장음표시 사용
551쪽
is Alexa intro liaec dicit. Ante omnia quidcm lioc moneo, is liti te in ii ac fortunae beatitudine, tamen hominem reis Cognoscasς siquidem satis idoneum argumentum ad id se consilii tibi ego praesto sim , quod Prosecto docer o Possim, nihil homines quam quae Iue Praesentia sua , , Praesumere Oportere. . Neque modo de me primum ,, fortuna commenta est; iampridem istud in parento , , meo Dea illa illa Xerxe monstraverat. Is quippe pari,, Bdroga uti a cupitorum , cum in vestros militiam dele-- gisset, alioquin avidior rerum , quae regum gloria sis trahunt et pro hisce omnibus, i tuae petebat, opes, , suas, tot illa militantium milia adtrita pariter amis. o saque, ad Paenitudinem vertit. Hisce igitur usus exem-- Ρlis , doctusque de talibus , Pro graeco nomine at- ,, que Clementia , coni Potentius seceris, si miseratione, , hosce impertias , litos tibi fortuna supplices procu- , , ravit. Igitur te, I' P favisores tui Deos, nostrique
is adversitores , quaeso Obsecroque, uti me Cum . . .
, , . . . verit Darius ille miserationem: cui mihi ,, non mater ainantissima , non suavissimi filii propteris sint; quin haec cuncta adversantibus serviunt. Qua- , , re Pollicentem Ine non modo thesauros opesve re- ,, g te. , sed regni quoque nostri quam amplissimam, , PUrtionem se ce CCtrea , ut in editioris nostra romana lib. II. ωρ. 3o. P. I 59. ii Pars eit haec epistolae Darii ad Porum indum, qualis erat
apud genuinum Valerium. Namque illa brevior apud ed. rom. p. I 58-I59. ex hac maiore compilata fuit. Et quidem hoc stagnieli tum taurinense incurrit in hiantem codicem mediolanensem illi P. 359. videre est.
552쪽
i. AD CATHOLICuM REGEM PERDINANDUM.
DE CAPTA TRIPOLI ij. Hie est mos Deo immortali, inelyte rex, nec non ei Vobis regibus qui illius vicem in terris geritis, ut eorum quae Vestro numini osseruntur habet enim suapte natura numen qu dam regia maiestasὶ non magnitudinem aut pulchritudinem nutgrande pretium spectetis, sed dantis mentem atque animum. Quis enim eum qui suo regi nureas vestes, vascula aurea ab que argentea, aut litia humanae vanitatis indicia indicas gemmas et vitro nostro non issimiles lapillos , quorum ipso locupletissimus est, donaverit, non cauin nem aut foeneratorem nΡ- pellaverit , aut in tius piscatorem qui sub parva esca grandem venari putet acipenserem aut rhombum 7 Quis umquam e templo electus est, quod parsa obtulerit munuscula Τ O fel, cia saecula, in quibus Superi contenti erant ut Puris moribus, sic et purisSimis docis, sarre, et ture, et spiceis Sertis, et oleol Νam neque ceram neque mel antiqua lex in sacris am miSit, puto quod aculeata et Mnenosa erat illa bestiola quas mel et ceram concinnabat, quia apum reges aut rarent aut non utuntur aculeo. deque ego deliquerim si magnitudini no. minis, immo et numinis tui, parva quidem sed pura et sincera obtulerim munera ; ut qui pro tuis partibus , pro side in te ser anta, ut plerique Hispanorum noverunt, superioribus bellis res meas , me ipsum , uxorem, et filios, periculis omnibus exponere non dubitaverim. Utinam ego te ingenti classe, nummorum copia, equorum et hominum magna vi iuvare pos-
ιὶ Anno MDx. Vide Marianam de relius Hisp. lib. XXIX. tap. 2'.
