장음표시 사용
31쪽
es eum qui primu doctrinam de Spiritu fincto Ag muit, at si refler; moltis indefinite multa minus Hare, de Spiritusancto,ac quissed imulanter dis siex quadam Epipola Gi Mory Narran empem ficitur : ibi eam querclam, quam Nil p us quidam conti Bassium magnum, ais adco imum Gregorium, m quodam conmuis propo erat,sis merbo exponit. Coetera quidem laudentur viri illius,ii ita lubet,nec ipse quidem contradico: coeterum quod maximum est, non illis concedam. Orthodoxiae nomine,Dustra laudatur Basilius: frustra Gregorius: ille, quia veritalcm suis disputationibus prodit; hic quia tollerantia sua , proditionis socium se praebet. Audi iii siquidem Basilium magnum, de patre quidem,&filio, optime ac praestantissim),atque ut vix quisquam alius facile queat, differentem: Spiritum autem sanctum conuellentem, ac
dericientem. Ac cum liberam Gregorij cons ioncm Spiritum sinctum Deam se conmentis, idem G Iori tu attuli et: de Rasidio ibidemst inquiri Basilius autem fidei doestrinam obscure subindicat, ac velut adumbrat nec veritatem liberὸ profitetur. Ac d
sbi cit. Quoniam,inquit,ego in obscuro positus, ac plerisque incognitus ; sic, ut nec qua: loquar, nec an loquar, serme homines sciat; tuto philosophor: illius autem maior habetur ratio,vi potὸ& a seipso clarioris, S ab Ecclesia: tum etiam,quia id omne,quod dicit; in publico hominum coetu dicit: gratii l. haereticorum bello urgetur 9 nudam praesertim a Basilio vocem arripere quaerentium, ut eo, qui solus ferme reliquus est veritatis solares,vi'. vivifica vicinis omnibus captis, ac subiugatis,ex Ecclesia pulso, &exturbato; malum istud in ciuitate radices agat: atque ab hac Ecclesia non secus, atque ex aggere quodam S propugnaculo , terrarum orbem peruastet, ac populetur. Praestare itaque veritatis doctrinam cautius aliquanto, minus . libere,profiteri,temporiq. quasi nebulae cuidam cedere; quam eam aperta praedicatione opprimere. Deinde i m algoquitur Basilium: ab eoq pctit, i,quantum in doctrina de Spirit ancto 'progredisnd m, quid de ea pr nunciandum is putet, sibi explicet. Tu vero diuine vir, & sacrosancte, facito, ut nos doceas, quous'. in disputatione de Spiritus
sanciti diuinitate progredi: quas l. voces v stirpare: & quousq. au-tione,certa l. dispentatione uti debeamus: Vt ea, aduersus eos qui
32쪽
.sed fere me is prolixius docet. Stasaec qui is lactenm.
Quod idem Sanctissimi viri, qui medijs illis temporibus vixerunt, consessi sunt. Caeca esse eorum, qui nocere molunt,consilia raeclaro cxis quidam. Euenit enim plerumque, mi non modo falsest ducere non animaduertant, verum etiam prugnantia: ac non ramum cum ali ,
sed etiam sic ipsos pugnare. Quo tiam in fac causa, Graecis iam Arione elatis, enasi e viare: nam et loc falsis ni s veteres Tutresitis, Nili iucunt. ire: N isinon metu cum latinu,quam cum ipsis Graecis incauti, N imprudent , in hac parte pugnant. Et de Latinas quidem nud attinet scere: de Graecis paucis id quo proposuimus demonstremus. Duo sumpotissma Graeciae lumina, in Basilius, atque Gregorius, quos isti maxim lapiciunt, ac eos fi in omnibus quiprofitentur: horum rerque eam proponum quaesionem : Cur Spiritus sanctus non dicatur filius filia. Quod nunquam facerent s nisi eundem, fucmadmodum a Tatre, sic ambo procedere iudicarent. Duat ipsius Basili' bac de re merba audis . Hic ,-gitur fige s. contris Eunomum, eam in func moduμ proponit qu.
