M. Tullii Ciceronis Opera, cum delectu commentariorum, in usum serenissimi Delphini. Tomus primus nonus .. Tomus quintus, qui Orationum secundus. 5

발행: 1753년

분량: 626페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

581쪽

L. utiere J S. Victoris, in v serire inguen , quod inguen depιehendi item

in Pal. nono . Nam caeteri sere Mutio. Ut uterus.

ιυum , deiatum J Insinim , adventi. thim e quod intus esset, quod extrinsectis obvenisset . Alibi dicitur intestinum , MUM

Fames . Non s satis : facta lapidatis ISie h bent libri ni K. & ita legendum. Quod autem ad vulgatam lectionem , quae habet, Iaxis facta , &e. attanet, ne qursibite eam amplectatur, plane inepta est. Nulla enim lapidatio fit sine saxis: dc mnis lapidatio fit saxis. Supra autem , v. bi libri vulgati habent , Guctum malum , manu scripti liabent. detidium mulum: quod consideret lector . Lamb. n. Non G Diis: facta lapidaιιοὶ Idem illud qlioque in Pall. nostris, nee non Eriard. ae d. Victor. Nam vulgata et indo saxis facta lapidatio: quod ne quidem in antiquis edd. quae , inae fatisfacta lapidatio. Griiter. Causam abreptusem J Quidam legendum

putant, ansam a reprD-m. Lambinias.

Per causam inditum J Recte Manutius . Cossa saepe est praetextus. Sueton. Iul.

morem adixit intra paucos rursus dies rep-rita Bisbnia , μν causam exigenua pecuinnia , quae deberetur euisam Iibertino . Sila

Iulius Caesar, & alii. Gavius. De riatas J incuriare & centuriare passim usurpariit pro conscribere. miama Ne in hane tantam materiem seditiorissa funesta fax adhaereserar J Franc. &ed. prima, a sesceret . Non frustra . Sed hoe ii retinemus , legendum est e M in hae tanta materia seditionis ista μη- μα - δε ferier . Hoc est, illam magis incend ret, & flammam seditionis augeret. Ut gil. Iv. Georg. Pania eis adolescunt ignibus aera. Vide ibi Servium. Qui non intellecto hoe voeabulo id mutarunt in ad oscerent Irefinxerunt quoque praecedentia , & pro Gin hac tanta materia seditionis . scripse-riint , in Bam tantam materiam seditionis. Glaevius.

AUCTARIUM

VHietatem venisti reum J Qui alias merces ex iis locis quo frumentum miserant, vehendas citrabant, quam euiiismodi Romae essent qui aliis in locis negotiabantur .

Fiat

Sed in praesent; atque ante ocxtis posito peri u J diata lectio ex editione P. Ma- aut ii , item veteris Lugdimensis: haec enim habet illud posito , illa praejecti . At vulgata, sed in praesentia atque ante oculos propositio ἱ quod idem in mis Pali. Grtit

Ad remptum Concordii J Gulielmius habet verbum templum pro spitrio. Idem .

Sin in ea a seis annona J Vulgus siedixisset e si finalis , hoc est rationativa causa fuit annona , impulsiva , Clodius . Rectius tamen , sin ea a . Potest etiam sie intelligi , ut eaesam pro Deeiem &IraetextMm , interpretemur: iit paulo ante M annona ea am . Horom. Sin in ea afuit annona J Lib. mamiser. non habent Praepositionem , in. Et paulo ante doctissimi quidam viri, eatere legendum contendunt, ubi & vulgati libri , de manuscr. habent, portiis. Infra autem paulo Post, ubi vulgati habent, βι- Iarιν, libermanii scri habet, insιmMI-αν. Lamb. Nuulus dubito verum dixiste Maninnim in delendum este, licet repugnent libri: quia hoc genus loquendi adversatur emendate loquentium consuetudini . Nullus melioris aetatis scriptor tanquam dixit, rn catio Meres fuit , ne Me fieret . Sed Me res fuit ea a , Me id ferre. Aliud est in epist. I. lib. r. ad Famil. In causa hae fiant, subaudi acta , seu gesta , ut ex sequentibus patet. To in ortum est aut ex repetiti ne praecedentis voculae sin , aut intrusum est a librario, aut sciolo , qui in consilio habuit suae potius , quam aetatis Tullianaeti sum . Haec scripseram , antequam eons Iueram annotationes Lamb. His inspectis, Cum In mss. ri in non conspiei intellex rim , 8e imstea nee id in editi prima imvenirem , tuto id delendum existimavi , quippe quod eontaminat eandorem Ciceronianae dictionis. G-υ. Seditionis qωώ- ιnsti Lit- J Cur ex-eli detem istud λ inventum in Pall. pluribus nam omnes exeutere nimis oper sum di eodiee S. Victoris . Vulgo Fis-iator. Gruter. Approbat Hane. primus 3 'mutator.

CAPUT UL

Annonam vastam J Caritatis eventum& perieulum in se recipere. Hotomam . Puerorem Aia co-ursatio J Adposita pudi

582쪽

rorum multitudo fuerat , qui de caritate quiritarentur, & Ciceroni invidiam ere

rent. Dem.

Operis i Conductis ad caedem tanquam

operariis . Ediderat autem , quia tanta undique multitudo ad comitia & legem de Cicerone revocando iubendam confluxerat, ut annona multo gravior facta sit. Idem . Operis ediderat , imperitis iniecerat J Pall. aliquot operariar . At enim nonus peritis , ediderat . Quod ad obryzam examinabunt otiosiores . Guliel. conjiciebat , obaeraris.

In templo Iovis J Paulo ante remptam

Concordia nominavit. Horomanu .

O iso dissoni tento J P. Clodio . Idem . i, quod in meo reditu J Prius reixti. vum suspectum video patri meo fuisse. I.

Annona flagitabamur J Forte fies liab

tar. Pithoeus.

