Amati Lusitani Medici ac philosophi celeberrimi In Dioscoridis Anazarbei de medica materia libros quique enarrationes eruditissimae, quibus etiam tum simplicium medicamentorum nomenclaturae graecae, latinae, italicae, germanicae, et gallicae proponun

발행: 1557년

분량: 555페이지

출처: archive.org

분류: 약학

51쪽

adeo tamen suavem, valet autem ad ea ad quae moschus,multum tamen a matricis strangulationem,modo ex ea pessi adaptemur: non minus Vene rem incitat praesertim si ex ea pudenda illinantur. Vntini tamen anima veisione dignum est, quod apud Serapionem, Zibeta siue Algalia, longe ab hac de qua agi innis Zibeta differt, ut cap.r i s. de Sardetiam uidere di qui herbam uel succum nigrum in medicamentis odoriferis ingredientei nil& fluxum sanguinis cohibetem ibidem esse tradit. Nouimus enim nos Zibbetae catos,tum in Lusitaniaritum etiam in Flandriae, Venetiisque, ubi domini sui questu non contemnendo prolificant,qui non aliunde quam ex Dust: Ambarum tanorum comercio habentur. Accedit rebus odoriferis, Ambaru grisimill si'm dictum,quod prisci quoque ignorarunt:nascitur enim in mari,& ut inquit Serapio, instar fungorum in terraiquumque exaestuat mare,& ab imo funido excernit lapides ingentes,una cum iis etiam frusta ambrae eliduntur : se subdit, accidit hoc potissimum in terris Zingi in occidente, quas ego A cae est e crediderim,ubi hodie mare,magnas ambre moles ex se emittit,&in Ambra Lusitaniam ac Hispaniam, mercatores uendendas asserui.Optima uero a 'ph mss bra,quae illic colligitur,figura est rotunda coloris coelestis,que uero alba est et instar oui struthionis, est deterior. Est tamen piscis quem barbari aget ap-ipellant, qui ambram deuorat, & ex ea strangulatur, quem uisum inhabitatores terrae Zingi funibus & uncis ferreis ad litus extrahunt, e cuius uentre eximitur ambra non praeclara at ad eius spinalem medullam ambra repe- Ambra erum ritur pura, optima. Ex India uero fingularis adfertur ambra,praecipue ex

. rumin aura Maluiae dicti non nisi praestantissimi & suauissimi odoris, ex qua si-H, hab . mul & mosth pira siue poma dicta,auro inclusa parantur praecipue in Bir . spania mulieribus ut collo suspensa cerebra roborent, cor laetificent,&ani muni exhilarent,simulque ut aliorum amorem suauissimo illo odore,poretantes sibi conciIient,non minus quoq; ex iis duobus & agailocho:id est ii Ggi H m' gno aloes, compositio quaedam,gallia moschata dicta,ornatur, & in ossici nis habetur. Est enim ambra testante Avicenna,calida in secudo gradu,fic-'ca uero in primo,cuius proprietates sunt hae, cerebrum recrealicor confoditat,&sensus omnes reficit, item senioribus, Sciis qui frigidam temperatu- Attius am ram habent insigniter conducibilis; De ea uero Aetius mentionem fecit lubram co- bro I c. cap. m. ubi suffumigium moschatum describit. Proinde non ab M' re Hermolaus Barbarus dixit, Aetium alicubi ambram cognouisse, quae ab ambro,id est succin mulim ut nouisti abest.

Enarra

52쪽

IN DIOS CORID. LI B. PRIMUM

A G A L L Ochum,fiue ut Aetius tarum appellat lib. is .capite ultimo, Tarum Mucinarum Xyloaloes,fiue lignu aloes est, quod Lusitani nostr ex India, 'i' praecipue insula Samatra, Taprobane a Latinis dicta,e proceris arboribus eoiligentes ad nos portant:unde Pandectarium & alios decipi,qui huius li' phobaud sis gni ortum a nemine uisum contendunt,luce meridiana clarius est, imo in Ala portarum hoc,no minus multi delirant,credentes utiq; ramulos huius ligni per flumi na paradisi deterxi,quu non minus huic arbor quam caeteris cotingat, naquum flumina alueu suum exeunt arborum ramos & truncos, secum deferunt,unde lignu aloessaepe corrosum & perforatu, multis illis coli ision, bus uisum est, qua de causa creditu est a terrestri paradiso ortum traxisse,

quod falsum esse,ut diximus,nostri Lusitani indicarunt,qui ab India opibmu adferunt no nili filauisiimu,ac iucudissimi odoris, ex quo pretiosissimi lassitus palantur, &illud Lusitaniae instructiores officinae sub ligni aquilae Ust .

