장음표시 사용
281쪽
aco Apparasus Biblicius. postea suit nomen regionis , cujus metropolis late Sichcm, quae & Ncapolis postea dicta est . . Tempore Ezechiae legis Iuda Salmanatar rex Acsyriorum Samariam cepit, & decem Tribus abduxit in captivitatem, quarum in locum, post aliquot annos, Assaradon filius Sennacherib regis Asbetiorum
novos colonos induxit in Samariam, nempe Chia. rivos, & alios; 'ui cum a leonibus intestarentur , quod Deum Isiaelis non colerent. misit ad eos Auseradon aliquos e deportatis Samaria Sacerdotibus , qui docerent eos cultum Dei . Inde Gentilium ritus ritibus Israelis permixtus est . Sed Etlanicismum dediscere coeperunt Samaritani post extructum iri monte Garizim Tcmplum a Sannabalete, qui nomine regis Periarum administrahat Samariam . Ille, ut diximus, dedit nuptum filiam suam Manassi se
tri Iaddi, sive Simeonis justi, Pontificis Hierosoly-nritani, & eum constituit novi Templi pontificem. Tunc a Iudaeis defecerunt plurimi ad Samaritanos , cum multi Sacerdotes & Israelitae intricati essent Mimpediti illegitimis conjugiis, ut scribit Iosephus .s Lib. I I. cap. 8. Antiq. in Qua secessione respublica Iudaeorum non leviter tabefactata est. Tunc quasi in duas partes Israel divitis est, inquit Rabbi Zacum,
quarum una Esdram, altera Sannahaletum sequeb tur. Cum itaque tot Iudaei ad Sannabaletum desec rint , non abs re suspicamur, inquit Relandus in er dita dissertatione . de Samaritanis, Samaritanos maegis imitatos fuisse mores & ritus Iudaeorum . reliactaque veteri idololatria , unum Deum adorasse .
Hoc enim ratiopibus politicis Manassis & soceri
ejus Sannabaleti quam maxime conveniebat, ut Imdaeorum plurimos in suam haeresin congregarent i quod, servata idololatria, quam eo tempore Iudaei vehementer refugiebant, non tam facile praestare pintuissent: Vidimus ab Esdra plurimos lacerdotes mo
282쪽
Liber I. Caput Ix ao Iton sacerdotio, plures ejectos Israelitas, ob illegiti. mas sitas cum Gentilibus nuptias. Ab hoc tempore in omni sermone quem de S maritanis habet Iosephus, non illis extrobratus est Ullus idololatricus cultus. Inter eos & ludaeos comtCrationes perpetuae suere de religione . At non deiciololatria servanda aut rejicienda contendebant; sed cie solo loco qui divino cultui destinatus esset: I ciret Hierosolymas, Samaritani montem Garizim ecsa affirmabant. Et haec contentio ab eo tempore ubcletur suisse primatia inter Iudaeos & Samaritanos . Unde & mulier illa Samaritana Christum pro pro- Pheta habens, . de hoc capite, quod maxime inter
Miramque gentem controversum erat, interrogat di-Cens ἰ Joan. cap. ν. ao. patres nosBri in monte hoe
adora Derant, G vos disitis, quia Ierosolymis est i
cus ubi adorare oportet. Obtendebant Samaritani, quia
cultus Dei prius viguisset in Ephraim quam Ierosolymis. Etenim arca diu suerat in Silo juxta Ephratim. Ergo montem Garizim sanctum habebant , Morantes versus illum Os obvertebant.
Illud autem negari non potest versatile fuisse s maritanorum ingenium, & saepὸ ex odio contra I daeos, hostibus eorum magis favisse quam par erat,& moribus gentium nimis accessisse. Iosephus narrat Lib. I a. cap. 7. Antiq. illos Antiocho obtuli se Templum suum GariZimiticum , ut Iovis Graeci appellaretur. Metu ad hoc facinus compulsos fuisse apparet; alienos enim sese habere a moribus Iudae
rum profitebantur, prout eorum ἡ re erat. Idcirco inter utramque gentem maxima odia; adeo ut Iudaeis non liceret edere aut bibere cum Samaritanis.
