장음표시 사용
631쪽
Ger III. Caput III. eum Silomon de sene agens dicit: s florebis avgdalus, significat senem canos accelerare saepe prius quam putarat. Incautis enim nec opinantibus obrepit senectus. Vel admonetur homo qui,d cito tib stet canitie, quemadmodum amygdalus, quae candi di ssimos in summitate flores producit, ac longe se sp ctandam exhibet. Ideo cum vellet Deus insigni miis raculo ostendere Aaronem a se electum, fecit ut vitaga Aaronis florem pulcherrimum emitteret, qualem amygdalus. Ex illa enim, turgentibus gemmis, fiores emerserunt; qui soliis dilatatis amygdala protulerunt f m. cap. II. ν.8.)Arborem Hebraeis dictam lux ι quam Iudaei habent pro eorso , Gallice coiarier , Ital4 Noeciuolo Latinus interpres in Genesi Cap. 3o. v. 37. in inte pretatur avgdalum, Graeci καμίνουs, id est, juglandem , nempe arborem serentem nuces. Gallicum couindrier a nucibus suis etiam uoisHier dicitur.
Anetiam herba boni odoris, Anet qui ressemblem fenosia, italice Anato , -ta simile vi sinscchio.
Arundo, aquaticus frutex, roseati, canna. Nula
ti est cacumine, auraque lavissima hinc inde impetilitur. Ergo fulcire non potest , nee praesidio esse. In Scriptura dicuntur baculo arundineo inniti, qui spem suam ac fiduciam collocant ia illo quo sulciri non possunt , vel quia summitas ejus acuta perforat manum que huic innititur. Nascuntur arundines in m-cis uliginosis & desertis, quae non coluntur ν ira δε-- arundinis sunt agrestes ferae. Facili negotio arum do frangitur 3 ita fragilitatis symbolum est: quo autem Isaias indiere futuram mansuemdinem Christi, qui oneri non esset, nec pede superbo prot reret nostes suos, dicit Capit. a. verPc. 3. cal mum quassatum non conteret ; calamus autem S erundo sunt idem frutex. Unde in Matthaeo Ia. vers. ao. arundinem quassatam non confringet. et adeo
632쪽
3 6 Apparatur Biblicus. aded lenis erit incessus ejus; id est, aded se geret
mellistm. Nomen illud teperitur in Latino Inter prete, sevi in Graeca versione; Graecis autem & Latinis est arbor nigra, gummi genus exsudans, quod& ipsum bdellium vocatur. Verum alibi observamus Hebraeum nomen Bedriach non arborem aut gum mi. sed gemmam significare. Borith nomen est Hebraeum , quod vulgatus Inte pres in Ieremi a s Cap. 2. vers. aa.) expressi tantum Latinis characteribus; in Malachia p. 2. v. a.) vero interpretatur herbam fullonum, id est, 'egma; quod notae en est Graecae Originis, significans, quidquid emaculat & abstergit sordes, Gallicὸ da savon. italicd Dpone. Interpres Vulgatus Borith accepit pro herba, nempe qualis ista est quae nascitur juxta liti ra maris, vernaculd dicitur de la seude, ita . seda.
