장음표시 사용
371쪽
a88 Apparatus Biblieas. Viri periti volunt sub Consulibus ponderosiorem sui
se, ita ut septem denarii aequarent pondus octo dr climarum Atticarum, quae faciebant unciam Romanam; & sub Caesaribus imminutum fuisse pondus denarii , de aequatum drachmae, sic octo denarios pariter & octo drachmas fecisse unciam Romanam. In tributum pendebantur a devictis gentibus denarii, in auibus expressa erat imago Caesaris, de quo nummot in Evangelio mentio. Drachma erat nomen usitatissimi nummi apud Atatic s. Pars erat Octava unciae Romanae, ut modo dictum. Mina etiam species nummi apud Atticos, erat centum drachmarum. Talentum Atticum valebat sexaginta minas, sive sex mille drachmas.
Ponderum nomina eadem erant ac nummorum
apud Hebraeos, ut diximus. Sehexel, sic lus, illis idem sonat quod Latinis pondus, nomen etiam, ut diximus, nummi, qui a Graecis dicitur σατηρ stater , a verbo ἰώνω , quod idem est ac ponderare. Si quidem sciorum frequentior usus esset, quoties non exfrimitur species nummi intelligi debet siclus. Sic cum diacitur triginta argenteis Christus venditus, de triginta siclis argenteis fit sermo. Formam veteris sicli exprimendam curavimus b. I Praesert ex una parte vasculum, quod creditur repraesentare urnulam qua Manna servabatur juxta Arcam faederis, cum hac inscriptione siclus Israel literis Samariticis, quibus ante captivitatem Babylonicam Iudaeos usos fuisse observaturi sumus suo loco. Ex altera parte nummus ille exhibere videtur virgam Aaronis florentem, circa quam
literis pariter Samariticis legitur haec inscriptio Ierusalem sancta. Chicar quod Graeci & Latini Interpretes reddunt Talentum, primum massa erat rudis. Pretium ejus ex cap. 38. Exodi colligitur suisse ter mille siciorum; cum enim constet capitatim suisse solutum a singulis
373쪽
374쪽
Israelitis per annos singulos dimidium sicli, loco autem allegato dicat Moyses sexcentum millia hominum sol villa centum talenta, liquet sexcenta millia semisi-.clorum valere centum talenta, ex quo conficitur termille siclos pares ella uni talento. Res nostra nummaria tot mutationibus subjacet, ut
de illa vix statui possit aliquid certi, quo pretium
ejus definiatur in multos annos. Nummorum enim nostrorum pondus, sorma, valor, nomina etiam suta inde mutantur, ut nullum operae pretium sit nummos, qui nunc in usu sunt, recensere. Etenim cum haec quae scribimus in lucem prodibunt, forsan nova moneta cudetur, veteris interdicto usu. Quaepiam tamen via ineunda est qua ad nostrates nummos, hoc est, ad notum valorem revocare possimus antiquorum nummorum nomina, id est, sic comparare possimus veteres nummos cum nostris, ut quaeci que mutatio accidat rei monetariae nostrae, certo aestimari possint
Ratio ponderum & nummorum usitatorum apud Romanos cum iis quibus uterentur Graeci, nota est ex auctoribus Graecis & Latinis, qui istam rationem definiunt. Nec etiam ignorari potest valor nummo rum Hebraeorum respectu ad nummos Graecorum S