553쪽
sem l Sed quod possum et precibus et verbis, id libenti animo
Quis est tam a veritate et iustitia et pietate alienus, ut non admiretur et colat, eumque regem non participem suorum annorum si possit faciat, quem Vidimus iuvenem eum patre sene inter dissicultates maximas laborantem, innumeram hostium multitudinem eum parva manu e propriis regnis prinstigasse, et suos qui a fide desciverant, subegisse 7 Deinde vero quanto is animo, quanta Virtute et prudentia uxoris rina Iracaverit, nemo ignorat. mentis regnis, tamquam duratus tot lustis bellis, maiora animo concepisti. Liberasti Hispaniam is illa antiqua Saracenorum peste, quae per septingentos aut serme octingentos annos paene ad interitum Hispanias omnes vastaverat. Quid si sub aliquo ignavo rege Saraceni, qui optimam Baetime partem tenebant, cum iis qui Asriem incolunt
conspirassent, nonne in Hispania maximos tumultus concita sent 7 Et sorte non esset nobis minus metuendus occidens, quam sit nune oriens. Tu tuis viribus , laboribus, et Iaericulis Sine alicuius ope omnia nobis secura reddidisti. Tua ipsius opera Hispania nostra est. Tec liis contentus pro tua virtute, Proque nmore christianae rei publicae oeulos in vicinam Africam verti,ti. Victis ne cie-etis ex hoe Apuliae regno Gallis, victricem classem tuam in Asrieam traiicere Iussisti. Quid dicam Τ La leumque tuum venerandum nonaen exauditur, eodem et Victoria Sequitur. Tu solus inter christianos principes non christianorum, Sed hostium Christi, sanguinem semper sitisti. Iam tenes Christo duce munitiora et tutiora utriusque Mauritaniae , et Numidiae, et alaicanae Orao loca ; et usque in Aegyptum sere nihil est, quod in littoro Saracenis usul sit. Substulisti Samoenis opportunitatem infestandi ut semper solebant, christianas regiones, Apuliam Cidabriam, Brutium agrum, Siciliam, et universum mare Πrrhenum, et oram Hispaniae, et Massiliae, et Galliae narhonem Sis, quae interno mari abluitur, Praecipue capta nuper magna urbe TRIPOLI quae opportune sita est Afris et Mauris ad Italiae et Sicillae incursiones, nec minus Turcarum receptui qui christiana littora depraedabantur. Adeo ut mihi constituam, plus pro re
554쪽
525 christiana suisse TRIPOLIM quam Tunetem capi, quamvis ea quoque lavente Christo sub tuo lam iam erit imperio. Olim paganorum reges invidentes virtuti et fortunae tuae te admirabantur ; nune timere quisque relaus suis incipit, et tamdiu saluti suae bene consultum esse putant, quoad contra illos victricia
tus orbila christiana quae nondum noverat arma reformidat. Iam ad Taprobanem per maria nullius ante trita rate devenimus. Taprobane hispana et Signa et arma vidit. vestrum nomen iam utrumque horret hemisphaerium. Nec fraudabo Lusitanos tuos suis laudibus. O inelyti, o fellere occidentis reges t nunquam satis a me laudati, iiuamvis vestra egregia saeta et aeterna digna memoria, ubi eumque loeus tempusque suasit , nunquam tacui neque hie tacebo. Vos vos ausi estis rem futuris saeculis memorandam at pie admirandam, quam nec eo snes et praeimientes Carthaginienses noverunt, nee rerum d mini Romani, nec is qui se Iovis lilium et mundi regem appellari iussit. Coniunxistis Indos Hispaniae ; sulcastis V stum illud et inane naturae; ostendistis nobis ignotas