Haec comburitu , & ex cineribus ejus educitur salheneficio aquae. Nimirum hi cineres eluuntur aqua ἐquae horum sale sese imbuit. Imbuta commiscetur cum oleo vel cum alia materia pingui, in ollis quibus su jicitur ignis. Concoquuntur aquae illae, & in sumos abeuntibus, cum sale oleum concrescit, & conficitur sapa. Operae autem pretium est advertere sullonem in Scriptura artificem esse, qui purganda, P lienda vestimenta accipit. Unde Marcus Evangelista
Cap. 9. v. a. in dicit de vestimentis JESU CHRISTI in Transfiguratione: qualia fullo non potest seper temram candita facere. Buxus. Arbor exigua, semper virens, bouis, bos s. Lignum adeo durum, ut cariem non sentiat, i tam ponderosum, ut in aqua subsidat. Ita fit ut siquid illi insculpatur, non facile obliteretur aut ex inlescat. Isaias Cap. 3 o. vers. 8. a Domino jussus est
scelera Iudaeorum describere . atque asservare in monumentis publicis. Non definitur in fonte qua ex
633쪽
GHν III. Caput III. materia Propheta jussus sit assumere tabulas; sed qui
buxum idoneum erat, sic loquitur noster Interpres. Nune ergo ingressur scribe ei saeper buxum. Calamus idem quod canna & arundo I sed est eala. mus odoratus, qui est arundini similis aspectu, multis geniculatus nodis, casiae sapore, & taetii mollis.& eum frangitur scissilis, intus araneo sus, locum in quo nascirur suavissimo replens odore . Provenit ici
Arabia, in India, & in Syria juxta Libanum mon
Capparis frutex est firmioris ligni , senticosus &humilis, eujus flos & baccae des ea pres, eapperi, in ciborum condimentis laudantur eo quM appetitum excitent. Nomen hujus fruticis usurpat Ecelesiastes Ca 32. - tempus senectutis describens. Et disesipabitur, inquit, eapparis. Nomen Hebraeum signi. ficat appetitum sive appetendi facultatem , quae in senibus elanguescit, inui & dictum fruticem. Sentinbus autem nec eapparis restituere potest appetitum. Carduas 'ὶ e numero est stirpium , quae sponte atque invitis colonis quandoque erumpunt, aculeis
ins Siqu dem Persionibus Babenda sit fides , nusquam ira
Genesi carduus repeririar. Oeeurris sane in fonte dardar; sed Boe gentis est spinarrem , 'πod Interpretes fere omnes tribulum υεννώnst , quibias ct Panius visis ad Hebν O cap. 6. v g. adstipula νων. Solum quod sciamio Boreschis, Rabbah exponitών carduus . Loetis ab ΑΜ-cto e nostra here allegarias in pullata sic legitur: Maledicta tetra in opere trio, in laboro comedes ex ea cunctis diebus vitae tuae; spinas & tribulos germinabit tibi, & comedes herbam terrae . In sudore vultus tui
634쪽
infestae ac sementi noxiae. Qia circa cum Driis main ledictionem Adamo transgressori atque aerumnas &vitam laboriosam impendere denuntiat: maledinatemra, inquit Genes s Cap. 3. ) in opere tuo, in sudore
vultus tui vesceris pane tuo, Dinas ct tribulos, semtes re carrios germinabit tibi. Carduorum multae species, quae nullum praestant commodum, nisi caradui quorum aculei, quibus omnes horrent ι eum fir miores stini, pectendis pannis serviunt. Grex. Herba acuta & durissima, uliginosis dc palustribus locis plurima nascens. Indὸ fit eaerectum, locus caricibus plenus, quales sunt ripae fluminum, puta Nili, in cujus ripa Moyses expositus est a paren
Carica . Vide fleui ιCedrus arbor est procera, perpetuli virens ι folio
duro, acuto mucrones medulla rubente & odorata. Huic aeterna materies, cariem non sentient ἔ unde
classibus & domorum tectis aedificandis imprimis est idonea . Proverbialiter digna reiso diiuntur . quae promerentur immortalitatem . Sunt qui putant ligna quae sethim in sacro Codice dicuntur, este ipsam cedrum. Poma seri similia abietum pomis. Pamme depin, pine. Ex cedro defluit resina. cicer. Genus leguminis, Gallice piat taliae, italice eecea Coeus vel eoecam frutex est habens exiles ramos &solia aculeata, quibus adnascitur eoocus seu granum tinctorium, quod colorem rubrum ac rutilantem exhibet aspectu gratissimum. Huic, inquam , frutici
parvo & surculoso grana ut lentes adnascuntur; quae catent intus parvis Vermiculis, quorum sanies toccino tingendo praeclara est, & parit eximium illum colorem ι' rearlate, ehermisi, quem nos miramur & ad rarunt veteres, quo induti reges & viri divites superbiebant. Coccus in Scriptura sumitur pro ligno ex quo