nomine inquirentibus monstrant,quanqua tamen optimu,hoc est nigrum, Calambs ono nisi suauissimi odori Lusitani nostri apud Indos, calambuco appellat, crum , μ' quu tamen calambuco uox sit Persica,tignia aloes significans, de quo Pii- uis si esus lib. t 1. capite io. sub tari nomine mentionem fecit et Galenus uero de uti I humhIo libris de Facult.simpl.med.n5 meminit:nec enim Serapio cap.rs .Gale aloes es,nu adducit, nisi in translatione Albatarich, que profecto crediderim Paulumginetam esse quu eadem uerba ibide ab eo adducta,apud Paulu lib. s sic vis ' leguntur; Gallochum lignis est,quod aduehitur ex India,thiae ligno simile vit. odoratum,quod mansum animae suauitatem comendat,& in suffitum adhibetur,rameta eius pota denarii ponder languida ex humore uentriculu,resolutuq; cofirmat; ad haec,iecinorosiis,dysentericis,pleureticisq; opitulatur, nec enim ignoro haec eade uerba a Serapione sub nomine Pauli repeti,que Ligm alarum antea ex Galeno in trassatione Albataricli scripserat,est uero lignu hoc.u t Serapioni placet, calidu & siccum in. i. gradu, quod officinaru mangones uitiant, eius uice aspalathum uendentes,ut capite de aspalatho diximus.

Enarratio. 22.

N A Rcaphthon,sive nascaphtholi, lignum corticosum,& uelut putidu, antiquitate nimiam prae se ferens est, quod officine hodie thymiama quia

in suffimetis praecipue eo operatur,nominat;stali corrupta uoc tigniameuocant;Hispani uero,ut pleruq; interuenit, Mauritana uoce Almeam appel paula, A , Iabnuius Paulus Aegineta meminit lib. .suae medicinaenices:naocanthon, ginem.

53쪽

AMATI LUSITANI COMMENT.

sunt qui nacaphthon dicunt,Indicum est odoramentum,quod ad astrictos foeminarum locos sussitu uaporetur. Plinius uero,non nacaphthum appelstriebatu lari uoluit, sed magis serichatum,cuius descriptionem, ut de re sibi incogni, - 'ii' ta,libro. t 1 .capite. 1t.praetermist,tantum ab aliquibus in unguenta addi ei, is hirum; ceni Caeterum thymiama vagum nomen est fusillus omne genus compreGraecoru. hendens,de quo Serapio,sub nomine lasahaten,uerba fecit.

nice, anime blanco.

. Enarratio. 13. QVI hucusq; cancamum, laccam esse putarunt, miro errore depre C camrum henduntur, quum cancamum gummi odoriferum sit; lacca uero siue co,' ' φ mans siue suismentis experta in odore percipitur, quam hodie Lusitaui nostri,ex India asserui, rubram, translucidam,tincturis precipue deseruientem, &ex ea officinae compositionem quandam praeparant, dialaccam apLaeea non pellatam,Quae ut certo scimus,non gummi, aut arboris,plantaeue alicuius gutta est, sed potius formicarum alatarum stercus, lauagoue, uelut cera apium. In regno igitur Pegu dicto apud Indos quum terra, uel pluuia, uel arte plus iusto irrigatur, formicae praedictae,ligna quaedam subtilia ab inco, lis sic disposita in altum ascendui,in quibus iaccam generant, & hac de causa,in lacca ligna ipsa percipimus, quae dubio procul arboris non sunt laseris ea drii cana ferentis, ut hucusq; omnes fere crediderunt. Est uero alia lacca artis sciatis. cialis,quam infect es pannorum uendunt, quae ex fece brasilii uir=inlidi, cti,& cocci resultat , qua pictores pro conficiendo colore rubro obscuro semptorum i maxime utuntur ;hanc uero Serapio,inepte admodum cum prima colan: dit lacca: unde hodie multi impudentissimo errore, Serapionis authoritate M .h. s. seducti, eam in copositione dialaecae miscent. Monachi autem qui nupet

