M. Tullii Ciceronis Opera, cum delectu commentariorum, in usum serenissimi Delphini. Tomus primus nonus .. Tomus quintus, qui Orationum secundus. 5

발행: 1753년

분량: 626페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

161쪽

χ58 ORATIO ILliscus, Sabinus , Reatinus , Venafranus , Allifanus , Trebulanus . Habes tantam pecuniam , qua hosce omnes agros , &caeteros horum similes non modo emere , Verum etiam coacervare possis : cur eos non definis , neque nominas , ut sal

tem deliberare plebs Romana possit , quid intersit sua , quid expediat , quantum tibi in emendis , & in vendendis rebuς committendum putet ΤDesinio , inquit, Italiam . Satis certa regio . Etenim quantulum interest , utrum in Massici radices , an in Italiam , aliove deducamini ZAge vero , dcfinis locum Quid Z naturam agri Z Vero , inquit , qui arari , aut coli possis . Qui possit arari , inquit , aut coli : non qui aratus, aut cultus sit. Utrum haec lex est, an tabula Veratianae auctionis 8 in qua scriptum suisse a-Junt : Iugera CC , in quibus olivetum feri potes : iugera CCC , ubi institui vineae possunt . Hoc tu emes illa innumerabili pecunia , quod arari , aut coli possit 8 Quod sol tum tam exile dc macrum est, quod aratro periiringi non possit 8 aut quod

est tam asperum saxettim , in quo agricolarum cultus non e laboret 8 Idcirco , inquit , agros nominare non possum , quia tangam nullum ab invito '. Hoc quoque multo est quaestitosus, quam si ab invito sumeret. Inibi itur enim ratio quaestus dero Ortim ro Massica , au in Italiam , aliove deducant i y J M issicus nior, in Campisia ob vini sertilitatem clatis. sinus, cuiau meminit Horatius. ua.ire Massicum pro serti liminio, de felicissimo cobmiae loco posuit. Italiam vero pro sterili, ac pestilenti , quae t .imen vox metu a , ut quisque intelli ere per se ivit est . t ullus enim idoneus sensuc , & qui tutic loco q ia- , elicitur . Neque tamen aliter niat u scripti libri habent . Quod si coiitecturae t eus. dandus est : ι ι Aputiam videtur o riere, rellionem tunc sterilem , ac pestilentem I ut osti onat Cicero Massicin monti , &urbi satis propinquo, 6c vini copia praestantiaque celebri , de salubri , liacum lonain- qinim, sterilem ,&pestilentem. Laures. Coniecturam Lauredani, sive potius Sigonii, amplectitur Manutius.11 Ase vero , definis a Vetus liber; imo defluis locum . Turneia Ia Aa GFula Verationi auctioni, J Liber vetus Graisa 1s . ubio sane modo te en t.,in censeo . N.iin Rciniae Neratios suille satis Nerati v Jurisconsultiis ostendit . Ridicula autem illius aut ionis taliuta suit . Nam cum salius sterile incultos proscriberet Nerati iis, uti melius Penderet, scriptit: I 'era CC, tibi ol/vetum feri posset. Eam tabulam magnu secutus eii risus . Menι. 3 Aratro te triuei 3 Quod non possit leviter aratro ean uuin radi. Perstrinstitur, quod leviter vulneratur atque scarificatur , ut ita dieam. Contra in pingui solo alte descendit sulcus , tu deprimitur vomer , eum in exili solo tantum summa terra perstringatur . I

Tauram nullum ab . ita J Nullum sumam, earam ab invito. Idem.

162쪽

DE LEGE AEGRAE RIA. I 39

de vestra pecunia : & tum denique ager emetur , cum idem expedierit emptori, & venditori.

