장음표시 사용
401쪽
studiorum exercitationes institii emiis eas , ita quibus se acuat, et ad hoc virtutis decus arbitratu suo excurrat eius industria. Warso victus iii societatis Iosu disciplina praeclare sibi viam ad ea tum munitet miris est in optimorum virorum institutis proficit, atque ita in-Census pietatis et caelestis vitae studio sertur , ut nihil co dici possit ardentius, nihil religiosius , nihil castius , et in illa humilitate animi , quae in christiani hominibus ex humanarum rerum contemptione efficitur, nihil demissius. Est propterea in oculis patrum Societatis , et ab omnibus valdo diligitur. A me saepe visitur ἔ nam et illius coiisuetuditae delector, et ad pietatis cultum eius sermonibus studeo erudiri; et quia polonus est, videor me illi quodam amoris vinculo coniunctus esse debere, Propter meum in vestram goutem animum singularem. Quod ideo tibi scribo , ut laetoris egregium virum a vobis in Lauc sanctissimam disciplinam esse traditum. Vale. Romae. Pridie cal.
Ecce autum Hispaniae Rex Carolum filium et uni Cum et tantae fortunae heredem tradidit in custodiam. Quid causae patrem ad tam severum de silio decretum Perduxerit, aut ignoratur aut siletur. Multa quidem , ut in huiusmodi rebus accidere solet, iactantura multis de assectato regno , de conspiratione in patris necem , de foedere cum Condeio cumque cxuli biis Belgis clam initor comperti tamen nemo quicquam habet. Puritiores id totum infirmo adolescentis inge-
402쪽
nio adscribunt; in quo multa saepe perturbatae neCsanae mentis indicia sunt animadversa , quae quamquam diligentissime ocultata , erant tamen nota Perin multi se quo facilius eius auimus ab Hugon otiis, qui Dullum scelus intentatum rutinquunt , sollicitatus in patrem creditur. Illud constat Regem, antequam id consilii ceperit, multorum dierum sacrificiis supplicationibusque Iesu Christi veniam pacemque iamploras-- , neque praetermisisse quicquam quod ita tantae rei deliberatione clivisti auum maximeque catholicum Regem decebat. Postremo XIIII cal. februarii intempesta nocte quatuor Principibus aulicorum comitatus venit ad filium , atque ingressus cubiculum , primum omnium gladium , qui Propter lectum erat appensus , manu sua abstulit. Excitatus Regulus , ac viso patre, insolita re exterritus exiluit strato , atque ubi auferri arma, captumque se animadvertit, praecipitare seselontavit e senestra; a qua prohibitus ab his , qui cum Rege venerant, in ignem quem famuli subito accenderant Regis adventu , coniicere se conatus est et Cum
ne id quidem successisset, devolutas ad patris genua, ecquid, inquit, mihi vitam cripi non imperas 3 Ad quem Rex sine, inquit, fili, nee perturberis ἰmam haec quoquo salutis tuae causa suscepta sunt. Denique armariis ,
arculis, epistolis, scriptis omnibus ablatis , Reguloque
in proximum cubiculum cui senestrae a Pavimento P motae, angustae, ac sorreis cancellis munitae Erant,
inducto; illis ipsis quatuor Principibus, quos Rex se-Cum adduxerat, eius custodiam commisit, Ruygomio in primis cui plurimum fidit, quem etiam migrare in cubicula iuxta Caroli carcerem iussit. Quaecumqtae illae fuerint causae , quae Regem huc impulerunt, res Certe ipsa Inagna est, et magni in re publica momenti.
