장음표시 사용
241쪽
diem animo magis quam specie cultum. Adeo non eadem nobis serocia iii Deum , neque idem contemptus manet religionis , ubi sati inevitabilis necessitas urget, ae dum vitae siducia Praesentibus commodis Servientes, divinis praeceptis ad Dost pns cupiditates abuti muri Itoratis deliine saepe amplexi hus , cuin e singulorum Collo divelli vix posset, collacrimantes omnes dimisit et noctemque illam , quae ei suprema fuit, pavi m steti. bus , partim precibus Deo placando insomnem duxit. Albescente deinde die in atrium , ubi milites Transit
vani , ne qua dilabi , aut erumpere POSSet, Omiles Rrmati observabant, Exiit; atque eos rogare . et Omnibus precibus oh testari in si tit, ut ad Octavum diem deditionem disterrent et dum aut vitae ab hoste impetrauis dae vi iam , si qua esset, inveniret, aut certe de Ino
te cogitandi illud quicquid esset temporis haheret e post
id spatii sacram ritum se eis , quod sibi dixissent, remittere , quo soluti veligione liberam de se et x Eorum arbitrio statuendi liabetent potestatem. Id barbari demissis ad terram oculis, pertinaci perfidia sibi inte
8. Tum Despota adesse sit Premum satum Cernens, quod vitari noli posset , Cruciatus , quorum est ea natio excogit Patrix mirifica , Praesertim si regem ipsum ultura sit, metuens, a Pyllare siti gulos, Obsecrare, ne se eorum dia Com, cuius stipendia b Ierinium meruissent, cui sacramento obligati essem, de illis large semper et humaniter meritum , tam indigne violarent, ac sibi ipsis nominique Transit variorum aetertiam illam ignominiam inurerent; et a se potius servatae si dei, quam violatae a persidis rebellibus praemia expectarciit. Id si impetrare ii ou posset, quandoquidem constitutum habere I, suo exitio Propria com-
242쪽
moda pacisci, at illud saltem in cxtrema calamitate ne negarent, ut se ipsi potius interscerent, quam ad supplicium et ludibrium furentibus illis beluis , per summam crudelitatem dederent; nec se invitum militis manu Casurum, et ipsos satis magnum beneficium no. vo regi daturos, si se mortuo arcem ei tradidissent.
Simul haec locutus, nudato collo in genua Procumbens, iugulum cum precibus Iacrimisque seriendum praebebat. Magno profecto Et singulari saevientis soris tunae exemplo , eum , qui Paulo ante rex , sama , copiis , spe visus felix, quem sinitimi populi sibi regem
appetierant, quem vix Plura regna capere Posse vide-hantur , lauta repente Prostratum ruina , ut occidi supplex posceret, nec tamen impetraret ἰ eum nemo repertus sit in tot militibus, qui pius ne in scelere quidem esse vellet. At barbarorum ne ita quidem fracta
seritate, maerens in conclave se rursum recepit, eedens ac permittens se sato , et tempus quo dideretur
s. Rebus omnibus paratis, barbari prodire iussum circumsistunt. et spem faciunt fore , ut vivus Constantinopolim mittatur , indutumque insignibus regiis , et sceptrum manu gestantem arce educunt ἰ quae edito sita loco, atque oppido immineus , declivem admodum ab ea parte , ubi hostes armati instructique in equis ipsum opperiebantur, descensum habet. Sepserant egre sum Ionga corona ab uno latere primi Ualachorum, ab altero Transilvani , quos Despota ut conspexit, si tantum , inquit, si dei in meis militibus vestrae gentis hominibus suisset, quantum in vobis ad eos sollicitandos subornandosque industriae et diligetitiae fuit, neque ego regno, nDque vestrum nomen tam a spolialum esset: sed quae res inibi exitio , cadem solatio est, iuiligeo by Coos le
243쪽
quod proditus non victus dicar. Itides ad , a laclios coit versus , vos vero , inquit, quantas huius desectionis Poenas, Et quam mature persolvetist neque unim incointeritu inultum abibit vostrum scelus . Cetorum uti sunt miseri , qui rebus omnibus destituti , ab una spe nunquam deseruntur, incertus supplicio afficiendus, an
Turcarum tyranno tradendus esset, cuius Oratorem in hostium castris iam pridem esse Cognoverat, et eius ruispem Transilvani exeunti iniecerant, proximum vala chum sibi antea notum ad se ac Pietit; timide adclin- tum , ac refugientem , mant prchensum, nil seque tractum sciscitatur, morti ne damnatus csset Ille motu
simul, ac pudore conterritus , vix illud tantum , ignorare se, respondit.