.habato. Antidotarium MesueS exposuerut,alta mente cecutiunt, delirantiae,quum

res Messei in compositione dialacce, dicant ; Si defecerit lacca, eius loco iniiciatur la, si chrima sanguinis draconis Quanto uero errore,omnes norunt,quum lac ca apertiva sit, & menses prouocet: sanguis uero draconis tantum abest, ut aperiat,ut potius miro modo constringat,ut suo diximus loco . Sed haec de lacca sufficiant,& ad institutum nostrum, hoc est, quid sit cancamum, Caeseamu reuertamurAEst igitur cancamum guini quoddam, quod ex Guinea, Mibq sit sit. na,Africarum& insulis illi circuiacentibus Lusitani nostri adferunt, antimuAhimum appellantes:decidit enim gummi hoc,ut testatur illi,ex proceris arboribus,ccmidii folia myrti habetibus,quod album reperitur , & aliud subnigrum myrrhae quodammodo persimile,odoratum,quod Dioscorides,illis de causis,inter

est gummi,s d formis

carum flercus

54쪽

I N DIOSE ORID. L IB. PRIMUM

3mythrae species,tanquam improbatu c5memorat,& mineam a terra unde praecipue nascitur, eam appellat: quanquam Serapio amineam nominet, unde Lusetani nostri corrupta diction pro minea,vel aminea,aniimu uomcent' eo mulieres maxime pro suffumigiis, & medici cotra dolores a frigiditate ortos praecipue utuntur. Hanc uero assertionem primo adstruxit Bri tuae Britatus Gallus,uir magna eruditione praeditus,qui quum apud Lusitanos ageret,ut inde ad Indos, cupidus cognoscendi reru nouaru,nauigarer,gumi T,. hoc uidit, quod cancamum esse digit. Proinde, quum cancamo opus suerit, Lusitanorum antimo deinceps utemur. Nec enim benZuinum cancamum est ut capite de laserpitio diximus. Cancami etiam meminit Paulus eis, d.-clib. . Suae medicinae, dicens: Cancamum lachrima est arboris in Arabia non est bdis myrrhae similis,odore grato, qua etiam ad lassi tum utuntur. Vis eius est obesos extenuare,abstergere,& aperire obstructa: sed ad memoria hic reuocandum est,quod Galenus lib. primo de Antidotis, mineam myrrham, ' 'NItanquam caeteris myrrhae speciebus meliorem laudat: de qua re capite de cale, in Myrrha in hoc libro plura dicemus. melior est.

Graece ,-: Latine cubi , confictio odorata diis dicata:

Enarratio. Ego

SIVE caput hoc Dioscordis sit,sive adiectitium, est sane cyphi, suffimenti,siue thymiamatis compositio,olim Soli & Lunae dicata, qua ut Pla Vat ronis uerbis utar,praeclari egregiiq; quondam in sapientia Aegyptii rudi & dinculto adhuc seculo utebantur,ut Plutarchus libro illo,cui titulum de Iside & Osiride fecit,monstrat. No minus Politianus in libro de Nutritia:c ius causam Statius. .. Thebaidos libro, iis carminibus tetigisse uisus est, statu, quae ita habent. Hi lucis stupuisse uices,noctisq; feruntur. Nubila & occiduum longe Titana secuti, Desperare diem. Hodie uero compositio haec non paratur, illius tamen loco lassi menta quaedam habentur,quae Cyprias,auicullam modo formata quasi a cyphiis,

corrupto nomine appellat.Hispani uero massam,pastillorum modo,eg uariis odoriferis rebus conformatam,pastillam timant. Est autem cyphi co- Pluiu, positio,ut placet Plutarchosedecina sacris literis contenta, ex melle, uino, chsi de ediuua passa,cypero,resina,seseii,aspalatho,myrrha, luco,bryo, calamo, utraq; iunipero,iacaphtho,cardamomo,& bitumine. Huius enim Galenus lib. 1. de Antidotis meminit, dicens ; Quoniam uero cypheos meminit Damo- quid.