Ided mulier Samaritana apud Ioannem scap. . U.9. mirabatur quod Iesus qui Iudaeus esset potum ab ea posceret. Iudaei proselytos ex Samaritanis non admittebant, quia non putabant portionem habere in
283쪽
ro1 Apparatus RiMicus. resurrectione mortuorum . Causa odii dispar religio dc vicinia. Etenim sicut inter cognatos, ubi nasciatur simultas, inextinguibilis sermc inimicitiae ignis ardet; ita inter Iudaeos Zc Samaritanos, qui discordes religione, simul & affines erant; Moysis enim libros amplexabantur; nempe quinque libros ejus solos, caeteris rejectis. Hiruce adhuc temporibus in urbe Sichem prope Garizim sunt Samaritanicae religionis homines. Hi Samaritani qui dicuntur non credidisse Angelos . confunduntur, ut puto, cum Sadducaeis. Non admittebant resurrectionem : expectabant tamen , perinde ac Iudaei, Venturum Messam, ut patet ex colloquio JEsU CHRISTI cum Samaritana, quem Viri tem Dei magnam putabant I unde cum dimon magus dementasset eos suis prodigiis, succlamabant ei
in Actis: t eap. 8. v. Io. Hio est virtus Dei, qua
vocatur magna. Christus apud Ioannem arguit S maritanos, quod adorarent quod nescirent , quia non uterentur cultu quem ipse praescripserat; cum e contra Iudaeorum soboles Patriarcharum, sola hactenus Ecclesia Dei, adoraret quod noverat, utem cultu quem noverat a Deo institutum. Samaritanis Schismaticis accenseo Iudaeos Alexam drinos, quatenus contra Dei expressum mandatum
alibi quam Hierosolymis sacrificia offerrent , Templum quod Onias in AEgypto extruxerat frequentam res . Nulla tamen alia doctrinae diversitate divulsi
videntur a Iudaeis Hierosolymitanis. min in pretio etiam habebant Templum eorum. Etenim libenter agnoscebant Hierosolymam Metropolim sive caput esse gentis Iudaicet; ut videre est apud Phil
Post Alexandrinos, inter Iudaeorum sectas subnumero illam quae Hellen istarum dicebamr. Hellenistis videntur originem dedisse Iudaei Alexandrini; Biblia
284쪽
α - λ Caput IT a 3 enim primum Graece reddita sunt Alexandriae: Postquam autem desiit lingua Hebraea , in qua Biblia scripta sunt, vernacula esse ; sacta est species se hismatis inter Iudaeos. Etenim quia Graeca ubique notior, fuere Iudaei etiam extra Alexandriam qui non ipsa Biblia Hebraea, sed versiones Graecas Bibliorum legerent in Synagogis, id et, dicti Hellensa , quasi dicas preci meo; & habiti despectui caeteris Iudaeis, qui Hebraeis Bibliis uterentur. Caeterim non divide-hantur aliqua heteroduxia. Hebraeis autem ita studia
Graecarum litterarum abominanda videbantur , ut
viile , Rabbini dicerent eum maledictim esse qui Porcos aleret, & sapientiam Graetoriim filium suum doceret. In Historia Actuum Apostolorum videre est inter Hellenistas, sive Graecos, Ac Hebraeos, et iam postquam amplexati sunt Christianam religi nem, distidia viguisse; neque enim hi Graci alii esse possunt quam ludari graecisantes ; nondum enim Graeci , olim idololatrae , conversi fuerant 8c adseripti albo Christianorum . Ed proruperant dissidia Hebraeorum, qui scilicet non alia lingua sacros Codices legendos volebant, & Hellenista n, ut Imperatores illa legibus componenda susceperint, aPud
