장음표시 사용
61쪽
rari: si vero nullu est propriu ipsius, non utiq; erit separabilis, sed scutrecto inquantu rectum multa accidunt, ut tangere aeneam sphqra secundum Punctu, non tamen tanget ob hoc separatu lectu In. in leParabile enim si qui de semper cum quoda corpore est.Hςc ibi. 'bI.S. 1hO. elucidans illa verba; sed sicut recto, sic dicit. Si vero no est et aliqua Propria operatio seu passio animae; ipsam anima a corpore separari non continget, sed erit de anima sicut de recto. Licet enim multa accidant
recto Inquantu rectum, scilicet tangere eneam sphqra secundum punctum ueno tamen accidit ei nisi in materia: non cnim tangit rectu amea sph ram nisi in materia. Sic erit de anima, si no habet propria Operationem,quod licet ei multa accidant, no tamen accidunt ei nisi in materia. hic diuus I ho. Contextus autem est in a. de anima te X.com.
Xj.vbi sic habetur. Quod quide igitur no si anima separabilis a corpore, aut paries queda ipsius si Partabilis apta nata est, non immatus estum est;quarunda enim partium actus est ipsarum: at vero secundum quasdam nihil prohibet propter id quod nullius corporis sunt actus. haec ibi. Hunc aut e contextum exponentes praedicti ex Positores, dicunt quod separabilitas luc sumitur pro ea separabilitate, quae est secundum esse, ita quod esse vivus sit separabile ab esse alterius,& unuin alio secundu rem non recipiatur: nec ambo in tertio . Nec referre, utrum littera legatur de actuali separatione,ut translatio Arabica ha
bet: aut de Polaciali, ut nostra sonat: quia utraq; separatio bcne infe tur cX non esse actu alicuius corporis.haec isti in forma.Qui licet ponsint intelligi ut loquantur exponendo textu eκ persona diui Tho. &cliui Alberti: tamen ex hoc habetur pramo, quod si ipsi aliter sentiant, ac secundum suam expositione sentire deberent, in suae doctrinae ruinam, habent hec duo magna luminaria contraria: Et ulterius dico secundo, quod necesse est ita esse,ut dic ut hic: quia si quod accidens est animae corpore iaci sustentatu, nec ab illo in esse depende illud a subsistente spiritu sustentetur oportet, S cosequenter subsistit anima &immortalis est: dc rursus oportet,quod si no dependet a corpore secudum esse,quod nec secundu operari, nisi sorte iii ratione obiecti: quod non arguit principiti operandi, non c5mune inseparabile, ut probabi-itur,& istimet cocedunt,& secundu catholicam fide concedere oportet: licet isti de mente Arist.faciant qucstione,qui oppositu non diXRassertiue,& si disputative. Imo si sensit Aristoteles ut isti astruunt, sua
voce ignoret oportet,qui anima ponit mortale, ut ista dicunt, dc cum hoc hadere partes, quae nullius corporis actus sint; dctonsequenter sine organo operentur. dc haec de conteritu. Quantum vero ad teκ-
tum, it Iud in primis aduertendu est , quod istimet exponendo teXtum com.3 an a .de Anima, scilicet, Nec esse est inquantu omnia intelligit .
