장음표시 사용
211쪽
quare timendus est,in a facie irae eius thrmidandum. Timeat ergo Deum peccator, qui Deum offendit, ieccata sua plangens cum David veniam poscens dicat: Non es sanita in
carne mea, farre ira tua, et C.
A facie peccatorum meorum, irata it inon est pax ne requies Usibi meis. Quia qui peccatorum suorum grauitatem considerat,qui culpas suas praesentes habet, nec obliuioni tradit eas, statim ad poenitentiam inclinatur,non quiescit,nec voluptati Peccato bus indulget. Multum nan ue confert peccatorum memoria, rum me ad debitam illorum latisfactionem faciendam. Antequam Da-
moria, uid peccati sui cognitionem haberet, de poenitentia nihil eo-tιlκ gitauerat: at postquam Nathana Prophcta peccatum suum ad a. Re.ra memoriam illi reduxit, parabolam illam proponendo, in qua tanquam in lucidi ilimo speculo peccatum suum repraesentauua so. tum vidit ac statim sceletis sui pamituit,dicens : Peccavi Domine, opera satisfactoria coepit. Quare,e dicebat serere
me Deu secundum magnam mε θνicorssiam tuam, secundum multitudιnem miserationum tuarum dole iniquitatem meam suoniam iniquitatem meam ego cognosco, peccatum
meum centrum esse εν ubi alia litera habet: Coram ma est semper Quali diceret: Si adhuc Domine non poenitebam, erat in causa quia peccatum meum non cognoscebam i neque in quitas mea coram me erat, sed potius eam habebam a tergo,
obliuionique mandaueram At nunc peccatum meum coram
me est semper c ideo illud detestor Qeonfiteor, d ad poenitentiam animum meum induco. Sicut enim obliuio beneficiorum Dei holninem facit ingratum,sic obliuio peccatorum poenitentem. Quando Adam&etua primi generis humani
parento peccauerunt,statim ac suam agnouerunt nuditatem,
foliis arborum cooperuerunt se. Cumque cognouissent se ense nudos , inquit sacra Scriptura, conisarunt m folia ficu Grtae 'ef.3 secerunt erιαomata. At Deus cum eiecisset illos e Paradiso abiecta illa veste ablata ab eis, vestiuit eos tunicis quibus dampesticeis. Et virum tuae pelles fuerint de uouo a Deo creatae, vel animalium occi rum, non est praesentis in stituti Thebae disputare. Dc hoc videatin Theodoretus in suis super Genesin quaestionibus Paraphrasis Chaldaica loco illius,quod diciturr
rem carn sua ,s induit eos. O summa Dei elementis licet enim valde illis esset iratus propter peccaturo commissum,&licet sententiam mortis contra eos fulminasset, tamen cum
212쪽
honore eos voluit dimittere. Sicut cum aliquis nobilis seruum Simile. suum e domo propter aliquod facinus commissum elicit. let ei vestem aliquam porrigere, ne nudus aut indecenter de domo sua discedat:sic Deus cum hominem e Paradiso eiicit id ι M. absque veste de honore abi te non permittit. Sed bone Deus,
quid sibi vult aut quid in hoc opere mysterij late a quod cum primus homo foliis ficulneae induerit semetipsum , Deus illa
veste sublata, tunicis pelliceis ex animalibus mortuis eum induerit Disticultatein hane Strabo soluit glossa referente, in Solutio. quiens: Ipsi secerunt sbi perizomata, ut peccatum suum abs Strabo. Conderent, Deus vero tunicas pelliceas, quibus totum corpus usu. eorum induit: quia& in eorporein in anima eos iuste damn uir. Itaque, non patitur Deus , quod sit aliquid in nobis, quo peccatum nostrum abscondatumsed potius quo detegatur nobis. Folia fleus peccatum abscondebant,4 carnem non tege mota. bant, at tunicae pelliceae carnem omnino tepebant, sed dete .gebant peccatum, quia tunica illae ex animalibus mortuis factae,mortem ac per consequens peccatum, per quod mors intrauerat, ad memoriam quotidie reducebant:quod non leuem occasionem ad deflenda sua peetata illis conferebat. Hinc est
quod diuus Ambrosius in apologia David,eapite non expli D. b.