terras et inaudita nedum visa maria; iunxistis Indi eum hispanim Oeeano , et circumuam demonstrastis esse Asrieam , quod astrologorum maximus in axegypto sub florente romano Imperio natus, nec non et Iuba rex rerum diligentissimus indagator ignoravit. Quid aliud hoc est, quam aut ex duobus unum, aut ex disiuncto terrarum orbe continuum s laser Auxistis commercia et consuetudines gentium, totque imm nes nationes et pecorum more viventes ad religionem et adhene et culte vivendum instituistis. Non est facile dicere quantum vobis humana immo et christiana res debeat. Τihi vero, cui directa est oratio mea, data est ultio tanti per tot sareula susi citristiani sanguinis. Sequere ergo, magnanime rex, christianorum regum qui sunt et qui fuerunt et qui suturi sunt gloria, uniea spes christianae religionis , Vl-ctoriam , quam tibi Cliristus donat. Capta est urbs inter Me-xandriani et Carthaginem, inter remotissimas terras praestantissi ina populosisSima lue, primo quod maxime mirum est im- tu ; et gens illa clui dein Sumptis non tarda Pharetris, nee
555쪽
imbellis, ut plerique Sararenorum, sed erebris in Christianos
incursionibus armis assueta, et omni armorum quo Christiant utuntur genere instructa, et Christianorum spoliis et captivis opima. Nonne a Domino lactum est istud, et est mirabile in oculis nostris 3 Τot hella consecisti; avita regna tua paene amissa recuperasti; uxoris regna nescio an dicam parata seceris an de novo adeptus sueris; tot pericula evasisti; regnum Apuliae, quod sere totum sub Gallorum erat poteState, recepisti. Pauci eramus sub tuis selicibus signis, et iidem ist diutius aut prudentius hostes vexassenti in Siciliam navigaturi, ut nostrae saluti consuleremus. Ecce iam subito alata, ut pingitur, victoria ex melo demissa est. Ab hostibus paulo ante obsessi, et qui muris lassisque claudebamur, parvo momento hostes ubique Superavimus , ludimus, stravimus, sugaVimus,
et haec non sine numine Divum. Haec sunt, magnanime rex, quae mihi silem laesunt, relsitudinem tuam ad multo maiores res gerendas a Christo servatam. Nec a me expectes obseura et Vann npoteIesmata, quihus ego quamvis ea non penitus ignorem, nihil tamen fides adhibeo , ut line mihi sidet nostrae catholicae minime convenire videantur. Nam et Basilius ille magnus et philosophus et theologus, et Gregorii umect duo, Chrysostomus quoque, et Damascenus, et ex nostris Hieronymus, et Λugustinus, et ceteri, huiusmodi nugas abominati sunt. Quin etiam ipsi gentiles, qui plus quam ceteri sapere Vital Sunt, ut Socrates , Plato , Mistoteles, Theophr tus, nunquam talium vanitatum mo-
minerunt. Avicenna quoque, et Avermes, et Sapientissimi Λrabum contempserunt. In lege Veteri mutum est, ne u signis caeli timeamus. Ipse solus Deus est, qui vult timeri amari et coli. Impium esse duco, Putare aliquid in caelo esse malignum aut noxium. Malignitas non in caelo, sed in terris est. Senex sum, neminem novi, qui se his Vanitatibus involveret, ad D. num exitum Derveni Me. Habemus, eatholire rex, Christum ducem, Se Imamur nobis Oblatas Sponte victorias, et consensum gentium pro divino consilio habeamus. Videmus etenim βω-pe Spiritum Dei in mentem populorum occulte insuere, ut nemine auetore i piod verum sit iudicent. Memini me puerum