62쪽
DE s TRIGI MAGIs Li B. r. 37 immixtum esse scut dicit Anaxa. ut imperet; hoc aute est ut cogn6scat. intus apparens enim prohiberet extraneu,& obstrueret;multa dicunt. Primum. Cu dupliciter aliqua forma dici possit esse corporea vel se sibilis: primo ut in se quidditatiue sit talis, ut forma ignis, secudo ut etiam si in se non sit talis, sit tamen eκ sua natura perfertio rei sensibilis seu corporeae: cum Aristote.ostendisset intellectum non habere in sua quid litate admiYtione rei corporeae, nunc ostendit, quod non habet eiusdem admixtionem in sua actuatione, ita quod nec in se est aliqua de iis naturis, nec est persectio alicuius huiusnodi naturae & ad
Probandum utrunq; inquiunt, medium est, quia intellectus esse determinatae natur , aut determinatae naturi Perfectio, tuae aliorum cognitionem praepediret: & Probat eade ratione oportere uitellectum emeseparatum a Parte corporis, Sc a corpore toto. Secundu. Quia vero eis videbatur, quod ista eorum positione everterent, eκcogitarunt quomodo sustinere possent a puci Aristotelem intellectium de separabile a corpore,& mortalem este ac sic dicunt: Tripliciter aliqua res dicitur naturalis, siue physica quid litatiue, persective,& existeter . dc simili ter tripliciter negatur esse phy sica, quidditatiue, persective,& eκisteter. Verbi gratia. Sphaera non est ens physicum quidditatiue, cum no includat ex sua quidditate materia sensibilem ; nec persective t quia non est de ratione sphaerae quod perficiat materia sensibilem , seu sit perfectio eius; sicut est de ratione ais quod sit perfectio corporis sensibilis; & tamen non dicimus sphsram non esse ens physicum existenter: quia in rerum natura inueniri nequit nisi in materia sensibili. Ita rem aliquam esse immixtam corpori, tripliciter cotingit, scilicet quid-ditatiue, perfective, dccNistenter. Et ita potest dici de intellectu, sicut in sinuauit Arist.in prooemio, quod est separatus a corpore, sicut sph
ra a natura phy sica: Et quemadmodum non repugnat, quod sphaera neque est natura phy sica , neque Persectio naturae phy sic , & tamen
existit soluiti in play sicis, di physice: ita potest esse, quod intellectus
neq; est in se aliqua natura corporea, neque est perfectio alicuius nature corporce, dc tam e no eκistit, nisi in corpore & corporaliter. Vtra
autem ratio Aristotelis probans illum immiκtu quid litatiue, de perfective, probet eum immiκtum eκistenter, dicunt videri quod sic r uia tque impeditur omnium cognitio, si intellectus sit igneus quidaitatiue, siue realiter, ut patet in gustu amaricato. Et dicunt non posse responderi, nisi dicendo, quod intellectus impeditur de facto, ct per accidens in singulis hominibus a cognitione omnium, sicut sphaera de facto no est nisi ignea S terrea , quavis forma liter Se pe sective sit neutrar de sic erit de anima sicut de sphaera, cui attribuitur tangere rectum in puncto: ct tamen nulla sphaera inuenitur tangere E a rectum
63쪽
rectum in puncto: Quia non inuenitur, nisi ignea dcc. Haec eX illis. inu deinde responcietes ad argumetum a se contra se per istam Aristotelis authoritatem factum,quod aliqui partes anime sint separabiles;respondet per dictam doctrina,de quid ditatiue, Persective dc eXinenter traditam : dicentes, quod in omnibus, quae docuit Aristyteles de separatione intellectus possibilis, intendit de separatione so mali: quia, Vt ipsemet docuit, non ducunt ad animam magis scparatam , uam rectum, si ad opus proprium non venitur. haec siti. Lgo autemico de duobus alterum necessario dicendum , aut quod i cxtus Aristotelis