장음표시 사용
271쪽
sretum ad consulatus petitionem aggredi par est . Paria cognosco esse ista in L. Murena , atque ita paria , ut neque i ple dignitate vinci potuerit, neque te dignitate superarit. Contem plilii L. Murenae genus, extulisti tuum . Qito loco si tibi hoc sumis, nisi qui patricius sit, neminem bono esse genere natum ; facis, ut rursus plebs in Aventinum sevocanda esse videatur . Sin autem sint amplae & honestae familiae plebejae : &proavus L. Murenae, & avus, praetores fuerunt, & pater cum
amplissime atque honestis snae ex praetura trium pliasset , hoc faciliorem huic gradum consulatus adipiscendi reliquit , quod is jam patri debitus, a filio petebatur. Tua vero nobilitas, Servi Sulpici, tametsi summa est , tamen hominibus literatis & historicis est notior: populo vero ,& suffragatoribus obscurior. Pater enim fuit equestri loco
avus nulla illustri laude celebratus . Itaque non ex sermone hominum recenti , sed ex annalium vetustate eruenda est meis moria nobilitatis tuae . Qitare ego te semper in nostrum numerum aggregare soleo , quod virtute industriaque perfecisti, ut , cum equitis Romani esses filius , summa tamen amplitudine dignus putarere . Nec mihi unquam minus in Q. Pompeio , novo homine , & sortissimo viro , virtutis esse visum est , quam in homine nobilissimo, M. AE milio . Etenim e
jusdem animi atque ingenii est , posteris suis, quod Pompejus
secit, amplitudinem nominis, quam non acceperit, tradere :& , ut Scaurus , memoriam prope intermortuam generis sui , virtute renovare .
VIII. Quanquam ego putabam , Iudices, multis viris fortibus ne ignobilitas objiceretur generis, meo labore esse persectum : qui non modo Curiis, Catonibus, Pompeiis, antiquis
I 6 Pater enim suis , equestri Dca J Ani- ttiam J Hoc Asconii verbis explanatur r
madverte patricii peneria equitem Roma- Seatirus , inquit, sta sest patricius, tir tribus num esse . Nam Sulpicia gens iratricia . E- supra eum saeuerit domus ertis for ω- questri autem loco is est , qui ab equestri na. Nam neque patre , .equo avras, 1 φων σι ordine in senatorium non transiit. Μanuti iam proaυus , aer puto , prv er re Ne per si Pompeio J Qui cum Cn. Caepione re nullam vita imi riam lonares adepti sunt. eonta luit anno Urbis conditae 6 . Ferra- Ita u. seasνσ aeqse ae novo lamini D,orandum siων. suis. Manatius.13 in Scauras me instriam prope intermor.
272쪽
PRO L. MURENA. 269 illis, sortissimis viris, novis hominibus , sed his recentibus, Mariis, & Didiis, & Caeliis commemorandis iacebant . Cum
ego vero tanto intervallo clatiltra ista nobilitatis refregissem , ut aditus ad conlulatum pol hac , sicut apud majores nostros suit, non magis nobilitati , quam Virtuti, pateret: non arbitrabar , cum ex familia vetere , & illustri consul designatus, ab equitis Romani filio, contule, defenderetur , de generis novitate accusatores csse dicturos. Etenim mihi ipsi accidit, ut cum duobus patriciis, altero improbissimo atque audacissimo; altero modestissimo atque optimo viro peterem: super vi tamen dignitate, Catilinam , gratia Galbam . Quod si id crimen homini novo esse deberet: profecto mihi neque inimia
Omittamus igitur de genere dicere , cujus est magna in miroque dignitas: videamus caetera . Quaesturam una petiit, &sum ego factus prior. Non est respondendum ad omnia . Neque enim quemquam vestrum fugit, cum multi pares dignitate fiant '; unus autem primum solus possit obtinere ; non eundem esse ordinem dignitatis, & renuntiationis: propterea quod renuntiatio gradus habeat ; dignitas autem sit persaepe eadem omnium . Sed quaestura utriusque propemodum pari min
familiam veterem , Drimus in municipium antinuissimum , confviatum attulerat , uus.