55쪽

AMATI LUSITANI. COMMENT. I

copo tio. Ru si me dici lavso

crates, quod& ipse conficit, recte serit, qui id quomodo praeparari de beat, infra adiecerit. iAt phi, non est ulla simplex missio, Nec terra quaepiam illud fert,nec est liquor, AEnt j confectum, quo dicam modo, is Diis propitiandis, alierunt sisymine. Albam passam, capis uvam pinguissimam,

Et corticem semens totum huic eximis, Carnem ipsius perleui tam insigniter, Bis duodecim consiligunt drachmis Atticis, Terebinthinae cremate ponunt totidem, Moerrhaei; disodecim, unam sed croci, et At unguium bdellii tres, asta lathi duas Semis, stica nardi tres, casiae tres bona, Et ciperi tres, nec non ra pinguium Et grandium baccarum iuniperi sint tres, odori calami drachma sint nouem, Mellis modicum, uinipalixillulum grumos, . . At bdellium , uinum, m=rrham , mortario Demitte, leui dum stissitudinem Mellis liquidi accipiant melle sveraddito, Unam comminuunt,deinde facta leuia . Hine uniuersa sumunt,atq; or culos Fingunt exiguos,di, hinc dant submina, Rufus uir optimus,o in arte exercitus, Isto parandum sane prodidit modo ,

Quidam earentes,cinnamomo tantum inllicem

Pondus locant ex cardamomi semine, muntur ut priori mygra qκidem, Verum ulceratis, iecore vel pulmonibus, Aut misere alio, nonnulli dant. potui, Ex Antidoto, quantum pendet denarius.

Hactenus Galenus, qui libro. 8. de Compositione medicamentorum metrum id est,per loca,ubi praecipue agit de pharmacis ad hepaticos,ex Andromacho, ita breuissime haec complexus est , in primo Antidoto, cens : Haec quidem est Antidoti descriptio , Appellauit autem hanc cymphoidem, hoc est, cypheo formem, ob similitudinem: nam & odore S gustu 11milis est cyphi ab Aegyptiis appellati, qui sane primi hoc phare macum composuerunt,& utuntur eo quotidie ad uaporem ededum ,ac censo in deorum honorem igue.

56쪽

IN DIOS CORID. LIB. PRIMUM

Enarratio Es

O M NI B V S notissimus est Crocus, quo condimenta coquinaria, pas sim ornantur, cuius descriptionem sic habeto, quum eam Dioscorides Croci de .lilentio praeterierit:crocus est herba folio gracili,angusto,paruo, pene in cata seri in pillamenti modum dissoluta,cuius radix bulbosa nucleis interfecta:alliis simillima est, quae vergiliarum occasu flore caeruleo floret, in quo capilli illi crocus dictus, hebetes licet postea odorati nascuntur, is enim olim Cilicius nobilior habebatur, nuc uero apud Italos Aquilanus palmam obtinet,qui ex Aquila N eapolim affertur, quaquam qui e Germania hodie adducitur, primas obtineat, ut Venetiis aliquando uidimus, in ea praecipue officina ossit his

cui Coraliura pro symbolo est. In Hispania quoque plurimus & optimus Cp Π β nascitur: A t qui a Graecia ubi uberrime questin aduehitur, pessimus omni v et Y ' 'iudicatur, optimus enim ut dicatur crocus, uissimus sit oportet, tum odoratissimus & longo tempore in uigore suo persistens , ut ex Galeno libro de Antidotis desumitur. Est autem crocus medicina cordialis, quae merito creeu,

tum intus,tum extra medicamentis cordi adaptatis, misceri debet, nam cor dicina cor