XXVI. Sed videte vim legis Agrariae . Ne ii quidem , qui publicos possident , decedent de possessione , nisi erunt dedum

optima conditione , & pecunia maxima . Conversa ratio . Antea , cum erat a tribuno plebis mentio legis Agrariae sa- Ela , continuo qui agros publicos , aut qui possessiones invidiosas tenebant , pertimelcebant . Haec lex eos homines fortunis locupletat, invidia liberat. Quam multos enim , Quirites , exillimatis esse , qui latitudinem possessionum tueri , qui invidiam Syllanorum agrorum ferre non possint ρ qui vendere cupiant, emptorem non reperiant λ perdere jam denique illo; agros ratione aliqua velint Qui paulo ante , diem nocte misque, tribunitium nomen horrebant, vestram vim metuebant, mentionem legis Agrariae pertimescebant : ii nunc etiam ultro rogabuntur , atque orabuntur , ut agros partim publicos,

partim plenos invidiae , plenos periculi , quanti ipsi velint ,

decemviris tradant . Atque hoc carmen hic tribunus plebis non vobis , sed sibi intus canit . Habet socerum , virum optimum , qui tantum agri in illis rei publicae tenebris occupavit, quantum concupivit. Huic se venire vult succumbenti iam, oppresso , Syllanis oneribus gravi , sua lege, ut liceat illi invidiam de Ponere , pecuniam comdere . Et vos non dubitatis , quin vectigalia vestra vendatis, plurimo majorum vestrorum sanguine & sudore quaesita , ut Syllanos possessores divitiis augeatis, periculo liberetis Nam ad hanc emptionem decemviralem duo genera agrorum spectant , Quirites . Eorum unum , propter invidiam , domini fugiunt: alterum , propter vastitatem . Syllanus ager,

rs conversa ratis a contrarium mutata.

io me earmen non vobis , sed sibi ivitia eariis I Imelligendum est , proverbium elleantiquum, ab Aspeiidio cytharista sumptum, qui carmen sinistra manu caneret , non dextra . Quorum illud est initie cavere , hoc , semii: illud sibi, hoe aIias. NUue enim qui sinistra manu chordas tangit , is sibi tantum anit , quia soris non auditur , sed a se s lum . Unde qui multum intestinis suis eoinis modis eonsulunt praeter lionestatein , intus,& sbi canere dicuntur . Hadie sere Pedianus in Verrinas . Caiisa vero , eur qui dextra tantunt , audiantur , est ; quod chordarum

sonus cavato cytharae corpore augetur, quod idem in iugo non cavato contingere nequit. Idem . vide notas ad Verrinam IlI, quae est de praetura urbana, cc P. EO.

163쪽

a certis hominibus latissime continuatus , tantam habet invidiam , ut veri ac sortis tribuni plebis stridorem unum perserre non possit . Hic ager omnis , quoquo pretio coemptus erit , tamen ingenti pecunia vobis inducetur . Alterum genus agrorum , propter sterilitatem incultum , propter pestilentiam vastum atque desertum , emetur ab iis , qui eos vident sibi esse, si non vendiderint, relinquendos. Et nimirum istud est , quod ab hoc tribuno plebis dictum est in senatu : urbanam plebem nimium in republica posse : exhauriendam esse :hoc enim verbo est usus: quasi de aliqua sentina , ac non de

optimorum civium genere loqueretur.

XXVII. Vos vero , Quirites, si me audire vultis , retinete istam possessionem gratiae , libertatis , suffragiorum , dignitatis , urbis , sori , ludorum , sestorum dierum , caeterorum omnium commodorum : nisi forte mavultis, relictis his rebus, atque hac luce reipublicae , in Sipontina siccitate , aut in Salapinorum '' pestilentiae finibus , Rullo duce , collocari . At dicat , quos agros empturus hi : ostendat & quid, & quibus daturus si . Ut vero, cum omnes urbes , agros, Vectigalia , regna vendiderit , tum arenam aliquam , aut paludes emat : id vos potestis , quaeso , concedere ρ Quanquam illud est egregium , quod hac lege ante omnia veneunt , ante pecuniae coguntur & coacervantur , quam gleba una ematur .