Iam homo novus dicitur, cum illius pater, t avus praetores fuissent. An ii, qui primie et sua gente adepti essent magistratum 'Multo minus nam infinitum prope illorum numerum exstitisse puto , quorum neminem appellatum fuisse novum hominem legimus . apropter, qui ad consularem dignitatem pervenissent, ex illis orti familiis , ex quihus antea nemo vel manistratuin gesserat , vel fuerat se tor '. eos demum novo homines diectant . Tales suere , quicumque a Cicerone hic recensentur, quorum maiores ex Plς , aut ex ordine equestri. Scribit Ast nius in Comment. ad Or M. contra Compi litor. Sex Competitorer in ean talatur petitia. - Citreo habuit, duos patrisios , P. sulpicium Galbam, L. Sergium catumala; quatuor Ple be ος, ex quibur Δω nobiles, C. ovium ,
re L. Calguris Lo i m r dicuntur nobiles, quia ex illoriam maioribus nonnulli co sules fuerant γ duoe , qui tantulo non primἐee o Miliis suis masi 'ν tum ad pii erant , et, in noscium , ex C. Licinium fac VIMem: hi neque nobiles erant , nullo gesto a maioribus consulatu , neque novi hornines, quorum patres aut avi aliquem malistratum ceperant soluν citara est competitoribur equestrierat ucst natur. adeoque consularum adeptus, non tamen ante consulatum , novus homo .
ao Iacebant a Frustra commemorabant .
a cum mMIti . . . siaut J Subintelli n-dum, ei estores . Sie in hoc , ω ut , petit- scilicet , solua primus quaesturam possit obti
273쪽
mento sortis fuit . Habuit hic lege Titi a V provinciam tacitam 'Τ , & quietam : tu illam , cui , cum quaestores sortiun
tur, etiam acclamari solet, Ostientem , non tam gratio lam& illustrem , quam negotiolam & molestam . Consedit utriusiaque nomen in quaestura. Nullum enim vobis sors campum dedit , in quo excurrere virtus, cognoscique post et . IX. Reliqui temporis spatium in contentionem vocatur . Ab utroque dissimillima ratione tractatum est '' . Servius hic no
biscum hanc urbanam militiam respondendi , scribendi , cavendi , plenam sollicitudinis, ac stomachi , secuti is est: ius ci
vile didicit: multum vigilavit : laboravit : praelio multis suit rmultorum stultitiam perpessus cil : arrogantiam pertulit : dim- cultatem exsorbuit : vixit ad aliorum arbitrium , non ad suum . Magna laus, & grata hominibus , unum hominem elaborare in ea scientia , quae sit multis profutura . Quid Murena interea : Fortillimo & sapienti Uimo viro , sum-
ax Lege Tilio I steph. Piphitis in scisti ad annum 488 , exi pimat C. Titium trib. pl. illo anno let em tuli se , de qiuestor uin numero duplican)o , & pr vinciis quastoriis austendis , sortiendisque ex S. C. Hanc esse illam lenem , quam hic Cicero dicat Titiam . Nihil adhue proliabilius a quoquarn est allatum , quamvis si nera coniectura. Gramitis .
a 3 Provinciam tacitam J Tacita vocatur , quia suit una ex provinciis quatuor uia astoriis Italiae , in rua nulla rerum materia ;eum longius abessent a bellica tempestate .