CAPUT VII. D ρώμι J Forte dispulsis. Lambinus.

ceps: Reipublicae saluberrimam necessariam. Legendum : Re publica fauferriniam ac M. cessariam. Graevius. Mei ratio non habrbatur J sie olim reposueram , meae valetti,inis rario nis habebatur , non quod ita legendum esse m gnopere confiderem , sed quod me non longe a vera lectione abesse putarem . Proponam igitur scripturam vulgatam primum. Ea est huiusmodi, aliouid in ea regerenda: non fiabebatur. Deinae antiquam, qtiae talis est , Aliquid in ea re generatio non his batur . Relaeritiar etiam haec , ne- qtie ratio non habebamur. Quidam conjieii inteste reponendum , meae persona ratio nos habebatur . Sunt & qiii hoc modo , anni ratio non hab baruν . Ego mine , meε ra. ιιa, &c. quam conjecturam audio, & quibusdam alus venisse in mentem . Haec iis pitur mihi nune eo magis probatur, quod

L minus longe abest ab antiqua scriptu.

ra, sentetitiam exprimit huic loco eonsentaneam . Nam , mei ratio non habeba. mr , interpretor, mee valetudinis , vel meae personae, vel mei commodi ratio non habebatur. Hoc totum autem , mei ratio ,

duobus asseristis includi jussi, ut lector in.

de intelligat, hane lectionem non eue s iis firmam , aut certam : sed probabilem

tantum b. Lambin. Duasi possem aliquid iis ea re gerenda : non habελιών J Ita habent Victorius & Mamilius , vitiatis codicibus. Ant. Aligustinus longe melius e renda 1 nominabar , flagitabare quae eorrectio potest loco superiore confirmari. PanIagathus Ri tem mutabxt non in boni e hahe in mathatiar in taeteris , legebatque noe modo es asi possem aliquid in ea re aexenda pracaeteris: nec male. Nam praefieiendum aliisqilem negotio gravi δι molesto , & diffiscili, nominatim, non sortito , ut aequirinest, nemo diceret , nisi eum cui aliqua ars aut saeuitxs illi negotio accommodata sit: alioqui fit ei iniuria, si extra sorteriae nominetur : quam artem aut saeuitatem negit sibi esse Tullius, in Pompeio agnoscit . F. Ursinus . possim aliquia in ea re gerenda : nos habebatur J Ita omnis lectio cusa, hi scripti Pall. debebatur. Unde aliquando eoniiciebim ; anno, Aeolebatur. Sed ab hae scrip i ira recedit Pal. nonus , in quo ne quasi illo ' Daem aliaqtiod mea regere ace Arioue habebatur . S. V ictor. mssem aliaui, in O regenerario muhabebatur. In Pal. octavo extat vulgata, sed a recenti manu emendatum , haerebatur, adnotλtumque Eub/rabasur. Griit erus. Cω ista J Clamores annonam flagita lium. Phaedrus: Coπυirio permotur Itipiter, hoc est, clamore ranarum. GraewDI. Am eo locupleriori J Cn. ompeio : fleadludit ad verbum iuris . Nam delegare dicuntur debitores , qui praesentem pecuniam non habent , eum alium debitorem tendam si uim a pecunia paratiorem cre-itora suo adsignant. Hotomanu .

Via/ham id quia omnis J Abundat pro nomen id. Idem .Pjo tanto b neficio rutili Romani presta- ω Gbui J Praestat scriptura lib. Frane. Prσtauro beneficio populo Rom. praestare arbui.

CAPUT VIII.

Rem maximam eripti; e peste summi poriculi J Secutus sima vulgatam massis , quam antiqtiam scripturam . Haec enim. ita corrupta est, ut milla ex ea sententia eli ei ponit . Sie enim habent libri vel res: Raem max/mam poruisse summi per sinu

583쪽

AUCTARIUM GRAVIANUM

non solum ea me , sed eriam , omnino hoe in loro subest aliquod ulcus . Perram maximam autem, rem frumentariam,

di annonam significari puto, ut infra ea.dem oratione: Nos quod nominatim rei m.

ximae, pene iam desperatae , fummum virum ad extrema νe piablicae tempora delectum praefecimur, a te reprehenuemur Lambin. Rem maximam eripui e pse summi perieuit, nos

fidum , sed etiam vοι J Pall. sere a peste.

At nonus I Rem maximam 'se Dum periculum non Dium eam, sed raram a cinae,

Oe. S. Vict. Rem maximam potuisse fummi perieuli , non fotam ee me, sed etiam a caede . Gulielmius tentabat , ρα fuisse summi perienti , non solum iam me . sed, o e. Griit. A pess est sane etiam in Franc. N ed. prima , ac nonnullis aliis . Et ei Tespondent , quae sequuntur a caede. Graevius.

Cn. Pompeio J De extraordinariis eius imperiis dictum est in Manilianae com

ment. Hor.

'puIi Romani poenitere I Uetus liber hoc amplius , necesse es Iaeuirere ; quod

mihi non placet. Idem . Eum victoria populi Romani panis ero J Vetiis liber habet, Eum victoris postiti ROinani necesse est scae nitere. F. Urs. Prim. Franc. Dreia. ed. prima, Mediolanensis , & omnes, quM ego inspexi, ante Victorianam : Eum victo=iapstuli Romani necesse est paenitere . Si priscis codicibus volentibus has voces necesse ost deleverunt, laudo . sin , non esset ie- Tendum . Nemo tamen ullius eodicis meminit . Mirum Gruterum non docuisse , quid extet in Palatinis . Num credendum illos confirmasse Victorianam lectionein, quae mine obsidet editiones In Et surtensivptimo codice hie multa solia desideran

tur. Gravius.