pionem. Quare inquit, & Spiritus sanctus filius filii non dicitur ; sistim resondet: non istud quo isti volunt; quod ex gio non procedat, ex eoquesum me non accipiat, quod quidem proxime reproprie, si ita iussic et, dicendum fuit , contrarium. Non,
inquit, propter hoc,quod non sit ex Deo per filium; sed ne Tri nitas existimetur multitudo infinita, filios . ex fit as, ut fit in hominibus , suscipere iudicetur. Sed dices, inquit, si Dei imago est filius filii autem Spiritus sanctus;quare tilius Spiritus sanctus non
diciture hoc enim sortissimo argumento ad suam impietatem firmandam abutuntur Eunomiani: aut enim filium, aut creaturam iubes suspicari. Cum autem filius non appelletur: propterea creaturam ei se dicis illum, qui creaturam sanctificat. ure Sasibus.
Quid tu merbis clarius eses quid lac consequentia magispersicuum e Quid enim necesse it D. Basilio alias caussas eius πι ρο rere; cur Spiritus sanctus, liu hy, non dicatur: cae non simplicuerisigam qui meri ima, resimplici ma es , adferre ; quod licet exilio ita non procedat, quemadmodum ex patres ius generatur; si id tantus et is si te At non icit hoc; contraretum potius. Sicut, inquit,filius se ad patrem habet; sic & Spiritus ad filium. Propterea , inquit, & Dei quidem verbum filius est ,filii autem verbum C Spiritus.
33쪽
spiritus. Id fere ricis magnus Atlanasiis in Epipola ad serripionem: Talem inquit, habet ordinem & naturam Spiritus erga filium ; qualem habet filius erga patrem. etc. Qui fac oratione
clarius e qui explicatius, aut qui euidentiais Hespotine Alisi mre Asiadis nobis expectat, dum stacm quoque mersis, ex patre filioq.
procedere, ibos eorundem orienta es patres Vis uisse, doceamus. Fareamur igitur et in lac parte illis. Audiant primum D. Arsa stam Alexandri Patriarcham in Dialogo,quem in Θnodo Nica na contra Arnum sabuit,ita iacentem: Siquidem Spiritus ex patris fili jq. substantia non est: cur filius,cum sanctum Baptisma suis discipuli, traderet, de eo fecit mentionem dicens: Euntes in mundum uniuersum &e. Et alio loco. Ipse, inquit, spiritum dat, ct quaecunque spiritus habet, a verbo habet. Et aὰ Serapionem Dibens: Spiritus inquit, a verbo accipit iuxta Domini vocem: De meo accipiet, & annunciabit vobis. Et in ido, niuersi ortis terrarum iu Dio omnibus seculis approbato, jumbolo : Pater inquit a nullo est factus, nec creatus,nec genitus. Filius a patre solo est, non se stus, nec creatus, sed genitus. Spiritus sanestus a patre & filio, non factus, nec creatus, nec genitus, sed procedens.
insermone de incarnata dupensatione: Ne credat quis, quod is quod non habebat accipiebat: is enim superne demittebat, ut Deus ; & inferne ipse eum suscipiebat,ut homo. ex eo igitur in eum descendebat: ex eius deitate sit humanitatem ipsius. Audis cipse superne mittebat ut Deus: & ipse ipsum inseriae suscipiebat,
ut homo: & veluti Deus mittebat, veluti homo recipiebat: nam totus erat in terra; nulloq. modo a coelo aberat: quippe,cum in eo omnis deitatis plenitudo corporaliter resideret. cdm ergo carne esset circumscriptus, in Iordane conspiciebatur: sed deitate cum esset incircumscriptus, paternum sinum non relinquebat; unde ex eo in eum descendebat. Ideo nihil prodest,quod a vobis allatum est; imo pro nobis videtur facere, vobisq. magnum importat detrimentum. Audiant M. Epipsanium, quisic inso -- Drato sermone inquite Spiritus sanetiis ex patre & filio, tertius
Dominatione. Et rursu. uterque habitat in iusto homine;Christus & Spiritus eius. Quod si Christus ex Patre creditur , Deus ex Deo ; Spiritus quoque ex ipso,vel ex utroq.: quemadmodum
ait Christus: Qui ex Patre procedit, & hic ex meo accipiet. Et iterum. Sed dicet quispiam: Ergo duos filios esse dicimus: & quomodo est