Romanorum, siquidem Iosephus & B. Hieronymus adstruant sicli pondus fuisse semiunciae Romanae, quod liquet ex Evangelio in quo semisi clus, nempe tributum illud quod, ut supra dicebamus, capitatim
solvebatur, appellarur didrachmos, hoc est , nummus valens duas drachmas I nam sic integer siclus erat quatuor drachmarum. Supra autem vidimus unciam Romanam valere octo drachmas, S ideo semiunciam quatuor drachmas. Inde, inquam, semi siclus Hebraeus appellatur didrachma a Matthaeo scap. I 7.) ibi enim sermo est de tributo dimidii sicli, quem singuli Iudaei ex lege tenebantur annuaum pendere, primam T Tabe
375쪽
29o Apparatus Biblicus. Tabernaculo, deinde Templo, hoc est, Deo. Quaergo lege Christus se non teneri demonstrabat; Reges enim, aiebat, non solent exigere vectigal a λliis, qui ideo immunes sunt. Ut autem dimidius sicliis duas drachmas valebat; ita scius integer quatuor drachmas: quapropter in eodem loco Matthaei dicitur Christus pro se & Petro staterem dedisse, id est . integrum sicium. Stater enim Graecis idem sonat quod Hebraeis solus , ut diximus. Animadvertendum est Alexandrina pondera duplo majora esse Atticis, ut Varro diserte testatur. Hinc septuaginta Graeci Bibliorum interpretes, quos Alexandrinos fuisse quidam conjiciunt, saltem Alexandriae versonem suam cuderunt, sesum non tetradrachmum, sed didrachmum interpretantur; quod non faciunt Evangelistae, neque Iosephus. Eadem de camia Philo, qui Alexandrinus esset , semiscium non appellat didrachmum, sed unius drachmar facit. Haec
cum non advertercnt nonnulli, commenti sunt druplicem suisse scium, unum sanctum quatuor dr chmarum, & communem alterum duarum drachmarum. Sicii quidem examinandi praecipiuntur juxta scium Sanctuarii, non quod alter esset sicius pros
Dus, alter sanctus; verum sic loquitur Scriptura , quia in sanctuario servarentur vera & prima pondera , quae norma essent & lex omnium ponderum. Omnes veteres nummi inde sine multo negotio aestimantur & componuntur inter se, quoniam n tum quota pars essent librae . Sed & valor eorum respectu nostrae apertus est, si quidem experimentis& ratiociniis, quae modo proposuimus, innotuerit unciam nostram Parisiensem majorem esse Romana triginta novem granis cum P. Ita eo res redit, ut cxpendamus pondus nummorum qui nunc sunt in usu probato; si quidem noto pondere veterum num- moriun, facile erit dignoscere horum cum nostris
376쪽
nummis rationem. Verum ne in calculis subdiicens
dis error subrepat, advertendum est . sive egestate ι sive avaritia, aliquando etiam de publicorum nui morum pondere aliquid detractum esse, vel alienam materiam admixtam. Hoc contigisse nostro solido experimur, quod primum erat solidum de argento, sive nummus erat totus argenteus, qui postea ita aere permixtus est, ut abierit in nostrum usualem soli dum. De justo nummorum valore nihil ergo statui potest, nisi ratione sic inita . ut supponatur nec alienam materiam admixtam, nec justo pondere minores fuisse; quod verum est de nummis Israelitarum treligio enim vetabat deterere eorum pondus, aut materiam corrump re.