istorum expositione non patitur. aut quod Aristotclem OPOrtet concedere falsa ct inopinabilia . I Primo enim secundit illii modum dic edi, oportebit philosophis speculative realis esse genera quattuor: quippe praeter phy sicam, mathematicam, S diuinam, OPortcbit de intellectu possibili dare aliam: quia secundum istos abstraliat a materia sensibili, quemadi nodu S mathematica, dc non ab intelligibili, cum sit in corpore, sine quo iaci intelligitur. sicut nec accidens aliquod sine subiecto . Uecundo oportebit dicere accidens corporale secundum suam propriam quid ditatem non perficere suu proprium susce- Ptiuum, quod est corpus sensibile, cui dat esse aliquod, puta, esse intellecti uu vel aliud: S ita non erit de ratione proprii actus cisse in pro Pria potentia . Et si dicatur, quod intellectus perficit id quod est cor Pus lensibile, sed non inquantum est sentibile , sequitur quod calor non erit accidens, vel ens ph v sicum: quippe qui non persicit sub stantiam sensibilem ut sic, cum in subiecto suo nullam Pra supponat sensibilem qualitate, sed insit ei mediante quantitato: non enim anta calorem inest igni alia qualitas sensibilis. l pertio, luia fateri oPOrtcbit, quod virtus corporea & indiuidua suscipiat formas uniuersales S nn matera ales. t uario, quia sequitur quod intellectus poS sibilis in uniuersali operetur siue intelligat: quia possibilis intellectus potest intelligere Omnia, dc nullus talis intellectus in particulari potest inicia ligere omnia . t Quinto dicere oportebit, quod substantia intellectualis, &cui infit naturalis appetitus perpetuitatis, iit e X pers, de suo naturali desiderio fru stretur . et intinita alia absurda sequuntur ex ista cXPositione,& Pasitione; &.cosequenter non est rationabilis. Quod autem dicit opinio i sta de eo, quod est tripliciter ens eiic phv sicum , est chim era diaboli pro veritate euertenda, dc dico oanne ens mundi realiter elle diuinu aut phy sic , idest spirituale aut corporalermath qmatica aute sunt phy sica , id est accidentia corporu naturali ii, licet per intellectum considerari Posimi non naturaliter: dico etiam omne ens no metaphysicii esse naturale quidditatiue ad huc sensum,
quod includit in aliqua sua dis finitione materiam sensibilem intran
64쪽
DE s TRIGI MAGIS LIB. I. Ipsece, uel per additamentum, cum fit corpus vel accidens corporis.Dico ulterius, quod sphaera naturalis est crisphusicum: licet eossit conliderari metaphysice; & omne quod istenter est cias phy sicu , est etiaquid litative. quia licet in aliqua sui diffinitione no includat cXplicite materiam sensibilem seu Phy lica, in aliqua tamen alia includit: unde
nec ipsa quantitas sine subitantia diffinitur. yduantum ad tertium
aute in contra dictam politionem, conclusionem oppositainasoliturus,
aliquas alias praeparatorias praelii, abomit ergo liaec prima Tam intellectus possibilis, quam agens, apud Armotclcm cst Pars, id est potentia animae rationalis. Nam de possibili etia per istos patet; S pars Ilioniae
abundanter contra Averroistas Probatur: de agente autem Probatum
est supra per S.I no. dc probo tripliciter. l Primo. Nam Arii l. in a. de
Aniana tex .com. i. dicit, quod anima separari secundum Partes quasdam nihil prohibet, propter id quod nullius corporis sunt actus. Aut