34쪽
modo est unigenitus at quisnam es tu,qui contradicis Deo Si enim filium nominat, qui ex Patre est, Spiritum vero sanctum, qui ex utroque etc. Et rursis. Spiritus sanctus, spiritus veritatis est, tertium lumen a Patre & filio. Et imum. Quemadmo dum enim nemo nouit Patrem nisi filius, nec filium nisi Pater; ita
dicere audeo, nec spiritum nisi Pater & filius, a quo procedit, &a quo accipit; neque filium dc patrem, nisi Spiritus sanctus , qui Vere glorificat, qui omnia docet, qui ex patre & filio est. Atidis ant aureum si dos cirri omum, in expositione Symboli vomit i. ad opsius. Iste est spiritus procedens de Patre & filio, qui diuidit propria bona singulis pro ut vult. Et m alio Sermone. Itaq. credendum esse dicimus,Spiritum sanctum Patri esse & filio coequalem, & procedentem de patre & filio. Ita re alio loco, fonti quidem patrem , luuio ore illum, a .r mero, qu.rini sauritur Spiritu nPum,testimonio et rens Domni comparat, qui ater Qui liberis ex fac aqua, quam ego dabo ei s non sitire in internum. --diant Gregorium Nazianzenum, quisic inquis: Item aliam dilkrentiam intelligimus, unum nempe propinquum ex primo, scilicet, filium ex patre; alium autem eX propinquo , Spiritum sanctum ex filio. Aud antiterum Agustatorem sitim doctra S ritusncto Basilium, qui m eo cm lib. contra Eunomium sic n-quit: Fuitne viaqtiam homo sic audax,qui diuinorum dogmatum innovationes induceret Cur enim necesse est,si dignitate ac ordine tertius est spiritus , natura quoque ipsum tertium esse c dignitate namque ipsum secundum a filio, cum ab ipso esse habeat,&ab ipso accipiat,& annui et nobis,& omnino ab illa caussa dependeat ; pietatis ratio tradit: natura vero tertia uti,nec a diuinis scripturis docti sumus, nec a dictis possibile est,consequenter ratiocinari. Nam quemadmodum filius ordine quidem a Patre secundus est: quoniam ab illo & dignitate est,quia origo atq. caussa essendi,Pater ipsi est: & quoniam per ipsum accessus & addu-6tio ad Deum Patrem est; natura vero nullo modo secundus quo-olain in utroque una est Deitas; ita videlicet & Spiritus sanctus: etsi dignitate & ordine secundus a filio est; non tamen verisimiliter alienae ipsum esse naturae inde consequetur. Et in eo capite
quo rescribitur: auὸ spiritis Humanatum II: Spiritus namque
inquietas, viventi verbo ad creandum adiunctus, vivens potentia
diuina, natura ineffabilis, ex ore ineffabili manifestata, ineffabi,
35쪽
lites per sufflationem ad hominem missa,& secundum corporalem a Christo monstratam figuram, rursus ab eo per sufflatione
reddita: conuenire namque decet creationi nouam reparatione.
Conuenientiam autem figurauit,sufflans; quod non est alius praeter illum,qui a principio sufflauit ; sed idem,per quem Deus su D fauit ; tum quidem cum anima , nunc vero in animam. Audianto istum non in in edin multis locis, ac primo in expositione Ioeli, Trophetesuper istam locum: Effundam a spiritu meo, sic ait: Inquantuin etenim Deus ex Deo, secundum naturam filius est , cum natus sit ex Deo S patre ; proprius eius,& in eo,& ex eo spiritus est: quemadmodum, & de ipso Deo S patre intelligitur. Et ex eo est,inquit: & ita ex eo; quemadmodum de iplo Deo S patre intelli itur ; omne dubium quaerentibus caussam tollens. Iiam rurssus infirmone ad Theodositum Imperatorcm: Baptis antem, inquit, lEsu in in igne & Spiritu sancito; non alienum baptisantis effudisse spiritum , seruiliter & instrumentaliter ; sed tanquam
