장음표시 사용
571쪽
XXXIX. Ego autem Cn. Pompeium , non dico auctorem , ducem , defensorem salutis meae , nam haec privatim sortilia se ossiciorum memoriam, & gratiam quaerunt) sed dico hoc, quod ad salutem reipublicae pertinet : ego eum non tuear, quem omnes in republica principem esse concedunt Ego C. Caesaris laudibus desim , quas primum populi Romani , nunc etiam senatus, cui me semper addixi, plurimis atque ampli Lsmis judiciis videam esse celebratas 3 Tum hercule me contatear non iudicium aliquod habuisse de reipublicae utilitate, sed hominibus amicum , aut inimicum fuisse.
An , cum videam navem secundis ventis cursum tenentem
suum , si non eum petat portum , quem ego aliquando probavi , sed alium non minus tutum atque tranquillum cum tempestate pugnem periculose potius , quam illi , salute praesertim proposita , obtemperem , & paream ρ Neque enim inconstantis puto , sententiam , tanquam aliquod navigium, atque cursum , ex rei publicae tempestate moderari . Ego vero
haec didici, haec vidi, haec scripta legi d haec de sapientissimis& clarissimis viris , & in hac republica , & in aliis civitatibus monumenta nobis literae prodiderunt 'Τ : non semper easdem sententias ab iisdem, sed , quascunque reipublicae status , inclinatio temporum , ratio concordiae postularet , esse dese dendas . Quod ego & facio , Laterensis , & semper faciam rlibertatemque, quam in me requiris, quam ego neque dimisi unquam , neque dimittam , non in pertinacia, sed in quadam moderatione positam putabo . XL. Nunc venio ad illud extremum , quod dixisti , dum Plancti in me meritum verbis extollerem , me arcem facere ex cloaca , lapidemque e sepulcro venerari pro deo : neque enim mihi insidiarum periculum ullum , neque mortis fuisse . Cuius ego temporis rationem explicabo brevi; neque invitus rnihil enim ex meis est temporibus, quod minus pervagatum,
quodque minus aut mea commemoratione celebratum sit, aut hominibus auditum , atque notum . Ego enim , Laterensis,
sy Asonumenta nobis litera prodiderunt a & Ita omnino scribendum arbitror. Pro, legebat Pantagliatus , Fnus.
572쪽
ex illo incendio legum , iuris , senatus , bonorum omnium , cedens, cum mea domus ardore suo deflagrationem urbi , atque Italiae toti minaretur , nisi quievissem , Siciliam petivi animo , quae & ipsa erat mihi , sicut domus una, conjuncta :& obtinebatur a C. Virgilio , quo-cum me uno vel maxime cum vetusta amicitia , tum mei fratris collegia ' , tum resia publica sociarat. Vide nunc caliginem temporum illorum . Cum ipsa pene insula mihi sese obviam serre vellet, praetor ille eiusdem tribuni plebis concionibus propter eandem reipublicae causam saepe vexatus , nihil amplius dico , nisi me in Siciliam venire
noluit. Quid dicam 8 C. Virgilio, tali civi & viro , benev
lentiam in me , memoriam communium temporum , pietatem , humanitatem , fidem defuisse Nihil , Iudices, est eorum : sed , quam tempestatem nos vobiscum non tulissemus, metuit , ut eam ipse posset opibus suis sustinere. Tum consilio repente mutato , iter a Vibone Brundusium terra petere contendi . Nam maritimos cursus praecludebat hiemis magni
XLI. Cum omnia illa municipia , quae sunt a Vibone Brumdusium , in fide mea, Iudices, essent; iter mihi tutum , multis minitantibus, magno cum suo metu praestiterunt. Brundusium veni , vel potius ad moenia accessi . Urbem unam mihi amicissimam declinavi , quae se vel potius exscindi , quam e suo complexu ut eriperer , facile pateretur. In hortos me M. Lenti Flacci contuli r cui cum omnis metus , publicatio bonorum , exilium , mors proponeretur, haec perpeti, si acciderent , maluit , quam custodiam mei capitis dimittere . Hujus ego , & parentis eius , prudentissimi atque optimi senis , Scutriusque filiorum manibus , in navi tuta ac ndeli collocatus, eorumque preces & vota de meo reditu exaudiens , Dyrrhachium , quod erat in fide mea , petere contendi. Quo cum venissem , cognovi, id quod audieram , resertam esse Grare iam sceleratissimorum hominum, ac nefariorum , quo
o. Quia eollegae fuerunt in prae- ciliam, & eodem anno a Cieero in Asam tura : post praeturam autem virgilius in si- prosectus est. Mas.