403쪽
At vides ne quae tempora qui motus rerum 3 quae conversiones Z Quaeso percurro dum animo omisnes rei publicae partes ἔ singula regna circumspice , nihil enim, nihil non ruero ad exitium dices. Incipe a Gallis. Quam paucis annis quam multas plagas acceperunt i Regem clarissimum tot bellis, tot rebus gestis, parta iam pace, in filiae nuptiis, festis ipsis ludorum diebus, hastae ictu miserabiliter interemptum. Qui
ei successit, filium immatura morte subtractum. Horum ex casibus exarsisse illas flammas, quibus regnum ipsum deflagravit, atque ita nunc ardet, ut eius ince dium nisi ruina restingui posse non videatur. Hinc accensae iaces, in vicinam Belgarum materiam coniectae adhaeserunt, quarum ardor, etsi divino benefi-eio resedisse videatur, atque minori sonitu, quam erat hominum opinio , illarum rerum orbis conversus suerit, et ad pristinam rationem retortus; tamen et manent impressae orbitae , ct clados , vastitates , direptiones quas illa gens portulit. Illis omnibus acerbior servitus insecuta est, cuius deiicere iugum vix est ullius iam virium. Transmitte modo in Britanniam. Ut Proximorum annorum vulnera . bonorum caedes , expulsiones , Proseriptiones , supplicia omittamus , quam illud miserum est servire impotenti seminae atque ipsi suis cupiditatibus servienti Scotia quae scelerum monstra peperit Z quot coniurationes , quot Proelia, quot seditiones 3 Postremo Regi ipsi necem, Reginae vita- eula intulit. Non illic ius aut ratio ulla , vis atque
audacia dominantur. Germaniae is status nunc est, is motus animorum,
ea nobilitatis alienatio a principibus, ea principum inter se dissensio, ac tanta in populos ab iisdem Hugonotiis semiua bellorum ac seditionum iacta, atque
404쪽
res omites ita turbidae, ut ingens aliqua tempestas impendere illi videatur. De Hungaria nihil dico, quae pridem in barbarorum servitutem concessit. Succorum regis tragicum exitum tibi proxime scripsi. Bestat Polonia nostra. Nunquid ea horum malorum expers Illi quidem nihil libet gravius ominari, sed certe veneni multum in ea sparsum est, atque Regis hoc a Regina dissidium et haec coniugis aut expulsio . aut dimissio , timere me nimium cogunt. Quantum illud est, nori esse qui Regi succedat heres t Quantum in unius hominis sa ope aegrotantis anima vobis periculi l Quid
multa 3 Sumus ita magno temporum motu, neque res ita stare possunt. Sed ego haec tibi . dum tamquam cum Praesente loquor, SCripsi fortasse temere, Nec nec ssario. Sermonum haec nostrorum sunt, non litterarum. Quare hanc tu epistolam conscindes. Vale. Pridie non. inartii i568. Romae.
Narro lihir cum Pogiani ad te litteras mitto , ipso a scribundo detorreor. Et qui doctissimi vivi erudito atque incorrupto genero sermonis, acui tuam industriam teque ad haue laudem incendi, et ingressum tua spou te praesenti exemplo veteris eloquentiae incitari cupio, nescio quomodo tardari ipse meum studium sentio ad miratione praestantis eius iacultatis. obtineat antiquitas suam dignitatem , tribuatur Ciceroni omnium qui latitio scripserunt principatus; sit in manibus Caesar legatur Terentius , Sallustius , Livius , iis qui hoc ingenii decus sibi compare stude uic πο POgia nuru aut cum his consero, aut ab his eum discessi, qui illam locutionis integritatem cum lacte suxuria ut, hunc ha
405쪽
beo proximum. Is milii antiquam illam scribendi ra-ionem retulisse et huius non rerum ne verborum Μ
Tullii putida atque inepta conquisitione constructa et tamquam tempestivis flosculis conspersa, sed suo innixa pondere, suo illustris nitore, non deducta quasi pluviis aqnis, sed proprio sonte iluvius, videtur oratio. Et cum latissima sit ac varia latinae linguae cognitio , Pogianus eius omnes partes sic complexus est, ut quantum pauci in singulis excelluerunt, tantum ipso in universis omnes praestitisse videatur , et acutissime inveniendo , ct Ornatissime cxplicando ἰ eo verae laudis gloria dignior, quo ab ostentatione alienior equippe doctus, eloquens, eruditus csse, quam diei, mavult; et doctrinas, ipsarum fructu, non praedicatione vulgi, metitur. Quae scribit, ut absolutissima sint, tamen comprimere nec nisi necessario Proserre solet, impotentem quorundam ambitionem