Deinde emi iubet: ab invito vetat. Quaero, si , qui velint vendere , non fuerint, quid pecunia fiet 8 Referre in aerarium lex vetat e exigi prohibet . Igi

tur pecuniam omnem decemviri tenebunt : vobis ager non ς-

metur. 7 Tamen irerent; νεetinis vobit ivducetur I drianias Cardinalis, genusque dicendi muli

Quamvis parvo emptus, magno tamen uol is rum auctoritate confirmat. In Verrem tamen inducetur a decemviri . It au:em dicitur ita scribitur in ablativo r Quid Lonumeind&cere exemplum, indueere is una xenus ais faciatis aut os quam oem tam te fluum , attonit , inducere πουam pe anam , sic tioc tam in portum m animal esse exietis In dativo loco iudi rere vνum dicitur, cui castis pretii effertur pro Caecina : atiis hiate νώ bo niaei adivnstitur . Nam qui inIucere a rimare in- faciat 3 nouue raucetis interdum , ut e.eusati te Vetantur, errant. I m. ne summae sultisne , summi amprobitatis ν.

18 salvinorum I Salapia , urbs Apuliae . dium deprecetur ' Itaque si illud in Verrem,tie n. quod in ablatium effertur , verum est , necro Ar dieat 3 Plane testendum est , aut mendosum , ut de instrumento dicetur. Nam dieat , contra librorum fidem. Idem . in dativo ratio loquendi si equenti itima est. xo abi id pecunia fet I Veius liber , quid Idem .pecunia fiet . Quo modo hic etiam legit Ais

164쪽

DE LEGE AEGRARIA. Isr

metur. Uectisalibus abalienatis, sociis vexatis , regibus atque omnibus gentibus exinanitis , illi pecunias habebunt , vos agros non habebitis . Facile, inquit , adducentur pecuniae magnitudine , ut velint vendere . Ergo ea lex est , qua nostra vendamus, quanti possimus : aliena emamus , quanti possessores velint.

Atque in hos agros, qui hac lege empti sint, colonias ab

iis decemviris deduci iubet 8 Quid ρ omnisile ejusmodi locus

est , ut nihil intersit reipublicae colonia deducatur in eum locum , necne 3 At est locus M , qui coloniam postulet : est, qui plane recuset . Quo in genere , sicut in caeteris rei publicae partibus , est operae pretium diligentiam majorum reco dari qui colonias sic idoneis in locis contra sit spicionem periculi collocarunt , ut esse non oppida Italiae , sed propugnacula imperii viderentur . Hi deducent colonias in eos agros, quos emerint : Etiamne si rei publicae non expediat Τ Et intue loca priaeterea videbitur . Quid igitur est causae , quin co-oniam in Ianiculum possint deducere : & suum praesidium in

capite atque cervicibus vestris collocare ρ Tu non definias, quot colonias , in quae loca , quo numero colonorum deduci velis ρ tu occupes locum , quem idoneum ad vim tuam iudicaris ρ compleas numero λ confirmes praesidio, quo velis ρ populi Romani vectigalibus atque omnibus copiis i plum populum Romanum coerceas 3 opprimas 3 redigas in istam decemviralem ditionem ac potestatem ΤXXVIII. Ut vero totam Italiam suis praesidiis obsidere atque occupare cositet, quaeso , Quirites , cognoscite . Permittit decemviris , ut in omnia municipia , in omnes colonias i

lius Italiae colonos deducant , quos velint ; iisque colonis grum dari iubet . Num obscure majores opes , quam libertas vestra pati potest , dc majora praesidia quaeruntur P num obis m. V. X scure

te , Manutiun . Si exempta quaedam habent in editionibus , est iocιεν , est νοβνtet , est με pune recuset vitiavit e empla illa manifestus error typographi. Quod of cro, planum est . Orator illi responis det interrogati ni et sui. omnisna ei modi ικue es &e. Non omnis , inquit , eiusmodi est. At est Iaeus, 'i GIomam postular et est, qui pia, ree et . Geuterus edidit: Aa est ι rus, qui coloniam νοι MIet y es νυπε , rectius er quo iis aenoe εce. Gravius ἐν γ νDNSUM ua in xen.- ω. Itaque Cimmerii illi valeant. Olivet sa