quos utrique causam suain egere. In hanc rem imperatoris leges legere est in Codice juris. Karraei dicti sunt illi Iudaei, qui legem oralem sive traditiones Patrum respuentes . unius Scripturae saerae textum admittunt. Ides, dicuntur xarraei, quia Hebraei vocant Micra textum purum Bibliorum, a verbo xara legere. Karraeos pro pessimis haereticis nune habent Iudaei. Illo manserim vocant, hoc est, spurios. Κarraei invicem odio habent Iudaeos , qui adhaerent traditionibus Rabbinorum. Hos per con temptum appellant Rabbinitas & Rabbanaeos . Κaγraeorum divisio a caeteris Iudaeis orta creditur, quando Talnaud compositum in ; qtiod Talnaud qui no
285쪽
ao Apparatui Amia. luerunt recipere, se separaverunt a reliquis Iudaeis . Horum Kartaeorum non mediocris est numerus in Oriente , de his autem altum est in Scriptura silentium, siquidem nondum orti erant; nili quis velit eos acccnsere Sadducaeig, qui di traditiones respue-
Detinata fidei I uiomm, ct praxes religiose . M Entem cujusque Scriptoris lacilius assequimur,
ubi scopus quem scribens inruebatur, apertus est. Etenim pro diversitare opinionum quibus scit eos quos alloquitur, occupari, orationem suam fi erit; quae ergo notior estis si doctrina non ignoretur ejus cum quo rem habet. Quae cum ita sint, liquet ad intelligendas paginas novi foederis multum nos juvari, si compertas habeamus opiniones, quae antimis Iudaeorum insederant, eo quo Christus M Ap stoli cum illis agebant tempore. Synagoga Iudaeorum , sive EccIesia, sive coetus Itorum fidelium, qui Deum coluere, antequam J EUS CHRISTUS nasceretur, a Deo fuerat electa, ut Christum annuntiaret, quod saepius innuimus, de variis typis eum repraesentaret. Itaque Praecipua fides Synagogae erat . unum Deum credere, qui fecit caelum & terram; & ab eo mittendum in terras F lium suum, qui servaret homines reos peccati Adami,& liberaret a poenis mortis, quibus ob illud peccatum subjacebant. Hanc fidem habuerunt quotquot extiterunt viri pii a constitutione mundi , Christum sive Messiam verὰ Filium Dei esse. In Evangelio , ubi Apostoli & alii agnoscunt Iesum esse Messiam, s mulsalutant Filium Dei. Cum ipsi Iudaeorum principes
interrogant Iesum an ipse esset Christus, quaerunt si e
286쪽
Liber a Cant X. st Ossi esset Filius Dei. Ipse daemon ambigens quis esset an verὰ Christus: Si tu es Filius Dei, die ut isti impidas poer fiant.
Toto hoc tempore quod effluxit a promulgata lege per Moysen, etiam ab Adamo usque ad Christi adventum, Ecelesia με visibilis suit, conmicua signis, quibus cerib distinguebaturo Ipse Deus se manifestum faciebat antiquis Patriarchis p dc fruentes interdum consortio ejus non poterant eum ignorare. Etiam sancti Patres, ante tempora Concilii Nicaeni, in ea sententia erant Verbum Filium Dei praelusisse incarnationi suae, & sub earne aliena quam nondum assumpsisset, nempd in specie Angeli, se conspicuum praebuisse Patriarchis; ex illis tribus Angclis, qui compellavere Abraham, unum fuisse Verbum Dei, quem Abraham adoravit : ideo Christus dicere potuit: Abraham vidit dum meum, ct exultavit. Postea eum
haeretici argumentum inde sumerent adverius aequain
litatem personarum Sanctissimae Trinitatis, quia dicerent Patrem esse invisibilem, Filium visibilem; quanquam infirmum esset illud argumentum, placuit Patribus in his antiquis apparitionibus, non ipsum Verbum, sed Angelum, nomine ejus apparuisse. Lex constituta a Moyse sive synagoga, signis m, ni sestis omnem amovebat suspiciorus errorem ex Iudaeorum animis: nam nubes Tabernaculi; ignti de coelo delabens & comburens in altari victimas; oraculum, sive vox quae ex Sancto compulsabar aures summi Sacerdotis, dum Deum consuleret in Tabe naculo ; lux denique quae sulgebat in pectorali ejus, sive quae mentem elus illustrabat, ut cognosceret occulta , certiores iaciebat Iudaeos ab eis verum Deum coli. Attamen adeo propensi erant in idol latriam, ut de colerent salsa numina. Scilicet quem Deum oculis corporeis non videbant, non credebant; aut saltem alium habendum sibi putabant, quem s
