장음표시 사용
441쪽
4is Sectio II. Series III. captu aeae
Consessari j non sit interrogare, sed audire, ut Soto aiebat: tamen ut idem fatetur.
ad hoc ut Confessarius plenὸ audiat, sicut neccilla est ad sanandum de debite iv. uandum poenitentem oportet in euentibus praetactis, Consessarium adhibere interrogationes , idque illi praescribunt facti Canones, cap. Omnis τι suserue δε-xus de poenit. & remissi. dc cap. I. dist. 6. de pinnit. diligenter: quibus locis Conseliarius rubet tu diligenter inquir re, bc subtiliter inuestigare, conicientiam poenitentis. Et ut silerent Canones, Confessatius plane ad id tenetur vi sulcepti muneris, quomodocunque illud susceperit: id est siue togatus, siue ultris se ingerens. Ex quo enim illud luscepit d bee praestare quae necellaria sunt, ut munus illud obeat fideliter. Quis enim ferat Medicum corporalem , qui aegrum non niti prout tulerit notitia quam ex e ins
ore comparauerit, curare velit, cum ta
men plerumque aeger prae ignorantia,aut pertu ibatione, reticeat aliqω. de quibusnili Medicus interroset ex notitia ab aegro solo nihil diicusso lubministrata prae-lcribat pharmaca , peribi eae get. Idem est de Iudice temporali , quem constat male functurum lito munere, si praecise de auditis pronuntiare semper vellet ; nec unquam reum de re vlla interrogaret. Auditor item rationum dati & accepti, qui nollet aliud refcrre in tabulas , quam quod ab aliis ultris reserentibus audiret, infideliter erga dominum se geteret, cuius pleraque damna non auerteret gerens 1 e ad eum modum.
Confessarius ergo cum in domo Dei gerat persona Medici erga spirituales aegrotos, Iudicis erga reos cora Deo,& ratione
ponetis cum villicis & seruis Domini sui; quando res fert, dc probabiliter iudicat ita esse necessitium, ut plena st quoad materiam necessariam Confessio, & viri te prόspiciat deuitationi recidivi in poenitente, sicut ver saepe est necessarium in certis peccatis quae si inolita fine
aliter curanda sunt, quam si tunc primum sint admissa ; ὶ tantum abest ut interrogando debeat dici citriosus, ut pc eius nisi ita se gerat peccet, non modo
contra charitatem poenitenti debitam, sed etiam contra religionem , obstri gentem ad curandam Sacramenti inde ἀLitatem. Estque ea obligatio tanta, vi
possit ad mortalem culpam suffice te, si
videtur; ut tradunt Angelus V. Interrogationes, & Nauarrus ad dictum g diligenternum. 7. ac Reginaldus cap. illo a. n. 1. Quanqiram non nisi de culpis, ut plurimum in eo statu admitti solitis, i terrogandus quis est; nec nisi qui scie tiae est inops, aut pudore vinci praesumittit: caiiendaque est diligentia nimia vi S. Thamas admonet in A. d. 16. q. 3. laesertim sui ait) circa venciea: de quius praeder numerum & speciem, nihileth inquirendunt, vel audiendum. Hac temperatione ieruata, intolerabilis Co
stilaiij grauatio, quam aliqui nostraesententiae impingunt, ita subleuabitui. vi serri non difficile possit ac debeat.
De Ignorantin. MAror curiositatis est ignorantia ,
cuius idcirco probrum nunc ann
cham. Non ago poriti de ea ignorantia quae dicitur prava dissu ationis, estque idipium quod error, red de ea ignorantia quae dicitur pura mutonis, nec aliud est quam inscientia G desectus cognitionis , etiamsi homo positivo errore vacer. Haec ignorantia, prae veritatis dissicilli petuasione, tam lium anitaris propria est, quam di i initatis scientia , iuxta Lactantium l. de ira Dei cap. r. ubi de veti latebris de operosa penetratione rei belle
agit, scut& Philo initio libri de somniis. Qui item libro de Gigantibus, itin
442쪽
εmentum crassissimae ignoratiae qua grauamur, statuit elle carnes, quarum sarcina nos prope ad terram assigit ; de pronos ceruice dem illa a sole velitatis conspiciendo auertit; unde tanta apud nos scientiae penuria & ignorantiae ubertas, in quam rem egregie Arnobius initio libri lecundi. Deplorat quoque S. Augustinus 22. Citiit. cap. 21. horrendam sui vocat piofunditatem ignorantiae, Omnes filios Adam tenebroib quodam sinu suscipientem. Est e uim ignorantia, unum in vulnwbus mentis humanae, eiusque veluti exoculatio. Nam tametsi interuIectus est oculus animae iuxta Philonem ι tamen ocillus ille absque scientia est quid emoth im, te videndi facultatem nisi sciendo non exerit. At interuentu peccati multipliciter impedita est scientiae comparatio per intellectum non ua plaga lauciatum . ut Bellarminus l. s. de statu peccati c. s. eleganter prole-quitur: quia quamuis omnia naturalia manserint notis integra post peccatum, tamen suhtractione multorum donorum