165쪽

162 'ORATIO II.

scure regnum constituitur λ num obscure libertas vestra tolli tur 8 Nam , cum iidem omnem pecuniam , maximam multitudinem , id est , totam Italiam suis opibus obsidebunt; iidem

vestram libertatem suis praesidiis & coloniis interclulam tenebunt : quae spes tandem , quae facultas recuperandae vestrae libertatis relinquetur λAt enim ager Campanus hac lege dividetur , orbis te pulcherrimus , & Capuam colonia deducetur , urbem ana plissimam atque ornatissimam . Atqui quid ad haec possumus dicere De commodo vestro prius dicam , Quirites : deinde ad amplitudinem & dignitatem revertar : ut , si quis agri , aut oppidi bonitate delectetur, ne quid expectet: sit quem rei di gnitas commovet , ut huic simulatae largitioni resistat .

Ac primum de oppido dicam , si quis est sorte, quem Ca

pua magis, quam Roma delectat. Qia inqtie millia colonorum Capuam scribi V iubet . Ad hunc numerum quingenos sibi singuli sument. Qii arto , nolite vosmetipsos coniblari : vere &diligenter considerate . Num vobis , aut vel iri similibus , integris , quietis , otiosis hominibus, in hoc numero locum fore putatis P Si est omnibus vobis , aut majori vestrum parti :quanquam me vester honos vigilare dies atque noctes , & intentis oculis omnes rei publicae partes intueri iubet : tamen paulisper , si ita commodum vestrum seret , connivebo . Sed

si quinque hominum millibus , ad vim , lacinus , caedemque delectis, locus atque urbs , quae bellum facere atque instruere

possit , quaeritur : tamenne patiemini , vestro nomine contra vos firmari opes p armari praesidia ρ urbes , agros, copias comparari Τ Nam agrum quidem Campanum , quem vobis ostentant , ipsi concupiverunt : deducent suos , quorum nomine ipsi teneant, Sc fruantur : coement praeterea : ista dena iugera

continuabunt . Nam , si dicent per legem id non licere :

at Capuam fressia iod inest motus in stribuend., erant ex lege , quibus non con- deductione coloniae, ideireo forab, Capuam di. tentos scire sonificat ipsos decemviros , ut it , pro scribi Capuam deducenda, aut mit- latius producere fines velint. Laures. tenda. Turneb. a4 Nam fi dieent , per ινηιm id non Ilae hia dena iustera eontionabunt J Iuetera νε δ incurrit quaestioni , quae fieri poterat. dena intelligit , quae lingulis homi uibus di- Αt non licet agros continuare lege Se lia. At ν

166쪽

DE LEGE A G R A R I A. I 63 ne per Corneliam quidem licet . At videmus ut longinqua

mittamus ) agrum Praenestinum a paucis possideri: neque iit iram pecuniis quidquam aliud deesse video . nisi eiusmodi fundos , quorum subsidio familiarum magnitudines , & Cumano

rum ac Puteolanorum praediorum sumptus sultentare possint . Qiiod si vestrum commodum spectat : veniat , & coram mecum de agri Campani divisione displutet: XXIX. Qitae sivi ex eo Kalendis Januarii , quibus hominibus , & quemadmodum illum agrum esset distributurus . Rel-pondit , a Romilia tribu se initium esse ficturum . Primum , quae est ista superbia Sc contumelia , ut populi pars

amputetur, ordo tribuum negligatur ρ ante rusticis detur a

ger , qui habent, quam urbanis, quibus lita agri spes & iucunditas ollenditur Z Aut , si hoc ab se dictum negat , Sc sa

tisfacere omnibus vobis cogitat; proserat : in jugera dena d scribat : a Suburana usque ad Arniensem nomina vestra proponat . Si non modo dena iugera dari vobis, sed ne con- 1 lipari quidem tantum numerum hominum posse in agrum Campanum intelligetis: tamenne vexari rempublicam , conte

mni majestatem populi Romani , deludi vosmetipsbs diutius a tribuno plebis patiemini ρ

