장음표시 사용
31쪽
l. TEMPL VII III. Die nitima Ianuarii Psint i I s. ad latitudinem Constanti nos , quae est Nad. I. 6., cum Sol reperiatur in grad. II. m, erit Arci I bor. 7. q. Seminocturnus . Ergo Jubtractione facta ex bor. Ia., Senitdiurmss ισr. q. IK.
Dalo die, s loco, horam halicam in Astronomicam, post meridiem
numeratam, convertere , s vicissim .
SI proponatur icin pus expressum per horas Italicas, non licet ad illud Planetarum m tus stippurare , nisi antea convertatur in tempus Astronomicum, nempe post meridiem computatum, quod hoc casu semper apparens tempus evadet. Et si autem Italicas hor.is ab occasu Solis numerari communiter creditur, plurimis tamen in Italia locis mos est, ut diei initium aue . , vel 3 o. scrupillis primis post Solis occasum statuatur; Quare horum quoque ratio habenda crit. Ut ergo propositum lcmpus, Italicis horis expressum in astronomicum convertas, priamum adde illias. , vel 3 o. scrup. tena poris, prout in pio posto loco diei initium , sive hora et q. Horologii civilis, occasum Solis ex usu consequitur, nisi forte ibi cum ipso occa. su dics incipiat ; Atque ita tempus ab antecedenti Solis occasu lapsum ciscies. Dcinde cae Praec. Vt II quae te arcum semidiurnum, dato tempori convenientem, eumque cum tempore ab occasu Solis in unam summam confer; Ac demptis horis et . , ubi - summa solida die major fuerit, habebis tempus a meridie, quod asti DRomicum dicitur, dc quidem apparens, seu verum. Ubi notandum inventam horam astronomicam pertinere semper ad diem praecedentem ejus, qui jam ab occasu Solis labitur, nisi summa consecta horas a 4. excesIerit, tunc enim cadem dies Astronomice, & Italice numeratur, quod pomeridianis horis, usque ad noctis initium contingit. EXEMPI PM I. Bono alae, ubi semibbra ρυI Solis occasum diei exordium immiti r , detur dies
- Solis. Ese autem ejus diei, O rcus Semidiuratus hor. 7. 6 F., quare, confecta Iumma, im-Teuἰetur bor. 23. ys. , seu abiectis a A., bor. I. i . ρω nierid. , pcManens, etiam . Uyronomice, od ipsium diem propositam χχ. Junii, ob abiectas foras 24. EXE. PLUM II. Dιe 4. Martiι 17 I9. Romae hora a. I 6. Italica, queritur hora post meridiem. Eru igitur, adiectis minutis 3O., bora ab occasu a. 46. . Arcus SemIHHrΠNS est hor. . 3 F., qHι cum horis a. 46. efficit summam bor. 8. 2I. atque hic erit qua sita Ara astronomua, seup. m. , sed adhuc pertiuens ad diem p., cum diei q. astro muὸ nou nis a sequιnti meridie ineat. EXEMPLUM III. supratur bura ρ. m. Ferrariae die 5. Octobris IIII. hora a 3. 32. Italica. Dic aQrctis 3 o. min. , fiet hora ab occasu Solis 2 q. 22., nempe o. 22. , sed dixι7.; Nam etyi Italice nondura bit dies cspit, Sol tame u iam octa ιι bora 23. 3o. diei 6., ac propterea statuendo diei instrum ad eius occasum, labitur Iam dies 7. quod in hujusmodi casibus a. teriendum Erato cum . secus Semidiurnus su hor. s. 39., ddditis b. o. 22. , fit hora astronomica, Ieu p. m. c. I., qua taman non ad drem 7. sed iterum ad diem 6. pertinet. Ubi autem e converso tempus astronomicum in Italicum transmutandum proponatur,
erit arcus semidiurnus ab illo, si modo id heri possit, auferendus, ut residua nat hora
32쪽
LIBER ΡRIM Us. I sab occasu Solis, quae rursus 3 o. primis scrupulis minuta, laoram Italicam conficiet, sed quae ad sequentem diem pertineat; Qtuod si ablatio illa arcus semidiurni heri nequeat , poterit saltem, additis tempori astrolaomico horis 24. , atque inde, ut antea, tempus ab Occasu Solis resultabit; cui sublatis 3 o. minutis, habebitur hora Italica, ad eumdem tunc diem spectans, atque astronomica. Exempla omitto in re ex dictis manifesta. Monendum hic existimo usum in Italia invalescere, ut multis horis post hor. 24. , & Italice diei initium, nondum ea dies patetur, quae jam cppit, sed adhuc antecedens; Atque hoc saltem usque ad mediam noctem servatur, interdum etiam ad ingruente ines Auroram; Ut siquis hoc Anno tris. post ipsam diem Paschae, quae incidit in diem Aprilis 2I., sequenti nocte, tertia, aut quarta hora Italica, Epistolam scripserit, is proloquendi more, datas inscripserit literas die a I.; aut si eo tempore quiddam d
Cglose observa sic memoret: notabit ex usu lcmpus dic a I., hora tertia , vel quarta, Tametsi Italice jam a a. dies labitur. Quod animadvertendum praesertim, ut observationum Astronomicarum certa dies constet.
