Amati Lusitani Medici ac philosophi celeberrimi In Dioscoridis Anazarbei de medica materia libros quique enarrationes eruditissimae, quibus etiam tum simplicium medicamentorum nomenclaturae graecae, latinae, italicae, germanicae, et gallicae proponun

발행: 1557년

분량: 555페이지

출처: archive.org

분류: 약학

331쪽

31o AMATI LUSITANI COMMENT. lam in aquosis potissimum nascentem, quam rabacias appellant, apio uubgari simillimam, palustre hoc apium esse credant, quum illa, ut dixi, Sion est,de qua libro secundo sermonem fecimus. Nascitur enim hoc de quo agimus,aquaticum petroselinum in lacubus, quoq; & locis paludosis,fimble omnino hortensi,uel sativo dicto apto,quod nos petroselinum,comm ni uoce apdellamus. Caeterv Hippocrates libro de Assectionibus, palustre apium satino maiorem uim habere, memoriae commendauit.

Hispanice, perexit montis ino saga saluatipia: Italice, petro emoto agresti: Gallice, dupersit des montaignes: Germanice, petersi en, peteriis.

oreasgi. EST uero,ut breui dicam, oreoselinon, hodiernum petroselinum in '' ' montibus nascens, herba herbariis nota,parum a petroselino communi dii ferens,unde legendum crederem , in hoc capite, ad Theophrasti mentem, cum Plinio libro decim onono capite octauo,hoc modo:circa quem,ramuli,& capitula cicutae similia,multo tamen tenuiora, in quibus semen oblongum,acre, tenu odoratum,cymino simile comperitur,nec obstat,quod in pluribus exemplaribus Dioscoridis, capitulorum papaueris fiat mentio, quia uice, mmo, id est cicutae, corrupte, praho legitur. Ηabet igitur oreoselinum, cicutae folia, ut ex Plinio restituimus.

De Tetroselino. Graece, rubet MM: Latine, petroselmum, apium commulle, uulgo, apio: Gallice, delache: Germanice, evicb.

Enarratio. Is

3 PETRO SE LINVM Graecorum, officinarum apium est, quo S uulgares apium appellant,& cuius semen,herba,& radices,sy rupos ingrediuntur aperientes,& decoctiones exornant diureticas. Est enim tertii ordinis tum excalfacientium,tum desiccantium.De quo plura capite septuagesimosecundo,si recte teneo,dixi.

De H postlino,quod sto atrum dicitur. Graece, : Latine, hippostlim'Olus atrum ,gra de apium, limaelicum: uulgo liui hco: Gadlice leue se, ou hue

sche

332쪽

che: Germanice , hae lare

Enarratio T c.

V T enim coniecturis assequi possumus. Hippo selinon,leuisti cum ossi Hipp. vla; cinarum est, nam ligusticum, aliam rem esse diximus. Porro admonendus ussicum hic a me candidus lector est, quia in hoc Dioscoridis textu Graeco, nullam gredinis in radice mentio fit,proinde expungeda illa sunt uerba; a Marcet i 'lo Virgilio superaddita,foris nigra,qtium extra Dioscoridis mentem interes posita sint,ut optime quoq; Manardus adnotauit,qua tamen de causa Marcellus,illa duo addidit uerba,dicam,quia Theophrastus suo hippo selino,ra. dicem quoque nigram tribuit, dicens: hippo selinum radice ornatur crassaraphano simili,& illa quidem nigra, ut apud illum est legere, libro septimo de plantarum historia,capite sexto. Sed re uera Marcellus in hoc lapsus est, Mahe eru, credens utique quod hipposelinon Theophrasti, idem sit cum hippos eli- errat. no Dioscoridis, quod sane falsum est, quum potius inter se multum disse,

rant, ut cuique utriusque delineationem conferenti manifestum erit. Caeterum,hipposelinon ex secundo orine calfacientiuitertio uero exiccantiu est.

