장음표시 사용
451쪽
corruptam suam linguam servavit. Quidquid sit, limguae Hebraeae debent Graeci, quod lingua eorum pOlitior sit; nam ex ipso Gentilium testiinonio Phoeniisces primi eos literas docuere. Literas, inquam, in Graeciam ex Phoenicia primus Cadmus intulit circa tempora Othonielis , nimirum multos post annos, quam Moyses sacros Libros scripsisset: quibuscum emgo nullum volumen Graecum de antiquitate contem dere potest. Graecos autem suas literas accepisse ab Hebraeis, argumentum est quod Graecarum literarum
nomina ab Hebraeis levi deflectione deducantur; &quae Graecis barbara sunt, id est, nullius significati nis , in Hebraea lingua quidpiam significent. Ipsi Greci literas suas se debere Phoenicibua agnoscunt: antiquet autem reliquiae Phoenicii sermonis, quae apud auctores
veteres reperiuntur, demonstrant hunc ab Hebraeo non
multum discrepasse. Ex Phoenicibus Poeni sive Carthaginenses ortum suum deducunt; punica verb nomina, quae interdum allegat B. Augustinus, ipse Poenus quatenus natus in Poenorum colonia, ipsa sunt Hebraea. In captivitate autem Babylonica, licci haec ultra septuaginta annos non duraverit, lingua Hebraea tantam mutationem subiit, ut Iudaei hujus obliti Chaldaicam cum aliqua Hebraeae tinctura post solutam cartivitatem in patriam introduxerint; ita ab hoc-ce tempore Hebraica desiit esse vernacula, juxta communem omnium serE Doctorum sententiam; unde legimus
cap. 8. v. 'ὶ Nehemiam, Esdram & Levitas, cum legem populo praelegerent, eandem exposuisse; scilicet interpretabantur eam linqua vulgari, ut populus intelligeret. Hinc origo Paraphrasium Chaldaicarum. Ab hoc nempe tempore, postquam legem & Prophe ins in Synagogis praelegerant Doctores, explicationem lingua vulgari adjungere coeperunt. Pro Hebraica it,
que posthac Chaldaica Iudaeis facta est vernacula, qu primo purior, postea magis corrupta de vitiata est,
452쪽
Liber II. Caput VI. 36s pro diversitate nationum, quibus serviebant, variis dialectis & idiotismis. Quapropter quod in Evangelio adstruitur Hebraica dictum , decet interpretari Cha daice : contra vero quod scribit Philo, Scripturam sa. cram suisse Chaldaice scriptam, intelligendum est He braice . Nec tantum Iudaei Chaldaica lingua locuti sunt, sed & in hac libros suos conscripserunt usque ad eversionem Templi, N: taculis sequentibus ; ita ut nullibi extet lingua Hebraica pura, nisi in veteri
Quin & pristinos characteres viri docti hac aet te, ut olim Eusebius & Hieronymus, sentiunt mutatos in captivitate Chaldaica; & Esdram qui post reditnm Codices sacros recensuit & instauravit, eos. dem literis Assyriis sive Chasdaicis populo Iudaeo magis notis qui durante captivitate linguae & literarum obliti erantὶ descripsisse. Sic Hieronymus in praefatione in libros Regum. Certum est , inquit, Ezram scribam , legisque doctorem , post raptam Hierosolymam , ct instaurationem Templi, sus Zorobabele aetas
literas reperisse, quibus nunc utimur , eum ad illud usque tempus sidem Samaritanor- ct Hebraeorum ch racteres .essent. Et in Ezechielem cap. s. Antiquis H braeorum literis, quibus usque hodie aluntur Samar tari, extrema Thaa litera erueis habet similitudinem. Rationem mutationis characterum hanc reddit Eus hius in Chronico, ubi de Esdra amrmat divinas lia teras ab eo memoriter traditas, videlicet ne Iudaei Samaritanis miscerentur, ideo literas judaicas commutasse; sed vera ratio est, quia Iudaei, amissis Luhris sacris, assueverant Chaldaicae sime Assyriae scripturae, pariter & linguae. Hodiernus character, quo nempe nunc Biblia Hebraica exarata sunt, vocatur major & quadratus Ob
formam, &Assyrius quia ab Asyriis. Alio characte. re vulgo Iudaei utuntur , qui appellatur minor Sc
453쪽