Horam Gallicam , Germanicam, s cateras ejusmodi
in A tronomicas convertere. G Allia , Anglia, Germania, & omnis p ne Europa, si Italiam excipias, matutinis
duodecim, ac totidem vespertinis horis diem distinguunt. Incipit autem dies a media nocte, quae meridiem praecedit, a quo idem dies Astronomicus init, ac in sequentem mediam noctem dc sinit; Et a media quidem nocte ad meridiem , matutinae, ab hoc ad mediam noctem, vcspertinae horae dicuntur. Itaque horae vespertinae, seu post meridiem, eaedem sunt cum Astronomicis; Sed matutinae horarum I a. additione Astronomicare vadunt, quae tamen semper ad antecedentem diem pertineant ejus, qui civiliter labitur.
Ab hisce diversis dierum initiis, nisi ea diligenter distinguantur, erroris alicujus occasio existere potest, in consignandis praesertim observationibus, qui, dum illae post longi
temporis lapsum ad examen revocantur , supputatores torqueat. Ut ea, qua diXimuS, dic a I. Aprilis Anni 1 Is . , qua Sacrosanctum Pascha a Christi fidelibus celebratum est, summo mane, erat Italis dies a I., quae ab occasu Solis praecedenti, aut paulo post inceperat; Gallis otiam, Germanis, Anglis&c. eadem dies a I. numerabatur , sed quae tantii in a media nocte iniisset; Astronomis autem adhuc dies ro labebatur, usque ad meridiem duratura. Post meridiem vero usque ad noctem, omnibus hisce Gentibus iuxta cum Astronomis et r. Aprilis dies fuit. Nocte autem sequenti plerisque Europae populis, ut& Astronomis adhuc dies a I. labebatur, sed Italisa a. inc, perat, licet ex loquendi usu, saltem usque ad mediam noctem imminentem, a I. diem putat uti fuerint.
33쪽
In dato loco ad datam horam Italisam, vel Gadlicam, Gei manicam G. longitudinem Solis supputare.
SI data hora Italica fuerit, per Praec. VIlI, sin autem Gallica, Germanica &c. per
Piaec. IX in horam Astronomicam, eidem loco con Venientem commutetur; Ethaiabebit vi pro eo loco tempus post meridiem, quod semper apparens erit. Tum vero per Praee. VII Solis longitudo calculis subductis invenietur: Id, quod plura verba, aut exempla non requirit.
Ad rectam Solis Ascensionem , ejus declinationem . Altitudinem Meridianam,
ortum , Occasum , ac c tera , quae ad Solem pertinent, invenienda.
Ad datum tempus pro quovis loco Solis Ascensionem rectam in temporibus primi mobilis reperire.