Enarratio TT QV o D enim iudicium hodie de apiis tradimus, tale quidem abhinc quindecim annis in lucem emisimus, a quo Ruellius Gallus, Fuchsius Germanus, ac alii immerito proculdubio euariant. At Ferrarienses fere omnes,aieluti & Mathiolus Senensis in uniuersum nobiseu agunt. Est igitur smydi smmi bonion, apium Macedonicum, quum inter se multum conueniant, & de quo Galenus ita dixit, libro octauo de Facultatibus simplicium medicamento- cq ρ' - --rum:Smyrnium ex eodem genere cum apio est, & petroselino: fueritque apio quidem ualidius,imbecillius uero petroselino, itaque & urinas & menses proritat, calidum siccumque tertio ordine. Caeterum, Praeter istas apiorum species, plures aliae reperiuntur, inter quas Archangelica, siue Impe- ratoria dicta,primatum obtinet,herba hortis admodum L miliaris, calida & i , - . sicca,tertio ordine,atque inde morbis opitulatur frigidis,contra quartanam ratoria dirum magno datur iuvamento,partus faciles reddit, & cerebra expurgat,ac illud a superflua humiditate liberat. Dicitur uero imperatoria, quia medium folium,ex tribus quibus ornari uidetur, coronam imitatur,quia in tres diuiditur partes, altera uero folia duo,a lateribus existentia, in duas tantum,ut de-

333쪽

I oanes Falconerius

AnglisS Gabriel Mutinensis, Herba Gratia Dei,

inum, medium dictum folium, inter illa duo tanquam corona medium

sit,appareatue .

De Eliphobosco,ides , certiorum pabulo. Graece, Latine, elaphobo cum, pabulum ceruo

rum , ceruiocellum.

Enarratio T8- INTER herbas, quae non facile in hominum cognitionem ueniunt, elaphoboscum est, quam nos sedulo inquirentes,post longam tandem thuestigationem inuenimus. Nam quum Ferrariae mihi contigerit herbatum ire,cum nonnullis uiris doctissimis, & rerum naturalium diligentissimis inquisitoribus, inter quos, mihi nominandi ueniunt, Ioannes Falconerius Anglus, uir mea sententia, cum quouis doctissimo herbario conferendus, ct qui pro dignoscendis herbas , uarias orbis partes perlustrauerat,quarum plures & uarias, miro artificio, codici cuidam consitas, ac agglutinatas asserebat : Alter uero, Gabriel Mutinensis, philosophus doctissimus, ct cui ob plures eius dotes, ac uariam doctrinam, hodie publice Dioscoridem interpretandi munus datum est Ferrariae, elaphoboscum inter plures alias herbas ostendimus, cuius folium non adeo oblongum erat, duum digiatorum latitudine, aliquantulum asperum ut lanugine cooperiri quis dbceret. Nam caulis huic bicubitalis cernebatur, rubricans,cuius flores tunc uidere. non fuit possibile.Hanc uero herbam Ruellius Gallus , in Gallia fitaquentem esse, & Gratiam Dei appellari tradit, a qua unguentum de Gratia Dei dictum, nomen sibi uendicat, ut apud Petrum de Largellata chirurgum non aspernendum uidere est, quo omnes chirurgici, in uulneribus capitis passim utuntur. At licet in Gallia herba haec Gratia Dei dicatur, in Italia tamen longe alia herba , pro Gratia Dei indicatur, & quam Iacobus Manilius,in suo Luminari describit dicens:Herba Gratia Dei apud modernos herbarios,sic est uocata,& est herba , cuius longitudo est unius palmi, aut parum plus, folia habet similia hyssopo, florem uero inter folia parui cuius color tendit de bicoloribus ad album & purpureum, sicut herba quae

dicitur uolubilis quae in vineis nascitur, radicem habet paruam, nam apud nos in pratis ualde abundat, & cognoscitur propter saporem foliorum, in quibus est amarorita potens sicut in centaurea minori, & maior. hactenus Iacobus Manilius in suo Luminari maiori. Hodie uero hanc quo que nasci percipimus locis paludosis & aquaticis,folio hyssopi,sed latiori, flore uero albo . Qua de causa militi eam sylvestrem hyssopum appellare non dubi tant, sed falso, quia herba haec illa uera est, Gratia Dei dicta herba, praedictum ornans unguentum, sapore cum quadam stypticitate, amara, ct quae