635쪽
quo Meerpuntur grana coeci; ut in Levitieo ev. I v. 6. ubi ex eocco & cedro & hytapo conlieitur fasciculus. ad respergendum leprosum sanguine passeis ris. Ibi autem lignum eoeeus appellatur vermiculus. Nimirum in sonte Hebraeo coecia appellatur mod, schani, modo Thola th. Postremum illud nomen vel miculum notat . Cur eouas dicatur vermiculus apertum est , quia grana ejus vermiculis scatent . Nomen autem sciani derivavit vulgatus Interpres lverbo Rhama, iteravit sive se M. feeit ; unde saepius coccum appellat dibaphum sive bi tinctum. Reupsa purpura bis tincta celebratur a veteribus; sed nonideb aspernanda est conjectura virorum doctorum, qui Schani deducunt a verbo Schanan , acuerar ut Seham proprie significet fruticem aculeatum, cui adhaereant grana tinctoria, sive cujus in granis nascantur vermiculi, quorum sanie essiciebatur color coccineus ille, de quo saepius sermo in sacro Codice, qui modo Rhani, modo Tholaiath, modo simul utroque nomine signifigatur. Nascitur in Gallia arbustula, cujus folia sunt pariter aculeata qualia sunt patiari, verna. cule du Max, arrisesto: illa producit grana, quae Vubgo dicuntur de ιa graine ac lecariate, grana. An sit He-hmorum coccus alii quaerant. Colocynthis: cucurbita sylvestris est, eouete Davete, eolo quinte, et cca salviaica, colloquimida. Mali citrii sive aurangit magnitudine est. Si extima putaminis pars florescens cultro adimatur, eximiae nec prorsus ferendae amaritudinis. Quod indicatur in Regum historia Lib. . eap. Cum enim Elisaei famulus inter alias herbas ignarus in ollam coquinariam colocynthida conjecisset; & Discipulis Prophetae apposuis, set in cibum; Mars in olla, hi exclamavere ad illum injecta autem farina in ollam, omnem ejus amaritudinem mutavit.
Copher, pol aut cyperea arbor odorata, cujus fructu p
636쪽
ruchus racemorum ad formam succrescit. Frequentissimum est in Palaestina hoc arbustum. Ad mali punicae proceritatem assurgit. Fertur cyprus similis esse liguitro Gallice Troesne , Italice Ligustro; sed alia arbor est, aromaticum quid maximEque odoratum spirans , cujus nunquam decidunt folia ἱ quae proprietates non conveniunt ligustro. Coriandrum, herbae genus est , Gallicu eoriandre Italice caria Molo, grana ferens, quae saccharo integuntur. Agri Parisini, maxime in Alberi villa Aiservil-ώers, abundant coriandro. Crocus, vernaculesUrani et erano, emittit floscu-him caerulei coloris . in cujus medio velut crocea stamina ac filamenta se proserunt fragrantissimi odoris Crocus cor recreat, ideo non sine ratione in sponsis hortulo ac viridariis, cum odoratissimis aliis herbis interseritur Cantic. cap. Croceus color. couleurjaune, rougeatre, color sallo, rassentante, dicitur acroco . Ubi in vulgata legimus in Lamentationibost Cap. q. vers. 3. ) Qui nutriebantur in croceis, id est, qui crocei coloris vestimentis utebantur, a I xati sunt stercora: in coccino, ut habet fons. Cocciisneae vestes erant vestimenta regia, quas qui prius induebant, amplexaturi erant sordidas, nempe sortem aliam experti. Cucumer si ve cucumeris herba est nota , emcomtre; eoeomero olim Hebraeis usui Ac AEgyptiis, qui abundabant cucumeribus , peponibus, porris , coepis , dc aliis, de quibus non opus est ut plurima dicamus. Cuculnerarium locus est cucumeribus consitus. ominum aut euminum, herba notissima quae sceniculo fenouit, 'Mehio, non dissimilis est foliis suis; Gallice eon ιn, ou anis alve; Italice comino. pressus aut e pressus, arbor procera, caudice Oblongo & recto, folio pini, sed molliore, neque ita
pungente, Odore vehementi. Babylonia. regi O abundat Diuitiaco by Corale
637쪽
tiber III. Caput III. I 3 idat cupressis, quae cum sint picatae arbores, non ita putredini cedunt. Ex cupressis Arcam a Noe confl
tam esse sunt qui credant. Hebraice cupressus vel cypressus dicitur Iopher, ut plerique putant; mihi enim nomen illud Hebraeum videtur in genere significare arbores quae picem habent. Unde quod in Genesi cap. 6. υ. I . in Arca Noe dicitur facta ex lignis sopher,
Vulgatus recte reddit ex lignis bituminatis. Verbum Hebraeum Caphar signi sicat ριeavit, pice obduxit; nec
multum dilIimile est GOphrith, id est, sulphur.