AScensionem rectam Solis, quae est arcus .Equatoris ab initio Arictis. usque ad circulum maximum, per Solem ductum, arquatori perpendicularem , interceptirs, idcirco temporibus potitis, quam partibus circuli exprcssa in in hisce Ephemeridibus consignavimus, quod ad inveniendos Stellarum transitus per Meridianum , multaque alia expedienda Problemata , commodior hae ratiocsset. Si quis tamen eam in partibus circuli optet, conversio facilis erit per Tab. V , quemadmodum alibi dicemus. Si ergo ad datum tempus, quocumque Terrarum loco, Solis ascensionem rectam, per tempora primi mobilis expressam requiris; Primo horam propositam, nisi astronomica fuerit in astronomicam, nempe post meridiem numeratam, convertes per Praec. IX, vel X. Secundo eamdem ex Meridiano loci, si is a Bononiens diversus fuerit, per Praec. IV, ad Bononiensem reduces. Tertio, nisi tempus datum medium jam fuerit, illud in medium , ope Praec. II tiansmutabis . Qilaito, si post hasce reductiones contigerit tempus inciderς in ipsum punctum meridici aequalis Bononiae, scii hor. o. o. o. ,
34쪽
Li RER P R IMUS. Iptunc ascensionem Solis excerpes, prout in Ephemcride consignatiir . Sin autem incudat in temporis princtuin a meridie div crsum, diurnum incremen um ascensionis rectae Solis elicies, lubtrahciis ascensionem meridiei, qui horam reductam antecedit ab ea. quae convenit meridiei soqi enti; Ejusque incrementi partem proportionalem, praedictae horae, ac illius scrupulis congruentem vel ex aurea regula , vel ex Tabulata pag. et q. deductam ascensioni prioris meridiei adiicies, atque ita optatam Solis ascensionem rectam comparabis. EM.UPLUiu I. limenιenda sit astensio recta Solis ad Annum I 2I. de P. Decembris hora 2 3. 36. P. m. t. V. ad Meridianum in1ρonentiem. Cum ergo hora D Uronomica, adienis flatim pro disserentia Meridiano rum hor. I. I9., qua ex Catalogo locorum colligisntur , et dies I. JanDaris III a. bor. . 3y. t. V. Bononia. . AEquatio temporis ad hoc issans reperietur min. q. I s. addenda; Quare feι ιπa o. 19. II. Bononia t. med. Jam ast. recta Solis Eadem
ciuae addita priori ast. dat. a c. quesitam
47. 29. EXEMPLUM II. nno a I 8. die a I. Martii bor. q. 3O. matutina Massiliae, queritur alcen Solis. Hic hora Gallica in Aprovomicam mutanda, fietque per risc. X hora astronemica a I. 3o. , sed sertinens adhuc ad diem et O. IIartii. Nunc adiectis pro disseremia Meridianorum min. 23. 3 1., erit Bononia dies ΣΟ., bor. a I. F3. 32. p. m. V., qu Juntiat. 12. I.ε. tem. q. senseo recta Solis Martii die a o.
39α Tars prop. pro hor. 22. I. 6.
Ihc addita prima sic. dat. asci Solis que
Notandum asceiisiones in his Ephemeridibus descriptas interdum duabus, vel tribus si cundis ab exquisita supputatione dissentite posse, quod scilicet minutis primis longiutudinis alligatae sint, absque secundarum consideratione . Si quis ergo at ensionem , rectam Solis , accuratissimam optet ad datum tempus, esus longitudinem primitin inquirat, tum ex Tab. XII, quae ad dena longitudinis minuta e&panditur, temporariam ascensionem, ei longitudini debitam eliciat.
Declinationem Solis ad tempus datum pro quolibet loco investis are.