mihi quoque ui dum fuit J Tum

enim Lucullum . & alios eomplures POm. Peti obitectatores habuit. Holomann . Mo iue ati Are J Cum enim lex Manilia de bello Mithridatico seiretur, CIce Oeam suasit . Hi proprie of ον es legum dicebantur, & extat oratio. Idem. δε-

te aucto e J Cur non dixit, quo ille su fore Nam Manilio auctore potius, id est

factiim. Respondeo, Manilium quidem l gis auctorem sitisse , Ciceronem autem, tuasorem: sed Cicero em populo auctorem

fuisse, ut Pompejo bellum illud cum Mithridite & Tigrane gerendum extra ordi. nem traderet. Lamf. Male Manilium auctorem legis vocat iambinus . Ille fuit legis istius lator, Cicero vero auctor, qui suasit. Sic enim dicebantur , qui legem suadebant promulgatam populo . Cicer. IlI. de Legibus: Itaque alia rationi neque

tator quisquam imυentus es, nec auctor unis quam bonus. Sueton. Caesar. 16. Caeculo M

telis tribcino plebia , turbulentissimas leges ataversus coli garrum intercessiones ferenti , auctorem propugnatoremque se pertinaci si me praestitit. Graevius. Cum illis ramis possιm aliquid disputora J Cum iis qui probabiles & speciosas

nilasdam rationes afferimi , disputare possum ; Clodii vero impudentiam serre non possum. Harimaeem iure J Hereditario , ex paterna

succelsione : socii is autem a senatu nondum erat appellatus. Idem.

Publieasi s J Clodius legem tulerat , ut

Cypri regnum universmite gara regia publicaretur e in Sextian. oc apud D.on. lib. xxxv III. Idem. De hac ipsa re, ut & de Ptolemaeo vide Plutareh. in Caelone Utie. Patrocinium Mitis imoerii J Fortasse deest , nomine . Hotom. Patrocinitim h us imμνii, m. J Reduxi lectionem veterum edi tionum, & omnium Pall. item Gembl.&S. Victoris : recentior enim latrocinium. Voce duriore forsan quam uti debuerit Cicero Romae ad senatores populi Romani. Grurem Vellem docuisset etiam Grure. rus, quid sit patrorinium imperιi immittere in regnώm , fortunas . Retineo lecti nem , quam Victorius , Manutius , Lam. binus retinuit . Lar cιuium imperiι vocat scelus i. lud, quod con misit imperium Romanum contra jus & sas invadens , sine

una causa, bona socii regis . Ciceroni Ia. troeinia diei gravissima scelera , praecipue in eaedibus & rapinis , quis potest , oui illum legit , ignorare Itaque non diluitavi optimanam editionum scripturam Teponere , quia quam libri veteres retinent, nullius est sententiae. Grae .

Si quis Di suum issenderet J Prim. Franc. Dressi. princeps , & Mediol. edd. Si quis suum die erra. Non vulgatae bellum denuntio , si prosecta est a veteribus libris. Nam N alibi , ut in actione II. in Verri Ciceronem se loqui noui , sed nee illos libros damno , in quibus jur desideratur. Potest

584쪽

IN ORAT

Potest enim abesse sine ullo detrimento.

Idem

Ratione vita mirabili ad Lod in J sieriane. Prim. ed. & Mediolanensis. Sed Ureldensis , P. Victori mniit. Lambin. Rarrone vitae mirabilis ad I aem. Seio consilium & rationem nonnunquλm eonitin. gi, ut in orat. pro Plancio: est enim consilium in vulgo , non ratio , nou disoLmen , non diligentia . Et se alibi quoque loquitur , & consilium ac rationem opponit temeritati & impetui. Sed tamen illo. rum labrorum, qui rasione vitae legunt, seriptitra hie est praeserenda. Pro lege Manilia: Hono, es autem neque ab rario , neque

ex hoe Leo , sed eadem tua nosra labori si sima ratione υita , si vestra voluntas ret, eo equemur. Alibi, O misera vitae ratio 1 Pro ratio vita Veli. Paterculus dixit

mur. Idem .

CAPUT IX.

Qui negas esse verum J Sie habent codice, Memmiani, & recte. Verum autem, id est, i ullum, par, aequum . Sic in Orλt. Pro Murena .' Negat verum esse attici benevolentiam edo . Idem lib. II. epist. ad Attie. Quid verius, quam in ivdisium venire , qu1 ob rem iudicandam, petaniam a coprear Horat. II. Ep. ad Maec. l. I. AI risi se quemque suo modulo , ae pede , --νum est. Lamb. Priauxeras J Productionem pro Rostris, non puto hic intelligi . Fortasse producere nune dixit, pro evehere, promovere, orinnare , augere illo extraordinario imperio. Sie de Finita III. in nemo dieit i. νegia regem ipsum qNasi productum esse ais digni. ratem , Hotoman. Quem tu non proiuitis dignitare noduxeras J Pal. non quem tu νη eo produxeras pro illisu duoit, re . Edit. prima , quem tu nou moiso pro illius , circi quod mutat Gulielmitis in , quem tu non clomo . Produce .ranti ir enim magistratus usque ad portam a famil:ari. hus necessariisque imprimis , quorum leste aut suntastatione provenerant. Grur. Pessi. me Gillielm. Recte Hotomanus , moestix ras exponit ornaveras , mandata hac pro. Vincia, quλmvis non consilium esset Clodii Catonem ornandi, sed, sub specie lim ris , relegandi . Augustus epit . ad Li-

Viam, apud Sueton. in Claudio et Nam sis Me ita dieam , , quidost quod dubitems, quin per eosdem arti . sis gradias Doducendus sis, per quos frater ejus eroductara fuit Curr. VII. Ad ma gna tinονato miseria illiso maximo suffragatione producti. GraeU. b xeras J In Sextiana r Non illi oris nandum At Catonem , sed relegandum putarunt. Hotomanus.