Quod si posset ager iste ad vos pervenire : nonne eum tamen in patrimonio vestro remanere malletis 3 Unum ne sundum pulcherrimum populi Romani , caput vestrae pecuniae, lacis ornamentum , subsidi lim belli , fundamentum vectigatum , horreum legionum , solatium annonae , disperire patiemini P An obliti ellis , Italico bello , amissis caeteris vectigalibus, quantos agri Campani fructibus exercitus alueritis 3 An ignoratis , caetera illa magnifica populi Romani vectigalia , X et per-At, inquit, ut lex Cornelia vioIMa est, se Servilia violari poterit . Violata est autem Cornelia , quia cum L. Sulla Praenestini . , qui Marium minorem recepi sent , insensu eorum agro veterani diuisisset . iactum tamen erat, ut is a pauci lini sideretur. IIem. as Romilia I Vetuς liber , . R vruliam tribum appellatam cetis et Varro , quod esset sub Romae r Pol . q 1od ex eo . gro censebatur , que in Romulus cesterat de Veientibus . Erat tuitur suburbana tribus, rusticarum prima. Vide Asconium.16 ordo ιν bu na I Ordo enim postulabat ut a Suburana, Palatina. Exqui lina , Collitia inciperet 1 deinde ad Romiliam , qtiae , ut Varro scribit , quinta est,

veniret. Hem.

ar Io just-ra deus deseribat I Describat niversam pie in , ita ut fingulis dena iugera assignentur . Laures.

167쪽

perlevi saepe momento sortunae , inclinatione temporis perulere ρ Qtiid nos Asiae portus, quid Syriae rura, quid omnia transanarina vectisalia juvabunt , tenuissima suspicione praedonum ,

aut hostium 1njecta At vero hoc agri Campani vectigal cum ejusmodi est , ut domi sit , & omnibus praesidiis oppidorum

legatur: tum neque bellis infestum, nec fructibus varium , nec caelo ac loco calamitosum esse solet. Majores nostri non sbi uni id, quod a Campanis ceperant, non imminuerunt, verum etiaiam , quod ei tenebant, quibus adimi iure non poterat , coemerunt . Qua de causa nec duo Gracchi , qui de plebis Roman. e commodis plurimum cogitaverunt , nec L. Sylla , qui omnia sine ulla religione , quibus voluit , est dilargitus , agmin Campanum attingere ausus est . Rullus extitit , qui ex ea possessione rempublicam demoveret : ex qua nec Gracchorum benignitas eam , nec Syllae dominatio dejecisset. XXX. Qitem agrum nunc praetereuntes vestrum esse dicitis ,& quem per iter qui faciunt , externi homines , vestrum esse audiunt : is cum erit divisus , neque erit , neque vesteresse dicetur . At qui homines possidebunt Primo quidem acres , ad vim prompti , ad seditionem parati , qui simulac

decemviri concrepuerint , armati in cives , & expediti ad caedem esse possint. Deinde ad paucos , opibus copiis affluentes , totum agrum Campanum perferri videbitis . Vobis interua , qui illas a majoribus pulcherrimas vectigalium sedes armis captas accepistis , gleba nulla de paternis atque avitis

possessionibus relinquetur : at tantum intererit inter vestram

di privatorum diligentiam , quod , cum a majoribus nostris P. Lentulus , qui princeps senatus , in ea loca missus esset, ut & privatos agros , qui in publicum Campanum incurrebant , pecunia publica coemeret , dicitur renuntiasse , nulla se pecunia landum cujusdam emere potuisse : eumque , qui nollet vendere , ideo negasse se adduci posse , uti venderet , quod , cum plures fundos haberet , ex illo solo lando nunquam malum nuntium audisset . Itane

as 2 em per iter qui faciunt 3 Pro eo , tum videri potest, dictum tamen saepe a vo- quod est, I et quem qui iter faciunt . Quod teribus conirat, quo de agitur , quas ab c-- gelius loquendi quauquam fortasse duriuscu- sas , & liinuia. Mem.