Non dissimilis est a superiori praecepto Solaris Declinationis indago. Primit m entinia datum tempus in Astronomicum converti, ad Ephemeridum Metidianum reduci, ac in tempus aequale transmutati ex supe Pioribus praeceptis convenit, nisi j.mi aliqua cx hisce reductioniblis non indigeat; Qua tanacia iuro, nisi scrupulose agendum fue-i C rit, Diuili od by Corale
35쪽
INTRODUOTIO IN EPHEMERIDE Irir, postrema in hanc correctionem , scilicet aeqtratiosae in temporis tuto omittere licet, ct a villa ex ea declinationis mutatio oriatur, quae unquam ad minutum primum aD surgat, quod in presenti indagine satis est. Dehinc antecedentis, & subsequentis mc- ridici declinatio ex Ephe ineride excerpenda, ac, si esutaein speciei fuerint, utraque scilicet Septentrionalis, aut iitraque Meridionalis, minor e majore subducenda, sindi Versae, utriusque aggregatum cisciendum, ut habeatur utroque casu diurna declinationis variatio; cujus pars proportionalis, dato tempori reducto conveniens, de more invenienda erit. Haec vero pars, quoties declinatio utraque ejusdem denominationis fuerit, applicabitur ad declinationem meridiei praecedentiς per additionem, si declinatio a meridie ad meridiem crescat, contra per subtractionem, si decrcscat, atque ita conflabitur quaesita declinatio. At si illae diversarum specierum fuerint, sit bducatur semper, vci pars proportionalis ex declinatione primae dici, vel contra haec ex parte proportionali, minor nempe e majori, atque ita pariter optata declinatio habcbitur, quae primo casu antecedentis, secundo autem subsequentis dici speciem imit
bitur EXEMPLwM I. Investitanda sit declinatio Solis ad diem a o. Jtim I7Is. Bononia hor. 6. q.p. m. t. aeqI ., quae Propterea nulla reductioue eget. Declinatio Solis die Io.
38. Di f. seu variatio diurna Declinationis decrescens ars proportionalis pro hor 6. q. si bir.
Fit absoluta Declinatio Solis ad tempus datum
qy. EXEMPLUM II. Inuentum ess βιρυ'Piscepto antecedenti memplo II horam 3 o. matutinam Massilia die a I. Μιetii i i 8. censeri Bououia bor. 22. 6. I. temporis aequalis diei 2 O. MDtIν. Si ergo ad ρrad. aempus queratur Declinatio Solis , dantur ex υhemeride. Declinatio Solis diei ao. M. O. II. Die a I. S. O. 13. Aggregatum , stu vari diur. Decl. . O. 2qωPars proport. bor. 22. I. 6. o. 22. cum maior δες quam Decl. prim diei M. O. II. Subtractione seu relinquetur S. o. II. sua est Decl. quesita 'ecie conveniens tum Declinatione sequentis diei, quae erat Sestienιriodalis.
Observandum autem in Ephemeridibus declinationem Solis de prima tantum scrupula confignatam esse; Quod si subtilias ea requiratur usque ad secunda, supputanda erit ex praecedentibus regulis longitudo Solis ad horam, qua declinatio quaeritur, eique Iongitudini congruens declinatio cx Tab. XIII usque ad secunda scrupula invenietur, ut alia5 monebimus.
36쪽
Verum Altitudinem Solis Meridianam, ejusque Distantiam
a vertice veram data die in dato loco definire.
SI ex Ephemeride pia noscere cupias quanta sutura sit vera Altitudo Solis in Meridia.