Carnificem eiυium I signifieat eius se tentiam in senatu de necandis Catilinariis dictam. Irim . Nominibus J Abusive , pro eognominiabus . Idem od cognominibus tantωm Iste restitui , eoniectura eertissima di Nam CUM , P Ieher, cognomina sunt , non nomina. Natum erratum est ex simi. litudine vocum . cum librarius scripsisset, eum nominibus, pro cognominibus: quo dio postea alius Histulit, quod ἰ quanquam appellatione nominis cognomen quoque &significatur , de intelligitur . Quod autem quidam reponunt, Caesar Clistis , inscientiam, atque inscitiam suam arguunt. Nam Caesar , cognomen est 2 Cudiur , nomen. Lambinus. Quia idem in posterum M. Catonem IIllud , id m in postertim irreptili lim arbitratur Gulielmitis , ex membro statim se- qtienti, ubi praeterea eii peret legi, quod eidem in posterum. Gniteriis. Quod idem in psertim de extraordinariis pol Mib,3 Iibertatem ad migra J Non intelligo . nisi aut subaudiauit aut addatur intercedensi. Nam Caesarem extraordinaria imperia concupisse notum est . Holom. Ex quis idem in posterum de extraordinariis y rsaribus libresarem admisses J Fidem l nendum esse suspieor , ex loco simili or tionis Sextianae . s illi , inquit, orna dum M. Catonem, sed relegandum: nee iliae moliendum ii Iuci nVωium, sed imponendum tutaverant: qui in rene One palam diaxerint , linguam se eυeuisse M. Catonι , quas ter contra extraordinaνias potestates tib ra fuisset , sentient ut spero semi tempore manere Iibe tat m illam , m. Urs Inte

pretat ionem Ursini sibi quoque vindicat P. Manlitius, emendationem vero Guliel

Consium J De Catone per honoris speciem relegando. H tomanu .

585쪽

181 AUCTARIUM GRAEVIANUM

res J Lectio minus proba: neque enim di-idixisse et Eas legra Sempronias m renidisti

ctio trουineiam , visitur in olim excusis,iPraeterea male interpun itur rota tae αι- in qiubiis' id homini post, neque aliter , quam sic constituendam decrevi: Palia nisi quod ii, quod homini, ili haec an- Itane vero ρ tu provincias con Iares , quas nectentes superioribus. Solus tertius habet et C. Gracchus , qui Miss maxime popularix u εο num post , Gruti Nee tr a Mis , non miao non abstulit a senatia , sed τι uciam invenrtur In Frane. DreM. editio. Niam ut necesse esset quinannis eo usi ιtui pove prima , Mediol. allitque omibus ante senatum lege sanxit : eas leger Semlνonio Victorianam . Et recte abest. Vide quae tu rasidisι et extra ordinem , sae forte n vis sit hilaus vocis , quu, eum sine ri pio, minatim dedisi, non consulibus , Ieci reipu- vinciam repetitur . Qis homini post homi-iblica testibur e nos , qMod ndiminatim , &nes natos rAU lima , sceleratrismo , continiquae tequuntur . Leges Semproniar pro I minatissimo , qtiis tuam optιmam fertilem- gem Semproniam Cicero dixit, ut saepe hoe sue Syriam . Gra vius . numero utuntur prisci scribtores . Sie D. Ereptam Di ex saris rebus actis J Pall. gibus βιοι apud Sueton. & Cic. qui una omnes & S. Victoris , Ereptam ex vi Cm tantum lege lolvmir. Gro. Iuris: an suir , ereptam ex Sex. Caesaris. Griit. Prim. Franc. ereptam in Caesaris re- C A P U T X. lus actis . ines d. oeptam Caesaris rebus mctis. Locus est contaminatus, qui sine me. Preferro potuisset J Sie est legendum, non, Iroris libri ore non potest purgari . Adiis ut in libris vulgatis , ter icere . Supra aim quid sibi velit nemo dixerit . Forte scri . tem non longe adiri dum , ubi libri vitursit Cicero, ereptam ii Caesi is νε ε, qtii pati habent , re ηιι ιπε fieret sitis , re--periam anfiniitim dedis Videtur autem positi , receιιι sege generet . Joan. Passeratii

nata erat Caesari ad res gerendas in Gal- Fν aestim malis , muram , debilitatam Jlia , vi ex aerario a Clodio ad ornandam Quid hic potes esse muta eiυitar Aliter provinciam Gabrilii . Sed nihil decerno .iveteres libri. Franc. & prim. & Mediola-

Ctim Cilietam dedises J In Sextiana ridebιlitatam. Dres1 Fractam matis , mu in Gabinio pro illa Da Ciliciis , quam simiam, ae debilitaram . Cicero scripsit: Fra-bi , si impublicam prodisisset , patitis eraι , eiam malis , nudatam , debilitatam: ut Plan Syria duretur. Hotomanus. eius ad Ciceronem, ep. x. 17. Θω Mef- Recenti Iem geueri ipsius J C. Caesaris .ibusimo interitu eonfusum remPubli eum ntida. Vide in indice nolito legum R. Lex Iti. tam tali cive troore in urbavis ossiciis inis Ita de pr-μαε in ora'. de Provinc. eon iisu re exsintabam . sic hoe loco docit Ci. siilar. Idem . Receuti Das Derii insitis Jlcem nudatam iii: ne rempublicam nimirum Umbimis generi, ex coniecti ira P isseratii, omni praesid:o, Omnibus vindicibus & eii. sed non respondentibiis manuscripti . stodibus , cum nemo auderet reipublicae C. Gracchus J Vide in eodem indice ,i auiam suscipere,&contra vim Clodii eam

Lex Sempronia de provinci Hotomanus . tueri. G aevitus.