168쪽

DE LEGE AEGRARIA. I 6sItane vero Z privatum haec caiisa commovit : populus Ro-- manus ne agrum Campanum privatis gratis , Rullo rogante, tradat , non commovebit 8 Atqui idem populus Romanus de

hoc vectigali potest dicere , quod ille de suo sundo dixisse

dicitur. Asa multos annos vobis fructum , Mithridatico bello , non tulit : Hispaniarum vectigal temporibus Sertorianis nullum fuit 1 Siciliae civitatibus bello fugitivorum M Aquilius etiam mutuum frumentum dedit . At ex hoc vectigali nunquam malus nuntius auditus est . Caetera vectigalia belli facultatibus affliguntur : hoc vectigali etiam belli facultates

sustentantur.

XXXI. Deinde in hac assignatione agrorum , ne illud quidem dici potest , quod in caeteris , agros desertos a plebe ,

atque a cultura hominum liberorum esse non oportere . Sic enim dico : si Campanus ager dividatur, exturbari & expelli plebem ex agris , non constitui & collocari . Totus enim ager Campanus colitur & possidetiir a plebe , & a plebe optima & modestisssima : quod genus hominum optime moratum, optimorum & aratorum & militum , ab hoc plebicola tribuno funditus ejicitur . Atque illi miseri , nati in illis agris,& educati , glebis subigendis exercitati, quo se subito conserant , non habebunt . His robustis, & valentibus, & audacibus decemvirum satellitibus agri Campani possessio tota tradetur . Et , ut vos nunc de vestris majoribus praedicatis , Hunc agrum nobis majores nostri reliquerunt : sic vestri posteri de vobis praedicabunt , Hunc agrum patres nostri acceptum a patribus suis perdiderunt . Equidem existimo , si jam campus Martius dividatur , &mnicuique vestrum , ubi consistat , bini pedes assignentur: t, men promiscue toto , quam proprie parva frui parte mali tis . Quare , etiam si ad vos esset sngulos aliquid ex hoc agro perventurum , qui vobis ostenditur, aliis comparatur: t men honestius eum vos universi , quam snguli possideretis . Nunc vero , cum ad vos nihil pertineat , sed paretur aliis, eripiatur vobis e nonne acerrime , tanquam armato hosti , sic huic legi, pro vestris agris resistetis p

169쪽

Adiungit Stellatem campum agro Campano : Sc in eo duodena describit in singulos homines iugera . Quasi vero paulum disierat ager Campanus ac Stellatis . Et multitudo , Qtiirites, quaeritur, qua illa omnia oppida compleantur. Nam dixi antea , lege permitti , ut , quae velint municipia , quas

velint veteres colonias , coloni S suis occupent . Calenum mu

nicipium complebunt : Theanum oppriment : Atellam , Cumas , Neapolin , Pompeios , Nuceriam suis praesidiis devincient : Puteolos vero , qui nunc in sua potestate sunt , suo

iure libertateque utuntur , totos novo populo atque adventitiis copiis occupabunt. XXXII. Tunc illud Campanae vexillum coloniae , vehementer huic imperio timendum , Capuam a decemviris inferetur:

tunc contra hanc Romana , communem patriam omnium nostrum , illa altera Roma quaeretur . In id oppidum homines nesarii rempublicam nostram transferre conantur , quo in Oppido majores vestri nullam omnino rempublicam esse voluerunt : qui tres solum urbes in terris omnibus , Carthaginem , Corinthum , Capuam statuerunt posse imperii gravitatem ac nomen sullinere . Deleta Carthago est , quod cum hominum copiis, tum ipsa natura ac loco , succincta portubus, armata muris , excurrere ex Africa , imminere ita fructuosissimis insulis populi Romani videbatur . Corinthi vestigium vix relictum est . Erat enim posita in angustiis atque in faucibus Graeciae , sic , ut terra claustra locorum δ' teneret , & duo maria maxime navigationi diversa pene conjungeret , cum

ao DMIena deferibit J Cum S: ellares campus bonitate infinitis partibus lit iusserior