no existentis supra horizontem in dato quovis loco, data die, aut diis Distantiam avertice veram , quae altitudinis est complementum: Primum cum hic detur senas ortiora o. o. o. Astronomica , nempe meridies , & quidem apparens, reducenda liae cerit ad Meridianum Bononiae, nisi locus sub hujus Civitatas Meridiano reperiatur, tuto hic neglecta temporis aequatione, nisi res subtiliis ine agenda fuerit. Deinde quaerenda est ad hoc tempus ex Praec. III Solis declinatio. Postmodum sumenda ex Tab. IX, vel certe praenoscelida ex geographicis documentis loci latitudo, cjusque sp ccies, quam appositus latitudini titulus S, vel M indicabit. Jam si latitudo, &Solis declina. tio ejusdem speciei fuerint, utraqtie scilicet Meridionalis, vel utraque Septentrionalis, carum minore majore subtrahenda erit; Sin diversae, utriusque aggregatum efficiendum, ac utroque casu distant a Solis a vertice resultabit, quae si minor quadrante fuerit, subducta ex grad. so. optatam Solis altitudinem ostendet. Sin quadrante major. indicio erit Solem in dato Ioco minime ea dic supra horizontem ascendere, quin tot partibus sub eo in Meridiano deprimi, quot de ejus distantia a vertice ultra quadrantem super fuerint. Ubi advertendum, quoties latitudo loci, & Solis declinatio specie conveniant, si declia natio latitudinem excessirit, quod sub Zona torrida intes dum accidit, ubi scilicet latia ludo minor est grad. a 3. 29. fore ut Sol citra verticcm ad partes Poli sublimis Meridia
Notandum etiam cum quibusdam Anni sub fiigidis Zonis ubi scilicet altitudo Poli major est grad. 66. 3r. J bis ad Meridianum Sol perveniat supra hori ontem, meridie scilicet,
ac media nocte, quae illis geminus meridies est, si pro altero hoc meridie altitudo Solis quaeratur, inveniendam esse declinationem Solis ad hor. I a. p. m. eo in loco numeratam; tunc autem si declinatio diversae speciei fuerit, ac latitudo, Solem minime ea die bis in Meridiano eκpectandum; Sin ejusdem, tunc latitudinis complementum ad grad. 9 o. ex declinatione subducendum, ut Solis altitudo Meridiana in inferiore ejus semicirculi parte eliciatur, modo id fieri possit, alias Sol ad eam Meridiani partem sub
horigonte devoluctui . Sed exempla nostra Zonae huic temperatae boreali accomodabinius, ubi praecipuus est eorum usus . EXEMPLUM L. Oaeratur allistido Meruliana Solis Viennae in . mstria die 8. Novembris I 72q. Ebi ergo die . Meri . min. 22. Io. Or. , quare meridie mennae numerabitur Bononia dies 7. N vembris cum boris 23. 37. so. Ad hoc tempus reprrietur declinatio Solis grad. I 6. qq. M., e, Vienna latitudo est grad. Iq. S. Additis ergo hisce niimeras fise distantia Meridiana Solis a vertice vera grad. 64. 38. , quae dempιa ex grad. 9o. dat Teram altitudinem grad. a F. a. EXEMPLUM II. Die 3. . ritis I aa. Gadibus meridie erit hora Bononia I. 8 qo. , 5 deinclinatio Solis grad. s. I9. S. O ltitudo 'Poli eius loci grad. 36. 37. S. , stoetie declinatio ex λBac βubducenda erit, fietque distantia Solis a mertice Tera grad. 4 I. I 8., unde altιtudo Solis mera, pia es huius distantia complement tim ad grad. so. , set grad. 78. qa.
37쪽
1o INTRODUCTIO IN EPHEMERIDES Sicti clinatio Solis ad scrupula usque secundi hibeatur, juxta ea, quae adsilaena Prec. XIII tradidimus, licebit, & Solis altitudinem, & a veitice distantiam eadem subtilitate dc-
Altitudine n , seu Di tanti im Solis a vertice veram