Non ita est de nostris nummis: praeterquam quod non semper aurum sic excoquitur, ut Persecte purum sit, possunt in eo esse diversi puritatis gradus, quos viginti quatuor distinguunt auri fabri, & caractas appellant. verbi causa, cum de nummo aureo dicunt aa. caractas habere, significant duos tantum gradus, sive duas partes ex viginti quatuor in eo esse materiae inferioris. Quo autem v ior auri exquisitiori ratione significent, iterum caractam subdividunt in duas partes, in quatuor, in octo, in sexdecim. Ita nummus defaecatus usque ad a 3. caractas & l, dicitur quadragesimam sui partem tantum habere ex
Similiter diversi gradus notantur in argento, ut si
aere temperatum sit, valor ejus declaretur. Purum argentum artifices in duodecim denarios dividunt. Ergo cum significant argentum vere purum esse, ad duodecim denarios excoctum dicunt . ut scilicet nulla aliena materia supersit; ad undecim verb, eum ita aere temperatum est, ut pars ejus duodecima aerea sit, non argentea. Denarius quatenus pondus est, ut
vidimus, dividitur in a . granar singula grana in Τ a duas,
377쪽
2 1 Apparatus Biblicus. ι luas, in quatuor, in Ocho partes. Argentum quod undecim denariorum est, granorum vero duodecim, amisit vigesimiam quartum suς puritatis gradum. Haec de absoluto valore cujusque metalli. Expem dendus autem valor ejus relatus ad aliud metallum. Pendet ille ex raritate vel abundantia hujus metalli; saepe saepius ex lubitu Principum. Oli in Romae ratio auri ad argentum ea fuit, quam numerus quin- donarius habet ad unitatem y aliis temporibus, illa quae est inter unum & decem . Ita hoc-ce saeculoliaec-ce ratio non semper eadem statuta est. Anno 16 r. sub Ludovico XIII. aurum se habebat ad amgentum ut I 3. a ad I. haec autem ratio immutata fuit anno I 636. & eodem pretio argenti servato, auri auctum; sic auri ad argentum ratio ea evasit quae
Non minus mutationibus subjacet pretium aeris, quo libra Turonensis constare videbatur; ut diutu nam operam ille non praestet, qui hoc, exempli causa, anno quo haec scribo, velit exprimere moneta nostra valorem nummorum antiquorum, detiniendo quot libras Turonenses hic & ille nummus antiquus valeat. Restat itaque ut quoniam pondera non mutantur, stipponentes justum pondus suum habuisse veteres nummos, nec ex impuro metallo cusos, definiamus quale esset pondus illorum expensum ad n fratia pondera. Quot libras sive quot marcas auri, exempli causa, ponderaret talentum Hebraeum: a rei autem & argentei idem erat pondus apud H braeos; ita de aliis nummis eorum . Utemur rati ne, quam supra notavimus, unciae Romanae ad Parisiensem: si quis autem noto pondere alicujus vetusti nomismatis, aveat exprimere monera nostra Va-lor m ejus. mentem advertat ad pondus nostrae mODetae quale definitum est regiis edictis . Comparet, ei bi gratia, siclum Hebraeum argenteum se iniunctae
378쪽
Romanae, & ideo 268. a. granorum cum nummo argenteo scutato qui 3II. granorum , vel cum dimidio illo eodem nummo a 36. granorum, statim
agnoscet siclum paulo plus quam istum dimidium
nummum ponderare, scilicet duodecim granis. Drachma erat pars oehava unciae Romanae sive 336. granorum nostratium; ideo drachma constabat 67. granis: quarta autem pars scutati argentei Ponderat Ia 8. grana; ita drachma accedit ad dimidiam patatem quartae partis scutati argentei. Hic praeponimus Iondus nummorum nunc tautatiorum in Europa, uti ad exteros perveniat noster libellus , uti possint calculis nostris. De valore sive pondere nummorum aereorum ut aliquis sermo fiat , primum observabimus nummos aereos scripturae exteros suilla; utebantur enim Hebraei nummis ex argento vel ex auro. Cujusque me talli valor pendet, ut dictum est, ex raritate vel c pia ejus . Olim denarius Romanus, qui argenteus erat, aequabat pretium decem assium aereorum, sive tantum erat pretium ejus quantum decem librarum aerearum; cum ergo denarius ille paris esset ponderis ac drachma, aut paulo ponderosior, statuimus enim septem denarios facere unciam Romanam, una