indebitorum ,& trulltiplicis prouidentiae, extrinsecae per peccatu primi hominis in poenam subsecutam nobis permissi ; fie-quenter de multipliciter impingimus : dcialtem l quod ad hunc potius locum spectat, quia de sola purae negationis ignorantia est hic sermo, non comparamus scientiam nulliarum rerum quam ad p dictum modum adiuti comparare potuissemus, longe expeditios, atque lecurius. Hoc igitur eii ignorantiae probrum, cui magna pars generis humani infelicitet subiacet, etiam iis non exclusis . qui aliquid se scire putant, qui eo ipso ignorantes sunt habendi. Quod enim recte dixit)Naz. orat. a. de Theol. ignoraruquam pauca sciamus, est ips in ignorantiam ignorare. Tunc tamen peculiariter ignorantia probiis accensetur, & alicuis iso impacta est vera calumniae materia,
.siitri deest acientia cotum quae quis scirctenetur, aut quorum profitetur cogni tionem. Et hac ratione aliquos SanAos, calumnia ignorantiae grauatos, hic producemus, atque purgabimus. Moyses a Iuliano Apostata derisus est,& ignorans ruditque literarum, ut habet ut ex S. Cyrillo l. i. & i. Iulianomastygis. Nec aliter cum Mole egit Galenus lib. a. de via partium, de alio quibus simplex Se absque demonstrationibus Molis narratio vita est insutia, de riisticum potius ac idiotam redolens, quam pCritum. Audacios etiam Celsus apud Origenem l . q. Molem omnium mortalium fatui Gsimum de imperitissimiim dixit. Haec tamen mendacissima sitit calumnia Nam Moysem fuisse eruditissimum, & omnis
sapientiae, non diit inae tantum , sed etizm . humanae refellissimum , constans est omnium peritorum assertio. Ago de Graecis& Latinis, praeter Hebraeos , qt. Priam testimonia pollent fortassis haberi suspecta; Phalonem inquam, Iosephum , de supra omnes Rabbi Moysem AEgyptium
l. de symbolo fidei Iudaeorum artic. 7. Genebrardo Interprete.E nostris Clemens Alexandrinus l. r. Strona. praefatur ex
Numenio Pythagoraeo illud protritum , quo Mosis sapientia simul de elegantia inlinuaturi id est Plato, nisi , sesqui loquitur attice Tum addit. Cum aetate esset grandior, Arithmeticam de Geometriam, Rhythmicam, Sc&.Harmonicam, Bd praeterea Medicinam
simul de Musicam doctus est . ab iis qui erant insignes inter AEgyptios:& p interea eam qua traditur per symbola seu
signa philosophiam, quam in literis
ostendunt hieroglyphicis. Alium autem doctrinae ostem, tanquam puerum Regium, Graeci eum docuere in .ssi gypto, ut dicit Philo in vita Mosis. Didicit autem litcras AEgyptiorum, & rerum coelestium scientiami Chaldaeis, de ab AEgyptiis. Vnde in eius rebus gestis dicitur,
443쪽
is Sectio II. Series III. caput
Consessatij non sit interrogare, sed audire, ut Soro aiebat: tamen ut idem se tetur.
ad liocvt Confestarius plene audiat, sicut neccile est ad sanandum & debite iv. uandum poenitentem Oportet in euentibus praetactis, Consedatium adhibere interrogationes, idque illi piastribunt sacri Canones, cap. omnis viri que δε-xos de poenit. & remiis. & cap. i. dist. 6. de poenit. diligenter: quibus locis Conseilarius iubetiir diligenter inqui x re, & subtiliter inuestigare, conicientiam maenitentis. Et ut silerent Canones, Contassarius plane ad id tenetur vi suscepti muneris, quomodocunque illud susceperit: id est siue togatus, siue ultrb se ingerens. Ex quo enim illud suscepit d bee praestare quae nece ilaria sunt. Vt m nus illud obeat fideliter. Quis enim serat
Medicum corporalem , qui aegrum nonii tui prout tulerit notitia quam ex eius Orc comparauerit, curare velit, com t
men plerumque aeger prae ignorantia,aut perturbatione, reticeat aliq . de quibus nisi Medicus interroset ex notitia ab ar-sro loto nihil disclisso lubministrata praescribat pharmaca, peribit aeger. Idem est de Iudice temporali, quem constat mal εfuncturum tuo munere, si piaecise de auditis pronuntiare semper vellet; nec unquam reum de re vlla interrogaret. A ditor item rationum dati & accepti, qui nollet aliud referre in tabulas , quam quod ab aliis ultro reserentibus audiret, an fideliter erga dominum se geteret, cuius pleraque damna non aueiceret, gerens se ad eum modum.