RE fractiones, ac Parallaxes ut plurimum efficiunt, ut sidera alio loco ex Telluris superficie spectentur , quam computus accuratissimis hypothcsibus superstrue usos cndat; ara propter altitudo cujuslibet Astri vera, quae illi, abstrahendo ab opticis hisce causis conveniret, nonnihil diversa est ab altitudine visa, sub qua scilicet re vera in data regione cernitur. Ut ergo ex vera Solis altitudine v sam essicias, adi Tab. XXI Refractionum, omnibus sideribus communem, Atque in ea quaere altitudinem Solis veram in dextero latere, vel distantiam a vertice in sinistro, habcbisque in intermedia columna refractionem convenientem parte proportionali hic etiam non neglecta quam ubi altitudini verae adjeceris, aut verae distantiae a vertice subduxeris, utra inque visam proxime conflabis. Sed si summam scrupulorum secundorum subtilitatem requiras, ad altitudinem iterum quantitate inventae refractionis adauctam, vel ad distantiam a vertice praedicta quantitate minutam, quaere ex eadem Tab. convenientem refractionem, cui sempcr subtrahe Solis parallaxim, quam ex Tab. XXII ad quinos gradus altitudinis, aut distantiae Solaris a vertice supputatam, invenies; atque hoc residuum altitudini verae initio datae adde, seu verae distantiae a vertice subtrahe, ita enim, si Sol ab horiZonte plus gradibus quinque, aut sex distiterit, visam ejus altitudinem, aut visam distantiain absque err re sensibili conficies. Vertim in tanta ejus ad horiZontem vicinia tertia adhuc correiactione opus est, quaerendo scilicet iterum refractionem huic postremae altitudini, vel dustantiae a vertice congruentem, eamque minuendo quantitate parallaxis supra inventae, ac deinum addendo residuum altitudini initio datae, vel illud distantiae initio datae inmendo, ut prodeat visa altitudo, ac distantia a vertice, quae jam ulteriorem iii nati non requiret. Idcirco autem tot correctionibus in hoc negotio opus est, quod refractionum mensurae non veris altitudinibus, aut distantiis, sed visis alligatae sint, ut omnibus sideribus communes essent, quare verae altitudines, aut distantiae per eas correctae nondum exactae sunt, sed eo usque corrigendae, donec si altitudini, vel distantiae visae ultimo deductae, correctio, ex nac Tabula debita, applicetur, restituatur vera altitudo, aut distantia, aequalis datae, quod duabus, aut tribus ad summum correcti
In Zonis frigidis refractiones majores sunt, quam pro hac Tabula, quae propterea sub te
38쪽
EM J PI.II. 1 II. GD alicubi distantia Solis a vertice vera gr.id. 88. 3o. 3. Huic ex Tilbiιla d betur reseractio min. a a I. quaesubducta distantia ρrcdicta relinquit grad. 88. I. a. sterum ergo cum bac distantia a vertice refranonem elicio a I. 39., ο ex Tab. XXII parallaxim inienis sec. Io. , qua ex resera tione deducta relinquit min. 2I. 29. His ergo demptis ex priore distantia a vertice I ad. 88.3o. 3. , evadit ea Fad. 88. 8. qua satis accurata esset, vis Scradeb propὸ horizontem hsreret . Tertio igitur ad hanc distantiam a vertice grad. 88. 8. 3 quat
ro refractionem, qNam comperio min. 2I. S6. , sed ea mulctata parallaxi flec. Io. , evadit a I. as.
Hanc ergo denique datae distantia 88. 3o. 3. Subtraho, distantia vi a a vertico quasta grad88. 8. 17. Unde altitudo visa grad. I. II. 43.
Tempus Astronomicism et eri ortus , aut occasus Solis
data die in dato loco invenire.
UT horam post meridiem invenias, qua data die Astronomica in loco proposito Sol orietur, ves occidet, & quidem longe subtilius, quam per arcus senaidiurnos, in
Tab. X descriptos: Primo per Praec. XIII qua me declinationem Solis data die , me- . ridie apparenti, in loco proposito. Sccundo ex Tab. XVI deduc differentiam ascensionalem ei declinationi convenientem ad latitudinem loci propositi, per Catalogum nostrum, aut aliunde praecognitam, non neglecta parte proportionali pro scrimulis tam Solaris declinationis, quam latitudinis loci. Sciendum autem quo ad uuim praed. Tab. XVI quaerendum esse in front gradum latitudinis regionis, & in sinistro latere gradum declinationis Solis; Quod ii hic, vel ille non reperiatur, vel sub frontali numero invento nullus laterali numero in area communi re spondeat, quaerenda erit contra in fronte declinatio, in sinistro autem latere loci latitudo; Tabula enim ita comparata est, ut alterutro modo differentia ascensionalis semper inveniri possit, dummodo in ca declinatione, & latitudine Sol oriatur, &occidat; Quare si neutra ratione duo illa data in Tabula concurrant, judicio erit frustra horam ortus, vel occasus quaeri, cum Sol ea die horiχontem non attingar.