573쪽
rum impium serrum , ignesque pestiferos meus ille consulatus e manibus extorserat : qui antequam de meo adventu audire potuissent , cum tum abessent aliquot dierum viam , in Macedoniam , ad Planciumque perrexi . Hic vero simul atque me mare transisse cognovit et audi, audi , atque attende , Laterensis , ut scias , quid ego Plancio debeam , confiteareque
aliquando , quod faciam , me & grate, & pie facere : huic ,
quae pro salute mea secerit , si minus profutura sint , obesse certe non oportere . Nam simulac me Dyrrhachium attigisse
audivit i statim ad me , lictoribus dimissis , insignibus abjectis , veste mutata prosectus est . XLII. O acerbam mihi , Iudices , memoriam temporis illius , Sc loci , cum hic in me incidit , complexus est , conspersitque lacn mis , nec loqui prae moerore potuit l O rem
cum auditu crudelem , tum visu nefariam l O reliquos omnes dies , noctesque eas , quibus iste a me non recedens , Thessalonicam me , in quaestoriumque perduxit i Hic ego nunc de praetore Macedoniae nihil dicam amplius, nisi , eum Sc civem optimum semper , & mihi amicum suisse , sed eadem timui Dse, quae caeteros e Cn. Plancium fuisse unum , non , qui minus timeret, sed, si acciderent ea , quae timerentur , mecum ea subire , & perpeti vellet . Qui , cum ad me L. Tubero, meus necessarius , qui fratri meo legatus suisset , decedens ex Asia venisset, easque insidias , quas mihi paratas ab exulibus coniuratis audierat , animo amicissimo detulisset : in Asiam me ire , propter ejus provinciae mecum & cum meo fratre necessitudinem , comparantem , non est. passus .' vi me , inquam , Plancius , & complexu suo retinuit, multosque menses a capite meo non discessit , abjecta quaestoria persona comitisque sumpta . XLIII. O excubias tuas , Cn. Planci , miseras s o flebiles vigiliast o noctes acerbast o custodiam etiam mei capitis infelicem l si quidem ego tibi vivus non prosum , qui fortasse mortuus profuissem . Memini enim , memini, neque unquam
574쪽
PRO C N. PLANCIO. 37Ipollicebar : me , si essem in patriam restitutus , praesentem tibi gratiam relaturum : sin autem vitam mihi sors ademi L1 et , aut vis aliqua major reditum peremi sset: hos, hos quos enim ego tum alios animo intuebar λ omnia tibi illorum laborum praemia pro me persoluturos . Qtiid me adspectas quid mea promissa repetis quid meam fidem imploras P Nihil tibi ego tum de meis opibus pollicebar , sed horum erga
me benevolentiam promittebam : hos pro me lugere , hos gemere , hos decertare pro meo capite , vel vitae periculo velle videbam : de eorum desiderio , luctu, querelis quotidie aliquid tecum simul audiebam : nunc timeo , ne nihil tibi , praeter lacrymas , queam reddere , quas tu in meis acerbitatibus
plurimas effudisti. Quid enim possum aliud , nisi moerere nisi flere 3 nisi tecum salute mea complecti Salutem tibi iidem dare possunt,