556쪽
ita Deus bene me amet, non mentiorὶ vulgo audisse Ferdinandum quemdam laturum qui Saracenos ex Hispania laelleret,
eumdemiIue recuperaturum sanctam Dei civitatem Hierusalem. Idem omnes sentiunt, nemine auctore praeter Deum optimum maximum , a imo ita fore decretum est. Consensus gemitum ex Deo est. Utere selieitate tua, optime rex , dum li-eet , et restitue nobis rem christianam quae ad angulum mum di redacta erat. Satis est nobis hactenus ora Africae, dum et portus et receptus habeamus, et Saracenis adimamus spem lucursionum. Arentia loca et sitientes campos, pios multo disti cilius est tutari quam vincere, vagi et nudi sibi habeant Nomades. Agingrediamur imperium romanum a Turcis occupatum. Quae quidem expeditio tanto facilior erit, quanto maior est spes' praemiorum. Paucissimi sunt pro Christianorum numero Turcae; quis nescit 3 Imbecillum praeterea est ne debile Turcarum regnum eum invitis dominetur, et non suis constet pedibus, ne hostes secum ubi pie habeat. O Christianorum pestilentes discordiaei Et tamen tantae ae tam maturae messi nemo inve tus est qui saleem imponat. Aimirum illa ubi servatur. MI-lum Turearum i crede mihi) facilius est finire tiuam inchoare. in Astica nullos amicos habemus; et si omnes urbes expugna verimus , tamen univerin provincia nobis erit semiter insesta. Quis rugientes per invia et inaquosa loca Arabes inse luetur Aut quae esset utilitas persequendi 3 At hie si semel victrimus, una pugna totum hellum conficiemus, ne omnes provinciae nostrae erunt. Hi te invocant, te sperant, te votis , Omnibus templis, omnibus aris exposcunt, et tam Iuam a Deo mis- Sum expectant. Nos unde hare novimus 3 Vicini sumus: etenim
nonnisi laeto quinquaginta milium passuum ab Illis distamus. Sunt e conspectu littoris nostri in culminibus Acmeerauniorum montium et Chimaerae duodecim milia sortissi inorum i ellatOrum, qui se suaque Omnia toties celsitudini tuae mmmiserunt. Illi si te venturum senserint, non dubito ipi in impleant e vicinis locis numerum quinquaginta milium pugnatorum, qui sub imIaerio tuo sine ulla mercede militabunt, assueti iampri- dein Turrarum bellis. Spero ad primum nulteium adventus
557쪽
tui aur ducum tuorum, mille urbes uno die ad nos redi
Suadet mihi ut credam haec ita ut dico futura esse , ordo ut series quaedam rerum humanarum a Deo instituta. In Oriente apini Assyrios , Medos, Persas, coepere imperia. Inde Aera ptii et Scythae in magna parte terrarum, Iudaei et Phoenices in quota parte dominati sunt. Post vero Macedones rerum potiti , ultimo oriente terminaverunt imperium. Carthaginienses quoque Africae' et Hispaniae et mediteranei maris nonnullis insulis imperaverunt. Romani longius latiuSque quam ceterae nationes quas unquam legimus propagaverunt imperii sui n-nes : Sanctius iustiusque, quam ceteri omnes mortales, Suis Vl-ribus usi sunt: gentes, quas Sullegerunt, humanitate et bonis moribus instituerunt, participesque secerunt imperii : ub una urbe orbis victus est plus fide, clementia, liberalitate, et beneficiis , quam armis. Gothi et Longobardi diu regnaverunt. Prisei Galli usque in Asiam et Taurum montem penetraVerunt. Posteriores Vero, quos potius Francos appellaverim i sunt enim ab antiqua origine Germani j sub