Faba genus leguminis notissimum. Ficas nota arbor; Ruier, sico. Fici autem arboris fructus duplicis est ditarentiae. Caricae ficus sunt tempestivae, quae ab arbore decerpuntur antequam prorsus arescant. Grossi ver sunt quae non maturescunt, quas hyems in arbore deprehendit. Dicuntur ab Hebraeis Panim; quod nomen de omni acerbo & non excocto fructu usurpatur . Terra promissa laudatur quod sit terra frumenti ct hordei, ct vineainum, in Gua ficus re malogranata; terra olei olivarum 2 me ιis . Deur. cap. 8. υ. 8.) Itaque inter gravissimas c lamitates est, si vel bello, vel solis aestu, vel grandine, vel per locustas & inlecta ista bona auferantur: Si comedant hostes ficum vineam Ier. cap. II. P. II. ct cap. 8. R ID) Abiiciunt ficus non solia tantum arida, sed & fructus; unde ficui deciduae comparantur quae ex se dicuntur corruere oc. cap. 6. v. I 3.)s stella de coelo ceciderunt super terram, μης μη emittit, potius abjicit grossos suos. Gratam praebet fi
cus umbram , sub eaque habitare solebant Israelitae in paces Faenum, Hebraice Haetis, ponitur pro graminc, quale sub dio crescit in atriis ex pluviIS. Gith, genus seminis, Graecis melanthion, Latinis nigella, Galliis melle ou pridirrate, Italis nigella, git:
638쪽
ssa Apparatus Biblieas. rone. Quasi minutum piper , eo quod pauperculi hoe semine cibos condire soleant vice piperis. Grossus, vide Mur.
Hedera arbor est, quae cum per se stare non possit. arboribus murisve adhaeret. Perpetub viret. Illa um-hraculum adversus solis aestum praebuit Ionae Prophetae, ut quidam autumant; sed verisimilius est fuisse aliam plantam, quae in sonte Hebraeo appellatur x halon, de qua insta sermo fiet. Hinde , Gallicὸ rege, Italicὸ - . Sic dictum putatur ab oriendi celeritate, quod ante omnia Dinmenta sit aridum ; ideo in omnium frugum primitiasseeunda die post magnum aetymorum diem offerebatur in Τemplo manipulus messis hordeaceae. Hordeum madefactum, deinde siccatum & tostum, appellatura Latinis polenta. Hoc nomine Latinus Interpres reddidit vocem Hebraeam vili, quae significat si inpliciter quod tostum est. Ex hordeo potissimum fiebat id quod in Scripturis appellatur pti M. Hordeum aqua prius perfusum, in tole postea siccabant; mox ligneo
pistillo tantispertundebant, donec corticem, glumamque exueret. Ita ptisana sacri Codicis sunt id quod
vernacule dicimus de P orge mondo, italic8 o Tata. 'acinthus, Gallice vaciet, ou hyacinthe, ital. Parimo. Est genus violae vernae colore obscurae. Saepiussit mentio in Scriptura hyacinthisi coloris, qui nomen sumpsit ab illo flore, aut gemma ejusdem coloris , quae hyacinthus pariter dicitur, & perinde ac flos ex beranti caeruleo colore purpurascit.