est I Franci tir si e d piniarima νaliaue eertatum es. Qumi torre prae sero . Reliquum tempus , post quaesturam , in contentionem vocatur. Uter reliquo tempore magis servierit reipublicae,& utiliorem operam navarit, magisque ut i r mlestet , contemteri ν, hic Cicero inquirit comparans utriusque in rempu-cam merita. Ab utroque ceriatum est de bene merendo de patria , sed di sit millima ratione. Alter certavit in militia urbana, al-ur foris in helliea. I astare tempur nonnae-mini quemquam dixi me . Se ira tare pro talem se praebere . se sic gerere , apud n strum semel iterumque I situr sed tractare
bus verbis iurisconsultorum consuetudinein expressit . Respondent enim de iure consi letitibus, eum dicunt: Hoc in lexe scriptum est, hoc ius postulat. Id responsum vel vocet untum, vel si ritilior,& imperitior eisee is, qui consulebat, scriptum dabatur. Inde na- tuc est iocus ille in ep. ad valerium iuri
cum formularu scri Eunt litisanti huc. Quo spectat i .lud ad Trebatium t Q od si scribere
cadent. Cavere , de iisdem proprie usurpatur . Cavem enim cum aliquetia consi io iuvant , atque instruunt , sive is litiget , lixe contrahat. Ad Appium ei ist. a. lilia III. L. I ole non 3tiri oujuIrtim valde tibi cotti incudo , sed ita etiani , si non est jurisconsi, Itur . Ase- ιι εs enim ei cavere volo , quam ipse aliis se Iet. Et ad Trebatium ἀμ TM , qtii cateνis c vere solas , i a Bνitannia ne a, essedariis de e pioris , caveto . Et in prooemio Topicorum ad eundem : Cum tia νώιοι meo ue sape c ii ses. Manutias.
274쪽
PRO L. MURENAE. 27 Imo imperatori , legatus L. Lucullo fuit: qua in legatione divi
xit exercitum: signa conti uir : manum conseriait: magnas c
pias hosti uiri fudit: urbes partim vi, parit m obsidione cepit :Asiam istam resertam , & eandem delicatam , sic obiit, ut in ea neque avaritiae, neque luxuriae vestigium reliqnerit e maximo in bello sic est vertatus , ut hic multas res & magnas sine imperatore gesserit, nullam sine hoc imperator. Atque haec, quanquam praetente L. Lucullo loquar , tamen , ne ab ipso , propter periculum nostrum , concessam videamur habere licentiam fingendi , publicis literis tuitata sunt omnia e quibus L. Lucullus tantum Murenae laudis impertit, quantum neque amisbitiosus imperator, neque invidus, tribuere alteri in commuis nicanda gloria debuit . Summa in utroque est honestas , summa dignitas : quam ego , si mihi per Servium liceat , pari , atque eadem in lam de ponam . Sed non licet. Agitat rem militarem .' insectatur totam hanc legationem : assiduitatis, 3c operarum harum quotidianarum putat esse eonsulatum. Apud exercitum mihi fueris , inquit , tot annos rum non attigeris P absueris tam is diu οῦ & , cum longo intervallo veneris , cum iis, qui in foro habitarunt, de dignitate contendas λ Primum ista nostra assiduitas , Servi , nescis, quantum interdum afferat hominibus sisti dii , quantum satietatis . Mihi quidem vehementer expediit , positam in oeulis esse gratiam : sed tamen ego mei satietatem magno meo labore superavi : & tu idem fortasse :Veruntamen utrique nostrum desiderium nihil obfuisset . Sed , ut , hoc omisso, ad studiorum atque artium contentionem revertamur : qui potest dubitari , quin ad consulatum
adipiscendum , multo plus asserat dignitatis , rei militaris , quam iuris civilis gloria Z Vigilas tu de nocte , ut tuis con
Aptia exercitum J obiectio in persona
expressa. autem interror ationis fieturahcie loco indignationem . Ut , tu er , min. es , ων meam νώ. Est autem in pronomi- elegam idioti sinus , qualis Et in alii liuetuis alii mxdvertitur . Phormione ,s Di mihi ubi ad ωκονes ventum μου 1eue . Camerarius' a ast Iuttar I Hoe loeo Cicero, prelientena esse, ante eivium versari , plus interdum obelis quam prodesse ad h nore. consequen tot ponit . Ginera iero pr. Cn. Plancio mirum in modum prodesse praesentiatri , ita illa scilicet causa postulante , vult ostendere. Dem.