Ear Dee Sem νοώia ter fenatum ciet istas Helvoni spurcismis , praeeustatori l Non esilaeipi t J Frane. Dresdens. editi prim. dubium est , quin eam studitatem signifi- Nedint. Eas Dyst Seuerbolas sej I aliam cet , si iam & mox & aliquanto lis ii n Mecretas reseidij nisi quod pro S m tabit. Hotoman. Helvani spurcissimo J Co mar scribatur fmu is as in editione primidex vetus habet . Helvoni Drgatissimo: ci Pe . Vulsi ata lectio hie quoque laborat, unde conjicio terendi im , impuratissimo .& merito asteriscum an posuit Paulus suae Lamb. H luoui θωreissimo J Lambiniis exeditionis margini . Autit ne quis altit mare lectione S. Victoris iacit impuratissimo , L tine dici resinviis provinciam Lex,lGulielmius θώ, eatusimo ' & propius lit

decretum , testamenti im dicitur rescindi, ras , & flagitio eaus -eonvenientius . G- non vero provineta. Ex praecedente versu terret.

Videtur per senatum , hiae translatum ti Sex. Clodio J Pal. nonus Delio . Voluit perperam repetitum irrepsisse, de Tulliumiserte Ciatio, quod in S. Vianoris eodice , sicque

586쪽

INORAT.

seque semper hie invenit in melioribus manitieriptis Stiliridiis nollet. Lem. Sex. Godio Deio itii sanguinis J Faei-- legebat Pantagathus pro sanguin- , sive ex ineen o, sive ex antiquo libro . In oratione de Hariiss3. responsis , de Clodio dixit, Consuler Icelois IMi Deios , Pisonem stilicet & Gabinium. F. Ursimo. ut sua Iinguat Taiis lin ita mala est, etiam si tace4t , ut verbis Arnobii utar,

υν rua J vide Clodiam de annona, in indiee legum R. Hotom. Nimirum haec filii illa lex, quam tulit P. Clodius tri .niis plebis , ut frumentum populo , quod antea senis aeris ae trientibus in singulos modios dabatur , gratis daretur , & Sex. Claudio frumentaria procuratio mandare. tur. Vide Aseonium in Pisonem. PriυιINιrem J Contra xii. tabulas &sacratas leges. Hotomauus. 'Aet ιι ιt G Diato populi Romani di. cree sementiam J Gemblacensis , Diate ρο- Mnam diemre sententiam , ut app reat r scribendum, dempta litera , pubIiea. Gm-

terus.

CAPUT XI.

Iisdem maebinis J Serendis inter me &Pompeium inimi eitiis , exc: tandis apud illum suspieionibus . Satis enim constat Ciceronem a Pompejo desertum fuisse . H

ad eaim par amicitiae eonstitaris 'itae. Mam in hac eisitate comunEtius I T. . laris in editis ante Victorium non

reperitiir . Num ex antiqitis membranis hane vocem hauserit, i noro. Eeo in iis, quos evolvi, non inveni, nec in editione prima&Mediolanensi .. poterat abesse. Sin ex mae revocata est, non improtio. Grin

cisis fenaruit Pro, suis apud senatum.

Simile loquendi genus non memini . H

Satis esto' Non video, quamobrem hane vocem qiuietam simii Ciceronis, tan- qium barbaram, sug:λnt, cum eam Vete. xes grammatici, tum a bonis omnibus Latinis seriptoribiis, tum a Cieerone uiar. Patam esse testentur , quod & in kholiis orationis Roseianae, de alibi admonuimus.

dum, & ita est in eodicibus Memmiianis. cuius lectionis rationem afferrem , nisi seipia declararet, ac probaret. D m. Ego vero , neque me tum deferatim , sed pene Mairμm J Plane pro pene non dubito quin seribendum sit , vel repugnantibus antiquis libris. F. insinus . Alii legunt, teste Lambino, taenae deditum. si Milla re tibiieae fuis J Propter nou rum motuum formidinem. Horam. Serva dae reipublieae muta nonnimquim mala sint serenda , & paeis vianimae etiam inis sontes sunt caedendae , si nimirum servari aliter respublica non potest , aut bellum internecivum aliter nequit averti. De quare plura diximus ad liurum III. de Oiliaciis. Graevitis.

CAPUT XII. Idemque eum dixisset J Quidam legi V

lunt, iuemque eum dixis. Lambinus. Pontillatim , aut de re'blica, quam eum Oe. J Loriis minime integer . Nam edi. Do vetus & Pall. Pontificis , aut de repseMica et tinuum . Neque aliter S. Vidior. quam quod is pontifices, quod etiam in nono. Adeo ut videatur rescribendum cum Gillielmio . Aut de religione pontifex , a 3 de republiea civis . Sententia simillima illi , quam initio statim libri posuit . G

suam aus opinio tulerit J Rectius Flameli primus, quam aul opinio tulerat, quem sm tor , quamvis perperam addat nostra.

Graevius.

De νetas di inis , de eaeremo tu i sie Franeii, hic melius. Idem .

CAPUT XIII. Nego potuisse iura pubites J Itis pubIi m

modo speciatim posuit, pro eo quod proprie ad magistratus pertinet, nλm a pontificio iure id sejungit. Generaliter autem j,r m eum est , quoa , ut ait Ulpianus,aae flatum seipublieae R-- Dinar : id est , quoa in sacris , in sacer tibus , in m ratibus e sidit. Hotom. Imo ius publicum hie non est ius quod pertinet ad civitatis statum, sed ad omnes ei ves , jus commune . Ut apud Sueton. in Octivi no , cap. Io. Ne pablieum seidem o translatilisis ias Alia in re sis , sine pactio e

587쪽

184 AUCTARIUM

gravissimae morabis in imperasente , nin . Antonio . Et in Tib. so. Et prensio μα- cesso a patra , praebit De annuas fraud

vir , per speciem publici iuris , nihiIM his Augustias testamento eavis et . Graevius. Hae 1uris n hae emitate etiam tum ,

cum regre eo ni J Vide de Horatii iudicio , uiri sororem occiderat , Livium &Dionys. Fiat. Sine 1udieis Ienatus J Quomodo senatus Cum in Verrem v. ita scribat: eon. fugient scit sid senatum devenient , aut . me suppliciam fumat non es refit

tum, non senatorium. Erso de superiorum temporum ratione haec intelligenda sunt: eum, ut Polyb. v I. scribit, Senatus de re- θαι capitalibus cognoscebat. Hotomanus.