qui mihi reddiderunt . Huc exsurge tamen , quaeso . Retinebo , & complectar : nec me solum deprecatorem fortunarum tuarum , sed comitem , sociumque profitebor: atque ut sporo nemo erit tam crudeli animo , tamque inhumano , nec tam immemor , non dicam meorum in bonos meritorum, sed bonorum in me, qui a me mei servatorem capitis divellat , ac distrahat . Non ego meis ornatum beneficiis a vobis deprecor , Iudices , sed custodem salutis meae : non opibus contendo, non auctoritate , non gratia; sed precibus, sed lacrymis sed misericordia : mecumque vos simul hic miserrimus& optimus obtestatur parens, & pro uno filio duo patres deprecamur . Nolite , Judices , per vos , per fortunas , per liberos vestros , inimicis meis , his praesertim , quos ego pro vestra salute suscepi , dare laetitiam , gloriantibus vos jam oblitos mei , salutisque ejus , a quo mea salus conservata est , hostes extitisse . Nolite animum meum debilitare tum luctu,
tum etiam metu commutatae vestrae voluntatis erga me: sinite me , quod vobis fretus huic saepe promisi , id a vobis ei persolvere . Teque, C. Flavi , oro & obtestor , qui meommconsiliorum in consulatu socius, periculorum particeps, rerum, quas gessi , adjutor suisti , meque non modo salvum semper, C c c c a 1ed
575쪽
sed etiam ornatum , florentemque esse voluisti : ut mihi per hos conserves eum , per quem me tibi & his conservatum vides . Plura ne dicam , tuae me etiam lacrymae impediunt, vestraeque, Iudices, non solum meae : quibus ego , magno in metu meo, subito inducor in spem , vos eosdem in hoc conservando futuros , qui fueritis in me : quoniam istis vestris Iacrymis de illis recordor, quas pro me saepe & multum profudistis. Λ Di illa d by COOtax
576쪽
AUCTARIUM GRAE VIA NUMI NM. T. CICERONIS ORATIONEM
ARGUMENTUM.REstitimis an patriam Cieero, Lentuli
praeeipue eonsulis opera , I 6. mense, postqtiam in exilium iniquissima lege Clo. cii pilis erat, satim habuit hanc oratio. nem ad Pontifices, in qua nervos omnes intendat, ut domum suam, eadem lege pu-hlicatam & eversam , deinde , ne proiana unquam fieri posset , Libertati eonsecratam , neque publieari , neque consecrari tuisse ostenderet. Qua de re sie in epist.
gis , quod de domo nostra nihil adh- ἴ--rifices res poniserant : q4i si fistulerint religionem , aream irae ram habebimus . Et in
II. ejusdem lib. Post illas datas literas f
cura est summa eontentis de domo. Diximus aptiae Pontifera a. ΚM. Oct. Acta res est a curare a nolis ' Ii Mnquam in dieendo fuimus aliquid , aut etiam si nAnquam a ιiar fuimus, tum profecto doloris nitudo vim quandam nobis dicendi dodit. Tantum autem de domo recuperanda laborabat , ut, eum esset in exilio , ita seripserit ad
uxorem: Quia de domo scribis, hoe est a.
-ea et ego vero tum denique mihi via. ννesiturus , fi ilia nobis erit restimia . Ac domum quidem ei restitutam esse, satis constat ex eadem ad Atticiim epistolar in qua sunt haee ; Cum ροηιifices decressent,
it , si neque populi 1inis , neque plebisci.