cans illa verba auoniam iniquitatem meam Vocognosco,in
quit Non medioere est, ut agnoscat nusquisque peccatum tuum δε ideo supra ait: lapsius quis intelligat Hid est , quis est tantus ut intelligat Qui enim potest agnoscere,potest declinare, potest quid sequatur eligere Pleriquo in suis lapsibus
gloriantur,4 putant ea laudi esse, quae erimini sunt. Si alienum coinquinauit thorum,& pudieae foeminae expugnauit assectum, si viduae propositum aliqua fraude mutauit. Alius necem hominis, latrocinij insidias,& rapto vivere putat esse virtutis. Nonnulli cireumuenire, ac fallere arbitrantur esse sapientiae. Ex his nullus potest diceres Cymoniam inlauitatem Peccata me m et cognosco sed ille, qui potest dolere quod fecerit, ora hu- condemnare quod deliqueriti, quem sua vitia compungunt be Hactenus diuus Ambrosus. Et recte quidem , inquit, ciuem Simiis vitia ua compungunt quia ad hoc ob oculos ponenda sunt
peccata, ut conscientiam pungant, memoriamque vulnerent. Solent studiosi vinearum, vel hortorum cultores, tribulosae sentes ne vitibus aut arboribus noceant, radicitus euellere, ex
illisque vallum,4 septum vinea conficere, quod furibus aditum in vineam vel hortum praecludatri se tot illud ipsum quod nocumento erat, custodia deinde inseruiat Ho s igitur in s imitetur
213쪽
imitetur unusquisque,qui ab anima sua peccatorum sentes,&spinas per veram poenitentiam evulsit: ex his spinis vallum conficiat praeteritas culpas semper in memoria habendo, ut ab illis deinceps caueat, ει daemoni,aut cogitationibus prauis D cu aditus recludatur Doctor Incognitus super Palmum quin-FUMm quagesimuris adducit ad hoc propositum illud Levitici quarto Cum cognouerit homo peecatum suum osserat capram iam maculatam. Quod sic exblicat, id est, esseνa seipsum ad mo- dum capra Capra secundum physicos, carnes habet siccas de difficillima digestionis pilos asperos,& cibo utitur grossiori, quia virgultis alborum, vesciturisic vere tales peccatum suum cognoscentes ot Deo satisfaciant, earnem siccam habere deo bene per abstinentiam, ieiunium: quae debet et se diutitilis. digestionis, ne de facili affectiones earnales in ipsum per approbationem conuertantur: pilos asperos habere debet,quia non mollibus, delicatis vestibus debet vestiri,sed asperis, cibo solido debet uti, scilicet verbo Dei, quod est anime cibusa& sicut capra per vias asperas ascendit ad alta, sic per asperam poenitentiae viam, ad caelestium contemplationem peruenieta Sed huic explicationi possumus nos aliam caprae proprieta, rem superaddere,quae magis ad propoluum pertinere vid tur naso a. HGς Quinx peculiare o capra , quod dum currit aut fugit ι caput aliquotics retro eonuertit. Si e Mimirum peccaro qui profugus a Deo, pς viam inferni summa celeritate currir, quando Deo in sacrificium per poenitentiam offertur, instar caprae debet caput ad transactam vitam , praeteritaque peccata
Isai.as conuertere, ut ea detestetur in futurum caueat. Recomtaboribi omnes annos meos , dicebat Ezechias in amaritudine anima mea. Quid est in amaritudine animae annos transactos recogitare,nisi ad praeterita peccata oculos mentis conuerte.