334쪽

I NI DIO sco R ID. LI B. TERTIUM. 313 comesta potentissime bilem deponit, & ulcera facillime sanat. Caeterum, non me praeteriit, quod Plinius elaphobosco folia hipposelini id est otii. satri dicauit,ut apud illum est legere libro vigesimo secundo, eiusdem ntinmers capite:quanquam Manardus libro suarum Epistolarum nono,epistola tertia,locum istum emendare ac restituere conetur, re uera tame Plinius recte inquit, quum siquis folia in caule nata conspexerit, quodam modo olusatricreferre percipiet , de qua Galenus libro sexto de Facultatibus simplicium medicamentorum ita tradit: excalfacit & tenuium est partium, ob idque exiccat maxime in secundo ordine.

Graece alibi: Latine, marathrum foeniculam: Hi panocefacto: Italice, inocchio: Gallice, durinouli: Germamice, frachel. De risiue erratico foeniculo. Graece, --: Latine , diluestre iculum.

Enarratio is, go S E RIT V R passim taniculu,in Italiae hortis, quod caule turgescente colligitur & esui dicatur . Lac enim potissimum taniculum generat, &oculorum claritatem iuuat, ut testatur Plinius, praesertim eius in caule coincretum gummi, quod calidioribus in regionibus reperitur, praecipue in Psspania ut recte admodum notat Dioscorides:Est enim herba haec,ac eius semen, ct radices,in continuo usu medico: Nam sylvestre taniculum in campis errat & nascitur, de quorum natura, ita tradit Galenus libro septimo de Facultatibus simplicium medicamentorum: Marathrum, calfacit in tertio ordine,desiccat uero in secundo,proinde lac gignit,auxiliatur suffusis,me sesque& urinas promouet. Radiu & semen hippomarathri amplius quam domestici uccant, quare S uentrem uidentur sistere, possunt etiam & calculos frangere, curare Sericos mensesque & urinas moueres: minime tamen lac gignere.

Graece sis: Latine , Lucus: Hi panice, Lum cretico: Italae,Aucor Gallice, carotes uage, ouPanrasaesuage: Ger

matice , berrutet.

Enarratio gr.

DA VC U S uerus non solum ex Creta aduehitur, sed Hispaniae &S i i

psiuius deafenditur. Faenicussi.

335쪽

AMATI LvSITANI COMMENT.32 Italiae frequens est,quem Hispani,daucum lici Cretensem daucu appellant, nascitur autem potissimum apud Colimbricenses in Lusitania prope fanum divae Mariae ab Spe dictae, quanquam pharmacopolae illius loci non ita illum facile noscant. Est & quoque aliud genus,quo passim pharmaco P polae utuntur, quibus tertium addere est, quod Hispani uis nagam appel-- A lant , S illius umbellis pro dentifriciis optimis utuntur. Verum fallunt tur qui daricum siluestrem pastinacam esse contendunt, quum sylvestrem pastinacam, si quis recte Galenum animaduerterit a dauco aliam rem esse inueniet, ut eR sexto, & octauo libro de Facultatibus simpliciorum meducamentorum clare res elici potest, in quibus, de iis tanquam rebus diuersis, diuersa capita faciat, a quo nec Dioscorides in praesenti dissidet. Proinde daucum a pastinaca sylvestri rem diuersam esse in confesso est. Caeterum, cum iis fateri quoque est Daucum sylvestris pastinacae speciem .esse. De quo Galenus libro sexto citato ita tradit:Domesticus esui aptior, sed imbecillior,acrem calidamque facultatem sortitur,ac proinde etiam extenuat: Atradix, sane flatuosum quid obtinet, ac uenereum, semen autem domestici quidem &rpsum quandam aduenerem ciendum potentiam possideriagrestis uero plane flatu caret,ac proinde urinam mensesq; ciet,que uero subsequuntur de semine datici per otium legito

De Delphino.

Graece, Ah qi: Latine, delphinium herbam

Enarratio 8 i.