io. Ductus inde ad legatum Turcarum, qui Prope adstabat, regni vexillum, quod sibi exeunti praeserri iusserat, de manu oratori tradens , vexillum hoc, inquit, mea virtute, et regis Solimatii benescio partum, defensurus eram contra omnos Eius hostes ἰ sed quando non victus a quoquam , sed a meis proditus, necessitati cedere cogor , salvum tibi illud , ut ad regem reseras tuum rcildo. Logatus seu viri aspectu, Et miserabili eius casu commotus , sive hoc a Soli mauo mandatum tulerat, vivus sibi , Constantinopolim ducendus ut dederetur regis verbis imperavit et Cura Clautibus de nuncia vit Coriti a regem iacturos , nisi Parerent. Ualaetii ad Stephanum ducendum respondent, Cuius esset ea de re arbitrium ἔ atque ita reclamante oratore, equo impositum, Stephano obviam ducunt, qui iam e castris equo et ipse insidens veni bal. Cum in conspectu esset Stephani , ut imperatum fuit equo descendit , et pedibus proximo accedens , quamquam eum vires iam animi voxque defecerant, foedae mortis in -
244쪽
tu curaque abicet m, tamen monuit Steplianum ne secuti ae fortunae ita sidciridit, ut regnandi initium scrudelitate saceret, et vicissitudines humanarum rerum, quibus et ipse subiectus esset, vereretur. Deinde petiit ut iis omnibus , quorum in se suerat egregia sides ,
Parceret, et incolumes sinibus excedere Pateretur. Postremo neu Se , quem nuper Tegem habuerat, indigna rege morte afficeret.
i l. Cum Stepliatio ipsi , barbarisque miserabile id
spectaculum, Paulum Omnes Silentio tenuisset; Despota quod non uti Putaverat , subito raptus ad supplicium esset, attollens Paulum animum, SPemque iterum vitae, flectendique misericordia barbaros erigens, suppliciter Stephani clementiam implorat; Obtestatur , ut se satis iam fortunae Persidiam expertum edoctumque, ut Lilne in regno quidum ab illius violeutia et temeritate
tutum csse , nec se Posthac amplius eius Potestati commissurum , in monasterii alicuius septa inclusum , reliquum vitae agere , ut animo ab humauis curis vaeuo , religioso Deo servire Pateretur. Ucrum qua re maxime Placaturum speraverat, ea accendit Omnium in se aui mos οῦ ad commemorationem enim religionis , qua Parte gravissime Premebatur, ita revoCatum Odium ost , et tamquam subiecta flamma incensum , ut continuo exortus a circumfusis undique sit clamor, atque indignatio rogantium in quae vellet monasturia includi lAta in ca quorum nun sanctissima expilasset, quorumque indignissime antistites habuisset Tum Stephanus tyrannido in ei et impietatem obiiciens , Canum , quae vox apud barbaros Plena est contumeliae , appellans , cquo bis pepulit, stravitque et resurgentum clava PEP-Cussit , et ut eum occideret, servo a Pedibus , natione Tartaro, imperavit. Qui stricto gladio unico ictu cur-
245쪽
vicem praebenti abscidit ἰ caput ille ut ab omnibus spectaretur, hastae praefixit. Cadaver spoliatum, nil te
multis vulneribus Eon Cistam , terrae mandarunt.
i a. Hunc cxitum tulit Ioha iiDes Basilius, Pari et Sami Despota habitus , et ex humili loco ad Valachiae
regnum insano fortunae lusu sublatus ἰ lioino utique memorabilis, si quantum audaciae ita assectando aggrediendoque regno , tantum in regendo consilii ha huisset. Verum ille coeptu minime et tristiano , simul abolita veteri religione, givitum se multis potentibus viris facturum, simul nova inducta, gloriam et auctoritatem constitutae ab se tamquam verae Dei colendi rationis, initurum apud imperitam multitudinem arbitratus est; et assinitate cum S horoschio, magia o et potenti homine, non confirmaturum modo nullis dum certis praesidiis nitentcm dominationem, sed ad vastissimas quoque spes , quas insano animo alte fovebat , aditum sibi aperiturum putavit. In utroque , ut exitus docuit, vehementer est salsus. Nam et violatida religione , atque illa sanorum direptione, in impietatis et
avaritiae infamiam odiumque suorum acerbissimum incurrit, et externis nuptiis nobilitatem sua sponto alienatam a se Plane avertit, non solum indigna ut in ex suis coniugium inspotam aspernari , a quibus tantummodo beneficiorum accepisset, 'ed multo stliam magis reputantem , sese praeteritis , a C reiectis brevi r
xum Potituros Pololios , hominus ingeniis ad omnes aulae artes capiandique principum voluntates egregie institutos. Iediocri omnino quam regia fortuna sapientius est usus; ingenio tamen acri et audaci fuit: et quem, sicut si ex ipsius conditiorie sIurctus, nullam in eo excellentem virtutem reperias, Propter linam dignum iudices regno, ita si regem consideres, indig-