287쪽
2os A paratus Biblieas. qiicia i , ut Ita dicam, manibus palparent. Vae auten tempus Messiae appropinquavit, hoc morbo liberati Omnes ludaei, & remoti ab idololatria; etiam si illis manitellis signis ue quibus veritas religionis eorum
Synagoga , sive Ecelesia Iudaica- fuit vera Dei Ecclesia. usque ad Christum; & liceat dicere, usquedum Templum ejus stetit, non incensum fuit. Tunc illa desiit, cum piaecipua legis munera abolita sunt, non amplius oblata Deo sacrificia, leges praecipuae omnem vigorem suum amiserunt, nec populus Dei his amplius astrictus est. Templum illud o quod unicum erat in mundo, in quod omnes Iudaei. ab omni mundi plaga convenire debebant, erat Ecclesia materisis, sive signum visibile Ecelesiae, In qua omnes Dei fideles congregandi erant . Ergo si quaeras quo in loco, dum Cliri stiis in terris versaretur, Ecclesia resideret, dicam in Apostolis ejus & discipulis; sed hi ce etiam diebus sudaei omnes qui Templum Hierosolymit num frequentabant, erant vera Ecclesia Dei, phat,saei, Sacerdotes , qui persequebantur Christum &tum crucifixerunt, erant etiam in Dei Ecclesia, sed non itant de Ecclesia. Itaque qui IeIum pro Christo habebant , non tenebantur se id gei e a Phariseis, sacerdotibus & aliis. Imo assidui erant in Templo, una cum caeretis Judaeis, ritus omnes Iudaicos obse vantes. Ipse Christus, dum vixit, usque ad mortem sitam frequentavit: distipuli pariter, post monem ejus , usque dum deletum est. Quin ope Iudaicae religionis promulganda erat religio Christiana. Exire debebant Apostoli in omnem mundum, ut annuntiarent Christi adventum ; scilicet eum quem Iudaei praedicaverant adventurum ad se Vandos omnes homines, Iudaeos & gentes, iam ad- Venisse. Miracula quidem, quae in nomine Christi edebant, satis demonstrabant hunc vere esse Filium Dei,
288쪽
Liber L. Caput ae ac Des, per quem omnia creata sunt; neque enim horum alius auctor esse poterat; sed insuper Deus disposuerat gentes omnes, ut in Christum crederent. Iudaei disseminati erant per totum orbem terrarum; ut vix locus esset in quo religio eorum non innotuisset. Semper in ore eorum erat Christus: implebant. omnes plomissis salutis per eum consequendae. Magnam ergo spem secerant adventus ejus; & Gentes
paratae erant huic excipiendo. Igitur Apostoli praedicantes Evangelium, semper primum adibant Judaeos:& ingressi in synagogas. sic illos, &2ios qui Occurrebant in synagogis, expectantes christum, utro ite sic compellabant: quem vos excitati promissis Prophetarum, & vos Gentes quem Messiam didicistis
ventutum in mundum hunc vobis annuntiamus &praedicamus.
Religio Christἱana, donee Mosaici ritus abolerentur , ut ita dicam, conjungebatur cum synagoga. LLcebat Christianis initio Eeelesiae ritus synagogae omnes servare, verbi causa Dominicam diem & labbatum,
circumcisonent , abstinentiam certorum ciborum,
quos lex Moysis prohibebat. Verum postquam Templum eversum est, tum jugo legis omnino soluti sunt.