roborat, & laetificat, & ea de causa, risum Prymouet, & ita promouet, ut fabulosum non sit aliquando hominem risu & cachinno, ob nimium croci estim mori. Vidimus enim nos apud. Mitinam a Campo, totius Ebspaniae celeberrimum emporium, mercatorem quendam, qui quum plures croci sarcinulas siue inuolucra emere .ut in Lusitaniam portaret, multum ex illo in olla carnes iurulentas pro cena continente iniecit; qui post credui ita earum esum n tam intensum ac uehementem risum prorupit,ut non mul terficit. tum abfuerit, quim risus & cachinno tunc e uita discederet. Tunc enim Serapionem uerum dixisse credidi, quum capite de croco ex mente Rhsis dicat: crocus pondere duarum drachmarum : partum accelerat, Sine- CFbeii, Flbriat ebrietate forti si cum uino miscetur, dc laetificat adeo donec facit in- Iulis Rusi saniam excellenti laetitia. Quum igitur crocus himmam hanc cordialem si si

uirtutem habeat, non multum mea sententia damnandi illi sunt medici, qui hc 33. Ruffi pillulis, crocum tempore praesertim pestilenti addunt, quod uero eundo ordicrocus appetitum deiiciat recentiorum est inuentum : ut uero Galeno plata ne sicco 3 qcet libro septimo de Facultatibus simplicium medicamentorum, crocus secundi quidem est ordinis excalfacientium, Primi uero exiccantium,Pro- calenus inde con coquendi quoque uim obtinet, adiuuante etiam ad id quadam exi ob croci o gua ast rictione: nam lib. de Antidotis, se ob croci odorem incurrere capstis dot ore, fatetur: Proinde nonretrandu,si agaso quidam apud Pisaurenses, l. super duabus croci sarcinulis dormiens, eade nocte obierit, ut superioribrum, rem.

57쪽

ceum Crocomas

Dioscoridi, Aria ace phala es..6 AMATI LvSITAN Iic O M Me N. T. iannis accidit,ut testantur omnes Pisaurenses,ac Magnificus Ioannes Gohdula, patritius Ragusinus, uir non minus doctrina quam generis nobilitate clarus, qui eo tempore apud Pisaurenses agebat, & hoc ita esse confirmat. Ex croco uero,cerotum Oxycroceum dictum, officinae hodie parant, membris contusis, & fractis ossibus dicatum, resoluit item durities,& multa a fert praeterea commoda.

De Crocomagmate. Graeco : Latme , crocomagma, sex olei crocissi.

CROCO MAGMA olei crocini sex est, quam instructiores os L

cinae reconditam habent: eius porro uires eaedem fere sunt, cum iis quas crocus habet.

De et a Campalla. Graece AM : Latine, Helenium, enula Campanica , mula Campana, rerminalium, uerbasum Idaeum: Hlyanice,raet de alla:Italice, it mola herba: Gallice enula campana: Germa

Enarratio Est HELENIVM, nostra est inula Campanica, siue enula Campana, hortis fere omnibus famigeratissima herba, cuius folium latissimum est,ad symphyti fodiu accedens, albicans una ex parte, ex reliqua uero lanuginosa est,nam florem luteum fert, radicem uero crassam, amaram, optimi tamen odoris:quae fere omnia a Dioscoride in presenti sunt pretermissa,unde credendum est, ut docte admodum Marcellus Virgilius adnotauit, Dioscoribdis historiam hanc corruptam & acephalam hic, ut in multis aliis locis debprehenditur,esse: Nam quod folia angusta uerbasco similia habere tradat, id coeli causae forsan tribuendum esset, quum in uno loco procerius herba una quam in altero crescat: sed quod insignem amaritudine in inula repeditam,silentio praetermiserit, non possum non testari textum istum corraeptum esse, Inio Marcellus Virgilius confirmat se sic in antiquissimo Dioscoridis codice legisse,caulem ex se mittit helenium, crassum, hirsutum,cu bitalem,& aliquando maiorem,angulosumque:flores luteos,& in iis semen uerbasco simile,tactu pruritum faciens: unde facile credere est, ut haec pediuersa&immutata fuere, ita quoque pars haec ad amaritudinem attinens, quanquam eam quoque a Plinio praetermissam animaduerto , unde MD