Consessari iis ergo cdm in domo Dei gerat persona Medici erga spirituales aegrotos, Iudicis erga reos cora Deo,& ratione
ponetis cum villicis & seruis Domini sui; quando res fert, & probabiliter iudicat ita esse necessarium, ut plena sit quoad n ateriam necessariam Confessio, & viri te prospiciat deuitationi recidivi in pce nitente, sicut vere saepe est necessa
rium in certis peccatis quae si inolita sine
aliter curanda sunt, quain si tunc primum sint admissaὶ tantum abest ut i terrogando debeat dici curiosiis, ut potius nisi ita se gerat peccet, non modo contra charitatem poenitenti debitam. sed etiam contra religionem , obstriningentem ad curandam Sacramenti indein Litatem. Estque ea obligatio tanta, ut possit ad mortalem culpam sussi cete, si videtur ; ut tradunt Angelus V. Interrogationes, & Nauatrus ad dictum g dii Sentern tim. 7. ac Reginaldus cap. illo a. n. 1. Quanqiram non nisi de culpis . ut plurimum in eo statu admitti solitis, iα- terrogandus quis est; nec nisi qui scientiae est inops, aut pudore vinci praesumittit: cauendaque est diligentia nimia vi S. Thomas admonet in A. d. 36. q. 3. taeter tim sui ait) circa venerear de quius praeter numerum & speciem, nihileth inquirendum, vel audiendum. Hac temperatione seruata, intolerabilis Coi
fessarij grauatio, quam aliqui nostraesententiae impingunt, ita subleuabitur. st ferri non dissicile possit ac debeat.
De Ignorantia. MArete curiosi ratis est ignorantia,
cuius idcirco probrum nunc ann
cham. Non ago potabde ea ignotantia quae dicitur prata a diθutationis, estque id ipsum quod error . sed de ea ignorantia quae dicitur pura nec aliud est quam inscientia &de ctus cognitionis , etiamsi homo positivo errore vacet. Haec ignorantia, prae veritatis dissicili peruasione, tam humanitaris propria est, quam di initaris scientia , iuxta Lactantium l. de ira Dei cap. I. uti de veri latebris & operosa penetratione perbeli Eagit, sicut & Philo initio libri de somniis. Qui item libro de Gigantibus, fun
444쪽
εmentum crassissimae ignoraria qua grauamur, statuit elle caria es , quarum larincina nos prope ad terram assigit ; & pronos ceritice de milia a sole veritatis conspiciendo alteriit; unde tanta apud nos scientiae penuria dc ignorantiae ubertas, in ' iam rem egregie Arnobius initio libri lecundi. Deplorat quoque S. Augustinus 22. Citiit. cap. 11. horrendam sue vocat in profunditatem ignorantiae , Omnes filio s Adam tenebroia quodam sinu
suscipientem. Est e uim ignorantia, unum M vulneribus mentis humanae, eiusque veluti exoculatio. Nam tametsi intel lectus est oculus animae iuxta Philonem ; tamen o colus ille abique scientia est quid emortuum, Be videndi facultatem nili lciendo non exerit. At interueiatu peccati multipliciter impedita est scientiae comparatio per intellectum non uua plaga sauciato ui . ut Bellarminus l. s. de statu peccati c. s. eleganter prole-quitur: quia quamuis omnia naturalia maciletant notis integra post peccatum , tamen subtractione multorum donorum
indebitorum ,& multiplicis prbuidentiae, exti insecae per peccatu primi hominis in poenam subsecii tam nobis permissi; frequenter de mulat pliciter impingimus: dc saltem quod ad hunc potios locum spe etat, quia de sola purae negationis ignorantia est hic sermo, P non comparamus scientiam multarum rcium quam ad p. in dictum modum adiuti comparare potuissemus, longe expeditius, atque lecurius. Hoc igitur eii ignorantiae probrum , cui magna pars generis humani infelici recsubiacet, etiam iis non exclusis . qui aliquid se scire putant, qui eo ipso ignorantes sum habendi. Quod enim recte dixit Na E. Orat. 1. de Theol. ignorare quim pauca sciamus, cst ipsam ignorantiam ignotare. Tunc tamen peculiarite vignorantia probris accentctur , dc alicui filso rinpacta est vela calumniae materia,
.s indu est 'cientia eorum quae quis scirctenetur, aut quorum profitetur cogni tionem. Et hac ratione aliquos Sanctos, calumnia ignorantiae grauatos, hic producemus, atque purgabiimis. Moyles a Iuliano Apostata derisus est, de ignorans rudisque literaruit , ut habetur ex S.Cyrillol. I. dc i. Iulianomastygis. Nec aliter cum Mose egit Galenus lib. a. de via partium, te alio quibus sim-plax Sc absque demonstrationibus Molis narratio vita est insulta, dc riasticum potius ac idiotam redolens, quam peritum. Audacisis etiam Celsus apud Origenem l. 4. Mosem omnium mortalium fatui iasimum de imperitissimum dixit. Haec tamen mendacissima ibit calumnia Nam Moysem fuisse eluditissimum, ge omnis
sapientiae, non diuinae tantum , sed et i zm . humanae refellissimum , constans est omnium peritorum assertio. Ago de Graecis de Latinis, praeter Hebraeos , qi orum testimonia pollent fortassis haberi suspecta; Philonem inquam, Iolephum , de supra omnes Rabbi Moysem AEgyptium l. de symholo fidei Iudaeorum arti c. 7.