currens, aut Hispanicus, aut mas al, quod nomen apud Arabas idem sonare aiunt quod macilentum, comme qui diroit, caractere matre t eome thi dicesse, ear attere metro) Attamen quia diu est qubd Judaei volunt in hodiernis characheribus Bibliorum infinita latere mysteria , nempe in litterarum ipsarum majuscularum vel minuscularum forma , figura, d chibus, inversione, suspensione, apicibus etiam sive spiculis, aut corollis quibus literarum capita in scriptura hodierna voluminis sui Sacrae legis armantur vel ornantur. Cum, inquam, omnia illa mysteria ecsent inania, si illi hodierni characteres essent novi, fingunt a tempore Mosis duplici charactere scriptam Legem, sacro & profano, scilicet Hebraeo, qui sacer, & altero, qui ideo Samaritanus appellatus est, quia illum Esdras reliquerit usurpandiim solis Samaritanis. Quod autem hodierni characteres Bibliorum a Talmude dicti sunt Assyrii, sic interpretantur , ut non Assyrii vocentur quia ab Assyriis venerint, sed ex eo quod illis characheribus lex scripta sit. Vox Nnim Hebraea Assyrios populos significat quidem, sed
de bearitudines. Beata est, inquiunt Rabbini, Scriptura Legis, quam ipse Deus digito suo exaraverit. Dicam pro antiquitate characterum Samaritanorum, primo alphabetum Graecum, quod constar a Cadmo , id est, a Phoenicibus Hebraeorum vicinis inductum in Graeciam, magis accedere ad similitudinem literarum
Samaritanarum, eum invertuntur ; quod argumentum est primaevas Hebraeorum literas tuisse Samaritanas. Habemua antiquos characteres, quibus Samarit,
ni semper usi sunt, in Siclis qui Hierosolymis eis diuntur, olim in usu sub regibus Iuda. Praeferunt illi incisas literas, quae in scriptis Samaritanorum leguntur sine ulla vel exigua muratione . Nullius autem cogitationem subeat hos siclos a Samaritanis cu-sos fuisse; si quidem omnes hac inscriptione notem
454쪽
Liber n. Caput VI. 367tur : Ierusalem omnia . Notum autem quam abhorarerent Samaritani ab Hierosolymis; quam ergo urbem non appellassent Sanctam. Sicli quos aliqui venditant inscriptos imagine Salomonis cum Hebraicialiteris hodiernis, nupere cusi sunt; neque enim lex vetus sinebat ut ulla hominis etiam regis imago cruderetur . In ista tabula qua aestimamus veterum nummorum valorem , expressimus formam scit Hebraei, inscripti Samariticis literis. Nunc in codice Hebraeo consonantibus literis suta scribunrur puncta . quae locum tenent vocalium . Quaeritur an ista puncta coaeva sint literis consona tibus ; horum enim ita sorma diversa est a consonarutibus, ut cum illis non statim adinventa videantur, sed postea subdita . Virorum peritiorum sententia est, puncta Textui sacro apposita suisse circa annum
Christi quingentelimum a Iudaeis scholae Tiberiensis, nempe a Doctoribus Academiae quae tunc temporis
in Tiberiade celebris erat. Ne cui autem mirum videatur. sine vocalibus olim sermonem Hebraeum striabi potuisse & intelligi, quasi ambiguus & prorsus imcertus fuisset. sciat & nunc his carere posse. Etenim hodie sine punctis scribunt Iudaei, quorum scripta leguntur & intelliguntur. Multis annis post obtitum impostoris Mahometis puncta vocalia adjuncta sunt libris Arabicis; unde & hactenus pueri Turc
rum, Arabum, Persarum, ac omnium denique M humedanorum sine punctis legere discunt. Haec favent novitati punctorum, quae nunc probanda est argumento quod ducitur ex literis Samaritanis, quas easdem suisse cum antiquis Hebraeis supra probavimus. Puncta vocalia nulla agnoscunt Samaritani ; nam ope trium literarum, quas Matres lectioris vocant, quaeque antiquitus pro vocalibus habitae sunt, libros suos sacros legerunt, & hodie legunt. Vocalium soni quasi congeniti sunt eum literis consonam tibus ;
455쪽
tibus; quae ideo sic dicuntur consonantes, quia efferri non possunt, quin quae piam ex vocalibus sonet cum illis. in & vocales linquae Graecae et, ε, η, osti, respondent Hebraeorum hi ce consonantibus literis alaph, , vau, jod, Harum ergo consonantium ope olim Hebraei & Samaritani sicut &Αrabes poterant, nondum inventis punctis, efferre se monem, qui distincte sonaret auribus. Ita quanquam
utilia sint puncta, non porest dici horum usum fuisse
semper omnino necessarium, & frequentatum, Contrarium docet Synagogarum ab ultima antiquitate consuetudo. Volumina sacra, quae populo publice in illis