Aut populi J Tantum in erimine pedi

duellionis. Idem . De quaque re J De privata cuiusque re, unde privati iudices appellabantur. Idem . Tam de privata , quam de criminibus , constitutis qiuestionibus , quas exercebantra tores, qui hujus illiusve criminis quae-ionem sortitus erat. Groius.

Videsne me non radicitus , m. J tam hin. susti illi negativam , nolentibus libris;& statim pro neque illud , rescribit , mellitiae. Non male, si liceret auctori adsin. gere quod libet. Gruterus. Esso parriridium J Nihil immuto, tantum dico magis esse te patricium ad hune locum pertinere , quam usa parricidium. lotom. me dim , te esse patristum J Sic est legendum , di ita legitur in libris manuscriptis: non , ut in vulgatis . Me Elmesse parricidium . Constat autem , patricio non licuisse per leges tribunum pliuis fieri . Lamia Hoe dico esse pareteidiam a Placet magis quod habet Pal. non. se parriciam, eiecto illo, hoe diso. Gru

suae ratio generum J Ageli. v. cap. I p. Sed adrogationes non temere, nee inexpImrate committuntur. Nam comitia arbitris etiam pontificibus praebentur, quae curiatas appellantur. HGomanus.

Exheredabis J Exhreedare positit pro dim ne are , Propterea quoa emancipatio ius omne & Litatis & agnationis, id est, ut paulo post loquitur , ius omne legitimum & hereditatum , tutelarum extinguit . Responsio est Clodii , qui dicit, non diu illum in filiorum numero retine-

GREUIA NUM

bit, statim emancipabit . Idem . Sumpiseriam Idoras. Exheredabit J Edit. vet. item Pal. Oct. exhered-it. Quod retondet pri ri elausulae: quae tamen sic ha tur in Pal. non. atque Ersurd. fuscipiet ex ea liberos. Quod forsan verius. Grutour. Cur intereuntJ Sacra patriciae gentis propria ab homine nune plebe o salio , reti. neri non poterant. Hotomanus. Cum adoptareme, σε debuit J Sie est te. tendum: vincit ratio & ipsa veritas: non, ut habent libri vu g. adoptaret . Clodium enim nune alloquitur. At Clodius adopta. tus est , nempe ut fieret plebeius, & ita tribtinauim gerere posset . Hanc meam coniecturam adiuvat codex manuscr. in quo ne scriptum est , adoptare : re scilicet postremum a librario omissum est . Iam vero Fonteius erat is, qui adoptab t. Lam

binus

Adoptari, non ut filius esset J S. Victor.& Pal. nonus , optari , non ut eius Missses. Forsan rectius. Gruteras.

M Pupio J Legendum M. Pupio ex

veterum laeidum auitoritate: itaque Piso, qui a M. Pupio adoptatus suit, in antiquis monumentis ni riptus , M. F. Piso Frugi describitur. F. Ursinus. Neque patris heres J Cum iam emanet. patus , dc propterea exheredatus sis . o gitandum tamen ecquid eotius partis siti gendum, ut veteres diceDant participem. Terent. Donec halvas redieris meus parti rem. Et Verr. III. Quibus m viυι bonis nos a partimur, partis heres , id est parti-eeps , suus heres . Nam pars ad patrem

refertur, non ad fratres. Ivem.

Et stiam deseruisti J Resertur ad voeem sentibus , Perturbatis ambabus gentibus , c quas, &e. Idem .

CAPUT XIV.

in is , qui te Moptatis , HI Hii tibitio prer aetatem J Sic est legendum , ordiis

ne verboriim, qui perturbatus erat, restituto. Atque hanc meam emendationem

adiuvat vetus codex , in quo ita scriptum est . vel tui tibi Deo per aetatem , me. mbin. Prim. Frane. & editi prima et in is , qui te adoptois , patris Aco . vel ilia tibi fore filii per aetatem. Non fuit repudiandum patras Deo, quod hic est singulari vi. Nam quamvis qui adoptat, semper Patris

588쪽

IN ORAT.

pxtris locum Sc numerum obtinet, tamen hie oratorie additur patris Aeo, appositiim filia toeo , quod seqititur , ut magis seriat Ed advertat iudicum Ae auditoriim animos rei absurditas. Gramiur. eo quo fuit J Confirmant Dresdens.& editio prima, vel eo quo suis. Primus autem Frincit, is ea quae fuit. Forte Ci.eero scripsit,isi ea quae soles. Nam stirorem obscoenam notare vix quisquam ignorat, & multis exemplis doeuerunt politi res homines ad Plauti locum in Cist. l. t. is eum suis praedicans nos fuere: Suas pellices esse quot. Graevius. Legitimo G pontis eis iure J Sie Frane. 3c ecl. prima. vulgo geminatur eopula O tegitimo pontificio iure. Idem .

in hie simiaeta adoptio filii J Pantag

thus legebχt adeptio, pro adoptio: quae te. Aio si minus vera sit, ingeniosam esse nemo negabit. R UAM . Ut hae simulata

tio. S. Victori adiectis . Quod esset ad Aia r utriimque praeponendum vulgato. Grut. In prim. Franc. est, ut hee simula.