Genebrar Interprete.E nostris Clemens Alexandrinus I. I. Sitona. praefatuI ex
Numenio Pithagoraeo illud protritum . quo Mosis sapietitia sinuit & elegantia insinuaturichiid est Plato, nisi Moles
qui loquitur atrice Tum addit. Cum aetate esset grandior, Arithmeticam & Geometriana, Rhythmicam , dc de .Harmonicam, εc praeterea Medicinam simul de Musicam doctus est , ab iis qui erant insignes inter Egyptios : S: P πιterea eam quae traditur per symbola leusigna philosophiam, quam in literis
ostendunt hic roglyphicis. Alium aurcm doctrinae orbem, tanquam puerum Regium , Graeci eum docuere in .AEgypto, ut dicit Philo in vita Mosis. Didicit autem litcras AEgyptiorum,&rerum c lesti lim scientiam a Chaldaeis, α ab AEgyptiis. Vnde in eliis rebus gestis dicitur,
445쪽
m. Eupolemus autem in libro de Iu- Euthrmius tie. I s. & I . Panopitae: daeae Regibus, dicit Moysena primum Nicephotu le g. i8. cap. so. N passimiaille tapientem; & Grammaticam pii- Haere leologi. Ignorantiam item Christomuni tradidit se Iudaeis,&Phoenices acce- affictam esse a Liu hero, Caluino, Bera,risse a Iudaeis, Graecos autem a Phoenici- passimque a nouis Haereticis tradit Bel us.JHabet Clemes alia de Mole illustria. larminus lib. 4. de Christo cap. t. P dicat quoquereius sapientia Constan- Verum haec calumnia adeis malὶ marinus Magnus orat. ad sanctorum coetum reriata est, ut non confutatione, sed exe-
cap. 17. vl, i primum de eo sic habeo. At cratione egeat. Confutatiit eam iam olim quid de Mole pio dignitate satis dici po- S. Eulogius teste S. Gregoriol. 8.epist. i. test 3J Addit, eum eanda p celluliis la- qui S. Eulogij laborem commendat,&re-pientia, ut sapientes & Philosophi agen- lallit ipse quoque breuitet hanc propuli libiis plurimum praedicati, eius sapien- diosam calumniam, qua secundus Adam. tiae aemuli & imitatores existerent. Ia deiicitur infra primum: qui in primo or-- quod de Anaxagora , Pythagora, Socra- tu tuo plenus titie lapientia: contia quam te , Platone , alii Rite dixit Theodoretus Christus iuxta hos impios, & infans &l. a. contra Graecos , vocans Molem eam gi ai dis natu l. ipientiam habuit ignota ob causam ac Theologia Ocea- tione dehonestatam. Scripturas & Patres num , a quo omnies sapientia maria , σφ- variaque argumenta contra hoc dedecus
mina pro laxeran . Copiosiis est in Mosis Christo affctu ira adducunt Scholasti ei 3 sapientia illustiada inter Neotericos, Pol- pari. & Bellarminus l. . de Christo cap. seu in iis in Apparatu sacro V. I si es , M a. s. q. s. valeat velo Leonti iis qui l. de l. 1.Biblioth. lelectae c. 3. 4.& s. Sed mi e- scetis actio. Io. ait, propemodum unito alia pio ferre, quod ex paucis adductis, uerios Patres ignorantiam Christi agnoia calumnia Itiliani de Mosis ruditate & cere, & Scriptu iam astipulari, agnos- ignorantia, satis superque disiecta & centem, profectum Christi in sapientia; eversa videatur. dii centis id scilicet , quod ignorabat. It sus Christus Dominus noster, Nos e contrario testimoniis Parum &ignorantiae multiplicis insimulatiis est ab Scripturarnm obrui posse Leontium di impiis Haeteticis Themistio quodam pa- cimus, di in opere de Christo, abunderente editis: unde etiam Pro more Haere- monsti auimus. Hic obiter iratii mattin-ticorum omnium, nomenclationem ab genda sunt contrari j erroris fundamenta, alit hore sumendi, denominati sunt Phe- quae sint plane nulla. Ex eo enim quod
mi maου ij quos item Christum ignauiae Christus ab Apostolo dictus sit nobis aiade timiditatis arguisse , resert Damasce- similatus per omnia, & ab Euangelistanus in liae teston lyllabo Agnoitae autem dictus est profeci illa sapientia , & ex eo dicti sunt, ob affictam Christo unotan- quod ipsemet dixerit se nescite diem iuriam, ex ipsus mei Christi asse: tione, dicii, calumnio se grauatus est probro dicentis se diem Iudici j ignorare. Itaque ignorantiae. At hoc posticinum male vrcsim Christus per omnia nobis similis eia geri, & senuim dicti illius cium Christiset absque peccato, ignorantiae passionem icientia ec ignorantiae exclusione recthita Chlisto inhaesisse afferebant hi Haere- cohaerere, dictum est in Opete de AEqui istici, ut non plos iciret quam ferret hu- uoc. cap. Io. n. 8. & cap. 12. n. I.& 1. manae naturae capacitas, atque adeo om- Iraque ex eo loco, perperam inscrtuenino multa ignor alce. Versant ista dissu- ignorantia in intellectu Cluisti humano,
sus Leontius i. de sectis actio. s. re io. ςtiam s S. Eusta illius Antioclienus i. c.