275쪽
sultoribus respondeas ; ille , ut eo , quo intendit, mature cum exercitu perveniat . Te gallorum illum buccinarum cantus exsuscitat. Tu actionem instituis; ille aciem instruit. Tu caves , ne tui consultores ; ille , ne urbes, aut castra capiantur. Ille tenet, & scit, ut hostium copiae; tu , ut aquae pluviae arceantur. Ille exercitatus est in propagandis finibus; tu in
regendis . Ac nimirum dicendum est enim quod sentio ) rei
militaris virtus praestat caeteris omnibus. X. Haec nomen populo Romano , haec huic urbi aeternam gloriam peperit : haec orbem terrarum parere huic imperio coegit. Omnes urbanae res, omnia haec nostra praeclara studia,
haec forensis laus , & industria , latent in tutela ac Praesidio bellicae virtutis. Simulatque increpuit suspicio tumultus; artes illico nostrae conticescunt . Et, quoniam mihi videris istam scientiam iuris tanquam filiolam osculari tuam , non patiar te in tanto errore versari , ut istud nescio quid, quod tantopere didicisti , praeclarum aliquid esse arbitrere. Aliis ego te virtutibus, continentiae , gravitatis , iustitiae , fidei, caeteris omnibus, consulatu, & omni honore semper dignissimum
iudicavi. Quod quidem ius civile didicisti ; non dicam , operam perdidisti : 1ed illud dicam , nullam esse in illa disciplina
munitam ad consulatum viam . Omnes enim artes, quae nobis
populi Romani studia conciliant, & admirabilem ὸignitatem , & pergratam utilitatem debent habere. XI. Summa dignitas est in iis , qui militari laude anteceu lunt . Omnia enim , quae sunt in imperio , & in statu civitatis , ab iis defendi & firmari putantur . Summa etiam utilitas r si quidem eorum consilio & periculo , cum republica , tum etiam nostris rebus perfrui possumus . Gravis etiam illa est, & plena dignitatis, dicendi facultas, quae saepe valuit in consule deligendo , posse consilio atque oratione , & senatus, di populi , & eorum , qui res judicant , mentes permovere .
28 Iras exs te vireturibu ' eotitiisentia &e. omnino genus loquendi mihi est inso- visaris I Legendum videtur potius , aliis Ma lens,& inauditum. Esto tamen nihil mutate viraditibus, eontinentia , gravitate , i litia, vi . Consideret igitur lector eruditus . Deteνis Quis enim ita lo- binus. quitur , virtus continentiae, virtus iustitiae t
276쪽
Qii aeritur consul , qui dicendo nonnunquam comprimat tribuia nitios surores , qui concitatum populum flectat , qui largitioni resistat . Non mirum , si ob hanc facultatem homines saepe etiam non nobiles consulatum consecuti sunt e praeserti in
cum haec eadem res plurimas gratias , firmissi inas amicitias , maxima studia pariat . Quorum in isto vestro artificio , Sulpici , nihil est .