ergo istae partes, quae non sunt subiective in corpore, sunt intellectus agens Possibilis, aut possibilis & voluntas,aut volutas S intellectus agens,a sufficienti diuisione: cu aliae Potentiae nodint quibus separatiocouenire aut credatur, aut possit,aPud quoscunq; expositores.Non autem possunt isti respondere tertium : quippe qua intellectum Pos,ibi lem apud Arii l. actum corporis credunt, , a sortiori uOIuntatem, quae ct imperfectior & pollerior sit oportet;nec secundum, eadem ratione. ergo primum dicant Oportet: consequenter autem apud Arist. v terq; intellectus potentia antinet est. I Secundo probatur idem. Nam Arist. ratio inducta, quod in omni natura oportet elle agens & patiens, hoc Probat: quia licet Propriu agens ut natura acta & mota possit este eκtrinsecum; in natura tamen libera quod intra sit oportet, quippe nihil ab alio motum ut sic, actui suo dominatur: unde diuus Tho. suo diuinitus remis ingenio, sic Arist. rationem deduXit. I Tertio. Nam diuus Tho. 2. con. cn. caP. 78. hoc multis rationibus probat, quibus isti sui discipuli antequa eum postergarent, debuissent respondere. supra uideatur. I Secunda. Vterque intellectus tam agens, quam possibilis immortalis est & incorruptibilis apud Aristotelem . nam de agente ster istos positores pateat: de possibili autem multipliciter probatuit Prinio. Nam omnis res corruptibilis apud Aristotelem aut corpus est, aut virtus in corpore: substantiae enim spirituales, aut earum accidentia apud ipsum alterationi minime suciduntur, quippe quae soluin sit apud contraria. Apud ipsum autem intellectus possibilis ne-' ue corpus est, nec uirtus in corpore , quippe qui non miscetur cor Pori, Ut dicitur in 3. de Anima teX. cona. q. Ergo apud Aristotele immortalis est, ct consequenter anima rationalis . Dicunt hi positores, quod nolouiscetur corpori quidditatiue aut persedime,sed existenter
65쪽
33 F. sILvxsTRI PRIER. tantum, quod no arguit immortalitate. Sed cotra hoc: quia omne accidens corporeum in sua quid ditate includit corpus, cum Per addita
mentum dissiniatur, & consequenter materiam senti bilem saltem in comum. Praeterea, iam probatum est, quod ad istam doctrina multa abilirda sequuntur. L praeterea si intellectus possibilis est in corpore, est in eo ut sorina subnantialis vel accidentalis, & sic dat ei aliquod esse, & consequenter perficiat oportet: S consequenter est in eo Pe
sective, & veraciter perficit corpus sens bile. Et si dicatur quod cor- Pori assistit, iam subsistit, contra istos. Et si dicatur quod illud quide perficit, sed hoc ex quidditate sua minime habet hoc utique nihil est, quia forte nullu accidens habet quod ex sua quid ditate perficiat co Pus sensibile ut sic. uicquid tamen sit de alijs, hoc nulla eκ primis in qualitatibus sensibilibus habet, sed facit aliquod corpus est . sensibile ut sic: unde intellectus a corpore non erat caliditate aut sensu separatior . Et praeterea si intelleitus est in corpore eXistenter, aut ergo in toto, aut in parte: non in toto quidem , quippe ad cuiusque partis Lusionem, eius praepediretur operatio: nec secundum, quia idem esset
iudicium de eo, de de sensu, qui ct ipse sensibile corpus quid ditari uenon perficit; consequenter autem intellectus non nisi indiuidualiter reciperet. Et praeterea si est in corpore existenter, cum sit ibi realiter rsiue praecedant eum qualitates sen si biles, siue sequantur, & quantus, ct eκtensus, ct diuisi Ditis esset: consequenter autem S calidus aut frigidus per se vel per accidens, S eiusmodi: sicut & sensus, cotra Arist.2. de Anima . I Secundo probatur idem . QSicquid apud Aristotele est corruptibile, etiam est alterabile : quia corruptio non est nisi per
contrarietatem, secundum quam alteratio inducitur: Sed intellectus
possibilis apud Arist. est inalterabilis, quia & inastas sibilis, patet ira 3.