446쪽
aduersus Arrianos 1 Facundus i. II. pro tribus capitulis cui de tui dare manus, &alij pauci Patres adducti numero illo 3. parum apte eum nodum expediuerint . Christi tameni notantia protius excluta , Profectus in sapientia , non fuit nisi quoad opera auctiorem sapientiam prodentia. Q od vero Paulus dicitur statuit se Christum nobis pet omnia assimilatum, praeterquam in peccato, non ex fide allegatur,ve t Bellat minus recte monuit t. q. de Christo cap. s. Apostolus enim tantam dixit, Christum nobis esse per omnia as- smilatum, quoad naturam ; & alibi dixit , Christum tentatum esse per omnia
pro similitudine absque peccato : quod longe aliud est quam et ibuere Christo ignorantiam. Quae item a Claristo depelli potest, quatenus est consectarium peccati , quod prorsus a Cluisto exulauit ; &Hiiset potius redemptionis nostrae impedimentum , ut bene perspexit Cornelius
S. Paulus a quodam Ethnico quem s. Clirysostomus homil. 3. in I. ad Cor. leaudii iis se testatur,rudis& indoctus est habitus. Item a Nerone ignorantiae est notatus , ut quidem resert Petrus Cluniacensis ad arti c. r. Petrobtusianorum.
Praelocutus enim D. Pauli Epistolas ab omnibus haereticis fuisse s usceptas summo clim honore, addit. Sed quid de haereticis loquor λ Nonne de ipsos Pag nos , imo & eos qui inter illos magis studere sapientiae videbantur Philoisphos, haec Apostolicatum epistolatum svr lesiturὶ lectio praecellebat λNonne ipsi Paulo, iam ouis ille Philolophus Seneca dixit, nullas se credere suffectiaras aetates ad literarum illarum altitudinem capiendam Nonne illa crudelis bestia Nero, his eodem Philosopho recitante auditis, mirari te dixit, unde homini, ut dicebar, indocto, tanta scientia inesse eotuat
Haec de Paulo a dicisne dicta esse, vado
loco quem prosere habuerit Petrus Cluniacensis , me late e.
Cuiuscunque tamen sane, certum est fausissima esse, de calumnia sordere. Nam tantum abest vis. Paulus indoctus, fuerit& ignorantia laborauerit, ut E contrario, Festus homo Ethnicus, sapientiae huma nae minimὶ vacuus , Paulum prae exuberantia doctrinae, insanire diceret. Et vemagis sobria reseram , Christianus cum Ethnico certans ex sancto Chrys. stomo homil. 3. in I. ad Corinth. non dubitauit, quin quoad dominam, S. Paulus Platoni, suidam veluti Deo sapientiae Ethnicae , esset anteferendus. Neminem fugit, quantus B. Pauli laudum buccin tot fuerit S. Chrysostomus. At in Palilinae sapientiae exornatione perpetuus est, Se copiosus. Nominatim vero lio milia A. de laud. Pauli eum appellat,
tia purisiurum ac profundissimum. S. Hieronymus R. I I. ad Hedibiam , non dubitauit pronuntiare, S. Paulum virum
fuisse doctissimum , quippe eluditum ad pedes Gamalielis; Et Epistol. Is r. ait quod Apostolus nesauit, se imperitum
scientia elle, crobro te verum agnouisse,& tunc etiam id se approbare fatetur. Quanquam autem nolim neg.re , Apostolum humana diligentia palasse sibi eximiam sapientiam ad pedes Gamalielis;
ac ex allegatione Poetarum Graecorum, constet eum externae quoque cruditionis
suille participem, quam in patria Tario , literarum humaniorum de philosophiae
insigni altrice, ut Strabo l. q. memorat, potuit ante vocationem ad Christit mcombibisti: Tamen nihil haec prae lapientia diuinitus communicata B. Paulo, ad totius orbis eruditionem : a qua Sapientia B. Petrus epistolae a. cap. 3. celebrabat B. Paulum. Et prae hac coelesti eius Sapientia , Patres interdum humanam B. Pauli eruditionem depretiant ; quR-
si pro nihilo habentes , quicquid humanae literaturae, aut etiam sacrae.para-
ς potucrat , ptae indita ipsi diuinitus
447쪽
Amo II. Serter III. caput XVI.
Sapientia. Quo pacto accipiendus est D. Cht ylostomus, Paulum imperitum &illiteratum fiuise agnoscens hom. 3M 6.1n I. Corinth. & lio mil. . in a. ad Timoth. Agunt de praecellenti B. Pauli Sapientia, apte ad calumniam de qua agimus euertendam , Iustinianus dii put. 3. proe m. cap. 2. dc Cornelius Proemio in Paulum cap. 3.