Illa lex sie tonsti tuta fuerat, ut suo tempore solver tur. Praecaverat enim Deus, ac grav1mmis poenis interminatus suerat, ne quis extra Hierosolymitanum
Templum sacrificaret , paschalia saetificia, & alia
celebraret. Itaque cum anno arrae Christianae circiter
septuagesimo Romani incenderunt Templum; quod postea non fuit Deus ut Iudaei excitarent, lex Moysis non amplius observari potuit sic omnino abolita est; religio vero Christiana promulgata & constituta est per Apostolos. Usque dum Christus annuntiaretur per totum mun dum, Iudaei qui de morte ejus non audierant, comsecuti sunt salutem, subditi legi Moysis; & propriu
289쪽
xo8 Apparatur Bglisus. loquendo, ipsi jam erant Christiani. Etenim nulluim aliud fuit distrimen inter veteres Iudaeos & Christianos, nisi quod Iudaei colebant Christum, quem ex-.pectabant, omnem in eo spem & fidem reponentes,& ritibus suis Mosaicis, ut poterant, repraesentantes Christiani vero adorant indutum carne, quam assumpsit veniens in mundum, & implent quae iacienda averis Dei fidelibus praedixeram Prophetae. Iam exponam opiniones, quibus imbuti Iudaei, cum Christus in tems agebar: ad quas alludebat; Mideb eas scire intuest. Non loquor de iis quae scripta lex docet, sed quae traditionibus acceperant a majoribus. Constat sicut veterum rituum , ita & antia quae doctrinae fuisse tenacissimos. Animadvertendum
autem qubd ex quo IESUM CHRISTUM pro
suo Doctore repudiaverunt, ipsi suam doctrinam de illo conati sunt Obscurare, sive Christi cognitionem si-hi eripere: apud Iustinum martyrem ereptam latetur Trypno. Christus aurem si quidem natus est, ct HLeubi extat, ignotus est. Ae ne ipse ouidem seipsum scit, neque potestate aliqua praeditur est ; donee -υeniems Elias illum anxerit, ct manifestum omnibus reddiderit. Christum, inquam, omni arte qua possunt Iudaei occultant 3 venturum tamen credunt, & hic primus est ex illis tredecim artieulis, quibus complectuntur fidem suam. Plerosque ex illis cuclerunt adversus Christianos, puta nouum, quo sanciunt legem Moysis nulla alia lege potuisse immutari. Buxtoinus in sua synagoga Iudaica eos proponit verbis seque tibus.
Fide perfecta eredo, Creatorem, eujus nomen sit benedictum, Gubernatorem ct Creatorem esse omni-
crearinarum, sitam sel- omnia fecisse, facere, ct f
290쪽
Hae perfecta eredo, Creatorem, euius πνmen sit Aenedictum, unisum esse unitate, quae nkllam omnino fiamilem habeat, illumque solum De- nos' - false, esse, cst futurum esse. III. Fide persee a credo, Creatorem, cuius nomen sit beneiunum, non esse corporeum, nec ulla ratione comporea eomprehensibilem, ct nihil omnino extine , quod
I Ua Fide persesea eredo, Creatorem, e us nomen sit benedictum , primum esse ct ultimum.
Fide perfecta credo, solum Creatorem, cujus nomen sit beneictum, ct neminem praeterea adorandum esse.
Fide perfecta eredo , omnis Prophetarum verba
Fido perfecta credo , prophetias Mysis Magi i
nostri,' qui requiescat in pace, seras esse, eundem esse patrem omnium sapientum, tum eorum qui praecesserunt, tum eorum qui subsecuti sunt eum.
Fide perfecta eredo, totam legem, qua hodie in manibus nost is reperitior, traditam ego Mose Magistro nostro, qui requiescar in pace. IX His persecta credo, detem hanc nunquam mutat- iri, nec ullam ali m legem era viam esse a Creatore. jus nomen sit beneditium.
Fide persect.ι credo, Creatorem cuius nomen sit benedictum, eognoscere omina opera iam m. re omm cogitationea eorum , seu ut dicitur; ipse omnium