sappe videns et stomachans, qui ut quidque fuerint elucubrati, ita properant edere ς Et Posteritatis spe decepti, Cuius memo- Tiam aucupantur, non tam spectant quid asserant, quam quod attulisse sibi videntur ut soras dent. At istos errore suo frui patiamur. Pogiani virtutem et temperantiam columns, cuius praeclara scripta vel ipso negligente, omnis memoria immortalitatis mem ria prosequetur. Quocirca magnam ego capio voluptatem ex illius eximio in te animo , tuoque item in illum studio singulari; maxime libet enim hoc apud te gloriari cum suerim ipse praeclarae linius henivm lcntiae conglutinator. Mitto igitur tibi ab eo epistolam
similem ceterarum scriptam elegantissime ; et Deum Precor, ut pulcherrimae istius tabulae, Cui parem nrtificem desidcrat, pictor ipse aliquaudo existat, inque ea exornanda artificii sui quam habet reconditam
406쪽
scicimiam promat. Nae eo nillil fingi aut excogitari posset cipere admirabiliust Discessus nostri hanc dilationem laturum te molestissime non dubitabam , qui ex maturi adventus expectatione, quam tibi prope certam seceram, qua laetitia sueris assectus, ex prioribus tuis litteris intellexeram. Esiluent hi quoque dies; et nos interea dabimus operam ut desiderium nostrum , quod nova illa spir totum emerserat, crebris et longis epistolis leniatur. Gesta quae essent iii Gallia, dum certi aliquid anforrctur scribere tibi non intermisi. Sed mirum quam nihil diu nuticiat lini sit et quod silentium de re tanta vorentur multi , Dequod repente monstrum pariat. De concordia scilicet agitur, id est de Regis et honorum servitute, de religionis interitu, de regni et totius gentis excidio, quibus rebus concordiae nomen imponitur. Qui aperto favent Condeio , qui litteras quotidie mittunt, accipiunt, tuentur perditam causam, iidem adhibentur in regium consilium , sententias interro
gantur, si unt participes publici negotii. Begis pueri divina mons soris impiorum armis oppugnatur, domi insidolibus consiliis. Quod ipse intelligens , neque
quos consulat, rioque quos audiat sibi statuere potest, neque ipse Pi: r aetatem tantarum rerum Consilia exisplicare e timet omnia , atque ipso metu proditionis, maxime se prodeuiluin pra het. Lugdunenses tamen postremae litterae habebant decretum fuisse in consilio, magno studio contendente Rege ingemiscere enim puerum ad pacis mentio nona dicunt ut ubi Germanorum equitatus, qui ex ultima Saxonia maguis stipendiis conductus adventare nunciabatur, in castra venis set , decertaretur proelio , ut bellum cum nefariis ho- Stibus , non pactio ue seductoria finiretur. Sed huius
407쪽
nuncii neqite auctor quisquam , ct transigi res a praeclaris pacificatoribus ante poterit, quam se Germanicum Rege coniungant. Venit nuper inde Romam Christophorus Rosdetraetonius, Hieronymi huius nostri frater. Deus honei quae loquituri quae facinora, quae exempla narrati Is iu regio equitatu intersuit ei pugnae quae ad divi Dionysii templum commissa est, in
qua Cum essent cxercitus in conspectu , animadvertere
tum licuisse dicit genus civilis belli, eum Galli ex
acie suos aut coloro vestium, aut galearum cristis, aut aliis signis agnoscerent in hostium ordinibus, atque ostentarent digitis alii fratrem , alii parentem, alii filium serentes contra se arma. En evangelium luae scripseram aute tabellariorum adventum XV
cal. martii, natali ipso die Cardinalis. Heri reddita mihi est Pomorschii epistola, ex qua cognovi, in febriculam te incidisser ivli scilicci molestissime; et quamquam temperantia tua, humanitate Pomorscbii, et Bel lacati nobilissimi medici erga te studio consi sus, brevi depulsum iri morbum sperem, tamen augur animi, dum mihi litterae abs te ipso asserantur, quae valere te significent. Me quidem haec valetudinis tuae crebra tentatio excruciat. Ac te oro , mi Thomi Ei, quantum nos amas, aut quantum te amari a nobis Putas , tantum fac diligentiae in recuperanda prius , deinde in confirmanda ac luenda valetudine adhibeas. Ego ad Pendas tum scripsi , et ad Uialem, utrumque R Iantissimum tui, ut in omni opera atque ossicio tibi praestaudo praesentis mei vices sustineant. Tu modo cura ut valeas. Etiam atque etiam vale. Romae XIlI cal.