D hsuhi. DELPHINI V M herbam,conantur multi eam indicare, sed subfo,quia folia, delphinorum figuram nullam habent, in Gallia porro nasci

Ruellius tradit, cui fides habenda est, quum & in Hispania herba ista crestat, cubitalis altitudinis & maioris,caule rotudo innodo,ramosa, folia delphino pisci similia habens, florem uero purpureu, uiolae, quam cheiri Arabes appellant,similem: nam semen,in siliquis quibusdam paruis recondit, ut optimi scholastici Colimbries es in Lusitania uidere possunt, quum illic herba ista felici sit me crescat, praecipue prope fontem Reginae dictum, non procul a coenobio sanctae Clarae dicato.Nam & apud Olyssiponam in maxima quoq; copia reperitur. Huius uero herbae, nec Galenus, nec Paulus, Oribasiusue,ullam fecerant mentionem. Qua de causa, caput hoc Dioscoridi superadultum esse,multi arbitrati sunt, & hoc magis, quia in nonnullis Droscoridis exemplaribus caput istud deesse notabant; sed utcunq, sit, caput hoc lagitimum dc germanum apud Dioscol idem esse,pro firmo habe Delphiniis mus, quia in omnibus exemplaribus hucusq; a nobis uisis reperiatur. Qui non est se' delphinium senam esse putant,omnino errant,quum sena longe alia sit res,' nec cum delphinio similitudinem aliqua habeat. Nec minori errore depro

336쪽

iN DIo s co RI D. LI B TERTIvMhensi sunt,qui senant atypoti, aut em petrum putarunt: imo irridendi promculdubio sunt,qui contendunt apud Dioscoridem,senae mentionem ullam factam esse, sub quocunq; dicant nomine it olim senex bonus Vincentius vincentius caprilis medicus Ferrariensis mecum contendebat: Cui no aliud dedimus curisii, responsum,quam quod contentio haec sua,antiquas suas sapere uidebatur,

ut ex plurimis, quas Manardus libris suarum epistolarum interposuit,ludicare quis poterit. Ruellius porro DioscoridemGalenum, Paulum, Ae- . iatium ac Plinium miratur de sena mentionem nullam fecisse, quum,ut ille' putat,Theophrastus illis aetate orior, de ea locutus fuerit, ac eam graphice depinxerit,sub coluteae nomine libro tertio de Historia stirpium, capite decimoseptimo. At Ruellius (bona uiri pace dixerim errat, ut ex infra dicen- Ruillis, redis quisq; facillime deprehendere poterit, quia colutea a sena multum dio M. seri, de qua Theophrastus loco citato ita inquit:C olutea quoq; lipare proprie traditur,arbor magnitudine praestans, fructum in siliqua serens magnitudine lentis, qui oues mirum in modum pinguefacit; nascitur semine & fimo praecipue ouillo,&subdit: habet folium non absimile foenograeco,germinat primo unicaulis triennio maxime,& caetera: quae procul dubio, cum sena in nihilo conueniunt. Nam S E N A herba est in Liguria &Hetruria seoaberastequentissima,& quae singulis annis,in campis seritur,& colligitur,& ex ea M'magnum uectigaliac quaestum populi illi faciunt,altitudine cubitali, ramosa, folio uero olivari, sed minori, flore luteo, multis complicato uenulis, ad rubru uergetibus,in quo postea, folliculus pendet arcuatu renum modo, ab utroq; latere planus & ueluti compressus, in quo semina claudutur, tanquam uua tu acini,nam folliculus iste facillime a uento percussus in te ram cadit, quia pediculo pendet subtili,& eum pastores, ut Serapio adnotat,colligunt. Quae uerba Fuellius aduertens, senam coluteam Graecόm esse dixit.Sed re uera fallitur Ruellius, quia colutea arbor est, sena uero planta, ebia cis per unum tantum permanens annum, item colutea folia habet foenugraeci, s. . siue trifolii, sena autem potius olivae: item, colutea & si luteum producit orem, non tamen simile brassicae flori,qualem sena producit: quibus adde, colutea in folliculis semen latum lenti simile includit ; Sena uero simile potius uuarum acinis,ut facile quis ex iis collatis, disserentiam inter utranq; ponere sciat. Quae uero haec sit arbor colutea dicta, posset qui, quTrexe, cui ebui . .