Venire imberbem adolescentulum J Ilune ipsum locum esse arbitror, quem testem producit Sosipater Carisius lib. I. ubi docet, imberbor , diei , non , imirebris , his verbii r Sis in Geero imberbam protulit , nou imgrib . Quare hoc loco legendum esset, , quod mihi videtur. Lam hinus. Venire imoribum Ita laudat c artissus libro I. non iit hoate vitigatur imberissem. Sed tamen an de hoc loco Tullii senserit nescio. Itaque viderit Lambinus .m istiid hie potissimum intriadi debuerit . t. Cur ergo ipse admisit in editionem si iam δ ν ergo adoptatur J Codex mamiseri habet, cur ergo adoptabat Ego nihil muto. Lambis. Cur ergo aduratuν Videntura glossa . Certe nihil habent quo firment sententiam : variantque libri . Nam Pal. nonus legit adoptabatur s. Victor. adoptabat. Caeteri, aisoprar Griit. Tota haee -- ποῦ eur ergo adoptatur iisque patrietas meum rei nquetur , non legitur in prim. Franc. & Drecaria patricio non sit Deus I Cur abire rimi particulam ris, quae in manuscriptis, quos vidi, εe editione prima, aliisque vetustiori biis legitur: quia patricio non si is

eiis creari oportet. Hoton M. Neque auctores centuriatorum cir comI. δε-rum J Idem intelligitur ex Liv. vi. horum comitioriim auctores patricios tasse. Idem. Vide Manutium, & in primis I. Fr. Gre. novium, Observat. I. 23.

CAPUT XV.

sua saepe in edineis vibur responsa funt lMoris suit, ut qui quid per auspicia improbare vellet , it augures Zc eum qui cum auguribus de caelo servarat , in concionem productos interrogaret , ecquid signi animadvertissent. Hotomanus. Lex euνiata ' Iulius Caesar legem comitiis curiatis tulerat, ut Clodium a plebeio adoptari liceret. sic de provine. consulari Oblitine erant tum, eum uis qtii id egerat ,

plebeius est lege oriata factas, dici de caseesse seruatam Idem . Ads praesens J Pr. Franci AE pre

sens

I rma δεηι igitur J obiectio Clodii, qua

Ciceroni Caesaris invidiam conelliat. Hotom. Infirma μην igitur, tua sentensia, acta C. Caesaris J Vox sententia , non est a libris vetuste elisis , nedum pluteariis nostris . Itaque vide num tollenuum veniat pron men , tua , an aliud quid sub eo lateat .

Exceptis his telis J Id est, eum iam exceperim, eum iam mihi imposta sint vul

nera . Hat manu .

spieioraim patro vi I Ut quae Caesar

contra auspicia egisset, rescinderes. Huius autem rei musam exponit in ea de H rusp. resp. cum senariis sese nimiae Caesaris potentiae opponere coepi sset, tum Clodium subito se ei venditastae, & in eontionibus leges Itilias oppugnare coepisse. Idem . Se tentia nee esto reperi in editione prinei

te, & mc Drela. sed in primo Prancilegitur , nee potest abesse sine sententiae

νυ produxipi J Μss quos inspexi , editio

prima , Victor. 8c vetustiores , in eo ei ne , hoc est dum coneto est populi. Idem. ψω contra a pieta J Mendose habent libri vulgati, quae eontra ἰ &e. Emendatu manuscr. quod contra : quos secuti sumus.

589쪽

386 AUCTARIUM

Ex iisdem aliqi tot verba, qtiae in vulgatis deerant, quasi s epulta, iti lucem revocavi. iidem habent paulo post, litigatio υ- noetnr, ubi vulgati, Lam, conινa aQpiria essent acta J Quia Pro q- liabet Ant. Alioustinus. F. UVAM.- Vndete a Me tiam , tibi per suum ιν ibunatum Caesaris astis illigasus teneretur JPriiv. Franc. Videra homiσις amentiam , titter suum trabunarum Cc nis actis irritatis rem retur. Sic & Dreta. nisi qliod pro ιννι- ratis in illo scribatiir iuuatis. Editio princeps I Raete εοminis amentiam , ut Iuum ridianarum Caesaris a i s ilLeatum teneret .

Iure asterisclim h:s verbis apposuit Victo. mus. In hac varietate mihi urdetur apti L sine legi posse, aut ipsum Ciceronem thri. piisse: Videte hominis amentiam, ut per suum ινιstinartim Caesaris Hiis iuuatus tenetur . Ut homo amens se ipse damnat . eum Cae- .satis acta damnat, cum ejus tribunatus sit Calaris actis illigatus , ut sine ill:s non possit esse tribunatus. In Victor. Lamb. &aliis editionibus legitur alligatus , quod &ipsum potest serri. Graevius.

. Hora Lortasse sexta diei J Ferraro est,eir

citer, plus minus: nihil alictoribus vulgatius, in tamen ecce Lambinus praeter libros emendat, mra eri ter sexta . Grute.

Ad quosdam υλον sortes J Suetonius in

Iulio: Cicerano in Dineio otiodam de oeam se temporum sistram , P. Civitatam inimicum eius frQba iampridis a panibus ad Hebem

σνansire nitentem , eodem die horaque nonarrans uxit. Hot manus.

Trrunm nunclinum 4 Hae de re dixi in comment. ad xii. tabulas. Dem. Sin eadem olfervanda sicus decrevit num sua , M. Drusi legibus, qMae contra Iegem C: ιuiam in Didiam latae essent , populum non

teneri iam inirilistis, Ge. J Ita hune loeum legebat Octav. Pantagathus . F. Ursinias . In hoc loco particula δε praetermissa, quae invenitur in optimo Franeii , & editione Prima , peperit obscuritatem , dc pravam dili inctionem in omnibus editionibus. Rescribo iginar ex illis, quos laudavi, libris, eum sit immutata inreTunctione : Sin ea. Eem clem an a sunt ι si decrevit Senatus , M. Drusi legi s , qua contra Ierem Cinci.

Iiam Didiam latae essent , popuIum nos teneri , iam ιntemgis omni genere juris , scite tribunum plebis non fu 4se. Si trinundinum, inquit, observandum est in lege ei riata serenda ad adoptionem, si statuit sonatus Drusi leges non pro legibus esse habendas, quia contra legem Caeeiliam &Didram, quae trinundinum in legibus serendis sanxerant, latae erant, salis per te cognoscis te tribunum non fuisse. N1m licet Drusi leges dicantur ab Asconio latae fuisse contra auspicia , poterant tali' n erin iam latae esse eoni ex legem Caeciliam &Didiam, non servato triaundino . Desevitos teneri , & notam interrogationis post tribunum plebis non fuisso,& huic loco sitam integritatem restitui . Vidi poste 1 Pantagathum quoque in eadem sere fuisse sententia,& consensu viri acuti laetatiis suin . Graevius. Decreυit senatus J Mamiseripti libri h bent, iurii υit senatur. Lambiniis.