de Anima tex.co. 3.quod de passione corruptiua intelligitur, que abiicit a subiecto, ut patet etiam pcr istos e Xpolitores: Unde neque ab emcellenti intelli tibili patitur, nisi per acci gens ratione corporis, ut libro eodem patet.Est ergo incorruptibilis, S cosequenter etiam anima rationalis. I Tertio. Quicquid apud Arist. est corruptibile, etiam debilitabile sit oportet, sicut S alterabile. Intellectus aute postibilis apud
Arist. non est debilitabilis, sicut nec noster visus, ct a fortiori, nisi graorgani: quia apud eum si seneX accipiat oculuin inuenis, Utique videbit vi iuuenis, ut dr in i . de Anima . Igitur idem quod prius sequatur
oportet. I duarto.Quicquid a corpore est separabile, ita qd est quidem, & tam e no est corporis actus, est immortale apud Arist. quippe quod sine corpore eκistit, inalterabile est, quia dc imobile eκ. 6. Phy. Intellectus aute possibilis eiusmodi est,qnqui de aliqua animae ratio natis Partes sunt seParabiles. a.de Anima teX.eom. xi. ct istae esse n queunt
66쪽
queunt nisi intellectiis aetens dc possibilis, ut in prima coclusione probatum est. ergo idem . t Quinto. Si apud Arist. intellectus postibilis
est mortalis, aut corpus, aut aliquid corporeum sit oportet, ut patuit: neutrum vero apud eum est, quippe qui putat eum super actum sua secti, ut m 3.de Anima, patet quod nulla cornorea virtus facere pol, ut Avice. docuit S experimur. ergo idem. ISeκto. Si intellectus possibilis apud Arist. est in corpore exilienter ut sphaera, accidens corporem fit oportet, habens determinatam naturam corporea, cum nihil in genere sit vel in mundo quod in aliqua specialis lima specie cise nooporteat. Hoc autem falsum esse liquet, quia omnia nequaquam m-telligeret, ut ipsemet dicit in 3. de Anima .ergo ide. Sed dicitur quod est cognoscitiuus omnium de se formaliteriquamuis Per accidens impediatur respectu singulorum honianu. Sed contra hoc, tum quia sequitur quod in uniuersali potiit intelligere dc loquor eκ parte intelligentis, dc non obiecti) cum Omnia Posiit intelligere, dc non ut est in lingularibus: quod est absonum, quia adius sunt suppositorum: tum quia natura in suis operibus non impeditur nisi raro, dc per accidens,
ct huiusmodi non est in omnibus, sed in paucioribus solum. Id episenio. Nam ipse Aristot. I. de Anima teκ. 33. loquens de eo intellecturo intelligimus, dicit Rationabili stimum est hunc esse nobilis limu diuinum secundum naturam. Et in a. eiusdem, tex. com. 2I. dicit. Intellectus S perspectiva potentia videtur genus alterum anime esse, dc hoc solii in cotingere separari sicut perpetuum a corruptibili: reli quae autem partes animae manifestiam eri ijs quod non separabiles sunt. Intellectum ergo qui est pars animae Aristoteles dicit perpet uni: quod secundum istos expositores de agente non potest intelligi, quem apud Arist. ponunt substantiam separatam . Circa istum autet eXtum, qui contra eos euidenter concludit, sicco Pede transeunt. Tertia conclusio. Anima rationalis apud Arist. est immortalis probatur primo.Nam omne subiectu perpetuorum Simmortaliu accidentium , apud omnes plutosophos perpetuum dc immortale est. Apud Arist. autem rationalis anima perpetuorum S immortalium accidentium subiectu est, idest, intellectus agentis S possibilis,qui partes seu Potentiae vel accidentia animae sunt, ut patet Per coclusionem prima; ct immortales ut patet per secunda Ergo apud Arist. an mia rationalis immortalis es Secundo. Na apud Arist. vi patet t. de Antina teX.co. 13. si anima habet operatione Spria sintellige actu vel habilitate seu aptitudine)est separabilis a corpore, Sc coseque ter imortalis actu vel aptitudine: no em est separata a corpore, vel apta separari, nisii Sc esse
apta nata sit: unde si absq; corpore operari pol, absq; corpore esse Possit necesse est.Ipsa aut aia apud Arist. Ppriu opus habet utiq; actu vel
67쪽