re,ad illa dctestanda, plangen cla Sic quippe faciebat Prophe- a Regius, conuertebat quidem oculos suos ad tempus in quos a Deo sui per peccatum separatus, conliderabat peccatum quod cum Bersabee per annum integrum commiserat. Uriae homicidium, scandalum quod populo dederat, ad nomen Dei blasphemandum, ex insideratione horum adeo perturbabatur eius animus tant6que assiciebatur dolore, ut veraciter,destine si tione diceret: Non es pax ossibus meis a facie
p P. . suoniam iniquitates mea supergressa sunt aput meumine. Hs r Modus est soquendi scripturae familiaris ad exaggeranda pec-
- rata, dicere, quod caput sunt iupergressa primo Esdrae non
214쪽
dieitur Lyruoniam iniquitates nostra multiplicata sunt supere ut nostrum . o delacta nostra creuerunt usque in caelum.
Quo loquendi modo, dominium peccati, quo peccatoribus dominatur, significatur Peccatum enim captiuitas est Paeeaea dominatio quaedam, qua praemitur peccator, o una I Urannu nia det alma, ut facit precatum serum est peccati. Non quadam. enim peccator est tui iuris , sed peccato suo subditur, Daemo Ioan. s. russique fit vile mancipium eui propter voluptatis pretium vi itroneus seipsum vendit.In libro .Reg. cap. 2I. cum de Achab .Reg.ar Rege iniquo Scriptura sacra mentionem faceret, qui innocentem Naboth interfecit inquit: Igitur non fuit alter talis Hut Achab qui venundatus est . ut faceret malum in eo φectu Domini. I. etiam Machab.cap. i. de quibusdam Israelitis r.Mac. r. qui a testamento Dominiri lege eius recesserunt, colueruntque Deos gentium iuxta eorum ritum, dicitur: quὸd venundati sunt ut facerent malum. Diuus etiam, Paulus Rom. . Om 7.
hae sus est serma loquendi Ego autem , inquit . earnalis sum venundatu seu peccato. Sed quod huiusmodi venditio malienatio non fiat ab alio quam ab ipso peccatore , seipsum pro vilissimo pretio Da: moni tradente, verba illa quae apud Isaiam cap. o. habentur , manifeste indieant aeuis es is γε, liber repud quo dimisi matrem vafrram aut qui creditormem eui vendidi ves parce in iniquitatib- euru enumdati His, is in eoiarib--ectris dimisi matrem vestram. Circa quae verba inquit D. Hieron. Peccatis suis unusquisque D. Hier. venundatur, dum proprio arbitrio derelicti nostra voluntate, vel ad bonum, vel ad malum ducimur Appellatur peccarum venditio, quia sicut in venditione fit rei quae venditur alienatio,in in alterius transit dominium rite etiam in peccato contingit. Alienatur peccator a Deo, fitque in eo quaedam doministransmutatio nam elim prius per gratiam sub Dei dominio esset constitutus,per eulpam Diaboli seruus efficitur Sciat igitur quicunque peccatum mortale committit, siue Rex sit, siue Dux sive Imperator,aut quacunque alia dignitate praefulgeat,quod peccati sui seruus est, Darmonique erudelissimo tyranno subditus.Hoc adeo verum est, quod etiam antiqui Philosophi cognquerint, sola ratione naturali ducti. Vnde de
Diogene Philosopho legitur, quod eum Alexander ille magnus,se totius orbis dominum diceret,se eum est affatus me σεπε quaquam es Demrnu . sed seruorum meoria serum. Nam vitiis
quibus ego' oro . tu insemis. Quaedam etiam Barbarae gentes eidem Alexandro urbes expugnanti,&nationes in suam
215쪽
poetestatem redigenti, in hune modum scripserunt Inimlios
Peceat externos euertere eonaris . t internos iactentes aeuid tibi
seruitu prodest totius uniuersi dominum' i , si iam infima is abiectas. D. g. rei qua ιι sunt peccara eruta es Sententia quidem, etsi ab hominibus Barbaris,in Ethnicis prolata digna tamen, ut aureis literis conscribatur,memoriari; mandetur, Significarunt enim hac sententia Alexandro, qud propter victorias ab eo partas,superbia, ambitio,in vanitas , in eo augebanture quae ciuidem vitia instat dominorum crudelissimorum animo suci
Iere. νύ dominabantur. Verariamque est Ierem.sentent.ccisSariuriis