Primum dignitas in tam tenui scientia quae potest esse Τ Regenim sunt parvae , prope in singulis literis atque interpunctio
nibus verborum occupatae . Deinde , etiam si quid apud majores nostros fuit in isto studio admirationis : id , enuntiatis vestris mysteriis , totum est contemptum & abjectum . Posset agi lege '' , necne , pauci quondam sciebant . Fastos enim vulgo non habebant . Erant in magna potentia qui consulebantur : a quibus etiam dies , tanquam a Chaldaeis , petebantur . Inventus est scriba quidam Cn. Flavius '' , qui comnicum oculos confixerit, & singulis diebus ediscendos fastos m. V. M m populor' J Aetere est, suum
tu, in iudi io a praerore leaibus petere. Lib. a. in Verri an is praerare , cheI me invita , is te ae me patratis 3 Leee adere , non quotidie, sed tantum diebus lice-hat. Fasti autem dies non omnibus olim noti erant, sed a pontiscibus petebantur e postea publicati sunt ab eorum scriba Cn. Fl vio . Ad Attic. lib. vi. er eo prositat , qui Wnulit fassar occultatam putant quodam
Cn. Maistim seri am fallor protiasse , areisoesque con 'ofude. Livio libro I x. civile iret, repositum iis penetraI Hur Muit eum , evulea--t ; DIU ue calea serum in /Ibo ροπα Die , iat , quan o Dee ati post e,firetur . Mamilius. ro Tau nat,3 a Cbataeie J Qui , siler uinobservatione, quid cuique eventurum , & quo quisque sato natus esset , praedicebant . Pete bantur igitur astendi dies a pontificibus , tanquam ab iis, qui, tanquam Chaldaei, dehonis, malisve diebus divinare possent. Heis. 3i Inventur est serna quidam , cn. Motur, qui emiticum ocular tam hanc iustoriam ex Poli 'monii Enchiridio cornoscere ' licet teli ius verba extant in Pandectis iuris civilis, titulo de origine iurist unde hale pauca s mam , atque huc adscribam, eorum, quibus haee ignota sunt, gratia: ,, Delii de , in luit, ,, ex his lenibus eoiem sere tempore, acti ,, neu compolitae sunt, quibu inter se homi-- ries disceptarent; quas actiones, ne popu- is lus, ut vellet, institueret, certav solemnes. que esse voluerunt : & appellabatur haedis pars iuris , legi acti me, . Et ita eodem is pene tempore , tria haec iura nata sunt ris testes Et I tabularum: ex his fluere coepitis ius civile et ex iisdem, lepis actione cominis positae sivit. omnium tamen harum Ac it - terpretandi scientia , & actione, , apud ,, collestium pontificum erant, ex quibus conata stituebatur, quis quoque anno praeesset priis vatis: & populus prope centum annos haese consuetudine uisu est . Postea eum App., , Claudius dispotuisset , & ad formam rein is degisset has actiones, Cn. Flavius, scribα,, eius , libertini filiu , surreptum librum ,, populo tradidit i & adeo gratum id ni nus populo fuit, ut tribunus pl. fieret, &,, senator , & aedilis eur iis . Hinc liber , is qui actiones continet, appellatur ius civi
a Gi e rnisum aeutiel Proverbiurn est de iis , qui callidos Ae prudentes & circum e ctos, qui eavere & scitent & deberent, laru
277쪽
populo propositerit , & ab ipsis cautis iurisconsultis eorum se pientiam compilarit. Itaque irati illi, quod sunt veriti , ne ,
dierum ratione pervulgata & cognita , sine sua opera lege posset agi , notas quaidam composuerunt , ut omnibus in rebus ipsi interessent. XII. Cum hoc fieri bellissime posset : Fundus Sabinus meus est : immo meus: deinde iudicium : noluerunt. Fundus inquit , qui es in agro , qui Sabinus vocatur . Satis verbose . Cedo ,
quid postea e Eum ego ex jure Giritium meum esse aio . Quid
tum Inde ego te ex iure manu conscrtum Τ' τoco . Quid huic
tam loquaciter litigiolo responderet ille , unde petebatur , non habebat . Transit idem jurisconsultus , tibicinis Latini modo U : Unde ru me , inquit , ex iure manu consertum vocasii, inde ibi ego te reCoco. Praetor interea , ne pulchrum se ac bea
Iuni ac circumveniunt . Nam coria x cum aliorum animalium oculo potissimurn appetat,
ipsam scilicet suis maxime proIpicere Opor
quasdam compost eruntJ Foranulas actio,isum significat , quas qui non tenuisset, id est , non quemadmodum oporteret , egis set, causa caderet. Idem. 34. Manu consertum a Gell. lib. xx. cap. I exposuit veterum morem in disceptandi vindiciis , cum peteretur res , quae fundi esset, id est , ut nunc loquimur , immobilis . Nos possumus etiam, ut opinor, simpliciter acci-Pere , ex jure νis uti consertum vocari, qui ad
iudicium accipiendum , id est , in ius voce
nu , contendere est , & puenare . Ut autem intelli eatur non telli ne ite armorum punna , sed civili, dilaeptatio, auditur ex iure. Haec autem a priscis sine dubio , ut & alia quadam ad talem modum sacta & usurpata suere, non excogitata a Jurisconsulii, , quemadmodum Cicero ait : sed quia vere fieri desiissent, & specie tantummodo nuaedam illorum remneret , ideo f. tar res N eomme tit,as Cicero appellavit. Idem .