aptitudine, in quo corpus partem dc communionem habere non Ponui: quippe apud ipsum habet virtutem S potestatem propriam, in qua potentia ier arabilis est, inquit ipse a. de Anima teκ .com. 2I. &intellectus immixtus est corpori, supple actu. 3. de Anima teX.com. etsi propriam habet pote 'itiam anima, propriam habeat operationem necesse est: quia cuius est potentia, eius et i & operatio, ut in libro de Som. & vigilia ipsemet Aris . astruxit. Ergo apud Arist. immortalis sit noster animus oportet. Crertio. Nam omnis substantia operati nem sine corpore habere nata immortalis est apud omnes. nullo reciam ante, & ratione liquet: quippe quod sine corpore operari potest; &si alterabile est, ct sine corpore esse possit oportet, alioquin possibi
liter operaretur quidem, nec tamcn csset: liquet etiam idem peream conditionalem, quam supra eX Prologo pruni de Anima ex Aristor. deduximus: Si anima, inquit, habet operationem Propriam, contin get eam separari : quae conditionalis utique vera non esset, nisi omne tale esset immortale, quippe semper conditionalis vera, necessaria cust,uniuersalem cathegoricam includat oportet: Anima autem humana apud Arist. operationem habet sine corporei ut in lib. i s de Ansem a l. cap. 3. clare patet, ubi sic: AIens sola, inquit, extrinsecus accedit, eaq; sola diuina est: nihil enim cum eius actione comunicat actio cor Poralis. Ietitur apud eum anima rationalis immortalis sit oportet.
l amario. Nam ipse idem in primo de Anima tex. cona. 2I. Intellectus inquit,idest anima intellectiva, & perspectiva potentia, idest intelle
eius noster, videtur genus alterum animae esse: alterum inquam , subaudi a vegetatiua di sensiciuar & hoc solum inquit contingere sepa- .rari sicut perpetuit a corruptibili. Item ide in I a. Metaphy.te X.co. I ZI Iouentes quidem igitur inquit causa vel prius facto existentes, quς autem ut ratio, simul: quando enim sanatur homo, tunc est sanitas, .
de figura tres spherae simul S aerea sphaera. Si autem posterius aliquid
maneat perscrutandum est. In quibusdam enim nihil prohibet, ut si est anima talis, non omnis, sed intellectus: omnem namque impossibile sorsan . Ubi patet quod cauta mouentes secundum eum, idines scientes, sunt essectibus priores, non autem formare sed sunt simul, ut anima cum homine: utrum vel O Post essectum remaneat aliqua sorma, dicit absolute quod aliquae manere possunt, sed non forsitan omnes: dc dicit, forsitan', quia hoc determinandi non erat ibi locus , ut docuit diuus Tho . Dicit vero quod aliquae possunt manere, ut si est anima talis, non omnis, sed intellectus: ubi ly , si stat Pro quia: quamuis sicut Sc de ly , forsitan, dici possit. Nec prodest si dicatur, quod omnia ibi ponuntur sub illa conditione, si: quippe liquet quod ante illam concitionem absolute dixit, nihil Pronibere aliquam formam
68쪽
esse talem; 3c quod subditur, ut si, ea ratione dicit quae tacta est. Et sit
illum textu non S.Tho. modo, verum dc Comm. intellexit squamuis in intellectus natura falliatur) dc omnes pene expositores. Et haec de tertio . Indiantu ad quartu,praeter ea quae supra sparsim soluta sunt, unicum principale motivum Praedictora reperi tale. Si intelligere est phantalia, aut non sine phantasia, non erit hoc sine corpore, ut inquit Arist. i. de Anima. Intelligere autem non est sine phantasmate, vepatet in 3.de Anima teX. com. 3 Q. S 39.Non est ergo intelligere sine
corpore, cosequenter autem nec anima. Solutio inci horum intellectu
illud in primis notandum est, quod assumpta conditionalis, licet sit
argumentative prolata ab Arist. ut dictum est, vera tamen est, si pari foriniter, & uno modo intelligatur antecedens Sc consequelas, idest virumqi adhin, vel virumque aptitudine, ut si sensus. Si intelligere est
hantasia vel no est sine phantasia i actu, no est sine corpore in actu, iue non est separatu a corpore in actu: si vero est phantasia vel non sine phantasia in aptitudine, no est sine corpore in aptitudine, siue noest separabilis a corpore. Dico auic quod est sine phalasia aptitudine,