Diis alienis die ae nocta . qui non dabunt vobis requiem. Cui D. v. D.August. subscribit, dicens: Peceator seruus est tot dominorum, quot vitiorum Q a quidem domini crudeles appellantur, quia contraria imperant multoties. Superbia vult quod homo maximos faciat sumptus, perpetuam sui memoriam relinquat,4 magnificat pompa atque factu incedat at auaritia e conuerso , ut in sumptibus nimis parcus sit, nec unum obolum consumat, Gula hominem ad oppi paros cibos inuitat, qui sine magno labore comparars non possunt: at pigritia& desidia ad otium , quod paupertateret indigentiam parit. O infelix peccator in quo vel saris discrimine, quam contraria tibi imponuntur mandara Ic obseruat difficilia, eo que,d a lege Dei tui, cuius iugum suave est Monus leuissimum , hu- Magis merum auertis Magister super illa verba ad Rom. 7. Video βρεν Di aliam legem ιn membru meis repugnantem legi mentμ nea. sola ad Meaptiuantem o in lege eeeatici ubi loquitur Apostolus de Roma mite peccati, qui in membris nostris regnat, ut puta, in ocu-Fomescio ad coneu piscendum , in lingua ad loquendum, in aure ad peceati laudiendum, quae non licet. Qui mes dicitur lex rationi r pugnans Circa haec, inquam, verba ait. Legitime factum est, ut qui non obediunt suo superiori , ei non obediat suus ins rior,scilicet caro. Supra te est Dominus Deus tuus,infra te est caro tua .Seriai ergo superiori, ut tibi seruiat inferior. Et ideo, quia tic temps sti superiorem Teilicet, in primo parente,
nune torqueris ab inferiori . scilicet a carne , quae fomitem habet peccati te eaptiuum ducentem , id est , inclinantem in legem peccati hactenus magister. Itaque, propter originale peccatum homo libertatem suam perdidirooμ i. sp/m Non hidastia, aquρ triuile in nare aeui sido Hα- ctusque est carni suae ributaritis. Haec est prima caprinitas quam homo expertus est. Sed ex hae sita se tunda, deterῖor est ex Nia, scilicet, qua homo propter inuale peeeatum in manus
216쪽
ipsius peccati, vel Daemonis traditur Tradam Fg tmn, inquit Deus , in manus dominorum crudelium. bEgyptus secun da. o.
dum aliquorum interpretationem, id c signifieat quod afflictio: quod peccatori valde conuenit, qui in magna afflictione versaturiquem Deus in manus dominorum crudelium tradit, scilicet, in manus affectionum suarum, quae illius tyrannice crudeliterque dominantur, neque respirare eum sinunt, vel aliquod opus bonum aut meritorium exercere. Vis crudelitatem Domini huius,peccati,inquam, intelligeres Audi quid de Africanorum Duce Romani poeuli acerrimo hoste Annibale scilicet, Valerius referat quod summa crudelitati illi
astribitur. Inquit enim quod Annibal omnium captiuorum si s.c.a. pedestrium Romanorum , primam partem pedum crudeliter abscindebat ne euadere possent a misera seruitute, ad propriam patriam remeare. O aeterne incomutabilis Deus, quanto maior est peccati erudelitas quod incomparabilitet malo ' Mi rem in seruos tyrannidem exercet quia non solum pedes ama missi putat, ne I tenebris ad lucem , a captiuitate ad patriam,acul. pa ad gratiam propriis viribus possint reuertici sed etiam manus,ne opera meritori gloriae exercere possitit, sed etiam Oculos eruit, ne captiuitatem miseram, in qua vitam degunt, possint videre. Inquit enim Isa. capit. a. aeuu Iu das . nisi ad M. t. quem nuncios misi is quis eaem nisi qu venundatu es Venundatum appellat peccatorem secundum modum iam λnobis explicatum , qui caecus appellatur, propterea quod captiuitatem suam non videt, aut conliderat leaecus etiam in
electione, quia magna caecitas est,' voluptate Tansitoria, gaudia aeterna amittere Exhac peccari captiuitate seruitute tertia adhuc peior magisque pertimescenda nascitur: ubi nulla libertatis spes raptiuis conceditur, scilicet captiuitas in ivli 3-ferni sine redemptione ulla in hac agitur Ap alia 3 ADAE
in captiuitatem duxisti m ωρ lutea em vadit. Trans enim m.