246쪽
num dices eo ludibrio, et tantae calamitatis ictur quamquam meritas ille solvisse poenas videri possit, qui ambitione praeceps, impiorum hominum sectas propagare . sacrosanctam Dei religionem Pervertere aggressus sit, Cuius cultu atque Observantia maiores nostri , per summam innocentiam ac pietatem rem christianam tot saeculis Conservaverunt; nisi sera quidem, sed
tamen uti Ii errati consessione , dignum se misericordia praebuisset. 33. Stephanus eo interfecto, laetus primo arcem intravi te mox secum reputans, quod Despotam Soli mani iniussu regno, atque contra eius legati imporium vita quoque Privaverat, timere tyranni iram et
nequo tam regrium ad CPtum se, quam Despotae erg-ptum intelligere. Itaque anxius sollicitusqtie , quibus
rationibus suam Probaret Causam, agitare; et nusquam adversus tyranni indignationem , nisi in avaritia purpuratorum spem habere. Moris est Turcarum regum , ut maximi imperii administrationem paucis servis Committant e servum vom regis appellari , et esse ,' quod
vile ac turpe apud nos, ipsi summo honori ducunt Ex horum numero det octi qiaatuor, quorum industria ac fides per varia pacis ac militiae munera probata est, imperium regunt. Hos Turcae Bassas Vistrios voeant; quorum Principis, qui regium signum collo aΡ- Pensum gestat, tanta Plerumque est apud rogem gratia , fides, auctoritas, ut dare atque adimere regna , Pacem, bellum, scrvo potestas sit. Nam reges ipsi, quod ita a suis coluntur , ut tantum non pro diis ha-hoantur, summa maiestatis Putant, quam minimum sui copiam sacerct, raro prodiro in conspectum. Pra
ter hos quatuor, et qui praeterea illis domestica munera administrant, nemini ad se , nisi gravi de cau-
247쪽
ui 3sa, aditum patere sinunt. Por hos admissis semel ad se salutandum exterorum regum legatis responsa dantur ἔ his interpretibus inaudata regi seruntur et denique hos Penes omnium rerum ac consiliorum fides. Nane ipsi facultatem venalem habere, neque id regi suspectum , qui suam gloriam ducit, quos ipse servos habet , eorum gratiam ab aliis maximo emi. Hos adire sine donis, sive externo sive socio impudentia est rut paucis absolvam, totius imperii Copiae ad hos, atque per ipsos ad regem transeunt. Namque eorum ut quisque est regi carior, ita eius animum novis subindu exquisitisque muneribus tenere studui. Quibus vita unctis , congestarum opum ac divitiarum hereditatem non liberi adeunt, sed ipse dominus ceruit: atque hae interdum tantae sunt, ut Proxime sania suerit,
octuagies centies mille aureorum nummum, Ex una
Rustenti hereditate ad Soli manum v nisse. iii. Hunc ipsum Rustentum Stephanus conciliandum sibi pecunia iudicabat e per buue , si explere muneribus barbari animum valeret, essici posse ut si hia Solimano admissum facinus condonaretur, ac Vala
chis id publice deposcentibus , imperare iuberetur. Ue-
Num exhaustas regui opes, regias sortunas a Transilvanis tu praemium sceleris auferri. Stultum igitur id Pati ratus, suos ad Laschium opprimendum proficiscentes Transilvanos abeuntes persequi iubet, et D quem elabi non spoliatum permittant , Etiam atque
etiam praecipit. Valachi protinus iussa faciunt, ac bidui iter progressos adeptL, omnes diripiunt stigati que, ct integram ad Stephanum praedam reserunt. Flares Laschio haud dubie saluti suit r nisi cuim ferocietates recenti victoria barba vos diripiendi Transilvanos cupiditas avertisset, supremo obiectus discrimini, tan-
248쪽
tae milliitudinis vim minimc videbatur laturus. Is accepto de DosPotae casu nuncio, ut Supra docuimus, quamquam Periculi magnitudine veli menter Periur-haretur, aC P PCulsas suorum mentes aut madverteret,
non tamen at,iecit animum , cohortatus milites , ut ne in id barbaros aliis occupatos rebus timerent, sed e Onserti intonii iue iter maturare conaretitur, instructis copiis Pedem referre coopitet et ut se adversus insultationes hostium communiret, totum Paene agmen, maxime ab ea parto qua hostis irrupturus videbatur , plaustris , 'quorum more gentis maguum numerum ducebat , ita circunulii xit, ut prope septi castris milites iter saceroni, perturbandi lite et incesςendi facultas hostibus adimero tur. 1 IOc modo progressos, nusquam DP- parente hosto , metus incussit, ne qua essent Comparat ne insidiae. Cuius rci curam simul ac suspicionem augebat, quod per illam silvam recessus esset, in qua Commemorabant patriam memoria Iohannem Albertum I'oloratae rogem, ingentem cladem a Valachis, duco Stephnno seroci atque impigro roge , aeCDPisse. i 5. IIaec paventibus nunciatur , caedi silvam, atque ingentes prosterni arbores , quibus Obstructae viae remorentur et impediant iter. In id opus sive missu Stophani , seu sponte sua 'grestes homines strenue ac naviter incumbebant.) Laschius nihil cunctatus,