νο , qua δε deleas direres , nominatim ei
N. I m partem areae mihi resitui; mihi facta palim es gratulatio e nemo enim duin Bitat , quin domus nobis esset adiudicata. sed planissime in oratione de Hariisp. resp. Meam damiam P. Lentulus consuι, M. IM-
sia, L. Lent ias Flamen Martialis, P. GaI-ha, Q. Scipio , C. Fannius , M. Lepidus , L. Clatidius rex faciorum , M. Scaurus , M. Crassus . C. Curιο , Sex. Caesar Flamen Quiarinalis, Q. Cornelius , P. AIbin anus , Q. Terentias , pontifices minores , Oufa cognt ea, duo a Locis dicta , maxima frequentia amplisimorum ae sapientissmmum eisium
a flante, omni religione, tina mente mura,
libre erunt. Est autem omnis hale in septem partes distributa oratio . Prima reia
pondet Clodio, qui apud pontifiees ea vitupera erat , qtiae per eos dies Cicero iasenatu de republica , id est de Cn. Pompei rei frumentariae praeficiendo senserat. Secunda de jure publico agit, & in ea ostenditur, legibus iis, quibus Romana eruvitas uteretur , non posse quemmiam eivem eiici, aut de eapite eius, vel de bonis qii id viam detrahi sine iudieio senatiis.
aut popli. i, aut eorum, qui de quaque reeonstituti iudices sint . In eadem rationes steruntur, cur tribunus plebis esse Clodius non potuerit. Quomodo enim , eum patricius esset, ad plebem transivit adopti ne i at ea rata esse non potest : primum quia servatum adoptandi ius non et . Nam cum adoptare debeat is , qui neque Pr ereare iam liberos nossit , & , eum potum rit, sit expertus: adoptavit Clodium sen torem annos viginti natus .' qui liberos non modo procreare potest , eum habeat
uxorem , sed procreavit etiam . Et cum quaeri a pontificum eollegio soleat , quae causa sit adoptionis . qiue ratio generum, ac dignitatis, quae saeroriunt nihil horum in illa adoptione quaesitum est . Atque haee de non servato adoptionis iure , qu omnis notio, eum pontificum esse debuir, apud isbs pontifices dicuntur : ad aligri
577쪽
res autem , qtu aderant , de euriata lege displitat , qua Clodius est adoptatus . Nefas , inquit, est , agi cum populo , cum de caelo servatur. At quo die lata lex est, B:bu us eonsul de caelo servavit. Rata igitur esse non potest. Quod si rata non et 'qui potvit Clodius , contra aulpicia adoptatus , tribuuus plebis es. Accedit ad infirmatam curiatam legem altera ratio . Quid servatur in serendis legibiis λ triniin dinum , id est, ut promulgata lex per tres mundanas, antequam seratur , populo puteat . Quod spatium , tantum abest , ut servatum sit, ut eam legem Caesar consul
vix per tres horas promulgatam titterit.
Tertia pars, vel si tribunus plebis, &perati spicia , & per leges Clodius esse potuerit , quod iitruinque jam negatum est, ab eo tamen legem nominatim de capite civis indemnati serri non potitisse demon-srat. Id enim privilegium est : quod saeratae leges . & xit. tabulae vetant . Neque vero hoc tantum contra leges , sed
illud etiam , quod de eius capite fortunisique omnibus , qui neque adesse sit justiis,
neque citatus, neque acclitatiis, legem illam Cloduis tulerit : eum jud: eia populi
ita moderata essent a maioribus consimita , prinium ut ne pinna capitis eum pecunia coniungeretur: deinde, ne, nisi Prodicta die, quis accusaretur : tum , ut ante magistratus accitiaret intermissa die, quam multam irrogaret , aut iudicaret .' potue-Πio , ut esset accusatio trinum nundinum,
ad est , ab eo die , quo quis ad populim
accusari cςptiis esset . ad diem judicii trinae nundinae interceuerent ἔ prodicta die, ira die judicium esset suturum e eainquetem si qua res auspiciis, aut excitiatione sustulissct , tota eat ita jud:ciumque tolleretur . Nec verba legis vitio carent e suntenrm haec: Ise tis, ius eatis, ωι AI. Ilio, oe igni tuteria iam sit . Cum serti