Deum secundum naturam cum authoritate summa,qui ex eo,&proprius eius est. Et iterum in Inhesauris : Legem igitur cum se xat Christus, ita condit eam, tanquam in eo, & ex eo, sit spiritus eius. Et rursus: Nullam igitur naturae differentiam filii S Spitaritus sanesti Paulus nouit; sed tanquam ex eo , & in eo, naturaliter sit,Dominico nomine eum vocat. Et in expositione noni An res Misei: Homo factus inquit, unigenitus Dei filius,non minus permansit Deus, omnia habens qu cunq. & pater, praeterquam quod non sit Pater: & proprium habens,qui,ex eo,& in eo insitus est Spiritus sancius. Et alio loco: Procedit quidem Spiritus san-istus ex Deo Patre, secundum verba saluatoris: non tamen est alienus a filio: omnia nam q. cum patre habet. Et hoc ipsemet docuit, dicens de Spiritu sancto: Omnia quaecunque habet Pater, mea sunt: ideo dixi vobis: ex meo accipiet, ct annunciabit vobis. Nam etsi a patre procedere Spiritum sanctum Saluator dixit , non minus tamen est etiam Fit a. Est autem Filii,quemadmodum & patris. Et in Epipola ad sorium: Etsi est, inquit, spiritus inpropria hypostasi prout spiritus est non filius; non tamen ab eo alienus. Profluit enim ex eo,sicuti ex Deo & patre. Et in sermone ad jneodosium Imperatorem: Non ex mensura inquit secundum Ioannem dat spiritum filius; sed ipse eum ex se ipse emittit, quemadmodum S ipse Pater. Quare B. Paulus omni in hoc diffe-
36쪽
hoc differentia postposta,nunc quidem Deo & patri illum attri , buit,nunc rursus filio. Et in illis 'c a Falgad informa μοι lui ibis: Mutabilis vero minime inquit, est spiritus. Nam si mutabilitati subiaceret; psi diuinae naturae iste defectus asscriberetur: siquidem Dei & patris, nec non & illiu est, qui essentialiter eX utroque scilicet ex patre per filium, proiiuit spiritus. Item In quinto M ue tam, reddens causiam, cur itu duatur sit tm: Cuiusnam,inquit, proprium dicimus esse Spiritum saniactum Vtrum solius Dei, & patris c an etiam fit an & disiunctim utriusque & simul amborum , tanquam unum eX patre per filium propter identitatem essentiae infumo ad emiam. Inhabitantem enim sibi,& insitum quis haberet eum,qui natura& vere Deus est, de filio dicens cum spiritum accipiat,qui non alienus & essentia disiunctiis ab eo est; sed qui ex eo, & in eo, &eius proprius est, & aeque atque ille, Dominus est post pauca r Misit autem nobis e coelo Paracletum , per quem, & in quo nobiscum est, & in nobis inhabitat: non alienum in nobis affluens ; sed qui essentiae suae, & patris sui proprius est spiritus. Ossi gnemus rem totam primis nodi restimonio,quaed si Spiritum sanctum ex patre procedere; proprium aute esse Ur β ab eo scaturire. Vnde manifeso constar falso Vtis ducere, omne nctos T tres aeuersum quid a Latinis sisse. Et non minus ab Agis, quos duces quuntur, quam a notu disii cre,ac aequo ab ut, que iniquo S JAsmate disiunctos me. Cum inter meterra Graecos re Latmos, nasiastin bac parte disserentia; pncter id, quod Latini quid summam quandam Patris re Hly aequabratem dc Iamnici, particula, Ex ,
tra epius particula, Per, metu ad eam rem comparata et i lentrita mi scant,Spiritumstactum ex patrem tam proceirc. Quomodo Rasilius, Gregorim Nisenus, Damasimus, et a sepius loqui leni ; iti qui in rict imo, doctissimus et, in eo Ibelli,quom fac de ne ad Lassarum consiripsit, annotaurerisIrion , quorum terque patrio se te damnato, Latinust ad unxerunt. Neque ero aut ructerra Gris es, aut Ipsi Latini, dum Spiritu anctum ex patre umbo procedere scunt, loc ira intelligunt ; mi aut duo principia Spiritu Fncti constituant, aut patris re et pesonas con π- dant, aut aliquam di utionem per arum, mel impescinon
37쪽
proce ori factant: quae omnia imperito ου malitiose noua Graecia nobis obbret auod ita es e mi rectius micifigatur,rem totam paucis erat ni, penitius explicemus. Cum igitur quaeque res aisper a duplicem quodammodo Ialeis Ormam N proprietatem: aliam quism communem cum curreris eiusdem naturae oe generas rebus: aham aurem siti propriam