quod in ca re et sua et suorum Salus vertebatur , C
leriter expeditissimum quomque equitum Praecurrere iubet, ipse quam ocissime potest per Carrorum impedimenta agmen trahit. Equites ingressi nemus, cum nullum olwri adiunctum arm ntorum praesidium Osthii- dissetit, facile adventu suo disiiciuntin fugamque dant operas, ac teneri ab se silvae aditus, et hostile nihil magnopere apparere Laschio renunciant. Addi-
249쪽
2i 5ta hinc doli suspicio, militi Don sublata cura. Itaque sollicitos trepidosque desperatio cepisset; sic enim
concusserat omnium animos insidiarum metus, ut quacumque coniicerent oculos, exilientes contra insidiatores , et se circumveniri a barbaris videres sibi viderentur, nisi ardor Laschii et oratio sustinuisset et qui animadverso pavore, circumire omnes, ac sua quosque lingua appellans , hortari , rogare, ecquid inconsideratae multitudinis, ac sine duce, Sine imperio, sine o
dine excurrere assuetae , vanos impetus perhorrescerent Non ausuros irrumpere; et si auderent, non eis
impunc suturum ; obiectis Pro munitione curribus ipsos ex tuto dimicaturos ; sacile ropelli posse vel a solis sciopetariis serocillas barbarorum incursiones. v tinerent modo ipsi pristinum vigorem animi, ac suo quisque loco, ordine atque silentio Pergerent.16. Haec Laschius toto agmine pervolitans monebat, thrace maxime agili insidens equo; ex quo suspicio incessit milites, ipsum aliter animo assectum, d insidentem rebus, in fuga et pernicitate equi spem hahere. Quoil ubi Laschius sensit, desiliens equo , iam inquit, milites quod orat ducis ossicium vobis praestiti , providi pro necessitudine ut vobis quam optima pugnae conditio sit, si hostes imputauit qui vobis consilio prospexi, mauu exemplo sum suturus, aut vos incolumes hinc reducam , aut hic vobiscum occumbam; haud enim tanti est vita, ut eam vestrae saluti et
meae samae anteponam; licuit mini domi acceptis a patre copiis otioso frui, nisi me huc Paternae virtutis aemula cupiditas gloriae duxisset; hanc vos fidei, hanc animi mei obsidem habete r scd confirmo vobis milites, nisi m am de vestra virtute spem opinionemquc ipsi seselleritis, non incolumes modo hinc, sed
250쪽
ningua nostra eum gloria evademus. Verum, ut ut res cadat, stigi cutem certe Laschium nemo viderita At quos fugiamus, militos 7 Hostes qui nondum conspecti sunt , et qui optandum est ut se nobis dent obviam, quo Clarior receptus hic noster victoria sit. An vos multitudinis Dina torret, non armis congredi, sed voce tantum incessero hostes solitae 3 Deponite istum timorem
indignum illa audacia , qua nuper subsidio Despotae por modicis hostium copias vadebatis ς et pergite sidentes duci, ut vobis dux sidens obviam dari sibi hostes
ita non timet, iit ex Pt t. I7. His summa vocis atque Oris alacritate Pronunciatis, ita lataguentes militum animos erexit, tantusque pudor copii salsae suspicionis, ut omnis ille metus in amorem ducis conversus , Paene maiorem pugnandi quam evadendi cupiditat m accenderit. Ipse autem La- schius co die cum necessaria ducis munera obire Pedibus , Polonico Praesertim cothurno impeditus , nequiret, equo tamen militari abstinuit, Deque militum procibus, id ut ne saceret, rogautium cessit. At Valachi interca , direptis Transit vanis , nil quattuor milia equitum ad opprimendum Laschium praecurrere iusserarit. qui magnam itineris partem Emensum assecuti , ubi sese ex silvis ostolatantibus nullam fugam, aut trepidationem, et munitum ngm ri animadvertunt, Primo substitere, mox turmatim Procursare. tentare, clamoribus
ac barbarico ululatu incedentes terrere. Nihil his contra Perturbari Laschi iis , sed paratus intelatusque , ac milites assiduo excitans , teucro institutum iter. Vala- ubi , Postquam lierrumpere Conati ultro se a sclopeia r iis , quos Laschius inter plaustra scienter disposuerat,
plumlintis glandibus cum detrimento repelli vident, Disitired by Coos e