ctum sit. Quo modo enim . quod factum non est , id ut sit sactum serti ad populum , aut verbis ullix sanciri , aut uitat giis confirmari posset Peccatum est igitur in forma legis : quid in ipsa verita- non minus. beriptum est en: m: Quod Il. Tullius salsum S. C. retulerit . Qui si falsum retulit, recte scripta lex est : si
verum, nulla est. Verum autem retulisse,
nec ipsum pro suo imperio , sed senatus
ilita in coniuratos animadvertisse , senatus ipse , eum eum restituit, indicavit . Sunt igitur haee in lege vitia , primum quod lata nominatim sit de eapite eivis indemnati alterum , quod imperite, ut in te dictum esset aqua , & igni , cui nondum interdictit in esset: tertium, quod simul de pluribus rebus 2 qii artum , quod per vim . Id quod Lentulus consul in lege vidit, 1 quam de Ciceronis reditu tulit: noli enim tulit , ut & venire Romam liceret , sed
ut veniret . Quarta pars Clodii maledi- cliim, extilem Ciceronem appellantis, re- sellit duabus ealisis, vel quia ex peccato, vel quod ex damnat:one iubeatur exulisncinen . Peccare me , inquit , negant omnes : optime de patria metatum , senλ- tus , eqtiestris ordinis , scribarum , pleb:stirianae, id est, paganorum, de montano rum , denique etiam municipiorum, eo mniarum , dc totius Italiae de meo reditu deereta declarant . In serenda vero lege , quae celebritas unquam maior populi Romani , quantus omnis oneris nominum , aetatum , ordiniimque splendor 8 Quod ad damnationem attinet, exul non siim . Indemnatus enim dii essi, nemo me ulla umqtiam lege interrogavit, nemo postulavit, nemo diem dixit . Libertatem vero , aut civitatem amittere eivis Romanus nemo
potest, nisi auctor ipse iactiis st. Infirma.
tui Clodii maledicti ira ea quoque rati ne , quod in tria rostatione nihil tulerat. quo minus Cicero esset non modo in etiavium , sed etiam in senatorum numero:& quod in lege i ta sustraeium tulerit non
populus Romanus, sed multitudo hominum e tervis conduciis , & sui norosiis . & e4entibus conaregata. Quinta, primum ei-em Clodio respondet , accusanti Cicer nem , quod de se ipso gloriosius praedic rei ἰ deinde iis, qui obj cerent ei dilaec sum e patria . sexta de domo recuperan.
da quantum laboret , quamque improbe Clodius secetit in ea dedicanda , & quid spectarit , ostendit . Dedi eatio improbatur , quod non affuerit Collegium Pon-.tificum , sed unus tantum ponti sex , isqlio frater uxoris Clodii, adolescens imperitus, novus sacerdos , sororis preeibus , matris minis adductus , mente & lingua tituban. te . In extrema parte preces ad Jovem, Junonem . Minervam , ad patrios pen tes , de s miliares , ad Vestitin eontine
578쪽
tur nt , si nefariam flammam ab eorum temp. is ac delubris depulerit ; si situm ea. put pro eo im caeremoniis atque templisperditissimoriim eivium surori serroque o, ecerit; si nihil unquam magis, quam de reipublicae salute laboraverit ; hune stimctum serat, ut sbi redire in suas sedes licext . Iisdemque precibus , conversus ad pontifices, utitur, ut ab ipsis jam in pa.
triam rei titutus , nunc , auctore senatu , manibus eorum in suis sedi, is collocetur.
H,bita est oratio iisdem consulibus , quibus in patriam rediit , id est Lentulo &Metello . De genere , de satia , de partibus orationis , quae nonnulli ostentationis potius, quam utilitatis publicae causa , s ditio pertequiratur, nihil addam: vel quia sunt in proπptu , satisque patent ex rhetorum litaris : vel quod a veterum interis pretum consuetudine non libenter discedo.