peccator de una captiuitate a/aliam. Qui enim in ea iuitate Apst 3
peccati vitam degit , ad eterna in inferni captiuitatem dedu
217쪽
mini peceatori continget, qui toties a Deo fugit,in recedit, quoties peccatum aliquod committit, quem tamen benigne& misericorditer per poenitentiam suscipit: quandocumque ad Deum conuertitur: at si obstinatus cinaliterim poenitens obierit,cum iam poenitentiae non sit locus in infernalem earcerem perpetuasque tenebras sub Daemonis seruitute & ty-M rannides, qui vinctu suis ut inquit a. nunquam aperuit carcerem peccatorum suorum vinculis alligatum, eum collocabit. Vide igitur 6 homo,an peccati iugum, quod tibi dulce,
suave videtur, recte seruitus & tyrannis appelletur, quod tam infamis, miserae seruitutis caesa fututum est .Huius tyrannidis Ieruitutis iugum ferreum iam sentire incipiebat David noster,qui ad Deum suum conuersus, S peccatorum suorum grauedine pressus .aiebat: Luonιam niquuates mea supergressa sunt caput meum id est,mih domιnata sunt. Poeeati . Et sicut onm graue gratiata sunt super me. Recte quidemgνavitas inquit, quod sicut pondus graue iniquitates super illum sunt Vide de aggravatae, quia peccatum sarcina grauis tonderosa est, hoe quam nec coelum uec terra , nec mare, sed solus insernus su- Θνita. per se ferre potest. Non coelum , quia ex quo primus Angelus peccavit, statim coelum a se excutit deiecit illum, tantum pondus serre non valens. Non terra, quae Dathan, Abiro peccatores ciebelles, tuos adhuc deglutivit: licet modo quam plurima scelera dissimulare videatur, tamen grauitate eorum pressa, corruetin deficiet. Sicut apud Isaiam Isia. a . cap. 24 babetur Constactione eo ingetur terra, c. σπα-uabit eam aniauita sua, in ιοννuet, non aduciet tre-
Iona r. 6rgon Ar, quod neque mare peccatum serre possit iam a Iona sui expertum sicut in eius habetur historia cap. I. de quo ele- ..M, ante diseutat aureum illud eloquentiae flumen D. Ioannes sedissst Chrysost homil. a. de poenitentia Quam primum enim na uim est ingressus, mare conturbari eoepit fiuctus suos usque ad coelum exestans. Nautae procellam intuentes scapham al- leuiare conantiar, iactum vasorum, mercium in mare fecerunt, nauis mis nequaquam alleviabatur, sed mergebatur magis , onere peccati depressa. Quia nihil tam onerosunx MZ cb. s. graue quim peccatum. Vnde a Zacharia depingitur cap. F. Minter alia dicitur: quod iniquitas sedeba super Ialentu plumbν. Iob. . Et Iob capit. . inquit: Mare posuisti me contrarium tibi fact- sum mihimet si ρνatim Et ut ostendat huius graueindinis causam , statim subdit Cur non tollo peccatum meum. θqΜ-e non aucte,niquitatem peccato enim onus,
218쪽
& grauedo omnis ortum habet. Vnde Christus Redemptor
noster , qui ad exonerandum nos onere peccati descendit,per Matthaeum inquit: Vmιte ad me omnes qu taboratis o onerari Mart.υ. est ego reficiam vos quod de peccati onere D. August. D. Aug. intelligit. Itaque, dum peccator peccatum mortale commitatit, supra seipsum, pondus Elna maius imponit. Quod si