Clitistiani, a Celso ex sensu Ethnico iarum, imperiti ac ignorantes pronuntiantur, apud Origenem libro contra eum
tertio , ubi etiam refertur illud Christi nis astidium. Nemo ad nos eruditus acincedat , & lapiens nemo. Haec quippe sunt apud nos lege sancita. Si quis veroin ineruditus, si quis insipiens, aut i ΚΞns,. fidem non adeat. J Falsos Christianos, ta les solos Deo suo esse dignos , addit ibidem Celsus , indeque rudibus tantum do stultis , cuiusmodi sunt seruiles perso nae & ignobiles , aut sceminae , dc pueri;)potuisse de voluisse Christianos Doctores , committere doctrinam suam. Nec abnuit Origenes, potuisse fucum aliquibus hac in parte facere locum Apostoli
I. Corinth. I. assirmantis vocationem Christianorum non multos tulille sapientes lecundam carnem , non multos
nobiles: sed Deus stulta huius mundi elegisse, ut consandat Sapientes . . . Has Celsi calumnias , diffii se eo loco proterit ora genes , negatque inprimis. voces illas excludentes a fide Christiana petitos & doctos, ulli qui res nostras calleret , excidisse. Quinimo sicut in veteti Testamento probatur sapientiae studium de erudi tio. ita dc in noua lege con-tingere. Ad Paulum vero responder Origenes, eum non improbasse eruditionem idi sapientiam quae vera esset dc lolida; neque dixisse, nullum esse inter nos sapientem ac eruditum; sed tantam dixisse,. multos tunc tales non fuisse, quia docti . de sapientes, inflati vento terrenae doctiu 2,.aegrius adducebantur ve humilem. Christi doctrinam admitterent, vesanis ctus Chrylostomus ad citatum Apostoli
locum admonuit. Caeterum tantum abest, ut Apostolus repellendos a fide ceu: iuerit doctos ac eruditos; ut potius Epi-icopum velit doctrina praecellere , Micientia valere , ut obsistere aduersariis possit, eoique retundere. Neque veto initia illa praedicarionis. Christianae pia ne excluserunt eruditos, ut ex lancti Dionysii Areopagitae accessit ad fidem liquet: Tametsi haud ita multo post, longe plii
res de insignes in Ecclesiani confluxerunt: e quorum lucubrationibus sanctus Hieronymus Catalogum Scriptorum Ecclesiasticorum conrecit, ea mente ut hanc. calumniam repelleret, ut liquet ex hac
praefationis clausula f Discant ergo Celinius, Porphyrius, lulianus, rabidi aduersus Christum canes .dilcant eorum sectatores, qui putant Ecclesiam nullos Philolophos de eloquentes, nullos habuit se Doctores ι quanti dc quales viri eam fundauerint; de desinant fidem nostram, rusticae tantum simplicitatis arguere, suamque potius imperitiam agnolcant. JCatholici, a primis Haeretacis , ignorantiae sunt notati: cum ipsi e contrari cia praecellentia scientiae, Gnosticos, id e riscae uti se dicerent, ut Michael Medina s. Parae n. cap. 2. pluribus tradit. Eorum parentem sanctus Hieronymus, Basilidem statuit in Opere de Scriptoribus, Phila-strius veto & Augustinus a Nicolao Diacono eos derivant , quibus adlcribit ut Lindanus Dialog. a. Dubitantij. At saniactus Irenaeus qui eorum tempora attigit I. I. cap. 26. Carpocratem tacit Gnosti corum parentem. Vt visit, Gnosticos damnalle Catholicos imperitiae , ac pro rudibus literarum de idiotis habuisse ianctus Irenaeus testatur, l. I. contra haer. p. a. Et revera Catholici erant ex
peties illius RI si nominis scientiae , qua isti turgebant: quam Misse isti de calumniose iacirco dicerentur indocti. Non im
448쪽
enim qui deliramenta & exploratas nu- l. i. cia incolentes, negarentur sati ab gas ignorae, idcirco indoctus habetur. At qiue Gnosiici iactabant,& pro magnis
mysteriis obtrudebant, merae nugae erant de fabulae,quibus perperam nomen δει emtia tribuebatur. Apostolus I. Timoth. 6. fas nominu scientiam nominauit, ad hos ipsos Gnosticos iam tunc nascentes rele1 ciens, ut ibi obseruarunt sanctus Chryio- stomus de Theodoretus. Quanquam Uincentius Lyrin. cap. 26. Commonitori , quod ab Apostolo de primis Gnosticis dictum eo loco est, tiansfert ad eorum I osteros : a quibus aeque notati Cathoicos imperitiae, suam autem scientiana iactari, affirmat. Et tamen inquit vincentius, approbans Apostolii in falli nominis scientiam iis suo ipsorum praeconio doctissimis tribuentem. svere falluiri nomen apud doctrinas haereticoriim , ut ignorantia icientiae,& caligo serenitatis, de tenebrae luminis appellatione iacentur. J Non puduit tamen illos , nouam nescio quam ignotatamque docti ina in venditantes, his ipsis verbis compellare
doctos a Domino. Venite o insipientes& miteri qui vulgo Catholici vocitam in i ; de discite iidcm veram quam praeternos nullus intelligit, quae multis ante saeculis latuit, nuper vero reuelata de
ostenta est. J Diceres Vincentium, nostri temporis Gnosticos describere , qui&ipsi sapientes iunt in oculis suis, Caiatholicos autem in tenebris esse de ignorantia opprimi, praefidenter confirmanta Nec male Vincentius , ad sui temporis haereticos translatum voluit dictum Ap stoli de primis Gnosticis, quos item maeui nostri Sectariis reuiuit centes , trans fudisse ad istos probra quibus a Patribus sunt dehonestati, nemo iure dubitarit.