A mai νιhur nostris ιην enta J Duo in c. non habere praepos. a , Lambinus in marispine notavit . Et probatur Torrentio ad Stae. n. Iul. Io. Probatem de ego, nisi nostri codices & editiones priscae resia rarentur. De hoe ipso loquendi venere dixi
non nihil ad rationem praecedenter n. G. . sumniae rei tibiisae J Nam qui pontifi-em, eorum pleriqtie etiam Senatores , atque adeo publici consilii principes erant. Non omnes autem pontifices senatores suis se, linis hie ex lib. IV. ad Attici demon. frat : Κat Oct. habeto re seu rus frequenν,
adhibentur s-rer tinxtifices qui erant fena.
rores. Et hane iplam illorum cognitionem bipartitam quoque suisse , infra demonstrat et cum sit in lux retieio.is iis itis rei alicae dis ibuta , Ηotom. An. tiqiiimmis temporibus iidem saeerdotes e. Tant, qui & Reges. Virgilius: Me Anio ; rex idem hominum , distimque facerdos. Vide ibi Servium . Inde omnes .legislato. res non tantum de ei vilibus rebus, sed&de cultu divino leges praescripserunt, quoniam, ut Aristoteles VII. Pol. 8. dicit, u
publica amiquissima. Apud Romanos x II. tabulae de divinis plurima praeceperunt: Ius rei ex rabvidae preis ter fauxere qum
nerum priυatum , m populi commuis quod quam est. Inde & Ulpianus iurisprudentiam definit;
riam. Prima codicis Iustinianei , Theodo. sani vero ultima pars est do i is , ut d idiim viri docti observarunt , praecipue H. Grotius de imperio summarum pol
statum circa sacra, quem vide . Graeυius.
Religios imi returiones sapienter , ISic restitui , conjectura duellas . Nam reis cepta lectio non erat serenda, Zc erat peris spieinim esse depravatam . Est autem antithelis concinna, clarissim. eises remp. be ne geri religiosissimi eiυer religiam sapientis
reri. J Ant. Augustinus delet religioni arquod verbum eerte parum aptum est. Non enim hie sensus est , qui solet usurpari; Aristotelem Aristotele optime deelarari ,& Platonem Platone. Itaque Pantatathus hune locum ita emendabat : R Iisiosissimi
religiones sapienter interpretando ea em eo servarent: ut par pari reseratur ἔ ad rempublicam bene gerentes , amplissimi O r Iulosissimi : ad religisnes fatienter interre tantes , religiasusim. . Secundo loeo rem ineptum est; itaque libenter legerem, ea dem . F. Urs n. Pontifices , religidines 3 sieplerique Pall. Nam aliquot habent rev --
nes religionibus , omissis eo pontifices. Vetti edd. POorifices religiones refigiones. Pant gathias eon ieeit , religiosissmi religiones , quod invasit Lambinus. Gruterus. Magna causa facerdor m ρορωIi R-anἰ
iudicio ae potestate versata in J In Pall. 6c Ahalae liber neenon S. Victoris, atqtie editio prima , sne praepositione in . Gruister. Sic sane & Dreta. & praeter primam
Mediolanensis editio. Primus tamen Frat
cit agnoseit τὸ in , quod minime delendum censeo, quia repugnat tentus Latini sermonis. Versare causam iudicio , pro tractare eausam judicio dici& serri polis ere. dor sed versare causam potestate, quid si, nemo Latine intellieres dixerit . Sed
fari ea am in iudicis o Defato faere rum , recte dicitur , de qua iudicandi potestas sacerdotibus est eommissa. Gravias.
ceronis, ut ex ea causa quam agit, toti in rei publieae pendere salutem adfirmet , cauo iam autem in extrema oratione ostendit:
579쪽
ne si Clodii dedicatio in civitate probetur , idem postea omnes seditiosi tribu.
ni plebis audeant. FIotomanus. Amentes ae perditos magis alus I Magistratus modo dicit tribunos plebis. Nam P. Clodius in tribunatu Ciceronis domum everterat, & in arex Libertatis atrium aedificarat. Dem. Sceleratoriam eiυι-J Quorum opera Clodius omnia illa in tribunatu gesserat . L
In remMisa ab aliis oppressa I Particula in deest in libris manuscriptis , & recte.