unicum tantam in se grauedinem continet quid multitudo peccatorum, quae a te quotidie, o homo, perpetrantur Sed Non om- dices: qui fit quod ego cum peccatis sim plenus,illorum pon ne pec-dus non sentio 3 Respondeo, quod sicut elementa in sua sphae eati pon-ra non sunt ponderosa, si autem extra sphaeram suam educan diu sentur, statim pondus ebrum senties:amphora enim aquae, quo riunt. usque ad superficiem putei perueniat nullo negotio educitur Videori. at quando per aera subleuatur,tam maiores exigit vires. Idem Simile. de peccato tibi dicimus. Peccatum enim in peccatore obstinato, quasi in proprioin naturali centro existit, quia consue studo peccandi fere in alteram naturam versa est: line ortum habet, quod peccata tua non sint tibi ponderosa Sentiebat autem eorum pondus Redemptor noster Christus, qui li UAE is cet innocens fuerit, tamen possit in eo Dominus iniquitates omnium nostrum esunde, cum in eo quasi violenterri extra suam sphaeram quiescerent, maximopere illi fuerunt onerosa, Quare dicebat: Supra dorsum meum fabricauerunt peccato Psa II S. res prolongaverunt iniquitatem Dam Fabricauerunt, inquit,
quasi ingens aedificium, superbamque machinam supra scapulas ipsius peccatores,aedincassent Lia igitur peccator disset Isa friu eolligatιones impιetatissolue fasciculos deprimentes Di lue, inquam , colligationes ciparum deccatorum vincula rumpe,quibus captiuus sub Diaboli tyrannide detineris Solue etiam fasciculos scelerum tuorum squibus deprimeris, ad infernu usque detraheris,pondus eorum non valens sustinere. Excute grauissimam hanc sarcinam ab humeris animae
tuae, per veram peccatorum tuorum consessionem,
ut gratuitam illorum remissionem accipias, hic per gratiam δε in posterum per gloriam.
219쪽
Futruerunt, ct corrupta sunt cicatrices mea afacie insipientia mea.
Miser Ρι, sium, incuruatissam sique inmem totadu contri faim ingrediebar.
vulnin ES A T v, vulnus esse animae mortem inducens , non unus, aut alter, sed quamplurimi
Scripturae saerae loci manifeste ostendum. Qia sicut vulnus dispositio quaedam est disconueniens naturae , ad mortem corporalem tendens: sie peccatum ad mortem spiritualem animae. Nam , ut a primo nostro parente exordium sumere lieeat,quid aliud in illo peccatu originale fuit, nisi vulnus quoddam naturae, quo totam suam posteritatem laesit, iugulauit muc spectat parabola illa Lucae, a Christo Redemptore nostro praedicata, de homine illo , qui descendens ab His Uum n Ηιerseo oneidat inmani latronum . quem quidam expoliatum ulneνib- eowderunt semiuimum relinquentes abaerunt Lucae Io. Quid per hominem hunci, glosae super hunc locum verbis utar nisi Adam intelligitur in genere humano , qui a beatitudine sulta caelestis Hierusalem praeuaricationis prolapsione , ad miserias 4 defectus huius vitae mutabilisvi erroneae: descendit, cu intumescere coepit Et per hoc etiam incidit in latrones,id est, in potestatem Angelorum noctis, qui se transfigurant in Ang los lucis. Qui etiam indumenta gratiae spiritualis immortalitatis,scilicet Minnoeentiae auserunt: iue vulnera inferunt, id est peccata . quibus humanae naturae intefritas violatur in G,a... moti Quasi musis visceribus inducitur, Genec cap. 4 quaedam verba habentur a primo bigam Lamech prolata ex quibus