breui respondemus,illam esse,quam nonnulli rei rusticae scriptores, albur- bbes albure num appellarunt; Itali uero & nonnulli Hispanorum,aorno uocant,quam num dicio ego,primo Mechliniae, celebri ciuitate Barbantiae,ac media inter Anthue -r piam,& Lo uanium bonarum literarum nobilem academiam, uidi,& ut uerum fatear, primo intuitu, senam esse putaueram, sed quum postea, senam herbam & non arborem deprehendi ab ea discessi opinione. Non desinam tame unum fateri, quod colyteia Theophrasto eodem libro, capite deci atra.

337쪽

316 AMATI LN3ITANI COMMENT.mo quarto, descripta, sene magis respondere uideatur, quam colutea,de qui supra,ita enim de colytea loco citato Theophrastus tradit: Cotytea folio salici uicina est, ramosa, foliosaq; in totum ampla, fructum in siliqua ficuti

legumina gignit,eaq; lata non angusta, semen inclusum,paruulum,no magnum, durum modice .Haec enim colyteae descriptio,proculdubiosenae coe Colettea uenire uidetur, ut iure quis dicere possit , colyteam Theophrasti, nostram Thestphm' esse senam. Sed age siue fit ut nos putamus, siue non fit, ut Averroi placet,

.st ph. dubio procul,sena medicina est, multis digna laudibus, de qua Actuarius

Graecus authot ita tradit. Sene a Barbaris appellatum, iliquosus ille fruo is est,qui citra noxam drachmae pondusculo sumptus, pituitam ct bilem puri sena viren gat,& ut tradit Mesue, calidum est in principio secundi gradus, siccum uero in primo. Quae uerba forsan ad sene siliquam siue folliculum referri debent, quia de folioru temperatura ita subdit: &folia sunt in primo calida,& uniuersaliter Sene est abstersitatam mundificati a um,conuenienter & resolistiuum,& inserius inquit; Solutione educit cum facilitate melancholiam,& choleram adustam,& mundificat cerebrum, cor & epar, & splenem membra sensuum,& pulmonem,& confert aegritudinibus eorum, & aperit oppilationes uiscerum,& confert utenti eo in iuuentute, & generat gaudium,causam autem tristitiae amputat,& ponuntur folia eius in lauacris ad caput, di proprie cum camo milia,& confortat cerebrum, & neruos, &set cundum eius omnem administrationem,addit in uisum, & corroborat auditum,& est medicina bona febrium melancholicarum,&antiquarumici ius infusionis dosis est, ad unciam unam: sed nos hodie absq; noxa ulla uns h. filli, Lia' quinq;& sin Serapionis consilio aegrotis praebemus. Verum hic dubitali an po, latur,an siliquae dictae folliculi sene,potentiores in operatione sint,quam fotentiores lia,uel contra ; Secundo,an sene noceat stomacho,uel non; Tertio, an pitu, sis q-- tam sena evacuet; Quarto,quomodo infusum siue decoctio dicta sene paras/h. his h. ri debeat. Ad primum igitur respondentes,dicimus,quod Actuarius,de dear poma folliculis siue siliquis,utpote potentioribus tantum loqui uidetur, non ue hq- ro de ipsius bilis sene et qua de causa Melae, qui ab Actuario multa mutuatus in suum opus est,inquit, Melior id est potentior in euacuado,pars sene est solliculus,deinde folia, in quibus est uirtus debilis ualde,& melior folliculus est, cuius color accedit ad uiriditate & subnigredine quanda,&inquo est de amaritudine res modica cu stypticitate, & qui est magis coplesus, ct caetera. In quibus uerbis, satis liquet apud Mesuem folliculos sene, uiribus, potentiores esse,q ipsius folia,quem secutus quoq; est Antonius Musa Brantiola,qui ut tradit expertus est. Decoctu ex solliculis sene,ualidius opera De 'Πμm tur, q ex foliis paratum,quibus di nos quoq; non possumus non subscriber 2 l .... re,quum mPerimentum facientes, me ex solliculis parata decoctum, polentius ep. enitui inuenimus, quam quod ex foliis ornabatur: nec nobis ratio deest,