licet n5 aetii in vita ista mortali: Sc ideo est a 'corpore separabilis, licet non hac vita duranter via de in aptitudine loquendo negatur minor, siue positio antecedentis. Igitur eX Pr cisa organi eXcrisione non infertur separabilitas in actu: secus vero in aptitudine, quia operationi quae sine organo est, non repugnat esse sine Phantasmate, cum eliciatur a substantia spirituali per se subsistente, nec dependente a coria Pore: dc quae consequenter esse Potest extra corpus, habet potentia Propriam corpori ii6 comunem, quae solacet omnino esse potest sine corpore, dc consequenter oPeratione similiter Propria : quippe cuius est potentia, eius quoq; sit operatio oportet, ut dictum est. Est autem
verisiiine ista mens Arist. vi patet in a.de Anima. teX. com. ςj.Vbi, ut
patuit, sic dicit. Quod quidem igitur no sit anima separabilis a cor-Pore, aut partes quaedam i Psius, si Partibilis apta nata est, no immanifestum est: quarundam enim partium scilicet corporis; actus est ipsarum. At vero secundu quasdam nihil prohibet propter id quod nul .lius corpohis sunt actus .hςc ibi EX quibus liquet,quod sunt aliquς partes, idest alique potentie antris, quq n O sunt a stus alicuius partis cor- Poris, quς sum separabiles, ut intellectus Vterq;, ut dictum est, etiam si Pro isto tempore non operentur sine corporali obiecto. Dependere enim in operando a corpore ut ab obiecto, non tollit subsistentiam operantis mam subsistunt bruta, quae nec visionem, nec quam Gynq, operatione habet in extrinseca a corpore ut obiecto inde pendente.
Ex iis aute dissonantia quaedam inter viros illustres aufertur. Operari enim sine corpore ut obiecto, sine contradictione infert operari sine. v. F corpore
69쪽
ε F. s I L v E s TR I PRIER. corpore ut organo: econuerso autem operati sine organo corporeo,
apud aliquos non infert operari sine corporeo obiecto, de verum est sine test obiecto in actu pro vita illa: apud alios aute operari sine o gano, insert operari sine obiecto corporeo, dc verum est In ai tudine quippe quod operatur sine organo , licet non sine obiecto corporeo, tinc organo sit oportet, cum operari presupponat esse: quod aute sine organo est, a corpore no dependeat in esse oportet: cosequenter autetiitereunte corpore flabit, ct tamen tunc non erit ociosum , sicut nec substantia que uis.operabitur ergo sine obiecto corporeo, seu sine phatasia. Hanc tamen dissonatiam alii aliter tollunt. Ad artum entu ergo dico primo, quod illam conditionalem Arist. arguendo S inquire cloinducit. dico secudo, quod in sensu aliquo vera est, quia si intellistere non est sine plaantasia in actu, non est sine corpore in actu: dc in aptitudine, si in aptitudine: sed eκ non esIe sine Phantasia in actu, non infertur non esse sine corpore in aptitudine. actio enim quς a Phantasia pendet solum ut obiecto sine organo dicita, est potentiae quae corpori. no innititur: consequenter autem pereunte corpore, non peri bit: veru
potius in suo subiecto incorruptibili manebit, ct tunc poterit esse sine
Phantasmate ente. Arguitur etiam secundo sic. Nam dictit ira est quod in proposito p&prium Se commune tripliciter dicitur, organice,obiective, dc partialiter. Si ergo proprium di commune primo modo capitur, secunda conditionalis non est necessaria: consequenter autem crit
falsa, scilicet si est atquid animae operum aut Passion a Propriit, conis tinget ipsam separari: quia sta corpus ad illam operationem concit rere modo tertio: stat enim quod amnia excludat quamcunque partem corporis ab alicuius operationis communione ς Sc tamen sit ratio operandi toti composito primo : dc sic operario dc non crit per organum,dc erit communis. Non ergo ere operari sine orgatio bene infertur separabilitas. Solutio lina patet ex dictis: quia ille tertius modus concurrendi non est dabilis; dc s. daretur, esset illa operatio comunis Primo modo, idest organice quatum ad illud quod operatione modo Primo communem facit: quod est ratio corporis , non ratio partis aut totius, ut supra diutum et . Multa alia argumenta sunt ab aliquibus, quae omnia per praedicta so Iuuntur. Adserretum respondi inininae . quia de his ante eum scripseram: nunc vero resPonderi non oportetiqui a per Ratrem Hieronymum Fornarium Bachalarium, de per Fra trem Bartholoinquin Pisanum sundamenta eius euersa sunt. Et lixe
70쪽
Aliquas esse substantias intellectuales, humana anima praenantiores.