Tertio igitur reperta disserentia ascensionali, quae per horas, ac scrupula exprimitur, si Solis declinatio fuerit ad partes Poli visibilis, nempe Septentrionalis in Regionibus Septentrionalibus , vel Australis in Australibus, adde differentiae ascensionali horas sex, sin contra , subduc illam ab horis sex, quibus semper minor est; Ut hoc pacto a
cum semidiurnum longε accuratius, quam ex Tabula X obtineas. Quarto. Arcus semidiurnus hoc pacto inventus, si de occasu agatur, ostendet ipsa in horam occasus vero proximam; Si autem de ortu subducatur ex horis a , ut hora o tus Solis vero proxima habeatur post meridiem in dato loco. Quinto. Ad horam vero proximam, mox inventam, quaere iterum declinationem Solis,&differentiam ascensionalem, ex qua rursus arcum lcmidiurnum deduces, qui ut plurimum non nihil diversus pro ortu, atque occasu reperietur. Hic ergo demum arcus, pro occasu supputatus iptam horam occasus veri exacte indicabit, scd pro ortu inventus ex horis aq. auserundus erit, ut fiat te impus vcri ortus. Utraque autum hora ex- p is Diqiligoo by Corale
39쪽
' pressa erit in temporibus Solaribus apparentibus, quibus communiter utimur. Ubi notandum tam occasum, quam ortum, hoc pacto elicitum pertinere ad diem Astr nomicam labentem, propositam, neque ortum eum esse, qui meridiem datae diei praecedit, sed qui eum consequitur.
EXEMPLI H I. suaeratur hora ortus veri Solis Genua die 8. Ianuarii 17Iρ. Declinatio Solis meridie apparenti Genuc btilus diei, qua est hora Bononia O. Io. 3o. , reperietur grad. 2 a. I 8. 1Merid. Hujus declinationis quaei o differentiam ascen lanalem ad latitudinem Genua grad. a F., erimque ex declinationem fronte, ac Lilitudine in pnisiro latere , ope dupli is partis stroportiona-hS elicio hor. I. 49. , , crem declinatio Meridionalis hi, O latitudo Septentrionalis, 'demptis hor. I. 3ι . 49. ex hor. 6. . sit .Arcus siemidiurniis hor. q. 23. II. Hic Tero ex hor. a . sub Bus conficit horam ortus vero proximam I9. 3 . 49. hoc ergo te us ps meridiem diei 8., quod Bononiae erit Eor. I9. 4s. I9. , quos iterΠm Solis declinationem, quae inveniet tirgrad. aa. II., eiussite differentiam astensionalem , qΠα erit hor. I. 34. I , unde iterum Arcus Iemidiumus bor. . 23. 6., qui denique eX hor. 2 q. detractus, dabit exaste horam veri ortus Solis hor. I9. 3 . I EXEMPLUM II. De nienda sit hora occasus Solis a sina die I 8. Autum I ao. Dicimatio Solis meridie hujus diei, Moscuae, quae Bononia est dies P . ιor. 22.8. , resteratur grad. 13. q. S. Latitudo Mocus ex Catalogo est graduum sy. 3 o. pariter S. Diferentia ascens ovalis huic latitudini, declinationi debita est hor. I. IS. 38. , que addita boris 1 ex propter cognominem declia nationis, o latitudinis spetiem dat Arcum semidiurnum hor. 7. 18.18., qus 1 a est hora o casus verb proxima. staque ad hoc tempus, quod Bononia erit dies I 8. hor. 38. Sunu-iata rursus declinatione grad. II. 38., eiusque die rentia ascensisnali Moscua Lor. I. I 8. IV., fiet, additione lor. 6. , Arcus Jeὸ matur ius bor. 7. 18. I9. qua horam veri occagus ostendet.
Si adhuc exquisititis rationes subducere tibi lubeat, declinatio solis ad horam ortus, υel occasus velo proximam minimc ex Ephemeridibus desumenda erit, ubi secundae ejus fractiones omittuntur, Dd eo pacto clicienda , quoad finem Praec. XIII declaravimus. Tum vero partcs proportionales disserentiae ascensonalis ad secunda usque scrupilla declinationis, ac latitudinis inquirendae erunt.
Ex tempore veri ortus, aut occaseus Solis visi bilem ejus ortum, s occasum deducere.
