intellectunbabsolutum esse, dc a corpore independens habere : omnia enim corpora intelligit, consequenter aut e dc in se omnia corpora recipit, sicut Sc vitisus omnia visa, cosequenter aute ab omni corpore nudus sit oPortet, sicut dc omne recipiens a natura recepti nudum est alioquin si quam Naturam corporea in sua natura complecteretur, illa in existens prohiberet aliorum notionem scut si pupilla colorata esset, omnes colo res nequaquam exciperet: imo si per medium coloratum videat, ceu Per vitrum viride, omnia viridia videbuntur. unde intellectus dicitur
corporis actus minime esset & ab Auic a dicitur non cile rina submersa in materia, dc in libro de Causis dicitur non esse super cor Pus delatus Invidam vero ut Pythagoras ac Plato anima rationale immortalem norunt, de corpore tamen In corpus migrare putarunt: quod quidem Arist. iiii. de Anima ea ratione de struxit, quod antima corpori S sorma dc motor sit: determinatae autem formae dete minatam materiam subesse, dc determinato motori determinatu Or-xanum necesse est ; quemadmodii &ars quaelibet Propriis Vtitur in strumentis: quo actiun putes, ut haec amnia non nisi huius corporisso a