libra Romani argenti constabat 8 . denariis Rom1 nis . Itaque denarius sive pars octogesima quarta lubrae argenteae, cum valeret decem libras aeris, paterat pretio 8 o. septimis partibus unciae aereae, quem numerum decem librae aereae continent. Sic ratio a genti ad aes tunc temporis erat eadem ac inter hosce duos numeros I. & 8 o. quae ratio demonstrat magnam copiam aeris suisse per respectum ad a gemium. Una enim marca argenti sive octo unciae a genti ante aliquot annos, cum pretium argenti nondum auctum esset, permutabatur cum sexaginta libris aeris, id est duae marcae, sive una libra argenti
379쪽
ejusdem valoris erat ac centum viginti librae aeris, Sic ratio argenti ad aes non alia erat quam quae est inter & Ioo, Igitur olim Romae sere octies aes vilius erat quam nunc in Gallia. Quare non mirum s as Romanus, licet libralis, etiam vilis nummus di. ceretur. Quidquid de pretio uniuscujusque dicetur, non difficile erit accommodare alteri. Iam Verdex iis quae modo dicta sunt, colligendo quot granis V. c. ponderet nummus scutatus integer, deprehenditur quis fuerir valor sicli Hebraei per retpectum ad numinum scutatum . Aliter nostros calculos subdupere non potuimus, ut in sequentia saecula prodesse possint, donec libra Parisensis immutata stabit, Quoad nummos aereos, suffcix scire quod si eadem tunc esset copia aeris quae olim fuit, assem non multo extra octo denarios aestimandum; ita triens, ideb magis quadrans vilissimus nummus erax. Sed val
iem aeris non possumus certo statuere. Pretium ejus subinde mutatur, augetur, minuitur, Ams vero vialis nummus erat, si comparetur ad argentum, Non ita est autem, fi reseratur ad aereos nummos nostros. Nam vetusti, quorum usus erat apud Roin nos, ponderosiores sunt nostris aereis nummis. V
teres asses Romani non pauci reperiuntur; sed sive aetas, sive aerugo detriverit, Omnes pondere inter se differunt, Plurimos habet Bibliotheca omatissima regalis Abbatia: sanctae Genoveta. R. P. Nicolaus S rebource hujusce Bibliothecae praesectus, mihi rem gratam facturus, quinque veterum assum pondus exquisitis lancibus exploravit. Primus, ut ad me resici ipsit, ponderar undecim uncias, uno grosso, cum quinquaginta quatitor granis. Secundus octo uncias, cum tribus grossis. Tertius octo uncias, cum qui que grossis, & triginta octo granis. Quartus octo uncias, cum sex grossis , Ec triginta octo granis .
Quintus sex uncias, cum sex grossis, & sex granis. Igitur
380쪽
Igitur assis non vilis nummus censeri potest, nisi per respectum ad argentum, & eo tempore quo magna erat raritas argenti ; nam ad minimum ponderabant semilibram nostratem; & ideb ratione ponderis sui de materiae semilibram Turonensem valuissent. Pondus nummor- sive aureorum sive argenteorum , quorum iri Europa usus frequentior est. Laiadisus aureus tu' tali coro in ponderat s. de nariis 6. granis, sive ' 6. granis; ita dimidium ejus a. denariis I F. granis vel 63. granis. Ludovisius argenteus tun Gisi d' argento) a I. deinnariis 8. granis sive 3 Ia. granis. Ita dimidium ejus Io. denariis I 6. granis vel a 36. granis; & quarta pars ejus Ia8. granis.
Nummus aureus Hispanicus , pistole Eupave Donia d. vagna s. denariis, ε. granis, sive I 16.
Nummus argenteus Hispanicus, piere de huis rea- Io Piastra ac otia Reali j a I. denariis, g. granis. sive seta. granis Nummus aureus Anglicus, is nobie a la rose 6. denariis; sive I . granis. Alius nummus aureus Angliae dictus Guinee una Ghinea in sere Is' granis & - . Nummus Anglicus argenteus S elin denariis Ia. granis, sive Io8. granis. Nummus argenteus nunc usitatior in Anglia, recumo me sis Sindo moderno) paulo plus quam 38 I. granis. Nummus aureus. Reia de Handro in Rerie di Fiandra I. uncia, I. denario, 8. granis, sive OO8.
granis. Nummus aureus, Rerie de Flandre, I. uncia, I. grosso, sive 6oo. granis.