Hyssopus, Hebraice Eet θ. Ambigitur an illud Eetobst hyssopus Latina Gallica ηssope, Italica iser he
ha notissima. Loca Scripturarum ubi de Erradi sermo fit, videntur aborem indicare. Iungitur cum cedro re cocco, ut ex eonjunctis fiat fasciculus sive asper-xillum, quo aspergatur leprosus. Vidimus supra coccum esse arborem. Salomon dicitar disseruisse de plantis, a
639쪽
taber III. Caput III. II 3tis, a cedro quae est in Libano usque ad ΕΣob quae nascitur in pariete. De omni arbore disseruit , inquit Iosephus. Ita scriptor historiae Regum proceras cedros opponit umili arbusculo, quod appellaretur
Eciob; ut quantum caeteras arbores proceritate sita vinceret cedrus, tantum Edob vinceretur, sive humilior esset caeteris arboribus. Sed nec humilis erat
Ecob. ad instar herbae. Dicitur enim apud Ioannem CV. I9. vers. 19.) quod milites spongiam hyssopo
componentes admoverunt ori Iesu. Olim qui in magna turba in exemplum statuebantur, sublimes evehebantur, ut essent conspicui omnibus. Itaque quia Iesu in cruce sublimis erat, nec sola manu milites p
terant ad illius os pertingere, spongiam cauli huIIo pi circumposuerunt, qui caulis a Matthaeo & Marco calamus appellatur. Ita Eeob vere lignum , &hyssopo nostrati non similis niti nomine tenuς. Ex hyssopo , qualiscumque fuerit . fiebant aspergilia, quibus lustrabantur immundi; unde aiebat David.
porges me hyssopo ct mundabor.
Rex arbor est glandifera , magnitudine roboris , solio aculeato, laevi cortice. Esnee de chene qu'ouappelle Feus ou eus en Languedoc: Hebraice Elab: Italice Decia, albero Diaud fero. JΜviperus, Gallice geve M , Italice gin ro, arbuscula quae pro soliis spinas habet perpetuo virentes ;unde dc topiario operi idonea est, quod sit vitandi
aestus causa: prore a des ou Prages de vertare, a -
ea Τιcia a ladiori di mardina . Ita dicitur quod Elias quieverit sub umbra juniperi t3. Reg. cap. I9. - . in Etenim h. et arbores nonnullis in locis haud humiles sunt, quales videmus nasci in Gallia. In multam a titudinem assurgunt in Orientalibus plagis. Ex juni. peri truncis majoribus incisis defluit per aestatem quς-
640쪽
X an. Planta illa est de qua Iona Cap. v.6.
loquitur quam Vulgatus interpretatur hederam ι Bochartus veris conjieit esse riernum . Etenim non videtur differre ab AEgyptio Κ ν, de qua planta se Dioscorides: Κihi sive ricinus κρότων aliqui tes m m olvsre, alii seseli Cyprium nominant in aepellatur ob similitudinem seminis sui cum ricino anima. ii, quod genus vermis est. Ricinus itaque arbuscula est, parvae ficus altitudinem habens. grana serens rLcisis animalibus similia, solia verb platano similia, semenque in uvis asperis, qubd decortieatum reprae. sentat ricinam animal. Ex hoc exprimitur oleum, quod dicitur oleum X inum. Iudaei dicunt xiistion ab Ar hibus appellari is eris. De ista arbore dicit Κὶmehi cito illam crescere, & ante osticinarum fenestras seri, iis ut umbram praestet. Eadem adstruit B. Hieronum unut non dubitandi sit locus. quin ista arbor praebuerit umbraculum Prophetae. Vetustis tamen Interpretibus Xi aion redditum est a-νὸν hedeνa, quia, inquit B. Hieronymus, aliud quod dicerent non habebam. E iam 'uidam interpretati sunt eueurbis. I cujus, juxta Plinium, duplex est genus, aliud plebeium humi
repens, aliud camerarium, quod nempe saςili flex, bilique ramorum curvitate rem, pergulas operti. CLto crescit, sic umbraculum potuit cito praebere Prophetae . sensia, vitis agressis, uvam proserens gustarurir certam , quae non maturescit. Hunc fructum Deus moribus ludiorum depravatis accommodat apud Isaiam p. 3.ὶ Cum enim eos excoluisset, ut agricola vitem, loco raeemorum protulere ei labruscas, id est, pro bonis mala opera.
ν amere, Ital. Iarteta salvariea, o amara. N men Hebraeum meror vulgatus Interpres reddit lacturicam agrestem; sed significetu tantummodo herbam ama