Vnus enim atque idem Spiritus erroris ac tenebrarum , in omnibus operatur,qui aeque Omnes ignorantia imbuit i ita ut
omnes si nominu Gnsiet , iure sint dicendi. Eoque noniane sanctus Irenaeus plenisti itimo homine, a quo nos deri-rum veth i Vt negauit Agatan hides apud mirati se prod. 2SO. quem nondum vadag. cap. 6. Vide sis Torniellum lippens. 3. neget, a num. 46. Lipsi unicium, quales se ipsDie phum a Cotta lib. Patres omnes & DGq. N q. cap. per primos annos quad Ap. S. Genet eos a Christo ad Nestorium vi I nuper, dς
ignorantiae notati sunt a pCtinu Halc, triai cha Constantinopolita non ut a.
eius dictum ex Concilio Ephesin d xio his verbis Chiistophorus Gillius
v. achat. 7. c. I 3. num .io. Inuecti sumbin Nestorij sceleratam praeiumptionem, quod iaciam Scriptu iam te p. imum de solum intelligere, de omnes eos ignorasse iactarct, quicunque ante te Magisteri j munere praediti, diuina eloquia tracta-uillent. Totam etiam Ecclesiam nunc et-
rare , quae ut ipsi videbatur,ὶ ignaros
Doctores seqiteretur. Refert illa ex Concilio Ephesiio Gillius i quae ego neque ita antiqua illius Concilii editione, neque in pleniissima emissa a Peliano , neque in
nupera Romana deprehendere potui: nec abs re, cum non tint retiera Concili, ver ba , sed Vincentis Lyrinensis In aureo Commonitorio cap. 42 qui in breuem summam redigens quae distulius tractaueiarat in secundo commonitorio quod intercidit, memorat damnatum else Nest rium . prae fastu de ui perbia , qua omnes ante se Ecclesiae Antistites de Doctores, tanquam ignorantes despuerat; R In eam praelii mptionem, imiectum te esse prodit Vincentius. Quanquam autem praesum riptio illa Nestorij, omnes retro Patres atque Doctores contemnentis,damnant iliaque ignorantiae, non reseratur iii Conci lio Ephesino , illismet verbis quae tanquam Concilii allegabantur; res tamen
ipsa non semel in praedicto Concilio ex primitur. Nec sic solus aut primus inter Haeteticos desipuit Nestotius : cum μῖg a constet,
449쪽
in Senio II. Series III. Catui xx.
Iacob , si de acquirenda per eos scientia futurorum, sollicitus fui siet. Cluistianis impingebat Iulianus Apo-
stata, quod ad captandam abditorum cognitionem , dormirent in Martyrum ie- pulchris. Ita refert S. Cyrillus i. io. in Iulia, qui multiplicitet imonstrat, hanceste turpem in Christianos calumniam . cuius ad veritatem notari deberent Graeci. Nam apud eos nihil vulgatius, quam ditii nationem captare per somnia. Et iἡem sectile adhuc suo tempore Ethnicos , tradit lanctus Hieronymus in c. 61. Isaiae, clica illa vetba perperam a Iuliano in Chiistianos intorta. immolant in
hortis , ct sacriscant superiatem,qui habuant in sepulchris , ct in delubris idolarum dormiunt. Addunt To. διὰ εν- ια,
proptersomnia. In delubris ait ibi D. Hieronymus, idolorum dormiunt,vhi stratis pellibus hostiarum , incubare soliticiant, ut tomniis sutura cognoscerent.
Quod in fano AEsenlapii, usque hodie
et tor celebrat Ethnicorum, multorumque aliorum. Alia in eam rem permulta protero in Natur. Theol. distinct. 4. anum. - ad FO. Nequiter ergo & calumniato cie lulianas Apostata, labem de qua agimus, impingit Christianis, qua per illudna et tempus sordebant Ethnici ; de iam olim quoque id uerant:vrde Pyth go: a prodidit Porphyrius in Pythagorae vita , addi icto Antiphontis libro de vitis vii tute illustribus ; in quo captatae a pythagora diuinationis per insomnia, dia scite meminit. Apud Tullium l. a. de divin. idem a Spatianis in templo Pasiphaes, factu in refertur. Pleraque limusmodi Psychomantaea sic enim nomina bant, ) annumerat Bulcngerius in ope- te de diuinae. toro libro 1 Quanqu.im quod inter lepulchra illa in quibus Ethnici dormientes lauclinabantur futurorum cogn i tionem peti cimii la, Porphyti iis
apud sanctum Cyrillum libro illo i o. in Iulia. nunierat sepulchrum Appollinis ita
loco qui dicitur Tripos, a tribus Triopi
filiabus Appollinein misere caelum de sentibus ; male a quopiam acceptum est; cum existimauit, vulgatissimus Apollinis tripodem eb pertiitere mihilque aliud fuisse quam Apollinis sepulchrum unde fundetentur oracula. Quicquid enim sit de eo loco Tripos dicto,ubi Appollo esse econditus, vere Pythiam e thipode dis se daemoniaca oracula, euictum susscienter manet ex dictis distinct. illa A. a n. 62. Caeterum mendaciter Iulianus , Christia nos dormitionis in Martytum delubris ad captanda somnia diuinatoria insimulabat, cum Christiani non pernoctarent in sacris Marertum conditoriis ad dormiendum, sed ad sacras vigilias ibi obeundas, iuxta antiquissimum iu cclesia vlum, de quo late Duranius I. a. de ritibus cap. 44.& Batonius in Rom. Maiurol. ad s. Ianuari j. Nec poterat eum sacrarum vigiliarum viam in Christianis sugillare Iuliantis , quin una suos Ethnicos notaret,
apud quos viguisse similem peruigiliorum vium liquet ex iis quae habet Lipsius,l. l. Elector. cap. s. legunt ut item illa
apud Arnobium lib. s. f Thelmophoriis, gente ab Attica , saniti illa peruigilia consecrata sunt,& pannychil mi gimies. J . S. Helena , qudd inueniendae Criici
Dominicae , nauarit operam a Calii inol. de reliquiis , notata est stulta eariositatis , vel curiosestultitiae. Sest haec est non iam stultitiae, sed calumniandi rabies Caluino digna : qtiae non in unam modo sanctam Helena in grassat it, sed in alios si opὶ innumeros, qui vel sanctae H clenae vestigandi Crucem autores fuerunt, Vel ei liant cooperati in eadem Criice vestiganda , vel eius factum ac studia approbarunt. Quaerendi S.Crucem,autor beata Helenae , imprimis fuit Spiritus Sanctus, in quem proinde peccat Caluinus , Pro scindens ex hac causa sanctam Helenam. Nam eam coelesti Spiritus Sancti inlatu citatam , ac diuinis vilis admonitam,
450쪽
in s. Crucis vestigationem incubuisse , scribunt vari j: ut sanctus Ambrosius oratione de obitu Theodosi, Magni, Eusebius in Chronico, ann. 323. Alexander Monachus in historia Inuetionis 4.Crucis , Georgius Hamariolus in Chronico, S. Paulinus epistola II. Rustinus l. i.