ΡR I N C I v I v M autem aliud rursus nostrae considerationis eκ eo vel maκime lubet assumere, ut ex verς plutosophiae principsis contra fideles iiifideles christianos, qui Chris si fidem ntini me ea reueretia qua decet complectuntur, expeditionem paremus, ut quae in diuinis litteris & legunt, i decredui, aut vix frediit, ex vera philosophia docti credant: & id vel in primis esse aliquas substantias, quae intellectu vigeant anima hutnana pr stantiores. Nec enim de intellectuali creatura eX participatione loquimur, cuiusmodi est homo intellectu pollens secundum partem, idest animam : sed de ea quae est intellectualis complete,quasi quaedam Perfecta dc copleta natura sublistens. uod equidem multis punctis efficiemus, illo vel maxime suppo sito, quod Deus sit, & quod rerum causa voluntaria sit, quod 3c Theologi ac Philosophi probant, dc nullus nisi iii sanus decredit: quis enim exiguo Solumine omiua probaris Supposita ergo sint liaec. t Uunctum primum. Quia nostra cognitio omnis a sensu incipa , qui corporalium cst , dc corporalia nouit: hona ines philosophi a principio de veritate rerum naturalium conquirente , solam naturam cor Poream capere potuerunt, adeo ut nihil nisi corpora esse existimarent, etiam animam iPsam nostram contra ea quae monstrauimus
corpus esse dicentes, quos etia in sequuti videntur haeretici Manicha l. Deum lucem quandam esse corpoream infinitis spaciis distantem rati: sic quoque Antropomolliitae haeretici, Deum lineamentis hu-naani corporis figurarunt, nihil ultra corpora csse putantes. Sed posteriores Philosophi ad incorporeae substantiae notitiam deuenere , &liorum primus Anaxagoras, qui a principio astolens omnia corpora fuisse commixta , coactus est supra corpora aliquid ii vixtum S incorporeum astruere, quod corporalia cuncta mouendo ab inui in ea distingueret, illud. vocans intellectum inouentem, Jc distinguente omnia, quem religio dc pictas claristiana Deum vocat. Plato vero ad eiusmodi substantias incorporeas astruendas atque monstrandas, alia via processit, quod scilicet cXistimarit necesse fore, ut ante omne participas ipso esse, aliquid esset abstractius participatum : conseque ter vero cum omnia corpora sensibilia ea Participent, quae de ipsis praedicatur, naturas scilicet generum ac specierum, & aliorum tu. ae de ipsis via tu ersaliter dicuntur, sicut Socrates participat naturam honranis biε-que eitiinio Socrate estpinnis humanitas, sed pars una humanitatis
equus iste natura equi, luc certius naturam cerui: ctia omnium huiusmodi reru naturas siue species posuit Plato a se sibilibus abstractas