G immed istam s quae γ personam eius consituri, G ab alidis eiusdem generis relus eam istin M, G ex qua omnia quoquuntur
promanam: quam, per alcm,constitutinam articularc incommum aDPm, immodatam, principium m Uiduis Mis Milo pes appeltare sient. Vnaquaeque item simili modo in Humis per is, hac Mutraque pr. Hia informa N proprietate: su mini crimpatris quid pesna, commvncm fabet formam, qua cum Νιο ου
Spiritu sancto communicat ipsam Drataicm ; secundum quam unus enseum illis Deus t laber autem re aliampropriam, qu. cius propria consimit per am, eams a io ου Spiritus Eu discimit; is
qua item prima operatio, eas immodiata pro istatur, quam &σωκ. omnes consequuntur. Eiforma qui cm cis,ati propincti paternitas ipsi, a qua ου nomen, rem immpatris accipIL Trina amrem oe propria operatio, ne tis iba: generare si quidem prima Nimmedata esἱ operatio patris. Cum igiturAcc sit primis, ου immedia aris; incommunicabilis patris proprietas, cims perfni consitu-nua: boris I a prima cius proprra operatio, generare inquam; -- ceste in omnos alius eius consecutiuAN e: non ut accidentia, quod in Deo non ess ; secundum natumm, re essentitater. Hi enim pruma S immediata cuit I operatis,ab eius cou tuti forma pendu : ita omncs alio operationcs lare quem con quuntur. Cum igitur patris prima N immediata sit operatio genrrare Isti re aurem, G reliqui omne cuia et immedinc sint operationcs ς nec 3 eese per i m generans imitand rationcm prouenine. Cum auis rem imi sint jacultas Spiritu sanctisi tyroductivis; necesto eris Spiritum cum ex patre per filium proceare. Hi qucmadmodum generationem mi, ου natura sua,iliratio consequitur; ita Spiritus
findri productionem, i mih generationem con qui oportet ; Lismi Spi in myum, ex patre et is proce cre: non tanquamis duobus principiis, tanquam ab uno. Si enim ut a dualu persini pro eis itur Spiritu finctus; sic a dualu firmis H nctis si n-
dum qui producit r, promanaret: tum moesiario duo eius meis
38쪽
princ D. Cum autem a dua quidem personisproduciturinorma tamen qua producitur, una numero est, eae omnino inc inrita. Eu enim im disina essentia una, et eadem numero, communis ambo Ius, runa item stratio secundum quam Spirituωnctus producitur a num profecto et non plura eius erunt principia. Nes tamen patris er ij perstat bac ratione confundentur. Menim in aliquisfomma propria, eorum sper in constitutiva, Tater e milias conuensire rutpoto in paternitate vel illatione , tum merito consens dis
rentur: nunc autem manente cuiusque sea consitutiva, re incommunicabili proprietate in ea tantum , quin commvnu HI, ecquae
iam constitutassequiturpe nas Oratione inquam ipse,atque Spiritus citi productione, niungi lcuntur. Ita nusia ratione eorum personae inter se confundentur, etiamst communiter Spiritum sumctum serent, atque producant cum unicuique eoru a consitutiva propria,incommunicabilis cum altero proprium Wrmanetae, qua Uinuicem duinquantur. Neque item obeam causam minor e-nt Spiritusnctus Elis,quod ab Ugo producatur: quia ne effliust ea causta eis minor patre, quod ab eo generatur; neque ideo minor Spiritu nctus, quod nec patrem nec tam producat: quia neque inlim ideo minor patre,quod patrem non gener sed Eum Spiritum snctum cumpatreproducat Nesitem aliqua imperfect proce nis linc colligitur, quod a patre per tam Spiritusnctus pra-