338쪽

IN DIOS co RID. LI3. T RTIVM 8a quia pars, ubi semen ad conseruationem speciei occluditur, potentior esse debet, quam folium; igitur folliculus cum toto ipso semine potentior asualiator dicendus est. Manardus uero contrarium dicit, nec aliquam ratio nem praeter experientiam adducit. Inquit enim decoctum eae foliis sene, potentius multo esse, quam ex folliculis parato.Fuit certe Manardus Fer- Maud duaerariensis uir doctissimus, & cuius itidicium, non sic spernendum facile pu- Prima inrefltarem,quo sit, quum senam describo,soleam ipse partem mediam follic lorum & mediam quoq, foliorum addere, quod in componendo decocto a pharmacopolis factitatum iri desidero. Ad secundum,an sena uentricu Aunia u-lo noceat, respondet Mesue,dicens: est solutionis debilis & tardae, & debs tridulo ubolitat stomachum,uerum confortatur eius operatio in permiscendo cum eo cessi,

aliquid ex rebus acutis,sicut Eingiber, proprie & sal gema,& sal Indus, &medicinae cordiales cum eo,& stomachicae felicitant opus eius. Hqc Melae, cui Actuarius cotrarius uidetur,quu dicat,cotra noxam drachmae pondere

sumi cui ratio quoq; sustragatur quia in sena amaritudo quaeda parua coniuncta stypticitati reperitur : qui sane sapor Galeno authore lib. quarto de Simplicibus, tantum abest, ut obsit stomacho, ut potius illi iuvamentum ac robur magnum praestet,ut ab absinthio argumentum desumi quoq; potest.Nec enim confugere es dicendo,quod in sena, alia quaedam extranea reperitur qualitas,ab illis dictis,prout in epini elide amaro & stuptico reperitur,quemadmodum libro sexto citati uoluminis legitur,qui & stomacho nocet & capiti dolorem affert, iis de causis crederem ipse, senam stomacho

nullam noxam aut detrimentum asserre posse; ut tamen maiori cautela operemur,& medicorum uulgarium scrupulos fugiamus, considimus,ut sene aliquid semper uentositatem resoluens admisceatur, ut docet Melae, &Bratiuola consentit. Ad tertium,an pituitam sena expurget, respondet img grumpi Melae sine cum facilitate educit melancholiam,& choleram adustam, S

rapio uero absolute bilem purgare dixit. Quibus consentire uidetur Aue, .rois qui quinto libro sui Colliget, omnino negat senam posse purgare pituitamactuarius tamen uir Graecus & magnae authoritatis, & cui ego plurimam tribuo fidem, senam purgare pituitam inquit, cui & experientia vena pura astipulatur quotidiana, quae indicat senam pituitam remouere, praesertim ut purumita in morbo Gallico,&iebribus cotidianis, ueluti & atrabiliarios humores. Ad quartum, Quomodo infusium siue decoctum sene, parari debeat, re- DecocIlio'spondemus,quod uamitarie parant: pro illius tamen praeparatione, Sena 2 ex Alexadria adducta eligatur,quae Ligustica aut Ethrusca praestantior est. d.stim Ea igitur habita,eius decoctum aut infusum dictum sic paretur. P. Folliculorum foliorum sene,unciam unam et Polypodii, drachmas duas: Passularum, unciam mediam: Sebesten, numero decem et Pruna pinguia Damascena, numero octo: Zingiberis, drachmam mechantiFlorum bora-

339쪽

AMATI LUSITANI co MMENT.ginis communis: Violarum i Rosarum rubearum: Naphae idest floris ne

rantiorum, asi.3. i.