Paulo post , resindentiar lestebat Pant gathus pro rescinduntur. v. Ursinus.
De republiea fensi J Quo tempore Cicero ab exilio rediit , hoe est pridie Non. Sut. Lentulo & Metello consulibus. Cum
esset annonae si imma caritas , & ad eam rocurationem bonorum omnium sermone Ompeius Vocaretiit , Cicero sententiam
dixit, in eiusque sententiam s. C. factum est , ut eum Pompeio a 'ereriir, ut eam rem susciperet , lexque serretur postridie. Cicero concionem habuit, lex conscripta est , qua Pompejo per quinquennium mnis potestas rei frumentariae toto orbe terrarum daretur. Hor. Sed eo; ι .ro J G, etiam dicitur de multis vocibus aut multorum simul , aut unius frequentatis. Idem .
De summa relisione a De eonseerata Ciceronis domo a Clodio . Nam Cicerone necdum reverso eam consecrationem imis probarant . Dicitur autem summa religio, ut summa respiiblio . Horrem. De summa Ae tempore religione , O e. J Pal. nonus Nur temporis. Quarto utraque vox deest. Gruteri L est hoc tempore etiam in Franc.& ed. prima. Summa νeligio est res a quaendet sere tota reli io . Sie summa exi-imatio in epistolis ad Atticum est res in qua agitur nostra omnis existimatio , de qua locutione diximus alibi plura, & mul. Iis egit exemplis I. M. Gronovius ad Livium. Graevius.
Puto legendum, Fuisi tum. Et mox: Sedram. Pontifices optimates erant . Cic. Rutem quod populus expetebat, suaserat, ut
srumentaria procuratio Pompeio mandar
oniam te ad Pomseium contulisi I sielegendum, vel libris omnibus invitis. Diiseebat Clodius , M. Tullium , quod se ad
Pomiκjum applicuisset, eiusque opibus ni teretur, inseriorem, quam se , suturum apud eoidem pontifices : qui scilieet mole. ste hoe ferrent, Ciceronem ad opes Pompeii confugisse , eique extra ordinem tori lius rei trumentariae potestatem sua senis tentia detulisse. Lamb. Oniam te ad pa- pistam eoniussi J Lambinus ad Pompestim, sed invitis omnibus mis. ωMire. Recte hunc locum exponit Hotomanus , quamvis mendatione illius possiamus calere.
Exerrima terrora J Caesar tum propto Galliae proconsulatum exercitum habebat; euius metu . quasi ei Caesar suffragaretur, Clodius adversarios terrebat. Hot anus.
Servortim dilectu J Sie habent libri mss.& ita sine dubio legendum. Lanili ηMI. Obsessone templarum J Haee omnia Cl dii & in Sextiana , & aliis locis innumeris inculcantur. His mam s. Cedere curasti J Pro eoegsi, non memini me similem apud hunc locutionem ania madvertisse. Idem .
Atticum eum et et ann is fumma μνι- ras , O Bomines ais theatrum primo , deinde ad senatum concurrissent amΡUM CI dii , mea opera frumensi inopiam esse iam marent, accurare fententia dixi . Cre. I
Domo me rentii J Vulgo domi, sed eo tra omnes membranas , & antiquitus impressos . Guterus.
Tinbuuntum tempus J Quo multitudo, ut dixi, propter annonae caritatem conci tata in meitolium convenerat . I Aque eum L. CHilius praetor ludos Apollinares faceret, Winfima eoacta multitudo ann nae earitate tumultuata est, ut omnes qui in theatro spectandi gratia eonsederant , pellerentur . Haec Peaianus in Milon. in qua ipse Cieero seribit, huius Caecilii pia toris domum ob eandem causam oppugnatam fuisse . Horam. A te iamridem ad bonorum e dran par mi J In manuscripto est, ad rapinam, ad
580쪽
bonorum parator . Ursin. Ad rapLnam , ad λm rum c dem Pal. non. atque Ersur. Ad impiam praedam. Gruteri Armatos in Capito m J Non respitendam duxi voculam etiam , quam in duobus e dieibus Dreta. & Francii rei eri . Gravius. P. Lentulus , ADtellus J Quibus consulibus & adjutoribus Cieero restitutus est . Metellus vero quas inimicitias eum Cicerone gerebat , eas rei publicae condonavit.