praeleguntur, neque puncta neque accentus habent. Quin sine versuum distinctionibus exarata sunt; ut morem antiquis temporibus usitatum exhibeant. Praeter libros typis excusos & Punctatos, unum, inquam, habent volumen Legis in ungulis Synagogis, peculiari modo descriptum, circa columellam convolutum,
quod asservant in peculiari capsa, quam Aatron, id
est, aream appellant, serico coopertum, & auro ac gemmis ornatum. Hoc volumen in magna apud eos veneratione est ἱ quod cum ex arca proserunt, ut ex
eo aliquid legatur, magna reverentia tractant; potu lusque cum jubilo & acclamatione honorem tantum non divinum ipsi tribuit. Post lectionem vero eadem cum pompa & reverentia in arcam reponunt. Hoc autem volumen, non punctatum, volunt ipsum M sis volumen in Arca Dei jussu servatum referre, quod
fatentibus plerisque eorum Doctoribus, erat punctis destitutum, imo ipsi docent, Mosis aevo, figuras V calium & accentuum nondum fuisse ; & hac de causa librum illum in synagogis hodie sine notis in M laici exemplaris memoriam scribi. Elias Levita celebris inter Hebraeos Grammaticus puncta a Iudaeis Tiberiensibus post consectum Tal-mudem excogitata suisse probat testimonio doctissim
456쪽
rum Rabbinorum, quos allegat. In toto Talmude. tam in Misclina quam in Gemara, nulla fit punct
rum mentio, nec ullius accentus nomen aut figura occurrit. Altum illud silentium in vastis illis voluminiabus argumentum validum suppeditat, puncta suisse eorum compilatoribus prorsus ignota; praesertim cum in locis plurimis occasio se obtulerit, imb necessa. tium fuisset illorum mentionem facere , si tunc extitissent; puta cum controversia est de vocabuli alicujus lectione, quod punctis destitutum Variὰ legi poterat. Nam si punctatos codices habuissent, punctatio conatroversiam diremisset. Ita vox ran apud Hebraeos, prout cum diversis punctis effertur, sonat vel dabar, id est, verbum, vel daeber, nempe pestis. Cum a tem Talmudistae admonent variae lectionis, dicunt: ne legas sic sed sic 'm , nec aliud addunt quo pronuntiationis varietas , unde sensus dive ui oriuntur, distingui possit. Pacile autem erat ex a
ditu differentiam percipere in dabar & daber, sed
hoc non poterant scripto exprimere ob desectum pum chorum. Tres ergo literas tantum repetunt, ut intelligat lector ex ista repetitione pronuntiationem trium literarum non eandem esse. B. Hieronymus commentans illa verba Prophetae Habacuc cap. 3. V. 8. Ante faelem ejus ibit mors, indicat a se ignorata puncta: Pro eo quod nos transtulimus mortem, in Hebraeo trestitera posita sunt absque ulla vocali: quae si legan- tuae davar , verbum significant; si dever, quae Graece
dicitur λοι e. Pariter ad caput nonum Ieremiae v. 22.
Herbum Hebraicum vn quod tribus literis scribitur vocasses enim in medio non habet) proco equentia stlegentis arbitrio, si legatur dabar, sermon significat; si deber, mortem; si daber, loquere; unde LXX ct Theodotion junxerunt illud praeterito capitulo, ut dice .rent, di perde parvulos de foris, Ανenes de plateis. Aquila vero ct Symmachus transtulerunt ιoque-Α a re, ut
457쪽
re, ut imperet Deus loqui qua sequuntur. Hic comm da suis ent puncta; ad ambiguitatem tollendam, &varietatem significationis explicandam: sed nulla illorum mentio fit, non solum apud Hieronymum, sed& apud caeteros Patres tam Graecos quam Latinos. Non infirmum argumentum pro novitate punct rum supped itant antiquae Versiones, Graecae, Chalda cae, Syriacae, &c. ex quibus perspicuum est. Ob d fectum punctorum, voces quasdani ambiguitate i horasse; undὰ aliter interpretati sunt Versionum istarum auctores, quam hodie in punctatis codicibus I gimus: inter illas diversitas nulla fuisset, si aliter non legissent quam in hodiernis exemplaribus legimus. Hoc passim observant viri docti in eommentariis suis, aliisque scriptis; plura exempla promentes ex septuaginta Graecis interpretibus, ubi eaedem literae, sublatis punctis, tam ipsorum Versioni, quam lecti