plane ipnotum morem e et ii istoria Livii conabor eruere, quo hic locus illustretur. Narrat ille , lib. I v. es'. 3o. iratos tibicines, quia prohibiti a proximis celisoribu suerant in aede Iovis vesci , Tybur uno apmine abii DR aduitque: Adeo tit nemo in uris esset qui sacrificiis praecineret. Hii ne manifestum est, tiabicines eonsuevisse sacri sciis praecinere , neque alios munus illud obire potuisse. Nunc, quid essent Latinae seriae videamus . Quotannis in monte Albano ab omnibus populis Latini nominis communia qxiaedam sacra fiebant, ex instituto Tarquinii Superbi, ut refert Di
nysus II. 4. quae Latinae seriae dicebautur in his autem sacrificabant pro omnibus, cum septem & quadra inta urbes essent; sed principatum sacrorum Romani habebant ; hoc est , primum pro populo Romano , deinde pro reliquis singillatim, solemne, preces sun. debantur ... Idcirco apud Livium clib. XLI. eap. 2o. haec habentur : Latinae festis Dereia diem III. Non. Maii , ire quibus quia in
una hostia magistratur Lanuvinus precatur non erat , praulo Romano Quiritium , et eloui fuit.
Cum igitur in communi illo sacrificio qualibet urbs sacrificaret etiam separatim I cumque sacra nan serent , nisi praecinente tibi- eine , an septem & quadraninta tibicines in montem Athamim venietrant , quia totidem erant urbe , teste Dionysio 3 Dixerim potius,
unum tantum adhibitum fuisse tibicinem , qui modo in hane, modo in illam partem transiret , ut euiusque populi masti stratus suum cemim locum occupabat, & omnium sacrificii, si uelitatim praecineret. Quae quidem con suetudo notari hoc loco videtur. Ferrat. Haec velim conseras cum iis quae adnotavit Turinnebus in Agrar. II. cλP. 3 .
278쪽
P R o L. M U R E N A. 273 tum putaret , atque aliquid ipse sua sponte loqueretur , ei
quoque carmen composit una est , cum caeteris rebus absurdum,
tum vero nullo ulu : Utrisque supcrsitibus , praesentibus , viam dico : ivite vimu . Prae isto aderat 1apiens ille , qui inire viam doceret . Redire viam : eodem duce redibant . Haec iam tum apud illos barbatos, ridicula , credo , videbantur : homines, cum recte , atque in loco constitissent, iuberi abire : ut, unde abissent, eodem statim redirent. I iidem ineptiis sucata sunt illa omnia , stando te in iure conspicio : Schaec , Sed nune tu dicis V causa vindicaveris P Qtiae dum erant occulta , necessario ab eis, qui ea tenebant, petebantur : p stea vero pervulgata , atque in manibus iactata & excussa , inanissima prudentiae reperta sunt ; fraudis autem , & stultitiae plenissima . Nam cum permulta praeclare legibus essent constituta , ea
j:irisconsultorum ingeniis pleraque corrupta ac depravata sunt . Mulieres omnes propter infirmitatem consilii majores in tui rum potestate esse voluerunt : hi invenerunt genera tutorum , quae pote ita te mulierum continerentur . Sacra interire illi noluerunt : horum ingenio senes ad coemptiones faciendas , interimendorum sacrorum causa , reperti sunt . In omni denique jure civili aequitatem reliquerunt , verba ipsa tenuerunt :
ut , quia in alicujus libris , exempli causa , id nomen in-
Venerant , putarunt, omnes mulieres, quae coemptionem sace-Μ m et rent
i' Tum sero J Videtur tectissime distin . xisse Petrus Ciaeconius: Tum vero nuIta tista utrisque, petitori nimirum , & unde petitur.