Modus autem conficiendi,talis seruari debet; Accipe,polypodium optime contusum,recens quercinum,ac passi ilas,pruna & sebestem, &in olla uitreata continente libram unam & mediam aquae omnia iniiciantur, &ad lentum ignem,parum ferueanti quibus postea superaddas senam,cum pra dictis floribus, ct Eingibetis radicem,quae simul quoque ebulitione una,vel altera feruere permittas; ac ollam optime obturatam, ab igne depositam, per aliquot horas sinito,postea fortiter exprimito, ac mellis rosacei colati uncias quatuor illi admisceto. Haec enim,completa est ciecoctio sene,quae uariis aliis modis parari solet,& plerunq; absq; melle rosaceo, quia cum aliis miscetur syrupis,ut brupo rosaceo solutivo, brupo de fumo terra syr po de epithymo,uel quouis aliosed saepe cum rhabarbaro datur,ue manna, aut casia fistulari,aut alio simili medicamelo purgante,imo senam inultoties adiungi facimus ero caprino, borragini,floribus cordialibus & fumi terrae, ueluti,iuri capi,aut gallinae,castrative,prout intentio nostra est Sed&aliquando puluisculum ipsius sene,podere trium uel quatuor drachmam in iure, uel stillatitia aqua,aut pulticula propinamus: Caeterum, infusi siue tofusionis decocti praedicti sene quantitas,ad uncias sex describitur quae tuto sine lae serum' pq sione,& pueris, & utero gerentibus, ac senibus in omni temporis constiti tione dari potest.

minuta , bertram.

Enarratio 83. dreth u. P T RETHRUM , herba cum sua radice, in cotinuo medico usui pro masticatoriis, & dentium doloribus sedandis est; quae hucusque a me absq; umbella semper uisa est. Proinde crederem ipse,in hoc capite,ita esse legendum,scilicet,in pyrethro flores,um bellae modo rotundi sunt,ut in camomilla apparent, de qua Galenus libro octauo de Facultatibus simpliciumedicamentorum ita tradit: Radix eius causticam possidet facultatem,qua dentes refrigeratos mitigat porro ad rigores ante periodum cum oleo confricatur, stupidosque & resolutos adiuuat.

De Libanoride, id eri Asmari .

340쪽

eomero Ecbri: Italice , rosmarino: Gallice , di Gemallice, mariti. De Canchr3. Graece Tri : Latiue, canchrdis,fructus libavoti, Hibereresimielite di romero,fruto Allchre Italice,frutro di ros inrito Rosmarino coronaria. Graece . id Musi: Latine,r marinus corollaria: Hispani ce omero: Lusitanice,ahchri: Italice, rosmarino.

Fnarratio 8 g. 8s.. 86. LIBANOTIS, a libano, hoc est thure,nomen sibi traxit, quia una eius species thias redoleat. Primam speciem millies uidimus,& cuius fructus canchrys appellatur, & in eo semen obcluditur ; Secundam uero speciem, non est difficile inuenire; Tertiam autem coronariam dictam,passim in syl-uis & montibus crescere, cum caeteris speciebus nouimus, & ita apud H, spaniam frequenter,ut non temere multi illic,pro calfaciendis furnis,altero utantur ligno Est enim libanotis siue rosmarinus,frutex topiarius,simul &coronarius omnibus satis notus. De quo ita Galenus libro septimo de Faucultatibus simplicium medicamentorum tradit: Libanotides tres existunt, unasterilis, duae fructum ferentes. Omnes uero emollientis,digerentis, inc, dentis & abstergentis sunt facultatis, succus tum radicis . tum herbae mistus melli, obtusam oculorum aciem ab humorem crassitudine emendat, decoctum eius, quam rorem marinum appellant, potum regio morbo auxiliamtur. ec Galenus Ex floribus roris marini, conditum saccaro paratur, uentriculo roborando accommodatum, & matrici conuenientissimum , quod Simon Genuensis,dianthos appellat, quasi peculiariter flores istos, anthos Graeci appellarent,quod falsum essh omnes norunt, dicuntur tamen flores

Enarratio 8 mspondylion, siue sphondylion, herba, in paludosis & aquaticis nascitur locis, folio platani, siue panacis, caulae laeniculi, aliquando cubitali, in quo umbella albi conspicitur floris, qua decidente, semen innascitur sese- limontano persimile latius tamen, ac albidius, squamosius ue,sapore quodam ingrato,quo multi sileris montani loco utuntur. Nam radix illi,rapha

Libanothrosmaria

nisi

Conseruagianthos

Sponda lium

SEARCH

MENU NAVIGATION