O vero patiIum diserat a ter Cainy m s I Fortasse leneiulum i A, er Cam' uter, a Stellari: sed murtis uti quatitur . Nam illud multitudo qiuaeritur , non satifi coiraeret . sententia est . Idcirco duodena tara tinnviritim dividit iligera , ut maiorem numetum in illa oppida deducat , Sc lacilius dominatiotiem decemviris comparet , quibus tantum colonorum numerum cor nittit , quos

illi suo beneficio deri actos habebunt , quibus Campana oecupabant & opprimebant oppida et alHν tui en: n si bonita spe letur , &i iactus , da idena campi Stellati, iugera , cum denis a ri Campani nullo modo comparanda sitiit. Idem . si Tirra claustra tic.νω iu J πιννa est per terram . Nam ii quis e Peloponneso in reliquam Graeciam terra ire vellet , aut e Grae cia per Peio: onii esum, per Corinthiorum fines erat transeundum. Hem. 31 AIaxime navi attoni diversa I Alternis enim navi natici est ex Italia, Dalmatia, tapiro in Gr.eria.n, Ac contra alternis e c raecia in reliquam Graeciam, Thessaliam . Macedoniam , Aliam, contraque . Idem .

170쪽

pertenui discrimine separentii r . Haec , quae procul erant a conspectu imperii , non solum asstixerunt , sed etiam , ne quando recreata exurgere atque erigere se possent , flanditus , ut dixi , sustulerunt. De Capua multum est 3c diu consultum . Extant literae, Quirites, publicae : limi senatusconsulta complura . Statuerunt homines sapientes, si agrum Campanis ademissent , magistratus , senatum , publicum ex illa urbe consilium sustulissent, imaginem reipublicae nullam reliquissent : nihil fore , quod

Capuam timeremus . Itaque hoc perscriptum in monumentis veteribus reperietis , ut esset urbs , quae res eas, quibus ager Campanus coleretur , suppeditare posset : ut esset locus comportandis , condendisque fructibus : ut aratores , cultu agrorum defessi , urbis domiciliis uterentur : idcirco illa aedificia non esse deleta . XXXIII. Videte quantum intervallum si interjectum inter maiorum nostrorum consilia , & inter istorum hominum d mentiam . Illi Capuam , receptaculum aratorum , nundinas nisticorum , cellam atque horreum Campani agri esse voluerimi : hi , expulsis aratoribus , est usis ac dissipatis structibus

vestris, eandem Capuam sedem novae reipublicae constituunt, molem contra Veterem rempublicam comparant. Qiiod si majores nostri existimassent , quemquam in tam illustri imperio,& tam praeclara populi Romani disciplina , M. Briui , aut P. Rulli similem suturum , hos enim nos duos adhuc videmus , qui hanc rempublicam Capuam totam transferre vellent prosecto nomen illius urbis non reliqui sient . Verum arbitrabantur, Corintho & Carthagini, etiam si senatum & magistratum ΤΤ sustulissent , agrumque civibus ademissent, tamem non des ore , qui illa restituerent, atque , qui ante omnia commutarent , quam nos audire possemus : hic

vero in oculis senatus populique Romani nihil posse existere, quod

33 Μυ Τratum 4 in numero si Campanis a nissent , moes Iratus, unitatis non niti unam pertonam magistra- se inua , publieram ex illa resbe eou ilium s tum perentein sicni fietat, ut ad Iustinuin no- stili si . Grav. singularem numerum Protavi. Hinc nullus dubito Ciceronem hic quo- plurali dixit. Tur.eb. que scripssse , magi iratus , ut paulo ante:

SEARCH

MENU NAVIGATION