trisque litizantibus . Supersitιuue autem Ualet, pr lentibus. itaque necesse non fuit adis dere , praeseatibur e quod additum ab aliquo sortasse est interpretandi gratia. Plautus : Superstitetra utrumque monui , ne i sus abeaut .
redire viam, quod praetor iubebat , explanatur sequentibus illis verbis r uoi uiuet , eum recte , atque in Deo constitissent , subrei abire , ut , unde abissent , eo em statim νedirent. Id enim fiebat in iudicio ante praetorem , do cente Iurisconsulto. Irim. 3ς Sed an re tu dicir J Eeto lime , & ipsi ut aetate Ciceronis obseura , 5e breviter hie ab eo pronunciata, vix arbitror esse, qui intelis ligat. Idem. potestate mulierum I videatur C iacius, lib. v II. Observat. Cast. II. 4t AI eoemptioner faeientir J V le Gron vium , de peculiis veterum , lib. I v. cap. 7.
42 in , ouia iis aliauiua li, is J Suspectum mihi est istud exemreli causa , cu'm praecessi se set , ur , quae vocula idem hoc loco notae, quod exempli cavsa . Deinde mire scribitue id nomen invene aut . . A fuit illudnoinent Atqui nullius nominis iacta fuit ante men. tio . Vereor ne inultis centonibus hic locus
279쪽
2 76 ORAT IOrent , Coas vocari . Jam illud '' mihi quidem mirum vi
deri s blet , tot homines , tam ingeniosos , per tot annos et is iam nunc statuere non potuisse , utrum diem tertium , an perendinum : iudicem , an arbitrum : rem , an litem dici oporteret.
XIII. Itaque s ut dixi ) dignitas in ista scientia consularis
nunquam suit; qtiae tota ex rebus fictis, commentitiisque constaret : gratiae vero multo etiam minores . Quod enim omnibus patet , & aeque promptum est mihi , & adversario meo , id esse gratum nullo pacto potuit. Itaque non modo beneficii collocandi spem , sed etiam illud , quod aliquando fuit , Licet consulere , jam perdidi itis . Sapiens existimari nemo potest
in ea prudentia , quae neque extra Romam usquam , neque Romae , rebus prolatis , quidquam valet . Peritus ideo haberi nemo potest , quod in eo , quod sciunt omnes , nullo modo possunt inter se discrepare . Dii scilis autem res ideo non putatur, quod & perpaucis & minime obscuris literis continetur . Itaque , si mihi , homini vehementer occupato , stomachum moveritis , triduo me jurisconsultum esse profitebor . Etenim quae de scripto aguntur , scripta sunt omnia : neque tamen quidquam tam anguile scriptum est , quo ego non possim , ela de re agitur , addere . Quae consuluntur autem ,
sit inquinatus. Forte Cicero scripsit: in quia ι eo in actionibus videmi dici , Q, R. S. Casa in alieu us It i exemplo iuvenerant , L. D. o. Id est, etiaω ν em fiυε tite is dice-
Iacerent , Caras vocari . Exemplum GHi est 4s G. et eousisIere I Vel concessio consulti libri. Loeus est scaber. Idem . significatur , vel hoc dicebat is, qui operam 43 coemptionem facerent J Haec lon te petebat lurisconsultoruin et Licetne constiIere a.ia ea coemptio , multum a priore dis- Rilicet libros Fastorum . Austu. ιsert. Illa coemptione hereditas venditur seni Q Robur prolatii J Res prolatae diceban- cuidam imapinaria quadam negotiatione , quae tur , cum seriari licebat , munerum urbano- ab illo ipso empiore imaginario redditur rum vacatione concessa : quo tempore ludi heredi, sed hie coemptione uetor in manum fiebant, votivi, Romani, Ae. Mamviri convenit . Est enim triplex ratio matri- 47 sba de re agitur , addere I Viri