58쪽

thiolus Senensis,hic falso admodum Plinium adducit,libro ae . cap. s.quia M., bla, luItra quod in eo capite, nullam penitus de helento , siue enula mentionem senesis falfaciat,libro tamen 1 I .cap. 1 o ubi helenii meminit,non de hac loquitur,sed DPi /um potius de Aegypti , cui Dioscorides in hoc capite, ex mente Crateuae her- barii, ramulos serpilli modo , humi sparsos tribuit, folia uero lenti similia, cui quoque eo in loco nullam tribuit amaritudinem: Imo in describenda hac herba, Plinius a Dioscoride uariat,quum Dioscorides folia lentis,&rais mulos serpilli per terram sparsos Aegyptiam enulam habere tradat:ille uero no lentis folia sed serpilli potius possidere dicit. Accedunt ad haec, quod cap. 1 i. praedicti libri,ubi medicamenta helenii pertractat, dulcem esse asserit, non amaram, ut liquido constet Plinium de illa tantum duIci Aegyptia inula memoriam fecisse, non uero de hac a nobis amara tractata : Proinde Mathiolus si Plinii authoritatem in hac parte subticuisset, prudentius du- Mathio abio procul fecisset. ac non ita duplici errore hallucinaretur, primo, quu cre- p

dat Flinium de hac inula prima mentionem fecisse, quum ut diximus potius de secunda Aegyptia agat:secundo quum dicat Plinium inulae amaritudinem tribuere,quum re uera illi dulcedinem condonet, & non amaritudinem, ut cuique legenti notum erit. Verum enulae radix adeo laetificat, ut in phin his . omnium apothecarioru ore sit,enula Campana reddit praecordia sanae imo dix eor ta, hac de causa, a multis creditum est, hanc,nepenthem herbam illam ab Homero tanta laude decantatam esse, quia perpetuam pariat laetitiain, & tristitiam omnem aboleat, omnes abigendo curas,& maloru omnium obliuionem inducendo,praecipue si eius succus uino immistus bibatur,quq omnia uera esse crediderim, modo de Aegyptio helenio Campano dicantur, quuin nostra enula haec prorsus non reperiantur; nec Itali illius radices quoties die coctas,&saccharo uel melle & aromatibus paratas licet efitent, talia eo periuntur. De illa igitur enula Aegyptia uera nepenthe sic cecinit Hom e- his a Ahorus libro c.Odysseae. Fia O.

Tum Iove nata Helena hie meditata est pharmata potis Aesubito iniecit medicamina rara Lyaeo, de bibunt proceres Nepenthes incidita Acco Gramina quae irarum,sive omnis cladis et omnis Vsque mali herbarum ducunt obliuia potae.

Haec si mixta sophis aliquis praesumpserit,ille

Luce illa nunquam lachrymas effundet obortas, Non si uel genitor materque Acherontis arenas Rapta petat Stygias,non si natumque fratremque coram disiectosferrostyιe in sanguine misisti H lentam Hoste oculis uideat claris. unde A is

aeterum helenium ab Heleno Troiano inuentum sibi nomen uindicasse, ctum.

59쪽

AMATI LUSITANI COMMENT.no uero ab Helena ut poetarum narrant sabulae, crediderim: cuius natuti& uires prosequens Galenus libro sexto de Facultatibus medicamentorii nil usi te, ita inquit: Helenii herbae radix maxime est utilis, non primo statim occuspem m- su excalfaciens,ac proinde dicenda est non calida & sicca exacte, ceu pipit Ah uium tum ait tum candidum,sed cum recrementitio humore, qua propter ecleperestra cqμ gmatis, quae faciunt ad educendos in pectore pulmoneque crassos lentorum; humores, idonee commiscetur, rubrificant eius quoque ui partes frigidis ac diuturnis uexatas assectibus, cuiusmodi sunt nonnullae coxarum passio. nes, ischiadas uocant, & exiguae assiduaeque articulorum quorundam prahumiditate procidentiae ac luxationes.

De oleo.

Oleum immaturum,Heum acerbum, oleum ex Olmis immaturis Hi

spanice , obo de oliuas m agraet , obo de Olmas ueris: Ita cessio soliue non busne. Imo

Enarratio 28.