romanorum Pontificum umbra multas orbis partes occupaverunt, praeclaraque graserunt opera. Germani iamdiu dono Pontificum romanerum obtinent imperium. Soli Hispani huc usque suam vicissitudinem non habuerunt, soli Hispani sua signa nunquam e Solo patrio extulerunt. Fortissimi viii, ut constat apud omnes Scriptores, Hispani Semper habiti sunt, sed sub alienis signis , Sub alienis auspiciis , nunc Sub romanis , nune sub poenis dueibus. Iam redditae sunt Hispaniae suae viees, et te regnante iam eaput orbis erit. Plus tibi se dehere Hispaniam lateri necesse est, quam OmnibuSante te regibus. Τu illam a Servitute eripuisti, militari disciplina et mitissimis morilaus instruxisti. Ne perdite, Hispani,
occasionem. Venere Vestra tempora. ΗOe non a vate Sed a viro
non malo dictum accipite et credite; sui, Ferdinandi istius auspiciis toti terrarum orbi imperabitis; si modo in victoriis vestris et in tanto et novo a latu sortunae vobis temperare didiceritis , memores humanarum rerum et eorum qui vobiscum una periculis Se suaque omnia exposuerunt. Indignabunda res
558쪽
victoria est: cum se non perbeni ne ne perhumane, sed superi, et insolenter traetari noverit, alas habet et fugit alio; et quos ante afflixerat, nonnumquam amplectitur. Illius hae tantum te es Aunt: parcere subiectis Et debellare superbos. Vivo diu et bene vale, rex felicissime atque invictissime, unus qui nobis properando restituas rem l
Multum interest, inclyte adolescens, inter nos qui M servlendum nati sumus , etvos qui ad imperandum. Si omnia pensemus, liberius nos vivimus qui seri imus, quam vos qui imperatis. Nos tantum vobis placere studemus, et Diis 2ὶ immortalibus, quos placare modo velimus, haud difficile est. Vos et Diis, quorum amplissima aecepistis beneficia, et nobis, et populo, incertae rei, et mutabili fortunae, famae, maloribus v tris, et Posteritati, et nostris et externis nationi hus, sociis, analeis, Subditis, atque hostibus satisfacere oportet; quod quam dissicile sit,li tantum qui experti sunt, noveriint. Nec se rei enim, ut quem omnes spectant, omnes admirantur, et diligentissime et Sanctissime vivat. Nos si quid peccamus , nobis ipsis tantum peccamus; vos si quid delinquitis, et omnes idem delinquere
oportet: nam vos Principes in illiorum exemplum fortuna e Nnnxit. In vos omnium oculi intenti sunt. Menda, non quae in turpi laclo est nolatur, sed quae in formosissima. Quae in aliquo lapillo est, maeulam tantum notat qui vendit aut emit: quae in lucenti lunae globo, omnium qui sunt et qui fuerunt ora in se convertit. Vos, quibus tantum a rerum domina sortuna aut a Diis immortalibus datum est; vos, qui in terris vicem geritis Deorum, divinitus et sine labo inter homines
i) Erat hie silitis Foderici tertii, qui postreimis Aragolliorum Mam liregi invit. Ferilinaniliis enim, illiniquatri uitilo ivilmio regno, in 1 Iisi iacaptivuq obiit. Porro Galaloi A ad eum liaec monita fieribebat, quum puer uti prae 'optorii tira erudiretur. Ergo liare opistola antiquior est prae uulente ad regem calliolitum , regni II aIM,lit .ani iam sartiam dominum. 23 l. Iuttiir elli ilicorum latinorum litigitia vel more Galaleiiq; intelligit tamen lieum eum divis seu beatis in caelo lion intinis; εluod si mel monuisse innitiat.