ducatur; cum nullam impefectionem inia ressumant, quodperpniam is operationcs er facultate M , r; abvi producant atque confluuant. Neque item Agi calumniae relinquitur loc- , cur non potius ex patre G Spiritu citi im, quam Spiritus ctus ex patrere ioproficiscatur: potentia si quidem generandi praecedit, et idDAum Hr, stiranspotentiam; tanquamprima re immedrata patris operinisu randi merofacultus, cum μὴ generationem quatur , necessc eru , t non filium expatreper Spiritum Etam , Spiritum Cum potius ex patre persiam procederesareamur. Ein ipse autem Spiritus citas procedere non dicitur , quod nisimi L iussit principium: nequestrationem activam, quaesiti patri, cribo communis HI, haberepote E mvirique enim diuinarumpem narum, manens in eo quod AF, G m proprietatemper alem ruans; communia adinvicembabu omnia mentialia. Eodem modo Spiritu3 quoque : res omnia communia subeat cum patre re is ,
fruor tamen m proprietatem nece eis: quoniamsi raresti m
39쪽
nonpote' cum loc repugner eius propristati ore autem omnia ἀλgne Deo si ra omne tempus,cra nostrum intelligendi modum, rela roseunt accipiendis. Etsic omnia ab H aciis explicantur; quis ori
errare nolunt pertinaciti contentione non Vincuntur. Hanc autem
et non aliam Latinorum de Spiri sanctosintentiam me ex M. -- gustino, quem tanquam Du m GPrincipem mmuersa occidentis δε,1 quitur E esia, manissum est: cuius ilia sunt me aer Non inquit, duo principia spiritus sunt pater & filius; sed unum eius ambo principium sunt:DDArrimoj cxcmplo, rem totam explicari Quemadmodum creaturae non tria principia, sed unum, Pater, Filius, ct Spiritus sanctus; ipsa Trinitas, est unus Deus. Nam &si patrem, & filium, & Spiritum sanctum, creaturae causam creadamus; tamen ad patrem omnia reseruntur: quia ab eo habet,& filius, & Spiritus sanctus; & ipsum esse, & creandi potentiam. Item quod una & eadem numero, potentia creant; cum pater,&Filiusn Spiritus sanctus, ex una & eadem numero, & communi diuinitate, sine diuina essentia prodeant: ideo unus Deus,&creator est omnium. Idem de Spiritus sancti,ex patre & filio processione, sentiendum est. Namque una & eadem spirandi potentia, quae illis communis est,pater & filius; Spiritum sanctum spirant: & cum a patre hanc spirandi potentiam, ut coetera , filius per generationem habeat; unus spirator, una caussa, & vinum principium processionis spiritus ambo sunt. Tlum, qui de saematerra legere ς Dctis ς lcgarpraeter concilium Morentinum duorum iam morum,qui illi concilio interfuerunt, Grint orum luros iussurionis,APam,orationem dogmaticam ad Graecos: Gennad auro Sesolari, Putriarciae Constantinopolitani librum defensionum quinque capitum; quae insancta,re Oecumenica EZorentinasnodo comtinent ar : quem librum nuper ad me Roma misit, Stanistam
quod ex Graecis ipsis orti, comm Gaiam
40쪽
T ET MORUM INSTIT . tionem accomodantur.
. AM VERO AD SECUN - dum Caput instituti vestri acceden tes, quod ipsbs Articulos fidei no-lltrς recenset atque enumerat ue ita uti rerum ordo postulat, illud dicimus : hanc esse veram & unicam Christianam fidem , omnem ratio nem & intellectum humanum,longe excedentem: Vt pote, quq sit Vera dc synccra unius Dei in Trinitate confessio, que in his Sacri Symboli capitibus , tanquam in compendio quodam continetur , istam . rationem fidei nostrς ob oculos ponit. Quam omnes fideles recte de religione sientientes , ac quicunque modo fatui esse velint; libere, ac sine omni cunctatione, profiteri tenentur. Qus quidem religionis nostr
capita, squi item articuli fidei appellari solent) tanquaprincipia quaedam & fundamenta uniuersae doctrinqChristi an sinat, duodecimque numerantur; Duodcnatium sanctorum Apostolorum numerum repraesentantes. Ex quibus quidem tres sanctissimς Trinitatis confessionem continent: sex vero, fili j Dei, ipsiusque verbi Incarnationem; totam denique, salutis nostri; oeconomiam explicant: reliqui tres, ea, que ad futuram mundi consummationem pertinent, complectuntur... Primus igitur articulus docet, unam esse diuinam naturam, dc non plures : Vnam, potestate , principio, D omnipo-