Eccles histor. cap. 7. Socrates i. I. histor. cap. I 3. SOZomznus l. 2. cap. l. & Nicephorus l. 8. c. 19. Itaque Deum ipsunt, a quo sancta Helena de tam multorum sententia, ad vestigandam Clucem Domini impulsa est,impetit Caluina calumnia. Nec minos furiose in Constantinum Magnum, quam in eius matrem cadit eadem calumnia. Nam pleriiqiic tradunt S. Helenam i filio Constantino musam esse ad diuinae Crucis vestigationem. Ita Leo Imperator epistola ad Umarum, Berengolus i. a. de Cruce cap. s. Item Alexander Monachus, Georgius Hamar-tolus , locis annotatis , qui supra diuinum amatum , agnoicunt Constantinum Matris prosectionem ad Crucem
vestigandam, vel indixiise, vel approbas se. Ferit quoque ea Caluini calumnia, Macarium Hierosolymitanum , 6 collectos ab eo totius Prouinciae Episcopos, ut Regiliae Crucem vestiganti praesto cl-sent: quod & fecerunt collaudantes lan- Helenae studium , eique ut poterant in cooperantes. Denique sancta Helena quam Caluinus impi E mordet ob vestigandam Crucem Domini, Patres
grauissimi, c contrario, magnis exornant prae nus, eam ob causam : ut sanctus
Ambrosius in Theodosii Monodia, sanctus Paulinus epistola illa ir. 5 splendide Theodoretus i. histor. cap. I 8. ac Russinus l. i. histor. cap. 7. Ipsa Ecclesia , quotannis Inventionem S Crucis peculiari festo recolit 3. Maia , de cuius festi antiquitate & solemnitate Suare a l. de sestis cap. 8. num. I. Et idem in Oriente fiebat, tertia die a resurrectione
Domini: Illa etenim dic celebrabant Resurrectionem Crueis emersionem eius sursum, ut habetur ex oratione Sophronii in S. Crucem. Quanta ergo filii Caluini impudentia , qua sanctae Helenae in Cruce vestiganda pium studium, ab uniuersa Ecclesia celebratum , a Patribus summopere commendatum , diuinis miraculis in ea inuentione interpositis veptaedicti Auctores referunt,) comprobatum ; ausus est calumnia stulta curi a-ιώ, vel stultitia curiose, onerare Theologos Scholasticos sugillat Rhenanus in admonitione de Tertulliani dogmatibus,& Erasmus in prooemio ad sanctum Hilarium,quod in abditis quaestionibus sciolandis , inutili curiositate ducantur. Sed iste uberrime , & admodum minute id prosecutus est in Annotati nibus ad caput I. epistolae prioris ad Timoth. ubi Apostolus reprehendit quoiadam, infinitis & interminatis quaestionibus operam dantes, conuersos in vaniloquium εα ιαν; quam Erasmiis
esse Theologiam scholasticam proniintiat,subiectis exemplis friuolarum & n facium quaestionum,quibus eam distineri expostulat. Nec lotus Erasmiis , Theologos scholasticos hac ex causa reprehendit, & damnatae curiositatis inculauit; sed alii quoque, quibus non videtur &rendum , quod my steria nostia quae quantuncunque fatigemur semper erunt mysteria, ah homunculix in terra re nit-bus vestigentur. Non serebat Lactantius l. 3. institur cap. Lo. eos qtu naturam rerum putantes ingenia polle comprehendi,in concessa scrutabantur; & huc coeleste templum promiare impiis disputationibus aggrem de coelo ipso quaerebant quae nec inuenire unquam possent, nec ut inuenissetve, possent defendere. Mulio autem magis peccare videntur
scholastici qui de profundissimis mysteriis tanto studio contendunt, nec sapiunt ad sobtictatem: parum memores moniti, sapiente infixi c. s. Ecclesiastici. Alitora