559쪽
banoportet vivere. Qui alias lacerunt, omnes iratam fortunam, et laesa experti suut numina, ob collata indignis tot munera. Par est principum mores tantum ab aliorum moribus disserre, quantum et potentiam et opes et gloriam. Tantum decet principes, cos quibus imperant animi Virtutibus superare, quantum prinstipatu ; ne videatur ei esse tributum rerum hum narum imperium, quem non alios ab bene heateque vivendum dirigere atque instruere, sed ab aliis instrui. necesse sit Age igitur, inclyte adolescens, ut praeripuisti ceteris summum suturae regiae dignitatis locum, sic ingenti et generoso animo amplectere doctrinam et Nirtutes omnes; ut magis videaris admirandus et animi et corporis virtutibus, quam regno et genere. Τibi praeterea prae ceteris principibus magis laborandum est, quoniam magorum tuorum in illustri loco p sita sunt exemplii quae imitere ; quos ut magum et divinum est gloria Superare; Sic non aestuare, turpe; ac Federici filio, ot eui natura egregias et corporis et animi virtutes dederit, indignum. Tibi secundis nato sideribus benigna parens natura larga manu tribuit et robur, et pulchritudinem eorporis, Vultus venustatem et gratiam, nee minus divinitatem ingenii et memoriae. Tu, si naturae donis recte usus fueris, maiores tuos non dicam imitaberis aut nequnbis, sed longe superabis. Exempla neternae gloriae et ingentium virtutum tibi maiores tui reliquerunt et regnum; tu si regni hereditatem desideras, amplectere et Virtutes. Ne vetera, et ab hominum memoria abolita, sed tantum in annalibus reservata repetamus, ni avus tuus Ferdinandus si in cuius Venerandum nomen refers, et ut Speramus, Virtutes etiam rinseres, vir extitit sanctissimae vitae. Nemo illum iustitia, pietate, humanitate, fide, pudicitia, recti observantia, vicit. Alphonsus Primus, Apuliae reX, proavus tuus, munificentia, humanitate, elementia, comitate, magnitudine mimi, et gloria, et litterarum amore, Omnes suae aetatis principes antecelluit 2ὶ. Feminandus avus tuus gravitate, sapientia, gloria, prudentia, felicitate, in
i) Intelligit Ferdinandum Aragoniae et Siciliae regem, Alphonia primi Noapolig regis Patrem. an Legatur apud nos Alphongi I. vita a Vespasiano scripta, Spiciles T. I. R
560쪽
tegritate I ltae, iustitia, perseverantia, nequabilitate animi, constantia, in ratia, liberalitate , cui unquam re tum cessit 3 Alphonsus secundus patruus tuus, magnitudine animi, latUrum tolerantia, castrametandi disciplina, rei militaris peritia, pietate, religione, omnium diSciplinarum atque egregiarum nrtium amore ac studio, cum omni antiquitate comparandus est ij. Ferdinandus secundus patruelis tuus strenuitate, nudacia, serocia, largitate, indulgentia, gratia, et publica benivolentia, nemini est misi ponendus. Federicus pater tuus multarum rerum poritia, sapientia, modestia, elementia, misericordia, innata henignitate, et ad conciliandos homines assabilitate, comitate, imcunditate vultus, dexteritate ingenii, omnique regia disciplina, tantum mi antum nemo alius, valet; ita ut illum regem uinpellare cytis potuisset ante istam esset rex. Semper enim in illo nescio ini id regium perspiciebamus, ante quam ad regni Iastigium perveniret Habes igitur hereditarias virtutes, habes exempla, ut dixi, non exteri a nut peregrina, Sed domestica quae imitere, nutut speramus superes. Et Si, ut quibusdam non Ohseuris auctoribus, et ipsi divino Platoni placet, vim quandam habent nomina , tu hoc Venerandum nomen sortitus es, hoe fortasse in satis est. Qui cum pie ex vestra vetustissima christianarum Omnium familia, ex quo ex Italia Gothi, a quibus tibi origo ostin Galliam, et deinde in Hispaniam transierunt, Ferdinaiidusnppellatus est, eumdem humanitate, fide, probitate, ceterisque virtutibus, semper praeditum fuisse constat. Et si educatorum nostrorum, ut virtutes, sic interdum et vitia imbibimus iniunt enim Alexandrum illum macedonem orbis domitorem Leonidae paedagogi sui quaedam vitia hausisse i tu educatorem et institutorem adolescentiae tuae comitem Potentianum, tu Clirysostomum trahes praeceptorem, in quibus ita optima sunt Omnia, ut nihil in illis desideremus 2J. Quorum operam ausae industriam, Diis bene iuvantibus, bona sortuna faustus lue even-