ni hodiernae inservire possunt. Contigit etiam versi nem Graecam ideo diversam eise a versionibus Hebraicis, quae post punctatos eodices cula sunt, quia sine ulla versuum S dictionum distinctione olim H hraei codices scri bebantur. prout ergo interpretes Gr ci hane vel literam vel vocem re erunt ad id quod praecedit, aut ad id quod subsequitur, interpretantur diversimode ab hodiernis interpretibus, qui nunc utuntur Codicibus in quibus fixa est versuum & ductionum distinctio. His observatis de nova punctorum observatione locum illustramus libri secundi Esdrae e. 8. 8. ubi ille dicitur legisse librum Legis distincte s aperte ad imrelligena . Nimirum Esdras , licet uteretur libro qui non haberet puncta sive vocales, tamen legebat M Pronuntiabat secundum proprias vocales, ita ut sentium populus intelligeret. Si enim puncta habuisset, laus haec puero septenni merito conveniebat, at uecenni indigna. Quis enim filium suum decennem valde
458쪽
valde laudabilem existimaret, quod Latine sciret di pinite legere Αt Hebraei textus eadem ratio est, si
puncta e accentus habeat . Non immorabor consuistandis argumentis, quibus antiquitatis punctorum aD sertores pugnant; rem enim tantam delibamus, &quantum satis est, ut qui primum accedunt ad lectionem sacri Codicis & interpretum ejus ι praenotionibus necessari is omnino noti careant. Qui rem expendere voluerit, legat eruditum opus Ludovici Capelli, arcarium panctuationis Hebraica revelatum,& exercitationes Biblicas Morini, qui exercitatione xv II. & evincit tempore D. Hieronymi textum H hraeum nondum fuisse in versus & commata distinctum , dc ignotas prorsus Hebraicas grammaticas lut sola Traditione lingua Heblaea disceretur.
De Alphaleto Hebraeo. Fremam literinum Hebraearum prodest non ignora e .
O Vae dichiri sumus de lἱngua Hebraea, clariora
fient, subjecto ejus alphabeto, cujus literas interest saltem oculis, visu posse distinguerer ut si sorte quis scripturarum amans in Biblia originalia inciderit, e noto chatactere intelligat Librum esse s Crum. Praeterquam non deceat ignorare harum lit rarum nomina, & ordinem , his enim pro numeris
utuntur scriptores sacri, distinguunt pleraque eantica, plures psalmos, quorum quidem versiculi. str phae habent in suo initio quaepiam ex dictis eleme eis , certo ordine recurrentibus f unde illi Psalmi appellantur alphabetiei; qualis in Psalmus centesimus decimus Gaavus, qui secundum ordinem literarum sic compositus est . ut octo primi Versus nominibus, quae primam literam, quam Hebraei aleph ain Αa a Pellant,
459쪽
pellant, Inchoentur: rursus ex sequenti beth, totidem versus exordium sumant s ac postea ex gimet idem numerus compleatur φ atque ita usque ad thau, quae apud Hebraeos extrema litera est, Psalmus ille totus
conscriptus sit. Viginti duae literae Alphabeti sic octies repetitae conficiunt versus CLXXVI. quibus ille psalmus constat. Sacer autem Vates non inane carminibus suis ornamentum assuebat. Cum hoc psalmo morum doctrinam omnem complecti vellet, colligabat hac ce arte diversas sententias . ut facilius me moriae commendarentur. Ieremias simili arte devinxit Lamentationum suarum carmina , servans ordinem literarum Hebraearum; quod cum Latino & Graeco sermone Interpretes non possent exprimere, nomen literarum Hebraearum Praefigi voluerunt, a quo inciperet carmen. Hinc lingulis annis per sanctam he domadem personant aedes sacrae Hebraei alphabeti recitatione. Ianquam barbaris vocibus perterrerentur
fideles, nisi scirent esse literas Hehraeas; & ab illis
inchoari carmina in textu originali, quibus in veris sone praefiguntur. Ergo visum est huic-ce loco inserere alphabetum Hebraeum, & valorem literarum ejus exprimere tum Latinis tum Graecis literis. Adjunxi Graecum alph, helum I ex quo liquebit omnem doctrinam suam acceptam debere Hebraeis Graecos, qui & ab illis prima elementa didicerint. Hujus veritatis certum amgumentum est, quod in nullo alio alphabeto, ut m do dicebam, voces quibus appellantur quaeque literae, significantes sint. Nempe nomina literarum quibus alphabetum Hebraeum constat , quampiam rem significant, nullam in alphabeto Graeco. Etenim quid Graecis denotant voces illae alpha , betia , gamma, praeter literam sive caracterem, cui pro nomine i
ditae sunt sine causa, nisi quia ab Alphabeto Hebraeo originem habeant; in quo non sunt inania Verba.