OLE VM ex oliuis expressum, omnibus notum est,quod hodie ma

turum in usum uictus, non uero omphacinum immaturum aut acerbulis dictum, uenit: est enim maturum, hoc est, oleum ex oliuis maturis conse

oliuis tali ctum, calidum & humidum, & eo magis si uetustum est, uel in eo sal ini dum , bo ctum fuerit,ut hodie apud Hispanos plerunque fit, omphacinum uero fit mittam est, glaum & siccum est,& tanto magis si cum exprimitur,oliuae surculi uel fo- - -- ba quoque exprimuntur, unde Galenus libro secundo de C omposse

frities f. tione medicamentorum secundum genera, quum Andromachi emplastiu uiride examinat, inquit: olei sane nomen unum est,qualitas & facultas ebuersa, nam omphacinu Sigidius: ex maturis oleis pressum calidius est:tem Poris tamen pro cessu calfaciendi uim auget, sic etiam quod salem habet quantum ex illo sumpserit tanto calidius est, magisque siccat, quam quo ipsius expers est. Quod surculos oleae, 8studi, Graeci nominant, continet, oleum om ualentius astringit, Haec ille. Olim uero & si omphacinu praecipuum insa-pta insim nitatis usu habebatur, ex maturis quoque oleis, multis in locis parabatur, his , in praeci Put in tamen Sabinum, non procul ab urbe Roma,in Sabinorum idi habebatus gione prognatum,ut Galenus libro secundo deCompositione medicamentoru secundum locos ait:Hodie uero ut diximus ex maturis oleis tanquam sanitatis usui magis seruientes paratur , omphacinum uero in officinis Srosaceum S per se proprium tanquam repercustarium medicamentum seruatur

60쪽

IN . Di QS I RIP. LIB. ERIM Ym seruatur.De quo Galenus libro. ;.de Facul .fimpl. medic.ita pro coronide tradit et oleum quod ex oliuis exprimitur, humectatorium esse & modera Olec mois

te calidum iam supra docuimus,eiusmodi est, quod dulcissimum est, fitq;potissimum ex oliuis quasldrupas appellant.Caeterum quod o motribes & V 'omphacinum nuncupant quale ab Hispania uehitur, id quantum in se haesbet astrictionis, tantum etiam illi inest frigiditatis, porro oleum uetus, quod quidem ex dulci inueterato Ucitur& calidius est, & potetioribus ad evaporandum uiribus: quod uero ex crudo,id dum reliquum quippia seruauerit astrictionis, mistae permanet facultatis: Vbi uero illam prorsus abiecerit reliquo evadit simile, Quinetiam,quicunq; in praeparando ramos iniiciunt, ii omphacino simile oleum efficiunt.

Enarratio. 2ps

OL EVM quod ex oleastri amari conficitur oleis, pro cibo non accipitur. Si quis tamen eo quotidie barbam, uel capitis capillos inunxerit, oia .hahcanitiem remorabitur; de quo Galenus libro. 6. de Facult.simpl.med. tram stri canitie dit. Quod ex agrestioliua exprimitur, extergit, simulq; astringit, squallidis m'mirum simum enim id est ex omni olei genere.

De oleo albo Sitonio dicto.

Graece, Et restio Lmox : Latine Sic nium oleum , oleum ab a

Enarratio. So. SIC T Onium oleum,sic appellatur, quia in Sicyone ciuitate,apud Pe SIdomum loponnesum Moream uulgo dictam,olim perfectissimum parabatur, ho- o uti die uero ut audio,ciuitas haec Basilica dicitur.Caeterum, priscis maxima cum 'ra erat,oleum parare albissimum, quia illo cotidie uniuersa corpora inu gebant,ut agilia,prompta, & expeditissima ea haberent, qua de causa frequentissime se lauabant,& tam tape balneis utebantur,in quibus oleo se sui pessi altas illa colligebatur, de qua Dioscorides ad prae sens sermonem facit, dicens; calefaciunt itidem quae in balneis olei strigmenta colliguntur, strigineis.& caetera, non minus olim quoq; athletae luctatores, quum ad paloestr3m uo baitae nudis corporibus,ut dissiculter delibuti,ab aliis in lucta siue palaestra, pedit stringerentur,uniuersum corpus oleo illinebant,quod puluere eleuato &

SEARCH

MENU NAVIGATION