re promonium contrahendi apud Romanos, consar- addere , re mendum crediderim . Cur cred. in , reatione, usu, coemptione, de quibus multa his adducor exemplis. Lib. a. de Fin. Omuis Brissonius & Hotomanus. Hein. in εὐ.erendo , qtiae via quadam , Oratione h--ψ Iaim illud J Haec Cicero irridens sor- betur e alia perscribere primum debet, ut qui mulas Iurisconsuli. collegit. Q.:ae a Probo D sdam in formulis, qua res agatur ζ Np, -- tales quaedam annotamur: I. D. T. S. P. Id ter ενος disseritur, conisulat, quid sit id , de est , diem tertium sive pertullinum. Et, T. quo diseritur. Subiunxitque de Epicuro: M. I. A. V. P. V. D. Id est , Tentyine 1udirem flat defui,i νem placere : sine quo feri inter- ώνμι tr ιυe peto ut der . Varro ait avibus dum non potest , ut inter eos, qui am itu it, lνυ erat in controversia , ea vocabatur tis . I- couveniat , quid fit id , de quo agat tir . Et l
280쪽
PRO L. MURENA. 277 minimo periculo respondentur . Si id , quod oportet, rej ponderi : idem videare respondisse , quod Servius. Sin aliter : et- . iam controversum jus nosse , tractare videare . Qita propter non solum illa gloria militaris vestris formuli atque actioniblis anteponenda est : verum etiam dicendi consuetudo longe & multum isti vestrae exercitationi ad honorem antecellet . Itaque mihi videntur plerique initio multo hoc
maluisse : post , cum id assequi non potuissent , istuc potistia
m uni sunt delapsi . Ut aiunt in Graecis artificibus , eos auloedos esse , qui citharoedi fieri non potuerint e sic nonnullos videmus , qui oratores evadere non potuerunt , eos ad juris studium devenire. Magnus dicendi labor, magna res, magna dignitas, summa autem gratia. Etenim a vobis salubritas quaedani : ab iis , qui dicunt , salus ipsa petitur . Deinde vestra responsa , atque decreta Jc evertuntur saepe dicendo , & sine defensione oratoris firma esse non possunt : in qua re si satis prosecishm , parcius de ejus laude dicerem : nunc nihil de medico , sed de iis, qui in dicendo magni sunt , aut fuerim t. XIV. Duar sunt artes , quae possunt locare homines in amplissimo gradu dignitatis: una imperatoris, altera Oratoris b ni . Ab hoc enim pacis ornamenta retinentur : ab illo belli pericula repelluntur . Caeterae tamen virtutes ipsae per se multum valent , iustitia , fides , pudor, temperantia : quibus te , Servi , excellere omnes intelligunt : sed nunc de studiis ad honorem dispositis , non de insita cujusque virtute disputo . Omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur, simulatque aliquis motus novus bellicum canere coepit. Etenim , ut ait ingeniosus poeta '' , auctor valde bonus , praeliis promulgatis , tollitur e medio non solium illa vestra verbosa simulatio
prudentiae , sed etiam ipsa illa domina rerum , sapientia . Ggeritur res . Spernitur orator , non solum odiosus in dicendo , ac loquax , verum etiam bonus . Horridus miles amatur . V strum
lib. u. Si e 3 qu uam , qui acute in eausit fer , v st. Idem . videra toleat qui νer agatur . Et de Fato: 48 Gatνουerj um in I Quod interpretati dosereus , qua de νe s attur , er in quo nis est dubiae , & de quo disputare iteri in eausa coisti, at , non videt . Et in Brutor strea utramque partem. Idem . de re aditur , HIMI , murris ιaeis in /- 2 Ut ait ingenissus poeta J Ennius. ris Viatorum inestiuisur farmulis , id sibi U.