408쪽
Etsi anxium de tua valetudine, Pomorsellii epistola levavit, quae relictum te a febri significabat,
tame u sollicitus esse ante non desinam, quam ex tuis ipsius litteris esse tibi recte cognovero. Te autem, mi Thomici, per amicitiam Oro atque obsecro ut va- Ietudini tuae diligenter servias , Eiusque conservandactrationem sic instituas , ut neque religioso temperans nequo intemperanter effusus sis in iis rebus, quae Obesse corporibus sol ni οῦ et adolescentiae viribus haudita considas, ut nou memineris te deditum litterarum studiis , quibus firmissima saepe corpora frangi ac debilitari videmus. Quod ut sacias, cum una erimus mihi Orit curae; interim , si me valere vis, da operam ut
ipse rcete valeas. Λ Turcis octo annorum inducias terra rnarique impotratas, heri nunciatum est litteris Vienna allatis. Quae res nostrorum animos tot rei publicae malis anflictos paulidum relevavi te tanta enim Et tam execra
bili Christianorum discordia opportunius accidere nihil potuit, quam quictem osse ab illo hoste , cui ad
occuPandam terrarum Orbis tyrannidem quotidie magis a nostris aperitur ac munitur aditus ἰ ut magna sit habenda Deo gratia , quod barbarus luxui et voluptatibus deditus suas ipse ignorat vires, et a maiOribus accepto imperio frui, quam in eius terminis Proinserendis gloriam quaerore mavult. Scribit Crassiti ius Tartarorum magnam multitudinem ab Taurica Clior. soneso in Moscoviam irrupisse, et vastatis late Populatisque ngris onustos praeda ad suos Se recipere , atque insequi ingenti equitum exercitu Moscum. Cun-
409쪽
nieturi putantur et quod si fiet, utri vicerint, vestrorum hostium vires minui necesse est. IX eat . aprilis Pontifex, eum id nemo suspicaretur, quatuor Cardinales creavit excellentes sano viros; abbatem Clara vallensem gallum, et Spinosam praesidoni in Hispania regii consilii , utrumque nbsentem atque ignarum huius animi atque consilii Pontificis: bispaniam magno usu rerum magna prudentia dignitate integritato Praeditum ς gallum singulari doctrina Et scientia sacrarum litterarum atque admirabili Innocentia et religione in Tridentino concilio cognitum, in quo cum marmiensi Cardinali et sententiis et nDimo coniunctissimus semper fuit. Tertium Iobanilem Paulum ab ccclcsin mediolanensi nobilem iurisconsul ium. II is adiecit Antonium Carassam iuvenem peril Iustri familia natum , cui Ponti sex accepti honoris a Paulo quarto gratiam referre voluit , quod et gentilis
illius Pontificis , et ei in primis gratus suit. Dicitur
cum nemine communicato consilio, paucos nnto dies supplicari in omnibus templis ac monasteriis Deo iussisse , ut eius mentem in magnae rei deliberatione regeret. Est enim hoc sanctissimi viri sollemne institu tum , ut nihil, nisi pacato prius per piorum et religiosorum hominum preces divivo numine, aggrediatur. Vale. Bomae 'VI cal. aprilis is 68.
Thomicio haec scribere visum non est , non qui dem quod meam illi aut in iecundam curam , aut Dongratum cotis ilium existimem ς quid enim ui a me non iucundum Z) sed quia sum veritus ne illi acciderent molesia, quod qui aegrota ut accusari se omnes indigne
410쪽
mi Pomors clii , angit eius in curatione fastidium; et quaedam corum quae Praecipiuntur a medicis negligentia r ita enim mihi scribitur perdissicilem eum ino-TOSumque se praebere, ac minime patientem in iis
quae aliquam modo molestiam habeant, ac ne modicos quidem ipsos serentem. Quae etsi communia sunt aegrotantium vitia, tamen ipsum velim moderatiorem esse, cutas et a natura ad omnem humanitatem insormatus cst animus, et in iis artibus doctrinisque versatur , quae aspera quoque ingenia mollire , et traducere ad mansuetudinem benignitatemque morum solent. Audio praeterea graviter solere irasci, idque medicum dicere valde illi nocere. Quid ego te horter, ut haec cures cuius in ipsum tantam perspexi benivolentiam , sollicitudinem, diligentiam , ut in amore erga eum , si cuiquam ego eo cederem, tibi certo concederem. Monendus est diligentissitneque rogandus , ut haec quae et rationis nihil habent, et sunt sane subodiosa deponat. Temperantiam eo Iat conservatricem bonae valetudinis, lucem ingenii. vitae cum laude institutae magistram. Hortandus , ut illam humauitatem qua est omnibus carissimus, illas litteras quibus est supra aetatem instructus Suscitet et carum pracsidio ad expellendos animi incommodos motus utatur. Corpore nec est firmissimo , nec etiam si sit, tueri satis eius integritatem possit, continentia et
moderatione non adhibita. Quam si ad cetera bona , quibus eum cumulatissime Deus auxit, adiunget, nihil iam erit amplius quod in ipso desideremus e contraca neglecta, ne ipsae quidem illae virtutes maturos Ductus edere Poterunt, valetudine saepius interpellata atque impedita. Cui per Deum estice ut deserviat, atque Diuiliasu by Corale