Im resta imo perpetuo Solem attollat, fit, ut quo tempore ejus centrum in hori, Zonte reperitur, appareat ab horiZonte clatum arcu minime contemnendo; Ac pro pterea citius oriri, ac serius, quam pro calculis occidere videatur. Corrigendacitergo hora veri ortus, aut occasus per appendiculam temporis, quae ex Tabella XXVIII, 1altein pro Europeis Climatibus eruetur, quaesita in fonte latitudine Regionis, vel, quod idem est, ejus Poli altitudine, ac in sinistro latere declinatione Solis, quaturn utraque per quinos gradus in hac Tabula distribuitur . Haec pori o temporaria corrotiuncula tempori vcri occasus semper addetur, tempori autem veri ortus subducetur, ut fiat occasus, atque ortus visibilis. EXEA Diqitigod by Coosli
40쪽
LIBER PRIMUS. EXEMPLUM L. Suρδει intemus ut veras ortus Solis Gemra die I 719. I9 3 q. I l.
Nunc erro ut visibilis ortiis invenimur, in Tab. XXIIII, cum declinatione Solis gr id. 22. , O altitudine Poli Genuae grad. ope duplicis partιs proportionatis , habebitur correcuo νatiove refractionis min. 3. I A., qua Iubtracta hora praedicta, retinquet ortum Solis visibden
EXEMPLUM II. Mosiua inventus fuit Solis occasus die I 8. QIisti IIIo. hor. 7. I 8. I9. Declinatio Solis erat grad. se e r , b altitudo Poli grad. sy. 3o.; Unde correctio min. 3. addenda occa1ui vero, ut fiat visibilis occasus hor. 7. aa. Iq. Parallaxis una, aut altera temporis secunda in Zonis temperatis Solis ortum retardat, ac
tant vindem occasum accelerat.
mplitudinem Solis ortivam, aut occiduam in dato loco data die definire, eamque a refractionibus corrigere.
Eque Sol ex eodem puncto certi hori Zontis quacumque die oritur, vel occidit, neque certa die oriens, aut occidens, idem punctum cu)uslibet troii Zont:s attingit. Quare, ut praesciatur amplitudo cjus ortiva, vel occidua, Arcus nempe horiZontis intcr punctum ortus, aut occasus aequin otialis in quo iEquator horizontem secat &i sum Solem orientem, vel occidentem interceptus, duo praenoscenda sunt: obliquitas scilicet horietontis, seu latitudo Regionis, & Solis declinatio ad tempus ejus ortus, aut occasus ἱ Quarum altera ex Tab. IX, vel ex Geographorum monumentis, altera ex
praeceptis XII l ,& XVI inquirenda crit. Tunc ergo ingredere Tab. XVII cum altitudine Poli, seu latitudine loci in fronte, & declinatione Solis in sinistro latere, ut habeas in area communi amplitudinem quaesitam; Quae, si Solis declinatio Septentrionalis suerit , numeranda erit a puncto ortus, ves occasus aequinoctialis Boream versiis; Sin illa Meridionalis, Austrum versiis. Est autem Tabula ad prima tantum m nuta supputata, quod in hoc negotio sufficit.
EXEMPLUM I. Invenimus Praee. XVI, Exemplo I, declinationem Solis orientis, aut cirtui proximi hoc enim set est die i8Jan. III 9. Genua , cuyus latitudo Prad. 44. 2y. , sere Irad. aa. II. In Tabula igitur XVII cum hisce datis, sumpta duplici parte prosortionali, eb- cietur amplitudo ortiva P ad. 32. I., qua exsectione 2Equatoris versus Meridiem numeranda erit, quando Solis declinatio . fustrassi M. EXEMPLUM II. Sub eodem Praecepto, secundo Exemplo ostensum es declinationem Solis occia dentis Moscua die I 8. Augusti IIIo. esse Prad. Ia. 38. In eo autem loco Polus elevatur grad. 13. 3o. εκ quibus praecognitis invenietur in Tabula occidus Solis a litudo grad. 23. ao., sumenda Boream versiis, ob declinationem Solis Borealem.
Quamquam autem refractiones veri scalem astrorum circulum non immutent, scd tantum corum atritudinem augeant, fit tamen, ut verticalis, in quo Sol costituitur temporc