M Drusi lotibus J M. Livius Driisus

tribunus plebis, multas leges tulerat. Philippus consul, qui ei inimicus erat, Ainuit a senatu ut leges eius omnes uno S.C. tollerentur. Decretum est enim contra auspicia esse latas, neque iis teneri liop lum. Haec Paedianus in Cornel. Cicero de Legibus II. Quid leges non jure rogat tollere t M etiam decreto eo legit , M Livius

manus.

Caerulam G Didiam In hae caput hoc sui illa apparet, ut in legibus serendis tri- nundinum servaretur. Ut Philipp. v. Quid promti ara fuit nonne ame tata quam for pta nonne auro factam vidimur, quam fmturam quifruam est μοι tias ubi Dκ ei liis O Dissia , ubi promtistatio trima a num Idem. Cum pube iure astreo J Quasi tum de eaelo servatum non suisset. Idem . Iure non habetur in primo Franeii. Tua rogatione I De me in exilium eji

Tam iure, quam lege J Adludit ad seMmulam adrogationis. Idem. De ea re civis indemnasi 1,Isi Ηae de re dixi in commenti xit. tabularum. Idem iteratur in ea pro sextio. Hotomanus. CA

590쪽

IN ORAT ICAPUT XVII.

Deos prisatis hominibus irrogare I Male Lambinus Misaras. Melius Ioseph. Sextiger apud Festiim in Pravor, priυis homi. nibus. Sequentia enim ira legendum elare

evincunt. Graterui.

Predicta dis J Videtur idem esse , diem disero , , diem prodirere. Magistratus diem

dicere dicuntur reo , cum ei certum diem praestitiiunt, qua die eum ad populum aecusariiriim denuntiant . mrom. Ne , nisi

pro uia ἀε J Liber vetus habet, praedicta

uis . Verum tamen nihil muto . Lamia

Predicta legitur in melioribus libris tam seriptis, qitam editis. Et est hoc proprium

in hac re verbum. Vide Festum. Grire r. Ut ante magi fleatus ac set J Recte in a. liis, Mi ter ante. Nam accusatio trinundinum durabat: id est aeeusator primo nundino , semel: altero, iteriam: tertio, postremum.

Ergo intermissam diem , pro intermissum tempus posuit , id est , intermissis atque interpositis aliquot diebus. Hot. Ut ter ante ma pratur cites J Sic re sui, libris mannibus invitis, in quibus legitur, ace et pro citet, ratione & veritate approbante . Qua ratione λ qtia veritate Ipso Cieerone insta paucis poli versabiis, neque adesse 1 fus , neque citatus , CV. Idem septem et r.eiter post paginis, qui reui usu fui , qui

nunqtiam sum a tribuno plebis citatur. νωs remo, mastistratur est citare , non ace a-υ. Lamb. Ut ter ante magistratur accuset

Lambinus s magis tνs eius , tanquana iaratio & vetitas probet . Contra Omnes l:-bros; ideoque inepte. Ald. Nepos edidit: Tertio ut ante magistrarer accuset . Nimis profecto licenticiis. Crutertis. Maria sit ac: atla trinum nti inum JCum magii ratus reum ter accusavit, tum rogationem per trinas nundinas promtrinatam hλbuit, in qua crimen & poenam eii- minis comprehendit, tertiis nundinis quartam accusationem infert, ac reo causam

dicendi suit potestatem, inde diem praedicit, qua die ad populum de poena certandum est. C. Sigon. III. de iudiciis, cap. o. quem de vide in sequentibus eapitibus. dism J Ultimum triniindri l. Irat. Si qua res ilium diem J Legendum fortas. se, illam diem. Lambiniis.

tollebint, si quis obnuntiasset: quia se

quoque cum populo aetebatur. Hotomam .

Aut ex satioue I Paedianus seribit, moris sitisse , ut reis sepe vel morbi vel alterius rei excusatio permitteretur. Sed dis ficile dictu est hoe loco tales excusationes intelligi , eum tantum in ista postremo die momenti sit: nisi sorte de morbo Ibn-t:eo plane constet. Erat autem etiam ex-elicationis genus aliud , de quo Liv. l. 3. Caese Q. inraus iudieii die eram ex Dνetur furem υertisse exuit eausa, nihilominus Moginio comitia habente , collegae appellati di-υfero tantiatum. Idem .

Tota ea a J Id est, nihil eo iudieio &illa tota accusatione actum videbatur , si accusatori novum de interro iudicium al. tero trinundino instituendum erat. Irim.

CAPUT XVIII.

Condtims, Mi Harior, egenter. Prim. Franci per eon Hos Harior. cipula recte omittitur. Omnino enim legendum e conductas Marios egenter. Graevius. Pecunia non expetebattir J Propter tenui. tatem . miom. Prim. Franc. de prinν. aed.

perunta non expinabatur.

Inraemini paulisper animis iuυentutem IExpunxi paulisper, quod nee in seriptis nostris , nee in editione prima I gitur .

Hoe iure firmato J Si eonstitii tum sit hoe

iuris elle. Ititomanus.

At quid tulit tegum scriptor peritus Oeallidus J Copulam primus, ut puto, inseritit Lambimis . Nam ante huius ed:-tionem nulla vetiistior , nee Victor. nec Manut. nec ms . eam a noscunt . Ego existimo penitus esse interpretationem adseriptam margini , qua marister explicuit quid si erilivus , qtiae vox post in conte tum irrepsit . Nam callidus esse peritus quis ignorat Cice o III. de nat. De

tum : Caltidor appello , quo ram tauruam manui vere , sic animns Uta concalluit .

SEARCH

MENU NAVIGATION