Frater tuus J Nam Clodii sororem in matrimonio habebat , ut in ea pro Coelio : Non denique miso eo Q Metelli matrimonium tenuisse sciebas . die insta r Ao Mesello fratre tuo, consule. Hot m. Haec verba, Irater tuus, non extant in primo Francit.
Disinoni J Recte , eum in manustri.
pio, vitiose legatur. Horomanωs.
De qua agebatur J Abest Me totum a libbro antiquo vitiose. Nam & rem de qua agebatur , & consules qui agebant , eo liunxit. Idem . Non habentur etiam haee lverba in primo Flaneti & DreMensi.
flatuunt minus bonis te oribus in senatum ipsi non venire I Prim. Franc. qui saturiunt minus bonis temporibus in senarum Me ipsi non venirem . Sic DreM. & edit. prim. nisi quod hi statuunt retineant. Franeii e teis seriptura non est damnanis
Nonnulli J omnes eonsulares , praeter Messalam & Asranium, o uod tuto se negarent Posse sententiam cicere . μι-
Suo quemque arbitratu timere oportere 3 Haud aliter S. Victor. Ah. Pal. nonus . recepta lectio , arbitrio fui quemque timere Wrere . Gruteriis . Vulgatam lectionem
tuetur prima Franeii , Dresden. & prima editio cum multis seqtientibus. No. Dp , istae irem / J P. Manlitius e Bargaei ms ini non item ὶ Erliird. habet , illi fons Viant, quod & in Pall. nono ; sed idem etiam habet loco exis assent , femsissent. Gruterus. Duo μὴ tis J Est a Pal. nono & s. Victoris, pro eo quod vulgata , viros. Idem
Caecilia duorum istorum e sulum revoca
Popiat sermo in animis M'is J Cum per
eos dies senatus de annona habetetur , αλd elus proeurationem sermone non solum plebis , verum etiam bonorum Pom ius vocaretur, multitudoque a me nominatim ut id decernerem postularet , sici Zc accurate sententiam dixi. Idem. In animis no
la res , quae causa maior es Pall. S. Viiser, editioque vetus, Fiaist vis. causa. Gret. M. primae Iur . Quin ca a maior quam fames esse potuit . Drela. a- ea a maior esse , qua fames potuit ex rim. Frane. Qua vir , qua causa maiores , quam fames potuit . Quod sane non contempserim . Quae vis major esse potest ad nova consilia capienda, & hane rati nem ineundam, quam iniit meam laetitus sententiam senatus Nam fames ad quaevis scelera incendit homines , & ad summam desperationem redigit , quia nil fame est miserius in rebus humanis. Hinc Senec. de brevita vitae , cap. 18. famem vocat ultimum malorum etiam obsessis . Hi ne vero dixit The ritus, Idyll. Ε .
Ua sensa Iarrarinia ob annonae ea amputarum J Longe praesero primi Francii dicis lectionem , qui saeuis te oblata ,&c. renovaturium te tua illa funesa latrocinia ob annone causam piat si . Clodio enim asseribit hujus tumultus & seditionis musam. Non longe abludit editio prima. Sane pu-l 1 si quoque in illa legitur , etsi alitet interpungatur. In Dresdensi vero putaυit, proxime verum. Idem . Provincia frumentaria I Quae vectigal potius quam stipendium quotannis pendunt: ut Asia, Stellia. Horom. Praeter has erat Africa praecipue , unde magna vis frumenti adportabatur Romam.