manifeste colligitur intentum nostrum , scilicet quod pecca- Lamoth tum sit animae liuoris vulnus Aussit me uxores Lamech, primm quoniam occιῶ virum indiu rem meiιm in adolescentulum indum a vuln- meum. Verba quidem quae non parum dissicultatis in bim x se continent quare non absonum erit aliquantulum in eis in orari: Aliqui existimant verba ista ad excusationem pertinere,id est,non existimetis o Ada&Sella uxoles meae, quod propterea quod Cain occiderim .aliquis me occisurus cst,quia si de Caia septies vitro dabitur,id eit, lepties qui eum occiderit
220쪽
' unietur,iuxta Domini promissum , qui malitiose fratre suum Oecidit de Lamech septuagies septies , id est, multo magis,
quia non malitia,sed ignorantia eum occidi: quare nullus au-1us erit mihi manus inferre. Huic expositioni fauere videtur paraphrasis Chaldaica quae sic habet. Audιte vocem me uxo Parathr.
res Lamech , auscultate sermonem meum , quoniam non occidi Chald. Uιrum, Ut propter eum ego portempeccatum . neque adθlescentulum d merdidi,vt propter eum consitimatn semen ineu . Quasi dicat Licet illum occideriim, tamen non ex intentiones, ut
mihi ad peccatum imputetur.Alia est expositio quam Lyranus Expossequituri pro qua sciendum, quod secundum Doctores He tio stra
bratos, Lamech diu vivendo caliginem oculorum incurrerat, Oct He habebat adolescentulum ductorem suum: quare Tercens Mi. Venationem, non pro carnibus, quia eis non vescebantur, sed
pio pellibus animaluim,quibus tunc induebantur,saδittam iecit,quo ductor eius eum direxit,casuque Cain inter fruteta a tentem interscciti ductor enim existimauit illum esse fetam' γ' i/ Quo facto cum percepisset se interfecisse Cain euius oeci sionem Dominus sub graui poena interdixerat, tantum verberauit puerum, quis Leriam occidit eum mulieres autem eius de hoc maxime amisebantur suspicantes, quod aliquis ex siliis Cain Lamech estet intersecturus. Quibus respodet dicens: Etiam Isi occiderim virum, scilicet Cain in adolescentem ductorem meum,tamen nihil mali suspicemini contra me patratum iri,quia si de Cain qui fuit fratricida, primusque, qui sanguinem humanum fudit, septies vitio dabitur de me, cuius peccatum multo minus fuit graue, minor vitio dabitur. Sed quod ad nostrum attinet propositum,inquit Oeeiri in ulnus
meum olivorem meum. Hoc multas interpretationes admittit, sed pro nunc sic explicetur. Occidi vulnerando animam meam, quia illorum occisio pcccatu fuit ut ego fateor quod grauiter cor meum Manimam vulnerauit.Cui fauet versio se- ptuaginta quae sichahet. uoniam occidi virum in ulnans mi Versio hiis adoloscentulum in liuorem mihi, supple inflictum. Quasi septuagdicat: Ellos fueron uertas , Io que de herido. Sed quid immoror in hoc probando, cum apud Isaiam cap. I. luce clarius 1. contineaturi Vulnus, inquit, o livor, o plaga tumens non est
circumtigata , nec curata medicamine nocue fota oleo. Vbi secundum D. Hieronymi Lyran explicationem, per vulnus, La Hieν. liuorem, & plagam tumentem,peccata intelligit illius populi. Hras. Sed in hoe vulnera spiritualia a corporalibus distinguuntur, qudd horum medela difficilis est: quia non est in manu ipsius